Luận án tiến sỹ tìm hiểu và áp dụng các chất điều hòa sinh trưởng thực vật để kiểm soát hiện tượng rụng trái non xoài

Di}I HQC QUOC GIA TP HCM
TRUONG Di}I HQC KHOA HQC TV NHIEN
n___-
LE THTTRUNG
, -:!" ,~,;::,
TIM HIEU VA AP DT)NG CAC CHAT DIEU HOA SINH
TRUONG THVC V
~T DE KIEM soA T HIJ:;NTUQNG
RT)NG TRAI NON XoAI (Mangifera indica L)
Chuyen nganh: SINH L
YTHVC V~T
Ma 86 : 1.05.17
TOM TAT LU~N AN TrEN SI NGANH SINH HQC
THANHPHOHO CHi MINH-2003
( "t
~o~
Cong trinh du'Qchoan thanh t~i:
Tru'CfngB~i hQc Khoa hQc TV nhien - BHQG TP HCM
Ngu'Cfihu'ang din khoa hQc:
- Giap su'Tie'n SI MAl TRAN NGQC TIENG
- Ph6 Giao su'Tie'n sl Bln TRANG VI~T
? " -
Phan bi~n 1: PGS.TS. TRAN VAN MINH
Vi~n Sinh hQcNhi~t dai TP. HCM
? ~ - ,
Phan bi~n 2: PGS.TS. LE VAN HOA
Tru'CfngB~i hQcC~n Tho
? ~ ~
Phan bi~n 3: PGS.TS. NGUYEN MINH CHAU
Vi~n Nghien CUllCay An qua Mi~n Nam
Lu~n an se du'Qcbao v~ tru'ac HQi d6ng chffm lu~n an cffp Nha

nu'ac hQpt~i Tru'CfngB~i hQcKhoa hQcTv nhien-BHQGTP HCM.
Vao h6i:
9gW ngay 8
thang
11 nam 2003
C6 th~ tim hi~u lu~n an t~i Thu'vi~n Khoa hQcT6ng hQpTP. H6
Chi Minh.
1
DAN BAI
Mddffu
Chuang 1 T6ng quan tai li~u
Chuang 2 V~t li~u - Phuong phap
Chuang 3 Ke'tqua - Thao lu~n
Ke't lu~n - f)~ fight
Danh m\1ccong trlnh cua tac gia
CAC CHU VIET TAT
ABA: Acid abcisic
AlA' Acid indol acetic
BA Benzil adenin
DNA: Acid desoxiribonucleic
GA 3: Acid giberelic
RNA: Acid ribonucleic
mRNA: RNA thOng tin
Quy~n toan van lu~n an g6m phh md dffu 3 trang, t6ng
quan tai li~u 24 trang, v~t li~u-phuang phap 29 trang. Phh ke't
qua co 57 trang, vdi 21 bang, 32 hlnh va 48 anh. Phh thao lu~n
co 20 trang, phh ke't lu~n-d~ fight 2 trang, va phh tai li~u
tham khao co 15trang vdi 148 tai li~u trong va ngoai nudc.
r :-'
II:)H.KH.TifN~oiENI

~H~ \i!E~j
L J
2
Md DAU
Xoai (Mangifera indica L) 1a cay an tnii dtt<;1ctr6ng d
nhi~u ndi va co gia tri cao, d v~ m~t dinh dttong cling nhtt xua't
kh§:u.Tuy nhien, d xoai co hi~n ttt<;1ngl1,lngtrai non ra't nhi~u
lam cho Dang sua't xoai giam m<;tnh.Cac cha't di~u boa sinh
trttdng th\;l'cv~t co vai tro d~c bi~t quaD trc.mgtrong s\;l'ki~m
soat cac hi~n ttt<;1ngsinh 19th\;l'cv~t, baa g6m s\;l'n:lllg.Do do d~
tai: " TIm hi~u va ap d\lng cac cha't di~u boa sinh trttdng th\;l'c
v~t d~ ki~m soat hi~n ttt<;1ngl1,lngtrai non xoai (Mangifera
indica L)" nMm:
- Tun hi~u hi~n ttt<;1ngr\lng cua trai xoai non dttClianh httdng
ciia cac cha'tdi~u boa sinh trttdng th\;l'cv~t;
- Ap d\lng cac cha't di~u boa sinh trttdng th\;l'cv~t d~ ki~m
soat s\;l'r\lng trai non cua xoai Cat Hoa LQc.
Thi nghi~m dtt<;1cth\;l'chi~n t<;tiBQ mOll Sinh 19 th\;l'cv~t - Di
truy~n trttong D<;tihQcKhoa hQcT\;I'nhien - D<;tihQc Quo'c gia
TP H6 Chi Minh va phong thi nghi~m Sinh 19 - Sinh bOa -Vi
sinh trttong D<;tihQc Stt Ph<;tmTP H6 Chi Minh. MQt so' thi
nghi~m v~ giai pMu va do cac cha't di~u boa sinh trttdng th\;l'c
v~t dtt<;1cth\;l'chi~n t<;titrttong D<;tihQcMaine va trUongD<;tihQc
Nice-Sophia Antipolis (CQng boa Phap). Do s\;l'thoat khi eti1en
dtt<;1cth\;l'chi~n t<;tiTrung tam Dich V\l Phan nch thi nghi~m
thanh pho'H6 Chi Minh.
Chu'dng 1:
3
TONG QUAN TAl LItU
R\mg la qua trinh sinh 19 d~n toi s1!tach roi mQt cd quaD

