Kinh tế xanh định hướng phát triển bền vững cho nền kinh tế việt nam giai đoạn 2015 2025

i



B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC NGOI THNG
o0o


Công trình tham d cuc thi
‘‘ Sinh viên nghiên cu khoa hc trng đi hc
Ngoi Thng nm 2013 ’’

Tên công trình
KINH T XANH - NH HNG PHÁT TRIN BN
VNG CHO NN KINH T VIT NAM GIAI ON
2015-2025


Nhóm ngành: Kinh t và qun lý 3

Hà Ni, tháng 5 nm 2013
ii


MC LC

DANH MC CÁC T VIT TT i
DANH MC BNG BIU TRONG  TÀI iii
LI NịI U 1
CHNG 1: TNG QUAN V MÔ HÌNH KINH T XANH 4

1.1. Nhng khái quát chung v mô hình kinh t xanh 4
1.1.1. Khái nim kinh t xanh 4
1.1.2 Ý ngha ca vic phát trin mô hình kinh t xanh 6
1.1.2.1 Kinh t xanh đóng vai trò quan trng trong Phát trin bn vng 6
1.1.2.2 Kinh t xanh góp phn xóa đói gim nghèo, to công n vic làm 7
1.1.2.3 Kinh t xanh bo v s đa dng sinh hc 8
1.1.2.4 Phát trin kinh t xanh là hng đi tt yu ca Vit Nam 9
1.2 Mt s mô hình phát trin kinh t xanh  các nc trên th gii 11
1.2.1 Mt s mô hình phát trin kinh t xanh  các nc đang phát trin 11
1.2.1.1 Mô hình phát trin kinh t xanh ti Trung Quc 11
1.2.1.2 Mô hình phát trin kinh t xanh ti Kenya 17
1.2.1.3 Mô hình phát trin kinh t xanh ti Braxin 19
1.2.2 Mt s mô hình phát trin kinh t xanh  các nc phát trin 22
1.2.2.1 Ph́t trin kinh t xanh ti Ph́p 22
1.2.2.2 Ph́t trin kinh t xanh ti c 23
1.2.2.3 Ph́t trin kinh t xanh ti M 244
CHNG 2: THC TRNG, C HI VÀ THÁCH THC CA VIT
NAM TRONG TIN TRÌNH PHÁT TRIN KINH T XANH 29
2.1 Thc trng phát trin nn kinh t xanh ca Vit Nam 29
2.2 C hi ca Vit Nam trong tin trình phát trin kinh t xanh 34
2.2.1 Bi cnh khu vc và th gii trong tin trình phát trin kinh t xanh 34
2.2.2 ng li và chính sách ca Vit Nam trong vic trin khai thc hin
nn “Kinh t Xanh” 37
2.2.3 Kinh t Vit Nam thúc đy vai trò ca Kinh t Xanh 38
iii


2.3 Thách thc mà Vit Nam đang phi đi mt trong tin trình phát
trin kinh t xanh 39
2.3.1 V nhn thc 40

2.3.2 Vn đ công ngh trong thc hin tng trng xanh 41
2.3.3 V ngun vn đu t cho tng trng xanh 45
2.3.4 Gii quyt sinh k và thu nhp 46
CHNG 3: NH HNG PHÁT TRIN KINH T XANH TRONG
GIAI ON 2015-2025 48
3.1 Các chin lc phát trin 48
3.1.1Gim khí thi hiu ng nhà kính 50
3.1.2 Xây dng chính sách tái t chc c cu kinh t, qun lý và bo h,
khuyn khích phát trin kinh t xanh 54
3.1.3 Xanh hóa sn xut và tiêu dùng 56
3.1.3.1 Xanh hóa sn xut 56
3.1.3.2 Xanh hóa li sng và thúc đy tiêu dùng bn vng 57
3.2 Phng pháp áp dng thc tin 58
3.2.1 Áp dng các lut l và quy đnh 58
3.2.2 Khuyn khích phát kin các ng dng mi: To điu kin cho vic tip
cn công ngh và khuyn khích áp dng công ngh 60
3.2.2.1 Các chính sách to điu kin cho vic tip cn công ngh xanh 61
3.2.2.2 Các chính sách khuyn khích áp dng công ngh xanh 59
3.2.3 Khuyn khích phát kin s dng ngun tài nguyên tái to có ngun gc
t sn xut nông-lâm-ng nghip: i mi sáng to, thâm canh bn vng và
các cách tip cn cnh quan tng hp. 60
3.2.3.1Tng nng sut đng thi ci thin qun lỦ đt và tài nguyên nc 60
3.2.3.2 Tng hiu qu và gim lãng phí lng thc 65
3.2.3.3 Khai thác công ngh 66
3.2.3.4 Xanh hóa ngành nuôi trng thy sn 67
KT LUN 69
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 71
i

DANH MC CÁC T VIT TT

Danh mc t vit tt ting Anh

APEC
Asia-Pacific Economic
Cooperation
Hi ngh Din đàn Hp
tác Kinh t Châu Á –
Thái Bình Dng
ASEAN
Association of South
East Asian
Hip hi ćc nc ông
Nam Á
ASEM
The Asia-Europe
meeting
Hi ngh cp cao Á-Âu
BRT
Bus Rapid Transit
H thng xe buýt trung
chuyn nhanh
CDM
Clean Development
Mechanism
C ch phát trin sch
FDI
Foreign Direct

Investment
u t trc tip nc
ngoài
FIT
Feed in Tariff
Thu tái to
GDP
Gross Domestic Product
Tông sn phm quc
ni
IPPUC

Vin nghiên cu và quy
hoch đô th Curitiba (
Brasil)
LCA
Life-cycle Assessment
Phng ph́p ́nh gí
chu k vòng đi

NDRC
National Development
and Reform Commission
y ban Quc gia v
Phát trin và Ci cách
OECD
Organization for
Economic Cooperation
and Development
T chc Hp tác và

Phát trin kinh t
ii



R&D
Research and
Development
Hot đng Nghiên cu
và Phát trin
TNC
Transnation
Corporations
Công ty xuyên quc gia
UNEP
United Nations
Environment
Programme
Chng trình Môi
trng Liên Hip Quc
UNDTAC
United Nations
Conference on Trade
and Development
Din đàn Thng mi
và Phát trin Liên Hip
quc

