Giáo trình Tiện lệch tâm tiện định hình (Nghề: Cắt gọt kim loại - Trung cấp) - Trường TCN Kỹ thuật công nghệ Hùng Vương

UY BANNHAN DAN QU!N 5
TRUONGTRUNGCAPNGHEKYTHU!TCONGNGHtHUNGVUONG

'

,

GIAOTRINH

Ti�n l�ch tam, ti�n djnh hinh
'

,

Nghe: Cat gqt kim lo�i
TRINH DO TRUNG CAP

TPHCM-2019



1

LOI GIOI THI�U

"'

Vi tri, y nghia, vai tro:
· Trang thµc tS nhiSu chi tiSt c6 c6 hinh dang kh6ng can ;,cung nhu trvc, b;;ic l�ch
tam, tnic kem cung vfrng, tnic c6 duong kinh 16n cfm phiii gia c6ng mi}.t ngoai va
mi}.t diiu nhung kh6ng thS dung nhfrng phuang phap ga lllp thong thm'mg nhu mam

ci}.p, mfii tam ma phiii dung nhfrng phuang phap di}.c bi$t c6 dung cac phuang ti�n
khac h6 trq nhu gia da c6 djnh, gia da di d9ng... DS thµc hi�n vi�c ti�n c6 ga lllp
phuc t;;ip tren may ti�n v;;tn niing doi hoi nguai thq da thµc hi�n duqc cac thao tac
ti�n ca ban m&i c6 thS hoan thanh cac c6ng vi�c cua m6 dun.
M\lC tieu:
'
'
'
'
Khi h9c xong h9c sinh c6 cac kien thuc ve chi tiet l�c;_h tam va chi tiet kem cung
vfrng. C6 du ky nang thµc hi�n ga lllp va gia c6ng cac chi tiSt dai kem cung vung,
c6 hinh dang phuc t;;ip kh6ng can xung dung yeu ciiu ky thu�t, thai gian va an toiin.

.

.

.

Muc tieu thtrc hien cua mo dun
H9c xong m6 dun nay h9c sinh c6 khii niing:
- Trinh bay duqc cac phuang phap ga lllp va gia c6ng cac chi tiSt l�ch tam,
tnic kem cung vfrng.
,.
- Ti�n duqc cac tnic nho, dai, trvc !�ch tam, b;;tc l�ch tam dung quy trinh, d;;tt
yeu ciiu ky thu�t va an toiin.
- Xac dinh dung cac d;;tng sai hong, nguyen nhan va each khllc phvc.
- Thµc hi�n diiy du cac bi�n phap an toan.
Qu�n 5, ngay ...... thang ..... nam 20 ...
Tham gia bien so,n

1.Chti bien
2.Nguy€n Hfru Dang
3.Le N g9c Tin
YEU CAU VE DANH GIA. HO.AN TH.ANH MO DUN
1. Ki�n thrrc:
N9i dung danh gia
- Trinh bay duqc di}.c diSm cua tnic kem cung vfrng, chi tiSt l�ch tam.
- Trinh bay diiy du c6ng d\lfig, c�u t;;io va each su dvng gia da di d9ng, gia da
c6 djnh.
- Chi ra duqc cac phuang phap ra ga va kyp chi}.t khi ti�n chi tiSt l�ch tam
- Chi ra duqc cac d;;ing sai hong, nguyen nhan va each khllc phvc khi ti�n tni
dai, chi tiSt l�ch tam.
Phuong phap danh gia
Danh gia kSt qua qua cau hoi mi�ng, bai kiSm tra viSt v&i cau 1\f lu� va trlic
nghi�m


"'
2
2. Ky nang
N(>i dung danh gia
- L�p duqc
quy trinh hqp ly cho tung chi tiSt
,
�
- Ga lap phoi dung trinh u,r, dam bao d(> cung vung trong qua trinh ti�n
- Sir dl,lllg va bao quan cac lo�i dl,lllg Cl,! do, kiSm dung ky thu�t
- Ti�n tfl,!C dai, chi tiSt l�ch tam dung quy trinh, d�t yeu c§.u ky thu�t, thoi gian
va an toan
Phuong phap danh gia

E>ugc danh gia bfuig quan sat kem bang kiSm
3.

Thai d<}:
N(>i dung danh gia
- Tinh nghiem rue trong hQC t�p
- C6 trach nhi�m v&i dl,lllg Cl,!, thiSt bi
- Tuan thu quy trinh va d� phong tai n�n
- Chfip hanh dung gio gific hQC t�p
r-�
- C6 tinh th§.n t�p thS
Phuong phap danh gia
Duqc danh gia bfuig quan sat v&i chit lugng san ph�m

Khoa: Ca khi ch� t�o - CON Tp. HCM


3

"

BAll:
TI�N TRl} DAI KEM CUNG YUNG DUNG GIA DO DI D(>NG

..

M1,1-c tieu thqc hifn:
- Trinh bay cil.u t:;io, cong d\lllg va di@u chinh duqc gia da di d(ing.
- Ti�n trµc kem cung vfrng dung quy trinh, dam bao yeu cflu ky thu�t,
thai gian va an toan.

Nqi dung chinh:
1. Yeu cftu ky thu�t cua trµc dai
2. Cong d\lllg va each sir di,mg gia da di d(ing
3. Phuong phap ti�n trv dai dung gia da di di;ing
4. Xac dinh cac d�g sai hong, nguyen nhan va each khic phvc
s. Cac bu6-c ti@n hanh
A. HQC TREN LOP

,.

