SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC

ĐẶT VẤN ĐỀ
Mục tiêu của giáo dục là luôn hướng tới việc giáo dục con người phát
triển toàn diện nhân cách, Bác Hồ của chúng ta cũng đã dạy rằng: “Có tài mà
khơng có đức là người vơ dụng, có đức mà khơng có tài thì làm việc gì cũng
khó.” Có thể nói “tài” và “đức” của một con người phải được thường xuyên
rèn luyện và phát triển song song đó là yếu tố quan trọng hàng đầu trong các
nhà trường, thông qua dạy “chữ”để dạy “người” là việc làm cấp thiết và không
thể thiếu, đặc biệt là ở cấp Tiểu học và trong xã hội hiện nay khi mà mặt trái
của nền kinh tế thị trường đang dần đánh mất đi một phần giá trị đạo đức của
con người Việt Nam.
Ngày nay, cùng với sự phát triển và đi lên của xã hội, mỗi chúng ta
được sống trong môi trường văn minh, hiện đại hơn, nhưng kéo theo đó cũng
có nhiều vấn đề nảy sinh làm ảnh hưởng ít nhiều đến đời sống xã hội. Một
trong những vấn đề đáng lo ngại hiện nay, đó là đạo đức học đường của một
bộ phận học sinh đang bị xuống cấp, dẫn đến tình trạng bạo lực học đường,
những vụ án nghiêm trọng, những hành vi gian lận ở nhiều góc độ thậm chí
ngay ở tuổi tiểu học và ở tại địa bàn mà tơi đang quản lí cũng có nhiều hiện
tượng học sinh chưa ngoan như cịn nói tục, chửi thề, nói dối, tẩy xóa điểm,
sửa điểm, coppy bài bạn… Đây là những biểu hiện lệch lạc trong hành vi,
nhân cách đạo đức học sinh. Điều này đã cảnh báo về lối sống đạo đức, nhân
cách của giới trẻ ngày nay. Sự xuống cấp của đạo đức có nhiều nguyên nhân,
trách nhiệm là của toàn xã hội nhưng trước hết, trách nhiệm nặng nề đó là của
nhà trường vì Nhà trường là nơi giáo dục đạo đức từ khi các em mới cắp sách
đi học cho đến lúc trưởng thành.
Trong hệ thống giáo dục quốc dân, bậc tiểu học là bậc nền tảng, là nơi
hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển. Mục tiêu của giáo dục tiểu

1


học là nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển

đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản
để học sinh tiếp tục học lên cấp trên. Ông cha ta cũng đã dạy rằng: “Dạy con
từ thuở cịn thơ” vì vậy ở trường Tiểu học cần có những giải pháp thật tốt để
giáo dục đạo đức cho các em nhằm xây dựng , hình thành cho trẻ những quy
tắc, hành vi đạo đức cần thiết thể hiện trong thái độ với các em nhỏ, bạn bè,
gia đình, thầy cơ, người lớn và đối với quê hương, đất nước... Từ những nhận
thức về tầm quan trọng của đạo đức và thực trạng đạo đức hiện nay tôi luôn
băn khoăn suy nghĩ và chọn một số giải pháp để giáo dục đạo đức cho các em
học sinh của trường bước đầu đạt hiệu quả. Tôi xin trình bày lại qua tên đề tài:
“Một số biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh tại trường tiểu học H’ra
số 2 ”
NỘI DUNG
I/ Thực trạng hiện nay về đạo đức và công tác giáo dục đạo đức
a/ Thực trạng
Thật đáng buồn là hiện nay chất lượng đạo đức của học sinh ở tất cả các
cấp đang bị suy giảm trông thấy, trong các nhà trường hiện tượng vơ lễ, nói
tục chửi bậy, đánh nhau, gây gỗ... tăng lên, phong trào học tập đi xuống, hiện
tượng lười học, chán học tăng vọt, tệ nạn xã hội gia tăng và tràn lan khắp mọi
nơi. Tuy là ở lứa tuổi tiểu học các em còn nhỏ nên việc vi phạm đạo đức cũng
chưa đến mức nghiêm trọng nhưng nếu không kịp thời phát hiện, uốn nắn thì
cái “sảy” cũng sẽ nảy thành cái “ung” và rồi cái xấu ấy sẽ dần lan tỏa vì “Gần
mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Chính vì lẽ đó tơi đã tìm nhiều biện pháp
nhằm nắm bắt được đúng thực trạng đạo đức của học sinh trong trường để có
biện pháp giáo dục hợp lí, tơi đã dùng các biện pháp điều tra như sau: :
Trực tiếp trò chuyện với học sinh sau nhũng giờ ra chơi, trong những lần
dự giờ thăm lớp

