Giáo trình Tiện trụ ngắn, trụ bậc, tiện trụ dài (Nghề: Cắt gọt kim loại - Trung cấp) - Trường TCN Kỹ thuật công nghệ Hùng Vương

ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN 5
TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ KỸ THUẬT CƠNG NGHỆ HÙNG VƯƠNG

GIÁO TRÌNH

Tiện trụ ngắn, trụ bậc
tiện trụ dài
Nghề: Cắt gọt kim loại
TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP

TPHCM - 2019



3

BAil

.

VAN
. HANH VA BAO DUONG MAY TIEN
. VAN NA.NG
Muc
. tieu thuc
. hien:
.

- Trinh bay dfiy du ciu t?o, cong dvng, nguyen ly ho?t d9ng cua cac b9 ph~n
chinh tren may ti~n V?n nang
- Neu ro cac d~c tinh ky thu~t va anh huong cua cac ySu t6 khac t6i qua trinh

ti~
.
..;,)

- V~n hanh may ti~n thanh th?o, dung quy trinh, n9i quy cham soc bao duong
may
N(>i dung chinh:

- Khai ni~m CO' ban v@ gia cong ti~n
- V~n hanh may ti~n
- Cham soc may va cac bi~n phap an toan khi su dvng may ti~n
A. HQC TREN LOP
1. KIIAI NIEM
.
1.1.

ca BAN VE GIA CONG TIEN
.

Vi tri cu.a ngh~ ti~n

Tit ca cac chi tiSt may dSu duqc chS t?O bfuig cac phuang phap gia cong nhu
due, ren d~p, cit g9t kim lo?i v.v ... Trong cac phuang phap nay thi cit g9t kim lo?i
la m9t trong nhung phuang phap gia cong c6 phoi duqc dung r9ng rai trong
nghanh chS t?O CO' khi nhu: ti~n, phay, bao, XQC, khoan, mai ... Trong d6 may ti~n
duqc SU dl)llg nhi@u nhit, chiSm 40 - 5 0% thiSt bi trong cac nha may CO' khi. Cftu
t?O may ti~n ngay cang duqc caii tiSn hoan thi~n han va da c6 nhi@u kiSu thich ung
v6i yeu cfiu san xu~t ngay cang cao.
1.2. Khai ni~m chung v~ gia cong ti~n
- Ti~n la l~y di tren bS m~t cua phoi m9t lap kim lo?i dS d?t duqc hinh dang,

kich thu6c va d9 nh~n bS m~t cua chi tiSt cfin gia cong bing dao ti~n tren
may ti~n. Lap kim lo?i cfin l~y di g9i la luqng du gia cong.
- Nguyen ly chung cua nghS ti~n la: v~t gia cong duqc ga lip tren may va
quay tron, dao tinh tiSn dS cit g9t. Trong trucmg_hqp d~c bi~t c6 thS nguqc
l?i.
- Cac d?ng bS m~t gia cong ti~n: Cac chi tiSt quay tron d?ng d6i xung nhu
tfl)C, banh rang, puly.. nhu hinh 17 .1.1 Duqc gia cong tren may ti~n bing cac
lo?i dl)llg cv cit khac nhau nhu: Dao ti~n, mui khoan, mui xoay, mui doa ...
vv


4

- Tren may ti~n con gia cong duqc cac chi tiSt hinh tiv, hi:ah con, m~t djnh
hinh, rn~t phfulg, cit ren, vat c~nh, ve goc luqn ... nhu hinh 17.1. 2. Ngoai ra
tren may ti~n co th@ lam thay duqc rn9t s6 cong vi~c cua may bao , may
phay, khoan, rnai .. nhu qufui lo XO, bao ranh khic J.hU6c, rnai tinh ..

Hinh 17 .1.1. Cac d~g chi tiSt gia cong Hinh 17 .1.2. Cac d~ng b@ rn~t
tren may ti~n
gia cong tren may ti~n
a/Tiv b~c; bl Puly ; c/ Banh rang
1.3. Cac chuy~n c19ng CO' ban cua may ti~n

- Qua trinh cit gQt tren may ti~n duqc thgc hi~n bing sv ph6i hqp hai chuySn
d9ng: ChuySn d9ng chinh Iva chuySn d9ng tiSn II nhu hinh 17 .1. 3
- ChuySn d9ng chinh (I) la chuySn d9ng quay tron cua phoi, chuySn d9ng nay
tieu thv ph&n 16n cong su&t cua may. Khi v~t quay tron nSu dua dao vao cit
gQt se t~o thanh vong tron tren bS rn~t v~t gia cong, ·rnu6n t~o duqc rn~t tiv
c&n cho dao tinh tiSn d9c theo duong tarn cua phoi.

- ChuySn d9ng tiSn (II) la chuySn d9ng tinh tiSn cua dao trong qua trinh cit
g9t darn bao cho dao an li~n tl_lc vao cac lap kirn lo~i rn6i.
- Tren phoi li~u co cac bS rn~t CO' ban sau:
+ M~t chua gia cong(l) lab@ rn~t cua phoi c&n l&y di rn9t lap kirn lo~i
+ M~t cit g9t (2) la rn~t do luai dao trgc ti@p cit g9t t~o thanh con g9i la
rn~t dang gia cong.
+ M~t da gia cong (3) la bS rn~t cua phoi sau khi da l&y di rn9t lap kirn
lo~i (phoi)


5

Hinh 17 .1.3. Cac chuySn d9ng ca ban cua may ti~n va cac bS m~t tren chi ti St gia
cong

1.4.

Cac b<) phin CO' ban cua may ti~n v~n nang

- May ti~n g6m c6 nhiSu lo~i, m6i lo~i dSu c6 kich thu6c va kSt cfiu c6 khac
nhau, nhung vs ten g9i, tac d\lllg ca ban va nguyen ly lam vi~c dSu gi6ng
nhau. DS nghien cuu d§.y du vS cfiu t~o va each .su dµng cac b9 ph~n cua 1
nang dien h1nh tren h1nh 17. 1. 4.
(-

14
18

r,
'<;,; -"",,

17
35

.19 ·=-¥=/--.

Hinh 17. 1.4. Gae b¢ ph(m cua may ti~n V{m nang

mayti~n v~n
1.

2.
3.
4.

s.
6.

D&u may (h9p t6c d9)
Trµc chinh (lilp mam c~p)
Nilp che an toan
Banxe dao
Ban truqt ngang
6 ga dao

•


6

Ban truqt d9c tren
Nong 1,1 d(:mg
9. 1,1 d{mg
10. Tay ham 1,1 d9ng v6i bang may
11. Tay quay nong 1,1 d9ng
12, 13, 14. C~n g1:1t t6c d9 tfl,lc chinh
15. Tay g1:1t dao chiSu
16, 17, 18, 19, 20. C~n g1:1t t6c d9 tiSn
21. H9p bu6c tiSn
22. H9p xe dao
24. C~n g1:1t kh6i d9ng may
25. Phanh ham
26. Tay g1:1t diSu chinh tµ d9ng d9c cua ban dao
27. Tay g1:1t diSu chinh tµ d9ng ngang cua ban dao
28. Tay g1:1t dai 6c 2 nua
29. Mang chua phoi
30. Df>ng hf> chi d~u ren
31. Tfl,lc vit me
32. Trµc tron
33. Tu d\fllg d1,1ng Cl,l
34. B~ may
35. B9 banh rang thay thS
36. Nut dung may khin cip
37. Nut khai d9ng may t1:1m thai
38.Voi nu6c tu6i ngu9i
23. Tay quay ban xe dao
7.
8.

