Dạy học truyện ngắn hiện thực trong sự so sánh với truyện ngắn lãng mạn giai đoạn 1930 1945

1

Dy hc truyn ngn hin thc trong s so sánh
vi truyn ngn lãng mn 1930-1945
NXB  118 tr. +

Lê Th Tuyt


i hc Giáo dc
LuLý luy hc (b môn Ng );
Mã s: 60 14 10
ng dn: TS Nguyn Ái Hc
o v: 2012

Abstract: Tìm hiu v lý lun dy hc truyn ngn hin thc trong s so sánh vi
truyn ngn lãng mn 1930-1945. Nghiên cm thi pháp truyn ngn
hin thc, truyn ngn lãng mn và các bin pháp so sánh trong dy hc truyn ngn hin
thc và truyn ngn lãng m  n 1930-1945. Tin hành thc nghim ging dy
truyn ngn hin thc trong s so sánh vi truyn ngn lãng mn 1930-
xuy hc c th, tích cc, hiu qu trong quá trình dy hc các tác
phm truyn ngn hin thc so sánh truyn ngn lãng m  n 1930-1945 nhm
nâng cao hiu qu ca vic dy và hc Ng  ng THPT

Keywords: y hc; Ng ; Truyn ngn

Content
1. Lý do chọn đề tài
c là mt môn khoa hng th môn ngh thuy phc tc
thc s là cht dinh dng nuôi tâm hn ci, là chnh

 sng t rng hiu bii chân trp, mà
i không th cm nh nói dt
ngh thut: ngh thut cm th p và phô dip, nó lng trong tâm hn ca mi
i, là khát v i chân thii giáo viên chính là chic cu ni không
th thic gia hc sinh và giá tr ca nhng tác phng nhng tri thc và
vn hiu bim ci thy s i cho nhng hc sinh vn hiu
bit, ni ri t c chun b i.
ình ng ng truyn ngn lãng mn và truyn ngn hin
thc khá ln, nên vic ging dt hiu qu u ht sc cn thit. Nó có tác dng
 ng thc, nâng cao phm chc, nhân cách cho hc sinh trong thi
mi ngày nay.

2

Truyn ngn 1930- c chuyn mình ca nc dân tc t
truyn thng sang hii, không ít truyn ngm vi
các tác phm xut sc ca ny hii. Dù mt cách nhìn
nhm, hay m
góp vào quá trình cách tân hii hóa th loi giúp cho truyn ngn phát trin mt cách mnh
m c b rng ln chiu sng phát trin chung ca nc th gii
c Vit Nam 1930- n
thn vào s phát tring thành và cách tân truyn ngn. Trong
s nhng cây bút xut sc ca truyn ngn lãng mn và truyn ngn hin thc cc Vit
ng dy  ng THPT không th thiu vng tên tui nNguyn Công
Hoan,Thch Lam,Nguyn ng Phbi truyn ngt vai trò
quan trng trong s so sánh các th loi u thuych, phóng s
Xut phát t nh    n, ca nh        ch Lam,
Nguyn Tuân, Nam ng Pht phát t tm lòng yêu mn, cm phi vi các
n v hin thc, chính vì lý do trên chúng tôi ch tài “Dạy học truyện ngắn
lãng mạn trong sự so sánh với truyện ngắn hiện thực” v tài này, chúng tôi mun có cái

nhìn khoa hc v y hng thi giúp h, toàn
din, chính xác v truyn ngn lãng mn và truyn ngn hin th t    xut
ng dy hc các tác phm lãng mn và hin thc nhm nâng cao chng dy hc
môn Ng  dy hc tác phm lãng mn và hin thc nói riêng
2. Lịch sử vấn đề
2.1. V i my hc
V i my hc tác phng hi
v trng tâm, nhm mt ng dy và ht nhiu
công trình nghiên cu v y hng hin nay.
2.2 . y hc truyn ngn lãng mn 1930-1945
ng dy tác phc lãng mn 1930-c mt s tác gi quan tâm,
nghiên cu, bng tác phng dy li mt quá vãng, là hng nhng k nim
p: truyn nga tri c c i gi Thch Lam bu
 nhng nhã thú thanh cao ca ng trà, th
t thi ca Nguyn Tuân)
- y hc tác phng (PGS. TS Nguyn Vit Ch,
Nhà xut bn Giáo dc, 2010)
- Thit k bài hc tác phm v ng ph thông (tp 1) (GS Phan Trng Lun,
Nhà xut bn Giáo dc, 1998)

