8 điểm mới quan trọng của Luật hộ tịch - HoaTieu.vn

ÑŸvndoo

VnDoc - Tai tai liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Luật hộ tịch 2014 chính thức có hiệu lực từ ngày 1-1-2016 và có nhiều điểm mới

nơi bật so với các quy định cũ về hộ tịch. Dưới đây là 8 điêm mới nôi bật của Luật
hô tịch 2014 đã được VnDoc tông hợp, mời các bạn cùng tham khảo.
Quy định mới của Luật hộ tịch

e«

Dang ký hộ tịch là øì
L. Hộ tich bao g6m nhitng su kién gi?
2. Khong bat budc dang ki hé tich tai noi cu tru nhu trudc day
3. Một số thủ tục đăng ký hộ tịch được thực hiện ngay trong ngày

4. Miễn lệ phí đăng ký nhiều thủ tục hộ tịch
5. Giây ủy quyên làm øiấy tờ hộ tich øiữa những nsười thân khơng cần chứng

thực

6. Trích lục hộ tịch thay thế hầu hết các loại giấy tờ hộ tịch khác

7. Triển khai rộne rãi dịch vụ công trực tuyến - liên thông

8. Cấp số định danh cá nhân ngay khi đăng ký khai sinh

Luật Hộ tịch năm 2014 ra đời cùng một loạt văn bản mới ban hành thời gian gân đây
giúp công tác đăng ký và quản lý hộ tịch tiện lợi hơn, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của
người dân. Mời các bạnh cùng theo dõi các điểm mới

2014 có hiệu lực.

quan trọng khi Luật hộ tịch

Đăng ký hộ tịch là gi
Đăng ký hộ tịch hay nói gọn là hộ tịch là hoạt động của các cơ quan nhà nước có thâm

quyên (thường là các cơ quan hành pháp, cơ quan quản lý hành chính nhà nước) ghi

và lưu lại lại các sự kiện hộ tịch quan trọng của công dân. Hộ tịch được hiểu là những
sự kiện cơ bản xác định tình trạng nhân thân của một người từ khi sinh ra đến khi chết.

Sự kiện quan trọng thường được ghi nhận bao gôm việc khai sinh, khai tử, kết hôn, 5
hôn, hủy việc kết hôn, ly thân tư pháp, nhận ni con ni, hợp pháp hố lãnh sự..
Ngoài ra, ở một số nước, việc nhập cư, di dân, và bắt kỳ thay đổi nơi cư trú, chỗ ở có
thể bị u cầu phải thơng báo đến cơ quan nhà nước.
1. Hộ tịch bao gồm những sự kiện øì?
Hộ tịch là những sự kiện như khai sinh, khai tử, kết hôn, ly hôn, giám hộ, xác định và
nhận cha, mẹ, con... xác nhận tình trạng nhân thân của cá nhân từ khi sinh ra đến khi

chết. Đăng ký hộ tịch là việc cơ quan nhà nước có thâm quyền xác nhận hoặc ghi vào

Số hộ tịch các sự kiện hộ tịch của cá nhân, tạo cơ sở pháp lý để Nhà nước bảo hộ

quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, thực hiện quản lý về dân cư.

Các sự kiện hộ tịch mà cá nhân phải đăng ký với cơ quan nhà nước có thâm quyên đã
được phân định rõ ràng tại Luật Hộ tịch năm 2014 (Luật Hộ tịch), bao gôm những
trường hợp xác nhận vào Sô hộ tịch và trường hợp ghi vào Sô hộ tịch như sau:
- Xác nhận vào Sô hộ tịch các sự kiện hộ tịch như: khai sinh, khai tử, kêt hôn, ly hôn,

giám hộ, xác định và nhận cha, mẹ, con...