1.YEU cAu KY THU4T CUA TRT)C DAI
- Dam bao chfnh xac kfch thu6-c
- C6 duang sinh thfulg
- D(i trµ (khong c6 hinh con, hinh tang tr6ng, hinh yen ngµa)
- D(i trcm: Mc;ii m�t cit vuong g6c v6-i duang tam d@u c6 d(i trcm xoay (khong
bi o van, khong bi g6c c�)
- D(i d6ng tam: tam cua m9i m�t cit vuong g6c v6-i duang tam d@u n&m tren
m(it duang thfulg
- Do nham b@ mat
2. CONG DT)NG VA CACH SU DT)NG GIA DO DI I>(>NG
2.1. Cong d1,1-ng
Gia da di d(ing dung khi ti�n tinh va ti�n ren tren phoi d:;mg trµc kem cung
vfrng c6 ti@t di�n khong d6i, c6 th@ d:;it cil.p chfnh xac 8 + 7, d(i nham Ra = 2,5 +
1,25 µm.
N@u chi@u dai phoi 16-n hon 12 Jin duang kinh cua n6 ma chi ga tren hai mui
tam gia cong ril.t kh6 khan vi d(i cung vfrng chiu Ive theo hu6-ng ngang ril.t nho, khi
cit gc;>t trµc bi dily, kich thu6-c phftn gifra t[IJc bi 16-n (d�g tang tr6ng), n@u su di,mg
t6c d(i quay cua phoi 16-n se gay rung d(ing (co ti@ng keu Jach each) th�m chi chi
ti@t co thS vang ra ngoai. Mu6n khic phvc cac hi�n tuQllg tren ta phai dung gia da
kem theo nh&m bao dam trµc khong bi u6n trong qua trinh gia cong.

Cach sir dung
Gia da di d(ing (hinh 25 .1.1) duqc lip tren ban xe dao va cung dich chuySn
theo duang dful hu6-ng cua bang may d9c chi ti@t gia cong.
2.2.


4
0

Gia do di d9ng c6: Than gia do 2 duqc bit ch�t tren ban xe dao 7 bfulg bu
long 6, c6 hai ho�c ba viu do 3 dS do phoi 1. Vit 4' va 4" dung dS di8u chinh cac
v§.u do 3, vit ham 5 dung dS c6 djnh vi tri v§.u do 3.
4'
5
3

1

7

1

7

Hinh 25.1.1 Gia do di d9ng
1- Phoi. 2- Than gia do. 3- V�u do. 4- Vit diSu chinh v§.u do.
5- Vit ham v§.u do. 6-Bu long bit ch�t gia da va ban xe dao.
7-Ban xe dao
Cac v§.u cua gia do lam bfulg v�t li�u dS mai mon nhu d6ng thau dam bao
cho b� m�t da gia cong khong bi hu hong. M�t cac v§.u phai boi d�u ma thuong

xuyen.
Khi cit g9t v6i t6c dq cao bS m�t cac v§.u nhanh mai mon va bi n6ng len.
NhiSu khi bi mic k�t v�u va phoi. BS khic ph\lC tinh tr�g nay nguoi ta dung gia
-=do c6 viu la 6 Ian.
Khi ti�n tr\l dai kem cung vung dung gia do phai c6 tay ngh� vung. M6i l�n
diSu chinh tung v§.u khong dSu c6 thS lam u6n tf\lc dftn dSn kich thu6c duong kinh
tf\lC khong dSu tren su6t chiSu dai.

3. PHUONG PBAP Tit:N TRV DAI DUNG GIA DO DI D<)NG


5

ã
41

'

1



J:!

3

il]V /

{?'

\-,ÃÃ,,:i-ư

.

,,
1

Dao ""-.


...
a)"=H,

"7:.-

--5;:;3J

!ÃÃ
,,

"Ã

'

"

'

'\

<

Hinh 25.1.2. Sa d6 ti?n tràc kem vilng
dung vilng dung gia da di di)ng
Khi ti?n trµc tran kem cung vilng gia da di di)ng dugc lilp len m�t tren cua
ban xe dao bfulg bu long 6 (hinh 25.1.1) ho�c a mi)t s6,. may lilp ben hong trai cua
ban xe dao. Lui cac vil.u da 3 ra khoi tam phoi bfulg each v� cac vit diSu chinh 4';
4". Phoi 1 sau khi da dugc ti?n m�t diiu, khoan 16 tam va ti?n tho xong ga len hai
mui tam (ho�c ga mi)t diiu tren mam c�p mi)t diiu tren mui tam sau). DiSu chinh
cac vit 4' va4" sao cho cac vil.u da 3 dugc lilp trong than gia da 2 da phoi dam bao
quay nhv ma khong bi dil.y cong do tac di)ng cua h,rc cilt g<;>t. Sau d6 ham cac vil.u
da 3 bfulg cac vit ham 5 (gia da di di)ng c6 thS c6 hai ho�c ba vil.u da 3).
BS giam h,rc hu6ng kinh (h,rc nay luon c6 hu6ng · · dil.y cong ph6i) dung dao
ti?n ngoai c6 g6c nghieng chinh 16n q>1= 60° +70°, t6t nhil.t la dung g6c q> 1= 90° vi
nhu v�y h,rc hu6ng kinh giin nhu bfulg khong. Khi ti?n tinh nen ga dao phia sau
gia da (theo hu6ng di tai cua gia da), khi tien tho nen ga dao truac gia da dS tranh
cac vil.u da c9 xat ho�c va vil.p tren m�t tho cua phoi.
•


,..

6

4.xAc
Plf(JC

l>:JNH cAc D�NG SAi HONG, NGUYEN NIIAN VA CA.CH KHA.C

Cac dfng

sai hong
Kich thu6c
Sal

Be m�t chi
tiSt c6 phfui
khong cilt
gQt
Bl tang
trong

N guyen nhan

- Do sai
- Su d1,mg m�t s6 khong chinh
xac khi di@u chlnh kich
thu6c
- Ga cu ch�n khong chilc chiln
- Phoi bi xe dich
- Lugng du thieu
- Khoan 16 tam bi l�ch
- Ga phoi bi dao

- Phoi bi uon do Ive hu6ng
kinh
d§.y dao
- Phfui giua bang may bi mon
lam dao th:lp han tam v�t
gia cong
->=<-------Hai miii tam bi l�ch

Bi con
- Dao bi mon
- Ban truqt ngang bi ra
- Dao ga khong chilc
- Ga dao th:lp han tam v�t gia
cong
Duong sinh - Mili tam tru6c bi l�ch do
khong th¼lng
lau khong s�ch
- Tr'1c chinh bi dao do 6 do bi
mon ho�c dai 6c di@u chinh
bi long
Dao bi hut vao v�t gia cong
do g6c thoat 16n qua
- - Ga dao khong chilc
- Dao mon
DC:, nham
- Bu6c tiSn dao va chiSu sau
khong d�t
cilt 16n
- DiSu chlnh gia do khong
dung

<;ach khiic phl}.C

-

Do chinh xac khi c�t thu
Khu hSt d9 ra khi su d'1ng m�t s6
Ga cu ch� khong chilc chiln