UNFCCC
United Nations

Framework Convention
on Climate Change
Công c khung ca
Liên hip quc v bin
đi khí hu

Danh mc t vit tt ting Vit

KCN
Khu công nghip
KCX
Khu ch xut
NDT
Nhân dân t



iii




DANH MC BNG BIU TRONG  TÀI
Danh mc các hình
Hình 1.1: Mi liên h gia các chính sách phát trin kinh t xanh ca Curitiba 20
Danh mc các bng
Bng 2.1: T l ca cu phn “xanh” trong tng giá tr gói kích thích kinh t 35
Bng 3.1: Các ch tiêu c th cho mc đích xanh hóa sn xut do ng đ ra
trong chin lc quc gia 57
Danh mc các biu đ

Biu đ 2.1:Trình đ công ngh ca các doanh nghip  Tp. H Chí Minh 30
Biu đ 3.1: Ch tiêu gim cng tiêu hao nng lng trên mt đn v GDP
hàng nm ca 3 quc gia giai đon 2011-2015 50

Biu đ 3.2: Lng phát thi khí CO2 trc đây ca xe và tiêu chun hin
hành hoc tiêu chun đ xut, t nm 2007 đn nm 2025 57

1



LI NịI U
1. Tính cp thit ca đ tƠi
Trong nhiu nm qua, nn kinh t Vit Nam ph́t trin da vào khai
th́c tài nguyên là chính, trong khi vic phân b và s dng “ngun vn t
nhiên” li kém hiu qu và lãng phí. Cht thi gây ô nhim môi trng không
đc qun lỦ và x lỦ tt. Công ngh sn xut còn lc hu, chm đi mi nên
tiêu tn nhiu nng lng, kéo theo nng sut cht lng thp. Vit Nam hin
đang đang đi mt vi nguy c cn kit ngun tài nguyên, suy gim cht
lng môi trng sng và cng là mt trong nm nc b nh hng nghiêm
trng bi s bin đi khí hu.
ng trc nhng vn đ thách thc này, s cn thit phi chuyn dch
mô hình kinh t, mô hình tng trng hin có đã đc nhiu t chc, quc gia
đt ra.Ngay trong na sau ca thp niên đu tiên ca th k 21, hng tip
cn “Nn kinh t Xanh” đc phát trin.ây đc xem là mt mô hình mi,
góp phn gii quyt nhng thách thc mang tính toàn cu nh bin đi khí
hu.
Chính vì vy, nhóm nghiên cu chn đ tài “Kinh t xanh - nh
hngphát trin bn vng cho nn kinh t Vit Nam giai đon 2015-
2025” vi mc đích ch ra nhng thun li và khó khn ca nc ta khi

hng ti phát trin nn kinh t xanh,đa ra mt s kinh nghim quc t đ t
đó có l trình và bc đi phù hp cho nn kinh t nc nhà
2. Tng quan tình hình nghiên cu
ụ tng phát trin “kinh t xanh” đc đa ra t nhng nm 70 ca th
k XX. Tuy nhiên, phi đn tháng 10/2008, UNEP phi hp vi các nn kinh
t hàng đu th gii mi trin khai sáng kin “kinh t xanh” (Green
2



Economy). ã có nhng công trình nghiên cu tiêu biu  trên th gii và
Vit Nam nh sau:
- “Hng ti nn kinh t xanh- L trình cho phát trin bn vng và
xóa đói gim nghèo” ca chng trình môi trng Liên Hip Quc (
UNEP );
- “Khai th́c và s dng nng lng xanh  Vit Nam” ca TS. Bùi
Quang Tun ti hi tho Khoa hc quc t “Chin lc tng trng
xanh ca Hàn Quc và nhng gi ý cho Vit Nam”;
- “Kinh t xanh trong đi mi mô hình tng trng và tái cu trúc nn
kinh t Vit Nam giai đon ti ca GS.TS.Nguyn Quang Thun và
TS.Nguyn Xuân Trung.;
 tài “Kinh t xanh – đnh hng phát trin bn vng cho nn kinh t
Vit Nam giai đon 2015-2025” vn dng và k tha công cuc nghiên cu
và ng dng kinh t xanh ca ćc nc trên th gii, đc bit là Vit Nam đ
tìm ra hng đi hiu qu thay đi mô hình kinh t trong giai đon 2015-2025.
3.Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu ca đ tài là thông qua vic đánh giá thun li và thách thc
ca Vit Nam hin nay trong tin trình đi mi hng đn nn kinh t xanh,
thông qua nghiên cu kinh nghim t ćc nc trên th gii đ t đó đ xut
ćc hng phát trin nn kinh t xanh Vit Nam trong giai đon sp ti

(2015-2025).
4. Phng pháp nghiên cu
 tài s dng các phng ph́p nghiên cu chung nh tng hp, phân
tích, thng kê ćc thông tin s liu t nhiu ngun, c nhng ngun trc tip
và gín tip. Ngoài ra nhóm chúng tôi còn s dng mt s phng ph́p liên
quan đn kinh t xanh ( phng ph́p k tón xanh, phng ph́p chu k
vòng đi.v.v ) đ nghiên cu sâu hn v lnh vc này
3




5. i tung vƠ phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Thc trng và hng đi cho nn kinh t xanh  Vit
Nam
-Phm v nghiên cu:
Phm v nghiên cu v mt ni dung:  tài tp trung nghiên cu và gii
quyt mc tiêu đ ra  mc 3 trên.
Phm v nghiên cu v mt thi gian:  tài nghiên cu nn kinh t xanh
ca Vit Nam t nm 2005 ti nay và đ xut mô hình và phng hng phát
trin giai đon 2015-2025
6. Kt cu ca đ tƠi
Ngoài Li nói đu, Kêt lun , danh mc Tài liu, Bng biu, đ tài
đc kt cu thành ba chng:
Chng 1: Tng quan v mô hình kinh t xanh .
Chng 2: Thc trng, c hi và th́ch thc ca Vit Nam trong tin
trình ph́t trin kinh t xanh.
Chng 3: nh hng ph́t trin kinh t xanh ti Vit Nam trong giai
đon 2015-2025.