(nhu la, boa hay trai) hay mQtphh khac (nhu nhanh) khai cd th~
th1!cv~t, do ho<;ltdQng cua cac enzym phan bUy vach te' baa t<;li
mQt vung di;icbi~t, gQi la vung I1.lng(
ag6c cu6ng) (Bui Trang
Vi~t 2000, Addicott and Carns 1964, Esau 1967, Heller 1995).
Ky thu~t khuc dt vung r\lng la mQt tie'n bl) trong nghien
cuu v~ s1!r\lng VI vila M dang duQc th1!chi~n trong pbOng tm
nghi~m duoi di~u ki~n co ki~m soar, vila h<;lnche't6i da hi~u ung
tudng quaDtrong s1!r\lng (Carns 1966, Jacobs 1962). Cac cha't di~u
bOa sinh truang th1!cv~t auxin, glberelin, citokinin, acid abcisic va
etilen d~u co anh huang Wi qua trlnh r\lng (Vii Van V\l 1997,
Leopold 1972).
Co sau quaD di~m v~ ho<;ltdQng cua auxin trong qua trlnh
r\lng:
al Vi tr! ap d\lng auxin ki~m soar s1!r\lng
Cung mQtn6ng dQ,auxin ap d\lng "xa" uc che' s1!phat tri~n
cua vung r\lng, nhting ap d\lng "gh" kich thich s1!r\lng (Addicott
va Lynch 1951).
bl Thuye't v~ "khuynh dQauxin" (auxin gradient)
Khuynh dQ auxin ngang qua vung r\lng quye't dinh s1!r\lng:
auxin cao a vi tri xa can s1!r\lng; auxin cao a vi tr! gh kich thich
s1!r\lng (Abeles 1967, Carns 1966).
cl La la ddn vi sinh 19dQcl~p cua hi~n tuQngI1.lngla; auxin
trong phie'n la la ye'u t6 blnh thuong can s1!r\lng la (Jacobs 1968,
Wetmore va Jacobs 1953).
4
dJ Can bAng "auxin - auxin" ki~m SOtlts1,tl1:lllg
Khi lu6ng auxin tit phie-nhi hay boa giam, auxin tli ll1,lngQn,
tli cac la dang tang tntdng hay tit cae boa khac di chuy~n toi vilng
l1:lllgva nch thich qua trlnh l1lngt~i day (Tamas et ai. 1979,1981).

el N6ng dQauxin ki~m gOats1!l1lng
Auxin d cac n6ng dQ thffp nch thich, nhu'ng d cac n6ng dQ
cao can s1!l1lng, bfft kl xU'19 "gh" hay 'xa'(Gaur va Leopold
1955 trong Abeles 1967 va Jacobs 1962).
fl Thi1idi~m ap d\lllg auxin ki~m gOats1!n:lllg
Ba y la quaDdi~m v~ s1!l1lng "hai giai do~n" (Rubinstein
va Leopold (1963): s1!Hio hoa mo vilng l1lng; s1,t tach ri1icac te'
bao t~i vilng l1lng. Auxin can s1!n:lllgtrong giai do~n mQt, nhu'ng
nch thich l1lng trong giai do~n hai.
Citokinin can s1!l1lng do can s1!Hio guy te' bao - tr~ng thai
dn thie't d~ etilen ho~t dQng nch thkh s1!l1lng (Abeles et ai.
1967, Addicott et ai. 1964, Hartmann 1983).
Giberelin neh thkh s1,tl1lngdo thUcnhanh giai do~n mQteua
phan ung f\lllg "hai giai do~n" (Carns 1966). Trong vai tnti1ngh<;1p,
giberelin giup s1,td~u trai do anh hudng gian tie'p tren s1,ttang
tru'dng trai (Cooper et ai. 1968).
Acid abcisic khdi phat qua trlnh Hio guy (Mazliak 1998). Tuy
nhien, acid abcisic thong cam ling s1!n:lllgnhu'ten cua no, ma chi
thuc nhanh qua trlnh nay (Abeles et ai. 1967, Chatterjee and
Leopold 1965, Heller 1995, Salisbury 1992).
Etilen la chfft du'<;1cxem nhu' co vai tro trung tam trong
s1,tl1lng (Mai Tr~n NgQc Tie-ng 2001, Bili Trang Vi~t 1989,
Abeles 1967, Pratt and Goeschl 1969). Chinh s1! gia tang tinh
qua vilng r~ng du'<;1cthie't l~p theo cach n6ng dQcao d vi tri xa
5
nh<:tydm cua mo vung f\lng voi etilen trong qua trlnh lao h6a
quy€t dinh sl! f1:mg,thong qua con dliong t6ng h<;fpcac enzym
phiin huy vach t€ bao (cellulaz va polygalacturonaz), khong
phiii do sl! giam n6ng dQ auxin hay sl! gia tang san xuilt etilen
(Abeles 1967, DeLa Fluente and Leopold 1968).

T6m l<:ti,sl!f1,mgla mQtqua trlnh sinh 19dlin toi sl!phiin My
vach t€ bao vung f1:mg.C6 nhi~u nguyen nhiin gay ra sl! r\lng,
trong d6 cac chill di~u hoa sinh trlidng thl!c v~t d6ng vai tro
quy€t dinh.
Chuang 2:
V! T LQ:U - PHUONG PHAP
V~tli~u
- Trai xoai Cat Hoa LQc(Mangifera indica L) d 0, 3, 7, 10
ngay tu6i, tit cac cay xoai ghep trlidng thanh 5 flam tu6i, dli<;fc
tr6ng t<:tiTr<:tiGi6ng Cay Tr6ng D6ng Ti€n - H6c mOll(TP
H6 Chi Minh).
-La xoai d vi tri bao quanh phh g6c tr\lCphat hoa. Phat hoa
dli<;fcphiin chia thanh 4 giai do<:tnkhac nhau: phat hoa d giai
do<:tn1 dai dQ lcm; phat hoa d giai do<:tn2 dai dQ 10-15 cm voi
cac hoa chlia nd; phat hoa d giai do<:tn3 dai dQ25-30 cm, hoa
b~t dh nd; phat hoa d giai do<:tn4 dai dQ50-60 cm, cac hoa nd
rQ.
- Khuc dt vung r\lng trai non cua xoai Cat Hoa LQc
(Mangifera indica L) d ngay tu6i tha 7, kMc dt vung r\lng la
cay m~m d~u (Dolichos sp.), khuc dt di~p lieu lua (Oryza
sativa L), tr\l h<:tdi~p cay m~m xa lach (Lactuca sativa L), ti't
di~p dlia leo (Cucumis sativus L).
6
Phuong phap
1. Theo d6i stf tang tntdng tnii va hi~n tu<;1ngl1:mgngoai thien
nhien (theo thCfigian, theo tu6i tnU).
2. Sinh tritc nghi~m khuc dt vung l1;mgtrai xoai d~ theo
d6i t6c dQ11,mgva xac dinh thCfil1;mgt50(Leopold va Poovaiah
1974). Cac khuc dt vung n:mg vo trung du<;1cnuoi trong moi
truCfngMS (Murashige va Skoog 1962) long tren may litc vdi