Dung cu .ch� lilp trong 16 con tf'1C
chinh

- Kiem tra phoi
- Khoan 16 tam chinh xac
- Ra ga dam bao d9 dao nho nh:lt
- Dung dao c6c g6c nghieng chinh
90°, giam chi@u sau cilt va bu6c
tiSn :- C�o sua l�i bang may
- Dung gia do h6 trq
- Mui tam sau bi l�ch theo hu6ng
ngang, cac m�t con lilp ghep bi bful
ho�c bi vSt va d�p
- J:)i@u chinh d9 ra cua ban truqt
ngang
- Ga dao chilc chiln va dung tam
- Lau s�ch mili tam va 16 con tf'1c
chinh
- Di@u chinh 6 do tf'1c chinh
- Mai sfr� l�i dao, xiSt vit hilt dao chilc chiln
Mai sua l�i dao
Giam bu6c tiSn dao, chi@u sau

cilt
tDiSu chinh gia do chilc chiln,,
cac v:lu do om phoi khong qua ch�t
ho�c qua long

..

,';·,

7

5.CAC BUOC THUC HIEN

"

Nqi dung

Hmrngd§n

1. £>9c ban ve

'

2. Ti�n m�t dau, khoan tam

- Ga phoi len m�m c�p ba vau n,r
dinh tam
- Ga dao d�u"cong, mui khoan tam 03mm
- Ti�n m�t d�u d�t chi@u dai chi tiSt va
khoan 16 tam hai d�u tf\lC

3. Kiem tra S\I trung tam gifra mui tam v - Lap hai mui tam len may
- �i@m tra d◊ d6ng tam va di@u chinh nSu
truac va mui tam \1 sau
can
4. Lap gia da di d◊ng len ban xe dao, ga Gia daui d9ng duqc lap len m�t

phoi, ga dao
tren cua ban xe dao bing bu long 6 (hinh
25.1.1) ho�c i:J m◊t s6 may 15.p ?en hong
phiii cua ban xe dao. Lui cac vau d5' 3 ra
kh6i tam may bing each v�n cac vit di@u
chinh 4'; 4". C�p-t6c vao phoi, ga phoi 1
len hai mui tam. Sau d6 ham cac v:lu d5' 3
bing cac vit liam 5 sao cho cac m�t v:lu
each xa m�t tf\lC.
Ga dao ti�n ngoai c6 g6c nghieng
chinh CJ) =70°--:--90° duns, tam
5. Ti�n tl"\l dau thu nhat
Di@u chinh ntrucchinh = 300--:--350
vong/phut.
Ti�n 1f\l' ngoai m◊t do� khoiing 60
mm

''
'


:c

8

6. Ti�n tI1,1c
4'
5
3

4"

�
1

IF-"·
�
'•��

.. ....,.. •i
-·,,'r
"-----�·
, .. "
' ',
�·.·,-·
·-- . '-!::ttmn L).1.J.

��-�

7. Kiem tra

Ga phoi tr& dau
Ti�n mi ngoai m9t do� khoang 40
mm. Lui dao ngang va di chuySn xe dao
dua vfiu do tiSp xuc v6i m�t tr\l vua ti�n.
BiSu chinh cac vit 4' va 4" sao cho cac vfiu
do 3 tiSp xuc v6i m�t phoi dam bao phoi
quay nht; ma khong bi dfty cong. Ham vfiu
do bfulg vit ham 5. Dung tay quay nh�

phoi dS kiSm tra dQ tiSp xuc cua vfiu do
v6i m�t phoi, VO ma cong nghi�p vao cac
vi tri tiSp xuc cua cac vau do dS giam ma
sat. TiSp d6 la quay tay quay ban truqt d9c
dua dao len tru6c vfiu khoang 5mm dS khi
cit g9t dao se d9n duong tranh cho cac
vfiu khoi bi vap trong qua trinh di chuySn.
Kh&i d9ng tI1,1c chlnh quay, ti�n tiSp
do�m con l�i dSn luc d�t yeu c:lu.
Chuy:
Quay nh? phoi b&ng tay sau khi
aiJu chinh vdu ila ad kiim tra i19 tiip xac
cua -vdu ila v6i �ij,t phoi, cam nh(jn khong
bf bo chij,t mai khai i19ng tr¥c chinh.
Nghe tz�ng keu Zach each do phoi va
il(lp yao mij,t vdu ila, phai dung may giam
ngay t6c il(J tr11,c chinh va aiJu chinh lq,i
vdu cha sit nh? m{lt vhoi.
- Dung dong ho so kiem tra va dieu
chinh de) khong trl,l.
- Dung thuqc c�p ho�c pan me
kiSm tra duong kinh. - Lam v� sinh
cong nghi�p

Cau hoi bai 25.1
Cau 1. Xem hinh 25.1.3 va di�n n<)i dung vao cac o tr6ng ttong bang 25.1.1 cho
hu h<;YP: Bang
" 25.1.1

r--- -- - -•

-

H'mh ve

Lo�i gia
do

,

So luqng
vAu do

Lo�i vfiu
do

.
Vi tri lip
tren may

,,

Cong d\lfig


,.
9

\h

t:.c f

�

.i j

Lil
l(

'c,
,J ,.
'3;.

f�<-----=i
t:':'.:!�

Hinh 25.1.3

',,:
1,.,.,
.

.,

' r::

,.