39. Than may

1.4.1.Than may: (39)
Than may duqc due bing gang dung dS da \l tru6c, 1,1 sau, ban xe dao. M~t tren
cua than may la 2 bang truqt phi1ng va 2 bang truqt hinh tam giac dung dS dfin
hu6ng cho ban xe dao (1) va \l sau truqt tren n6 (2) tren hinh 17.1.5
- Than may duqc d~t tren hai b~ may, cac duang truqt cua bang may duqc gia
cong rfit chinh xac dS ban xe dao va 1,1 sau di chuySn khong bi xe dich ngang, phia
du6i c6 khay dS d\fllg phoi va hung nu6c cho rut xu6ng ngan d\fllg nu6c.

1.4.2. U tnr&c (1):
Con g9i la d~u may, dung dS ga v~t gia cong, truySn chuySn d9ng quay cho v~t
gia cong va chuySn d9ng tinh tiSn cho ban xe dao.
- Ciu tl;lo la m9t h9p duqc due bing gang, ben trong c6 lip cac b9 ph~ lam vi~c
chu ySu cua may nhu tfl,lC chinh va h9p t6c d9.


7
~

- Tn.ic chinh la rn9t tn.ic r6ng duqc ch@ t?o bing thep, dfiu ben phal H\p d6 ga kyp
phoi, tnic chinh nh~n truySn d9ng tu d9ng CO' chinh thong qua dai truySn, h~
th6ng banh rang, kh6p n6i ly hqp .. vv. Nha d6 ma ta thay d6i duqc t6c d9 quay
cua tnic chinh. Vi v~y ta g9i \l tru&c la h9p t6c d9 .
- Phuong phap thay d6i t6c d9 quay tnic chinh: Can cu vao tri s6 t6c d9 quay
cua tnic chinh da cho ma ta di Su chinh cac cfin g?t "VS vi tri theo bang chi dftn
duoc g~n tren rn6i may
Ban tru'c;it cJoc

Hinh 17.1.5. Than may ti~n
1.4.3. Ban xe dao(4):

Dung dS ga kyp dao va darn bao cho dao chuySn d9ng theo cac chiSu khac nhau.
ChuySn d9ng tiSn cua dao c6 thS thgc hi~n bing tay ho~c tv d9ng co khi, chuySn
d9ng co khi cua xe dao nha c6 tnic tron va tnic vit me. Cfiu t?o xe dao g6rn c6:

- Ban truqt d9c (4) di chuySn tren s6ng dftn huang cua bang may theo chiSu d9c,
thvc hi~n ch?y dao tv d9ng nha c6 h9p xe dao ho~c ch?Y dao bkg tay khi
quay tay quay xe dao.
- Ban truqt ngang (5) di truqt tren s6ng truqt duoi en cua ban truqt d9c theo
phuong ngang, c6 thS thvc hi~n ch?y dao tg d9ng ho~c bing tay
- Ban truqt d9c tren (7) c6 thS quay xung quanh dS cua n6 khi n6i 2 dai 6c ham
a 2 ben va c6 thS truqt d9c tren s6ng truqt duoi en cua de ban d9c tren
6 ga dao (6) duqc ga tren ban truqt d9c tren, dung dS kyp ch~t dao ti~n khi gia
cong va c6 thS quay xung quanh tnic 6 dao dS dinh vi dao. 6 dao tren may ti~n
thuang la 6 dao vuong, c6 thS l~p duqc 4 dao ti~n tren 4 C?nh cua 6 dao, khi cfin
dSn dao c~t nao thi xoay tay xiSt 6 dao nguqc chiSu kirn d6ng h6 r6i xoay dao c~t
d6 dSn vi tri cfin thiSt, r6i xiSt ch~t l?i
1.4.4. H{>p xe dao (25) (H{>p dl~u khi~n ban dao):

- f)uqc l~p phia du6i ban xe dao dung dS dlSu khiSn cho dao an tg d9ng bkg
co khi theo chiSu d9c va ngang bkg tnic tron va tnic vit me.

I)


8

- Cfiu t~o: Trong h9p c6 b6 tri ca cfiu biSn chuySp d9ng quay thanh chuySn
d9ng tinh tiSn cua dao, g6m c6 5 chuySn d9ng: + Di d9ng d9c bing tay

+ Di d9ng ngang bing tay

+ Di d9ng d9c tv d9ng b~g tn.ic tran
+ Di d9ng ngang tµ d9ng bing tn.ic tran
+ Di d9ng d9c tv d9ng bing tn.ic vit me
1.4.5. H(>p bmrc ti~n (21) (h9p t6c d9 ban dao):
- Phuang phap thay d6i t6c d9 ban dao: Theo sa d6 vi tri cac cftn g~t dugc gfui
tren may ti~n. Can cu vao tri s6 bu&c tiSn cua ban dao da cho, ta di@u chinh vi tri
cac cftn g~t v@ vi tri theo bang chi dfui
1.4.6.

B(> banh rang thay th~ (35):

Dung dS di@u chinh bu6c tiSn cua xe dao theo yeu cftu khi ti~n tran va dI@u
chinh bu6c ren cftn thiSt bing each Iva ch9n b9 banh rang thay thS cho phu hgp.
1.4.7.

U d(>ng (9):

Dugc d?t tren sfing trugt dfui huang cua bang may va c6 thS di trugt d9c theo
bang may dSn vi tri bfit ky bing tay:
"'
- Dung dS do cac chi tiSt dai khi gia cong, dung dS lip va tinh tiSn mui k:hoan,
mui doa, taro, ban ren .. vv
- Cac b9 ph~n chinh cua \1 d9ng nhu hinh 17 .1. 6a, b
- Khi lip mui tam, d\,lng C\l cit.. ta n6i tay ham 8 va quay tay quay 7 dS nong \1
d9ng 3 tiSn ra hO?C lui vao dSn vi tri cftn thiSt r6i k:hoa ch?t tayham 8 khi do
v~t gia cong, khi k:hoan ho?c taro thi khong xiSt ch?t tay ham 8.
- Khi mu6n thao mui tam, d\,lng C\l cit.. ta quay -tay quay 7 dS nong \1 d9ng
lui vao than cho dSn khi tn.ic vit 4 d§.y mui tam ho?C d\,lng C\l cit ra.
1.4.8. Thi~t hi dl~n:

Dugc b6 tri trong tu di~n dung dS dong va ngit d9ng CO' di~n, tit va ma may,
di@u chinh h9p t6c d9 h9p bu6c ti Sn, h9p xe dao .. bing cac ca c§.u di@u
khiSn nhu: tay g~t, nut bfim, VO lang v.v ...


