sáng kiến kinh nghiệm giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học

Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học
Phần 1: Phần mở đầu
I-Đặt vấn đề.

1.Lý do chọn sáng kiến.
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội. Đặc biệt là biểu hiện
dạng những t tởng quan điểm của con ngời về đạo đức, đồng
thời là những nguyên tắc, quy tắc, tiêu chuẩn đạo đức, bắt buộc
con ngời cần phải tuân theo để điều chỉnh hành vi của mình
trong các mối quan hệ giữa con ngời với tự nhiên xã hội, giữa con
ngời với nhau và chính bản thân mình.
Vì vậy nhiệm vụ của nhà trờng và giáo viên trong việc đào
tạo thế hệ trẻ thành những ngời kế tục sự nghiệp cách mạng theo
con đờng mà chủ tịch Hồ Chí Minh đã chọn là rất quan trọng và
cần thiết. Nhất là trong tình hình hiện nay, những lời dạy của
Ngời về giáo dục học sinh bao quát nhiều mặt của lý luận, quan
điểm giáo dục đạo đức cho học sinh trong trờng hợp.
Nói về trách nhiệm của ngời giáo dục Bác Hồ dạy: Trách
nhiệm nặng nề của ngời thày dạy học sinh là: Chăm lo dạy dỗ con
em trở thành những ngời công dân tốt, ngời lao động tốt, ngời
chiến sĩ tốt ..
Về mối quan hệ giữa kiến thức và chính trị, đạo đức với các
kiến thức văn hóa cơ bản: Bác Hồ dạy trên nền tảng giáo dục
chính trị và lãnh đạo t tởng tốt, phải phấn đấu nâng cao chất lợng văn hóa và chuyên môn. Đó là cái gốc rất quan trọng, nếu
không có đạo đức chuẩn mực thì có tài cũng nh vô dụng.
Về đối tợng giáo dục đang có khoảng cách với mục tiêu đào
tạo học sinh cha hiểu đầy đủ về chủ trơng đờng lối của Đảng và
Nhà nớc. Học sinh bị ảnh hởng trớc các biểu hiện tiêu cực ở nhà, xã
hội nh ăn chơi, rễ bị h hỏng, nảy sinh những biểu hiện tiêu cực lời
1 Thị Hải Phòng
Ngời thực hiện: Bùi

Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học
nói không chuẩn mực dẫn đến gây gổ đánh nhau bất chấp luật
pháp, kỷ cơng xã hội, xa xút về học tập.
Để góp phần khắc phục các vấn đề trên. Để làm tốt trách
nhiệm giáo dục đạo đức cho học sinh theo lời dạy của Bác. Chính
vì vậy thông qua đề tài này tôi mạnh dạn đa ra một số biện pháp
và từng bớc thực hiện để giáo dục các em học sinh trở thành ngời
toàn diện và thành ngời có ích cho xã hội. Xứng đáng là những
chủ nhân tơng lai của Đất nớc.

2 Thị Hải Phòng
Ngời thực hiện: Bùi


Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học

Phần 2
Nội dung sáng kiến
A.Cơ sở khoa học để đề ra Sáng kiến.

+ Cơ sở lý luận: từ xa: Khẩu hiệu Tiên học lễ, hậu học văn
đợc đặt ra khẩu hiệu đó là đặc trng cho truyền thống Việt
Nam. Ngày nay khẩu hiệu đó vẫn đợc lu truyền lại, nh lời kêu gọi
đối với sự nghiệp giáo dục, phải xây dựng kỷ cơng đạo lý trong trờng học. Thầy giáo phải đợc tôn trọng, trò phải đợc thờng xuyên
rèn luyện đạo đức. Dạy học không chỉ chú ý đến kiến thức khoa
học mà phải trú trọng đến kiến thức đời thờng. Kiến thức văn học
xã hội dạy không chỉ trú trọng đến phơng pháp lao động mà còn
chú trọng đến phơng pháp làm ngời thầy giáo không chỉ là