I ;·

•

r

I-

!'1"\
l

I

Cau 2. Gia do di d(mg duqc sir d\lllg kem theo khi ga phoi:

Tren mam c�p
8. Tren mam c�p va mui tam sau
c. Tren hai mui tam c6 c�p t6c
D. CaB vaC
�
Cau 3. Gia do di d('mg duqc dung khi:
A. Ti�n tnrc b�c kem cung vfrng
8. Ti�n tnrc kem cung vfrng c6 tiSt di�n khong thay d6i
c. Ti�n tho tnrc kem cung vfrng
D. Tit ca A,B, C
Cau 4. Gia do di d(\ng duqc Hip tren:
A. Bang may
8. Banxe dao
C. Ban truqt ngang
D. Ca A,B, C
Cau 5. Vi tri cua dao trong qua trinh ti�n d9c c6 kem gia do di d(\ng:
A. Eli tru6-c viu da phoi
8. Eli sau viu do phoi

C. Tuy theo yeu clu cit g9t ma dao c6 thS di tru6-c h9�c sau viu do sau viu do
D. Tit ca A, B, C
Cau 6. M�t tiSpxuc cua viu do va m�t v�t gia cong phai thuong xuyen:
A.C6 dlu ma boi tran
8. Khong cln c6 dlu ma boi tran thuongxuyen
c. Khong cAn dlu ma boi tran
D. Tit A, B,C
Cau 7.Bai t�p thvc hanh: Ti�n tnrc theo ban ve phac du6-i day (hinh 25.1.4):
1. Ve ban ve chi tiSt gia cong (hinh 25.1.4)
2. Xac dinh kich thu6-c phoi theo kinh nghi�m va ve ban ve phoi cho chi tiSt
tren.
3. L�p bang quy trinh cong ngh� chi tiSt tren.
4. Phat biSu cac quy tile ky thu�t an toan khi tnrc dai kem cung vfrng khi ga
phoi tren hai mui tam c�p t6c dung gia do di d(\ng
A.


10

.,
YEUCAUKYTHUAT
- D◊ khong df>ng tam gifra cac do�n tr9 va ren °< 0,05 mm
- Sai l�ch gi6i h<;1n cac kich thu6c con l�i cho phep ±0, 1 mm
- Do. nham cua cac b� mat con lai
. Rz=40 am
50___

__ __,j_

�

0
N
tSl

-

t1 ....... _ � "J7
C2

l�

0
I

::!

,____

-

LO
X:

N
.=

-

C2

0
I
tSl

5
450+0,1

Hinh 25.1.4
B. THAO LU� NHOM
- Xac dinh cac kich thu6c cfui thµc hi�n
- L�p trinh tµ cac bu6c tiSn hanh gia cong va di�n vao phiSu thµc hanh
- An toan khi thµc hi�n cong vi�c
- Cac d�g sai hong, nguyen nhan va each phong ngua
c. TIIVC HANH
1. Lip quy trinh cong ngh�
2. Xem trinh di�n m§u:
Quan sat each lip gia do di d9ng, ga phoi, di�u chlnh vftu do.
3.H9c sinh lam thir
Nh� xet sau khi h9c sinh duqc chc;m lam thu.
4. Thtrc hien tien
a.°Chuan bi �ong vi�c: Phoi thep C45 024x453 mm, dao ti�n ngoai Tl 5K6,
dao cit ranh, dao ti�n vai, gia do di d9ng, thu6c c�p f/20 mm, com pa do ngoai,
pan me, mo cong nghi�p, m6c keo phoi, df>ng hf> so.
b.Chufui bi vi tri lam vi�c
c. Thµc hanh ti?n theo quy trinh
d. Thµc hi?n cac bi�n phap an toan
Chuy:
- Chi ki�m tra khi tf\lc chinh da dung hrm
- Q'!ay thu phoi tru6c khi khoi d9ng tf\lc chinh, d� phong cac vAu b6 phoi lam
mat an toan

- Bua dao ra xa t6c, phoi tru6c khi khoi d9ng tf\lc chinh.
- Phai c6 tinh thfui trach nhi?m, bao v? cua cong, th� hi�n tinh thfui tuong trq
giup do nhau trong h9c t�p.
D. Tl/NGHIEN CUU TA.I LJ¥U VA LAM BA.I T4}> 0 NBA
Phuong phap gia cong tf\lc kem cung vfrng dung gia do di d9ng
Bai h9c tiSp sau
- Ti?n tf\lc kem cung vfrng b�ng gia do c6 dinh


11
3. Ti$n R12; R6

12

- Ga dao ti$n djnh h1nh R4 dung
tam
- 0ieu chlnh va tr'a dau dam bao
cac ban tntc;it nh�, khong rd long
I
- Ti$n R12 (dao 1), kiem tra R12
(dU'Bng 3)
- Dao tien ngang va d9c dong thoi
1 I nho tay quay ban truc;it ngang va
ban trlfdt
. tren
,.
- Ti$n R6 (dao 2), do <!>14 bang thlldc
�p, kiem tra R6 bang dU'Bng 4
* n =7 1 O v/p, t=O, 1 + 0,3mm,
S=O, 1 5 mm/vg

2

N

,....,

�- l +---4

4. Ti$n tri,i ngoai <!>24, lay dau, ti$n

Ga phoi trd dau

<i>22x25+1 mm; ti$n con

-Ti$n tri,i ngoai <i>24.,O,O5mm
-Lay dau 27; 1 0 ; 25,5

93

27

, 10,

2,5+1

25!5

-Tien con
I=25,5mm

-+--- �II I I �
5. Tien
. R25; R5 va kiem tra hoan thien
.
92±0,1
28

3

...

-0

d=22mm,

D=24mm,

•

2

1

l+--1 ·

-Ti$n <i>22x2,5+1 mm ch9m v9ch cu6i
cua 25,5

R25

Ti$n R25, kiem tra R25 bang dU'Bng 3
-Ti$n RS, kiem tra RS bang dU'Bng 4
Va q>16
*M?t dinh hinh thllong:
-Khong dung bien d?ng do dao ga

1

cao hO?C thap hdn tam v�t g/c, phoi
hc;!p hai chuyen d9ng khong deu,
kiem tra phan loi va lorn khong
dung, may rd long, d9 trdn nham
khong dam bao

c. THVC HANH

1. L�p quy trinh cong ngh?
2. Xem trinh di�n miu :
Quan sat each di chuyiln dao k@t hqp, kiilm tra kich-thu&c m(lt djnh hinh bfulg
duong.


12

HQc sinh lam thfr
4l
Nh�nxet sau khi h9c sinh dugc ch9n lam thir
4. Thrrc hanh tien
a. Chuful bi c6ng vi?c: Phoi thep C45 028x95mm, dao ti?n ngoai T15K6, dao

cit ranh, dao ti?n c6 luoi cit trcm, duong kiSm tra m�t dinh hinh, thu6c d)p c6
thanh do sau 1/10 -1/20 mm .
b.Chuful bi vi tri lam vi?c
c. Thvc hanh ti?n ren theo quy trinh
l'!!
d. Thµc hi?n cac bi?n phap an toan
Cbu y:
-Chi kiSm tra m�t dinh hinh khi tn,ic chinh da dung h�n
- Phai co tinh thfui trach nhi?m, bao v? cua cong, thS hi?n tinh thfui tuong trg
giup do nhau trong hQC t�p.
D.TU
. VA LAM BAI TAP
. (J NBA
. NGHIEN CUU TAI LIEU
Phuong phap gia cong m�t dinh hinh bfulg kSt hgp hai chuySn d9ng.
Bai hQC tiSp sau
- Ti?n m�t dinh hinh bing dao dinh hinh.
3.