9

Nong udong:
..,,
~

'

.

V1t di~u chinh

Hinh 17.l. 6a

Hinh 17.1. 6b: Cac b9 ph~n cua \l d9ng
l. BS \l d9ng, 2. Vit diSu chinh ngang cua than \l d9ng, 3. Nong \l d9ng
4. Tf\lc vit \l d9ng; 5. Dai 6c an kh6p v6i tf\lc vit me
6. Vit ham \l d9ng v6i bang may; 7. Tay quay nong \l d9ng,8. Tay ham nong \l
d9ng, 9. mfii tam
1.4.9. Du xich:
Tren cac may ti~n dSu c6 trang bi vong du xich a ban truqt ngang, ban truqt d9c
va tay quay xe dao nhu hinh 17 .1. 7
- Nha c6 du xich ma ta c6 thS dISu chinh cho dao an d9c va ngang chinh xac tu
0,01- 0,05mm tuy tung may, h~n ch@ duqc vi~c dung d1_lng C\l do nen thgc hi~n
nhanh, chinh xac it bi hu hong vi nhfim l~n.

- Cfiu t~o :Vong du xich xe dao c6 khac so v6i vong du xich ban truqt ngang, d9c
+ Cfiu t~o vong du xich xe dao: Dga tren ca sa 1 vohg b~c ngoai c6 khic Vl;lch
s6, m6i v~ch each nhau 0,5 - 1mm duqc lip chijt tren tf\lc tay quay, tn_1c tay quay


10

c6 banh rang an k:h6p v6i thanh rang, vi thS khi quay tay quay thi vong du xich
quay tron, can cu vao vi;ich m6c c6 dinh 0 ta biSt dugc s6 v1tch da djch chuySn.
" th,uc ti'nh soJ.. vi;ich can
i
Cong
xoay nhu sau: nvch

t.N
= ;t = P

~

Trong d6:
t. ChiSu sau cit
N. S6 vi;ich cua vong du xich
P. Bu6c ren vit me
a. Gia tri• mot
du xich ( a = NP
• vach
•

a)

)

b)

c)

+ Cfiu ti;io vong du xich ban truqt ngang,
d9c: Cung dva tren CO' so 1 vong bi;ic ngoai
c6 k:hblc vi;ich s6, m6i vi;ich c6 gia tri bing
0,02-0 ,05mm. Khi quay tay quay di 1 vong
thi vong du xich cung quay dugc 1 vong va
ban truqt dich chuySn dugc 1 doi;in bing
bu6c tiSn cua vit ban truqt d9c va ngang.
Vi dµ: Vit ban truqt ngang c6 c6 bu6c
ren la 5mm, vong du xich c6 100 vi;ich. Tim gia tri m6i vi;ich?
Giai: Ta c6 gia tri m6i vi;ich la:
a = : = ~ = 0,05 mm. Nhu v~y k:hi quay tay quay di 1-vi;ich thi dao se tiSn dugc 1
1 0
doi;in 0,05mm
Hinh 17 .1. 9: Du xich ban truqt ngang
a/ Sa d6 m~t s6; b/Cach diSu chinh m~t s6 k:hi thvc hi~n chiSu sau crtt; c/ Khu d9
ra bkg each quay tay quay ban truqt ngang
1.Vi;ich chufin tren vong du xich cua xe dao; 2. M~t s6 ban truqt ngang; 3. Tay
quay ban truqt ngang
- Chu y: Khi dung du xich ban truqt ngang, mu6n cho dao djch chuySn Imm
thi duong kinh chi tiSt bi h\lt di 2mm. Do d6 trong truong hgp nay ta chi v~n s6
vi;ich tuang ung bing nira gia tri duong kinh cfin ti~n h\lt di.
Vi d\l: Phoi c6 duong kinh 32mm, cfin ti~n t6i duong kinh 30mm, ta cfin v~n bao
nhieu vi;ich du xich. BiSt gia tri m6i vi;ich du xich la 0,05mm. Giai
+ Duong kinh cfin ti~n h\lt di la: 32 - 3 0 = 2mm

+ Ta cho dao tiSn vao 1 doi;in la: 2: 2 = Imm
+ S6 vi;ich du xich cfin v~n dS ti~n duong kinh 32mm xu6ng 30mm la:
t.N
1.100
20
h
,
nvch =-;-=-s-=
vi;ic .


11

- Chu y: Khu d(> ra gifra vft va dai 6c. Mu6n quay ngvac tri s6 vong du
xfoh so v&i ban dAu thi phai quay nguqc h~n di 1 vong r6i m&i quay xuoi
vS ttj s6 cAu tim.
- Ngoai du xfch ban dao, a nong \l sau cung co kh~c thu&c dS xac dinh
chiSu sau 16 khoan..
®
1.5. Thao tac v@.n hanh va bao du&ng may ti~n Vfn nang
1.5.1. Thao tac v@.n hanh may (neu trinh t\f cac thao tac)
a/ D9c ban ve ciu tfo hinh dang hen ngoai cu.a may ti~n: Nh~ d~ng va g9i ten
cac b(> ph~n ca ban cua may ti~n tren hinh 17.1.4
b/ Chu~n bj:
KiSm tra l~i cac b(> ph~ n~p che cac b(> truySn d(>ng, dua cac tay g~t vS vi
tri an toan (khong lam vi~c)
KiSm tra S\I trung hqp gifra chiSu cao cua may va voe nguoi thq: Ch9n b\lC
g6 dung sao cho khi g~p khuyu tay vuong goc thi ban tay cao ngang tam may la
duqc nhu hinh 17 .1. 8
Gifr dung tu thS dung lam vi~c ben may: Tu thS dung vfrng, d~ng chan tren

b\lc d6i di~n v&i xe dao, each tay quay ban truqt d9c tu 80 - 100mm nhu hinh
17.1.9
<~

Hinh 17.1.8: KiSm tra chiSu cao cua may
Hinh 17.1.9 Xac dinh vi tri lam vi~c
cuamay
c/ Khoi dqng may:
- Dong di~n vao h~ th6ng may ti~n: Dong cAu dao t6ng rf>i dong di~n
vao actomat cua tung may, b~t cong t~c vS ON thi d(>ng case co di~n, khi
g~t tay g~t di~n tren m6i may. Dong di~n cho may ch~y phal, ch~y tral va
dung may:
- Cho ch~y va dung bu&c tiSn tv d(>ng d9c cua xe dao
- Cho ch~y bu&c ti@n d9c thu~n cua xe dao 'f,
- Cho ch~y bu&c tiSn ngang thu~ cua xe dao
- Dung bu&c ti@n d9c va ngang thu~n
- Cho ch~y bu&c tiSn d9c va ngang nghjch: G~t tay g~t dao chiSu vS vi
tri nguqc l~i r6i thvc hi~n nhu bu&c ti@n d9c va ngahg thu~n thi xe dao djch