t6c dQ80 'yang/ phUt,28 :t 1DC,2000 :t 200 lux, dQ~m 85 :t 5%.
3. Quan sat hlnh thai giai ph~u qua lat dt dQCva ngang,
nhuQmhai mall. Quan sat du'di kinh hi~n vi va ch1,1panh.
4. Khao sat anh hudng cua stf thay d6i nhi~t dQtrong qua trlnh
r1,1ngtren cac trai xoai co cu6ng va vung r1,1ngtrai co l~p d45°C
trong 45 phUt,co ho~c thong co b6 sung cac cha't di~u haa sinh
trudng thtfc v~t.
5. Khao sat mQt s6 bie'n d6i sinh 19 h6a hQc xay ra t<:,-ivimg
r1,1ngcua trai xoai va cua la d cac giai do<:,-ntang trudng khac
nhau cua phat hoa: cu'CfngdQ quang h<;1pva hO ha'p (Walker
1990), stf thoat khi etilen t<:,-ivung r1,1ng, ham lu<;1ngRNA
(Abeles et al. 1966, Key and Shannon 1964, Wheeler and
Boulter 1967) va protein t6ng s6 (Smith et al. 1985), ki~m
chung tinh nguyen Vyn cua DNA trong qua trlnh r1,1ngqua di~n
di tren gel agaroz (Ausubel1999, Dellaporta et al. 1983), ham
lU<;1ngduCfngt6ng s6, ham lu'<;1ngtinh bQt trong la (Coombs et
al. 1987), ham lU<;1ngdi~p l1,1ct6 t<:,-ivung r1,1ngva trong la
(Inskeep and Bloom 1985, Speziale 1984).
6. £>0ham lu<;1ngcua cac cha't di~u hOa sinh trUdng thtfc v~t
trong trai xoai va trong la b~ng cac phudng phap sinh tritc
nghi~m san 1d thu~t sitc ki lop mong tren silica gel (Bui Trang
7
Vi~t 1992, Ley et at. 1963, Loveys va Van Dijk 1988, Meidner
1984 va Yokota et at. 1980). Citokinin con du'<Jcdo b~ng sAcky
long caD ap t<;titru'ang D<;tihQc Maine (CQng bOa Phap). Acid
abcisic du'<Jcdo theo phu'dng phap mi~n dich ph6ng x<;tt<;ti
tru'ang D<;tihQc Nice-Sophia Antipolis (CQng bOa Phap) (Le
Page-Degivry et at.1984).
7. Khao sat sv thay d6i ho<;tttinh enzym cellulaz d cac thai
di€m 10 va t50 bhg cach quail sat sv phiin My CMC

(Carboxymetil celluloz) tren aga (Meidner 1984).
8. Khao sat anh hu'dng cua cac chit trich tit trai non va la xoai
va cac chit di~u boa sinh tru'dng thvc v~t tinh khie't tren sv rl;lng
cua khuc cAtvung fl;lngla d~u (Dolichos sp.). Danh gia sv rl;lng
theo thai rl;lngt50(gia).
9. Khao sat anh hu'dng cac chit di~u bOa sinh tru'dng thvc v~t
d<;tngtinh khie't tIeD sv rl;lngcua khUc cAt vung rl;lngtrai xoai
trong moi tru'ang MS long du'<JclAc(80 vong/phUt), d 28 :t l°C,
2000
:t 200 lux, dQfim 85 :t 5%. Ki€m ITasv rl;lngtheo thai
gian va danh gia sv rl;lngqua thai fl;lngt50'
10. Ap dl;lng cac dung dich chit di~u boa sinh tru'dng thvc
v~t ngoai thien nhien d€ ki€m soat Svrl;lngtrai non cua xoai.
11. Danh gia hi~u qua xii' ly qua mQt s6 cm lieu nhu' trQng
lu'<Jngtu'di, trQng lu'dng kho, b~ day cua trai va hQt, ham lu'<Jng
carotenoid trong trai, ham lu'<Jngdu'ang t6ng s6 va ham lu'<Jng
acid huu cd trong trai.
Chu'dng 3:
8
KET QUA - THAo LU!N
Ke't qua
1. S1!tang trullng trai va hi?n tU(lngr(lng ngoai thien nhien
Tnii xaai co m(>tgiai da~n tang tntdng cMm (tu~n 10-11)
n~m xen gifi'ahai lh tang tntdng nhanh (tuh 3-10 va tu~n 11-
14). Phoi h<;1p1\[chi Mt d~u tang tntdng fa tit tu~n thu 5. Sl!
n:mg inti xay fa fa't m~nh d inti 7 ngay tu6i va 3 tu~n tu6i.
2. Tlfe di)r(lng eua khue cat vung r(lng trai xoai
Duong bi~u di~n phh tram n,mg thea thai gian co d~ng hlnh
chfi'S vailgiai da~n ti~m §:ntit 0-42 gio sau sl!dt co l~pvung
n:mg.Thoi n:mgt50du<;1cxac dinh d 62,8gio.

3. Cae bitn diJihinh thai gild phiiu eua vung r(lng
3.1. Bitn dtJihinh thai eua phoi va vung r(lng tudUgung
Duoi kinh hi~n vi, vung n,mg cua cac trai voi phoi bi tr\lY
chua cac te' baa dinh nhau m(>tcach long lea sa voi cac te' baa
vung f\lng cua cac trai co phoi pbat tri~n t6t hdn.
3.2. Cffu true vung r(lng
Sl! f\lng trai xaai chi xay fa t~i vung f\lng trai. Vung f\lng
co it cudng mo hdn phh cu6ng d pilla trang vung f\lng. Lat dt
ngang qua vung f\lng cha tha'y sl! tan fa vach Mt dffu tit lop te'
baa nhu mo va t~ng sinh b(>tn~m sau bell trang, g~n M th6ng
6ng tie'l.
3.3. Cae bitn dtJi hinh thai trong qua trinh r(lng theo thdi
gian
Vach cua cac lOp te' baa d¥p d vung f\lng g~n nhukhOng
thay d6i cha de'n 42 gio. Tit 48 gio, sl! tan fa vach te' baa t~i
vung f\lng xay fa, Mt dffutit m(>tphia. De'n 66 giO, vach cac te'
baa tan fa nhi~u hdn, tit ca hai pilla cua vung f\lng. Tit
72-90
9
gia, hi~n tu'Qngtan ra vaeh eang ro. D6n 96 giO, s\!'tan ra vaeh
gh nhu'hoao loan, hai hen vung r\lng chi con dinh voi nhau (j
vai t6 baa kha long lea.
3.4. Cac
bienddi hinh thai tt bllO vitng rljng dlim lac dljng
cua cac chitt diiu hoa sinh trlidng thljc vljt
AlA 2mg/1,BA I mg/l va ca GA320 mg/1d~u can s\!'tan ra
vaeh t6 baa vung f\lng, trong khi ABA I mg/l kieh thieh qua
tdnh nay.
?
4. Anh hlidng cuaslj thayddi nhi~t di) trong quatrinh rljng

