BÀI 6: AI CẬP CỔ ĐẠI

PHỤ LỤC 4: KẾ HOẠCH BÀI DẠY
Trường THCS Nguyễn Thị Hai
Tổ: Sử – Địa- GDCD

Họ và tên GV: Trương Thị Nhân

BÀI 6: AI CẬP CỔ ĐẠI
(Thời lượng: 2 tiết)
I.Mục tiêu bài học:
1.Yêu cầu cần đạt
- Nêu được tác động của điều kiện tự nhiên (các dịng sơng, đất đai màu mỡ) đối với
sự hình thành nền văn minh Ai Cập. (HS tự học)
- Trình bày được quá trình thành lập nhà nước của người Ai Cập.
- Kể được tên và nêu được những thành tựu chủ yếu về văn hoá ở Ai Cập.
2. Về năng lực:
- Khai thác và sử dụng được thông tin của một số loại tư liệu lịch sử đối với sự hình
thành nền văn minh Ai Cập
- Vận dụng được kiến thức lịch sử để giải quyết những vấn đề thực tiễn.
- Vận dụng được một cách linh hoạt những kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn
đề trong những tình huống mới.
- Tự chủ và tự học thông qua hoạt động cá nhân.
- Giao tiếp và hợp tác thơng qua hoạt động nhóm.
3. Phẩm chất:
Hình thành phẩm chất trách nhiệm thơng qua việc giáo dục học sinh biết trân trọng các
thành tựu văn minh của con người thời cổ đại và bước đầu có ý thức bảo vệ những giá trị
văn hóa của nhân loại.
II. Thiết bị dạy học và học liệu:
1. Giáo viên:
- Giáo án Power Poir.
- Lược đồ nước Ai Cập cổ đại.
- Sơ đồ trục thời gian về quá trình hình thành nhà nước Ai Cập cổ đại.

- Tranh ảnh về các thành tựu của Ai Cập.
- Phiếu học tập.
2. Học sinh:
- Chuẩn bị sách giáo khoa, vở ghi và các thiết bị học tập khác theo yêu cầu của giáo
viên
- Học sinh đọc trước sgk và trả lời các câu hỏi trong SGK.
III. Tiến trình dạy học:
Hoạt động 1. Mở đầu.(5phút)
a) Mục tiêu: HS bước đầu mô tả được sự hình thành nhà nước Ai Cập cổ đại.


b) Nội dung: HS xem một đoạn vidéo tóm tắt nhanh Lịch sử Ai Cập cổ đại để thực
hiện các nhiệm vụ sau:
- Nhiệm vụ 1: Đoạn vidéo đã khái quát lại quá trình sinh sống của người Ai Cập thời
cổ đại. Em hãy cho biết cư dân Ai Cập đã cư trú ở đâu? Sinh sống bằng nghề gì?
- Nhiệm vụ 2: Trong vidéo thời kì đồ đá mới khoảng thiên niên kỉ IV TCN, một số nền
văn hóa mới phát triển độc lập ở đâu? Đến khi nào thì các vương quốc Ai Cập cổ đại
thống nhất?
c) Sản phẩm:
(1) Cư dân Ai Cập đã cư trú ở vùng lưu vực sông Nin. Họ sinh sống chủ yếu bằng
nghề nơng.
(2) Đến thời kì đồ đá mới khoảng thiên niên kỉ IV TCN, một số nền văn hóa mới phát
triển độc lập ở Thượng Ai Cập và Hạ Ai Cập. Đến khoảng 3150 đến 2613 TCN, các
vương quốc Ai Cập cổ đại thống nhất dưới thời vua Mê-nét.
d) Tổ chức thực hiện:
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV giao nhiệm vụ cho HS như mục Nội dung.
- GV u cầu HS hoạt động nhóm đơi thực hiện nhiệm vụ.
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập.
- HS trao đổi nhóm thực hiện nhiệm vụ và ghi câu trả lời vào giấy chuẩn bị trả lời.