chuyên gia dạy học mà phải là một nhà giáo mẫu mực, học sinh
không chỉ học chữ mà còn phải học làm ngời, là một con ngời có
nhân cách, có phẩm chất tốt và là ngời có ích cho xã hội.
+ Cơ sở thực tiễn: Trong điều kiện thế giới hiện nay các
nhà trờng nói chung và giáo viên nói riêng đều có trách nhiệm
đào tạo cho Đất nớc những con ngời vừa có đức vừa có tài. Những
nét đặc trng, đặc thù về đạo đức của con ngời Việt Nam. Đó là
những con ngời có lòng yêu nớc, nhân ái, lao động cần cù chịu
khó, nếp sống có văn hóa, đạo đức. Từ những định hớng chung
của Đảng và Nhà nớc quan tâm đến sự nghiệp giáo dục. Trờng
tiểu học An Lạc là một trong những trờng còn gặp nhiều khó
khăn, trình độ dân trí không đồng đều, kinh tế còn khó khăn.
Có 100% là con em nông thôn sự quan tâm của phụ huynh còn ít,
3 Thị Hải Phòng
Ngời thực hiện: Bùi


Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học
những khó khăn đó ảnh hởng không nhỏ đến sự hiểu biết của
các em. Vì vậy tỷ lệ học sinh thực hiện đầy đủ còn ít do nhiều
nguyên nhân.
Xuất phát từ cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn nêu trên. Bản
thân tôi là giáo viên đã nhiều năm công tác, tôi không khỏi băn
khoăn, trăn trở về việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Qua kinh
nghiệm của bản thân và qua tham khảo đồng nghiệp đến nay
tôi mạnh dạn đa sáng kiến Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu
học vào nghiên cứu tại lớp tôi chủ nhiệm.
B-Nội dung cụ thể của sáng kiến.

1.Mục tiêu:

- Giúp giáo viên khám phá những hạn chế của mình để tìm
ra phơng pháp, biện pháp, xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức
cho học sinh Tiểu học.
- Để nâng cao chất lợng giáo dục hạnh kiểm, giảm tỷ lệ cần
cố gắng góp phần nâng cao chất lợng, hoạt động dạy và học.
- Rèn luyện cho học sinh có lối sống lành mạnh, biết tôn trọng
ngời khác và có mối quan hệ cá nhân tốt và nhiệt tình tham gia
các hoạt động tập thể của trờng, của lớp.
- Hình thành nhân cách cho học sinh tự học, sự phát triển
toàn diện của các em.
2.Thực trạng của việc giảng dạy và học tập, rèn luyện
đạo đức ở Tiểu học. Trờng Tiểu học An Lạc.
a.Giáo viên:
Giảng dạy còn nặng hình thức, mới dạy đủ nội dung, yêu cầu
của bài, việc lồng ghép giáo dục đạo đức cho các em thông qua
các bài học còn hạn chế.
4 Thị Hải Phòng
Ngời thực hiện: Bùi


Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học
- Giáo viên cha thờng xuyên liên tục, giáo dục đạo đức cho
học sinh trong đời sống lao động và học tập.
- Giáo viên cha thấy rõ tầm quan trọng của việc giáo dục đạo
đức, cha giành nhiều thời gian cho việc nghiên cứu bài giảng, cha
thực sự đổi mới phơng pháp dạy học.
b.Học sinh:
Với khả năng nhận thức, tiếp thu không đồng đều. Điều kiện
kinh tế gia đình các em còn gặp rất nhiều khó khăn, 100% học
sinh là con em nông thôn ngoài thời gian học tập trên lớp các em