3

y hc truyn ngn hin thc 1930-1945
ng dy tác phc hin thc phê phán 1930-c mt s tác
gi quan tâm, nghiên cu, tuy nhiên mi ch dng li   tng bài hc tác phm c th trong
dy hc
- y hc tác phng (PGS. TS Nguyn Vit Ch,
Nhà xut bn Giáo dc, 2010)
- Thit k bài hc tác ph ng ph thông (tp 1)
(GS Phan Trng Lun, Nhà xut bn Giáo dc, 1998)

2.4 . Thành tu ca truyn ngn Vit Nam 1930- 1945
Nch s c dân tc gn lin vi lch s  thì trong thì trong
thi hii (th l XX) gn v thun ngt vai trò quan
trng trong s so sánh vi các th lou thuyt- kch  phóng sn ngn
hii Vit Nam thc s khi sc mùa trong khong thi gian 1930-1945 gn vi tên
tui và s n c n Công Hoan, Thc lam, Nam Cao, Nguyn
ng Ph
n này cht xung kích ca truyn ngn trong nhim v i sng 
nhn lch s nhiu bing. Xã hi Vit Nam 1930-i trong dòng thác,
các mâu thun bc l ng và báo hiu nhng ci bin quan tri k phân hóa xã
hi gay gt, sâu sc, ht sc phc tp. truyn ngn t ra nhy cc nhng bin thiên ci
sng và tr nên cp nht, áp sát ti gi sng, k v cui ca nhi bé nh, tm
i. Truyn ngn không b qua mt ci nào t nhng tình c
n nhng thú thanh cao c
3. Mục đích nghiên cứu
Thông qua vic tìm hiu thc trng dy hc Ng  ng THPT nói chung và ging dy
truyn ngn hin thc trong s so sánh truyn ngn lãng mn n 1930-1945 nh
hình dy hc  xu dy hc c th, tích cc, hiu qu trong quá trình dy hc
các tác phm truyn ngn hin thc so sánh truyn ngn lãng mn n 1930-1945 nhm nâng
cao hiu qu ca vic dy và hc Ng  ng THPT.
4. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
4.1. i ng nghiên cu
ng nghiên cu c tài là: Dy hc truyn ngn hin thc so sánh vi truyn ngn
lãng mn 1930-1945
4.2. Khách th nghiên cu
Hc sinh ln , giáo viên dy Ng  11  ng THPT Trn o,
 Hà Ni

4

5. Phạm vi nghiên cứu
Phm vi nghiên cu c tài là các bài hca tr (Thch Lam), Chí Phèo (Nam
Cao),  n.
6. Giả thuyết nghiên cứu
Vic vn dng linh hot, phù h y hc truyn ngn hin thc
trong s so sánh vi truyn ngn lãng mn 1930-1945  ng THPT s góp phn to
hiu qu tích cc trong vic nâng cao chng dy hc phc 1930-1945 nói riêng và
dy hc Ng 
7. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiu v lý lun dy hc truyn ngn hin thc trong s so sánh vi truyn ngn lãng mn
- Vn dng lý thuyt vào dy hc truyn ngn hin thc trong s so sánh vi truyn ngn lãng
mn 1930-1945
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8u lí lun
Nghiên cu lí lun v y hc Ng  i my
hc truyn ngn hin thc so sánh vi truyn ngn lãng mn 1930-1945 v tác gi, ni
dung và ngh thut qua các tác phm a tr (Thch Lam), Ch i t tù (Nguyn Tuân),
Chí Phèo (Nam Cao), Hnh phúc ca mt tang gia (Trích S  c  ng Phng) trong
 n. Các tài liu trong quá trình nghiên cu s c phân tích,
tng hp mt cách có h th thc yêu cu và s phù hp ca vi
bài hc này.
8u thc tin
- ng vn:
- o sát trc tip:
- t qu nghiên cu:
9. Đóng góp của luận văn
- Về lí luận: Khnh s n, kh thi ca vii mi trong dy hc truyn ngn
hin thc trong s so sánh vi truyn ngn lãng m  n 1930-1945 và  xut nhng
y hc các tác phn 1930-n
- Về thực tiễn: Khc trng dy hc truyn ngn hin thc trong s so