Nhi~t dO eao thUe nhanh s\!'r\lng, ea (j trai co eu6ng hay
khue cAt vung r\lng co l~p. S6e nhi~t lac dOng m~nh hdn tren
khue cAtvung r\lng co l~p so voi vung r\lng con dinh voi trai,
tu'dng ling voi s\!'milt nu'oe (j khue cAt vung r\lng xay ra nhanh
hdn. AlA 2 mg/1co kha Danggiup t6 baa vung r\lng khang phh
nao voi hi~u ling eua s6e nhi~t.
5. Vai bitn ddi sinh ly hoa hf)c xdy ra t{Iivitng rljng
5.1. Thay ddi clidng di) ho hap va slj thoat khz elilen t{Ii
vitngrljng
Co s\!'gia tang eu'ang dOhOhilp eho toi thai diSm t50(62,8
gia). Etilen thoat ra t~i vung r\lng tang nhanh va d~t toi dinh (j
39 giO (tru'oe t50).Lu'Qngetilen giam t~i thai diSm t50,va ti6p
t\le giam san do. d 86 gia, khi s\!'san xuilt etilen giam m~nh thl
eu'ang dOhOhilp v~n con (j mlie tu'dngd6i eao.
5.2. Ham llif/ng RNA vaprotein tUngsf{
Ham Iu'QngRNA gia tang eho toi thai r\lng (t50)va giam
nhanh san do. Trai l~i, Iu'Qngprotein lue dh giam, tang nhanh
(j thai diSm t50(62,8 gia), va giam di khi s\!'r\lng xay fa.
10
5.3. Kilm chung tinh nguyen v~n cda DNA trong qua trinh
r1Jng
DNA cua t€ bao vung r1:1ngxua't hi~n ro trong mQt bang
a
gh mgcg6c,a to hay t50(tru'ong h<;fpkhOng co xii'Iy Hind III).
Vdi xii'ly Hind III, DNA cua t€ bao vung r1:1nghi dit d~ cho ba
bang khac nhau. Ca ba bang nay dSu co vi trl tu'dng dng gi6ng
nhau
ato vat50.
5.4. Bitn dfJiham lli(lng di?p 11Jctffxdy ra t{livung r1Jng
Ham Iu'<;fngdi~p h,1ct6 t6ng s6 giam dSu trong su6t qua trlnh

r1:1ng.
6. Mi)t sf;'bien ddi sinh ly hoa h{Jc trong LalJcac giai do{ln cda
phat boa lien quan tren s1/r1Jng
6.1. Clidng di) quang h(lp va ho hap
Cu'ong dQ quang h<;fpkhong thay d6i acac la trongcac giai
doc;\nkhac nhau cua phat boa, tuy nhien cu'ong dQ hO ha'p cua la
giam dh tit giai doc;\n2 cua phat boa.
6.2. Ham lli{fng tinh bi)t va dlidng tUng sff
Ham Iu'<;fngtinh bQt va du'ong t6ng s6 trong la giam ro tit
giai doc;\n 1 sang giai doc;\n2 cua phat boa, nhu'ng belt dh tang
tra Ic;\itit giai doc;\n3 sang giai doc;\n4.
6.3. Bitn ddi ham lli(lng di?p 11Jcto'trong La
Ham Iu'<;fngdi~p l1:1ct6 a va b (rieng re hay t6ng cQng) trong
la gh nhu' khong thay d6i acac giai doc;\nkhac nhau cua phat
boa.
7. Ho{lt tinh cna cac chat diiu boa sinh trlillng th1/cvfjt
7.1. Trong trai xoai
Ham Iu'<;fngauxin, giberelin va citokinin tha'p a ngay 7 (khi
trai de r1:1ng),hamIu'<;fngaci<;labcisic ra't cao a ngay nay,so vdi a
11
cac ngay 0 va 3 tru'dc do (khi trai ra't it n,mg). Rieng tru'ong h<Jp
acid abcisic (khi du'<Jcdo biing phu'ong phap mi~n dich), ham
lu'<Jngcha't nay giam tha'p d ngay 21 (khi trai d~ n,mg) so vdi d
cac ngay 10va 35 (khi trai it n,mg).
S\f thay d6i ham lu'<Jngcua cae cha't di~u boa sinh tru'dng
th\fc v~t trong trai theo tu6i trai du'<Jctom telttrong bang 3.15.
Bang 3.15: So sanh ham lu'<Jngcac cha't di~u bOa sinh tru'dng
thvc v~t (sau khi selc ky ) trong trai xoai Cat Hoa LQc
(Mangifera indica L) d cac ngay tu6i khac nhau.
( : tang giam thong dang k€ /' : tang ~: giam).

7.2. Trong ltixoai
Ham lu'<Jngauxin, giberelin va citokinin giam tha'p d giai do~n
3 va 4 cua phat boa (khi cae trai teen phat boa n,mg m~nh), so
Tu6i trai (ngay)
0
3 7 10 21 35
AlA

/'
Auxint6ng
/'
ABA
/'

ABA (mien dich)
/'
/'

/'
Cha'tcan t6ng /' /'
Giberelin

Giberelin t6ng
Citokinin
Citokinin(HPLC)
/'
Citokinint6ng
12
voi d cae giai do<;ln1 va 2 (khi cae boa hay trai tren phat boa
khong fl,lllg), trong khi ham lu'<;Ingacid abcisic tang cao d cae

giai do<;ln3 va 4.
8. 5lf thay adi ho{lt tinh enzym cellulaz
Yang phiin buy CMC bdi cha't trich tu khuc ciit viing fl,lllg d
t50co du'ang kinh lOllhon so voi d to.
9. Anh halIng cua cac chat trich va cac chat ailu hoa sinh
trullng thlfc vljt tinh khiet tren Slf r1!ngcua khuc cat vung r1!ng
lti alju (Dolichos sp.)
9.1. Chitt trich tit trai xoai
Cii 3 d<;lngcha't trich (tho, pha acid va pha trung tinh) d cae
trai xoai 0 ngay tu6i dell can m<;lnhs\1'r~ng cua khuc ciit viing
r~ng Ia d~u; hi~u ung can cua trai 3 ngay tu6i chi co d pha
trung tinh. Chi co pha acid cua trai 7 ngay tu6i can s\1'r~ng.
Cha't trich tu trai 10, 21 va 35 ngay tu6i noi chung dell kich
thich s\1'r~ng, tru pha acid cua trai 21 ngay tu6i.
9.2. Chat trich tit lti xoai
Cha't trich tu pha acid cua Ia xoai d giai do<;ln1cua phat boa
can s\1'~ng tu'ongt\1'nhu'AlA 2 fig/I. Ngu'<;IcI<;li,cae cha't trich
tu pha acid cua la xoai d cae giai do<;ln3 va 4 cua phat boa kich
thich m<;lnhs\1'~ng tu'ongt\1'nhu'ABA 2 mg/I va GA320 mg/l.
Cha't trich tu pha trung tinh cua Ia xoai d ta't cacac giai do<;ln
cua phat boa dell can m<;lnhs\1'r~ng tu'ongt\1'nhu'BA Img/l.
10. Anh halIng cac chat ailu hoa sinh trullng thlfc vljt tinh
khiet tren Slfr1!ngcua khuc cat vung r1!ngtrai xoai
AlA 2 mg/l, AlA 5 mg/l, Zeatin 10 mg/l ho~c AlA 5 mg/I ke't
h<;lpvoi Zeatin 10 mg/l dell co lac d~ng keo dai thai r~ng (can
13
s1,1'rvng), trong khi GA3 20 mg/1, ethrel 1000 mg/1 va
ABA 1 mg/1kich thich s1,1'f~ng.
11. Ap dl}ng cac chat die'uhoa sinh trullng thT/c vljt di kiim
soat sT/Tl}ngtrai non tren eliy xoai

