Giáo trình Phay, bào mặt phẳng bậc (Nghề: Cắt gọt kim loại - Trung cấp) - Trường TCN Kỹ thuật công nghệ Hùng Vương

UY BAN NHAN DAN QUJN 5
TRUONG TRUNG CA.P NGHE

KY THU4T CONG NGH¥ HUNG VUONG

,

'

GIAOTRINH
?

Phay, bilo mtt phiing hie
'

,

Nghe: Cat gqt kim lo~i
TRINH DO• TRUNG CAP

TPHCM-2019



1

LOI Glffi THIEU~
.

I. Vj tri, y nghia, vai tro Bao m~t phing:

Phay, Bao m?t phfulg b~c bao g6m cac bai h9c vs c§u t?O, nguyen ly lam vi~c
cua m()t s6 may bao thong dvng, tu ca sa d6 giup cho h9c sinh hinh thanh cac ky
nang ban dfiu vS cac cong ngh~ ca ban tren may bao.
·
II. M1}c tieu ciia mo dun
Bai nay nhfun ren luy~n cho h9c sinh: C6 dfiy du kiin thuc ca ban vS c~u t?o,
nguyen ly lam vi~c cua cac may bao thong d\lllg. Trinh bay duqc cac d?C diSm
vS qua trinh cit khi bao. C6 du ky nang tinh toan, Iva ch9n dao, d\lllg cv ga, ga
lip duqc dao, phoi. Bao duqc cac m?t phfulg ngang, cac m?t phfulg song song,
vuong g6c, m?t b~c, m?t phfulg nghieng tren may bao d?t yeu cfiu ky thu~t, thai
gian va an toan.
III. Muc
. tieu thtrc
. hien
. :
- H9c xong h9c sinh c6 kha nang:
- Trinh bay duqc c&u t?o, nguyen ly ho?t d()ng va chuc nang cac b9 ph~n chinh
cua m9t s6 may bao thong d\lllg.
-Xac dinh dfiy du d?c tinh khac bi~t cua qua trinh cit khi bao.
- V~n hanh may bao thanh th?O theo dung quy trinh va n()i quy SU d\lllg.
- Ch9n chufui va ga lip phoi tren eto va m9t s6 d6 ga lhong d\lllg dam bao cung
vung va phu hqp v&i bu&c gia cong.
- Ch9n dao, mai sua va su d\lllg dao hqp ly, cho hi~u qua cao v&i tung bu&c
congngh~.
- Ti@n hanh bao duqc cac m?t phfulg ngang, m?t ph~ng song song, vuong g6c,
m?t phfulg nghieng, m?t b~c d?t yeu cfiu ky thu~t, dung thai gian quy dinh va
an toan.
- Su d\lllg cac dvng C\l do kiSm va tiSn hanh kiSm tra chinh xac cac kich thu&c.
- Xac dinh dung cac d?ng sai hong va phuang phap dS phong, khic phvc.
-Thvc hi~n dfiy du n()i quy su dvng va cham soc may.

- Thu xSp nai lam vi~c dam bao gQn gang, S?Ch se va an toan.
IV.N{>i dung chinh
- Khai ni~m ca ban vs bao

.

- D?C tinh ky thu~t va SU d\lllg m9t s6 may bao thong dvng
- Ch9n, SU d\lllg cac d\lllg C\l d6 ga thong dvng tren may bao
- Ch9n dao, mai sua va each ga d~t dao bao
- Bao m?t phfulg ngang
- Bao m?t phfulg song song va vuong g6c
- Bao m~t b~c
- Bao m?t phfulg nghieng


2

-T6 chuc nai lam. vi~c va cong tac an toan
Qu~n 5, ngay ...... thang ..... nam 20 ...

Tham gia hien so~n

1.Nguy~n Hftu Dang

2.Le N g9c Tin
"

~

'

,

,

'

'

"'

YEU CAU Ve DANH GIA BOAN THANH MO DUN
1. Ki~n thfrc:
Trinh bay duqc ciu t:;i,o, ho:;i,t d9ng cua cac b9 ph~n chinh cua m.ay bao.
Neu ra duqc S\f khac nhau cua qua trinh cit khi bao so v6i qua trinh cit khi ti~n,
phay.
Neu duqc cac phuang phap bao: M~t phfuig ngang, m.~t ph~ng song song, vuong
g6c, m.~t b~c, m.~t ph~ng nghieng.
Chi ra duqc nhfrng d:;i,ng sai hong va each dS phong.
Qua bai kiSm. tra viSt v6i cau t\I lu~n, tric nghi~m..
"'
2. Ky nang:
Su d\filg m.ay bao ngang thanh th:;i,o
Nh~n d:;i,ng, Iva ch9n duqc cac dvng cv, d6 ga thich hqp, m.ai sua dao phu hqp va
dung yeu cfiu.
Bao duqc cac m.~t ph~ng ngang, m.~t ph~ng song song, vuong g6c, m.~t b~c, m.~t
ph~ng nghieng d:;i,t yeu cfiu ky thu~t, thoi gian va an toatf.
Duqc danh gia b~ng quan sat va bang kiSm. d:;i,t yeu cfiu.qua qua trinh th\fC hi~n.
3. Thai d{>:
ThS hi~n tinh nghiem. rue trong cong vi~c, qua trinh gia cong. Tinh thfin trach

nhi~m. va hqp tac trong khi lam. vi~c.
C6 trach nhi~m. v6i yeu cfiu cua san ph§.m., gift gin va bao quan dvng C\l, thiSt bi.
Tuan thu quy trinh va ngan ngua cac sai hong, tai n:;i,n c6 thS xay ra.


3

Bai 1:
DAO BAO XEN - MAI DAO BAO XEN
I. Gioi thi~u:
Nang cao nang suftt lao d9ng va chftt luQ'llg san phfim la vftn dS hSt sue quan tr9ng
trong nganh ca khi n6i chung. Danh gia chftt lu()'llg m9t san phfim ta phai xem xet
dSn d9 chinh xac, kich thu&c, hinh dang va d9 nham bS m~t. BS dam bao cac tieu
chi tren, d\lllg C\l cilt gQt dong m9t vai tro quan tr9ng. Vi v~y vi~c hiSu biSt, su
d\lllg d\lng C\l cilt duqc d~t ra va quan tam dung muc. H9c sinh cfin phai thgc hi~n
t6t ca vS m~t ly thuy@t, thgc hanh.
II. Muc
. tieu thtrc
. hien:
.
- Trinh bay dfiy du cac ySu t6, cong d\lllg va phan lo?i dao bao.
- Mai sua, su d\lllg dao bao dung yeu cfiu va phu hqp v&i cong vi~c.
- Ga lilp dao tren gia bilt dao chinh xac va thu~ ti~n
III. N{>i dung chinh
- Tim hiSu cftu t?o t6ng quat
- Nh~n d?ng cac lo?i dao bao
- Mai sua dao bao dung quy trinh va n9i quy
- Thgc hanh ga, ra, diSu chinh dao va kiSm tra dao tren may
1.

cAu T,;.o VA. Y NGHiA cAc GOC CUA DAO BA.O.