sánh vi truyn ngn lãng mn 1930-trình ln,
10. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phn m u, kt lun, tài liu tham kho ni dung chính ca lun vn c trình bày
trong 
1 lý lu thc tin c tài

5

2: m thi pháp truyn ngn hin thc, truyn ngn lãng mn và các bin
pháp so sánh trong dy hc truyn ngn hin thc và truyn ngn lãng mn
3: Thc nghim ging dy

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Lý thuyết văn học so sánh
1.1.1. 





?




























c so sánh  bui khai sinh cc coi là mt môn khoa hc nghiên cu các mi
quan h trc tip gia các nm chung ca các nhà so sánh
lun buu th k XX. Cùng vi s phát trin cc so sánh có th nh
 là mt b môn khoa hc nghiên cu các mi quan h gia các nc dân tc. C
thc so sánh bao gm ba b phn nghiên cu:
- Nhng mi quan h trc tip gia các nc dân tc (Nhng s nh hng và vay
mn ln nhau gia các nc dân tc).
- Nhm tng (Nhm ging nhau gia các nc sinh ra không phi do nh
hng giu kin lch s ging nhau).
- Nhm khác bic lp, biu hin bn sc ca các hin tc dân tc hay các
nc dân tc chng minh bng phng pháp so sánh.

Trong lch s phát trin cng phái khác nhau.
Tuy nhiên, cái gc so sánh hu ht ch là các xu hng, ch trng,
ít nhiu có s khác nhau v sc thái ng d v m nht trí.
 Vit Nam, vic nghiên cc so sánh ch b dày lch s  có th c
phân ra thành nhin, tuy nhiên nó có nhng ti lch s, có mt chng phát
tric so sánh ng dng  Vit Nam.
c so u ch là mc sng hàng ngày, so sánh là mt
yêu cu t nhiên, là mt trong nh nh s vt v mng
hoc ngôi th, còn trong nghiên cc, nó là m nh, 
hic trong mi quan h c gia chúng vi nhau
1.1.2. 
1.1.2.1. Mc 
















 . 














  . 
















 . 






, 

6















 .  , 
, v, , 
1.1.2.2. 





















 . 





 . 






 , 















 . 

   . 



















 
, 





 , 









 , 





































 
















.





 , 









 : 











  






l. 





















 , 


 , 











.


. 
















 . 





 



, 
















1.2. Phạm vi chủ đề nghiên cứu của VHSS
1.2.1. 
 








, 
: 









 , 




















, 









: 
















 
: 







.
 : 













































 . 














.
1.2.2. 

















.

7

* 







:  










.




































i. 
















































.
* 



, : : 







 












. 



























 . 
















.
* Nghiê





: L










, 
* 






 :  





 , theo
Kh



  ,















 . 















 ên






































,  , 





















.
* 

 : 
























 











1.3. Nhƣ
̃
ng phƣơng pha
́
p nghiên cƣ
́

u sƣ
̉
du
̣
ng trong văn ho
̣
c so sa
́
nh
1.3.1. 







- 
  , 










, , 






, .
1.3.2. 








 

, 





















, .
1.3.1. 

































, 
 , 








.
1.3.4. 



























 
,
1.3.5. 

























.

8

1.3.6. 









 , 

, 
, 























.
1.3.7.  





































1.3.8. 



















1.3.9.










