Tài liệu Giữ sức khoẻ sau khi sinh ppt

Giữ sức khoẻ sau khi sinh

Mặc dù sinh vào mùa hè, nhiều sản phụ vẫn kiêng tắm gội trong suốt
cả tháng đầu sau khi sinh vì sợ nếu tắm gội sớm sau này sẽ bị đau đầu và
ngứa người hoặc kém chịu rét.
Trong thời kỳ hậu sản, người phụ nữ còn mặc quần áo dài, đi tất, không bật
quạt, phải nằm than trong phòng kín vì sợ sau này sẽ bị lạnh chân tay khi mùa
đông về, nằm ngủ khép chặt hai chân vào nhau để tử cung nhanh co bóp Nhưng
theo PGS.TS Vương Tiến Hoà - Giảng viên bộ môn Phụ sản ĐH Y Hà Nội,
chuyên viên Bệnh viện Phụ sản TƯ thì những quan niệm này có những điều chưa
thật đúng và không tốt cho sức khoẻ bà mẹ.
3 - 4 ngày sau sinh có thể tắm, gội được
Nhiều người cho rằng nếu tắm sớm sau sinh về già sẽ bị đau đầu, ngứa
ngáy khắp người. Quan điểm này có cơ sở khoa học không, thưa ông?



Sinh nở là một công việc nặng nhọc khiến người phụ nữ phải gắng sức và
mất rất nhiều năng lượng. Sau cuộc đẻ, cơ thể người mẹ ra nhiều mồ hôi, nên cần
phải tắm gội cho sạch sẽ. Vào mùa hè trời nóng, mồ hôi ra nhiều, để lâu không
tắm, cơ thể càng bẩn, càng dễ nhiễm khuẩn. Thông thường 3 hoặc 4 ngày sau sinh
là có thể tắm được rồi, không nên để một tháng. Tuy nhiên, cách tắm như thế nào
là một vấn đề phải hết sức chú ý.
Tắm nhanh và tắm dội là hai yêu cầu cơ bản. Tắm nhanh là thời gian tắm
không nên lâu quá, từ 5 đến 10 phút là vừa. Còn tắm “dội” nghĩa là dùng vòi hoa
sen hoặc dùng gáo múc nước, dội từ trên xuống dưới, không nên tắm trong bồn
tắm hay trong chậu. Ngoài ra cần phải tắm ở nơi kín đáo, tránh gió lùa, nên tắm
nước ấm, kể cả mùa hè hay mùa đông, khi tắm xong phải lau khô nhanh. Gội đầu
cũng thế, không nên kiêng gội đầu đến một tháng, song, phải gội nhanh và lau đầu
cho nhanh khô, tốt nhất là dùng máy sấy để sấy khô tóc.
Có quan điểm cho rằng sử dụng nước muối rửa bộ phận sinh dục sau sinh là

tốt nhất?
Sau khi sinh, tử cung co bóp để đẩy sản dịch ra ngoài. Sản dịch thực chất là
màng rau, đồng thời cũng là những dịch và niêm mạc của cổ tử cung và âm đạo
bong ra. Bản chất của phức hợp này protein, được phân huỷ và là môi trường
thuận lợi cho vi khuẩn trong đường sinh dục của người phụ nữ phát triển, có thể
xâm nhập vào cơ thể người phụ nữ. Bên cạnh đó, cơ quan sinh dục nữ luôn luôn
có vi khuẩn ẩn nấp.
Với những lý do đó, vệ sinh sau sinh hết sức quan trọng. Vậy, nên vệ sinh ít
nhất là 3 lần là sáng, chiều và tối trước khi đi ngủ, nếu sản dịch ra nhiều nên vệ
sinh nhiều lần hơn. Các phương tiện vệ sinh phải sạch, tốt nhất nên vệ sinh bằng
nước sôi để nguội hoặc ấm. Không nhất thiết phải dùng dung dịch sát khuẩn
nhưng nước vệ sinh phải là nước sạch. Không nên dùng nước muối loãng để vệ
sinh vì tinh thể muối sẽ hút nước và làm vùng sinh dục ngoài của người phụ nữ
luôn bị ẩm ướt, tạo điều kiện tốt cho vi khuẩn phát triển.

Không nên nằm gác chéo chân sau khi sinh
Có hai trục trặc phổ biến thời kỳ hậu sản là bế sản dịch và đờ tử cung. Xin
ông cho biết cụ thể hơn về những tai biến này.
Bế sản dịch là sản dịch không thoát ra ngoài được, hiện tượng này thường
gặp ở người sinh con so. Triệu chứng là không có máu ở khăn vệ sinh, đau bụng,
sờ vào bụng thấy cứng, có cục. Ngược lại với bế sản dịch, sản dịch không chảy ra
ngoài được là hiện tượng sản dịch chảy nhiều. Sản dịch chảy nhiều có thể do đờ tử
cung - đờ tử cung là tử cung không co bóp được, dẫn đến triệu chứng máu chảy
nhiều. Nguyên nhân thứ hai dẫn đến việc sản dịch chảy nhiều có thể do rách tử
cung hoặc rách âm đạo mà không được phát hiện hoặc khâu không tốt.
Thông thường vài tiếng mới phải thay khăn vệ sinh nhưng nếu phải thay
liên tục, đến ngày thứ 3, thứ 4 máu vẫn chảy nhiều, sờ vào bụng dưới thấy mềm,
ấn vào một cái thấy máu chảy ra thì khả năng đờ tử cung là rất lớn. Sản phụ sau
sinh như trút được gánh nặng, ngoài ra, trong quá trình chuyển dạ, sản phụ bị đói,
lại gắng sức nên mệt. Thấy sản phụ thiếp đi người nhà nên theo dõi, nếu máu chảy

nhiều, hạ đường huyết, người thỉu đi thì phải gọi bác sĩ. Một sai lầm phổ biến
nhiều người mắc phải thời kỳ này, đó là nằm gác chéo hai chân lên nhau. Nhiều
người cho rằng nằm như thế âm đạo sẽ khép lại, nhưng thực chất nằm gác chéo
chân là không tốt vì sẽ ngăn cản sản dịch thoát ra ngoài.
Có người cho rằng sau sinh không được xem tivi, phải nhét bông vào tai,
phải nằm cho con bú. Theo ông, những điều này có đúng không?
Thông thường sau sinh cơ thể mệt mỏi, sản phụ nên nghỉ ngơi. Nhưng sau
vài hôm, nếu thích xem tivi, có thể xem trong phòng đủ ánh sáng và yên tĩnh,
tránh ồn ào. Việc nhét bông vào tai cũng là để giảm tiếng ồn và tránh gió lạnh.
Không nhất thiết bắt mẹ phải nằm cho con bú. Có thể ngồi cho bú, khi cho con bú
nên bế với tư thế dựa vào tường, có gối dựa sau lưng.