còn phải giúp đỡ bố mẹ công việc gia đình. Một số em gia đình
gặp nhiều khó khăn phải nghỉ học một vài buổi trong tuần để
phụ giúp bố mẹ. Do vậy có những trờng hợp cá biệt các em đi học
thất thờng làm bài và học bài không đầy đủ dẫn đến học lực
yếu và chán học.
ở lớp có một số em lớn hơn có nhiều trò chơi hiếu động, táo
bạo hơn các em bé nhiều lúc vì quá vui, mải chơi các em khó
kìm chế ý thức đúng của mình đó là vấn đề cần quan tâm.
Hoặc do cách sử lý của giáo viên chủ nhiệm quá cứng nhắc dẫn
đến học sinh buồn chán, cảm thấy hổ thẹn với bạn bè.Từ đó đã tự
mình tách ra khỏi tập thể.
ở địa phơng những mặt tiêu cực trong xã hội vẫn còn, thái
độ thờ ơ không đợc gia đình quan tâm nên việc học hành giảm
sút đạo đức cha ngoan, vẫn còn hay gây gổ đánh nhau cha nói
lời hay, làm việc tốt.
*Qua khảo sát đầu năm cho thấy.
Tổng số học

THĐĐ

CTHĐĐ

sinh

SL

%

SL

%

13

10

76,9

3

23,1

5 Thị Hải Phòng
Ngời thực hiện: Bùi


Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học
Từ khảo sát thực tế học sinh tôi thấy rằng chất lợng đạo đức
của học sinh ở bậc tiểu học nói chung và lớp tôi nói riêng cha đáp
ứng đợc yêu cầu và chỉ tiêu đã đề ra tôi mạnh dạn đa ra một số
biện pháp nâng cao hiệu quả chất lợng giáo dục đạo đức cho học
sinh Tiểu học nh sau.
c.Một số biện pháp thực hiện.
* Giáo viên cần phải nắm vững nguyên tắc giáo dục đạo đức
sau:
+ Giáo dục đạo đức theo t tởng Hồ Chí Minh.
+ Giáo dục biết liên hệ với đời sống.
+ Giáo dục trong tập thể và thông qua tập thể.
+ Giáo dục tôn trọng và yêu cầu cao.
+ Giáo dục hệ thống liên tục.

+ Giáo dục phát huy tính độc lập và sáng tạo của học sinh.
* Giáo viên chủ nhiệm luôn quan tâm gần gũi thật sự hiểu và
thông cảm cho hoàn cảnh riêng của mỗi học sinh chỉ có vậy mới
đúc rút cho mình những biện pháp tích cực để giáo dục đạo
đức cho học sinh đạt kết quả cao.
- Trong mỗi tập thể lớp thì vai trò đội ngũ cán bộ cần đợc
duy trì đều đặn, mọi hoạt động với tính tự giác phải ý thức và
trách nhiệm cao. Đó là điều kiện để giúp mỗi cá nhân tự phấn
đấu và rèn luyện tốt hơn.
- Thành tựu giáo dục đạo đức có đạt đợc kết quả tốt là nhờ
tập thể .
- Giáo viên chủ nhiệm cần nắm chắc đợc nguyên tắc giáo
dục cộng với lòng nhiệt tình và khả năng sáng tạo, linh hoạt vào

6 Thị Hải Phòng
Ngời thực hiện: Bùi


Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học
kinh nghiệm thực tế của mình thì sẽ có những biện pháp giáo
dục đạo đức đạt kết quả tốt.
- Nâng cao chất lợng tiết dạy đạo đức: Giáo viên phải nắm
vững phơng pháp dạy đạo đức truyền đạt đúng đủ yêu cầu kiến
thức bài dạy, lồng thêm cách giáo dục đạo đức cho các em thông
qua các câu chuyện kể.
VD: Khi nhặt đợc của rơi trả lại ngời mất, giáo dục học sinh
không tham lam khi vật đó không phải của mình sau khi học
song bài, rút ra đợc bài học các em biết liên hệ với bản thân và
phân biệt đợc hành vi đúng sai.
- Coi trọng giáo dục đạo đức thông qua các môn học ngay từ