1.4. Vai tro
̀
cu
̉
a văn ho
̣
c so sa
́
nh trong nghiên cƣ
́
u va
̀
gia
̉
ng da
̣
y ta
́
c phâ
̉
m văn chƣơng
1.4.1 .

















































, 






















.
1.4.2. 









































,
1.2. Một số vấn đề thực tiễn trong dạy học tác phẩm văn chƣơng trong nhà trƣờng
1.2.1. i vi giáo viên
Hu ht giáo viên ca chúng ta hin nay mi ch c nâng cao kin thc chuyên
môn ch n khi kin thc nghip v, dn dt vào bài vì nhiu khi không cn,







a chúng ta vc s tích cc, toàn tâm toàn ý vi vic

i mng d dn dt hng hc tp hiu qu. Chính vì th,
y h hc sinh thc s hng thú, say mê trong vic tip
c t v yêu cu các giáo viên phi thc hin mt cách nghiêm túc
Nhy hng s di ta g
n thng
1.2.1.i vi hc sinh
c hc và chun b bài cu, còn rt nhiu em không có ý thc hc và
chun b n lc tác phc thc hi
t ln vi giáo viên
Hc s hng thú trong vic tìm hiu tác phc hc ch yu
còn mang tính chi phó vi vic kim tra, thi c, khin cho h th ng ngay khi ngi trên gh
ng.



9

CHƢƠNG 2
ĐẶC ĐIỂM THI PHÁP TRUYỆN NGẮN LÃNG MẠN VÀ TRUYỆN NGẮN HIỆN THỰC
GIAI ĐOAN 1930-1945 VÀ CÁC BIỆN PHÁP SO SÁNH TRONG
DẠY HỌC TRUYỆN NGẮN LÃNG MẠN VA
̀
TRUYÊ
̣
N NGĂ
́
N HIỆN THỰC
2.1. Đặc điểm thi pháp truyện ngắn lãng mạn giai đoa
̣
n 1930-1945

2.1.1. 





1930-1945

























, 














, 



















. 







 













.
, n 







, .
2.1.2. Mt s loi hình truyn ngn Vit Nam
Truyn ngn trong khou th k còn th hin rõ tính cht giao thi, ngoi
tr các truyn ngn ca Nguyn Ái Quc vit trong nh i.
Sang nh -1945, truyn ngn phát tri   i mi nhanh chóng và hình
thành nhiu phong cách. Truyn ngn trào phúng ca Nguyn Công Hoan , Truyn ngn ca
Thch Lam, Thanh Tnh li giàu cht tr tình, ct truyng rn, không khai thác các
t xã hi mà thiên v biu hin tâm trng vi nhng cm xúc, cm giác nh nhàng, tinh t
i sng nht ci, Truyn ngn ca Nguyn Tuân th hin m
Truyn ng s ha hóa ci c v th xác
ln tin th
2.1.3. Thi pháp truyn ngn Thch Lam
2.1.3.1. Không gian và thi gian
n không gian và thi gian hàng ngày, chính yu t n hu
trong sut tác phm ca ông, vì th mà sc màu tính cht không gian luôn có s ng vi sc
thái biu cm ca nhân vt, không có nhng ting bon chen, không có nhng ting chi bi  làng
ng s thng tr ca bon thc dân phong kin . Vì th không gian ngh thut
trong truyn ngn ca Thcng nhìn v quá kh ng tt c
c dn nén trong tâm lý ca nhân vt,
2.1.3.2. Th gii nhân vt
Th gii nhân vt trong truyn ngn Thch Lam ch yng v ng: Tr 
ph nng kii nh i d b t
nhiu nht, và h cn nhi cng lo an i chia s, cm thông.
2.1.3.3. Ngôn ng
Ngôn ng trong truyn ngn Thch Lam thì hin nên nhng nét tinh t, nh nhàng mà sâu

