Tài liệu Các bệnh thường gặp ở cá cảnh pptx

Các bệnh thường gặp ở cá cảnh
Các bệnh thông thường nhất có thể tác hại đến cá trong bể nuôi có thể do ký sinh
vật xâm nhập vào bể đồng thời với thức ăn sống hay cây trồng lấy từ nước bẩn ở
nơi khác, hoặc là nhiễm khuẩn do mốc hoặc môi trường sống chung quanh thiếu
vệ sinh và cũng do sự thiếu săn sóc của con người.
1. Bệnh đốm trắng.
Cơ thể của cá phủ đầy những nốt nhỏ màu trắng mọc khắp mình cá và lan truyền ra cả
vây. Sự nhiễm bệnh theo chu kỳ. Ký sinh vật ichthyophthirius multifilius sẽ rời cơ thể
cá tạo màng để làm thành nang nhớt rơi xuống đáy của bể. Trong nang này, ký sinh
vật tiềm sinh vẫn phân chia và tạo ra nhiều cá thể con. Đến lúc màng ngoài của nang
nứt ra, các cá thể con thoát ra, bơi lội tự do đi tìm một vật chủ khác. Có thể diệt chúng
vào giai đoạn này bằng phương pháp thích hợp. Vì bệnh có thể lây cho cá khác trong
bể, do đó phải điều trị toàn bể nuôi. Người ta đã tìm được thuốc chữa bệnh này. Cũng
có thể điều trị bằng cánh nâng nhiệt độ nước lên 32-35 độ C trong 4-6 ngày. Pha vào
trong nước thuốc tím theo tỷ lệ 1g cho 1 lít nước.
2. Bệnh nấm mốc nước.
Bệnh này gây ra bởi các loài nấm thủy mi hay mốc nước Saprolegnia, một loại phát
ban dạng túm như là bông xuất hiện trên cơ thể của cá, có khi được phủ một màng
mỏng nấm dạng sợi hay bột. Cách điều trị có hiệu quả là ngâm cá trong một chậu
nước tắm mặn. Người ta hòa tan muối tự nhiên trong nước ngọt. Nồng độ cho một lần
ngâm như vậy với thời gian ngắn (từ 15-30 phút) là 15-30g trong một lít. Muốn điều
trị dài ngày, cần dùng 7g/lít. Có một số phép chữa đặc biệt khác.
3. Nấm thân, nấm miệng.
Nấm miệng không liên quan đến nấm thân, do một loại vi khuẩn là Chondrococcus
gây ra. Bệnh xảy ra tại vùng miệng gây ra những vết sùi. Không dùng thuốc trị nấm
được mà phải dùng thuốc kháng sinh, có thể tìm ở các thầy thuốc thú y.
4. Bệnh rung.
Khi mô tả về các triệu chứng của bệnh này, chỉ có thể nói là cá bị bệnh thực hiện
những chuyển động uốn lượn rất nhanh tại chỗ mà không nhích lên được một
centimet nào cả. Có người gọi là bệnh vặn mình. Một trong những nguyên nhân của
rối loạn này do sự hạ thấp nhiệt độ của nước, gây ra cho cá sự nhiễm lạnh. Cách trị là

hiệu chỉnh lại hệ thống tạo nhiệt lượng cho bể nuôi và đưa nhiệt độ trở về mức đúng
cho nhu cầu của cá.
5. Bệnh phù.
Cơ thể của cá phù lên ở một điểm kéo theo sự xù lên của các vảy. Nguyên nhân là do
sự tích tụ của chất lỏng trong khoang bụng nhưng chưa rõ đúng là do cái gì gây nên.
Phần đông các nhà nuôi cá gọi một cách không chắc chắn là bệnh phù thũng. Khó có
thuốc điều trị đặc hiệu, nhưng cũng có thể tiến hành rút nước thừa trong cơ thể cá
bằng một ống tiêm dưới da. Nhưng bệnh này có thể lây, nên tốt nhất là bắt riêng cá
bệnh cho tới khi có dấu hiệu khỏi bệnh mới cho cá vào bể nuôi.
6. Bệnh thối vây, đuôi.
Sự thoái hóa của các mô nằm giữa các tia của vây do sự nhiễm khuẩn thường xảy ra
dễ dàng hơn nếu phẩm chất của nước xấu. Vây cá cũng có thể bị thiệt hại do những
khi bắt cá bằng tay không khéo léo hoặc do các cá khác cắn vây, khiến cho sự nhiễm
khuẩn có chỗ phát sinh trên những phần bị thương. Để điều trị, phải làm sao cho nước
được hoàn toàn trong sạch, luôn luôn xem xét đến các điều kiện bảo quản và vận hành
của bể. Nếu bệnh phá hoại ở phần đuôi của cá, sự trị bệnh rất tốn kém. Có thể dùng
các cách điều trị trên cơ sở của Acriflavin và của Phenoxethol thay cho các phương
pháp phẫu thuật.