·,


13

"

BAI 2:
TIEN
. DINH
. HINH BANG DAO DINH

. HINH

"

Gioi thi� u:

Trang san xuftt hang lo�t, nhung chi ti!St drug vfrng v&i m�t dinh hinh c6 b@ ri)ng
40 750 mm, hinh dang phuc t�p va chftt luqng gia cong b@ m�t yeu c:lu cao nguai
ta thuang dung dao dinh hinh dS ti�n.
Ml}C tieu thvc hi�n:
*
- Trinh bay d:ly du cftu t�o, ph�m vi su d\Ulg cua cac lo�i dao dinh hinh

- Ti�n dugc m�t dinh hinh dung yeu c:lu ky thu�t, thai gian va an toan
Ng i dung chinh:
1. Cac lo�i dao dinh hinh

2. Phuong phap ti�n m�t dinh hinh bfuig dao dinh hin.6
3. Cac d�g sai hong, nguyen nhan va each khilc ph1,1c
4. Cac bu&c ti!Sn hanh ti�n m�t dinh hinh
A. HQC TREN LOP

1.cAc LO�I DAO DJNH HINH

Dao ti�n dinh hinh la dao c6 bien d�g luai cilt g6ng bien d�g cua chi ti!St gia
cong. Dao dinh hinh thuang lam bfuig thep gi6 va thuang c6 cac lo�i sau day: dao
thanh, dao liing trv va dao tron.
1.lDao thanh dj nh hi nh
Dao thanh dinh hinh c6 thS li@n ho�c han chilp dung dS gia cong cac b@ m�t dinh
hinh don gian, dao c6 m�t sat chinh c6 bien d�ng cua m�t dinh hinh nen mai r�t

3

.J

2

it 1 it i<:=
Hinh 24.2.1.


14

Cac d�g m� t dµihhinh duqc ti�n bing dao thanhphuc t�p, nen khi cftn mai sua ca
ban chi mai l�i m�t thoat va cung chi mai l�i duqc 2--=-3 1�.
Tren hinh 24.2.1 minh hc,>a cac lo�i dao ti�n ranh tron bfu;lg dao thanh 1, ti�n g6c
luqn ngoai bkg dao thanh 2, ti�n g6c luqn trong bkg dao 3, ti�n m?t dinh hinh
phuc t�p bkg dao thanh 4.
�

1.2Dao lang tr1_1 djnh hinh
I/Joi

inin t/mJA (qUr?J /80°)

l'

Ii�

Hinh 24.2.2. Dao Hing trv
1- Dftu dao.

2-Than dao.
3- T�m kyp
Dao lang trv c6 kha nang mai sua l�i luai cit chinh theo m�t thoat duqc nhi�u
lftn nh�t (hinh 24.2.2). M6i lftn mai m�t thoat cua dao Jang trv phai n6i long t�m
kyp dao 1 v6i than dao 2, sau d6 d�y dao truqt trong ranh nghieng cua than dao,
vi�c nay d6ng nghia v6i vi�c luon tv d9ng dam bao dao Hing trv c6 g6c thoat y=0°
va g6c sat chinh a =12° -15°. Dao chi mai l�i theo IB?t thoat dS bien d�g cua m�t
gia cong khong bi thay d6i.

1.3Dao dia dinh hinh
Dao dia ho�c con g<;>i la dao tron (hinh 24.2.3) dugc cit g6c 1 , t�o nen m?t
thoat (hinh 24.2.3). Dao duqc kyp ch?t v6i than dao bkg bu long di qua tam cua 16
2. D�t dao theo m9t g6c nho c6 khia 3 tren m�t dftu cua dao.
1

3

2

/Jdp


15

.,

Hinh 24.2.3. Dao 01a dinh hinh
1- Mi;it cftt g6c. 2. L6 dao . 3- Khia tang ma sat
Mi;it thoat cua dao 01a cfin n&m th:lp du6i tam cua n6 (Hinh 24.2.4a) vi nhu v�y
dao c6 g6c sat chinh ti;ii tit ca cac di@m tren Iuai cftt chinh Ian hon khong (a>0°).

Khong dugc di;it mi;it thoat cua dao ngang tam cua n6vi nhu v�y g6c sat chinh a
=0° (hinh 24.2.4b). Thm'mg thi mi;it thoat di;it th:lp hon tam dao m(lt khoang h=
0, I D, trong d6 D- dm'mg kinh dao.
a)

½>:,

b)

/'!Joi

'l'noi

111 1<: ; )
Hinh 24.2.4. Cach lip dao ma

a- Mi;it thoat thap hon tam dao. b- Mi;ifthoat ngang tam dao

2.PHUONG PHAP TIEN
. DINH
. HINH BANG DAO DINH
. HINH
. MAT
Khi ga dao dinh hinh Iuai cftt chinh cua dao cftn phai ga dung tam chi tiSt gia
cong. NSu khong
thu diSu ki?n nay bien di;ing cua chi tiSt gia cong se sai.

tuan

ChS d(l cftt g9t phv thu(lc vao bS r(lng cua dao, v�t Ii�u gia cong va d(l ci'mg cua

n6 (bang 24.2.1 va bang 24.2.2)
Khi ti?n mi;it dinh hinh phuc ti;ip va v�t Ii?u gia cong cung thi ch9n Iugng tiSn
dao c6 gia tri nho trong bang 24.2.1, khi gia cong bien di;ing don gian va v�t li?u
mSm thi ch9n cac tri s6 cua chS d(l cftt Ian hon.
Khi gia cong chi tiSt cung vfrng b&ng dao dinh hinh d(l nham c6 th@ di;it c:ip 5--:--6.
giam d(l nham bS mi;it gia cong thuong khoang 20�30 vong cu6i khong cftn
tiSn dao, c6 th@ dung v�n t6c cftt V=2--:--4 m/phut, khi ti?n tinh d6ng thai dung dung
dich tron ngu(li bkg sunfofrezon.
Trong qua trinh ti�n dinh hinh nguai thg thuong dung dao ti�n d9c ngoai c6 mui
dao v6i ban kinh r = 3--:--4 mm ti?n tho kSt hgp tiSn ngang va d9c, sau d6 ti?n tinh
Ii;ii b&ng dao dinh hinh.
Chu y: Niu chi
kem cung vfmg, c6 bd r9ng m(ltjltnh hinh l(m di gay rung
a9ng trong qua trinh gia c6ng ddn ain bd m(lt gia c6ng kh6ng dam baa a9 nham,
di gay cong va go,y ph6i.