10

lc Vit Nam1930-1945 tác gi xut hi 
khit mà sâu lng, dn mà d gn
2.2. Đặc điểm thi pháp truyện ngắn hiện thực giai đoa
̣
n 1930-1945
2.2.1. Ct truyn, kt cu
Ct truyn ca tác phm ch n thu t  ca s mâu thun và nhng xung
t trong hin thi sng, trong th gii ni tâm ci, trong mi quan h gia cá
nhân và xã hng xây dng ct truyn trên c miêu t nhng cuu tranh ni
tâm ca nhân v chc nhng kiu kt cu hp lý, phóng túng mà cht ch, to
dng nhng tình hung, xt các s kin, t chc h thng tính cách hp lý, bin chúng tr
thành nh th hing ca tác phm. Mt li kiu kt cng vào vn
 trung tâm ca tác phm ( ngày m cht
2.2.2.  tài, ch 
c hin thn ti hai m tài l i nông dân  chn
ti trí thc  chng ngòi bút ca mình vào miêu t
nhng cái nh nhc sng hàng ngày, t t ra nhng v i
to ln, nhng trit lý sâu sc v i, cuc sng, ngh thut. Vit v i nông dân Nam
Cao tp trung vit v tình trng nhi hin luôn b c, b xúc
phm v nhân phm, b y vào tình tr
Vit v i nông dân Nam Cao tp trung vit v tình trng nhi hi
thin luôn b c, b xúc phm v nhân phm, b y vào tình tr
Dù vit v  i nông dân hay trí thc tiu dng lên bc tranh
chân thc v xã hi Vic cách mng ci nh, bt
hnh cng thi khnh phm cht ca h
2.2.3. Ngh thut xât dng nhân vt
Trong tác phc vic phn ánh mâu thun và gii quyt các v t ra trong

cuc sng xã hi  mt thi k nhnh phi thông qua vic xây dng các tính cách nhân v
ng tình cng và mi quan h nhiu mt ca các nhân vt
2.2.4. Ngôn ng , giu
Vit trn thut khách quan ca Ngô Tt T nghiêm túc tnh táo, li trn thut ca Nguyn
Công Hoan hóm hnh tinh quái thì li trn thut ca Nam Cao li dnh lùng. Trong
sáng tác ca Nam Cao có s hòa qun gia ngôn ng i k chuyn và ngôn ng nhân vt, có
s chuyi t ngôn ng i k chuyn sang ngôn ng nhân vt.


2.3. Sự khác biệt giữa truyện ngắn lãng mạn và hiện thực giai đoạn giai đoạn 1930-1945

11

2.3.1. 
-  :      


-  C            
h lùng

- 

ô 

2.3.2. 



 
2.3.2.1. 

Nhi nông dân nghèo kh, cùng cc, b p , là truyn ngn
xut sc nht ca Nam Cao vit v  i nông dân. Tác phm ni bt nht trong toàn b s
nghip sáng tác cc coi là ct mc phát trin ca ch n thc
c Vit tác bt h ca nc dân tc.
2.3.2.2.  
 



-1945
2.3.3. 
Th nht, Trong tác phi bt hi
ng vào khám phá tâm hi, bin c ci s
t tâm lý nhân vt, bng li k t  cho bic v s phn ca
các nhân vt trong truyn
Th hai, i m c
dn cht tiu thuyt vào truyn ngn. Bi vy truyn ngn cc gng tiu
thuyt nh, nhon thiên tiu thuyn ngn Chí Phèo cht tiu thuyc th

12

hin  ngay cht liu ca cuc sng hàng ngày v tính phc tp, tính mâu thun ca nó,
cách trn thut, s dng ngôn ng. Ngôn ng mà tác gi s dng trong truyn ngôn ng
tiu thuyt
Th ba, Trong truyn ngn cng xây dng nhng nhân vt nhng
i nông dân có ngop, h ng là nhi xu xí, b i ta xua
i xa lánh, song n sau cái v b  c mi nghèo kh
nh phúc
Th , n ra nhng mâu thun tn ti gia cái thin và cái ác
   



 