1.1. Cfiu tfo
Dao bao g6m c6 2 phfin: dfiu dao
(phfin citt) va than dao (phfin can)

5 4

dung dS k~p ch~t dao. Tren phfin citt c6
nhung ysu tb:
m~t tru&c (2), phoi bao truqt tren m~t
nay; m~t sau chinh( 1) va m~t sau ph\l(6) s
dSu d6i di~n v&i chi tiSt gia cong: luai
citt chinh (3) la giao tuy@n cua m~t
tru&cva m~t sau chinh, luai cilt phi; (5)
Hinh 27.2.1. Cftu t?o dao bao ca ban
la giao tuySn cua m~t tru&c va m~t sau ph\l; mfii giao (4) la giao diSm cua luai
citt chinh va luai cilt ph~1.
1.2. Phan Ioai.
Dao bao dugc phan lo?i dga theo nhiSu d~c diSm
va ph\l thUQC vao tinh chftt cong ngh~ dS c6 nhfrng lo?i
dao bao thich ung. VS v~t li~u phfin citt, hinh d?ng,
kich thu&c than dao, kiSu dao. M9t s6 dao bao thuong
duqc su d\lllg ph6 biSn trong gia cong cilt g9t d6 la:
Dao bao dfiu thfuig, dao bao dfiu cong, dao bao c6 luai .
citt h~p, dao bao xen trai va xen phai, cac lo?i dao bao
g6c, dao bao ranh, bao bao djnh hinh ...
KiSu dao thuong duqc hinh thanh boi hai d?ng,
lo?i luai ghep c6 dfiu cilt duqc giiu hqp kim cung va
Hinh27.2.2. D9o ooo m~t ph~ng

a. D9o trai. b. dao ohai


4

lo~i luoi li@n thuong dugc lam b~ng v~t li~u thep cac bon, thep hgp kim, thep
gio, ...
Dao li@n va dao chip. Dao li@n ch@ t~o tu m(>t kh6i v~t li~u lam dao, dao chip
dugc ch@ t~o tu 2 ph§n rieng bi~t do la manh hgp kim va·than dao; ho~c dfiu dao
va than dao. Manh hgp kim dugc han n6i, han dip ho~c dugc k~p vao than b~ng
phuong phap CO' khi.
~
Ngoai ra con su d1=1ng cac lo~i v~t li~u khac nhu: G6m su, kim cuong, .. Vi~c
nh~n d~g cac lo~i dao ca ban, ph1=1 thm)c vao hinh d~ng va tinh chit cong ngh~
cua chung.
1.3.Cac g6c cua dao
Cac goc ca ban cua dao dugc do trong m~t cit chinh (m~t cit BB). G6m: goc
sau, goc cit, goc tru6c va goc cit.
- Goe sau chinh a la goc giua m~t sau chinh cua dab va m~t cit.
- Goe cit Bla goc gifra m~t sau chinh va m~t ph~ng tiSp tuy@n v6i m~t tru6c
cuadao.
- Goe tru6c y, la goc gifra m~t ph&ng tiSp tuySn v6i m~t tru6c cua dao va m~t
ph&ng vuong goc cua m~t cit, di qua 1 diSm cua luoi cit chinh.
Goe 8 la goc giua m~t ph&ng ti@p tuy@n v6i m~t cit cua dao va goc cit. B+ 8
+a= 90°
Cac goc ph1=1 cua dao dugc do trong m~t cit ph1=1,' la hinh chi@u cua luoi cit
ph1=1 tren m~t day.
- Goe ph1=1 sau a 1 la goc giua m~t sau ph1=1 cua dao va m~t di qua luBi cit ph1=1
vuong goc v6i m~t day (m~t cit A-A)
- Goe nghieng chinh (fJ la goc giua hinh chi@u luoi cit chinh tren m~t day va

chi@u ch~y dao.
- Goe nghieng ph1=1 1 la goc gifra hinh chi@u luoi ci~ ph1=1 tren m~t day va chi@u
ngugc v6i phuong ch~y dao.
0

i

;\ :

>j"

,, #//iii tfleg
1 A ( XQflf.Jr;t)

1

,_.,/

. ~/ . r. .······?:::rl-·LJ__J

Hinh 27.2.3. Cac goc
ban cua dao bao

CO'

1.4. Y nghia cac g6c cua dao
Trong qua trinh cit gQt kim lo~i n@u ta mai va su d1=1ng dung cac goc cua dao
thi se t~o di@u ki~n tang nang su&t va tu6i thQ cua dao cilng dugc nang len dang
kS.

5

- Goe sau cua dao (a) giam ma sat gifra mijt sau va chi ti@t gia cong, do do
giam duqc nhi~t cit, tang tuf>i th9 cua dao. (Trong trugng hc;rp goc sau qua l&n se
lam y@u luai cit.)
- Goe tru6c yanh huong t[\IC ti@p d@n d9 bSn cua luai cit, n@u tang goc tru6c,
di@u ki~n cit se duqc cai thi~n.
- Goe nghieng chinh

b@n cua dao se tang.
- Cac goc (fJ va (fJ1 anh huong dSn d9 nhfui bS mijt gia cong
- Goe nghieng cua luai cit chinh duang thi d9 b@n ;eua luai cit chinh tang len.
Con goc nghieng cua luai cit chinh fun thi phoi se thoat vS b@ m~t phoi. Khi goc

v6i luai cit.
2. cAc HI)J:N TUQNG xAY RA TRONG QUA TRINH CAT
2.1 Hien trrQ'Dg bi~n dJng cua phoi trong qua trinh cit.
Khi cit do tac dt;mg cua Ive cit dao bit d&u nen v~t li~u gia cong theo m~t
tru6c. Dao chuy@n d9ng trong v~t gia cong thi xay qua trinh phat nhi~t bi@n d~ng
dan h6i. Bi@n d~g nay nhanh chong chuy@n sang bi@n d~g deo va cac 16p phoi
co chi@u day duqc hinh thanh tir 16p kim lo~i bi cit.
l

,f~~t~:~:--------~=-J
PAoi

61) D610 b~t aau tiep xuc

A

c) Deo c~t pha vo ket

u Clli:il '4t li~u

ca

d) hrnh tha nh phoi

Hinh 27.2.4.0 ua trin h hin h than h ph•oi
:J

2.2 Cac dang phoi.
Tuy theo v~t li~u gia cong, cac thong s6 hinh h9c cua dao va cac ch@ d9 cit,
phoi cit ra co nhi@u hinh d~ng khac nhau thanh 3 d~ng ca ban sau:
2.3 Phoi vun:
Duqc hinh th~nh khi gia cong cac v~t li~u co d9 cung cao, d9 gion va ch@ de)
cit thfip. Nhu th@ Ive bi@n d~g dan h6i va cong sufit nen theo phuang chuy@n
d9ng cua dao xufit hi~n ung sufit keo.
2.4 Phoi x~p:


6

Phoi xSp thu duqc trong qua trinh cit cac V?t li~u geo nhu: Thep, d6ng thau,.
a chS d9 cit thfip va chiSu day cit lon. Qua trinh cit nay thuong 6n dinh hon khi
gia cong ma xay ra phoi V\ln.
2.5 Phoi day:
Khi gia cong cac V?t li~u deo, v6i V?n t6c cit cit cao, chiSu day cit nho phoi
keo dai lien t\,lc, m~t kS v6i m~t tru6c cua dao rfit bong. atruong hqp phoi day rfit
kh6 quan sat chung to r~ng muc d9 biSn d?ng cua phoi day it hon so v6i cac lo?i
phoi khac.
~

Hinh 27.2.5. Cac dang phoi
a) Phoi V\lll; b) Phoi x~p; c) Phoi
,., day

2.6 Hi~n tlrQ'Dg bi~n cfrng khi cit g9t:
V 6i diSu ki~n gia cong nhu nhau, V?t li~u kim lo?i khac nhau se bi biSn cung
khac nhau. Nhu V?Y d9 biSn cung rfit ph\l thu9c vao diSu ki~n gia cong va tinh
tr?ng luoi cit. Khi dao mon chiSu sau biSn cung se 16n g~p 2 - 3 lfui so v6i diSu
kien khi dao sic.
. 2.7 SIi' toa nhiet trong qua trinh cit.
...
Sv phat. sinh cua .nhi~t trong qua trinh cit, S\f mai mon cua d\lng C\l cit, tu6i
bSn cua dao, chfit luqng cua bS m~t gia cong. Ngu6n g6c sinh ra nhi~t trong qua
trinh cit do nhiSu nguyen nhan CO' ban ma ta kS dSn la: Sv truqt cua kim lo?i
trong qua trinh cit; do ma sat gifra phoi va dao cit.
2.8 Hi~n tll'Q'llg phoi ham
Qua trinh cit gQt c6 V?n t6c cit> 15m/ph, khi d6 cac ph§.n tu nho cua V?t li~u
gia cong tach khoi phoi (trong qua trinh biSn d?ng deo·do ap sufit va nhi~t d9 Ion)
dinh ch~t vao dinh dao t?o thanh hi~n tuqng phoi barn. Hi~n tuqng phoi barn
thuong c6 2 kiSu: Phoi barn 6n dinh va phoi barn chu ky. Phoi barn c6 d9 cung
hon V?t li~u gia cong, vi V?Y chinh n6 l?i c6 kha nang tham gia cit gQt, diSu d6
tang tu6i thQ cua dao, nhung lam giam dang kS d9 nh~n bS m~t. f)S giam phoi
barn khi bao ta su d\lng cac lo~i dung dich boi tron, lam l~nh.
Khi bao nhfrng chi tiSt ngin, do c6 va d?p gifra dao va phoi ho~c cac V?t li~u
gion nhu gang, d6ng thau se khong xufit hi~n hi~n tuqng phoi barn.
2.9Mai sira dao bao


7

Dao bao duqc chS t?O bfuig cac lo?i V?t li~u khac nhau nen ta c6 th@ ren tnJC
ti@p tu phoi theo yeu c&u, sau d6 mai SO' b<). f)@ d&u dao c6 d<) cung ck thi@t ta
phai thgc hi~n cac bu&c lam cung luoi cit nhu: Toi v~ ram (nSu V?t li~u lam dao
la thep hqp kim ho~c thep gi6), sau d6 mai l?i. Df>i v&i d&u dao duqc g~ manh
hqp kim thi phai han hai, ho~c han ren bfuig d6ng thau. Trong qua trinh mai dao
bao chu y cac thong sf> hinh h9c cua dao nhu: M~t tru&c, m~t sau, m~t cit, luoi
cit,. theo m<)t trinh tg d@ sau khi mai dao phai lam vi~c tf>t:
Vi~c mai dao bao tren da mai ta nen tuan thu m<)t sf> di@m sau:
- 0a mai khong duqc dao d<)ng k@ ca d<) trcm d@u lfui d<) trang venh.
·"<
-Luoi dao khi mai phai duqc ch?Y t&i lui theo m~t tru&c cua da (tuc la tranh
da mai bi lorn khi mai).
- f)@ dao khong qua n6ng vi ma sat, khong nen ty dao qua ID?nh vao da.
- C6 th@ dung dung dich lam ngu<)i tu&i lien tvc, tranh nu&c tu&i nho gi9t
ho~c nhung dao dang n6ng ng?p vao nu&c (n@u khong thgc hi~n bfuig each tren
thi ta mai kho tf>t han).
- Khi mai dao ck deo kinh bao h<) d@ tranh t6n tq..uang cho mit. Khong mai
tren nhfrng may khong co t~m bao v~.
3.QUY TRINH MAI SUA DAO BAO.

NQi dung chi din
1. Ki@m tra khe ho gifra da va b~ ty
2-3 mm

2. Vi tri dung khi mai

Vi 1rf dCtng khi mai

-

Chufui bi may mai

- Ki@m tra tla c6 hi~n tuqng nut,
vo, m~t da c6 bi lorn, ho~c bi vSt,
trcm d&u khong.
-

Hi~u chinh khe ho gifra da va b~
ty
Sua l?i da theo yeu c&u

-

Chufui bi d&y du cac yeu c&u c&n
thi@t tru&c khi mai

-

Vi tri dun.g cua hai chan t?O v&i
nhau m<)t g6c 45- 60°

-

Khong duqc dung dBi di~n v&i
m~t tru&c cua da, phai dung l~ch
sang m<)t ben


8

Bmrc, cong vi~c

Nqi du~g chi d§n

- Khong dugc mai hai nguai tren
m<)t
"'
vien da.
3. Mai m~t tru&c cua dao

- C~m dao cho m~t sau chinh
hu&ng len tren, Khi d6 m~t tru&c
se hu&ng vao'da mai.

-

Cho m~t tru&c tiSp xuc v&i da
mai
Vi tri tiSp xuc tang dk tu du&i
len tren t
- Tang Ive mai dao len, dua dao
sang trai va phai dSu d~
- Thuang xuyen kiSm tra g6c tru&c
b&ng duong do.
4. Mai m~t sau phv

dao cho m~t tru&c a phia
tren, m~t sau ph\l hu&ng vao da

mai.
- Cho dao tiSp xuc v&i da mai sao
cho luai cit phv t'!o ra g6c l?ch
chinh len.
Mai nghieng dao dS t'!o ra g6c
phv
al,
Lvc mai vira phai

- ck

- Di chuySn dao tu ben phai, sang
ben trai va ngugc l- Luon kiSm tra g6c b&ng duang.