4



CHNG 1: TNG QUAN V MỌ HỊNH KINH T XANH
1.1. Nhng khái quát chung v mô hình kinh t xanh
1.1.1. Khái nim kinh t xanh
Kinh t xanh không ch là s lng ghép vn đ môi trng trong phát
trin kinh t, mà nó đã đc hiu sâu rng hn, đ cp đn c phát trin cân
bng, hài hòa gia các mc tiêu. Ngày nay nó đã đc coi là mt mô hình
phát trin mi, đc nhiu nc ng h và hng theo. Theo Chng trình
Môi trng Liên hp quc (UNEP), Kinh t xanh là nn kinh t nâng cao đi
sng con ngi, to vic làm và ci thin công bng xã hi, đng thi gim
đ́ng k nhng ri ro môi trng và nhng thiu ht sinh thái. Trong nn
Kinh t Xanh, s tng trng kinh t phi gn vi gim phát thi carbon, gim
thiu ô nhim môi trng, s dng hiu qu nng lng và tài nguyên, ngn
chn s suy gim đa dng sinh hc và các dch v h sinh thái.
ụ tng phát trin “kinh t xanh” đc đa ra t nhng nm 70 ca th
k XX. Tuy nhiên, phi đn tháng 10/2008, UNEP phi hp vi các nn kinh
t hàng đu th gii mi trin khai sáng kin “kinh t xanh” (Green
Economy), bt ngun t thc t là, c th gii khi đó đang phi đi mt vi
nhiu cuc khng hong: khng hong v khí hu và đa dng sinh hc (gia
tng ph́t thi khí gây “hiu ng nhà kính” và mt cân bng sinh thái), khng
hong nhiên liu (cú sc giá nhiên liu nm 2007 -2008), khng hong lng
thc (gí lng thc, thc phm tng cao và tình trng thiu lng thc  mt
s khu vc), khng hong nc sch (khan him nc sch) và nghiêm trng
nht là cuc khng hong tài chính và suy thoái kinh t toàn cu nm 2008 -
2009. Mô hình kinh t c, trong đó ćc hot đng kinh t da ch yu vào

nhiên liu hóa thch và tng trng nhanh nh s dng quá mc các ngun
lc t nhiên mà không quan tâm đn vn đ môi trng và xã hi, đã không
còn phù hp. Vì th, th gii phi tìm kim mt mô hình, mt phng thc
5



phát trin kinh t mi va giúp tng trng kinh t sau mt giai đon suy
gim do nh hng ca các cuc khng hong, va bo đm cht lng môi
trng, gim nguy c mt cân bng sinh thái và ri ro khí hu, bo đm s
dng ngun tài nguyên thiên nhiên bn vng và không làm gia tng s mt
công bng trong xã hi, to điu kin đ phát trin bn vng.
Trong d tho Chin lc tng trng xanh ca Vit Nam thi k
2011- 2020 và tm nhìn đn 2050 ca B K hoch và u t đã đa ra quan
đim chin lc ‘‘Tng trng xanh  Vit Nam là phng thc thúc đy quá
trình t́i c cu nn kinh t đ tin ti vic s dng hiu qu tài nguyên thiên
nhiên, gim phát thi khí nhà kính thông qua nghiên cu và áp dng công
ngh hin đi, phát trin h thng c s h tng đ nâng cao hiu qu nn kinh
t, ng phó vi bin đi khí hu, góp phn xóa đói gim nghèo, và to đng
lc thúc đy tng trng kinh t mt cách bn vng’’.  Vit Nam, chin
lc tng trng xanh đc coi là mt bc c th hóa trong chin lc phát
trin bn vng, là ni dung chính ca phát trin bn vng. Các khái nim ca
các t chc khác nhau có cách din đt kh́c nhau nhng chúng đu qui t 3
đim chính :
(i) Kinh t xanh là nn kinh t thân thin vi môi trng, gim phát thi
khí nhà kính đ gim thiu bin đi khí hu.
(ii) Kinh t xanh là nn kinh t tng trng theo chiu sâu, hao tn ít
nhiên liu, tng cng các ngành công nghip sinh th́i, đi mi công ngh.
(iii) Kinh t xanh là nn kinh t tng trng bn vng, xóa đói gim
nghèo và phát trin công bng.

6



1.1.2 Ý ngha ca vic phát trin mô hình kinh t xanh
1.1.2.1 Kinh t xanh đóng vai trò quan trng trong Ph́t trin bn vng
“Ph́t trin bn vng là s ph́t trin có th đ́p ng đc nhng nhu
cu hin tài mà không nh hng hay làm tn hi đn kh nng đ́p ng nhu
cu ca ćc th h tng lai”. T cui nhng nm 80, thut ng này đã gây
đc s chú Ủ t d lun quc t sau khi xut hin trong bn b́o ćo “Tng
lai ca chúng ta”, mt b́o ćo mang tính bc ngot ca y ban Brundtland;
và tip tc gây đc ting vang ti Hi ngh Thng đnh Tŕi t nm 1992
(Rio 1992), đc coi nh là mt nguyên tc quyt đnh v ph́t trin bn
vng. Ph́t trin bn vng đòi hi s tin b và tng cng sc mnh ca c
ba yu t có tính cht ph thuc và tng h: Kinh t - Xã hi - Môi trng.
Chuyn đi sang nn kinh t xanh có th là mt đng lc quan trng
trong n lc này. Thay vì b coi nh là ni hp th cht thi to ra bi ćc
hot đng kinh t mt ćch th đng, thì trong nn kinh t xanh môi trng
đc xem là nhân t có tính quyt đnh đn tng trng kinh t, ci thin
chui gí tr, đem li s n đnh và thnh vng lâu dài. Nói ćch kh́c, nhân
t môi trng thc s đóng vai trò nh là cht xúc t́c cho tng trng và đi
mi trong nn kinh t xanh.
Trong nn kinh t xanh, nhân t môi trng có kh nng to ra tng
trng kinh t và phúc li xã hi. Ngoài ra, khi mà sinh k ca mt b phn
ngi dân có mc sng di mc nghèo kh ph thuc nhiu vào t nhiên,
hn na h là nhng đi tng d b tn thng do t́c đng ca thiên tai
cng nh s bin đi khí hu, vic chuyn đi sang nn kinh t xanh cng góp
phn ci thin s công bng xã hi, và có th đc xem nh là mt hng đi
tt đ ph́t trin bn vng.