2.4. Các biện pháp dạy học truyện ngắn hiện thực trong sự so sánh với truyện ngắn lãng mạn
t trong nh giúp cho các em có cái nhìn bao
 nhng dònc mà mình mun tìm hiu: gin ngn t s chc chn
s khác v tình. Do vy theo chúng tôi khi dy hc nhng truyn ng này,
cn mt s y h
2.4.1. ng dn h tài, ch  trong tác phm
a Thch Lam ch yng tng : Tr  n, ng kip
i nh a xã hi, nhi d b tu nht và h cn có nhiu
 an i cng lon c
Truyn ngn ca Thch Lam thiên v vic dng lên b  i sng vi tt c
nhng s u, b tc, qua vic miêu t tâm trng ca nhân vt Liên
i lp vi cách la ch tài, ch  ca Thch Lam. Nhng sáng tác ca Nam Cao
xoay quanh  tài chính là v xã hi nông dân nghèo và tng lp trí thc tiu
n nghèo. Chính vì vy toàn b sáng tác cu tp trung vào môt típ ch  
quyn sng và quyic mt cuc sng ti m
ca h c bin và khnh bn chp ci nông
dân ngay trong khi h b vùi dp v vt cha là v tâm hn, b hy dit c nhân
hình l b c quyn làm i, h ng cùng cc nht,
 b ng tha hóa
 hin chiu sâu mi m ca ngòi bút hin tho ca Nam Cao.
 thc nét mi m trong ngòi bút ca Nam Cao, giáo viên cho hc sinh tho lui,
bày t a mình v tác phi s dn dt c c

13

y giáo viên phng cho hc sinh v ct ym

nh tài mà Nam Cao la chn trong sán tài hoàn toàn mi l trong
mt truyn ngn hin thc. Giáo viên có th t câu h
- Em hãy so  tài trong truyn ngn a tr
Cao) có gì khác bit?
- Cách la chn  tài, ch  ca Nam Cao trong tác ph hin quan
nim gì c
- Th N là mt nhân vt ph song lt li vi tính cách,
, ch  ca truyn ngc th hi nào?
- Hãy nên nhi m ca Nam Cao v  tài và ch ?
2.4.2. ng dn hc sinh so sánh ct truyn, kt cu trong tác phm
Thch Lam ch chú ý miêu t n nhng thoáng qua, nhng cm giác thành
thc ca nhân vt. Bi va trt truyn rt n hkhông có chuy
tác phm rt ít s kiy 
i lp vi Thch Lam thì kt cu, ct truyn ca Nam Cao rn mi m c
p dn, lôi cun và thc s chú ý cc. i kt cu tâm lý , Tác
phm có kt cu cung ( hay gt cu vòng tròn) ,Kt cu 

Vi kiu kt cn khnh chng nào còn tn ti xã hi bt côo,
thì chng kii và nhnh kin phi lý, vi kt cn th hin sâu
sng ca tác phm
2.4.3. ng dn hc sinh so sánh ngh thut xây dng nhân vt trong tác phm
Ngh thut xây dng nhân vt ca Thch Lam ch yu là miêu t tâm trng nhân vt, thiên
v m xúc nm, thit tha, thun hu, giàu tinh thn ch
c li vi cách xây dng nhân vt ca Thch Lam, thì ngh thut xây dng nhân vât
ca Nam Cao rt mi m mnh dt li riêng Va có tính khái quát
li va có tính chân tht ,c th t Bá Kic bit là  nhân
vc nhm, nhng tính cách i nghch cc k
c: Vng, va có sc sng ni tâm mnh m, va có cá tính riêng bit, va có có ý
u khái quát.
Th gii nhân vt trong truyn ngn Nam Cao : n, nhim nhìn, ông xây dng

nhân vt trong s u v tính cách, chu s nh ca hoàn cnh và các mi quan h
khác trong xã hi. Vì vy trong tác phm ca Nam Cao tính cách nhân vt không bao gi nh
u, nh