ÑŸvndoo

VnDoc - Tai tai liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Ghi vào Số hộ tịch sự kiện khai sinh; kết hôn; ly hôn; hủy việc kết hôn; giám hộ; nhận
cha, mẹ, con; xác định cha, mẹ, con; nuôi con nuôi; thay đôi hộ tịch; khai tử của công

dân Việt Nam đã được giải quyêt tại cơ quan có thâm quyên của nước ngoài.

Ngoài ra, trường hợp ghi vào Số hộ tịch còn bao gồm việc thay đổi hộ tịch của cá
nhân theo bản án, quyêt định của cơ quan nhà nước có thâm qun:
+ Thay đơi qc tịch, xác định cha, mẹ, con; xác định lại giới tính; nuôi con nuôi,
châm dút việc nuôi con nuôi;

+ Ly hôn, hủy việc kết hôn trái pháp luật, công nhận việc kết hôn;
+ Công nhận giám hộ; tuyên bố hoặc hủy tuyên bố một người mắt tích, đã chết, bị mật
hoặc hạn chê năng lực hành vi dân sự.

2. Không bắt buộc đăng kí hộ tịch tại nơi cư trú như trước đây
Luật Hộ tịch mở rộng thâm quyền đăng ký hộ tịch của các cơ quan đăng ký hộ tịch.
Theo khoản 4 Điêu Š Luật Hộ tịch, người dân có thê đăng ký hộ tịch tại cơ quan đăng

ký hộ tịch nơi thường trú, tạm trú hoặc nơi đang sinh sông.

Như vậy, công chức tư pháp - hộ tịch không thể từ chối việc đăng ký của cong dan vi
lý do khơng đăng ký thường trú tại địa phương đó. Quy định này tạo nhiêu điêu kiện
thuận lợi, giảm thiêu chị phí, thời gian đi lại cho người dân.

UBND cấp huyện cũng được giao xứ lý toàn bộ các việc đăng ký hộ tịch có yếu tổ
nước ngồi; thay đổi, cải chính hộ tịch cho người từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú trong
nước; kết hôn, nhận cha, mẹ, con của công dân Việt Nam thường trú ở khu vực biên
giới với công dân của nước láng giềng thường trú ở khu vực biên giới với Việt Nam,
khai tử cho người nước ngoài cư trú 6n định lâu dài tại khu vực biên giới của VIệt

Nam... Những việc này trước đây thuộc thâm quyền của UBND cấp tỉnh.

Riêng với quy định về nơi đăng ký khai sinh cho trẻ, quy định cũ tại Nghị định số

158/2005/NĐ-CP và Thông tư số 01/2008/TT-BTP yêu cầu thực hiện tại UBND cấp

xã nơi người mẹ của trẻ đăng ký thường trú hoặc tạm trú. Trường hợp không xác định
được nơi cư trú của mẹ thì UBND cấp xã nơi cư trú của người cha mới thực hiện đăng

ký khai sinh. Tuy nhiên luật mới quy định linh hoạt UBND cấp xã nơi bố hoặc mẹ của

trẻ cư trú đều có thầm quyền đăng ký khai sinh.

3. Một số thủ tục đăng ký hộ tịch được thực hiện ngay trong ngày
Thời hạn giải quyết đăng ký hộ tịch giảm đáng kể đối với hầu hết các thủ tục hành
chính liên quan đên lĩnh vực hộ tịch.
Đối với các sự kiện hộ tịch phức tạp, thời hạn cụ thé được quy định cụ thê trong Luật
Hộ tịch và Nghị định sô 123/2015/NĐ-CP.

Đối với những việc hộ tịch mà Luật này không quy định thời hạn thì được giải quyết
ngay trong ngày. Trường hợp nhận hơ sơ sau I5 giờ mà khơng giải qut được ngay
thì trả kêt quả trong ngày làm việc tiêp theo.