7. Bệnh giun hay gyrodactylite.
Người ta thấy có khi các cá bị bệnh gãi mình vào đá và cây cỏ, triệu chứng này
thường kèm theo sự thở gấp của cá. Các mang há ra và có thể thấy bị sưng. Các cá
này bị các loại giun nhỏ Dactylogyrus hay Gyrodactylus ký sinh; chúng bám và xâm
nhập vào da và tập trung ở các màng mềm của mũi cá. Gyrodactylus làm cá yếu đi và
làm biến màu cá. Chúng thường nằm phía ngoài bề mặt của cá. Có khi chúng xâm
nhập vào mang của cá tạo ra bệnh giun ở mang. Người ta có thể loại trừ các loài giun
này bằng cách cho cá tắm trong các dung dịch lỏng của xanh methylen, formol (pha
loãng và tiến hành thận trọng vì là một chất độc) và aciflavin.
- Xanh methylen pha loãng 1%. Ngâm lâu cá trong dung dịch 0,4-0,8cc mỗi lít.
- Acriflavin pha loãng 10/mg/lít. Ngâm lâu, dùng 2,2cc mỗi lít.

- Formol. Đậm đặc formaldehyd 47%. Ngâm ngắn (45-50 phút) 0,25cc mỗi lít, hoặc
ngâm lâu 0,066cc mỗi lít.
Cần chú ý là độ đậm đặc của các sản phẩm thích hợp thay đổi tùy theo từng nơi, từng
khu vực khác nhau.
Các loài ký sinh không thể sống nếu không có vật chủ. Nếu ta lấy hết cá bệnh ra để
điều trị một thời gian bằng xanh metylen, thì các loài ký sinh tự nó cũng bị huỷ diệt
nếu không còn có vật chủ.
Cũng có trường hợp cá phập phồng bơi ở mặt nước không hẳn là cá đã nhiễm bệnh ký
sinh. Có thể chúng đi tìm oxy để thở trong trường hợp bể nuôi dư thừa cacbonic.
Trong trường hợp này, ta tăng cường không khí để có đủ oxy cho cá hô hấp, nhưng
cách giải quyết tốt nhất là phải tổ chức tốt bể nuôi.
Người ta còn kể đến một số bệnh khác như:
- Nang bạch huyết.
Gây ra những chỗ lồi dạng cải bông (súp lơ) trên vảy và trên da cá, đồng thời làm
giảm trọng lượng của cá. Bệnh có thể phát triển nhanh chóng. Thường ít gặp trong bể
nuôi cá nước ngọt.
- Mụn:
Những đốm trắng kết liền lại với nhau tạo thành mảng lớn. Cá có vẻ hốc hác và xoắn
lại. Nguyên nhân có thể do chế độ thức ăn không cân đối, thiếu vitamin.
- Da nhớt.
Một màng mỏng xám bao phủ thân cá. Do bị các vật ký sinh Cyclochacta và Costia
gây ra sự tiết dịch nhớt.
- Viêm mắt:
Mắt cá bị mờ đục do một loại nấm gây ra hoặc là bệnh đục nhãn mắt có nguồn gốc ký
sinh (Proalaria). Các mắt có u lồi có thể do một bệnh khác.
- Bệnh nấm Oodinium
Trên cơ thể cá thể hiện những lớp như bột. Đó là do nhiễm nấm Oodinium. Cách điều
trị cũng tương tự như bệnh đốm trắng.
Các bệnh nặng:
Các bệnh nhiễm bệnh nặng hơn có thể do những nguyên nhân bên trong, ví dụ như

bệnh lao hay sự có mặt của giun dẹp Nematodes hay Cestodes mà ta không thấy được
bằng mắt thường. Thông thường khi các triệu chứng đã xuất hiện, thật đã quá muộn
để thực hiện một cách điều trị nào cho có hiệu quả. Để xác định đúng, cần tiến hành
phân tích các cơ quan của cá bị chết.