Ćch thc đ ́p dng mô hình kinh t xanh đi vi mt quc gia ph́t
trin hoc đang ph́t trin có th rt kh́c nhau; điu đó ph thuc vào rt
nhiu
7




yu t, chng hn nh đc đim đa lỦ, tài nguyên thiên nhiên, tim lc con
ngi - xã hi và giai đon ph́t trin kinh t. Tuy nhiên, nhng nguyên tc
quan trng bao gm đm bo phúc li cao nht, đt mc tiêu công bng v
mt xã hi và hn ch ti đa nhng ri ro cho môi trng và h sinh th́i thì
vn luôn luôn không thay đi.
1.1.2.2 Kinh t xanh góp phn xóa đói gim nghèo, to công n vic
làm
Hin nay GDP vn đc s dng nh là ćch thc ph bin nht đ
đ́nh gí mt nn kinh t.Tuy nhiên, s tng trng đó thng đc to ra
thông qua vic khai th́c qú mc ćc ngun tài nguyên thiên nhiên là tài sn
“chung” nh tài nguyên nc, rng, không khí là ngun cung cp cn thit
cho s sng. có tng trng (theo đnh ngha này), chúng ta phi tr gí rt
đt trên c hai phng din kinh t và xã hi, đc bit là mt b phn nhng
ngi mà sinh k ca h ph thuc rt nhiu vào ćc ngun lc môi trng.
Suy gim đa dng sinh hc và suy thói ćc h sinh th́i đang nh hng rt
ln đn ćc ngành nông nghip, chn nuôi, đ́nh bt ć, lâm nghip - sinh k
ca đa s dân nghèo trên th gii ph thuc hu ht vào ćc ngành này.
Mt điu quan trng na là vi mc đích tng kh nng tip cn ćc
dch v c bn và ci thin c s h tng. Hng ti nn kinh t xanh đc
coi nh là mt trong nhng phng thc nhm xóa đói gim nghèo và ci
thin tng th cht lng cuc sng.Chng hn nh cung cp ćc ngun nng
lng có kh nng h tr cho 1,4 t ngi hin đang thiu đin và cho hn

700 triu ngi kh́c hin đang không đc tip cn vi ćc dch v nng
lng hin đi. Công ngh nng lng t́i to, nh nng lng mt tri, nng
lng gió và ćc chính śch h tr nng lng ha hn s đóng góp đ́ng k
cho vic ci thin đi sng và sc khe cho mt b phn ngi dân có thu
8



nhp thp, đc bit là cho nhng ngi hin đang không có kh nng tip cn
vi nng lng.
Nn kinh t xanh có kh nng to ra vic làm trong mt lot ćc lnh
vc mi ni và nhiu tim nng, chng hn nh nông nghip hu c, nng
lng t́i to, giao thông công cng, ci to ćc khu công nghip, t́i ch
Mt công vic tt đc hiu nh là công vic có nng sut lao đng
cao, cùng vi hiu qu v ci thin môi trng sinh th́i và n đnh lng khí
thi ra  mc thp, s góp phn tng thu nhp, thúc đy tng trng và giúp
bo v môi trng - khí hu. ã có rt nhiu nhng vic làm xanh nh vy
đc to ra, đc bit là trong ngành nng lng t́i to.Tuy nhiên, đ đm bo
mt qú trình chuyn đi nhp nhàng sang nn Kinh t Xanh, cn thit phi có
n lc phi hp trong vic to ra vic làm.
1.1.2.3 Kinh t xanh bo v s đa dng sinh hc
Suy gim đa dng sinh hc làm gim phúc li ca mt b phn dân s
th gii, trong khi mt b phn dân s khác gp phi nhng vn đ trm trng
hn vì đói nghèo. Nu tình trng này tip tc, nó có th gây nh hng đn s
hot đng ca các h sinh th́i điu hoà khí hu trong dài hn và có th dn
đn nhng bin đi không th lng trc và có th không đo ngc trong
h thng tŕi đt và nhng thay đi trong các dch v h sinh th́i. Hn na,
h sinh thái là ngun cung ch yu các nguyên liu phc v cho phát trin
kinh t.
a dng sinh hc và dch v h sinh thái rt cn thit cho s thnh

vng ca con ngi. S thnh vng và gim đói nghèo ph thuc vào s
duy trì dòng li ích t các h sinh thái.Chính vì vy, rt nhiu quc gia trong
khu vc ông Nam Á, trong đó có Vit Nam li đang b ph thuc vào ngun
tài nguyên thiên nhiên này. iu đ́ng nói, có ti 2/3 các dch v ca h sinh
th́i mà con ngi đang đc cung cp li b suy gim hoc đc s dng
không bn vng, nu không có bin pháp can thip kp thi chc chn s gây
9