12

chuySn tu phia \l truac ra phia \l d{mg (d9c) va tu tam may ra ngoai
(ngang).
- Dung bu6c tiSn d9c va ngang nghich: G~t tay g~t tg d()ng vS vi tri
trung gian r6i g~t tay g~t dao chiSu vS vi tri tlfu?n dS chufin bi cho cong
vi~c tiSp theo.
- Ham d9ng ca di~n, cit ngu6n di~n vao may: B?t cong tic tren may va
actomat v@ vi tri OFF, cit c~u dao t6ng
d/ Ga dit phoi tren mam cip 3 v§u f\f djnh tam

Cho tf\,lc chinh dung quay, ngit d()ng ca khoi ngu6n di~n, ham b9 truySn d()ng
bu6c tiSn
- Lip mam c~p 3 v&u tg dinh tam len tf\,lC chinh cua may:
+ Lau s~ch m~t ren va 16 con tf\,lC chinh: Dung dai vai mSm c6 thfim d~u hoa
lau s~ch m~t ren va 16 con tf\,lc chinh, lau kho l~i bing vai s~ch r6i tra 1 lap mong
d~u nhon nhu hinh 17.1.10. Tay phai c~m m6c c6 qufin vaim@m lau nhy nhang 16
con tf\,lC chinh bing chuySn d9ng tinh tiSn dao chiSu con tay trai do va diSu khiSn
huang di cua m6c nhu hinh 17.1.11
~

,,,"'

,}-_

~

'

~--~--

Hinh 17.1.10
Hinh 17.1.11
+ Lau s~ch m~t ren ben trong ho~c m~t con tren m~t bich trung gian cua mam
c~p nhu hinh 17.1.12, r6i tra len 1 lap d~u nhon
+ D~t tf\,lC tam dful huang vao 16 con tf\,lc chinh: Dung. 2 tay c~m tf\,lC ga 1 c6
duoi con da lau s~ch, c6 thS lip ep them 1 6ng b~c bkg d6ng c6 duong kinh ngoai
nho han duong kinh tf\,lC chinh 1 - 2mm (nSu mam c~p Ion)


13

Hinh 17.1.12
+ LAp mam C?P 3 vftu c6 duong ldnh < 320mm len tn;ic chinh cua may: nhu hinh
17.1.13. Dung 2 tay dua mam C?P len tn;ic d&n hu6ng, dfty mam C?P sang trai va
xoay cho an vao ren cho dSn khi ch~m vao b~c ch?n dSn cu6i duong ren

Hinh 17.1.13
Hinh 17.1.14
+ XiSt ch~t mam C?p: D?t ch6t ham vao ranh cua tn;ic chinh va xiSt ch?t b~ng vit
dS tranh mam C?P t1J n6i long
+ Thao tn;ic tam dfin hu6ng ra khoi tn;ic chinh: Dung thanh d6ng thau thuc m~nh
tn;ic tam dfin hu6ng ra. DS dam bao an toan c6 th@ dung 'chia khoa mam C?P an
toan
+ Khi lAp mam C?P 3 vftu c6 duong kinh t6i 320mm xiSt ch?t b~ng bich len tn;ic
chinh cua may nha c6 C(J cftu nang va don ganh nhu hinh 17 .1.14
- Thao va lAp cac vftu mam C?p: D?t tren bang may a phia du6i mam C?P 3
vftu 1 tftm g6
+ Thao cac vftu ra khoi ranh cua mam C?p: Quay chia V?n mam C?P nguqc chiSu
kim df>ng hf>, lfty cac vftu ra khoi ranh cua mam C?P rf>i d?t len tftm g6 xSp theo thu
tv 1, 2, 3
+ LAp cac vftu C?P vao cac ranh cua mam C?p: XSp cac vftu mam C?P theo thu tv
da danh dftu 1, 2, 3 tren m6i vftu nhu hinh 17 .1.15

Hinh 17.1.16
Hinh 17.1.15
+ Dung chia V?n mam C?P d?t vao 16 vuong cua 1 trong 3 banh rang con nho
n~m phia trong mam C?P, quay banh rang con 16n c6 ren vuong xoAn 6c, khi d§.u
duong ren n~m l~ch m9t ben ranh thi d~t ch~u 1 vao ranh va tiSp t1_.1c quay banh
rang dSn khi d§.u duong ren xufit hi~n a ranh tiSp theo thi d~t v~u thu 2 vao ranh
V?n va cu nhu thS cho dSn khi Hip vfiu thu 3.

14

e/ Ga Uip ki~m tra d{> dao mJt dAu va kf p chJt phoi trong trong mam cJp 3
v~u

tv djnh tam -Thao phoi:

Dong di~n vao may, diSu chinh h9p t6c d9 d@ tn;ic chinh c6 s6 vong quay
nho nhfi.t. Ham b9 tmySn d9ng bu6c tiSn, dua xe dao vS phia t~ cung ben phai cua
bang may.
Chufui bi d@ ga phoi tren mam cijp: Dung 2 tay quay dSu chia vi:in ngugc
chiSu kim d6ng h6 di chuy@n cac vfi.u cua mam cijp 1 khoang 16n hon duong kinh _
phoi tu 3 - 5mm nhu hinh 17.1.16
~.
Lip phoi vao trong mam cijp: Tay phai cAm va dijt phoi vao giua cac vfi.u,
con tay trai quay chia v~n cung chiSu kim d6ng h6 cho dSn khi 3 vfi.u om hoan toan
vao phoi, dung ca 2 tay quay chia vijn cung chiSu kyp chijt so b9 phoi, d@ phoi (1)
nho ra khoi mam c~p 1 khoang bing 1.5 - 2 lAn duong kinh phoi nhu hinh 17 .1.17

