Tiết 11. Qúa trình tạo lập văn bản và luyện tập tạo lập văn bản

Tiết 11: Tập làm văn


Đối với người nói (người viết):
Trình bày sự vật, sự việc và bộc lộ
suy nghĩ, tình cảm của mình

Ý NGHĨA CỦA VIỆC
TẠO LẬP VĂN BẢN
Đối với người nghe (người đọc):
Hiểu được sự vật, sự việc và tâm tư,
tình cảm của người nói.


I. CÁC BƯỚC TẠO LẬP VĂN BẢN


Đề 1
Em con ham chơi điện tử
nên bỏ bê việc học hành.
Con hãy viết một bức thư
khuyên nhủ em.

Tình huống 1

Game
Chat


Đề 2
Vì đi trọ học xa

nên em con rất nhớ nhà,
ảnh hưởng tới kết quả học tập.
Con hãy viết một bức thư
động viên em.

Tình huống 2


* Bước 1: Định hướng văn bản
Định hướng

Đề 1

Đề 2

Đối tượng

Viết cho em, đứa em
ham chơi

Viết cho em, đứa em nhớ
nhà

Mục đích

Viết để khuyên nhủ
Viết để động viên em vượt
em từ bỏ đam mê xấu qua nỗi nhớ, cố gắng học tốt

Nội dung

Viết về tác hại của Thông cảm, sẻ chia và động
trò chơi điện tử
viên em nỗ lực học tập

Cách thức

Phân tích bảo ban Tâm tình, thuyết phục bằng
bằng lí lẽ
tình cảm


* Bước 2: Xây dựng bố cục

Bố cục
Mở bài

Đề 1

Đề 2

Lí do viết thư: Lo lắng Lí do viết thư: Thương
trước tình trạng đam nhớ em và lo lắng khi em
mê điện tử của em.
không yên tâm học tập.


Bố cục
–

–

Thân bài

–

Đề 1
Cảnh báo về tác hại của trò chơi điện
tử:
 Lãng phí thời gian, sức lực, tiền bạc
 Ảnh hưởng tới kết quả học tập
 Dễ bị tiêm nhiễm văn hố khơng
lành mạnh, ảnh hưởng tới q trình
hình thành nhân cách sau này.
Thái độ của mọi người trước sự đam
mê điện tử của em:
 Bố mẹ buồn rầu
 Thầy cô thất vọng
 Anh (chị) lo lắng
Trách nhiệm hiện tại của bản thân
em:
 Tu dưỡng đạo đức
 Chăm lo học tập

Đề 2
–Tình yêu và sự hi vọng của gia
đình dành cho em:
 Luôn yêu thương em.
 Mong muốn em học tốt
 Hi vọng em sớm trưởng

thành, độc lập.
–Giải pháp giúp em vơi nỗi nhớ
nhà: viết thư, gọi điện, tranh thủ
về thăm nhà,…
–Thuyết phục em chuyển hoá nỗi
nhớ thành động lực học tập
 Hăng say học tập sẽ át đi nỗi
nhớ
 Học tập tốt là món quà tinh
thần lớn tặng gia đình


Bố cục
Kết bài

Đề 1

Đề 2

Mong em từ bỏ đam Chúc em nghị lực hơn và
mê điện tử để chăm lo có kết quả học tập tốt
học tập tốt.


* Bước 3: Diễn đạt các ý ghi trong bố cục
 u cầu về hình thức: đúng chính tả, ngữ pháp, có tính liên kết
và mạch lạc.
 u cầu về nội dung: sát với bố cục, đầy đủ ý.
* Bước 4: Kiểm tra
 Học sinh tự kiểm tra việc thực hiện các bước 1, 2, 3. Sửa chữa

các phần sai và bổ sung các phần thiếu.


Ghi nhớ SGK/46
Bước

Nhiệm vụ

Cụ thể

1

Định hướng
văn bản

•
•
•
•

2

Xây dựng bố
cục

Yêu cầu: rành mạch, hợp lí, đúng định
hướng ở bước 1

3

Diễn đạt các • Hình thức: Lời văn trong sáng, có tính
ý đã ghi trong
liên kết và mạch lạc.
bố cục
• Nội dung: chính xác, sát với bố cục.