2

Quan sát hành động, thái độ và giao tiếp của học sinh khi chơi với bạn và
quan sát học sinh trong những tiết dự giờ thăm lớp của giáo viên.
Nắm bắt thông tin về đạo đức của các em thông qua giáo viên chủ nhiệm,
giáo viên bộ môn, giáo viên Tổng phụ trách.
Nắm bắt thông tin về chuẩn mực đạo đức của các em thông qua phụ huynh
học sinh.
Nhờ những việc làm như đã nói ở trên tơi đã nắm bắt được thực trạng đạo
đức hiện nay của học sinh trong trường như sau:
Mặc dầu là ít nhưng ở lớp 1 lớp 2 các em thường vi phạm đạo đức như nói dối,
lười học bài, giao tiếp với thầy cơ, bạn bè và người lớn chưa đúng mực như nói
năng cộc lốc, khơng có đầu có đi. cá biệt một vài em cầm nhầm đồ của bạn
nhưng không muốn trả lại. Ở lớp 3 hình thức vi phạm tăng hơn như tẩy xóa điểm,
sửa điểm khi bị điểm kém, copy bài bạn, chưa thân thiện với bạn bè. Đến lớp 4, 5
các em đã lớn hơn nên vi phạm có tính nghiêm trọng hơn như nói tục, chửi thề,
gây gỗ, trốn tránh các hoạt động tập thể, nặng hơn một số ít em cịn tự tiện lấy đồ
dùng của bạn để sử dụng mà không xin ý kiến của bạn hoặc gây mất đoàn kết
trong lớp, trong trường.
Qua kết quả điều tra tơi ln suy nghĩ vì sao khi ở lứa tuổi càng lớn các em lại
mắc nhiều lỗi vi phạm hơn, trong khi chương trình giáo dục đạo đức được
xuyên suốt từ lớp bé lên đến lớp lớn và được giáo viên giảng dạy nghiêm túc.
Nhưng khi đi sâu vào tìm hiểu thực tế, trao đổi với giáo viên, với phụ huynh
tôi đã rút ra được một số nguyên nhân như sau:
B/ Nguyên nhân:
Thứ nhất: phần đa các em học theo thói xấu từ bố hoặc mẹ, anh chị trong gia
đình như nói tục, chửi thề...
Thứ hai: một số em tuy gia đình nề nếp tốt nhưng tiếp nhận thói xấu ở ngồi
xã hội từ bạn bè và người lớn nhanh hơn những điều tốt.

3

Thứ ba: Nhiều gia đình bố mẹ mải lo đi làm kiếm sống mà quên đi trách
nhiệm giáo dục con cái và chính sự thiếu quan tâm giáo dục của gia đình làm
cho trẻ ít quan tâm đến người khác.
Thứ tư: Mặc dầu trong chương trình SGK tiểu học cũng đã xuyên suốt về nội
dung giáo dục đạo đức song chương trình SGK q ơm đồm, nặng về lý
thuyết, thiếu kỹ năng sống, không thực tế không tạo được dấu ấn để hình
thành thói quen trong hành vi đạo đức cho học sinh.
Thứ năm: Một số giáo viên chủ nhiệm còn coi nhẹ việc giáo dục đạo đức và
qua loa trong dạy môn Đạo đức, dạy cho xong bài, xong tiết, mà ít quan tâm
đến việc trị đã làm gì và tiến bộ như thế nào, quan tâm động viên học sinh
chưa đúng mức.
Từ những nhận định sau khi đã điều tra nắm bắt tình hình với vai trị là
người Hiệu trưởng Nhà trường tơi đã có những biện pháp nhằm tăng cường
giáo dục đạo đức cho các em như sau:
II/ Các biện pháp tổ chức thực hiện:
1/ Điều tra thăm dị nắm bắt tình hình, đặc điểm, hồn cảnh của từng
học sinh.
Để giáo dục mang lại được hiệu quả cao nhất thì điều trước tiên và trên
hết là phải nắm bắt chính xác được đối tượng học sinh, đặc biệt quan tâm đến
những học sinh đang gặp khó khăn bất lợi, chia sẻ với trò niểm vui và nỗi
buồn của các em, có như vậy giáo viên mới hiểu được việc làm của các em là
do nguyên nhân nào. Từ đó có thể đưa ra các biện pháp giáo dục hợp lí. Để
làm được điều này tơi chỉ đạo cho giáo viên chủ nhiệm ngay từ đầu năm học,
gặp gỡ phụ huynh, thăm dị hồn cảnh, nắm bắt tình hình, trao đổi với phụ
huynh để hiểu tâm tư nguyện vọng của họ, hiểu được tính cách của con họ và
cách giáo dục của gia đình đối với con cái như thế nào, những suy nghĩ của họ
về giáo dục học sinh của nhà trường, điều nào phụ huynh chưa đồng ý và trao

