Tài liệu Đại cương về Glucid (Các monosacarid) doc

Đại cương về Glucid
(Các monosacarid)


Các monosacarid phổ biến
Trong tự nhiên và trong cơ thể động vật
thường gặp các monosacand sau:
1. D - Glucose (còn gọi là đường nho)
Đây là loại đường phổ biến nhất có nhiều
trong hoa quả. Trong máu của gia súc
chứa trung bình 80 - 120mg%, glucose ở
gan, bắp thịt được trùng hợp và dự trữ ở
dạng glycogen.
Glucose có đủ đặc tính của đường đơn
(khả năng oxy - hoá khử, dạng vòng,
quay tia phân cực ).

2. D - Galactose: còn gọi là đường sữa,
có trong thành phần đường lactose ở sữa
và ở dạng hợp chất galactosid của não
(xerebrosid).

3. D - Fructose (fructus - quả) Có nhiều
trong quả chín, có vị ngọt mạnh

.4. D - Manose: Được coi là epimer của
D - glucose vì chỉ khác glucose ở vị trí
C2 vê nhóm OH.
Manose thường thấy ở hoa quả (vỏ cam)
và trong phức hợp với mấy loại protein

(như albumin, globulin, chất nhầy
mucoid)
5. Các pentose: là loại monosacand 5
carbon, trong tự nhiên có dưới dạng đa
đường pentosan (ổ rơm, cỏ) hoặc một ít
tự do (ở quả chín).
Trong cơ thể gia súc có D - ribose và D -
desoxyribose là nhóm chất quan trọng
nhất trong nucleoproteid.
Các dẫn xuất chính của monosacarid
1 . Các phospho - este (hesose -
phosphat)
Các monosacand như glucose, fructose
trong mô bào sinh vật dễ este hoá với
H
3
PO
4
thành dạng glucose - phosphat.

Loại chất này rất quan trọng trong quá
trình trao đổi vật chất và giải phóng năng
lượng cho cơ thể động vật.
2. Dẫn xuất chứa quan (hexosamin)
Một nhóm OH (thường ở vị trí C2) được
thay bằng NH
2

Trong cơ thể động vật, loại đường quan
này có trong protein chất nhầy ở cấu trúc

một số mô.
Hai chất thường gặp:

3. Nhóm glucosid
Về cấu tạo, glucosid là những hợp
chất este giữa monosacand và chất
không glucid như rượu, metyl, acid
xyanhydric gọi chung là gốc aglucon.
Phần lớn glucosid tự nhiên là những chất
độc, nhưng với liều lượng nhỏ vừa phải
lại có dược tính rất giá trị. Ví dụ:
Saponin (đường + saponegin) là thuốc
long đờm.