4

Kiểm tra

Về đối tượng: Nói, viết cho ai ?
Về mục đích: Để làm gì ?
Về nội dung: Về cái gì ?
Về cách thức: Như thế nào ?

Việc thực hiện các bước 1, 2, 3; sửa chữa
những sai sót, bổ sung các ý cịn thiếu.


II. LUYỆN TẬP TẠO LẬP VĂN BẢN
*Đề văn: Viết thư cho một người bạn để bạn tìm hiểu về đất nước mình
1. Tìm hiểu đề và tìm ý

a, Tìm hiểu đề
-Dạng bài: Viết thư giao tiếp
-Đối tượng giao tiếp: Bạn nước ngồi cùng tuổi
-Mục đích: Cho bạn hiểu hơn về nét đẹp thiên nhiên, di sản,
truyền thống văn hóa của đất nước Việt Nam.

. b, Tìm ý

- Vẻ đẹp của đất nước Việt Nam
-Kể về lịch sử, truyền thống xây dựng đất nước
-Cảnh quan di sản văn hóa, di tích lịch sử
-Cảnh nơi đây theo các mùa,…
*Các phong tục tập quán các ngày lễ


2. Lập dàn bài
a, Mở bài:
+ Thời gian viết thư
+ Người nhận thư
+ Lý do viết thư
b, Thân bài:
* Miêu tả các vể đẹp của đất nước Việt Nam
-Kể về lịch sử, truyền thống xây dựng đất nước
-Cảnh quan di sản văn hóa, di tích lịch sử
-Cảnh nơi đây theo các mùa,…
•Miêu tả nêu lên một số danh lam thắng cảnh đặc biệt:
-Biển Sầm Sơn


*Con người ở Việt Nam:
-Thân thiện, hòa đồng với mọi người
-Luôn giúp đỡ mọi người
-Biết yêu thương san sẻ và giúp đỡ lẫn nhau
*Phát triển của Việt Nam trong tương lai:
-Về công nghệ kỹ thuật tiên tiến phát triển
-Về y học phát triển nhiều bài thuốc mới chữa được nhiều
bệnh hơn
-Về ẩm thực văn hóa và nghệ thuật

c, Kết bài
-Lời chào tạm biệt
-Lời hứa hẹn trong tương lai


• 3. Viết bài
• Luyện viết đoạn mở bài và kết bài


Mở bài tham khảo:
Mở bài tam khảo:
Chào bạn Kang Wook thân mến!
Mình vừa đọc bức thư của bạn xong, mình nhắm mắt lại và hít thật sâu suy nghĩ và tưởng
tượng rằng. Đất nước của bạn thật tuyệt vời! Một hồng cung lộng lẫy! sang trọng và có
những nét hoa văn thật đẹp. Và còn hòn đảo Chechu của nước cậu thì có đầy thiên nhiên,
những thảm cỏ xanh mướt, êm ái. Và xứ sở kim chi, ngành điện ảnh cũng phong phú phát
triển. Con người ở đó rất thân thiện. Chắc cậu tự hào về đất nước của cậu nhỉ!
Tớ cũng như cậu, cũng tự hào về đất nước của mình. Tớ kể cho cậu nghe nhé! Đất nước
của tớ có những danh lam, thắng cảnh rất nổi tiếng. Như là ở Hà Nội thì có Hồ Gươm. Mặt
nước trong xanh, có những cái cây xoè rộng cánh tay để che chở cho mặt hồ, tháp Rùa thì đó
là do con người tạo ra nhưng nó có sự hài hồ rất cao với thiên nhiên. Nó có về một sự tích
của nó đấy! Tớ sẽ kể cho cậu nghe nha!


KẾT BÀI THAM KHẢO:
Còn rất nhiều danh lam thắng cảnh nữa, mình sẽ tiếp tục kể cho bạn ở những lá thư sau.
Một lần nữa trái tim, mình xin gửi đến bạn tình cảm đẹp đẽ nhất. Mình hi vọng rằng một
ngày nào đó, bạn có dịp sang Việt Nam thăm đất nước và con người của dân tộc Việt Nam.
Mình chờ thư của bạn!
Bạn của bạn

CHÀO TẠM BIỆT TẤT
CẢ CÁC EM