4

đổi trực tiếp với Hiệu trưởng, ngồi ra chính bản thân tôi cũng thường xuyên
trao đổi, gặp gỡ trực tiếp Ban đại diện cha mẹ học sinh toàn trường và các lớp
để tâm sự, trao đổi, nắm bắt thông tin từ phía phụ huynh và những học sinh
hay có những biểu hiện chưa tốt để có biện pháp giải quyết, chỉ đạo hợp lí.
2/ Rèn các kĩ năng, hành vi đạo đức thông qua các việc làm cụ thể.
Các bài học đạo đức trong chương trình đạo đức Tiểu học cũng đã cung
cấp cho học sinh các tri thức sơ đẳng về các chuẩn mực đạo đức, giúp học sinh
hình thành, định hướng về giá trị đạo đức, biết các nghĩa vụ, trách nhiệm và
phân biệt được cái đúng, cái sai, cái thiện cái ác, việc gì nên làm, việc gì
khơng nên làm trong cuộc sống hàng ngày. Thơng qua mơn học này mà học
sinh có được một hệ thống khái niệm, tri thức đạo đức. Trên cơ sở đó, các em
định hướng đúng trong các hiện tượng phong phú và phức tạp ở quanh mình.
Nhưng nếu việc truyền thụ kiến thức đạo đức được tiếp thu một cách hình
thức qua loa, chiếu lệ, học xong bài là xong thì dẫn đến lời nói và việc làm
khơng thống nhất với nhau, lý thuyết sng mà hành vi thì lại đi ngược lại. Vì
vậy sau khi học xong những bài học đạo đức tùy vào tình huống cụ thể tơi u
cầu giáo viên hướng dẫn chỉ bảo học sinh áp dụng kiến thức, kỹ năng vào
trong thực tế cuộc sống hàng ngày.
Ví dụ: khi học bài “Quan tâm giúp đỡ bạn” của chương trình lớp 2 và
bài “Chia sẻ vui buồn cùng bạn” ở chương trình đạo đức lớp 3. Để các chuẩn
mực đạo đức này trở thành hành vi hay thói quen đạo đức tơi đã u cầu tất cả
giáo viên chủ nhiệm thường xuyên theo dõi các hoạt động của học sinh cũng
như thường xuyên tâm sự cùng các em để đánh giá được các hành vi cụ thể
mà học sinh thực hiện, nhằm uốn nắn điều chỉnh hành vi cho các em đi đúng
hướng.
Cụ thể: trong năm học có một gia đình học sinh lớp 2 có mẹ chẳng may
qua đời vì tai nạn giao thơng, tơi đã trao đổi với giáo viên chủ nhiệm thăm dò

5


bàn bạc, lấy ý kiến của các em học sinh rồi tổ chức tập trung cho các em đến
viếng gia đình bạn, kết quả là 100% học sinh trong lớp tham gia và tự nguyện
đóng góp được 200 000 đồng để đến viếng mẹ bạn, các bạn khác lớp mà gần
nhà cũng cùng nhau đến viếng để chia sẻ nỗi buồn với gia đình. Từ những việc
làm như vậy các em sẽ thấy gần nhau hơn, gắn bó nhau hơn và động viên bạn
mình cố gắng vươn lên trong học tập.
Để học sinh thấm nhuần nội dung các bài học đạo đức thành việc làm
cụ thể tôi đã chỉ đạo cho “Đội” phát động các phong trào như quyên góp quần
áo cũ giúp các bạn học sinh dân tộc khó khăn, tổ chức quyên góp ủng hộ
người tàn tật, khuyết tật trong các buổi tổ chức giao lưu với người khuyết tật,
kết quả 100% học sinh ủng hộ, đóng góp. Tuy đồ vật hay số tiền qun góp
cịn rất ít do hoàn cảnh kinh tế của học sinh trên địa bàn cũng còn hạn chế,
nhưng thật vui mừng khi các em đã gắn bài học vào thực tế cuộc sống của
mình. Từ những việc làm thiết thực phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của
các em, dần dần các chuẩn mực đạo đức trong các bài học đã thật sự đi vào
tiềm thức của học trị như một thói quen đạo đức “Lá lành đùm lá rách” của
người Việt Nam .
3/ Giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua các hoạt động ngồi giờ lên lớp,
các trị chơi bổ ích.
Có thể nói hoạt động ngồi giờ lên lớp là hoạt động đem lại cho học sinh
nhiều hứng thú nhất, bởi sau những giờ học căng thẳng mệt mỏi với lượng kiến
thức nặng nề thì hoạt động ngồi trời, hoạt động tự do đã khiến cho học sinh
được hoạt bát hơn, nhanh nhẹn hơn, dễ tiếp thu hơn. Để các hoạt động này thực
sự mang lại hiệu quả tôi đã định hướng để giáo dục cho các em như: tổ chức các
buổi sinh hoạt dưới cờ vào mỗi thứ hai hàng tuần, biểu dương các tập thể, cá
nhân có thành tích cao trong học tập, trong lao động, trong việc giúp đỡ các
bạn, trong các phong trào nhà trường phát động...