Hinh 17.1.17
Hinh 17.1.18
Khi kyp ch~t phoi c6 duong kinh 16n va cac vfi.u nho ra ngoai ranh cua mam
c~p qua 1/3 chiSu dai cua chfiu thi c~n phai dung vfiu ngugc.
KiSm tra va kyp ch~t phoi trong mam c~p: Cho tfl,lc chinh quay ch~m, tay
phai cb ph§.n 3 d~t len c6 tay trai con tay trai d~t len bang may. Dua ph§.n (hoijc
mfii ra) tiSp xuc v6i mep ngoai mijt d~u cua phoi 1 (ra theo hu6ng kinh) nSu chua
dSu thi dung bua go nhy vao phoi cho t6i khi d:;tt dSu ( quay mam c~p bing tay d@
ra), vi~c ra ga nay phai lijp 1:;ti nhiSu l~n m6i d:;tt yeu c~u, r6i xi@t chijt phoi l~n cu6i

nhu hinh 17 .1.18 va hinh 17 .1.19
- Thao phoi: Dijt chia khoa vao 16 vuong mam c~p ~ung 2 tay quay ngugc
chiSu kim d6ng h6 (khoang 1/2 vong), dung tay phai do phoi, con tay trai ti@p t1=1c
quay cho d@n khi phoi dugc thao long hoan toan va lfiy _phoi ra khoi mam c~p nhu
hinh
17.1.20
f/ Thao mam cip 3 v~u ra khoi trl}c chinh cua may: Ngit di~n vao d9ng ca,
dua
tay g:;tt t6c d9 tn;ic chinh vS vi tri s6 vong quay nho nhfit
Dijt tn;ic tam dfui hu6ng vao 16 con tfl,lc chinh, dung tay trai diSu chinh vfiu
mam c~p sao cho tn;ic tam d&n hu6ng c6 thS lQt vao dS-dang tay phai lip tn;ic tam
dful hu6ng 1 vao 16 con tn;ic chinh nhu hinh 17 .1.21


15

bl

a/

Hinh 17.1.19

~,~·
~

;

~

,

'..4"'~

✓<;::=,::,,~:.:,

1/ ./~
Hinh 17.1.20
Hinh 17 .1.21
Thao mam C?P c6 duong kinh < 320mm xiSt chit b&ng ren v6i tn;c chinh:
V?n vit ham 1§.y ch6t ham ra khoi ranh CU<:), t11)C chinh, d?t chia V?n vao 16 vuong
cua mam C?P r6i dung ca 2 tay keo gi~t vS phia minh lam cho mam C?P djch
chuySn, rut chia V?n ra nhu hinh 17.1.22. Tay trai da mam C?P, con tay phai lfin
luqt nfun vao phfin tren cua vfiu, xoay mam C?P tren t11)C dftn huang 1 va duqc thao
ra khoi t11)C chinh d?t tren gia dl)llg Cl) nhu hinh 17 .1.23

Hinh 17.1.22

Hinh 17.1.23

- Thao mam C?P c6 duong kinh 320mm kyp ch?t b&1_1g bich tren trl)c chinh:
nhu hinh 17.1.14. Dung ca cfiu nang va don ganh. Tru6c tien noi long dai 6c ham
mam C?P v6i m?t bich, xoay theo chiSu kim d6ng h6 va thao mam C?P tren t11)C
tam dftn huang.
.
Dung thanh kim lo~i thuc nhy vao duoi t11)C tam dftn hu6ng dS thao t11)C ra
khoi t11)C chinh


16

g/ Ga Hip phoi d~ng tr9c tren 2 mfii tam:

L~p mui nh9n va mam c~p t6c len trvc chinh:
+ Lau sc;ich cac bS m~t l~p ghep cua dfiu tf\,lc chinh va mam c~p t6c, duoi con
cua mui tap tru6c, mui tam sau
+ L~p mui tam tru6c va kiSm tra d9 dao hu6ng kinh: tay phai cfim mui tam 1 l~p
vao 16 con trvc chinh nhu hinh 17 .1.24, cho tn;tc chinh quay v6i t6c d9 nho nhfit va
kiSm tra d9 dao hu6ng kinh bing d6ng h6 so, nSu bi dao thi thao mui tam ra xoay
quanh trvc 1 g6c 45° r6i l~p vao kiSm tra cho d@n khi dc;it yeu cfiu.

Hinh 17 .1.24

Hinh

17.1.25
+ L~p mam c~p t6c len trvc chinh: Cac bu6c thi;rc hi~n l~p tuong ti;r nhu l~p
mam c~p 3 vfiu. BS xiSt ch~t mam c~p t6c k~p ch~t bling ren tren trvc chinh cua
may, tay phai cfim lfiy gc;it t6c 2 con tay trai c&m vao ch6 d8i di~n 6 phia sau mam
1 va xoay mam cho t6i khi v~n hSt ren tren trvc chinh nhu hinh 17 .1.25

+ L~p mui tam sau vao nong \l d9ng: Khi ga mui tam 3 dung tay phai quay VO
Hing 1 cung chiSu kim d6ng h6 dua nong \l d9ng nho ra khoang 40 - 50mm, tay trai
cfim mui tam diy mc;inh duoi con vao 16 cua nong \l d9ng nhu hinh 17 .1.26

Hinh 17.1.26
- Ki@m tra d9 d6ng tam cua 2 mui tam:

+ Di chuySn \l d9ng theo s6ng truqt cua bang may: Tay phai c&m VO lang 1 va di
chiuySn \l d9ng vS phia \l tru6c r6i diy theo chiSu ngugc lc;ii

+ KiSm tra d9 d6ng tam giua 2 mui tam: D~y \l d(h:1g vS phia trvc chinh, cho
nong \l d9ng tiSn ra sao cho khoang each giua 2 mui tam la 0,3 - 0,5mm, xiSt ch~t

nong \l d9ng, kiSm tra si;r trung tam giua 2 mui nhQn 1 va 2 trong m~t phing nim
ngang nhu hinh 17.1.27

_
.


17

l

2

Hinh 17.1.27

+ N@u 2 mui nh9n khong trimg nhau thi cful phai dich chuySn than 3 cua \1 dc;mg
trend@ 4 theo phuong ngang, dung chia khoa 2 dS V?n vit dinh vi 1 (n6i long vft
d6i di~n) cho d@n khi 2 mui nh9n trung nhau r6i xi@t ch?t vft d6i di~n l~i

+ Xi@t ch?t va n6i long \1 d<)ng: Xi@t ch?t \1 d<)ng tren bang may b~ng each xi@t
tay g~t len phfa tren va dung chia V?n xi@t ch?t them dai 6c ham gifra \1 d<)ng v6i
bang may. N6i long \1 d<)ng b~ng each quay tay g~t vS phfa du6i va n6i long dai 6c
ham nhu hinh 17. l .28

Hinh 17.1.28
- Ga l~p phoi tren 2 mui tam cua may ti~n:

+ L~p va xiSt chijt t6c vao phoi: nhu hinh 17.1.29 a,b. Xoay vit 2 dS cho t6cl
16ng vao phoi 3 dS dang, dua t6c 16ng vao phoi va dung chia V?n 4 xiSt ch?t dai 6c
2.