.) . !Vlal lll<;ll

~au

lilllllll

-

-

-

6. Mai mfii dao

8. KiSm tra hoan thi~n.

\...,i:l.lll Ui:1.U lillU lll<;ll llUUli U JJllli:I.

tren, m~t sau chinh hu6ng vao da
9mai.
Cho dao tiSp xuc v6i da mai sao
cho luoi c~t chinh t~o ra g6c l~ch
chinh (fJ, vi tri tiSp xuc tu du6i
len.
Mai nghieng dao dS t~o ra g6c
ph1..1
a.
Lvc mai vua phai
Di chuySn dao tu ben phai, sang
ben trai va nguqc l~i.
Luon kiSm·tra g6c bfuig duang.

- Cho duong giao tuySn gifta m~t
sau chinh va m~t sau ph\l tiSp
xuc vao da mai.
- Vi tri tiSp xuc tu du6i len
Xoay dao Chu y: Khi mai mfii dao, cho tung
lo~i dao c6 cac chuc nang c~t g9t
khac nhau, ta phai ch9n g6c ban
kinh mfii dao cho phu hqp tranh mfii
dao tiSp xuc qua 16n ho~c qua nho
so v6i bS m~t gia cong.

- KiSm tra cac g6c theo duang,
trong cac truong hqp sai l~ch &
g6c nao, m~t nao, ta phai mai l~i
va thuong xuyen kiSm tra theo
duang
~
- KiSm tra b&ng each c~t thu.

3.1 Th\fc hanh ga, ra, di~u chinh dao va ki~m tra dao tren may.
. 3.1.lCac lofi gia ga dao
, , ,
De ga va kt;p ch~t dao trong qua trinh gia cong ngoai cac yeu to ve d9 cung
vftng, vi tri tuong d6i gifta dao va v~t gia cong, ch9n kSt c&u gia dao con lien
quan dSn tinh ch&t gia cong, kSt c&u cua may. Gia dao hqp ly ciing lam tang nang
su~t lao d9ng, an toan cho nguai lam vi~c. C6 cac lo~i gia ga dao bao: Lo~i m9t
vit v~, hai vit v~n (khi SU d\lng may bao giuong thuong SU d\lng nhiSu d~u dao
va l~p v6i nhiSu dao).


10

Hinh b

Hlnh a

Hinh 27.2.6.Gia b~t dao
a. Lo~i I vit; b. Lo~ 2 vit

3.1.2Quy trinh ga lip va di~u chinh dao bao
Bmrc, cong vi~c

I. Chuan bi may, dµng C\l ga

2. Lap dao vao gia bat dao

3. Dieu chinh va bat ch~t dao

4. Kiem tra va bao thir

- May bao ngang c6 m(jt gia b~t
dao, 16 gia b~t dao khong XO?C.
- D(j ha gifra 16 cua gia bit dao so
v6i chi@u r(jng can dao cho phep
- Ch9n cole ga bit dao dung
chung
lo?i
Thvc hi~n dung trlnh tv
Mfii dao each m~t day cua d~u
dao tu 25 - 30mm
- D(j khong vuong g6c gifra tam dao
so v6i m~t phfulg ngang < 0,5mm
- XiSt dao vua dli ch~t
- KiSm tra d9 vuong g6c cua
duang tiSn dao so v6i m~t
phfulg ngang
- Bao thir

IV. Cau hoi va bai tjp
Cau hoi di~n khuy~t
Hay di~n n<)i dung thich hgp vao ch6 tr6ng trong cac trtriYng hqp sau
day:

1. Qua trinh cit g9t kim lo?i nSu ta mai Va sir d\lng dung cac g6c cua dao
thi ...
2. Dao bao dugc phan lo?i dva vao cac d~c di@m, tinh ch~t va .... DS c6
nhfrng lo~i dao bao thich ung.


11

Can hoi triic nghi~m:
Trong qua trinh cit g9t khi nao thi xu§.t hi~n hi~n tuqng phoi barn.
1. Do tinh ch§.t v~t li~u gia cong
2. Qua trinh biSn d~ng deo do ap suit va nhi~t d9 Ion
3. Hinh d~ng, cac g6c cua dao, tinh ch§.t v~t li~u ch@ t~o dao
4. T§.t ca cac d~g tren
Hay danh din vao m(lt trong hai o ( dung-sai) trong cac trucrng hgp san
day:
1. Tang g6c sau cua dao (a ) lam giam ma sat giua m~t sau va chi tiSt gia
cong
Dung
Sai
2. Garn duqc nhi~t khi cit thi tu6i th9 cua dao tang.
Dung
Sai
3. Goe tru6c y khong anh huong trgc ti@p d@n d9 b@n cua luai cit
Dung
,,,
Sai
4. NSu tang g6c tru&c, di@u ki~n cit se kh6 di.
Dung
Sai

5. Cac g6c

Dung
Sai
Can hoi va bai t~p.
1. Hay neu cac g6c cua dao bao? Va neu y nghia cua cac g6c d6.
2. Khi nao c6 hi~n tuqng phoi barn, phoi barn c6 uu va nhuqc diSm gi?
3. Hay k@ cac lo~i dao ma em bi@t?
4. Hay neu quy trinh mai dao bao?
5. Hay neu quy trinh ga dao bao?
THAO LU4N THEO NHOM
Sau S\f hu6ng dfin cua giao vien Va tb chuc chia nh6m 4 - 5 h9c sinh. Cac
nh6m c6 nhi~m V\l tim hiSu va giai quySt cac cong vi~c sau:
- xac dinh duqc cac ySu t6, cac g6c cua dao bao
- Neu y nghfa cua cac g6c cua dao bao
,
- Nh~ d~g cac lo~i dao, thao lu~n va cac bu6c mai dao thu (khong da)
- Nh~ d~g va cac d~ng sai hong va xac dinh cac nguyen nhan chinh xay ra.
- Tham khao cac lo~i dao ti~n, cac dvng cv ga lip dao ma phan xuong hi~n c6,
each di@u chinh dao tren gia.
XEM TRINH DIEN MAU
1. Mai dao bao
1.1. Cong vi~c giao vien:


12

Dva vao quy trinh cac bu6c thvc hi~n dS giao vien trinh di@n mfiu cho h9c
sinh m(>t each c6 h~ thfmg, theo trinh tg cac bu6c ma giao vien va h9c sinh da l?p
(phan tich y nghl'a, chi ~ cac g6c cua dao khi mai).
1.2.Cong vi~c hqc sinh:

-Trong qua trinh thgc hi~n cua giao vien, h9c sinh theo doi va nh~c lc;ti
cac b(> ph~ ca ban vS cau tc;io, ten g9i va neu ro y nghfa cac g6c cua dao
(c6 bf> sung nSu cful).
-M(>t sinh thao tac mai, toan b(> quan sat.
-Nh?n xet sau khi bc;in thao tac
2.Ga lip va hi~u chinh dao
2.1. Cong vi~c giao vien:
-Dga vao quy trinh cac bu6c thgc hi~n dS giao vien trinh di@n mfiu cho
h9c sinh m(>t each c6 h~ thf>ng, theo trinh tv cac bu6c ma giao vien va
h9c sinh da l?P•
~
dS an toan trong khi ga
2.2.Cong vi~c hqc sinh:
-Trong qua trinh thgc hi~n cua giao vien, h9c sinh theo doi va nh~c l~i
quy trinh, neu ro y nghfa cua vi~c ga dung.
-Mt)t sinh thao tac ga, hi~u chinh, kyp chijt, toan b(> quan sat.
-Nh?n xet sau khi b~n thao tac
THVCIIANHT~IXUONG
-Chu~n bi: May mai hai da du diSu ki~n an toan, cac phoi dao bao pha,
c~t, xen ... va cac d1,mg C\l ga dao.
-Xac dinh duqc cac ySu t6, cac g6c cua dao bao, ren luy~n ky nang mai
dao bao dung yeu cftu ky thu?t, an toan va thai gian (kiSm nghi~m l~i cac
kiSn thuc ly thuySt da h9c).
,
-Mai dao dung g6c theo duong, dung ky thu?t.
-Thvc hi~n cac bu6c ga va hi~u chinh dao dung trinh tv dam bao cac yeu
cftu ky thu~t.
-Bao dam an toan cho nguai va thiSt bi.

-Van

r-


13

BAI2:

SU DUNG
. DAO PHAY
I. Gi6i thi~ u:
- Phay la phuang phap gia cong kim lo~i duqc dung r9ng rai & cac nu6c tien
tiSn, cac nu6c co n@n cong nghi~p hi~n d~i. DS phay co d9 chinh xac va co d9
bong
- cao, dao phay dong m9t vai tro r~t quan tr9ng.
II. Muc
. tieu thuc
. hien:
- Trinh bay d&y du c~u t~o, cong d1_lllg cua m9t s6 dao phay thong d1_lllg.
- Nh~ d~g, Iva ch9n, sir d1_lllg phu hqp cac lo~i dao phay vao cong vi~c C\l thS
va phuang phap ga lip dao phay tren may dung quy trinh, n9i quy.
- Cac bi~n phap an toan trong qua trinh sir dvng dvng cv dao.
III. N9i dung chfnh
- Nh~ d~g va g9i ten cho tung lo~i dao phay
- Ga lip, hi~u chinh dao tren tfl)C chinh
A. HQC TREN LOP
1. Phan lo~i dao phay
I?
1.1. Phan lo~i theo tinh nang, cong ngh~:
• Dao phay dung dS gia cong m~t phkg.

• Dao phay dung dS gia cong ranh va cac ranh then hoa.
• Dao phay dung dS gia cong m~t dinh hinh.
• Dao phay dung dS gia cong banh rang va ren.
• Dao phay dung dS gia cong cac V?t tron xoay.
• Dao phay dung dS cit v?t li~u.
,,
1.2. Phan lo~i theo d~c diSm c~u t~o

.

Hinh 29.3.1 D~g luai dao phay 3 m~t cilt
ffinh 29.3.2. D~ng luai dao
phaymo dun
Theo phuang cua rang: Rang thing, rang nghieng: rang xoiln va cac phuang
khacnhau.
- Theo kSt c~u cua rang: Rang nh9n, rang hat lung, rang tu.


14

- Theo kSt cfiu ben trong: Dao phay liSn, dao rang ghep, dao rang chblp, d§.u
dao lblp rap.
- Theo phuong phap k~p ch?t: Dao c6 16, dao phay ng6n, dao phay c6 duoi
hinh tf1;l ho?C duoi hinh con.
1.3. Phan loai
. theo ciu tao
. toan bo dao
1.3.1.Dao liSn kh6i: Rang dao va than dao dugc chS t~o liSn cung m9t v~t
li~.
•

1.3:2.Dao phay rang ch&p: La lo~i dao ma rang dugc chS t~o bing v~t li~u
khac va dugc ghep vao than dao bing: Han, bblt vit, hO?C nem,.
1.3.3. Dao phay l&p ghep: G6m hai ho?c ba ph§.n ghep l~i thanh m9t con dao
c6 bS r9ng 16n hon, thuong rang xobln theo hai chiSu khac nhau. Trong truong hgp
ghep tu cac lo~i dao khac nhau, hay duong kinh khac nhau, dS phay d6ng thai
nhiSu bS ID?t khac nhau, ta g9i la dao phay t6 hgp.
,,
1.4. Phan lo~i theo ciu t~o cua chuoi dao (tham khao bang 29.3.1)
1.4.1.Dao chuoi rai: Than dao c6 16 tf1;l b~c ho?C tf1;l con dS lblp chuoi c6
dinh vi bing then ho?c bing vit
1.4.2. Dao liSn chuoi: Chuoi tf1;l ho?C chuoi con
1.4.3. Dao d§.u phay: Lo~i dao phay rang 16n, khong c6 chuoi, lblp tn;rc ti Sp
vao tf1;lC chinh.
1.5. Phan lo~i theo di~u ki~n ci\t gQt cua dao (tham khao bang 29.3.1)
1.5.1.Dao phay tn;i: Luai cblt chinh nim 6 m?t tf\l cua dao va tf\lc dao song
song v&i bS m?t gia cong
1.5.2. Dao phay m?t d§.u: Luai c&t chinh nb 6 d§.u mut cua luai dao, tf\lc
dao 6 vi tri thing g6c v&i b@ m?t gia cong.
2. DAC DIEM CUA DAO PHAY
So sanh luai cblt gifra dao phay va dao ti~n (hinh 29.3.2). BS ID?t luai cblt va cac
1
ysu tb:
•·

.

.

1

2 ·3
''\

·.

ffinh 29.3.2. So sanh cfiu true ;ua
dao ti~n v&i dao phay

•


15

- M~t tru6c cua rang (1 ): La m~t thoat ma theo d6 phoi thoat ra ngoai.
- M~t sau cua rang (4): La m~t ~u6ng vao m~t cit trong qua trinh gia cong.
- Lung cua rang (5): La be m~t tiep xuc v6i m~t tru6c cua m9t rang va m~t sau
cua rang c~chd6. N6 c6 th@ la m~t ph~ng, m~t gay khuc ho~c m~t cong.
- M~t phbg d§.u (3): La m~t ph~ng vuong g6c v6i tl1_1C cua dao phay
- Ranh th oat phoi (6): La vi tri cho phoi thoat d@ dang
- Luai c~t (2): La duong c~t t~o bai giao tuySn cua hai m~t tru6c va m~t sau cua
rang.
- M~t phbg tam: La m~t phing di qua tl1_1C cua dao ~
- Luai cit chinh: La luai cit nghieng m9t g6c so v6i tl1_lc cua dao phay. Luai cit
chinh la luai cit thvc hi?n cong tac chinh trong qua trinh gia cong. a dao phay
hinh tl1_1 c6 th@ th~ng theo hu6ng duong sinh cua hinh tI1.1, nghieng theo duong
sinh va c6 duong xoin 6c. Dao phay hinh tl1_l khong c6 luai cit ph1,1. D6i v6i
kSt cau dao phay nhin chung la t~p hc;rp nhfrng dao ti~n, nen trong khi lam vi?c
luai dao dugc nghl, lam mat trong khong khi nen tu6i th9 dugc nang cao.