6


Ngồi ra mỗi tháng tơi chỉ đạo tổ chức kỷ niệm các ngày lễ lớn trong
tháng gắn với chủ đề của tháng, thơng qua đó giáo dục học sinh nét đẹp về đạo
đức truyền thống như: truyền thống Hiếu học, truyền thống Tơn sư trọng đạo,
truyền thống Cách mạng, lịng tự hào dân tộc, tình u q hương đất nước,
lịng biết ơn “uống nước nhớ nguồn”, tình đồn kết gắn bó với nhau...
Ví dụ: để giáo dục truyền thống Cách mạng và hiểu rõ giá trị đạo đức
“uống nước nhớ nguồn” tôi tổ chức cho các em mỗi năm một lần vào ngày
22/12 đi quét dọn, thăm viếng đài tưởng niệm các liệt sĩ vô danh tại xã H’ra và
đi thăm, tặng quà cho 2 mẹ liệt sĩ trong xã; Mời các cựu chiến binh về tổ chức
cho học sinh được nghe nói chuyện truyền thống, để các em nhìn thấy những
tấm gương người thật, việc thật trong cuộc sống thường ngày.
Để giáo dục tuyền thống tôn sư trọng đạo, biết ơn các mẹ, các chị có
cơng ni dưỡng sinh thành và giáo dục tình đồn kết, hình thành các mối
quan hệ, gắn bó với nhau vì quyền lợi, danh dự chung, tạo nên niềm vinh dự,
tự hào về lớp mình, trường mình... Tơi đã tổ chức các hoạt động văn nghệ,
thể dục, thể thao chào mừng các ngày lễ ( 20/11, 20/10) được đơng đảo phụ
huynh nhiệt tình ủng hộ. Tổ chức các hoạt động vui chơi tập thể trong phạm vi
toàn trường và từng lớp trong các giờ ra chơi, giờ sinh hoạt tập thể như nhảy
dây tập thể, chơi kéo co, chơi đồn kết...Ngồi ra cịn tổ chức các hoạt động
tập thể như: Lao động tập thể, các cuộc thi tài năng, thi đố vui, tổ chức giao
lưu tập thể giữa các lớp. Từ đó một số em có tính ích kỉ hay chia rẽ đã có
chuyển biến tốt, các em đoàn kết hơn, thân thiện hơn biết quan tâm đến bạn,
biết giúp đỡ nhau trong mọi hoạt động. Qua hoạt động tập thể, lịng nhân ái,
tính vị tha, tinh thần dũng cảm, trách nhiệm vì tập thể được thể hiện rõ và
chính những hoạt động đó đã đẩy mạnh phong trào học tập của các em hơn.
4/ Chỉ đạo đổi mới các tiết sinh hoạt lớp cuối tuần