-AlA 2 mg/1 giup tang ti I~ d~u trai (can s1,1'f~ng) d trai
3 ngay tu6i, nhung kich thich s1,1'f~ng d trai 7 ngay tu6i. AlA
5 mg/1 can s1,1'rvng d ta't ca cac trai 0-10 ngay tu6i, d~c bi~t Ia
co kha Dang can m~nh s1,1'f~ng (tang ti I~ d~u trai) khi trai d
giai do~n d~ f~ng (7 ngay tu6i).
- Zeatin 10 mg/1giup tang s1,1'd~u trai (can s1,1'f\lng) d ta't ca
cac trai 0-10 ngay tu6i, va hi~u ung d~c bi~t m~nh khi k~t hQp
vdi AlA 5 mg/1tren trai 7 ngay tu6i. Tuy nhien, hi~u ung can s1,1'
rvng giam di d cac trai 0 va 10 ngay tu6i (d giai do~n trai it
rvng).
- GA3 noi chung co tac d~ng khong dang k~ hay kich thich
nhy s1,1'f\lng (cac ngay 7 va 10).
Tit cac k~t qua neu tren, mQt s6 dung dich chua cac cha't di~u
bOa sinh tru'dng th1,1'cv~t co thanh ph~n va ti I~ khac nhau duQc
xii'ly tren trai. Cac dung dich As, C5o va DIOgiup s1,1'd~u trai,
can m~nh s1,1'f~ng trai; dung dich F5 can nhy s1,1'f~ng trai.
12. Banh gia hifu quO.xii Ii qua ml)t sf{ chi tieu sinh hoa
12.1. TTl;mg lli{Ing trai va cac thanh ph/in cda trai
- A5 giup tang m~nh tr<;mgluQng tudi va tr<;mgluQng kho
cua trai, nhUngd6ng thoi ding lam tang nhy tr<;mgluQngtudi va
trQngluQngkho cua va va xd. B~ day hQtcao hdn chu§'n nhung
b~ day trai khong cao.
- C5ova DIOcling co tac d~ng gi6ng A5,nhung d~c bi~t,b~
day hQt tha'p hdn so vdi chu§'n nhung b~ day trai b~ng (C50)
14
ho:)c cao hdn chuin (DJO).
12.2. Ham lli(ing carotenoid, dlidng va acid hilu cd trong trai
D6i voi ta't ca cac dung dich xa ly, ham ht<;1ngcarotenoid,
dtiong t6ng so' va acid hii'u cd noi chung thay d6i thong dang
k~. Dung dich As lam tang nht; ham lti<;1ngdtiong t6ng so'. Dung

dich Csova Fs lam cho trai hdi nhi~u acid hii'ucd hdn
Thaolu~n
Trong nghien CUllv~ hi~n tti<;1ngn:lllg"bOng" va "trai non"
Tieu (Piper nigrum L), Bui Trang Vi~t (1989) co neu cac va'n
d~ d~ giiH quye't trtioc khi ap d\lng cac cha't di~u boa sinh
trtidng th\\,c v~t d~ ki~m soat hi~n tti<;1ngnay: s\\'n:lllg "bong"
va "trai non" Tieu xay ra khi nao? d dau? cd quaD nao quye't
dinh? va di~u gl xay ra trong qua trlnh nay? Trong phh thao
lu~n nay, chUng toi ding l~n lti<;1td~ c~p Wi cac va'n d~ nay
trtioc khi ap d\lng cac dung dich chua cac cha't di~u boa sinh
trtidng th\\'c v~t d~ ki~m soat hi~n tti<;1ngr\lng trai non d xoai
Cat Hoa L<)c(Mangifera indica L).
vi thdi diim xay ra hi?n tli(ingrl!ng trai xoai non va cd
quan quylt dinh hi?n tli(ing nay
S\\'f\lng trai xoai xay ra rit som, t~p trung nhi~u teen trai d
7 ngay tu6i (trong giai do~n tang trtidng som) va 21 ngay tu6i
(cu6i giai do~n tang trtidng som, dffu giai do~n tang trtidng
nhanh) sau s\\'nd boa. Nhti v~y, co s\\' lien M cMt che giii'a s\\'
tang trtidng trai va s\\'r\lng traL Di~u nay cho tha'y trai, h<)tva
phoi trong hQt trong qua trlnh tang trtidng co vai tro d:)c bi~t
trong s\\' f\lng cua chinh trai (Vfi Van V\l 1997, Jacobs 1962,
15
Tamas et aI. 1979,1981).
vi cac thayddi hinh thai va s1/liio suy xay Tat(li vung TlJng
Sll f\lllg chi xay ra t<;liVilllgn;lllg tnii. Vung nay chua it tC'
baa bOa clidng ma so voi vung cu6ng d pilla trong vung r1,1ng.
Tuy nhien, sll r1,1ngkhang phai do tinh "yC'uot" cua ca'u truc
vung r1,1ngma do mQt qua trlnh sinh 19 d~c s~c do gen di~u
khien va chin sll lac dQng cua cac cha't di~u bOa sinh trlidng
thllc v~t (Leopold 1972). Ham llicJngdi~p l1,1cto' cua vung r1,1ng

