Tài liệu Tiêm trong da docx

TIÊM TRONG DA

Mục tiêu:
1.Nêu được áp dụng của tiêm trong da.
2.Nhận định được tiêm thuốc vào đúng trong da.
3.Nhận định được kết quả của tiêm thử phản ứng thuốc.
4.Tiến hành tiêm thuốc vào trong da theo đúng quy trình kỹ thuật.

Tiêm trong da là tiêm một lượng thuốc rất nhỏ 1/10 ml vào lớp thượng
bì. Thuốc được hấp thu rất chậm.
1.Chỉ định của tiêm trong da
Tiêm trong da được áp dụng trong các trường hợp sau:
1.1.Tiêm một số loại vaccin phòng bệnh, ví dụ như tiêm vaccin BCG
phòng lao cho trẻ sơ sinh.
1.2.Tìm phản ứng BCG để chuẩn đoán lao.
1.3.Thử phản ứng của cơ thể đối với thuốc.
Ví dụ: Thử phản ứng một số thuốc dễ gây dị ứng như penicillin, strep -
tomycin.
2.Dụng cụ
Ngoài những dụng cụ cần thiết phục vụ cho tiêm, ta cần chọn bơm và
kim tiêm cho thích hợp:
- Thường dùng bơm tiêm nhỏ, loại 1 ml có vạch chia 1/10 ml để tính
lượng thuốc được chính xác (vì thường dùng lượng thuốc rất nhỏ = 1/10 ml).
ã Ngoài ra còn có loại bơm tiêm nhỏ dài đặc biệt có độ khắc tỉ mỉ 1/100 -
2/100 ml để có thể tính liều nhỏ chính xác (bơm tiêm vaccin phòng bệnh).
- Kim tiêm: Rất nhỏ dài 1,5 cm đường kính 4/10 - 5/10 ml đầu mũi vát
ngắn để dễ ngập trong biểu bì.
ã Tất cả bơm tiêm, kim tiêm phải được hấp sấy khô để bảo đảm vô khuẩn.
3.Vùng tiêm
Nói chung vùng để chọn tiêm trong da rất nhiều và rộng, nhưng thường
tiêm vào 1/3 trên mặt trước trong cẳng tay vì chỗ đó da mỏng dễ tiêm, da lại có

màu nhạt, dễ phân biệt. Nếu có phản ứng cục bộ dễ nhìn thấy.
Ngoài ra còn có thể tiêm chỗ bả vai, cơ denta cánh tay, tiêm phòng bệnh
lưu ý khi tiêm tránh các mạch máu.




4.Tư thế bệnh nhân
- Đối với người lớn: Ngồi kéo ống tay áo lên cao, và đặt cẳng tay lên
một gối nhỏ, hoặc nằm ngửa tay giang ra đặt lên gối nhỏ.
- Đối với trẻ nhỏ: Người mẹ ngồi trên ghế ôm trẻ vào lòng dùng 2 đùi
kẹp 2 chân trẻ, 1 tay vòng qua thân trẻ ôm và giữ cánh tay, tay khác giữ lấy cẳng
tay trẻ đặt lên trên gối nhỏ ở góc bàn.
5.Cách tiêm
- Xác định vị trí tiêm.
- Bộc lộ vùng tiêm.
- Sát khuẩn vị trí tiêm bằng cồn 70
0
hoặc ete là tốt nhất.
- Sát khuẩn tay điều dưỡng.
- Tay trái nắm mặt sau cẳng tay hoặc cánh tay vùng định tiêm vừa đỡ
tay bệnh nhân vừa đùng các ngón tay để miết căng mặt da chỗ định tiêm.
- Tay phải cầm bơm tiêm có gắn kim để mũi vát của kim ngửa lên trên
và thẳng với vạch chia ở thân bơm tiêm, khẽ gẩy mũi kim tiêm vào mặt da. Khi
mũi kim đã bén vào mặt da thì hạ thấp bơm tiêm xuống sát mặt da (chếch khoảng
từ 10 - 15
0
) rồi đẩy nhẹ kim cho ngập hết mũi vát của kim (không nên đưa kim
theo chiều dọc của cẳng tay hoặc cánh tay mà phải đưa chéo để lúc hạ bơm tiêm
không bị vướng).