:013

tiit


,..

16

Bang 24.2.1. Ltrqng ti�n dao khi ti�n bii ng dao di nh hinh
Ducrng kinh gia co nge(mm)
B� rqng
dao (mm)

10

15

25

20

30

40

50

601 00

Luqng ti�n dao mm/vg
0,02 - 0,0 8

8 -10
1 5-20

0,04 - 0,09

0.01 - 0,075

25-30

0,04 - 0,08

0 ,03 - 0,05

35-40

-

50 - 60

-

0,035 - 0,07

0,0 1 - 0,045

-

0,03 - 0,065

0,01 - 0,04

0,025 - 0,05

Bang 24.2.2. Vin t6 c cit khi ti�n di nh hi nh thep cac h o n ob=75 KG/mm2 bii ng
dao thep gi6 co l am ngu{> i
Luqng 0,0 1
ti�n dao
mm/vong

0,02 0,03 0,04 0,05

0,06

0,07

0,08 0,09 0, 1 0

22
27
24
31
20
1�
38
18
54
19
Vin t6 c
cit
m/phut
3.CAC D�G SAi HONG, NGUYE N NHA N VA CACH KH A C PHVC
Cac d� ng
sai hong
M�t dµih
hinh khong

dung

N guyen nhan

- Bien d�g cua luoi cat sai

- Luoi c�t cua dao ga khong
dung tam cua v�t gia cong
KiSm tra m�t dµih hlnh
bfulg duang khong chinh
xac - Dao va v�t gia cong bi
long trong qua trinh cat

T

Cach khi c phl}C

- Ch9n va mai sua dao dung
bien d:;mg
Ga lu6i cat cua dao
dung tam phoi

-

-

Dung duang dS kiSm tra
tung ph§.n chinh xac


17

Cac d� ng
N guyen nhan
sai hong
Duong kinh - Di[tt chiSu sau cftt sai, do sai

ml[tt dinh
khi ti�n tinh
hinh sai
D9 nham
khong d�t

,,each khi c ph\JC
- Su d\lilg d\lilg Cl) do va du
xich chinh xac

.

- Be mi[tt luai cat 16n gay rung Giam be r9ng luai cat,
cftt nhiSU' dao
d9ng
- Dao mon
- Lm;mg tiSn dao 16n
- Chi tiSt kem cung vfrng
- Phoi barn

-

Mai sua l�i dao

-

Giam t6c d9 cftt,

-

Dung dung dich tron

ngu9i

-

,,

Khu rung

4.c.Ac BUOC TIE N HANH TIEN M�T llJNH HINH
- DQC ba n ve

T-

Xac dinh duqc tiit ca yeu cfiu ky thu�t cua chi tiSt gia cong: dung sai kich thu&c,
d9 d6ng tam, hinh dang ml[tt dinh hinh, d9 nham . ...
- L,p quy tri nh gia cong
L�p d§.y du cac bu&c, dung trinh tl) . Ch9n dung chS d9 cftt, dao ti�n dinh hinh,
duang, d\lilg Cl) do va d\lilg Cl) ga c§.n thiSt. Dv doan duqc cac d�ng sai hong
thuong xay ra.
- Chu� n bi may, d\J ng C\J va thi�t bi
Ch9n phoi du luqng du gia cong. Chu§.n bi d§.y du dao, d\lilg cv do kiSm, dvng
cv c§.m tay va trang bi bao h9 lao d9ng, dung dich lam ngu9i dung chung lo�i. Tinh
tr�g thiSt bi lam vi�c t6t, an toan
- Ti�n tr\l tron ngoai :
+ Ga phoi
Xac dinh chinh xac vi tri cua phoi tren mam cl[tp va k(,p phoi du chi[tt
+ Ga dao
�

18

D�t d�u dao ti�n ngoai nho ra khoi f> dao khong qua 1--:-1,5 l�n chiSu cao cua can
dao, mui dao ngang tam may.
�
+ Ti�n ngoai

Chc;m chS d9 c�t phu hqp v�t li�u chS t�o dao, phoi va ti�n ngoai d�t kich thu6c
ducmg kinh v6i sai l�ch cho phep + 1mm.
+ Ti�n tho m�t di.nh hinh bing phuong phap ph6i hqp 2 chuySn d9ng

Ch9n chS d9 c�t phu hqp. L§y dfiu dung chiSu dai m�t dinh hinh. Ti�n tho kSt
hqp hai chuySn d9ng, dS luQ11g du ti�n tinh 1mm. Hi�u chinh cac kich thu6c va
hinh dang sau khi kiSm tra trung gian. Qua trinh thµc hi�n phai dam bao an toan
cho d1,1ng c1,1, thiSt bi va con nguoi
+ Ga dao di.nh hinh
Dao duqc mai va dung duong dinh hinh kiSm tra sau d6 d�t luoi c�t cua dao
ngang ducmg tam phoi theo duong va k�p ch�t.
+ Ti�n tinh m�t dinh hinh

Ch9n chS d9 c�t phu hqp va diSu chlnh may v6i s6 vong quay cua tfl,lC chinh da
ch9n, tiSn dao ngang chu ySu bfug tay kSt hqp v6i cfr ch�n dS kSt thuc hanh trinh
tiSn dao ngang chinh xac.
+ KiSm tra hoan thi�n
Dung duong ki@m tra bien d�g gia cong, dung thu6c c�p kiSm tra ducmg kinh.
Dinh duqc hu6ng kh�c ph1,1c cac d�ng sai hong.
Chu_f
'r

- Chi dung duang va thuac ilo kidm khi may ila dung him
- Khong dung cac vqt cung go len cac tay gc;it
- Tht:Cc hi¢n c6ng tac v¢ sinh c6ng nghi¢p

Cau hoi bai 24. 02
Cau 1. Nguai thq ch9n phuong phap ti�n m�t dinh hinh bfug dao dinh hinh khi:
A.