18

a)

Hinh 17 .1.29

+ Tra mo vao 16 tam cua phoi: Dung barn mcr tra ma vao 16 tam
+ D~t phoi len mui tam tru6c: Tay trai cfun phoi ch6 gfin t6c tay phai cfun 16 kia
cua phoi va d~t 16 tam vao mui tam \l tru6c sao cho ng6n d&y t6c tµa vao duoi t6c
nhuhinh 17.1.30
+ Ch6ng mui tam \l d9ng vao phoi va xi€t ch~t \l d9ng: Tay trai do phoi va
hu6ng 16 tam vao mui tam \l d9ng, quay vo Hing theo chiSu kim d6ng h6 vao phia
minh dua mui tam \l d9ng vao 16 tam cua phoi v6i 1 i:µc vira phai sao cho phoi
quay dS dang nhung khong ch~t ho~c long qua. Tay phai khoa nong \l d9ng, c6
dinh \l d9ng v6i bang may
+ Cho may ch~y dS kiSm tra vi~c ga lrtp: DiSu chinh s6 vong quay trvc chinh
nho nhclt, ma may ch~y va theo doi chuySn d9ng quay cua phoi trong thai gian
khoang 2 phut. Tit may

Hinh 17 .1.30
- Thao phoi, t6c, mam c~p t6c, n6i long \l d9ng:

+ Thao phoi ra khoi mui tam may ti~n: N6i long \l d9ng, tay trai do phoi nhu
hinh 17 .1.31, tay phai quay vo lang 1 nguqc chiSu kim d6ng hf> dS dua mui tam 2 ra
khoi 16 tam cua phoi 3

-

19

Hinh 17.1.31

+ Thao t6c ra khoi phoi: Tay trai c~m phoi cung v6i t6c, tay trai c~m chia v~n
n6i long vit va l~y t6c ra nhu hinh 17 .1.31 a

+ Thao mili tam ra khoi 16 con trtJc chinh: Dung thanh d6ng thau thuc nhy mili
tam ra va d~t vao vi tri quy dinh

+ Thao mili tam ra khoi nong \l dc}ng: N6i long va di chuySn \l d9ng vS vi tri ban
d~u. Thao mfii tam bing each quay vo Hing 1 nhu hinhl 7.1.32 ngugc chiSu kim
d6ng h6 cho t6i khi l~y mfii tam ra khoi nong \l dc}ng ...

+ Thao mam c~p t6c: nhu hinh 17.1.33, tay phai c~m a ng6n d~y t6c xoay mc;inh
gi~t mam c~p t6c vS phia minh, tay trai do mam c~p va xoay l~y mam c~p t6c ra
d~t vao vi tri quy dinh
h/ Ga Hip dao tren gia dao: Ngit toan be} ngu6n di~n vao may, d~y \l dc}ng vS

phia ben phai t~ cung bang may

,:

- Lip mfii tam len nong \l dc}ng: Cho nong \l dc}ng tiSn ra khoang 80 -100mm va
xiSt ch~t

ll

II

II

l.

l

Hinh 17.1.33

Hinh 17.1.32

+ Di chuySn xe dao vS phia \l dc}ng: Tay phai quay tay quay xe dao cung chiSu
kimd6ngh6

-

+ N6i long vit kyp ch~t cua gia dao: Dung tay phai quay chia v~n nuqc chiSu
kim d6ng h6 n6i long vit 2 dS chan vit each m~t tµa m9t khoang 16n han chiSu


20

day than dao: nhu hinh 17 .1.34, d~t dao vao gia dao vuong g6c voi duong tam may
va nho ra ngoai m~t tga cua gia dao m<)t khming bing 1 fr 1,5 lfin chiSu cao than
dao

+ Can cu vao vi tri mui dao so v6i duong tam cua mui tam \l d9ng ma xac dinh
d.n dung cac tfim can d~m, ch9n cac tfim can d~m phai duqc gia cong bing phing,
song song v6i nhau c6 chiSu dai va r<)ng bing nhau, ~on chiSu day c6 thS khac
nhau cho phu hqp. X@p cac tfim d~m du6i m~t day cua than dao th~t ngay ng~n,
khong dS thcra ra khoi gia dao nhu hinh 17 .1.3 5

+ Kyp ch~t dao sa b9: Dung 2 tay quay chia v~n theo chiSu kim d6ng h6 v~n vit
dfiu tien cho ti@p xuc nhy v6i dao, r6i v~n cac vit ti@p theo (dao duqc kyp ch~t it
nhfit la 2 vit) nhu v~y r6i kiSm tra d<) cao cua cua mui dao so voi duong tam mui
nh9n, diSu chinh r6i kiSm tra cho dSn khi mui dao cao ngang duong tam mui nh9n
la d~t yeu cfiu.
"'

Hinh 17.1.34
+ Kyp ch~t dao lfin cu6i: XiSt ch~t cac vit cua
hinh 17.1.36

Hinh 17.1.35
6 dao va kiSm tra Ifill cu6i nhu

+ Noi long, xoay va xiSt ch~t gia dao: Tay phai quay: tay g~t cua gia dao nguqc
chi@u kim d6ng h6, quay gia dao nguqc chiSu kim d6ng h6 90° va xiSt ch~t tay g~t
cung chiSu kim d6ng h6, r6i tiSp t\lc n6i long, xoay gia dao cho dSn khi tr& vs vi tri
ban dfiu

+ Noi long thao dao va can d~m: nhu hinh 17.1.37, di chuySn ban truqt ngang
vS phia sau t~n cung duong truqt, dung chia v~n quay nguqc chi@u kim d6ng h6
bing ca 2 tay, n6i long va thao dao, can d~m.
/f

'

~.
c,-;;!;;~~

.r-=..

I"

·.
---·a

.


21

Hinh 17.1.36

~

Hinh 17.1.37

ii Di~u khi~n ban xe dao:
Ngilt di~n tu luoi vao d9ng co, ham trvc chinh, di chuySn v d9ng vS phia t~n
cung ben phai bang may, tren cac duong trugt c6 boi m9t lqp dfru nhon mong.

DiSu chinh d9 ro trong lien kSt giua bang trugt va ban trugt xe dao: Di
chuy@n ban trugt ngang m9t khoang 50 - 60mm vS phia truoc, dung chia v~n d~t
vao ranh cua vit diSu chinh v~n vao d6ng thai noi long vit d6i di~n, khi diSu chinh
dQ ro xong thi quay tay quay nhy, khong c6 d9 ro long ma cfing khong qua ch~t
DiSu chinh d9 ro trong lien kSt giua bang trugt va ban trugt d9c tren cua xe
dao: V~ vit diSu chinh vao ho~c ra dSn khi d~t yeu cfru nhu tren
Di chuySn ban trugt tren cua xe dao vS vi tri t~n cung a phia v d(>ng bfulg 1
tay: Nilm lfty tay quay 1 quay vit ban trugt tren dSu va lien tvc ngugc chiSu kim

d6ng h6 (mfii ten A) tren hinh 17.1.38

Hinh 17.1.39
Hinh 17.1.38
Di chuySn ban trugt tren cua xe dao vS vi tri t~n cung ben trai a phia v truoc
bing 1 tay: Nilm lfty tay quay 1 quay vit ban trugt tren dSu va lien tvc cung chiSu
kim d6ng h6 (mfii ten B) tren hinh 17.1.38. Ho~c quay vit ban trugt tren dSu va
lien tvc b~ng ca 2 tay nhu hinh 17.1.39
- Di chuySn ban trugt ngang cua xe dao vS phia tam may bing 1 tay: Cfrm tay
quay 1 quay vit ban trugt ngang dSu va lien tvc theo cniSu kim d6ng h6 nhu hinh
17.1.40

Hinh 17.1.41
Hinh 17.1.40
- Di chuySn ban trugt ngang vS vi tri ban dfru: Cfrm tay quay quay vit ban
trugt ngang dSu va lien tvc ngugc chiSu kim d6ng h6. Khi quay c6 thS dung 1 ho~c
2 tay nhu hinh 17.1.41.