ÑŸvndoo

VnDoc - Tai tai liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Mỗi sự kiện hộ tịch chỉ được đăng ký tại một cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền
theo quy định của Luật này. Cá nhân có quyền lựa chọn cơ quan đăng ký hộ tịch cho
mình mà không phụ thuộc vào nơi cư trú như trước đây. Theo quy định của Luật, cá
nhân có thể được đăng ký hộ tịch tại cơ quan đăng ký hộ tịch nơi thường trú, tạm trú

hoặc nơi đang sinh sống.

4. Miễn lệ phí đăng ký nhiều thủ tục hộ tịch
Quy định này của Luật Hộ tịch nhăm hỗ trợ nhóm yếu thế, giúp họ hưởng đầy đủ các
quyền cơ bản của cơng dân và khun khích cơng dân khai báo thông tin đúng thời
hạn, đảm bảo thông tin hộ tịch của công dân được cập nhật đây du, kip thoi.
Cac nhom déi tượng và các loại thủ tục hộ tịch được miễn lệ phí đăng ký hộ tịch theo
Luật Hộ tịch gôm:

- Đăng ký hộ tịch cho người thuộc gia đình có cơng với cách mạng: người thuộc hộ
nghèo; người khuyêt tật;
- Đăng ký khai sinh, khai tử đúng hạn;
- Đăng ký giám hộ, kết hôn của công dân Việt Nam cư trú ở trong nước.
5. Giấy ủy quyền làm giấy tờ hộ tịch giữa những người thân không cần chứng
thực
Theo Điều 2 Thông tư 15/2015/TT-BTP, việc ủy quyên trong đăng ký các việc hộ tịch
hoặc câp bản sao trích lục hộ tịch được thực hiện như sau:

- Việc ủy quyên phải lập thành văn bản
- Nếu người được ủy quyên là ô ông, bà, cha, mẹ, con, vợ, chồng, anh, chị, em ruột của
người uy quyên: văn bản ủy qun khơng phải cơng chứng, chứng thực nhưng người

đó phải xuất trình thêm giây tờ chứng minh mối quan hệ với người uỷ quyền
- Các trường hợp khác: văn bản ủy quyền phải được công chứng, chứng thực theo quy
định pháp luật
Cũng cân lưu ý, với các trường hợp đăng ký kết hôn, đăng ký lại việc kết hôn, đăng
ký nhận cha, mẹ, con, người thực hiện không được ủy quyên cho người khác thực
hiện thay. Nhưng một bên có yêu cầu có thể trực tiếp nộp hồ sơ mà khơng cần văn
bản ủy qun của bên cịn lại.

6. Trích lục hộ tịch thay thế hầu hết các loại giấy tờ hộ tịch khác
Giây khai sinh và giấy chứng nhận kết hôn là giây tờ hộ tịch gốc của cá nhân về việc

khai sinh và kết hôn sẽ vẫn được duy trì như trước đây. Với các loại giấy tờ khác, sau
khi đăng ký hộ tịch, người yêu cầu đăng ký hộ tịch sẽ được cấp 01 bản chính trích lục
hộ tịch tương ứng với nội dung đăng ký hộ tịch.


ÑŸvndoo

VnDoc - Tai tai liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Bản chính trích lục hộ tịch có giá trị như bản gốc. Cơng dân có thể chứng thực bản
sao từ bản chính trích lục hộ tịch này tại Uy ban nhân dân xã hoặc tại các Phịng cơng

chứng, Văn phịng cơng chứng.

Ngồi ra, khi cơng dân có u cầu, cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ cấp bản sao
trích lục hộ tịch từ Cơ sở đỡ liệu hộ tịch.

Các Điều 62, Điều 63 và Điều 64 Luật Hộ tịch quy định cụ thể về việc cấp trích lục
hộ tịch.

7. Triển khai rộng rãi dịch vụ công trực tuyến - liên thông
Cơ sở đữ liệu hộ tịch là thông tin đầu vào của cơ sở đữ liệu quốc gia về dan cư. Dựa
vào nguôn đữ liệu này, các tỉnh thành đã và đang ứng dụng hệ thông dịch vụ công

trực tuyên.