ra rt nhiu tn tht khó lng. Hin nay, bin đi khí hu đã và đang t́c
đng ti đa dng sinh hc Vit Nam, các h sinh thái b bin đi, phân mnh,
mt s khu bo tn cnh quan có tm quan trng s b mt hoc b thu hp,
nhiu loài đng vt b mt ni c trú, ngun thc n, mt s loài có th s b
suy gim nghiêm trng hoc bin mt, s xâm nhp ca các loài ngoi lai,
nc bin dâng cng ngn cn s bi t ca các bãi triu, ngn cn s tái sinh
t nhin ca các loài cây ngp mn tiên phong nh mm, bn chua.
Bi nhng lý do này mà vic gìn gi và bo v các h sinh thái là trng
tâm ca Chng trình Ngh s Kinh t Xanh. Ngoài ra, đu t xanh cng
nhm gim nhng h qu tiêu cc do các yu t bên ngoài gây ra bi vic
khai thác ngun tài nguyên thiên nhiên. Kinh t xanh th hin  cuc sng
ngi dân thnh vng hn, xã hi công bng hn, trong khi đó gim đ́ng k
nhng ri ro v môi trng và t́c đng đn sinh thái.
1.1.2.4 Ph́t trin kinh t xanh là hng đi tt yu ca Vit Nam
Chính śch kinh t xanh có th giúp ćc nc đang ph́t trin đt đc
ćc li ích kinh t và xã hi v nhiu mt, chng hn nh thông qua vic trin
khai ćc công ngh nng lng sch và ci thin tip cn vi ćc dch v nng
lng; nâng cao hiu qu s dng tài nguyên thông qua đu t và ́o dng sn
xut sch hn; đm bo an ninh lng thc thông qua vic s dng nhiu
phng ph́p nông nghip bn vng và tip cn vi ćc th trng mi ni

nh ćc hàng hóa và dch v “xanh” ca h.
Nhng tin b trong khai th́c hiu qu tài nguyên và đa dng hóa ćc
ngun nng lng s góp phn gim chi phí nhp khu và đm bo an ninh
nng lng cho ćc quc gia, tŕnh nhng bin đng ca gí c th trng;
đng thi hn ch ćc nh hng môi trng và chi phí liên quan đn sc
khe t nhng hot đng sn xut. Tt nhiên, mi quc gia phi t đ́nh gí
10



ćc ngun cung cp vn ca mình và xem xét kh nng đ có th ti u hóa
c hi cho s tng trng kinh t bn vng.
Kinh t xanh là s la chn tt nht cho s phát trin bn vng ca các
quc gia, đc bit đi vi ćc nc đang ph́t trin, và nc ta cng không
phi là mt ngoi l.Vit Nam nm trong nhóm 5 quc gia d b tn thng
bi bin đi khí hu ca th gii khi nc bin dâng lên nhn chìm nhiu
vùng đt  Vit Nam.Chính vì vy, dù không đ sc ngn chn s thay đi
ca khí hu, Vit Nam cng cn th hin là mt ht nhân trách nhim bng
cách ch đng trong phát trin nn kinh t xanh và kêu gi cng đng quc t
cùng phát trin nn kinh t xanh.
Thc t, kinh t Vit Nam trong nhiu nm qua dù luôn đt đc mc
tng trng cao vi nhng con s GDP n tng nhng mc tng trng này
không tính đn nhng chi phí do suy gim tài nguyên và thit hi môi trng
gây tn hi cho nn kinh t.Vi qui mô dân s đc d báo gn 100 triu dân
vào nm 2020 và mc tiêu tr thành nc công nghip theo hng hin đi,
nn kinh t Vit Nam không còn là nn kinh t nh, nhu cu tiêu th nng
lng cho sn xut, giao thông vn ti và sinh hot s rt ln. Trc bi cnh
toàn cu hin nay, s cnh tranh ngun lc khan him càng khc nghit, s đe
da do bin đi khí hu đã đnh đim, quá trình phát trin  mi nc đu
không th tách ri vic gim phát thi ra môi trng đ bo v tŕi đt cho th

h tng lai. Vic qun lý phát thi xu đn môi trng và áp dng công ngh
hin đi đ gim tiêu hao nhiên liu, s dng tit kim, phát trin các ngun
nng lng mi phi đc thúc đy vi nhng bin pháp mnh ngay t bây
gi, và Vit Nam không nm ngoài tin trình này.
Bài hc ca ćc nc cho thy kinh t xanh đem li li ích và Ủ ngha
to ln trong hu ht ćc lnh vc, gm nông nghip, lâm nghip, nng lng,
qun lỦ môi trng và to công n vic làm cho xã hi Vit Nam đã ban
hành và thc hin khung chính śch theo hng “Xanh hóa ćc ngành công
11



nghip hin hu” nh tip tc thc hin đnh hng ph́t trin bn vng; sa
đi Lut Bo v môi trng, ban hành Lut s dng nng lng tit kim và
hiu qu, thc
hin Chng trình mc tiêu quc gia v s dng nng lng tit kim và hiu
qu; ban hành chính śch h tr ph́t trin ćc d ́n ci thin ô nhim, bo v
môi trng; chng trình sn xut sch hn trong công nghip, chng trình
ph́t trin ngành công nghip môi trng ti nm 2015, tm nhìn 2025
Vic ́p dng ćc chính śch và thc hin ćc chng trình trên trong
nhng nm qua đã có nhng đóng góp ban đu làm xanh hóa ćc ngành công
nghip, ćc hot đng này s tip tc đc thúc đy mnh m hn na trong
nhng nm ti.
1.2 Mt s mô hình phát trin kinh t xanh  các nc trên th gii
1.2.1 Mt s mô hình phát trin kinh t xanh  các nc đang phát
trin
1.2.1.1 Mô hình ph́t trin kinh t xanh ti Trung Quc
Trong nhiu thp niên qua, Trung Quc đã xây dng nhiu đc khu
kinh t theo đnh hng th trng. Tuy nhiên, hu ht ćc đc khu kinh t
này đu gây ô nhim môi trng.Trong mt thi gian rt dài, Trung Quc đã

phát trin thiu hài hòa và không bn vng, ch yu là do mt cân bng trong
quan h đu t và tiêu th; s phát trin gia các khu vc không đng đu;
kt cu ngành ngh không hp lỦ; tài nguyên môi trng đang cn kit và kh
nng t sáng to không cao… trong bi cnh th gii không th tip tc mô
hình tng trng kinh t da vào s tiêu th ca ćc nc phát trin, ch
ngha bo h mu dch đang ni lên, bin đi khí hu đang tr thành vn đ
toàn cu. Trc bi cnh nh vy, Trung Quc đang phi đi din vi rt
nhiu áp lc nh m rng nhu cu ni đa, nâng cao giá tr gia tng cho hàng
hóa xut khu, phát trin kinh t xanh.Bi vy, vic đy mnh chuyn đi mô
12