- Khi đã ngập hết mũi vát thì đổi tay (ngón trỏ tay trái giữ đốc kim,
ngón cái giữ thân bơm tiêm, ngón giữa ngón nhẫn, ngón út giữ bên cạnh thân bơm
tiêm và tay phải dùng ngón cái từ từ bơm thuốc vào).
+ Đối với trẻ em:
Khi đã ngập hết mũi vát thì ngón các bàn tay trái từ từ chuyển ra đặt lên
trên đốc kim và giữ đốc kim ở nguyên vị trí đó. Ngón trỏ và ngón giữa tay phải
kẹp giữa đầu dưới của bơm tiêm và đẩy pít tông bơm thuốc vào bằng ngón cái.
Khi bơm thuốc vào phải theo dõi xem thuốc có vào đúng trong da không
bằng 2 cách:
- Nhìn vết tiêm chỗ nước vào nổi cục to bằng hạt ngô, sần da cam,
màu da chỗ tiêm ngả màu trắng bệch (bơm chừng 1/10 ml).
- Tự mình thấy đẩy thuốc vào rất chặt tay, có cảm giác như kim bị tắc.
- Sau khi đã bơm thuốc đủ liều (1/10 ml) rút kim ra kéo chệch căng da
chỗ tiêm vài giây cho thuốc khỏi trào ra theo mũi kim rồi sát khuẩn lại bằng cồn
bông.
+ Trong trường hợp tiêm vaccin phòng bệnh thì không sát khuẩn lại bằng
bông cồn (vì các loại hóa chất, cồn đều có thể làm hủy hoại vaccin do đó làm mất
hiệu lực của vaccin).
- Nếu là tiêm thử phản ứng lấy bút xanh đánh dấu (vẽ vòng quanh chỗ
tiêm lại) để theo dõi 15 đến 20 phút sau đó đọc kết quả.
- Phải báo cáo y bác sĩ điều trị, ghi rõ vào hồ sơ hoặc phiều tiêm thuốc
của bệnh nhân (vào phiếu thử phản ứng dán vào hồ sơ bệnh án).
+ Trong trường hợp nghi ngờ kết quả thử phản ứng thì phải làm thử lại
bằng phương pháp đối chứng để so sánh.
Cách làm: Tiêm sang tay bên kia một mũi 1/10 ml nước cất tiêm (bơm
tiêm nước cất không được dính dấu vết thuốc kháng sinh đã thử) rồi so sánh và
nhận định kết quả.

Bảng đối chứng

TAY TIÊM
THUỐC
TAY TIÊM NƯỚC
CẤT
KẾT QUẢ
Đỏ Không đỏ Phản ứng dương tính (+)
Không tiêm được thuốc.
Đỏ ít Đỏ ít Bệnh nhân tiêm được thuốc.
Không đỏ Không đỏ Phản ứng âm tính (-)
Bệnh nhân tiêm được thuốc.

Cách pha thuốc thử phản ứng (Penicillin - Streptomycin sulfat)


Thứ tự pha nước
cất và rút lấy ra
Loại
200.000 đv
Loại
400.000 đv
Loại
500.000 đv
Loại
1.000.000
đv
1
Pha nước cất
Rút lấy ra
2 ml

1/10 ml
4 ml

1/10 ml
5 ml

1/10 ml
10 ml

1/10 ml
2
Pha thêm với
Rút lấy ra
1 ml

1/10 ml
1 ml

1/10 m
1 ml

1/10 m
1 ml

1/10 m
3
Pha thêm với
Rút lấy ra
1 ml

1/10 ml
1 ml

1/10 ml
1 ml

1/10 ml
1 ml

1/10 ml
4
Pha thêm với 1 ml
Được dd 4
1 ml
Được dd 4
1 ml
Được dd 4
1 ml
Được dd
4

Cuối cùng 1 ml dung dịch 4 có 100 đv thuốc kháng sinh đem tiêm (thử
phản ứng) cho một bệnh nhân 1/10 ml = 10 đv thuốc kháng sinh.