?S

16
B11lng 29.3.1. Cl1lu tl1lo

va cong dl1lng ml1lt sl1l lol1li dao p

hay cl1l bl1ln.
~t

Kieu dao phay

Thu

tv

· Ten

1

2

15

Dao phay

Cong dt,1.ng

Hinh

Lo~i vi~c
4

3

/

Hinh
5

..
Phay ranh chu T

ranh T

~ ·

--·- -------1---------1--------1 - - - - - - - - 1
16

Phay ranh su6t
va khong suot

Dao phay d1;tu
a{rn~)

tntlt ( trt,1.

17

Dao phay ranh
then (dao phay
ng6n)

g

Phay ranh then
nho,khong ~uot

18

Dao phay ranh
ban nguy~t

Phay ranh then
ban nguy~t

19

Dao dtnh hinh

Phay ranh lorn

aia loi

cong

20

Dao phay

Phay ranh chu V

2t

Dao tn.1 dung
dtnh hinh dau
tron

Phay g6c lm;m
tron pbia trong

22

Dao con dung
dau trcm

troll nho phia
· trong

goc kep

Phay g6c Imm

B~


""
17

3.DJNHVJ VA :K¥P C~T DAO PHAY
3.1. Cac dfng vong dem
Dao phay c6 duong kinh trong luon duqc tieu chufin hoa, do la cac kich thuoc:
16; 22; 27; 32; 40, .. Sau khi ch9n duqc lo~i dao phay c6 duong kinh va chiSu n)ng
phu hqp, ch9n cac vong d~m c6 cac kich thuoc tu 1mm dSn 50mm. Do la cac
kich thuoc: 1;1,1; 1.2; 1.3; 1.4; 1.5; 1.6; 1.7; 1.8; 1.9; 2; 3; ·5; 8; 10; 15; 20; 30; 40;
50mm. (hinh 29.3.3.) la d~ng cac vong dem co cac kiSu: KiSu I khong vat c~nh;
kiSu II vat c~ch.

ffinh 29.3.3. D~g vong d~m
Trong qua trinh lam vi~c tn;tc ga chiu tai tr9ng keo va ufin, con cac vong d~m
chiu tai tr9ng nen. Khi Hip dao len tn;tc ga, cful chu y d~t dao gful than may, vi
trong truong hqp nay d9 vong cua tn;tc ga la nho nhftt. Vi tri cua dao so voi chi tiSt
gia cong d~t duqc bkg each hi~u chinh ban may theo huang ngang. Truong hqp
khong thS ga dao duqc g~n tn;tc thi phai SU d\Ulg them h~ thfing quay phg. NSu tren
tn;ic ga cful phai Hip nhiSu dao khong co tiSp xuc m~t d~u, thi dung cac vong d~m
trung gian dS xac dinh vi tri tuong quan gifra cac dao (d~t vao gifra chung).

?

•

ffinh 29.3.4. Tn;tc ga de kyp dao phay
3.2. Trinh tv ttjnh vi va k~p ch,t dao phay tn_t nim
Dao phay tn;t n~m duqc dinh vi va kyp ch~t theo trinh tv sau day: (Hinh 29 .3 .4)
- Noi vit (6), dfiy xa ngang (cfiu biic) cua may bkg quay tay
- Thao quai treo bkg each xoay dinh vit (2) ra.
- Liip tn;tc chinh (5) c6 duoi con vao 16 tn;tc chinh cua may, Iva cho ranh cua
tn;tc ga an vao then & mut (7) cua tn;tc chinh va kyp Gh~t nho ren duoi sau. Duoi

18

con cu.a tfl)C ga phai vao khit vao 16 con cu.a tfl)C chinh;vi thS tru&c h'.ic lip tfl)C
ga, c&n phai lau s~ch hyi va gifr cho tfl)c ga va 16 con khong bi xu&c.
- Lip tren tfl)c chinh nhfrng vong dinh viva dao phay. C&n luu y chi@u quay
cu.a tfl)c chinh va hu&ng cu.a ranh vit tren dao phay. Phai chc;m sa d6 phay c6
hu&ng cu.a ranh xoin cu.a dao va chiSu quay cu.a tfl)c chinh. Sau khi ga dao,
dua cac vong d~m vao vi tri va dinh vi chung tren tfl)c chinh. V~ mu 6c ( 1)
chu y khong nen v~ mu 6c qua ch~t tranh tfl)C chinh bi biSn d~g.
Lip quai deo vao xa ngang va tfl)c dao, xiSt ch~t dao 'bing mu 6c (2)
- Khoa ch~t cac vit ham xa ngang chic chin.
Kiem tra d9 dao cu.a dao phay va tn;ic chinh.
3

Hinh 29.3.5. Gia hai quai treq
Sau khi ga va hi~u chinh ma tfl)c dao vfui khong dam bao dugc cac yeu c&u ky
thu~t, ta nen su d1;tng them quai treo ph1;t (1) tang them d9 cung vfrng (hinh 29 .3 .5).
Khi lip ta chu y trl;tc ga, 6ng lot, 16 dao khong s~ch, c6 b1;ti ho~c phoi barn, .. ho~c
tfl)C chinh bi cong venh lam anh huong dSn qua trinh ga lip va hi~u chinh. V~y
chung ta phai lam s~ch ho~c XU ly hoan thi~n tru&c khi ga. NSu tfl)C chinh bi dao
dfui dSn dao bi dao se anh huong rit l&n dSn qua trinh cit, (bai luc nay chi m9t s6
luai cit lam vi~c). M~t khac vi~c ga dao con ph1;t thu9c. vao each chQn chi@u quay
cu.a trl;tc chinh c6 phu hgp v&i hu&ng xok cu.a luai dao phay hay khong. Ta quan
sat sa d6 chQn chi@u quay cu.a tfl)c chinh khi xac dinh chiSu quay cu.a dao tr1;t nAm.


19

Bang 29.2. Xac dinh chiSu quay cua tn;ic chinh

Sa d6 Ch9n chiSu quay cua tn;ic chinh khi xac dinh chiSu quay cua dao phay tn;i

each chon
1

Sodo

·!\le

Huang
cua

danh

Chieu
true
chfnh

Phtrong
llfc

each
chon

Tra.i

Huang
vao true
chinh

Chon
d(mg

Huong
vao true
chfnh

Chon

Ra khoi

Chon

true

sai

xoan
Pflai

?