hình phát trin kinh t đã tr thành la chn chin lc và cp b́ch đi vi
Trung Quc. Nc này tp trung đc bit vào vic chuyn đi sang dùng nng
lng tái to và phát trin công ngh tiên tin.
Chính sách phát trin nng lng ca Trung Quc hng ti ngun
nng lng có hàm lng khoa hc và k thut cao. Các ni dung c bn
trong chính śch nng lng ca Trung Quc, bao gm: u tiên tit kim tài
nguyên, da vào các ngun tài nguyên trong nc; phát trin đa dng các
ngun nng lng; thúc đy s phát trin khoa hc công ngh trong ngành
công nghip nng lng, đc bit quan tâm ti vn đ bo v môi trng
trong quá trình phát trin; và tng cng hp tác quc t vì li ích chung.
Trong k hoch 5 nm ln th 12 (2011-2015), Trung Quc đt mc
tiêu sn xut thêm 40 t ót đin ht nhân vào nm 2015, tng đ́ng k đu t
vào thy đin, sn xut thêm 70 t ót đin t nng lng gió và 5 t ót đin
t ngun nng lng mt tri.Lut Nng lng tái to ca Trung Quc đc
coi là b lut đnh hng cho s phát trin ca ngành nng lng tái to. B
lut đã cung cp mt lot ćc u đãi tài chính: qu quc gia đ thúc đy phát
trin nng lng tái to, cho vay, u đãi v thu cho các d ́n nng lng tái

to; yêu cu các nhà khai thác li đin mua các nguyên liu t các nhà sn
xut nng lng tái to đã đng kỦ. S kt hp gia đu t và ćc chính śch
u đãi đã to điu kin cho nhng bc tin ln trong vic phát trin nng
lng gió và nng lng mt tri ca Trung Quc. ng thi, đ trc tip
khuyn khích sn xut tua-bin gió  ćc đa phng, Trung Quc đã thc hin
chính sách khuyn khích liên doanh và chuyn giao công ngh trong công
ngh tua-bin gió ln và bt buc s dng các sn phm tua-bin gió ca đa
phng trong ćc công trình.
Nm 1996, Trung Quc đã thành lp Qu nng lng tái to.B Khoa
hc và Công ngh Trung Quc đã tr cp kinh phí nghiên cu và trin khai
cho vic sn xut nng lng gió. Nm 2006, y ban Quc gia v Phát trin
13



và Ci cách (NDRC) ca Trung Quc đã ban hành các bin pháp tm thi v
qun lý thu và phân b phí nng lng tái to. Nm 2008, ćc nhà sn xut
tua-bin gió đa phng nh “Sinovel Wind”, “Goldwind Science and
Technology và Dongfang Electric” đã chim hn mt na th trng.
Cùng vi Lut Nng lng tái to, ćc quy đnh khuyn khích gim giá
nng lng gió thc hin qua mô hình giá c cnh tranh đu thu cng đc
s dng cho th trng đin gió  Trung Quc.Chính ph Trung Quc đã điu
chnh li các bng giá du m và than nhm khuyn khích vic gim tiêu th
các loi nng lng này; đng thi xây dng mt lot các bin pháp khác
nhau v thu quan và tài chính. nâng cao nhn thc ca ngi dân v
nhng li ích trong vic s dng các ngun nng lng tái to, nhiu chin
dch truyn thông trên truyn hình c  cp trung ng ln đa phng đã
đc thc hin.Trung Quc cng đã t chc nhiu hi tho và chin dch
truyn thông, đc bit phi k ti “Tun l tit kim nng lng” hay nhng
cuc trin lãm v công ngh gim cng đ nng lng ti nhiu tnh thành

khác nhau.
1.2.1.1.1 Chính sách phát trin” nng lng gió”
T nm 2005 - 2009, tc đ tng trng hàng nm công sut ph́t đin
t nng lng gió đu hn 100%. Cùng vi vic lp đt thêm (nm 2009)
nâng tng công sut thêm 13,8 GW, Trung Quc đã tr thành nc dn đu
th gii v công sut b sung và th 2 th gii (sau M) v công sut lp đt.
Tham vng phát trin ngành này còn th hin  mc tiêu tng công sut lp
đt t 30 GW lên 100 GW nm 2020 ca Chính ph.
 trc tip khuyn khích sn xut tua-bin gió  ćc đa phng, Trung
Quc đã thc hin chính sách khuyn khích liên doanh và chuyn giao công
ngh trong công ngh tua-bin gió ln và bt buc s dng các sn phm tua-
bin gió ca đa phng trong các công trình. B Khoa hc và Công ngh cng
14



tr cp chi phí R&D (nghiên cu và phát trin) cho vic sn xut nng lng
gió, đc bit nm 1996 đã thành lp Qu nng lng tái to. Các nhà sn xut
tua-bin gió đa phng nh Sinovel Wind, Goldwind Science và Technology,
and Dongfang Electric, ti nm 2008, đã chim hn mt na th trng, vn
b chi phi bi các nhà cung cp nc ngoài. Nm 2006, y ban Phát trin và
Ci cách Quc gia Trung Quc đã ban hành các bin pháp tm thi v qun
lý thu và phân b phí nng lng tái to. Cùng vi Lut Nng
lng tái to, ćc quy đnh khuyn khích gim giá nng lng gió quy
đnh rng mt mô hình giá c cnh tranh đu thu đc s dng cho th
trng đin gió  Trung Quc.
1.2.1.1.2 Chính sách phát trin nng lng in mt tri.
Trung Quc là nhà sn xut pin (PV) nng lng mt tri ln
nht ca th gii, đ́p ng 45% nhu cu PV nng lng mt tri toàn cu
(nm 2009). Nhng cùng vi 12GW  các d án ln, Trung Quc có th

nhanh chóng tr thành mt th trng ln  châu Á và trên th gii.
i vi pin mt tri, Chính ph cng đã ch ra rng các mc tiêu cho công
sut lp đt vào nm 2020 có th đc tng t 1,8GW đn 20GW. Trung
Quc hin là th trng ln nht th gii v nng lng nc nóng mt tri,
chim gn hai phn ba tng lng tiêu th toàn cu. Hn 10% h gia đình 
Trung Quc s dng thit b đun nc nóng mt tri vi hn 160 triu m2
din tích lp đt. S phát trin nhanh chóng ca ngành công nghip sn xut
bình nc nóng nng lng mt tri mang li li ngun cho c các nhà sn
xut ln các h gia đình. Nhiu h gia đình đc s dng nc nóng hn, kéo
theo các li ích v sc khe và v sinh. Trong chính sach pháp trin, vic lp
đt các h thng nng lng nc nóng mt tri đc u tiêu cho ćc lnh vc
tiêu dùng, chng hn nh bnh vin, trng hc, nhà hàng, h bi…