- GV theo dõi hs thực hiện nhiệm vụ và hướng dẫn .
* Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ
- Đại diện nhóm trình bày.
- Các nhóm cịn lại nhận xét , bổ sung
* Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét các câu trả lời của HS, chuẩn hóa kiến thức và dẫn dắt vào bài học.
Hoạt động 2. Hình thành kiến thức mới: (70 phút)
Nội dung 1: Trình bày được quá trình thành lập nhà nước của người Ai
Cập. (35phút)
a) Mục tiêu: Trình bày và nhận xét được quá trình thành lập nhà nước của người Ai
Cập.
b) Nội dung: HS làm việc cá nhân thực hiện các nhiệm vụ sau:


Nhiệm vụ 1: Đọc SGK, quan sát lược đồ Ai Cập cổ đại, tranh phiến đá Na-mơ trên
màn hình trình chiếu để điền vào phiếu học tập sau đây:
PHIẾU HỌC TẬP (1)
Họ và tên học sinh: ............................
Lớp:……..
Yêu cầu
Sản phẩm
1. Địa bàn cư trú
2. Quá trình thành lập
nhà nước
3. Người đứng đầu nhà
nước
Nhiệm vụ 2: Dựa vào nội dung phiếu học tập, em hãy trình bày quá trình thành lập
nhà nước của người Ai Cập.
c) Sản phẩm: HS hoàn thành phiếu học tập (1)
Yêu cầu

Sản phẩm
1. Địa bàn cư trú
Vùng lưu vực sơng Nin.
2. Q trình thành lập -Từ thiên niên kỉ thứ IV TCN: thành lập Hạ Ai Cập và
nhà nước
Thượng Ai Cập.
-Khoảng năm 3000 TCN, nhà nước Ai Cập ra đời.
3. Người đứng đầu nhà Pha-ra-ông là người đứng đầu nhà nước.
nước
Lời trình bày quá trình thành lập nhà nước của người Ai Cập.
d) Tổ chức thực hiện:
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV chia sẻ slide Power point: lược đồ Ai Cập cổ đại, tranh phiến đá Na-mơ và phiếu
học tập trống trên màn hình trình chiếu.
- Yêu cầu HS đọc SGK, quan sát lược đồ, tranh và điền vào phiếu học tập như phần


Nội dung.
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS xác định nhiệm vụ và điền vào phiếu học tập.
- GV quan sát, theo dõi, phát hiện kịp thời những khó khăn để hỗ trợ, khuyến khích HS
hồn thành nhiệm vụ học tập.
* Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV yêu cầu 1-2 HS trình bày phiếu học tập.
- Cả lớp theo dõi, nhận xét, bổ sung.
Sau phần trình bày và thảo luận góp ý của HS, GV tiếp tục nêu vấn đề:
+ Quá trình thống nhất nhà nước Ai Cập được thể hiện ra sao trên phiến đá Na-mơ?
- HS quan sát tranh, suy nghĩ trả lời; cả lớp cùng trao đổi, nhận xét, bổ sung.
* Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ của học sinh

- GV chia sẻ màn hình và kết luận:
Cư dân Ai Cập cổ đại cư trú ở vùng lưu vực sông Nin. Từ thiên niên kỉ IV TCN, các
Nôm miền Bắc hợp thành Hạ Ai cập, các Nôm miền Nam hợp thành Thượng Ai cập.
Khoảng năm 3000 TCN, vua Na-mơ đã thống nhất Thượng và Hạ Ai Cập. Nhà nước Ai
Cập ra đời.
Bằng con đường chiến tranh, vua Na-mơ đã thống nhất nước Ai Cập. Tuy còn nhiều
nét sơ khai, nhà nước Ai Cập cổ đại đã được hình thành và đã mang nhiều đặc điểm của
một nhà nước chuyên chế phương Đông. Đây là một trong những dấu hiệu chứng tỏ cư
dân Ai Cập đã bước vào thời đại văn minh.
Nội dung 2. Tìm hiểu những thành tựu chủ yếu về văn hoá ở Ai Cập. (35 phút)
a) Mục tiêu:
- Kể được tên và nêu được những thành tựu văn hoá chủ yếu ở Ai Cập.
- Giới thiệu được giá trị của những thành tựu văn hóa tiêu biểu này.
b) Nội dung: HS làm việc theo nhóm (5 nhóm) thực hiện các nhiệm vụ sau:

-

Nhiệm vụ 1: Các nhóm đọc và quan sát tranh những thành tựu văn hóa tiêu biểu


trong SGK điền vào phiếu học tập sau đây:
PHIẾU HỌC TẬP (2)
Nhóm: ..............
Lớp: ...............
Lĩnh vực
Thành tựu văn hóa tiêu biểu