Phai

3.

cat

Trai

Trai

aung

chinh
Trat
4

PhaJ

Ra khoi
true
chfnh

Chon
sai

Theo bang ch9n chiSu qu~y cua tn;ic chinh ta nh~n thfiy, khi gia cong tren may
phay ngang c§n su dl_lilg:
- Dao phay hinh tn;i c6 ranh xoful trai, khi tn;ic chinh c6 chiSu quay phai
(phuang anl).
- Ranh xoful phai khi tn;ic chinh quay trai (phuang an 2).
DiSu d6 duqc giai thich nhu sau: Trong truong hqp hu6ng cua ranh xoful dao
phay va chiSu quay cua t111c chinh cung chiSu thi phuang cua Ive cit d9c t111c Px
hu6ng vao tn;ic chinh, c6 nghla la hu6ng vao than mays~ c6 d9 cung vfing cao.
Khi &y Ive se d6n vao vao tn;ic chinh ma khong keo dao va tn;ic dao khong ra khoi
16 va chung se de vao quai treo co d9 cung vfing thfip hon.
3.3. Trinh ti}' c.tjnh vj va k~p chit dao phay tren trvc c.tfrng
Tuy thu9c vao cong vi~c Cl) thS ma ta se SU dl_lilg cac lo~i dao phay tn;i cho phu
hgp. Vi~c thvc hi~n ga lilp va hi~u chinh dao theo cac buoc C\l thS cho cac lo~i dao

tuy theo cfiu t~o va kSt cfiu chuoi dao.
_
DBi voi dao phay m~t d§u co chuoi con (hinh 29.3.6. a,c,d) ma phfui dinh tam
trung voi 16 cua tn;ic con (hinh 29.3.6. b). Ta lau s~ch t111c ga, m~t con trong cua
d~u ga, lau s~ch t111 con ngoai cua dao, dung tn;ic rut keol ch~t dao vao d§.u ga.
DBi voi dao phay c6 16 chu~n thong suBt voi cac ranh, vS chiSu r9ng ung voi
kich thu6c cac m&u cua t111c chinh, bAng trl)c vit. Mo men xoful duqc truySn sang


20

1

1

1

2
a)
3

b)

4

4

ffinh 29.3.6. Lilp dao phay tren tn;tc dung
tn;tc chinh bfuig vfiu. 06i v6i cac lo~i dao phay ng6n c6 16 ren dinh tam trong b~c
6ng (hinh 29.3.6b, d), ga lilp tn;tc con gi6ng nhu tung ga lilp cho cac lo~i dao phay

m~t dAu, con dao phay duqc ga b~ng cac 6ng b~c c6 cac kich thu6c khac nhau
duqc su dvng cac lo~i b~c duqc tieu chu~n hoa. Sau khi ga dao, cac vong d~m vao
vi tri, va duqc dinh vi tren tn;tc ga, cAn phai v~n mu 6c cu6i tn;tc ga (xiSt ch~t dao ).
Tren (hinh 29 .3. 7) trinh bay cfiu t~o va each ga lilp dao tn;t tren tn;tc dung. Tn;tc
con (1) la phAn tren cua chuoi dao trimg v6i kich thu6c cua 16 con may, ta dua dao
c6 kich thu6c 16 con tuong ung v6i trvc con (2) cua chuoi dao phay vao. Dung
vong d~m (thay thS then) c6 hinh d~g (3) vao, dung vit (4) v~n ch~t dao.

ffinh 29.3.7. Ga dao phay tn;t tren tn;tc dung


21
1

2

Hinh 29.3.8. Ga dao phay m?t d&u tren trvc dung
Tuong tµ nhu th@ ta c6 th@ ga Hlp daophay m?t d&u hinh con, (hinh29.6.8) trinh
bay cfiu t~o va each ga dao phay m?t d&u, chi khac la ta su d\lllg then (3) va b~c
con b~c (2), xi@t vit (5). Luu y khi l~,p phai lam s~ch t11_1c con, 16 con, 16 dao, vong
d~m dinh vi d@ dam bao dung yeu c&u ky thu~t.
4. KIEM TRA DQ DAO CUA DAO.
DS ki@m tra d9 dao cua dao, chung ta nen SU d\lllg cac d\lllg C\l ma a trong
xuang thµc t~p sful c6. D6 la cac lo~i df>ng hf> so, cac ban ga, ban ra, .. Ki@m tra d9

ffinh 29.3.9. Ki@m tra d9 dao cua dao bing df>ng hf> so
dao cua dao, d9 dao huong kinh cua luoi cit so voi 16 cua dao theo ty I~ cho phep
khong Ion qua 0.02 mm tren duong kinh 100 mm d6i voi hai rang k@ nhau va 0.04
mm so voi hai rang d6i di~n. D9 dao cua m?t d&u khi ki@m tra tren t11_1c ga phai
khong duqc phep vuqt qua 0.02 mm d6i voi dao c6 chi@u dai d@n 50mm va khong

qua 0.03 mm d6i voi chi@u dai qua 50 mm. D9 dao huong kinh d6i vai dao c6
duong kinh tu 100 - 125 mm, khong qua 0.02 mm d6i voi hai rang kS nhau, con de;,
dao cua dao khong qua 0.05 mm. D6i voi dao c6 duong kinh Ion hon 125 mm thi
d9 dao huong kinh khong qua 0.05 mm, con d9 dao cua dao khong qua 0.08 mm.
5. VAT LIEU LAM DAO PHAY
Trong qua trinh dao phay lam vi~c thi ph~n cit gQt c&n c6 nhfmg tinh chfit sau:
D9 cung a nhi~t d9 thuong, a nhi~t d9 cao, c6 kha nang ch6ng mai mon, tinh dful
nhi~t va bSn. Nen su d\lllg v~t li~u lam dao c&n ch9n nhfmg v~t li?u c6 nhfmg uu
di@m a ph&n cit cua luoi dao.
"
5.1. Thep cacbon dl}ng ClJ
Thep cacbon dvng cv c6 ham luqng cacbon tu 0. 73 - 1.5 %, c6 d9 cung tu 58 64 HRC. Thuong duqc su dvng nguyen cay nhu: yl0A, yl2A lo~i thep nay rit sic,
thuong SU dvng gia cong cac lo~i v~t li?u mSm, deo, nhung ch6ng mon va nhanh
ri.