14

Giáo viên có th t s câu hi giúp cho các em có cái nhìn t
ngh thut:
- Theo em ngh thut xây dng nhân vt trong truyn nga Nam Cao có nét gì khác
vi truyn nga tra Thch Lam
- So vch Lam, ngh thut vit truyn ngn ca Nam Cao có m gì ni b?
- Em có nhn xét gì v ngôn ng ca Chí trong lc thoi thoi?
- Theo em nhc sc trong ngh thut xây dng nhân v
nhn xét?
2.4.4. ng dn hc sinh so sánh s dng ngôn ng, giu trong tác phm
Ngôn ng, giu cch Lam là nhm mi, nh nhàng trong
sáng và giàu hình ng sâu, nhi m thía khách quan
c li vi cht ging ca Thch Lam thì gi: xut hin
vi giu riêng: Gic hp là tng hòa ca nhng cc i nghch: Bi và hài, Tr
tình và trit lý; C th và khái quát, va tnh táo và sc lnh ; vm thm

 ng ngôn ng , giu miêu t tâm lý nhân vt, ngôn ng mà Nam
Cao s dng là ngôn ng sng, uyn chuyn linh hot, tinh t, gi sng, vi li
ng nói ca qu. Cng vi la s 
gia ngôn ng i k chuyn và ngôn ng nhân vt, gia ging k và ging bình. Có th nói
chính cách s dng ngôn ng, giu riêng bit : khi di m
to nên mn thc xut sc Nam  cách s dng ngôn ng giu
vit truyn hii
Ngòi bút ca Nam Cao luôn soi thu bên trong ni tâm ca nhân vt. M
ca các nhân vc th hii, tính cách Chí và Bá Kin ch yc bc l

qua tâm lý
- Th nht, Trong tác phi bt hi
ng vào khám phá tâm hi, bng li k t nhiên, phóng túng , chi tit
 N nhìn nhanh xung bng và thoáng thy hin ra cái lò g không, xa nhà ca và
vi qua l cùng vi li bàn tán ci c, thng y cht
còn th
- Th i m 
vic dn cht tiu thuyt vào truyn ngn
Sáng tác ca Nam Cao chính là s hòa qun gia ngôn ng i k chuyn và ngôn ng
nhân vt, ngôn ng mang tính chi thoi ni ti, ngôn ng phng nhiu chi
là s ng chéo gia nhng giu khác nhau, ngôn ng i.

15

Truyn ng hin rt sâu sc. Vì th ngôn ng trong tác phm ca
Nam Cao ngoài ch s nó còn khc ha tính cách nhân vt
 các em có th tin hành sao sánh t y c cái tài s dng ngôn ng ca Nam
Cao. GV có th t câu h
- Em hãy so sánh ngôn ng, giu trong truyn nga trn ng
t?
- Em có nhn xét gì v ngôn ng giu ca Nam cao?
2.4.5. ng dn hc sinh so sánh không gian và thi gian trong tác phm
Không và thi gian trong tác pha trc th hin qua bc tranh
i s huyn nghèo, mt khong thi gian ngn ngi, t 
khuya và trong mt không gian cht hp ca mt ph huyn nh
c nhn nhi sng cc cách mng, vi nhng chi
tit chân thtng
c vi không gian và thi gian trong tác pha trn và thi
gian trong tác ph- Nam Caoo ra mt thi gian hin thc hàng ngày. Thi
gian không ch tàn phá nhân hình mà còn hy hoi c nhân tính, c tâm hi Bây gi

thì hi không tui ri chín? Bn
t hn không tr i là mi, nó là mt con vt l,
nhìn mt con vt có bao gi bit tu. Ht ý thc v thi gian
Không gian ngh thut ca Nam ng ni, mi tâm
a nhân vc nhng min tâm lý sâu thy bí n theo ching
hoc là phù hp, hoi lp vi tâm trng ci
y tìm hiu nhng cách tân v ni dung và ngh thut ca hai tác gi t 
hc v trí ca tác gi  các m c khác nhau. Vit
hai tác phm  n khác nhau trong quá trình di chiu v vy s giúp
cho vic nghiên cu và tìm ra bin pháp ging d tip cn tác
phng so sánhng th  a
tng tác phm hin thc và lãng mn.