22

Di chuySn ban truqt ngang vao tam may, di chuySn ban truqt tren sang trai
vS phia \l tru6c d6ng thoi ca 2 tay va quay nguqc l<;ti: Quay tay quay ban truqt tren
b&ng tay phai theo chiSu kim d6ng hf> va nguqc l:;ti, cfin phai di chuySn tay nhanh
dS dam bao cho con truqt di chuySn dSu nhu hinh 17 .1.4'2

Hinh 17.1.42
Hinh 17.1.43
Di chuySn h9p xe dao b&ng 2 tay vs phia \l tru6c: Dung ca 2 tay cfim vo lang
quay dSu va tu tu nguqc chiSu kim d6ng h6 nhu hinh 17 .1-43

+ Di chuySn sang tay trai: ChuySn tay khi tay phai quay duqc 1/2vong
+ Di chuySn sang tay phai: ChuySn tay khi dang quay bing tay trai Quay ban d9c tren theo 1 g6c cho tru6c:

+ N6i long dai 6c cua dS ban d9c: Dung tay phai quay chia vijn nguqc chiSu dS
n6i long dai 6c ham 1 ho~c 2 vong.

+ Xoay phfin tren cua xe dao di 1 g6c tuy y nguqc hay cung chiSu kim d6ng hf>:
Xoay phfin tren b&ng 2 tay cho t6i v<;1ch khic d9 cfin du~g trung v6i v<;1ch O c6 dinh
tren con truqt ngang

+ XiSt ch~t cac dai 6c da n6i long tren phfin quay cua xe dao: Lfin luqt v~n cac
dai 6c cung chiSu kim d6ng hf> v6i m9t Ive vua du va kiSm tra S\f trung nhau gifra
V<;!Ch Ov6i V<;!Ch khic d9 cfin dung

+ N6i long dai 6c cua dS ban truqt d9c tren r6i quay vS vi tri ban dfiu: Xoay
phfin tren cua xe dao cung chiSu ho~c nguqc chiSu cho t6i khi v<;1ch O trung v6i
V<;!Ch O c6 dinh cua ban truqt ngang
'~

+ XiSt ch~t cac dai 6c l<;ti: Dung chia v~n quay cung chiSu kim d6ng hf> dS xiSt _
du ch~t j/ Di~u chinh may theo
tnr6'c:

s6 vong quay ciia trt}c chinh va bmrc ti~n cho

Dua tay g<;tt t6c d9 tf\lc chinh, tay g<;1t bu6c tiSn d9c va ngang vS vi tri khong
lam vi~c, kiSm tra vi~c k~p ch~t va trang bi an toan cua niay.
DiSu chinh h9p t6c d9 theo s6 vong quay cfin thiSt cua tf\lc chinh trong 1
phut: Theo vi tri chi ~n cua cac tay g<;tt C\l th@ tren may ti?n Prince hinh 17.1.6

Cho tf\lc chinh quay thu~n chiSu: Quan sat tf\lc chinh quay trong 1-2 phut dS
thfty muc d(l quay cua tf\lc chinh quy dinh trong 1 phut. Khong duqc dung d6i di~n
v6i mam c~p dang quay


23

Dung quay tf\,lc chinh: C§.m khong dugc ham mam c~p bing tay
- DiSu chinh thay d6i t6c d9 tf\,lc chinh: Theo chi dfui cv thS tren tung may
nhu bu6c 1, sau m6i lfin cfin diSu chinh cho trvc chinh q~ay 1- 2 phut r6i tit may.
DiSu chinh may theo bu6c tiSn d9c va ngang cho tru6c: Cho cac bu6c cv thS: 0.1;
0.25; 0.05 ; 0.0l..r6i hu6ng d~n each diSu khiSn cac tay g?t vS vi tri trong bang chi
d§n cho tung may Cl) thS.
Cho ch?Y tf\,lc chinh v6i bu6c tiSn d9c va ngang th~~n r6i tr& vS vi tri ban
dfiu: Cho tf\,lc chinh quay v6i t6c d9 nho nh§.t sau 50 vong thi dung may l?i, 1§.y
~~

~

ki@m tra bu6c tiSn
I/ BJt dao dung chi~u sau cit theo mJt s6 - Cit thfr phoi:

D~t dao dung chiSu sau cit cho tru6c theo m~t s6, cit thu phoi tren chiSu dai
40 - 50mm theo m~t s6 cua bu6c tiSn d9c.
- Ngit di~n vao may dua v d9ng vS phia t~n cung ben phai bang may, dua xe
dao vS vi tri gifra bang may, boi 116p dfiu len duong trugt bang may.
Xac dinh s6 V?ch cfin xoay di tren m~t s6 bu6c tiSn ngang va d9c d@ gia
cong phoi theo kich thu6c cho tru6c:
Vi dv:Ti~n tron so b9 phoi c6 duong kinh D = 42mm t6i duong kinh d = 41mm
bing 1 lat cit tren chiSu dai 62mm. Gia tri 1 V?Ch tren m~t s6 cua vit bu6c tiSn

ngang la a = 0 .1 mm tren duong kinh, dS tim s6 V?Ch chi a cua m~t s6 ta c6:
D-d

42-41

1

a

0.1

0.1

- = - - = - = l0vach
·

NSu s6 V?ch chia bing ho~c 16n hon toan b9 s6 V?ch tren m~t s6 thi cfin phai chia
s6 V?ch d6 cho s6 V?ch tren m~t s6. Gia su s6 V?ch tren m~t s6 c6 50 V?ch,
, D-d
62-60
2
, 120
20
D=62mm, d=50mm thi:-=--=-=20vach
va
=
2
.
a
0.1

0.1
·
SO
SO
Nghia la ta phai quay di 2 vong va 20 V?Ch.
cit thu phoi: DiSu chinh cho tf\,lC chinh quay 120 - 150 v/phut

+ Ga lip phoi va dao: Ga lip phoi c6 duong kinh 40mm vao mam c~p 3 v§.u dS
nho ra khoi v§.u 100 - 200mm, lip dao vao gia dao.