giam d~u trong qua trlnh r1,1ng.Vi~c giam lien t1,1Cham llicJng
di~p l1,1cto' trong ma vung r1,1ngcho tha'y mQt cach ch~c ch~n
muc dQHiosuy cao cua vung nay (Nooden et al. 1988).
vi s1/gia tang clldng dl) hfj hOp va san xuift khi etilen t(li
vung TlJng
Sll gia tang cliang dQhO ha'p trong qua trlnh fl,lngchung to
ho<;ltdQng biC'nduong tich cllc cua cac tC'baa vung r1,1ngtrong
qua trlnh tan di vach tC'baa. San khi sll r1,1ngxay fa, sll san xua't
etilen va cliang dQhOha'p giam m<;lnh.Chinh etilen earn ling sll
t<;lOcac enzym trong tC'baa vung r1,1ng,khi cac tC'baa nay d
mQt tr<;lngthai lao hoa nha't dinh, lam cho vach cua cac tC'baa
vung nay tan ra va trai r1,1ng(Goren et aI. 1976, Kazokas et aI.
1998). Vai tro cam ling sll t<;lOenzym cellulaz bdi etilen da dlicJc
chung rninh trong sll chin trai Ie (Hartmann 1992).
vi condlldng sinh h{Jcphan tit trong qua trinh TlJng
RNA, protein gia tang t<;lithai diem tso lien quan toi sll t6ng
hcJpmQthay nhi~u protein lien quan dC'nliio suy va sll r1,1ng.
Sll giam ham lucJngprotein trong giai do<;ln0-39 gia khang chi
lien quan dC'nsll phan bUyprotein, bdi vi, co sll t6ng hcJpnhi~u
polypeptid d~c trling, nhling ding co sll ma't di mQt so'
16
polypeptid d~c tnlng khac (Brady & Romani 1987, Hartmann
1992, Nooden and Leopold 1988). D6 con la chi t:hicua qua
trlnh Hio h6a dn thie't cho ho,,-tdQng cua etilen trong sl! cam
ung cac enzym phan huy vach te' baa (Nooden & Leopold
1988) nhu du~c chung minh qua vong phan huy
carboxymetilcelluloz. Cung v6i cellulaz, polygalacturonaz cling
g6p phffnphan huy vach te' baa vung l11ngdo ho,,-tdQngxuc lac
sl! thuy'giai cac h~p cha't pectic (Hartmann 1992, Uheda et al.
2000). Cac ke't qua nay cung v6i tinh nguyen Vyn cua cac phan

tti DNA trong qua trlnh l11ng(cac bang DNA khong thay d6i a to
va tsodu du~c xti Iy Hind III hay khong) phffn nao chung
to sl!
l11ngla hi~n tu~ng sinh Iy blnh thuong do gen di€u khi~n qua
chu6i sinh t6ng h~p protein.
vi s1/thay ddi va vai fro cua cae chlft dieu hoa sinh trullng
th1/c vQ,t trong trai
Auxin giam m,,-nha trai 3 va 7 ngay tu6i cho tha'y sl! r\,lng
du~c ldch thich bai auxin a cac n5ng dQtha'p, nhu'ng bi can bai
auxin a cac n5ng dQ caD theo quaD di~m v€ "n5ng dQ auxin
ki~m soat sl! r\,lng" (Gaur va Leopold 1955 trong Abeles 1967
va Jacobs 1962).
Trai I,,-i,acid abcisic va cac cha't can n6i chung tang caD
trong trai angay 3 va angay 7. Acid abcisic c6 vai tro thai
phat sl! Hio suy (Mai Trftn NgQCTie'ng 2001, Mazliak 1998,
Nooden and Leopold 1988), t~o cho mo vung l11ng atr,,-ng trai
lao h6a dn thie't cho tinh nh,,-ycam cua mo v6i etilen. Ham
lu~ngABAgiam ra't tha'ptrong cac ngay 21 va 35, m~cdu tit
ngay21t6i ngay35 ham luQngABA tang nhy.ABAlien quaD
17
chu y€u Wi s1;itang tntCfngtnii, va qua do gian ti€p anh hu'Cfng
toi s1;if\lng trai (Blii Trang Vi~t 2000, Goren1993).
Gibere1in giam d~n trong trai tit 0-10 ngay tu6i tu'dng ang
voi giai do~n tang tru'Cfngsom cua trai. Trong giai do~n nay,
trai tang tru'CfngcMm eM y€u do s1;iphan chia t€ baa, khong
dn s1;ihi~n di~n cua gibere1in; gibere1in chi gia tang trong giai
do~n keDdai t€bao (Abde1and Rahman 1977).
Citokinin giam d~n trong trai tit 0 toi 7 ngay tu6i co th~ do
bi d6i thanh cae d~ng ba't ho~t ho~c cae d~ng dinh (Mac Gaw
and Horgan 1985). S1;igiam ham lu'<;1ngcitokinin ding co th~ do

s1;it6ng h<;1pcac cha'tnay kern nhu' trong tru'Cfngh<;1ps1;if\lng trai
tieu (Blii Trang Vi~t 1989).
vi vai Iro cua lti trong qua trinh rlf,ng Irai non xoai Cat
Hoa LQc
Cu'CfngdQ quang h<;1pcling nhu' ham lu'<;1ngdi~p h,1ct6 trong
la thay d6i khong dang k~ chang to la dii du tru'Cfngthanh. Tuy
nhien, cling voi s1;in;mg cua cac trai tren phat hoa (s1;igiam dQ
m~nh cua vling nMp), cu'CfngdQho ha'p cua la giam d~n tit giai
do~n 2, kern voi s1;igia tang ham lu'<;1ngtinh bQtva du'Cfng.
Ham lu'<;1ngauxin giam, acid abcisic tang trong la Cfcac giai
do~n 3 va 4 cua phat hoa (cac giai do~n co s1;in;mg m~nh) gap
pMn thuc nhanh s1;if\lng Cfcac trai 7 ngay tu6i.
Giberelin trong la Cfcac giai do~n 3 va 4 cling gia tang.
f)i~u nay pM h<;1pvoi vai tro kich thich tr1;icti€p s1;in,mg cua
giberelin (Cams 1966, Cooper et al. 1968, Goren 1993).
Citokinin trong la giam khi tren phat hoa bilt d~u xay ra s1;i
qmg (giai do~n 3) nhu'ng sau do tang m~nh Cfgiai do~n 4, khi
18
pMt boa d~t kich thudc t6i da, sl! r1.lngdi~n ra m~nh me hdn.
Trong diy, hi va tnii d~u la ndi nMn citokinin tU r~, ngoai
ngu6n citokinin chu ye'u tll' tnii va hQt (Vii Van V1.l 1997,
Bernier et al. 1993). Khi tnii f1.lng,hi u'u tieD nMn citokinin va
do do ham lu<;1ngcha't nay tang caD. Nhu v~y, sl! tUdng quaD
giua hi va tnii co vai tra dang cM 9, bell c~nh st! tudng quaDco
tinh quye't djnh giua trai va vung f1.lngcua chinh no (Jacobs
1962, Tamas eta!. 1979,1981).
Anh hlillng cua cac chat trick tit trai va ta xoai tren khuc
ceitvung rljng ta dlju (Dolichos sp.)
Cha't trfch tUtrai d cac ngay tuGikMc nhau chua nhi~u cha't
kich thich sl! r1.lng.Nhu v~y, d xoai, trai co khuynh hudng f1.lng