Rất nhiều dịch vụ công trực tuyến về hộ tịch được cung cấp theo các mức độ, trong đó
nhiêu dịch vụ ở mức độ 3 và mức độ 4.
Với các dịch vụ công ở các mức độ này, người dân có thể thực hiện qua mang internet

và chỉ phải đến lây kết quả và trả lệ phí nếu có (mức độ 3) hoặc kết quả được trả theo

phương thức người dùng lựa chọn và lệ phí được thanh tốn trực tuyến (mức độ 4).

Người đăng ký cũng có thể theo dõi, tra cứu tình trạng xử lý hồ sơ qua mạng hoặc tin

nhắn điện thoại.

Trong Chỉ thị 30/CT-TTg ngày 30/10/2018, Chính phủ cũng đề ra mục tiêu trước
01/11/2019 sẽ khai trương Công dịch vụ công quôc gia, nâng cao chât lượng giải
quyết thủ tục hành chính tại các Bộ, ngành, địa phương.
Thêm vào đó, từ tháng 7/2015, các cơ quan nhà nước đã bắt đầu thực hiện liên thơng

các thủ tục hành chính vê đăng ký khai sinh, đăng ky thuong tru, cap the bao hiem y
tê cho trẻ dưới 6 tuôi (Thông tư liên tịch 05/2015/TTLT-BTP-BCA-BYT).
Mới đây nhất, ngày 18/ 10/2018, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định
1380/QĐ-TTg 2018 theo đó, tiên hành triên khai liên thơng thủ tục đăng ký khai tử,
xóa đăng ký thường trú, hưởng chê độ tử tuât/hô trợ chi phí mai táng/hưởng mai tang
phí.

Các cơ chế liên thơng năm

trong Đề án thực hiện liên thông các thủ tục hành chính

của Chính phủ. Cơ chê một cửa, một cửa liên thông liên tục được đây mạnh giúp giảm
thiêu thời gian, cơng sức, chi phí cho người dân.

8. Cấp số định danh cá nhân ngay khi đăng ký khai sinh
Lần đầu tiên số định danh cá nhân ra đời để quản lý và số hóa tồn bộ đữ liệu hộ tịch
của cá nhân. Theo khoản. 2 Điêu l6 Luật Hộ tịch và Điêu l4 Nghị định

137/2015/NĐ-CP quy định câp sô định danh cá nhân cho trẻ như sau:

- Công chức tư pháp — hộ tịch ghi nội dung khai sinh của trẻ vào Số hộ tịch;


ÑŸvndoo

VnDoc - Tai tai liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- Cập nhật các thơng tin đó vào Cơ sở đữ liệu hộ tịch điện tử, Cơ sở dữ liệu quốc gia
vê dân cư;

- Lây số định danh cá nhân cho trẻ trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Như vậy người đi đăng ký khai sinh cho trẻ sẽ nhận được Giấy khai sinh và Số định
danh cá nhân của trẻ.
Đối với những người đã có chứng minh nhân dân 12 chữ số hoặc căn cước cơng dân
(CMND/CCCD) thi sơ trên CMND/CCCD chính là Sơ định danh cá nhân của người
đó. (theo Luật Căn cước công dân năm 2014).
Việc cấp số định danh cá nhân trên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư giúp

thông nhât và đông bộ hệ thông thông tin của công dân. tránh trùng lặp. Đây là thay
đổi lớn trong lưu trữ dữ liệu dân cư trên toàn quốc.
Trên đây là các nội dung nồi bật nhất của Luật Hộ tịch mà mọi công dân cần biết để

bảo đảm qun và lợi ích hợp pháp của mình.
Tham khảo thêm:

e« - Hợp nhất Luật Giao thơng đường bơ 2008
e
Hợp nhât Luật Kê toán