15



1.2.1.1.3 Phát trin các ngành công ngh tiên tin
Trung Quc đang thc hin nhng bc tin đ́ng k trong vic chuyn
đi t mô hình chi phí sn xut cao, gây ô nhim, không bn vng sang mô
hình sn xut có nng sut cao, chi phí sn xut thp, thân thin vi môi
trng, có trình đ tiên tin và có tính bn vng cao. K t khi thc hin
chính sách ci cách và m ca, hàng lot chính sách khuyn khích phát trin
ngành công nghip công ngh cao đã thúc đy các doanh nghip công ngh
cao phát trin.Nm 1986, Trung Quc đã bt đu nghiên cu và trin khai
công ngh cao quan trng vi tên gi Chng trình 863. nh hng Quc
gia v Chng trình ph́t trin Khoa hc và Công ngh (2006-2020) đc Hi
đng Nhà nc Trung Quc ban hành ngày 9/2/2006 x́c đnh rõ: To môi
trng thun li cho các công ty công ngh cao; Tng cng đ́ng k đu t
vào khoa hc và công ngh; H tr nhiu hn cho đi mi doanh nghip. Phát

trin các công ngh mi nhn (công ngh sinh hc, công ngh thông tin, công
ngh vt liu mi và công ngh nng lng mi); Tng cng nghiên cu các
công ngh then cht (công ngh thông tin, công ngh sinh hc; y dc…).
ây là K hoch phát trin Khoa hc và Công ngh dài hn nht t trc đn
nay ca Trung Quc. Trung Quc x́c đnh đn nm 2020 s đt đc nhng
đt phá v khoa hc và công ngh có tm nh hng ln trên th gii và đa
đt nc đng vào hàng ng ćc quc gia đi mi nht trên th gii.
Thông qua vic cho phép thành lp các khu phát trin công ngh cao,
Trung Quc đã ban hành hàng lot ćc quy đnh và lut l liên quan nh quy
đnh v phm vi ćc lnh vc khoa hc và công ngh cao đc phát trin, bao
gm: vi đin t, thông tin đin t, không gian và v tr, khoa hc vt liu,
nng lng mi và nng lng hiu qu cao, sinh thái và bo v môi trng,
khoa hc v tŕi đt và đa lý bin, các yu t c bn và phóng x, khoa hc
v y hc và vi sinh, và các ngành công ngh thay th khác cho các ngành công
nghip truyn thng đang đc s dng hin nay.
16



Ngay t đu nm 2010, ti các cuc hp ca Quc hi và Chính ph,
Trung Quc đã x́c đnh cn chuyn đi c cu công nghip vi trng tâm là
các doanh nghip quy mô ln vi công ngh cao. Theo đó, mun chuyn đi
kinh t thành công thì nn công nghip ca Trung Quc cn nâng cao hiu
qu s dng nng lng và tính cnh tranh quc t, thay th trang thit b c
k, lc hu bng máy móc hin đi. By ngành công nghip chin lc gm:
Nng lng thay th; công ngh sinh hc; công ngh thông tin th h mi; sn
xut thit b cao cp; các vt liu tiên tin; xe s dng nng lng thay th;
các ngành công nghip tit kim nng lng, thân thin vi môi trng. By
ngành công nghip này đc quy hoch theo mt chin lc tng th gm 3
giai đon: giai đon 1 ti nm 2015, giai đon hai ti nm 2020, giai đon ba

ti nm 2030. Hin ti, c tính giá tr mà 7 ngành công nghip này mang li
cho Trung Quc là khong 2% GDP. Trong K hoch 5 nm ln th 12,
Trung Quc s đu t hn 1.500 t USD cho phát trin các ngành này. D
kin, sau khi đc đu t s tng lên 8% vào nm 2015, và 15% vào nm
2020.n nm 2030, trình đ phát trin cng nh nng lc ca by ngành
công nghip chin lc này s đt trình đ tiên tin, ngang tm vi ćc nc
có ngành công nghip phát trin nht trên th gii.
Cng trong K hoch 5 nm ln th 12 v phát trin kinh t - xã hi,
Chính ph Trung Quc s đu t 468 t USD vào các khu vc xanh, tng hn
2 ln so vi mc 211 t USD trong k hoch 5 nm (2006-2010), tp trung
vào ba lnh vc: tái ch và tái s dng rác thi, công ngh sch và nng lng
tái to. Ngành công nghip bo v môi trng ca Trung Quc d kin s tip
tc tng trng trung bình 15-20%/nm và sn lng công nghip d kin s
đt 743 t USD trong giai đon 5 nm (2011-2015), so vi 166 t USD trong
k hoch 5 nm (2006-2010). H s nh hng ca khu vc mi này c tính
cao hn 8-10 ln so vi các khu vc công nghip khác.