7


Mục đích của các tiết sinh hoạt lớp cuối mỗi là nhằm đánh giá nhũng ưu
điểm và khuyết điểm của cả lớp và từng em học sinh trong 1 tuần từ đó định
hướng để các em biết phát huy những ưu điểm và khắc phục những tồn tại yếu
kém. Với nhũng tiết học này thường thì giáo viên chủ nhiệm hay nhắc nhở,
phê bình những học sinh mắc lỗi, nhưng làm như vậy đơi khi cũng tạo cho trị
một rào cản để đến với bạn bè. Vì vậy tơi đã yêu cầu giáo viên thay đổi việc
làm này bằng cách cho các em mắc lỗi tự đánh giá nhận xét về mình để các
em tự nhận thấy lỗi và rồi u cầu trị tự tìm ra các biện pháp khắc phục kết
hợp với định hướng của giáo viên. Ngoài nội dung trên giáo viên lồng ghép
giáo dục đạo đức cho các em theo chủ đề của tháng, Chẳng hạn: tháng 11 để
giáo dục học sinh lịng tơn kính và biết ơn thầy cô giáo, giáo viên cho học sinh
trao đổi, thảo luận sơi nổi, được phép trình bày quan điểm riêng của mình về
ngày 20/11, về thầy cơ giáo dạy mình hiện nay và các thầy cơ giáo cũ... Giờ
sinh hoạt trở nên hấp dẫn, hứng thú và qua đó, giáo viên chủ nhiệm nắm bắt
được suy nghĩ, thái độ, biểu hiện của từng học sinh từ đó có những động thái
điều chinh phương pháp giáo dục phù hợp hơn để uốn nắn và định hướng cho
các em.
5/ Chú trọng tới việc phối hợp 3 môi trường giáo dục
Giáo dục đạo đức là một cơng việc khó khăn, phức tạp và kết quả của
nó có khi phải cần một thời gian dài mới nhìn thấy được, một thói hư tật xấu
không thể ngày một ngày hai mà sửa ngay được. Bởi lẽ, trong quá trình giáo
dục đạo đức học sinh tiếp nhận những tác động từ nhiều phía: Nhà trường Gia đình - Xã hội. Cơng tác giáo dục chỉ đạt hiệu quả cao khi phối hợp thống
nhất được tác động theo hướng tích cực. Muốn làm tốt cơng tác phối hợp này
cần phải có mối liên hệ thường xuyên với gia đình và chính quyền địa phương.
Để làm được điều này, mỗi tháng một lần tôi họp riêng với Ban đại diện cha
mẹ học sinh để nắm bắt thông tin phản hồi từ phụ huynh, hiểu rõ hơn về cách

8


giáo dục, quan điểm, tình hình của một số phụ huynh có con em chưa ngoan.
Vì vậy Ban đại diện cha mẹ học sinh đã thực sự trở thành lực lượng hỗ trợ
đắc lực cho việc phối hợp giáo dục giữa nhà trường, gia đình, như là cầu
nối trao đổi thơng tin. Ngồi ra tơi chỉ đạo cho giáo viên thường xuyên gặp
gỡ trao đổi với phụ huynh học sinh, hình thức trao đổi trực tiếp được thực
hiện qua việc giáo viên đến thăm gia đình học sinh, qua các cuộc họp cha
mẹ học sinh, qua điện thoại. Những cuộc gặp gỡ, trao đổi trực tiếp trên cho
phép được đề cập nhiều vấn đề và đi sâu vào từng trường hợp cụ thể, tạo
được mối quan hệ thân mật hiểu biết lẫn nhau giữa giáo viên và cha mẹ học
sinh, giúp giáo viên hiểu rõ hoàn cảnh của từng học sinh, nhờ đó đưa ra
những lời khuyên phù hợp cho gia đình khi giáo dục con cái. Hình thức trao
đổi gián tiếp như thông qua sổ liên lạc, qua đại diện Hội cha mẹ học sinh
hoặc các thành viên của Ban nhân dân Thôn. Mặt khác yêu cầu các giáo
viên sử dụng phương pháp giáo dục bằng cách tạo dư luận tốt kể cả về phía
phụ huynh và học sinh, chẳng hạn trong cuộc họp của thôn giáo viên xin
phép được tham gia và có thể tuyên dương một vài việc tốt đã làm của một vài
em học sinh trong thôn, để tạo nên một sự hãnh diện cho gia đình và cá nhân
học sinh trong xóm, trong làng mà học sinh cư trú.
6/ Giáo dục đạo đức cho các em bằng tình thương và sự cảm thơng chia sẻ
Để giáo dục các em bằng những biện pháp tâm lý giáo dục, trước hết
thầy cơ phải tỉ mỉ, kiên trì, phải hy sinh nhiều thời gian, công sức. Hầu hết
những em chưa có đức tính thật thà như hay nói dối, hay copy bài bạn, sửa
điểm, lấy đồ của bạn... đều phải giáo dục bằng biện pháp tâm lí. Tơi chỉ đạo
cho giáo viên chủ nhiệm khi trò vi phạm khơng nên phê bình trước lớp, khơng
qt mắng, dọa nạt hoặc to tiếng, không tạo dư luận xấu đối với trị vi phạm
mà cần bình tĩnh tìm hiểu xem vì sao trị vi phạm. Nếu trị vi phạm vì một