+ Cho tf\,lC chinh quay, dua dao vao vi tri lam vi~c ban dfiu: Dua dao cit tiSn
bkg tay cho t6i khi mili dao tiSp xuc v6i m~t gia cong r6i di chuySn dao sang phai
sao cho mili dao each m~t dfiu cua phoi tir 8-10mm


24

Gifr nguyen vi tri tren m~t s6 cua ban dao ngang khi miii dao tiSp xuc v6i phoi
nhu tren, dung tay phai quay tay quay cung chiSu kim/.)\d6ng h6 cho dao tiSn vao
dung s6 vi;ich cfin thiSt tren m~t s6.
Lui dao ra khoi m~t dfiu cua phoi nhu vi tri ban dfiu.
L§,y chiSu sau cit cfin thiSt theo m~t s6 cua bu6c tiSn ngang: NSu duong
kinh do duqc 16n hon kich thu6c yeu cfiu thi li;ii lfiy chi@u' sau cit tuong ung dSn
khi ti~n xong do duong kinh, cu tiSp t\lc lam nhu v~y cho dSn khi kich thu6c di;it
yeu cau.
;;:,

+ Cho tnic chinh quay, ti~n phoi tren chiSu dai 3mm bing bu6c tiSn dung tay:
Cfin xac dinh dung chiSu dai cfin ti~n bing du xich ho~c vi;ich dfiu, khi dao an dung
tri s6 kich thu6c da cho thi dung bu6c tiSn tv d(:mg cua xe dao

+ Cho tnic chinh quay, ti~n phoi tren chiSu dai 50mm b&ng bu6c tiSn dung tay
cua xe dao: Ti~n hSt chiSu dai lui dao ra khoi m~t dfiu v~t gia cong, dua dao vS vi
tri ban dfiu.

+ Dung quay tnic chinh, thao phoi, thao dao va can d~m. Dung chia v~n vit 6
dao n6i long vit bit dao, n6i long cac chfiu mam c~p thao dao va phoi ra.

+ Thu xSp lam v~ sinh nai lam vi~c: Dung m6c keo phoi dai, chf>i quet phoi V\ln,
lau chui gia dao, duong truqt ban dao va bang may.

+ KiSm tra dµng

C\l, v~ sinh cong nghi~p.

1.5.2. Cham soc, bao dufrng, t6 chfrc noi lam vi~c va cac bi~n phap an toan
khi SU' dy.ng may ti~n:
a/TB chfrc noi lam vi~c:
Nai lam vi~c cua nguoi thq ti~n la m9t phfin di~n tich phan xuong, a d6 c6
xSp d~t cac thiSt bi may, dvng C\l cit dvng C\l ga, va cac dvng C\l khac cfin thiSt cho
nguoi thq lam cac cong vi~c duqc giao trong m9t thoi gian quy dinh.
Tf> chuc nai lam vi~c hqp ly nh&m giam thoi gian gia cong, thoi gian thao
tac, giam nhy sue lao d9ng ch6ng m?t moi phat huy kha nang lam vi?c, dam bao an
toan lao d9ng tiSt ki?m duqc cong sufit may.
Tf> chuc nai lam vi?c cua nguoi cong nhan can cu vao cong dvng cua may,
CO' may, kich thu6c va s6 luqng chi tiSt cfin gia cong va di;ing san xufit
Trong san xufit don chiSc va san xufit hang loi;it cac chi tiSt khac nhau, ti;ii ch6
lam vi?c phai b6 tri tu d\fllg dvng C\l va gia dS phoi. Phoi va chi tiSt xSp ngan tren,
cac phv tung xSp ngan du6i cua gia.
Truong hqp gia cong tnic dai ga tren tren 2 miii tam thi gia dS phoi d~t a ben

trai, tu d\fllg d\lllg C\l dS ben phai nguoi thq. Dung tay trai dS do phoi khi ga ho~c
thao phoi ra khoi may. NSu chi gia cong chi tiSt ngin thi nguqc li;ii


25

Tu dvng cv co thS trang bi rieng cho tung ca ho?c chung cho cac ca.
- Tru6c khi lam vi~c hay slip x@p nhfing v~t li~u l~y bing tay phai x@p a ben
phai, nhung v~t cfun bing tay tnii xSp a ben trai. Nhfing v~t phai dung nhi@u va
lien tl)c nhu chia khoa mam C?P d?t g§,n han, nhfing v~t~dimg it han nhu chia khoa
6 dao thi dS xa
Thong thuong cac lo~i chia khoa mam c?p, 6 dao, can d~m duqc d?t tren
bang g6 rieng tren gia dvng Cl) hO?C tren nilp \l tru6c.
Tren n@n nha phia tru6c may co d?t bvc g6 dS nguoi.thq dung. Nai lam vi~c
phai luon s~ch se g9n gang, nSn nha khong dS cac vung d§,u hO?C nu6c lam ngm)i.
Trong xuang phai thoang mat co may hut bvi nhi~ d<) 15 - 1s0c.

b/ Ky thuit an toan khi lam vi~c tren may ti~n
Tru6c, trong va sau khi lam vi~c a phan xuang m9i nguai phai tuy~t df>i
ch~p hanh nghiem ng?t cac diSu quy dinh sau:
Phai m?C ao qu§,n bao h<) lao d<)ng g9n gang, cai h@t CUC ao, tay ao phai xiln
len hO?C cai CUC l~i, phai d<)i mu, di giay, toe phai cuf>n g9n trong mu
Ki Sm tra tinh tr~g ben ngoai cua may, dlJilg Cl), d6 ga cfing nhu cac bao che
chiln, cong tile dong- ma may, cac c§,n g~t da avi tri an toan chua
KiSm tra tinh tr~g cua may a ch@ d<) ch~y khong tai, tinh tr~g cua cac ca
c~u diSu khiSn, h~ thf>ng boi tran va lam ngu<)i phai dam bao dung tieu chu§n ky
thu~t
Ga v~t gia cong len may n?ng qua 20 kg phai dung thiSt bi nang cfiu ho?C co
nguai khac giup do
Khi cilt g9t v6i tf>c d<) cao, mai dao phai deo kinh bao v~ milt. Khong deo

gang tay khi lam vi~c.
Khong dS dung dich lam ngu<)i ho?C d§,u boi tran d6 ra tren nSn xuang
Chi lilp, thao chi tiSt, thay dvng cv cilt, kiSm tra kich thu6c, tra d§.u ho?c v~
sinh may khi may da dung h~n.
NSu may dang ch~y nghe co tiSng keu khac thuong thi tilt may ngay va bao
cao v6i giao vien phv trach
Khong duqc rai vi tri lam vi~c khi may dang ch~y, phai dung may va ngilt
d<)ng ca di~n tru6c khi rai khoi may
- K@t thuc cong vi~c phai dung may, diSu chinh cac c§,n g?t vs vi tri an toan,
ngilt di~n, quet s~ch phoi, dung de mSm lau s~ch cac dul-fong truqt, dvng cv do, dao
cilt, chi ti@t gia cong d@ vao dung vi tri da quy dinh
Boi tran cac bS m?t lam vi~c tren ban dao, bang may, cac nut tra d§.u tren \l
d<)ng, 6 do trvc vit me, trvc tran ..

.

Ban giao may c§,n neu ro tinh tr~g cua may trong thai gian lam vi~c.