đầu năm học tôi đã phát động phong trào rèn chữ, giữ vở. Quán
triệt tinh thần cho các em là: Nét chữ là nét ngời.
- Hoặc thông qua các giờ học tiếng việt, giáo dục các em biết
yêu mến gia đình, nhà trờng, quê hơng Đất nớc, giáo viên chủ
nhiệm phải giáo dục đạo đức cho các em qua từng tiết học. Nếu
vô tình bỏ qua là chúng ta đã có lỗi với học sinh. Bởi vậy giáo dục
đạo đức thông qua học tập có hệ thống đó là sự thống nhất giữa
hai mặt giáo dục và dạy học.
Vai trò của thầy rất quan trọng nh bác Phạm Văn Đồng đã nói:
Trí tuệ phải tiến tới đức dục.
- Giáo dục qua sách báo: Vấn đề giáo dục đạo đức cho học
sinh thông qua sách báo là phơng tiện củng cố những tri thức biểu
hiện sinh động trong thực tế trong đó có tri thức về đạo đức
thông qua các buổi sinh hoạt hàng tuần, 15 phút đầu giờ, đọc
báo, truyện ngắn về những gơng ngời tốt việc tốt.
- Tổ chức cho các em sinh hoạt tập thể chuẩn bị cho các
ngày lễ lớn nh ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, ngày 22/12 . Tổ
chức thi văn nghệ, kể chuyện, báo tờng.
7 Thị Hải Phòng
Ngời thực hiện: Bùi


Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học
- Thông qua các buổi sinh hoạt tập thể rèn các em có kỹ năng,
phơng thái biểu diễn, diễn xuất, giáo dục cái hay cái đẹp qua
từng bài hát, câu chuyện mà mình biểu diễn giúp các em có ý
thức tổ chức, kỷ luật, nghiêm túc tinh thần đoàn kết và ý thức tụ
chủ cho học sinh.
2.Bồi dỡng tình cảm đạo đức cho học sinh, giáo dục lối
sống dân tộc truyền thống cách mạng thông qua việc tìm

hiểu và trả lời câu hỏi.
+ Thi tìm hiểu truyền thống cách mạng âm vang Điện biên
tìm hiểu tranh ảnh qua các con tem ...
+ Tổ chức thi báo tờng, báo ảnh trong các ngày lễ lớn.
3.Tổ chức các hoạt động để học sinh thực hiện hành
vi đạo đức.
a.Trong học tập.
- Giáo dục ý thức tổ chức kỷ luật quy định cụ thể về nhiệm
vụ nề nếp học tập ở lớp, ở nhà, đồ dùng học tập hàng tuần giáo
viên xếp loại học tập căn cứ vào giờ giấc chuyên cần đồ dùng học
tập, thái độ và kết quả học tập để xếp loại.
- Giáo viên chủ nhiệm lớp tăng cờng kiểm tra giúp đỡ những
em chậm tiến, coi trong việc nêu gơng tốt, việc tốt.
b.Trong lao động.
- Giáo dục học sinh coi trong tính kỷ luật trong lao động nh:
Lao động tập thể, lao động giúp bản thân. Đối với những em học
sinh lớn, thì làm những công việc lớn hơn, còn các em nhỏ làm
những việc nhỏ, đơn giản song đã giáo dục các em ý thức chăm

8 Thị Hải Phòng
Ngời thực hiện: Bùi


Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học
lao động và càng có ý thức hơn trong việc giữ gìn bàn ghế của
công.
c.Hoạt động thể dục thể thao, văn nghệ đẩy mạnh
công tác hoạt động trong nhà trờng. Đây là hoạt động quần
chúng rộng rãi có nhiều cơ hội để học sinh biểu hiện ý thức hành
vi trong các hoạt động, trong các mối quan hệ, giao tiếp ứng xử.