- Nhiệm vụ 2: Dựa vào nội dung phiếu học tập, em hãy giới thiệu giá trị của những
thành tựu văn hóa tiêu biểu của người Ai Cập.
c) Sản phẩm: Các nhóm hồn thành phiếu học tập (2):

Lĩnh vực
Chữ viết
Tốn học
Kiến trúc-điêu khắc
Y học

Thành tựu văn hóa tiêu biểu
Chữ tượng hình
Hình học
Kim tự tháp
Thuật ướp xác

Giới thiệu về giá trị của những thành tựu văn hóa tiêu biểu của người Ai Cập.
d) Tổ chức thực hiện
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV chia sẻ slide Power point: tranh ảnh các thành tựu văn hóa tiêu biểu và phiếu học
tập trống trên màn hình trình chiếu.
- Yêu cầu các nhóm HS đọc SGK, quan sát tranh điền vào phiếu học tập như phần Nội
dung.
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
- Các nhóm thảo luận điền vào phiếu học tập và phân tích giá trị của từng thành tựu văn hóa
tiêu biểu.
- GV quan sát và hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập.
* Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV chọn đại 1-2 nhóm báo cáo kết quả thực hiện phiếu học tập.
- Các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung.
- Sau phần trình bày và thảo luận góp ý của HS, GV tiếp tục nêu vấn đề:
+ Hãy tìm những nét đặc sắc của những thành tựu văn hóa tiêu biểu của người Ai Cập
cổ đại?
+ Trong các thành tựu văn hóa của người Ai Cập, em ấn tượng nhất với những thành

tựu văn hóa nào nhất? Tại sao?
- HS suy nghĩ trả lời; cả lớp cùng trao đổi, nhận xét, bổ sung có sự định hướng của GV


về nét đặc sắc của thành tựu chữ tượng hình, toán học, kiến trúc, điêu khắc, y học.
Trên cơ sở đó, các em tự nêu cảm nhận ấn tượng của mình qua những thành tựu văn
hóa tiêu biểu của người Ai Cập.
* Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ của học sinh
- GV chia sẻ màn hình và kết luận:
Những thành tựu văn hóa tiêu biểu của người Ai Cập cổ đại:
- Sáng tạo ra chữ tượng hình.
- Tốn học: người Ai Cập rất giỏi về hình học
- Kiến trúc và điêu khắc: các cơng trình nổi tiếng như kim tự tháp, tượng nữ hoàng
Nê-phéc-ti-ti...
- Y học: kĩ thuật ướp xác.
Cùng với sự phát triển về kinh tế, xã hội, văn hóa Ai Cập cổ đại cũng phát triển và đạt
những thành tựu quan trọng. Những thành tựu văn hóa của người Ai Cập đã cống hiến to
lớn vào kho tàng văn hóa chung của nhân loại.
Hoạt động 3: Luyện tập (10 phút)
a. Mục tiêu:
- Hệ thống lại những kiến thức đã học qua trò chơi.
- HS lập được sơ đồ trục thời gian về quá trình thành lập nhà nước Ai Cập cổ đại. b)
b. nội dung
(1) Học sinh thực hiện “Trò chơi ai nhanh ,ai đúng”
(2) HS điền hoàn chỉnh nội dung sơ đồ trục thời gian về quá trình thành lập nhà nước
Ai Cập cổ đại trên phiếu học tập, cụ thể:
- Họ và tên học sinh: .....................
- Lớp: ...........

c. Sản phẩm:
(1) Kết quả lựa chọn phương án của học sinh.
(2) Kết quả của HS được trình bày theo phiếu học tập

Cơng xã

Thiên niên kỉ IV TCN
Thượng Ai Cập

3000 năm TCN
Ai Cập thống nhất

30 TCN
Nhà nước Ai Cập


Hạ Ai Cập
cổ đại sụp đổ
d.Tổ chức thực hiện
Nhiệm vụ (1)Trò chơi
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
-GV trình chiếu Power Poir và yêu câu học sinh lựa chọn câu mà mình u thích và trả
lời câu hỏi
- Thơng tin thể lệ cuộc chơi: có 8 câu, mỗi câu có 4 phương án lựa chọn, HS chỉ lựa
chọn 1 trong 4 phương án
Câu 1. Ai Cập cổ đại được hình thành ở lưu vực
A. sơng Nin.
B. sơng Hằng.
C. sơng Ấn.
D. sơng Dương Tử.