ngun nhân khách quan nào đó thì chúng ta sẽ khắc phục nguyên nhân đó,

9


chẳng hạn như: trị tẩy xóa điểm kém vì sợ mẹ mắng thì giáo viên chủ nhiệm
phải gặp gỡ gia đình trao đổi và tư vấn cho họ về cách giáo dục con đồng thời
phân tích cho trị hiểu được việc làm đó khơng đúng như thế nào? đồng thời
động viên trị cố gắng học tập để có điểm cao, có thể khuyến khích sự cố gắng
của trị bằng cách chỉ bảo tận tình cho trị, để khi chấm điểm trị có tiến bộ thật
sự và khơng qn khen ngợi trị khi trị có một sự thay đổi tốt dù là nhỏ nhất.
Nếu trị vi phạm do cá tính và mang tính chất thường xun thì giáo viên chủ
nhiệm cần gần gũi, tâm sự xem hồn cảnh của trị có thiếu thốn khơng? để có
thể giúp đỡ trị, nếu khơng thiếu thốn mà là bản tính thì cần làm bạn với trị để
nhỏ nhẹ phân tích, mỗi ngày một ít để trị thấy được đó là đức tính xấu là hành
vi bị mọi người chê trách. “Mưa dầm thấm lâu” dần dần các tính xấu của
những học trị ấy cũng được thay đổi qua thời gian. Đặc biệt nghiêm cấm giáo
viên chủ nhiệm khơng được dùng các hình thức phạt học sinh bằng các biện
pháp cho đi nhặt rác, đuổi ra khỏi giờ học, đứng dưới góc lớp, úp mặt vào
tường hoặc quỳ gối xuống đất, xúc phạm học sinh bằng lời nói... khi học sinh
mắc lỗi.
7/ Giáo dục đạo đức cho học sinh thơng qua mơi trường gia đình.

Mơi trường giáo dục ở gia đình đối với học sinh tiểu học là vơ cùng
quan trọng, bởi vì gia đình là môi trường giáo dục đầu tiên, là trường học đầu
tiên của con người. Mỗi con người đều được gắn bó và lắng nghe những âm
thanh của cuộc sống đầu tiên từ cha mẹ mình, đặc biệt từ người mẹ. Đa số trẻ
em đều nói theo chất giọng của bố mẹ, ngôn ngữ của bố mẹ nhiều hơn là ngôn
ngữ bên ngồi. Vì vậy, giáo dục của gia đình như thế nào sẽ hình thành nên
nhân cách của đứa trẻ như thế ấy. Hầu như, sự giáo dục của gia đình khơng

tốt thì nhân cách đứa trẻ đều có phần khiếm khuyết. Theo sự điều tra nắm bắt
của bản thân kết hợp với giáo viên chủ nhiệm thì gần như 100% học sinh hay
nói năng thơ lỗ, nói tục, chửi thề đều xuất thân từ gia đình có bố hoặc mẹ có

10


lối sống bng thả, nói năng lỗ mảng. Đặc biệt có một số phụ huynh cho rằng
đó là câu “cửa miệng” một thói quen khó sửa của họ. Mặc dầu vậy tơi vẫn
khun giáo viên và bản thân mình ln bình tĩnh và kiên trì. Mời phụ huynh
đến trường để gặp gỡ trao đổi rồi đến nhà tâm sự nhiều lần, thông báo cho họ
từ những tiến bộ nhỏ nhặt của con em họ ở trường và rồi những phụ huynh ấy
cũng dần dần nể phục qua cách giao tiếp cởi mở, lịch sự của giáo viên chủ
nhiệm. Chính nhờ sự tỉ mỉ, kiện trì này mà dần cảm hóa được các bậc phụ
huynh, làm cho họ thay đổi suy nghĩ theo hướng tích cực. Sau khi các bậc phụ
huynh đã tin tưởng thầy cô giáo, thống nhất quan điểm chung để giáo dục con
cái nếu thấy cần thiết giáo viên chủ nhiệm có thể tư vấn cho phụ huynh một số
kinh nghiệm đã học được trong sách báo để dạy dỗ con cái.
chẳng hạn: như mỗi ngày bố hoặc mẹ dành ra khoảng 10 phút để trò chuyện
với con mình về 4 vấn đề sau:
1. Con đi học/ ở trường có chuyện gì vui khơng?
2. Hơm nay con làm được việc tốt nào khơng?
3. Hơm nay con có học được điều gì hay khơng?
4. Con có chuyện gì muốn bố (mẹ) giúp không?
Khi nghe con trả lời 4 câu hỏi này phụ huynh sẽ hiểu được quan niệm
về giá trị sống của con mình, hiểu được con mình cảm thấy thế nào là tốt, thế
nào là xấu. Cổ vũ, động viên, làm tăng sự tự tin của con. Xác định xem con
học thực sự thu nhận được điều gì ở trường. Đặc biệt ở câu hỏi cuối cùng thể
hiện “bố (mẹ) rất quan tâm đến con” và ngầm ngụ ý cuộc sống của con về lâu
dài do con tự quyết định và chịu trách nhiệm, việc học hành của con cũng

chính là vì tương lai và cuộc sống của con. Đây là 4 câu hỏi, 4 vấn đề rất giản
dị trong cuộc sống hàng ngày nhưng lại chứa đựng rất nhiều tình cảm và sự
quan tâm. Thực tế đã chứng minh đây là phương pháp giáo dục rất có hiệu
quả.