Hoạt động thể dục thể thao đã thu hút 100% học sinh tham
gia. Duy trì tốt các nề nếp thể dục giữa giờ, múa hát tập thể,
chính vì vậy giờ ra chơi không có hiện tợng vẽ bẩn, chơi mất vệ
sinh, nói tục.
Sinh hoạt đội là hình thức cơ bản để thuyết phục h ọc sinh
trong mỗi giờ sinh hoạt chi đội thu hút, lôi cuốn học sinh đã chỉ ra
những mặt mạnh, mặt yếu, ý thức kỷ luật của học sinh để các
em có hớng phấn đấu và khắc phục.
-Tổ chức hái hoa dân chủ bằng câu hỏi để củng cố kiến
thức các môn học trong tuần.
- Đội sao đỏ phải hoạt động đều đặn và đa ra các hoạt
động vào nề nếp, các buổi sinh hoạt sao nhằm giáo dục các em
hiểu biết về vấn đề giáo dục nhà trờng, xã hội.
- Giáo viên chủ nhiệm liên hệ chặt chẽ với gia đình học sinh,
đặc biệt là những học sinh cá biệt.
Thực hiện khẩu hiệu: Đoàn kết, kỷ cơng, tình thơng, trách
nhiệm. Mỗi thầy cô giáo là tấm gơng sáng cho học sinh noi theo.
Phải biết tôn trọng và thơng yêu học sinh nh con đẻ của mình,
cần có tính mềm mỏng, dịu dàng nhng kiên quyết, hiểu đợc tâm
lý lứa tuổi. Biết rõ hành động và việc làm sai trái của học sinh. Từ
đó tác động đến tình cảm, ý thức của các em. Nhằm hình
9 Thị Hải Phòng
Ngời thực hiện: Bùi


Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học
thành những phẩm chất, nhân cách tích cực và khắc phục
những tính cách tiêu cực trong học sinh.
III-Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.

Qua một năm học nghiên cứu và vận dụng sáng kiến, tôi thấy
chất lợng giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học đạt rất tốt. Các
em học sinh đã có nề nếp kỷ cơng trong mọi hoạt động ở lớp cũng
nh ở nhà. Các em biết đoàn kết thơng yêu giúp đỡ bạn bè, biết lễ
phép, vâng lời thầy cô và ngời lớn, tôn trọng bản thân và ngời
khác. Để chứng minh cho hiệu quả của sáng kiến này tôi đã tiến
hành khảo sát đối chứng chất lợng giáo dục đạo đức của học sinh
lớp tôi phụ trách nh sau:
Thời gian

Số HS

Đầu năm
Cuối năm

13
13

Thực hiện Đ Đ
SL
%

10
13

76,9
100

Thực hiện cha Đ Đ
SL

%

3
0

23,1
0

Phần 3. Kết luận
Việc giáo dục đạo đức cho học sinh là một vấn đề vô cùng
cần thiết và quan trọng. Để nhà trờng thực sự là cái nôi rèn luyện
con ngời vừa có đức, vừa có tài thì đòi hỏi những ngời làm công
tác giáo dục nhất là các thầy cô giáo. Ngoài việc thực hiện tốt
nhiệm vụ đợc giao còn phải có lòng nhiệt huyết với công việc, với
học sinh. Đặc biệt chúng ta còn phải linh hoạt, sáng tạo vận dụng
các kinh nghiệm, các phơng pháp vào việc giáo dục đạo đức cho
học sinh. Tôi tin rằng đồng chí nào cũng thực hiện tốt nh vậy thì
việc giáo dục đạo đức cho học sinh ngày một đi lên.
An Lạc, ngày 23 tháng 5
năm 2012
10 Thị Hải Phòng
Ngời thực hiện: Bùi


Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học
Ngời viết sáng kiến

Bùi Thị Hải
Phòng

11 Thị Hải Phòng
Ngời thực hiện: Bùi