Gia cong don chiSc

B.

Gia cong lo�t nho

c. Gia cong lo�t Ian


�

19
D.

Ca B, C

Cau 2. DS dam bao chinh xac bien d�g cua m�t dinh hinh nguai thg phai:
A. Ga luai cit chinh cua dao cao han tam

"

8. Ga luai cit chinh cua dao thfip han tam

c. Ga luai cit chinh cua dao dung tam
D.

Tfit ca d@u dung

Cau 3. Tim phat biSu dung vS vi tri cua dao ma dinh hinh:
A. Vi tri m�t thoat cua dao ma din nim thfip du&i tam cua n6 va ngang v&i
tam cua ph6i
8.

Vi tri m�t thoat cua dao ma cfui nim ngang tam cua n6 va ngang v&i tam
cua ph6i

c. Vi tri m�t thoat cua dao ma c6 thS nim cao ha,;_ duang tam cua ph6i
D.

Tfit ca dSu dung

Cau 4. T:;ii sao khi ti�n dinh hinh bing dao dinh hinh chi nen ti�n bS m�t dinh hinh
c6 bS r('mg <50mm:
A.

DS ph6i kh6i bi u6n cong

8. DS tranh rung d9ng

c. DS lam giam d9 nham b@ m�t gia c6ng
Tfit ca d@u dung

Cau 5. Khi dao ti�n dinh hinh bi mon thuang phai mai l:;ii:
D.

A. M�t thoat
8.

M�t sat chinh

c. Ca m�t thoat va m�t sat
D.

Tfit ca d@u sai
B. THA.O LU4N" NHOM

Xac dinh cac kich thu&c cfui thvc hi�n
L�p trinh tv cac bu&c tiSn hanh gia c6ng va di@n vao phiSu thvc hanh
Cach ga dao dinh hinh
Cac d�g sai hong, nguyen nhan va each phong ngua


20
,,:,

C. THlfC HANH
1. L�p quy trinh cong ngh�
2. Xem trinh di� n m§u
Quan sat each di chuySn dao, kiSm tra kich thu6c m�t dinh hinh bfulg duong.
3. Hq c sinh l am thir

Nh�n xet sau khi h9c sµih dugc ch9n lam thu. NSu chua ro, chua hiSu thi c6 y

kiSn ngay dS dugc hu6ng dfui l�i.
4. Th\fc hanh ti�n mit dj nh hinh
a. ChuAn bi cong vi�c
b. ChuAn bi vi tri lam vi�c
c. Th\fC hanh ti�n ren theo quy trinh
d.

Thvc hi�n cac bi�n phap an toan

�

Chu y:

- Chi kidm tra mij,t atnh hinh khi tr1:1c chfnh aa dirng h&n
- Phai co tinh thdn trach nhi¢m, baa V? cua c6ng, thd hi¢n tinh thdn tuang tr9'

giup

aa nhau trong h9c tg,p.

.

.

.

D. TU NGHIEN CUU TA.I LIE U VA LA.M BA I T AP O NH.A
Cac lo�i dao dinh hinh va phucmg phap gia cong m�t dinh hinh bfuig dao dinh
hinh
Bai h9c tiSp sau

- Ti�n m�t dinh hinh b�ng thu6c chep hinh.


21

Bai 3 :
Tlf;N DJNH HINH BA.NG THUOC CHEP HINH

Gioi thi�u:
Tren may ti�n thm'mg c6 trang bi thu&c chep hinh cho phep gia cong cac chi tiSt
c6 hinh dang phuc t�p, dai ma d�t nang suit cao. Thu&c chep hinh tuong 1\f thu&c
con, khi ti�n dinh hinh chi cfin thay thanh thu&c con qyay bfuig tb c6 ranh dinh
hinh la su dvng dugc. Phuong phap nay thuong sfr dvng khi gia cong hang lo�t.
Muc tieu thrrc hien:
· - Giai thich r5 ciu t�o va nguyen ly lam vi�c cua thu&c chep hinh.
- Ti�n dugc m�t dinh hinh bfuig thu&c chep hinh dung yeu cfiu ky thu�t, thai
gian va an toan.
N{> i dung chinh:
1. Ciu t�o va nguyen ly lam vi�c cua thu&c chep hinlr
2. Phuong phap ti�n m�t dinh hinh bfuig thu&c chep hinh
3. Cac d�g sai hong, nguyen nhan va each khic phvc
4. Cac bu&c tiSn hanh ti�n m�t dinh hinh
A. HQC TREN LOP
1. cAu T4:o v.A. NGUYEN LY LAM vi:tc ciJA THTfOc CHEP HiNH
Sa d6 kSt ciu cua thu&c chep (hinh 24.3.1).
1.Than thu&c dugc lip tru&c than may bing gia da.
2.Tren than thu&c lip thu&c dinh hinh hai manh thay thS.
� .1
1
3.Hai bS m�t lam vi�c cua chung ghep thanh

ranh dinh hinh (cilng c6th!S dung m9t tb liSn
va phay ranh dinh hinh tren n6) di trugt trong
ranh.
4. La con Ian dugc gin d§.u thanh gifuig.
5. Thanh gifuig lip c6 dinh tren ban trugt
ngang.
6.Thvc hi�n vi�c Iiy chiSu siiu cit theo huang
kinh bfuig tay quay ban trugt d9c.
7.Ban trugt ngang luc nay da dugc tach khoisv
lien kSt dai 6c - tfl)C vft me cua n6. Trong qua
trinh ti�n, dao thvc hi�n chuy!Sn d9ng tinh tiSn
tv d9ng kSt hgp d6ngthai ngang vad9c nha
H'mh 243.l. Thooc chep hlnh
ranh dinh hinh dful con Ian 2 dich chuySn
1- Than tl:nroc. 2, 3 thooc chep hinh. 4-Con
trong n6 truySn cho ban trugt ngang mang dao Lan. 5- Thanh giling. 6- Phoi. 7-ban trnQt
m9t lugng tiSn ngang c§.n thiSt, c6 nghi'a ladao
Ngang. 8- Tay quay ban trnQttren
d6ng thai thvc hi�n chuy!Sn d9ng d9c va
chuySn d9ng ngang dS t�o m�t dinh hinh tren phoi.
8. Mu6n v�y phai xoay ban trugt d9c 900 cung chiSu kim d6ng h6

'

•

.