11


Các nhà khoa học tâm lý giáo dục cho biết, trong việc giáo dục một đứa
trẻ thì việc thiết lập được mối quan hệ tốt đẹp với bố mẹ là một trong những
yếu tố quan trọng nhất. Nếu bố mẹ xây dựng được lịng tin tuyệt đối với con
mình, khiến đứa trẻ hiểu được bố mẹ u thương mình vơ điều kiện, hiểu được
mọi lời khen ngợi hay phê bình của bố mẹ đều vì muốn tốt cho mình. Nếu
trong tiềm thức của đứa trẻ đã có sự tin yêu như vậy thì mối quan hệ với bố
mẹ thực sự rất tốt đẹp và ổn định, là kiểu quan hệ bền chặt, yêu thương hỗ trợ
lẫn nhau. Đây là hình mẫu lý tưởng cho mối quan hệ cha mẹ – con cái. Đó là
điều quan trọng nhất.
Trong các lần họp phụ huynh của cả lớp các giáo viên chủ nhiệm cần
trao đổi với phụ huynh về một số vấn đề giáo dục gia đình như sau: để tạo mơi
trường chăm sóc thuận lợi, cha mẹ cần tạo một bầu khơng khí u thương,
đồn kết, gắn bó quan tâm giữa các thành viên gia đình, cho dù cuộc sống cịn
nhiều vất vả, nhưng khi có trẻ em trong gia đình thì các thành viên phải cố
gắng bỏ qua những mâu thuẫn, xích mích để cho trẻ em ln ln có suy nghĩ
rằng ngơi nhà của mình chính là tổ ấm khơng thể thiếu được của các thành
viên. Để thực hiện tốt chức năng giáo dục, cha, mẹ, anh, chị phải trở thành
những tấm gương sáng cho con trẻ học tập, làm theo.
III/ Kết quả:
Giáo dục đạo đức một hành trình dài, cần có thời gian, kết quả của nó
cũng vậy, kết quả của giáo dục đạo đức không thể ngày một, ngày hai mà có
thể nhìn thấy ngay được, nhưng qua một thời gian kiên trì thực hiện các biện

pháp nêu trên vào việc giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường. Tôi
nhậ thấy các chuẩn mực, hành vi, thói quen đạo đức của học sinh đã dần dần
có chuyển biến rõ rệt:
Một số em hay chây lười học tập, hay đi học muộn đã tiến bộ hơn, các
em giao tiếp, nói năng lễ phép hơn, khơng cịn hiện tượng nói tục, chửi thề

12


hoặc đánh cắp đồ của bạn...Các em tự giác tham gia các hoạt động tập thể,
hoạt động ngoài giờ lên lớp, đồn kết giúp đỡ bạn khi gặp khó khăn, tự giác
trong học tập, trong lao động, vệ sinh trường lớp và chăm sóc cây xanh.
100% học sinh khơng vi phạm nội quy nhà trường, chấp hành tốt luật an
toàn giao thơng và an ninh học đường.
Trong năm có 4 trường hợp nhặt được tiền, đồ dùng, áo đồng phục của
bạn đã đem đến báo cáo với cô giáo chủ nhiệm để trả lại cho các bạn đánh
mất.
Kết quả xếp loại hạnh kiểm cuối học kì 1: học sinh thực hiện đầy đủ 5
nhiệm vụ đạt 100%,
Kết quả xếp loại mơn Đạo đức, hồn thành trở lên đạt 100%.
IV/ Bài học kinh nghiệm:
Từ những kết quả đạt được như trên tơi đã rút ra cho mình bài học kinh
nghiệm như sau:
Để công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trong trường Tiểu học đạt
hiệu quả điều đầu tiên và quan trọng nhất là giáo viên phải tỉ mỉ, kiên trì, phải
thật sự gần gũi tìm hiểu nắm bắt hồn cảnh của học sinh, điều kiện sống của
các em.
Không được trách phạt, quở mắng, gây dư luận xấu đối với những học
sinh vi phạm bởi vì làm như vậy rất dễ gây nên rào cản, mặc cảm cho học
sinh. Giáo viên cần phải bình tĩnh điều tra nắm bắt nguyên nhân, tham khảo ý

kiến của các giáo viên có kinh nghiệm, trao đổi với Ban giám hiệu rồi lựa
chọn phương pháp tốt nhất để thực hiện nhằm đạt hiệu quả cao nhất.
Lấy tình thương và sự cảm thơng chia sẻ làm chìa khóa để giáo dục,
cảm hóa những học trị chưa ngoan.
Chỉ đạo cho giáo viên chủ nhiệm thay đổi các hình thức hoạt động tập
thể, tạo cho trị một khơng gian để các em được nói lên tiếng nói của mình