Câu 2. Việc hình thành nhà nước ở lưu vực các dịng sơng lớn đã tạo ra khó khăn cơ
bản gì cho cự dân Ai Cập
A. Trình trạng hạn hán kéo dài
B. Sự chia cắt về lãnh thổ
C. Sự tranh chấp giữa các Nơm
D.Trình trạng lũ lụt mưa vào hàng năm
Câu 3. Ở Ai Cập cổ đại cư dân sinh sống tập trung theo từng
A. thị tộc
B. Bộ lạc
B. công xã
C. Nôm
Câu 4. Vị vua nào thống nhất được Thượng Ai Cập và Hạ Ai Cập theo truyền thuyết
A. Vua Na-mơ.
B. Vua Tu- tan-kha –mun.
C. Vua Thớt – mo (thutmose).
D. Vua Ram-sét.
Câu 5. Đứng đầu nhà nước cổ đại Ai Cập cổ đại là
A. Tể tướng.
B. Tướng lĩnh.
C. Pha – ra – ông
D. Tu sĩ.
Câu 6. Cơng trình kiến trúc nổi tiếng của người Ai Cập là
A. tượng nhân sư.
B. tượng bán thân Nê-phe-ti-ti.
C. mặt nạ vua Tu-tan-kha-mun.
D. Kim tự tháp.
Câu 7. Chữ viết ban đầu của người Ai Cập là loại chữ
A. hình nêm
B. tượng hình
C. La Mã

D. tiểu triện
Câu 8. Người Ai Cập ướp xác để
A. làm theo ý thần linh
B. gia đình được giàu có
C. đợi linh hồn tái sinh
D. người chết được lên thiên đàng
* Bước 2 : HS thực hiện nhiệm vụ
Mỗi cá nhân nhanh tay lựa chọn câu hỏi và chọ câu trả lời đúng nhất
* Bước 3: Báo cáo, thảo luận
Câu 1: A Câu 2: D Câu 3: B Câu 4: A Câu 5: C Câu 6: D Câu 7: B Câu 8: C
* Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng kết bài làm của HS và khen thưởng học sinh trả
lời nhanh và chính xác nhất.
Nhiệm vụ 2: HS điền hoàn chỉnh nội dung sơ đồ trục thời gian trên phiếu học tập.
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: GV chia sẻ phiếu học tập và giao nhiệm vụ
như mục Nội dung.
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: Làm việc cá nhân hoàn chỉnh nội dung sơ đồ trục


thời gian về quá trình thành lập nhà nước Ai Cập cổ đại.
* Bước 3: Báo cáo, thảo luận và kết luận :
- GV yêu cầu 1-2HS trình bày sản phẩm.
- Cả lớp quan sát, bổ sung, nhận xét.
* Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Công xã

Thiên niên kỉ IV TCN
Thượng Ai Cập
Hạ Ai Cập

3000 năm TCN

Ai Cập thống nhất

30 TCN
Nhà nước Ai Cập
cổ đại sụp đổ

Hoạt động 4: Vận dụng (5 phút)
a) Mục tiêu: Vận dụng được kiến thức lịch sử để giải quyết những vấn đề thực tiễn.
- Vận dụng được một cách linh hoạt những kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn
đề trong những tình huống mới.
b) Nội dung: Là học sinh, em có cảm nghĩ gì qua tìm hiểu những thành tựu văn hóa
thời cổ đại?
c) Sản phẩm: HS hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao
Bài viết từ 8 - 10 dịng với nội dung chính: Cảm phục tài năng sáng tạo của người Ai
Cập cổ đại; trân trọng những giá trị thành tựu văn hóa; cố gắng học tập...
d) Tổ chức thực hiện
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: GV chia sẻ màn hình, giới thiệu và giao nhiệm vụ
cho HS như mục Nội dung.
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ : Về nhà viết đoạn văn từ 8 - 10 dòng thể hiện sự
Cảm phục tài năng sáng tạo của người Ai Cập cổ đại; trân trọng những giá trị thành tựu
văn hóa; cố gắng học tập... và nộp lại sản phẩm trong buổi học tiếp theo.
*Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận
Trình bày trong tiết học sau
*Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá ý thức thực hiện và kết quả hoạt động của HS.
IV. Phụ lục
Công cụ đánh giá
- Trò chơi học sinh tham gia rất tích cực.
- Nhóm hoạt động rất tích cực
- Phần vận dụng học sinh làm rất tốt.