Slide Bài giảng những hiểu biết chung về bệnh tôm và sử dụng thuốc trong nuôi tôm

NHỮNG HIỂU BIẾT CHUNG VỀ BỆNH TÔM 
VÀ SỬ DỤNG THUỐC TRONG NUÔI TÔM
Mã bài: MĐ05-01


•

Nuôi tôm thẻ chân trắng là một trong những nghề phát triển mạnh mẽ trong
nhiều năm qua và đã đem lại hiệu quả to lớn cho ngành nuôi trồng thủy sản.


•

Tuy nhiên, khi ni tơm càng phát triển, trình độ thâm canh cao, thì vấn đề
dịch bệnh càng trở nên nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn cho người nuôi tôm.


•

Hiện nay, vấn đề phịng trị bệnh tơm cũng như ngăn chặn sự lây lan của bệnh
là rất cần thiết và cấp bách.

•

Nó địi hỏi ngườ i ni tơm cần phải có những hiểu biết chung về bệnh tơm để
thực hiện các biện pháp phòng, trị bệnh thường gặp, nâng cao năng suất tôm
nuôi.


Mục tiêu:
Học xong bài này học viên có khả năng:

- Hiểu được nguyên nhân và điều kiện phát sinh bệnh

- Biết phân loại các loại bệnh ở tôm thẻ chân trắng

- Hiểu được các biện pháp phòng bệnh tổng hợp cho tôm .


- Hiểu được tác dụng của thuốc và các yếu tố ảnh
hưởng đến tác dụng của thuốc.
- Nêu được phương pháp dùng thuốc phịng trị
bệnh tơm
- Sử dụng thuốc đúng ngun tắc, khơng dùng hóa
chất, thuốc kháng sinh cấm.


Nội dung

•

Khái niệm bệnh 
- Bệnh chính là sự bất thường nào đó trong cấu t ạo hay chức năng của cơ thể
sinh vật mà có thể gây ra những tác hại về các hoạt động sinh lý của sinh vật đó.

- Nếu các tác hại vượt qua khả năng chịu đựng của mình thì sinh vật bị yếu đi và
chết.


•

Ví dụ: tơm giảm ăn, bỏ ăn, hoạt động chậm chạp...là dấu hiệu tôm bị bệnh

Nguyên nhân và điều kiện để phát sinh bệnh tôm

- Bất kỳ loại bệnh nào xảy ra và gây tác hại đến tơm đều có ngun nhân và điều
kiện phát sinh của bệnh.


•

Hiểu rõ nguyên nhân và điều kiện phát sinh bệnh, người ni mới có biện pháp

•

Ngun nhân gây bệnh ở tơm

phịng trị bệnh hiệu quả.

Có 3 loại ngun nhân gây ra bệnh ở tôm nuôi:


1. Do các sinh vật gây bệnh:
- Vi rút, vi khuẩn, nấm... có trong mơi trường ao ni tấn cơng
và xâm nhập lên trên hay vào trong cơ thể tôm, gây ra bệnh
cho tôm hay giết chết tôm.


2. Do các yếu tố môi trường:
- Nhiệt độ, pH, hàm lượng ơxy… trong ao ni xấu, nằm ngồi
mức chịu đựng của tôm gây chết hàng loạt rất nhanh hoặc gây sốc

làm suy yếu sức khoẻ tôm, tạo cơ hội cho vi rút, vi khuẩn, nấm
gây bệnh tấn công.


3. Do tôm bị thiếu dinh dưỡng:
- Cho tôm ăn không đủ hay thức ăn thiếu các chất dinh dưỡng
cần thiết dẫn đến cơ thể tôm suy yếu, khả năng đề kháng với
mầm bệnh và các thay đổi của môi trường kém làm tôm dễ bị
bệnh.


•

Điều kiện để phát sinh bệnh  

- Có nhiều nguyên nhân gây bệnh, nhưng bệnh có xảy ra hay khơng còn phụ
thuộc vào các điều kiện nhất định như:
+ Sức đề kháng của tôm nuôi và các yếu tố môi trường.


Điều kiện 1: Sức đề kháng của tôm

- Sức đề kháng của tôm là khả năng tự bảo vệ của tôm trước sự tác động hoặc
tấn công của tác nhân gây bệnh.


- Theo nguyên tắc chung nếu sức đề kháng của tơm cao thì bệnh có thể khơng xảy
ra, ngược lại nếu sức đề kháng yếu hay đã suy giảm thì đó là cơ hội để tác nhân
gây bệnh phát huy tác dụng.

•

Sức đề kháng ở tôm mạnh hay yếu phụ thuộc vào giai đoạn phát triển, chế độ
dinh dưỡng và điều kiện ngoại cảnh.

 

•

Giai đoạn tơm cịn nhỏ có sức đề kháng thấp hơn tôm trưởng thành.


•

Các giai đoạn phát triển khác nhau có sức đề kháng với cùng một loại tác nhân
gây bệnh cũng khác nhau.

•

Ví dụ: vi rút đốm trắng có thể nhiễm từ giai đoạn tôm ấu trùng nhưng thường gây
chết nhiều nhất trên tôm thẻ chân trắng ở giai đoạn 50-70 ngày nuôi.


•

Tôm bị thiếu chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin, chất khống thì sức đề kháng

•

Tơm được sống trong mơi trường có các yếu tố mơi trường thích hợp thì sẽ có sức
đề kháng cao.

giảm, bệnh dễ phát sinh.


•

Nếu các yếu tố mơi trường nằm ngồi ngưỡng thích hợp thì tơm có thể bị sốc làm suy
giảm sức đề kháng.

•

Ngồi ra, vấn đề sử dụng hố chất và thuốc kháng sinh trong q trình ni cũng ảnh
hưởng đến sức đề kháng của tôm như việc lạm dụng thuốc (dùng tùy tiện, thiếu hiểu
biết…)


Điều kiện 2: Các yếu tố mơi trường

•

Các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sự bùng nổ của tác nhân gây bệnh.

•

Trong mơi trường thích hợp với vi rút, vi khuẩn, nấm, chúng sinh sản rất nhanh,
tăng cường độc tố, tăng khả năng gây bệnh.

• Ngược lại, nếu gặp môi trường không thuận lợi, tác nhân gây
bệnh bị chết hoặc bị kìm hãm, khơng có khả năng gây bệnh.


• Các yếu tố môi trường biến động lớn hay vượt q ngưỡng thích
hợp của tơm cũng có thể trở thành nguyên nhân gây ra bệnh, gây
chết hàng loạt hoặc gây sốc (tress) làm suy giảm sức để kháng của
tôm.


Mối quan hệ giữa các nhân tố gây bệnh

•

Mối quan hệ giữa các nhân tố gây bệnh: mầm bệnh, môi trường và vật chủ
(tôm nuôi) được biểu diễn ở sơ đồ 1.


Hình 1. Mối quan hệ giữa các nhân tố gây bệnh
Qua hình 1 cho thấy:
1 + 2 = Bệnh khơng xảy ra
2 + 3 = Bệnh không xảy ra
1 + 3 = Có thể xảy ra bệnh do mơi trường
1+ 2 + 3 = Bệnh sẽ xảy ra