NGUỒN gốc , QUY TRÌNH THU GOM, lưu TRỮ, xử lý BÓNG đèn HUỲNH QUANG THẢI

NGUỒN GỐC , QUY TRÌNH THU GOM, LƯU TRỮ, XỬ LÝ BÓNG ĐÈN HUỲNH
QUANG THẢI

1.

Nguồn gốc

-.

Đèn huỳnh quang hay gọi đơn giản là đèn tuýp (hay đèn ống) gồm điện
cực (vonfram) và vỏ đèn phủ một lớp bột huỳnh quang (hợp chất chủ yếu
là phốt pho). Ngồi ra, người ta cịn bơm vào đèn một ít hơi thủy ngân và
khí trơ (neon, argon...) để làm tăng độ bền của điện cực và tạo ánh sáng
màu.

-.

Nguồn phát sinh: Bóng đèn huỳnh quang hỏng, thải bỏ từ quá trình sử dụng
của các hộ gia đình, bệnh viện, trường học, các nhà máy, cơ quan, nơi công
cộng... , những nơi cần sử dụng để chiếu sáng.


2. Quy trình thu gom, lưu giữ

-

Theo phụ lục 1- Danh mục chất thải nguy hại, Kèm theo Thông tư số 36/2015/TTBTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Tài ngun và Mơi trường.
Bóng đèn huỳnh quang thải thuộc loại ** (là chất thải nguy hại), với mã CTNH 16 01
06.

-

Do vậy việc, thu gom, lưu trữ và quản lý, xử lý phải tuân thủ theo đúng nghị định số
38/2015/NĐ-CP ngày 24/04/2015 của Thủ tướng chính phủ về quản lý chất thải và
phế liệu, Thông tư số 36/2015/TT-BTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2015 của Bộ trưởng
Bộ Tài ngun và Mơi trường

-

Bóng đèn huỳnh quang thải phải được thu gom vào các thùng phuy, dãn nhãn chất
thải nguy hại theo tính chất và dán mã chất thải nguy hại bên ngoài.


Nguyên tắc an toàn khi thiết kế kho lưu trữ
- Nhà kho được thiết kế theo quy định trong TCVN 2622:1995.
- Kho lưu trữ bóng đèn huỳnh quang thải phải được thiết kế sao cho nguy cơ
cháy hay đổ tràn là thấp nhất và phải bảo đảm tách riêng các chất khơng tương
thích, tro.
- Kho lưu trữ phải có tính chịu lửa, ngăn cách cháy, thốt hiểm, vật liệu hồn
thiện cách nhiệt, hệ thống báo cháy, hệ thống chữa cháy. Do trong bóng đèn
huỳnh quang có chứa thủy ngân, khi cháy nổ sẽ thành thể khí gây nguy hại đến
mơi trường và con người.
- Kho lưu giữ có tường bao, mái che, nền được bê tơng hóa, thơng gió và chiếu
sáng tốt, có gờ chống tràn và rãnh thu gom.


Quy trình xử lý


Mơ tả quy trình cơng nghệ:
- Trước khi cho bóng đèn vào buồng nghiền, hệ bơm chân không được khởi động để tạo áp suất âm trong các buồng ngăn của thiết bị xử lý. Tiếp theo, bóng đèn phế

thải được đưa vào buồng nghiền, đồng thời nước sạch được cấp vào trong quá trình nghiền để rửa sạch lớp bột huỳnh quang phủ trên bề mặt thủy tinh.
- Số lượng bóng đèn phế thải nạp vào buồng nghiền là 25 bóng/lần. Máy nghiền hoạt động làm nhiệm vụ đập vỡ bóng và nghiền nhỏ phần thuỷ tinh tới kích thước 3-4
mm. Các thành phần sau khi nghiền sẽ lọt xuống lưới lọc có kích thước mắt lưới 10 mm, dòng nước rửa, bột huỳnh quang và phần vụn thủy tinh có kích thước nhỏ sẽ lọt
xuống buồng phân loại thuỷ tinh. Phần kim loại không bị nghiền nhỏ được giữ lại trong buồng nghiền, được rửa sạch bằng nước và thải ra ngoài qua cửa thu phế liệu khi
kết thúc chu trình làm việc. Phần hơi thuỷ ngân được dẫn về hệ thống hấp thụ hơi Hg để xử lý.
- Tại buồng phân loại thủy tinh, nước rửa tiếp tục được bơm vào thuỷ tinh vụn để rửa sạch lớp bột phủ huỳnh quang. Phần bột huỳnh quang theo nước rửa đi xuống
buồng chứa bột huỳnh quang. Phần thuỷ tinh vụn được giữ lại và thải ra ngoài qua cửa thu phế liệu khi kết thúc chu trình làm việc và được bê tơng hóa tại hệ thống ổn
định hóa rắn.


- Tại buồng chứa bột huỳnh quang, phần nước rửa được tách ra và đi xuống bể chứa nước rửa. Phần bột huỳnh quang được tích lại trong buồng chứa (khi
đủ số lượng) sẽ được cấp nhiệt tới 250 oC ở dưới áp suất thấp (300mm Hg) để đảm bảo Hg bị hấp thụ trong lớp bột này được chưng cất lôi cuốn ra hết và đi
vào cột than hoạt tính để hấp thụ hơi thuỷ ngân nhờ hệ thống hút chân khơng. Phần bột cịn lại được thu hồi và đem đốt hoặc hóa rắn.
- Tồn bộ phần hơi thuỷ ngân sinh ra trong quá xử lý sẽ được bơm hút chân không đưa qua hệ thống hấp thụ nhồi than hoạt tính, tại đây hơi Hg sẽ được
hấp thụ hết, khí thải từ hệ thống thiết bị ra ngồi mơi trường sẽ đạt được tiêu chuẩn cho phép.
- Việc kiểm sốt lượng hơi Hg có thể phát tán ra ngồi mơi trường được theo dõi thơng qua thiết bị hiển thị hiện màu. Tồn bộ hệ thống kín, làm việc ở áp
suất thấp và chỉ có 1 đường thốt khí duy nhất. Lượng khí thốt ra ngồi này sẽ được trích 1 đường qua bộ phận hiển thị hiện màu. Khi hệ thống hấp thụ hơi
thuỷ ngân đã quá bão hoà sẽ xuất hiện hơi thuỷ ngân trên bộ phận hiển thị, khi đó chất hấp thụ được tẩm trong cột hiển thị sẽ tạo phức với thuỷ ngân và chuyển
từ màu trắng sang màu vàng. Lúc này phải dừng hệ thống xử lý bóng để tái thay thế các cột hấp thụ bằng than hoạt tính mới.


- Theo tính tốn, thiết kế trong điều kiện hoạt động bình thường hệ cột hấp thụ bằng than hoạt tính sẽ bão hịa khi xử lý khoảng 15.000 bóng đèn. Vì vậy để đảm
bảo an tồn, tránh lượng hơi Hg phát tán ra môi trường, thời điểm thay thế toàn bộ các cột hấp thụ này là sau khi xử lý 10.000 bóng.
- Phần than hoạt tính hấp thụ no hơi Hg thải bỏ được nghiền và ổn định hóa rắn sau khi phối trộn cùng với cát, đá, vôi, xi măng và các phụ gia bê tông cần thiết
khác.