13


được đưa ra một ý kiến, lời đề nghị, một quan điểm riêng, có như vậy cơ với
trị mới thực sự hiểu nhau.
Chỉ đạo cho “Đội” tổ chức nhiều phong trào và hoạt động ngoại khóa,
trị chơi tập thể để giáo dục tính đồn kết, tính tập thể và tạo húng thú, ấn
tượng tốt cho các em về mái trường, tình thầy cơ, bè bạn.
Phối hợp chặt chẽ với Ban đại diện cha mẹ học sinh, phụ huynh học
sinh, với Ban nhân dân thôn để giáo dục học sinh một cách đồng bộ và nắm
được thông tin ngược từ nhân dân, từ phụ huynh nhằm điều chỉnh phương
pháp và hướng học sinh đi đúng theo yêu cầu của giáo dục.
Cần phát huy vai trị của cơng tác giáo dục từ phía gia đình học sinh vì
đây là mơi trường giáo dục quan trọng đối với trẻ nhỏ. Cần làm cho phụ
huynh hiểu rõ phương pháp giáo dục tốt nhất là:
Tuyệt đối không gây áp lực cho con, không sử dụng hình thức đánh đập,
chửi mắng con cái. Cố gắng xây dựng mối quan hệ bình đẳng.
Thật sự u con vơ điều kiện, đem đến cho con sự yêu thương tinh thần.
Tôn trọng sự độc lập của con.
Chọn phương pháp giáo dục tích cực, thường xuyên động viên, khích lệ
con cố gắng.
Điều chỉnh, sắp xếp mối quan hệ cha mẹ- con cái.Chú ý đến nhân cách
của con.

V/ Khả năng ứng dụng, triển khai của đề tài:
Các biện pháp đã nêu trong đề tài được triển khai và thực hiện rộng rãi
trong toàn trường, với mọi đối tượng học sinh, đảm bảo khoa học và phù hợp
với lứa tuổi và tâm sinh lí của học sinh Tiểu học, sau khi vận dụng kết quả
công tác giáo dục đạo đức của học sinh có tiến bộ nhiều.
KẾT LUẬN

14


Việc coi trọng giá trị đạo đức của dân tộc Việt Nam đã được lưu truyền
từ xưa đến nay, ông cha ta cũng đã đề cao cái “đức” như: “Xấu người, đẹp nết
cịn hơn đẹp người” vì vậy việc giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ nói chung và
học sinh Tiểu học nói riêng là hết sức cần thiết. Các nhà trường cần phải quan
tâm đúng mức, hơn nữa việc giáo dục đạo đức là hết sức phức tạp địi hỏi
người làm cơng tác phải khéo léo, tỉ mỉ, kiên trì, cơng phu và ln đặt cái tình
lên trên cái lí; Phải ln hiểu rõ đối tượng giáo dục, phải phát huy được tối đa
các lực lượng cùng tham gia giáo dục, đặc biệt chú trọng định hướng cho mơi
trường giáo dục gia đình ln đi theo hướng tích cực. Là người cán bộ quản lí
trường học tơi vơ cùng tâm huyết điều này, tơi đã tìm đọc, tham khảo các tài
liệu liên quan đến giáo đạo đức cho học sinh, học hỏi một số kinh nhiệm của
những người đi trước, tìm hiểu nắm bắt tình hình học sinh, phụ huynh để đưa
ra các biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh, bước đầu đã đem lại nhiều tín
hiệu vui trong cơng tác giáo dục đạo đức của Nhà trường, cả thầy và trò đều
phấn khởi. Nhận thức của phụ huynh về giáo dục đạo đức cho con em cũng
được nâng lên một bước. Đây là một việc làm tuy nhỏ nhưng đối với tơi nó
mang lại ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Tuy kinh nghiệm nhỏ này vẫn cịn nhiều
thiếu sót song đó là niềm tin để tơi vươn lên hơn trong những hành trình tiếp
theo của mình.
Vì thời gian nghiên cứu có hạn nên chắc chắn đề tài sẽ khơng tránh khỏi

nhũng sai sót về nội dung cũng như hình thức. Rất mong sự đóng góp chân
thành của Hội đồng Khoa học các cấp để bản thân tơi được hồn thiện hơn
trong những bài viết tiếp theo.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
H’ra, ngày 18 tháng 2 năm 2014
Người thực hiện

15


ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CÁC CẤP
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
......
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
......
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................

.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
......
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................

16


.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
..............................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
......................................

17