Tài liệu Mô hình 5 nguồn lực docx

Mô hình 5 nguồn lực
Đầu những năm 1990, với vai trò là một nhân sự cấp cao tại trường
đại học, tôi có tham gia một khóa học bắt buộc về Chiến lược doanh
nghiệp.
Tôi rất nhớ khóa học này, về vị giáo sư một cha sứ có giọng nói lôi
cuốn mà sau này là chủ trì đám cưới và đỡ đầu cho con tôi hơn là về
chủ đề của môn học.


Nhưng tôi cũng thích những ý tưởng mà chúng tôi đã nghiên cứu. Tất
nhiên là những ý tưởng này cũng bao gồm mô hình 5 nguồn lực của
Michael Porter một loạt những bài giảng đã trở thành quan trọng đối với
việc nghiên cứu kinh doanh như những học thuyết của Newton đối với vật
lý học.

Kể từ khi làm việc tại Harvard Business Review tháng trước, tôi đã được
nghe tên Porter vài lần trong ngày: xung quanh mọi người đều coi những
bài viết về chiến lược trong ba thập kỷ của ông là cẩm nang bí quyết của
họ. Vì vậy tôi cố gắng nhớ lại chính xác những gì đã được học về điều này
trước đây.

Trong lớp học chiến lược, tôi nhớ có chép vào trong vở bản vẽ minh họa
với những mũi tên nhỏ đại diện cho những nguồn lực khác nhau định hình
chiến lược của một công ty. Nhưng khi tôi cố gắng gọi tên 5 yếu tố đó thì
tôi lại không nhớ được.
Tôi biết "Nhà cung cấp" là một trong số chúng. Tôi nhớ điều gì đó về "rào
cản đối với sự thâm nhập". Và tôi khá chắc chắn rằng "Chính phủ" là một
yếu tố khác. Nhưng nếu đây là một chương trình trò chơi truyền hình, ngay
lúc này tôi sẽ lựa chọn giải pháp gọi điện thoại hỗ trợ từ người thân.

Vai trò của chính phủ là một nguồn lực trong việc định hình chiến lược là

điều tôi đã nghĩ đến rất nhiều khi đọc cuốn sách mới của Daniel Okrent có
tựa đề là "Last Call: The Rise and Fall of Prohibition," phát hành trong tuần
này bởi nhà xuất bản Scribner.

Mặc dù về bản chất đó không phải là một cuốn sách kinh doanh trong 100
trang đầu tôi mới đọc đến đó- nó đưa ra một biên niên sử sống động về sự
phát triển của một ngành công nghiệp: làm thế nào sự thưởng thức rượu
của người Mỹ tạo đường cho sự ưa thích bia, những người ủ rượu như
Adolphus Busch ban đầu đã tạo ra những mối liên kết dọc như thế nào
bằng việc mua những nhà máy sản xuất ly cốc và những xưởng đá và hỗ
trợ cho việc tạo ra hàng nghìn quán rượu như thế nào, và làm thế nào một
liên minh kỳ cục (người tán thành mở rộng quyền bầu cử, những nhà đạo
đức học, những người chủ nghĩa dân tộc học) lại tìm ra những đòn bẩy về
chính trị để cấm những sản phẩm của cái mà sau này trở thành ngành
công nghiệp lớn thứ 5 cả nước.

Lệnh cấm là một ví dụ rõ rệt về việc làm thế nào một quyết định của chính
phủ có ảnh hưởng đến một ngành công nghiệp một điều củng cố lại trí nhớ
không rõ ràng của tôi về việc "Chính phủ" là một trong 5 nguồn lực trong
mô hình của Porter. Để kiểm tra trí nhớ đó tôi lần lại và đọc lại bài đăng
trên HBR vào năm 1979 của Porter.

Ít nhất tôi cũng nhớ đúng một phần: "Quyền thương lượng của nhà cung
cấp" là một trong 5 nguồn lực theo mô hình của Porter và "Mối đe dọa với
những người mới vào nghề" cũng vậy (Nếu đây là một cuộc thi, tôi có thể
lập luận rằng "những rào cản đối với sự thâm nhập" thì cũng gần đúng để
được công nhận). Tuy vậy, Chính phủ rõ rằng không phải là một trong số
năm nguồn lực (động não nhanh một chút: bạn có thể kể tên ba nhân tố
còn lại không?)

Porter liệt kê chính phủ là một "Nhân tố", chứ không phải là một nguồn lực,
cùng với những biến số phụ thuộc khác như tỷ lệ tăng trưởng của ngành,
dịch vụ và sản phẩm bổ sung. "Tốt nhất không nên hiểu Chính phủ là
nguồn lực thứ sáu bởi sự tham gia của chính phủ vốn không hoàn toàn tốt
hay xấu cho lợi ích của ngành" Porter viết "Cách tốt nhất để hiểu ảnh
hưởng của chính phủ lên cạnh tranh là phân tích xem các chính sách cụ
thể của chính phủ có ảnh hưởng như thế nào đến 5 nguồn lực mang tính
cạnh tranh.

Ví dụ: kiểu dáng công nghiệp tạo rào cản cho việc thâm nhập, thúc đẩy
tiềm năng lợi nhuận của ngành. Ngược lại các chính sách của chính phủ
hỗ trợ các liên hiệp có thể tăng quyền lực của nhà cung cấp và làm mất đi
tiềm năng lợi nhuận Chính phủ hoạt động ở nhiều cấp độ khác nhau và
thông qua nhiều chính sách khác nhau, mỗi một trong số những chính
sách đó sẽ ảnh hưởng đến kết cấu theo những cách khác nhau.

"Tôi hiểu luận điểm này của Porter: 5 nguồn lực là cơ bản giống như trọng
lực trong khi đó chính sách của chính phủ tốt hơn hết nên được nhìn nhận
là cái gì đó nhất thời giống như gió to. Tuy vậy trong suốt hơn một thập kỷ
qua hoặc khoảng chừng đó nghiên cứu về kinh doanh, điều làm tôi chú ý
chính là rất nhiều thời gian và công sức mà các nhà lãnh đạo kinh doanh
bỏ ra để lo lắng về - và cố gắng gây ảnh hưởng đến chính sách của chính
phủ.

Rất nhiều trong số là về các tin tức chính trị những ngày gần đây từ các
khoản viện trợ ngành công nghiệp đến cải cách y tế đến quy định dịch vụ
tài chính sẽ có ảnh hưởng sâu sắc tới tiềm năng lợi nhuận của một số
công ty lớn nhất Mỹ.

Các quy định của chính phủ trong thế kỷ 21 có thể không ảnh hưởng đến

các công ty nhiều như lệnh cấm ảnh hưởng đến Anheuser-Busch công ty
sản xuất rượu của Bỉ hoặc những người nấu rượu canada (những người
này cung cấp một hàng hóa thay thế (bất hợp pháp)). Tuy vậy rất nhiều
CEO lại lo lắng về điều này nhiều hơn là về Mối đe dọa của sản phẩm thay
thế (một trong số năm nguồn lực trong mô hình của Porter).

Tôi sẽ lặp lại lời của Porter rằng Chính phủ là một nhân tố, không phải
nguồn lực thứ sáu. Nhưng ngày nay, dường như nó là một nhân tố vô
cùng to lớn.