22

Thep hgp kim dl}-ng C\JThep hqp kim d1;ng cv la lo~i thep cacbon ma nguoi ta cho them m(>t ty l? cac
kim lo~i mau it va hiSm nhu: Crom (X), vonfram (B), silit (C), mangan ( r ). Vi
dv: Thep hqp kim crom 45X, ho~c thep hqp kim Crom silit 9XC. Nhung nguyen
t6 nay giup cho thep hqp kim c6 nhung tinh ch§.t t6t nhu tinh chiu nhi?t cao tu
350 - 400°c ma khong giam d9 cung, it ri. Thep hqp kiJJJ d\lllg C\l thuang dugc SU
d\lllg cac lo~i dao dinh hinh, lo~i dao liSn than c6 gia kha re, nhung ch§.t lugng
ch§.p nh~ dugc.
5.3. Thep gi6
Thep gi6 hay con g9i la dao cit nhanh, lo~i thep nay c6 lugng crom, vonfram
cao, ngoai ra con c6 cac nguyen t6 khac nhu: silit (C), mangan ( r ), molipden
(Mo), vanadi ( □), niken (H) va luu huynh, phot pho. Lo~i v~t li?u nay dugc su
dvng kha ph6 biSn bai tinh uu vi?t cua n6, kha nang chiu nhi?t len t&i 500 - 600°c,

d9 cung d~t tu 62 - 65 HRC. Cac lo~i thep gi6 thuang dung la P9, P18, ngoai ra
con m9t s6 lo~i thep cao t6c nhu: P 18M va P9M, tang (Mo), giam (f) lo~i nay chiu
nhi?t cao va t6c d9 cit cao tu 2 - 4 l~n so v6i P 18 va P9. Do tinh ch§.t cua thep,
nen thuang chS t~o ph~n luoi cit la chu ySu. Nhung cung nhiSu truang hqp dugc
dung dS chS t~o ca luoi cit l~n than dao nhu: Dao phay trv rang liSn, dao phay
g6c, ..
5.4. Hgp kim cfrng
Hqp kim cung la lo~i v~t li?u chS t~o b&ng each nung ep (thieu kSt), bai thanh
ph~n cua n6 la b(>t cacbit vonfram, cacbit titan v6i ch§.t dinh kSt coban. Hqp kim
cung c6 d9 cung kha cao, HRC vao khoang 71 - 75, va gifr dugc d9 cung a nhi?t
d(> cao tu 900 - 1100 °c, it bi mai mon, luoi cit c6 th@ cit t&i 2.700m/ph, kS ca khi
cit cac V?t li?u cung t6i 67HRC, so v6i thep gi6, hqp kim cung c6 kha nang truySn
nhi?t nhanh g§.p 3 lk. Nhung V?t li?u nay gion, chiu va d?p kem nen d@ me, VO'.
Hqp kim cung chia ra hai nh6m chinh: Nh6m BK va nhom TK.
+ Nh6m BK (hq_p kim cung vonfram): G6m cac h~t cac bit vonfram tr(>n v&i
ch§.t dinh kSt coban, c6 cac ky hi?u sau: BK2, BK3, BK4, BK6, BK6B, BK8,
BKl0, BKl 1, BK15 vv ..Nh6m hqp kim nay thuang dung dS cit cac V?t li?u gion,
nhu gang, kim lo~i mau, v?t li?u khong kim lo~i cac ky hi?u hqp kim cung thi
trong d6: B chi thanh ph~n cac bit vonfram, K chi ch§.t dinh kSt coban.
+ Nh6m TK (nh6m hqp kim cung Titan- vonfram), nh6m nay c6 ky hi?u
T5K10, T14K6, T15Kl0, ... lo~i nay c6 d9 cung n6ng r{t cao nen thuang su dvng
dS gia cong cac V?t li?u thep, thep da qua nhi?t luy?n.
Ngoai ra ta con c6 cac V?t li?u lam dao cho nang su§.t cao nhu: Hqp kim g6m, su .
d~c bi?t, day la lo~i v~t li?u quy hiSm va chi SU d\lllg a cac nha may 16n.
6.SUDVNG VA GIN GIUDAO PHAY
DS SU dvng dao c6 hi?u qua, gifr dao lau mon, khong sm me, gay VO'. Ta c~n c6
nhung bi?n phap tich C\IC, thvc hi?n dung yeu c~u ky.; thu?t khi SU dvng va bao
quan dao phay.
6.1. H? th6ng cong ngh? bao g6m: May, dvng C\l ga dao, dl_lng C\l ga chi tiSt,
phai dam bao d(> cung vung c~n thiSt, it bi rung d(>ng trong qua trinh gia

cong.
5.2.

e1·


23
6.2. Khi cit g9t nhfrng V?t li~u ma c6 th@

su d1,mg cac chfit tran ngw)i, thi phai

tu&i lien tvc va du luu luqng, tf>c d(> tu&i.
6.3. Tru&c khi ngung phay phai dua dao ra xa chi tiSt thi m&i duqc ngung tf\lc
chinh.
6.4. Khi cit chi tiSt c6 luqng du gia cong Ian va khong d6ng d@u thi nen SU
d\lllg c~t v&i chi@u sau du Ian, nhim mvc dich lam cho dao khong bi va
d?p qua Ian khi c~t va khi di@u ki~n cho phep nen su dvng lo~i dao c6 g~n
hqp kim nh6m BK.
6.5. Qua trinh c~t khong nen SU d\lllg chS d(> cit qua lan.
6.6. Khi mai dao phai su d\lllg cac lo~i da c~t phu hqp-, tf>c d(> da va da khong
qua rung, hoiiic dao. Luai c~t sau khi mai nen ca tren da mai tay d@ lam
mfit ba via, vSt xu&c ma sau k:hi mai dS l~i ( ca dung ky thu?t)
6. 7. Su d\lllg dao phay th?t hqp ly, tuc la ch9n cac thong sf> cit g9t, hinh d~g
dao luon phu hqp v&i cong ngh~ phay.
7. QUY TRINH GA LA.P VA HI¢U CHiNH DAO
Cac bu&c thvc
hi~n
1. Tim hi@u n(>i quy
SU dvng cac d\lllg C\l
c~t, dao phay cac

lo~i.
2. Tim hieu cau t~o
va diiic tinh ky thu?t
cua cac dao phay CO'
ban.

D\fng C\J, trang bj,
vat
. lieu
.

Tieu chu§n thvc hi~n

-BiSt ro cac di@u quy dinh: Tru&c, -Bang n(>i quy, quy
trong va sau k:hi SU dvng va l~p diitt cac UO'C SU d\lllg.
daophay.
- Mo ta duqc cac b(> ph?U ca ban, cong -M9t so dao.
d\lllg va cac diiic tinh ky thu?t cua m9t
sf> d\lllg C\l c~t thong d\lllg.
J,

3. Ch9n kich thu&c -Dao c6 duong kinh ngoai va duong
dao, tf\lC ga, vong kinh trong phu hqp v&i tf\lc ga, cac
vong ch?n, vong d~m.
d~m,.
-Xac dinh vi tri: Dinh vi, l~p dao tren
tf\lC ga.
-,

4. Dinh vi va xiet

chiitt

-Dinh vi bang then truyen, cu chiiin, ..
-Cac b9 ph?fl truySn d(>ng ho~t d(>ng
t6t.

-May phay v~n nang,
cac lo~i dao phay,
cac tf\lc ga dao, cac
d\lllg C\J ga, dvng C\l
c§.m tay, d§.u cong
nghi~p, gie lau, vit
d&u, ..
-Dao phay cac lo~i,
tf\lC ga, vong d~m,
d\lllg cv c&m tay.