trong qua trlnh tang tru'dng.
D6i vdi cha't trfch tho tll'la trong pha acid, cac cha't trich d
giai do~n 3 va 4 cua pMt boa (khi st! f1.lngxay ra ra'tm~nh) d~u
kich thich m~nh sl! f1.lngtUdng tt! ABA 2mg/l va GA320 mg/l.
MQt lh nua ke't qua cho tha'y la co vai tra nha't dinh trong st!
ki~m sociiqua trlnh f1.lngtrai non d xoai.
D6i vdi cha't trich tho tll'la trong pha trung tinh d cac giai
do~n khac nhau cua pMt boa d~u can st! f1.lng,tudng tt! nhu vai
tra cua BA 1 mg/l.
Nhu v~y, st! f1.lngse xay ra khi din b~ng giua cac cha't kich
thich va can tang trudng nghieng v~ cac cha't can tang trudng
hay kich thlch st! f1.lng(Nguy~n Nhu Khanh 1996, Goren 1993).
Cac xii'19ki~m sociist! f1.lngdU<;1cchung toi tht!c hic$nnh~m dua
din b~ng nay nghieng v~ cha't can sl! f1.lnghay kich thich tang
trudng trai.
19
vd anh hlillng cua cae chat didu hoa sinh trlillng thl/c vljt
tinh khiet tren khuc cat vung r1!ngcua trai xoai
AlA 2 va 5 mgll d~u can s1!fI,mg.Hit$uung nay tru'dc he't
phu h<;1pvdi quaDdicgmv~ "n6ng dQ auxin kicgmsO!lts1!fI,mg"
(Gaur va Leopold 1955 trong Abeles 1967 va Jacobs 1962).
N6ng dQ auxin tich lfiy cao d vung rvng se can s1!r~ng. Hit$u
ung nay ding phu h<;1pvdi quaD dicgmv~ s1!rvng hai giai do~n
(Rubinstein va Leopold 1963). AlA du'<;1cxii' 1y va di chuycgn
nhanh tdi vung rvng va can s1!r~ng d giai do~n mQt.Quan di~m
v~ thCiidicgmap d~ng auxin c6
ynghIa quaDtr(;mgtrong sinh ly
hQcth1!cv~t, chinh tr~ng thai sinh ly cua vung r~ng (khang phiii
n6ng dQ hit$n dit$n t~i vung fI,mg) quye't dinh s1!r~ng. Quan
dicgmv~ tr~ng thai sinh ly cua ma th1!Cv~t quye't dinh tac dQng

cua mQtcha't di~u boa sinh trttdng th1!cv~t dii du'<;1cthila nh~n
(Bornmann 1985, Mac Millan 1985). Zeatin xii' 1yrieng re hay
ph6i h<;1pvdi auxin can m~nh s1!fI,mgcua khuc
d t vung rvng
trai xoai phu h<;1pvdi quaD dicgm:zeatin can qua trlnh liio suy,
duy trl Hiu hdn khuc cAt d giai do~n mQt va do d6 giup auxin
(AlA 5 fig/I) can s1!r~ng.
Ethrella cha't sinh etilen trong ma th1!cv~t (Nguy€n Quang
Th~ch va cs. 2000). Do d6, xii'ly ethrellOOO mgll nch thich s1!
rvng ciia khuc cAt vung rvng trai xoai. Tu'dng t1!,ABA 1 mgll
va GA320 mgll cfing nch thich s1!r~ng, VIca hai cha't nay cung
nch thich s1!san xua't etilen (Carns 1966, Dorffling 1972). Tuy
nhien, khang phiii cha't nao nch thich s1!san xua't etilen d~u
nch thich s1!rvng. Auxin va citokinin nch thich ma th1!cv~t
san xua't etilen nhu'ng l~i can s1!r~ng, VIhai cha'tnay can qua
20
trlnh 13:0soy cua mo th1,1'cv~t, va do d6 ngan can tinh nh;:lycam
cua mo d6i vdi etilen trong qua trlnh l1;lng(Vii Van V1,11997,
Abeles et al. 1967).
S1,1'r1,1ngtrai non ?1xoai Cat Hoa LQcdo d~c tinh sinh Ii cua
trai quye't dinh (trai ?11 va 3 tuiln tu6i l1;lngm;:lnh).Tuy nhien,
cac thay d6i dQtngQt v€ thCfitie't g6p philn kich thich qua trlnh
nay. Do d6, s1,1'gay s6c nhi~t (45°C trong 45 phut) kich thich s1,1'
l1;lngcua trai vdi viing l1;lnghay viing l1;lngtach rCfi.Trongs6
cac cha't di€u bOa sinh tru?1ngth1,1'cv~t du<jcxU'Ii ciing vdi s6c
nhi~t, chi c6 AlA 2 mgll c6 hi~u ti'ngkhang s6c nhi~t va do d6
can s1,1'r1,1ng.GA320 mgll va BA 1 mglliam tang nh~ hi~u ti'ng
cua s6c nhi~t, nhung ABA 1 mglliam tang m;:lnhhi~u ti'ng cua
s6c nhi~t. ABA thuCfngxua't hi~n khi th1,1'cv~t du<jcd~t dudi cac
stress, Den du<jcxem la da'u hi~u cua cac stress nhu nhi~t, kho