17



1.2.1.2 Mô hình ph́t trin kinh t xanh ti Kenya
1.2.1.2.1 Chính sách qun lý rng ca Kenya
Ngày 05/11/2009, UNEP và ćc c quan qun lý rng ca Kenya đã
công b Báo cáo v vai trò và đóng góp ca các cánh rng và dch v liên
quan ti h sinh thái trong nn kinh t Kenya.Thông qua mt lot s liu, Báo
cáo đ́nh gí, tình trng suy kit ca h sinh thái rng đã làm trm trng thêm
các vn đ bt n v ngun nc, nng lng và lng thc ti Kenya và làm
chm các tin b ca Kenya trong quá trình phát trin.
Tình trng suy gim din tích rng s có th làm gim tng trng kinh

t ti quc gia này. Báo cáo nêu rõ, tm quan trng v kinh t ca 5 khu rng
ln ca Kenya đc gi tên là ćc “th́p nc” bi chúng nm bt lng ma
trong mùa khô, đm bo dòng chy trong ćc giai đon hn h́n. Gím đc
điu hành UNEP, ông Achim Steiner, phát biu ghi nhn n lc ca chính ph
Kenya trong vic phc hi khu rng Mau.Kenya đang th hin quyt tâm ca
mình tr thành mt trong nhng quc gia hàng đu đt vic bo tn các ngun
tài nguyên thiên nhiên tr thành mi u tiên chính trong nhng tham vng v
phát trin bn vng.Nhng kt lun ca b́o ćo này đc đa ra da trên
phng ph́p phân tích ph bin nht trên th gii và các d liu môi trng,
kinh t gn đây nht. ây là mt nghiên cu sáng to s giúp truyn cm
hng ngày càng tích cc cho các quc gia châu Phi trong vic la chn
phng ćch chuyn đi sang nn kinh t xanh tích cc nht.
Kenya đc đ́nh gí là mt quc gia có din tích rng che ph thp.
Tuy vy, các ngun tài nguyên rng đóng vai trò vô cùng quan trng, là các
ngun tài nguyên môi trng và h sinh thái quan trng, cng nh có đóng
góp thit thc vào quá trình phát trin kinh t và đi vi các cng đng nông
nghip. Ti Kenya, phc hi kinh t kt hp vi các n lc đ thúc đy li
sng bn vng đi vi tt c các công dân hin đang gp nhiu khó khn do
18



tình trng suy thoái các h sinh thái rng. Báo cáo va đc công b cho
thy, nn kinh t Kenya đã thit hi khong 68 triu USD vào nm 2010 do
nn cht phá rng ba bãi, tràn lan. Theo UNEP, trong giai đon gia nm
2000 và 2010, nn cht ph́ đã làm mt gn 28.427 ha trong 5 khu rng ln,
làm gim lng ma xung gn 62 triu m3 mi nm. G và than là ngun
nng lng chính cho ngi dân  Kenya, chim 75%, và các ngành công
nghip rng to ra công n vic làm trong c ćc lnh vc chính thc và
không chính thc, đc bit là trong các khu vc nông thôn. B́o ćo cng lu

ý rng, mt mt các hot đng có ngun gc t các sn phm ca rng làm
tng cng sc mnh ca nn kinh t quc gia song mt khác, chính các hot
đng này cng làm gia tng nn khai thác g bt hp pháp. Thit hi tiêu cc
do nn phá rng gây ra đi vi nn kinh t Kenya c tính  mc 42,1 triu
USD mi nm, nhiu hn 4 ln so vi ngun thu t nn phá rng.
Nm 2010, Kenya đã trin khai chng trình xanh hóa trng hc,
nhm nâng cao trách nhim ca các em nh đi vi môi trng và t́c đng
gián tip ti ćc thành viên trong gia đình ćc em.Ti Trng tiu hc
Kambaru thuc vùng núi Kenya, các em hc sinh s đc tham gia các bui
hc ngoi khóa v tm quan trng ca vic trng cây và chm sóc chúng.
Chng trình "xanh hóa trng hc", đã giúp khôi phc 2.600 ha rng cng
nh tng ngun d tr nc ti khu vc núi Kenya. Cho đn nay, trng
Kambaru đã trng đc hn 4.000 cây xanh.Không ch giáo dc hc sinh v ý
thc gìn gi rng, nhà trng còn khuyn khích các em truyn đt nhng gì
hc đc  trng cho ngi thân trong gia đình.Có th nói, nhng hot đng
ca chng trình xanh hóa trng hc qua hot đng ca các em hc sinh đã
góp phn bo v môi trng và hn ch tình trng phá rng ti Kenya mt
cách hiu qu.

19



1.2.1.2.2 Chính sách Thu tái to  Kenya
Tình trng s dng nng lng ca Kenya vn đc bit đn ph thuc
nng n vào xng du nhp khu; chính vì vy đt nc này đang phi đi
mt vi nhng thách thc liên quan ti vic s dng không bn vng nng
lng. Th́ng 3 nm 2008, B Nng lng Kenya đã thông qua Thu tái to
đng thi nhn đnh “Ćc ngun nng lng tái to bao gm mt tri, gió,
nc, sinh hc và cht thi có đy đ tim nng to ra li nhun và công vic;

và hn ht c, góp phn vào vic đa dng hóa các ngun cung nng lng”.
Thu tái to (Feed in Tariff - FIT) là mt công c chính sách bt buc các
công ty nng lng hoc các b phn chu trách nhim vn hành li đin
quc gia mua đin t các ngun nng lng tái to ti mt mc gí đc xác
đnh trc đó là đ hp dn đ kích thích đu t mi trong tái sn xut ngành
nng lng tái to. iu này đm bo cho nhng ngi sn xut đin t các
ngun nng lng tái to nh mt tri, gió có mt th trng và ngun thu
c đnh đ tip tc sn xut. Ćc quy đnh khác ca FIT bao gm đu ni vào
mng li đin, tha thun mua b́n đin dài hn và giá c thit lp cho mi
kilowatt gi (kWh).
1.2.1.3 Mô hình ph́t trin kinh t xanh ti Braxin
Thành ph Curitiba có th coi là đin hình cho Braxin trong lnh vc
phát trin mô hình kinh t xanh và là minh chng rõ ràng cho vic: Chi phí
không phi là rào cn quy hoch, phát trin và qun lỦ môi trng kinh t đô
th. Thành ph hng s tng trng đô th theo các trc chin lc: xây
dng khu dân c và thng mi dc theo các trc kt hp vi quy hoch tng
th và phân vùng s dng đt, áp dng h thng xe buýt tin li, chi phí va
phi, nâng cao nhn thc ca ngi dân…Thành ph có 1 c quan nhà nc
đc lp là IPPUC, Vin nghiên cu và quy hoch đô th Curitiba, có trách
nhim nghiên cu, quy hoch đng thi c giám sát , thc hin các quy hoch