22

2.PHUONG PHA.P TI¢N �T DJNH HINH BA.NG THUOC CHEP HINH
Ti�n dµih hinh bfulg thu6c chep hinh dung bu6c tiSn 2,ao tv dc;mg khi phoi c6 thS
ga tren mam cftp hO?C ga tren hai mfii tam. Su dµng lm;mg tiSn dao va chiSu sau cit
giam khoang 25% con v�n t6c cit dung nhu khi ti�n ngoai.
Khi gia cong c6 th@ d�t d(> chinh xac c§.p 8 + 6, d(> nham Ra 2, + 0,3µm. Trong
qua trinh ti�n nen cit ranh thoat dao va dung dao ti�n ngoai c6 mfii dao v6i ban
kinh r =3-4 mm nh�m cit dugc m?t 16i va lorn ma khong c�n d6i dao.
Chu y: Tach S'f! lien kit cua aai 6c - tn�c vit ban tri«;rt ngang truac khi 15-p kit
m5i con Ian 4- thanh gii:mg 5 - ban tru()'t ngang va chqy dao h:e a,;5ng d9c ad tranh
cac CO' cducua may bt pha huy.

3.CAC DANG
. SAi HONG, NGUYEN NH.AN VA CA.CH KHAc PHUC
.
Cac d�ng
sai hong
M?t dinh
hinh khong
dung

Nguyen nhan
-

Bien d�g thu6c dinh
Lap thu6c chep hinh khong
hinh khong phu hgp
chinh xac
Luoi cit cua dao cit kem Dung duang dS kiSm tra
timg phfui chinh xac

Duong kinh - D?t chieu sau cat sai, do sai
khi ti�n tinh
m?t dinh
hinh sai
D9 nham
khong d�t

--- Cach khiic ph1Jc

- Dao va cac ca cau lien kSt bi
ra long
- Dao mon
- Mui dao nh<;m
- Lugng tiSn dao 16n
Phoi barn

- Su d1.1ng du xich va dl)Ilg C\l do
chinh xac
-

Khu d(> ra
Giam bS r(>ng luoi cit
Mai sua lai dao c6 ban kinh r
Giam chi@u sau cit, giam lugng
tiSn dao.

4.CAC BUOC TIEN HANH TIEN
. HINH
. DINH

. MAT
- Doc ban ve
Xac dinh dugc t§.t ca yeu cAu ky thu�t cua chi tiSt gia ·�ong
- Lip quy trinh gia cong
DAy du cac bu6c, dung trinh tv, ch9n dung chS d9 cit, dao ti�n, duang, d\lfig C\1
do va d6 ga cfin thiSt. Dv doan dugc cac d�g sai hong thuong xay ra.
- ChuAn bi d1Jng C\I, vit ttr va thi�t bi
Ch9n phoi du lugng du gia cong, dfiy du dao, thu6c chep hinh, d\lfig C\l do kiSm,
d1,mg C\1 cAm tay va trang bi bao h9 lao d9ng, du dung dich lam ngu(>i va dung


"
23

chung lo:;ii, d:lu boi tran ngang muc quy dinh, tinh tr:;ing thi@t bi lam vi�c t6t, an
toan
- Ti�n m�t dfi u
,.
- Ti�n tr\l tro-n ngoai ii � hrqng dtr theo dtr«ng kinh 1 mm
- Llip va di�u chi nh thmrc chep hinh
- Lip than thu6c chep hinh dung vi tri tren than may
- Thao ta.ch dai 6c ra khoi t17,1c vit ban truqt ngang d@ ban truqt tµ do
- Lip thu6c c6 ranh dinh hinh dung vi tri tren than thu6c
- Lip con Ian ap sat vao m�t lam vi�c cua ranh dinh hinh
- Lip con Ian len d:lu cu6i cua thanh gi�ng con d:luekia cua thanh gikg lip c6
dinh len ban truqt tren .
- Ch:;iy dao 11J d9ng d9c thu
- Tien tho
V�n t6c cit nhu khi ti�n ngoai, giam chiSu siiu cit va luqng ti@n dao k:hoang
25% so v6i khi ti�n ngoai. Dung duong ki€m tra trung gian:

- Ti�n tinh
Ti�n d:;it hinh dang sit duong. Dam bao an toan tuy�t�doi
- Ki�m tra hoan thien
Ki@m tra chinh xac �g yeu c:lu ky thu�t theo ban ve, dinh hu6ng k:hic phvc
cac sai hong n@u c6, thµc hi�n cong tac v� sinh cong nghi�p.
Chu f:
- Sau khi ldp thuac chep hinh xong cdn tiin dao d9c bling tay a€ ki€m kha nang
lam vi/Jc cua thuac va ilii thvc Slf tach atr9'C Slf lien kit giua tr7JC vit va ilai 6c
ban trirQ'f ngang chua- nhlim bao ilam Slf an toan cho thuac va cac chi tiit
khac cua ca cdu chqy dao.
- Chi dung duong va thuac ilo ki€m khi may ilii dung him.
- Thvc hi¢n c6ng tac bao duong thuang xuyen va V? sinh c6ng nghi¢p.
Cau hoi bai
24. 03
'
Cau 1. Phuang phap ti�n m�t dinh hinh bang thu6c chep hinh dugc su d\lfig khi:
A. Gia cong dan chi@c
B. Gia cong hang lo:;it
c. Gia cong lo:;it 16n
D. Ca B, C
Cau 2. Khi gia cong m�t dinh hinh bkg thu6c chep hinh phoi c6 th@ ga:
A. Tren miim c�p k:hong ch<3ng tam
B. Tren miim c�p c6 ch<3ng tam
c. Tren hai mfii tam
o. Tfit ca dSu dung
Cau 3. Hay diSn s6 thu 11J vao o tr6ng d@ sip xSp thu 11J cac bu6c 15.p, diSu chinh
va v� hanh thu thu6c chep hinh:
)