h;:ln,n5ng dQmu6i cao (Bianco-Trinchant et al. 1998, Garello et
at. 1995, Leung et at. 1998, Salisbury 1992). s6c nhi~t tac dQng
m;:lnhhdn khi s1,1'ma't nudc cang nhi€u. Nhu v~y, s6c nhi~t ro
rang c6 lien quaD tdi stress nudc. Ca hai ki~u stress nay d€u
lien quaD tdi s1,1'gia tang ABA va s1,1't6ng h<jpcac protein d~c
bi~t du<jc gQi la HSPs (heat shock proteins) (Biii Trang Vi~t
2002, Morimoto 1999, Taiz et at. 1991).
vi slf ap d(lng cae chiit diiu boa sinh trullng thlfc vtjt ngoai
thien nhien di kiim soat slf r(lng
AlA 2 mgll kich thfch s1,1'l1;lng?1trai 7 ngay tu6i (khi trai de
r1,1ng);it nhi€u can s1,1'r1,1ng?1cac ngay 0, 3 va 10. Ngu<jcl;:li,
AlA 5 mgll can m;:lnhs1,1'r1,1ng?1ngay 7 ciing nhu?1 cac ngay
khac. Ke't qua nay pM h<jptrudc he't vdi quaD di~m can biing
auxin - auxin (Jacobs 1962): s1,1'b6 sung auxin se lam khuynh dQ
21
va thffp hdn d vi tri gh do d~c tinh di chuy~n huu qtc cua auxin,
va di~u nay can s1!I1;mg.K~t qua nay ding phil h<;1pvai quan di~m
ki~m soat s1!I1,mgtheo n6ng dQauxin (Abeles 1967, Jacobs 1962)
va cling rfft phil h<;1pvai quan di~m v~ s1! I1;mghai giai do~n
(Rubinstein and Leopold 1963). Quan di~m v~ s1!I1:mghai giai
do~n giup ta hi~u VIsaDxii'19AlA 2 mg/l kieh thich s1!I1,mgd trai
7 ngay tu5i, trong khi AlA 5 mg/ll~i can s1!n;mg d cae trai nay.
Theo quan di~m nay auxin 5 mg/l di ehuy~n huu e1!enhanh hdn
nen tich lliy d n6ng dQcaDhdn t~i vilng qmg trong giai do~n m(>t
eua s1!I1;mg,va do d6 can s1!I1:mg.Ngu'<;1el~i, AlA 2 mg/l di
ehuy~n huu e1!eeh~m hdn va tich lliy d giai do~n hai va do d6 kieh
thich s1!n;mg. K~t qua nay eho thffy s1!dn thi~t phai xii' 19 sam
cae ehfft di~u haa sinh tru'dng th1!ev~t tru'ae khi giai do~n hai eua
s1!n;mgbitt dffu.
Zeatin 1Omg/ldil xii'19rieng re hay k~t h<;1pvai AlA 5mg/l

d~u can m~nh s1!I1:mg.Di~u nay phil h<;1pvai s1!phan tich cae ehfft
di~u haa sinh tfu'dng th1!ev~t hi~n di~n trong trai d cae giai do~n
tu5i khae nhau (giai do~n de I1,mgtrai ehua it hai ehfftnay), va vai
tra can s1!laDsuy eua hai ehfftnay d6i vai cae khue d:t vilng n;mg.
GA3 20 mg/l kieh thich s1!I1:mgd trai 7 va 10 ngay tu5i.
Trong giai do~n tang tru'dng sam, giberelin n6i chung kieh thich
s1!n;mg trai, tru trai d 3 ngay tu5i. Giberelin kieh thich tr1!eti~p
s1!I1;mg(Carns 1966, Cooper et at. 1968, Goren 1993); hdn nua
trong giai do~n tang tru'dng sam eua trai (phan ehia t~ baa), trai
khOng dn giberelin nen s1!b5 sung giberelin kh6ng e6 tae d\mg
kich thich s1! tang tntdng trai (gian ti~p can s1!I1;mgtrai). Tu cae
22
ke't qua da du'<;1c,cac bie'n d6i dh t(fis1!r\lng trai non cua xorti Cat
Hoa LQC7 ngay tu6i co th~ du'<;1ctom ti\t trong hinh 3.27.
Moi tru'ong
(thoi tie't thay d6i dQtngQt)
!
Bie'n d6i ham lu'<;1ngcac cha't di~u hOatrong trai d cac giai do~n
de f\lng (giam auxin, citokinin, giberelin; tang acid abcisic)
. !
Lao hoa mo vungr\lng
!
Tinh nhav earn cua mo vunl! runl! v(fietilen
!
DNA + mRNA + Protein (enzym philn huy vach te'bao)
!
Tach roi vach te' brlOvung
mob 3.27: Cac bie'n d6i dftn t(fi s1!r\lng trai non d xoai Cat Hoa
LQc (d1!atheo mo hlnh giai thich s1! r\lng la cua Addicott, 1968
va s1! r\lng "bong" va "trai non" tieu Piper nigrum L cua Bui

TranI! Viet. 1989),
So v(fi mo hinh v~ s1! r\lng "bong" va "trai non" Tieu
(Piper nigrum L) (Bui TrangVi~t 1989), bie'n d6i quaDtr<;>ngtrong
s1! f\lng trai non cua xoai Cat Hoa LQc la s1! giam auxin,
citokinin va giberelin va tang acid abcisic, thay vi chi giam
auxin va citokinin, m~c du ca hai ki~u bie'n d6i cac cha't di~u
23
hOa sinh tnt6ng th\fc v~t nay (6 "bong" va "tnii non" Tieu va 6
tnii non cua xoai Cat Raa LQc) dell dh toi s\f HiohOamo vung
rl,lllg.S\f r\lng trai non 6 xoai Cat Raa LQccling xay ra theo hai
bu'oc can Mn: bu'oc mQtxay ra 6 trai voi s\f thay d6i ham 1u'<;lng
cac cha't dieu haa sinh tru'6ng th\fc v~t trong trai, va bu'oc hai
xay ra 6 vung r\lng trai do h~u qua cua cac thay d6i xay ra
trong trai dh toi s\f tan ra vach te'bao.
KET LU~N - DE NGHJ
Ke'tlu~n
Til'cac ke't qua tren, chUngtoi co mQts6 ke't 1u~nnhu'sau:
1. ve thai di~m, vi tri xay ra s\f r\lng va cd quail quye't dinh s\f
r\lng trai non cua xoai Cat Raa LQc(Mangifera indica L):
. S\f f\lng xay ra theo hai d<;lt:d<;lt1 trong giai do<:tntang
tru'6ng sam cua trai (7 ngay tu6i) va d<;lt2 khi trai b~t
dffu giai do<:tntang tru'6ng nhanh (3 tuh tu6i).
. S\f r\lng xay ra t<:tivung f\lng, lien quail de'n s\f t<:t° cac
enzym phan My vach te' bao theo con du'ang sinh hQc
phan tiY(19thuye't trung tam cua sinh hQcphan tii').
. Trai co vai tra quye't dinh s\f r\lng trai thOngqua s\f thay
d6i cua cac cha't dieu haa sinh tru'6ng th\fc v~t trong
trai. La co vai tra tu'dng quail quail trQng trong qua trlnh
r\lng.
2. S\f r\lng 1a hi~n tu'<;lngsinh 19hQcco ki~m soat. Co s\f thay

d6i ham 1u'<;lngcac cha't dieu haa sinh tru'6ng th\fCv~t trong
trai, trong 1ava s\f thoat khi eti1en, gia tang cu'ang dQhOha'p t<:ti
vung r\lng. Ram 1u'<;lngauxin, giberelin va citokinin giam trong