CHƢƠNG 3
THỰC NGHIỆM GIẢNG DẠY TRUYỆN NGẮN HIỆN THỰC TRONG SỰ SO SÁNH
VỚI TRUYỆN NGẮN LÃNG MẠN GIAI ĐOẠN 1930-1945
3.1. Địa điểm và đối tƣợng thực nghiệm
- ng THPT Tro - Hà Ni
- ng THPT Quang Trung - Hà Ni

16

- ng thc nghim : Hc sinh lp 11
3.2. Kế hoạch thực nghiệm
c 1 : Chng thc nghim
Chúng tôi chn hai l thc nghim:
- Lp 11A 1 là li chng
- Lp 11A 2 là lp thc nghim
u tra
* V phía giáo viên

- m:
+ Nng dn hc nhc sc v ni dung và ngh
thut ca tác phm,
n dc nht câu hi gi m, nêu
vi thoi, và   gng thoát khi cách dy truyn thc chép
- Hn ch:
+ Nu th c so sánh, và có l i khó,
nên khi vn dy hc sinh thc nét
a tác phm
 c h thng ca nhg pháp, nên gi hc còn hn
chc ni
* V phía hc sinh
Sau khi hc song tác phng mà giáo viên dy lên lp.
Thì chúng tôi tin hành v nhn thc ca các em  các c khác nhau

Câu hi: Trình bày nhng hiu bit ca các em sau khi hc song tác ph a
Nam Cao
Kt qu 
Bảng 3.1. Kết quả điều tra
Lp
Hc sinh
m gii
m khá
m Trung bình
m yu, kém
11A 1
45
0(0%)
6(13,3%)
24(53,3%)

15(33,3%)
Nhìn vào bu tra thì chúng tôi thu sâu c v n
ngh thut truyn ngn.  i hic s phn bi kch ca nhân vt Chí Phèo,
Bá Kin và nhnh kin ca xã hi vi Chí, t bic sc ca dòng
n th nào, v gii thoi gia các nhân vn thc gi
gm trong tác phm

17

y t thc t y cn thit phi có nhng bin pháp dy hc thích hp, giúp
cho các em không nhng có cái nhìn v mc mà còn có s  thc
n hình, riêng bit ca mng thi bng tâm h

 ng vi nhim v thc nghi   nh. Chúng tôi xây dng giáo án thc
nghim Dy hc truyn ngn hin thc trong s so sánh vi truyn ngn lãng mn
1930-, nhm t chc cho hc sinh tích cc tham gia vào bài hc, vân d
sánh, kt hc mi liên h gia giáo viên và hc sinh- tác phm, t i bc giá
tr ni dung và ngh thut ca hai tác ph
Kết quả dạy thực nghiệm
Bảng 3.2. Lớp đối chứng
Lp
Hc sinh
im gii
m khá
m Trung
bình
m yu,
kém
11A 1
45

0( 0%)
6(13,3%)
24( 53,3%)
15(33,3%)
11A 2
50
5(10%)
17(34%)
20(40%)
8 (16%)

Nhìn vào kt qu thc nghim cho chúng ta thy s khác bit gia kt qu hc tp ca lp thc
nghim và li chng c th 
- m yu kém  lp thc nghim gin so vi li chng
- i chng
- m khá, gii  lp thc nghin so vi li chng
y nhìn vào bng thng kê trên ta thy vn dng VHSS vào ging dy s c
hng thú cho hc sinh, kích thích s tìm tòi cng thi cung c nhng kin
thn v ni dung và ngh thut ca tác ph yêu cu mà mc tiêu bài hc
 ra. T vic dy hc so sánh chúng tôi thyhiu qu gi dt, và cho thy tính
kh thi ca giáo án dng THPT

KẾT LUẬN
1. VHSS là mt b môn khoa hc ngày càng kh
vc nghiên cu ging dc nói chung và tác ph
hi lý lun và thc tin c t n dng vào trong quá trình tìm hiu
gic lãng mc hin thc, nhm phát huy tính tích cc, ch ng
sáng to ca hc sinh, chúng tôi mun hc sinh t thc cái hay và c sc ca mi tác
phi nim say mê tìm hiu tác phi hng thi
khc phc tình trng giáo viên chán dy, hc sinh chán h. Vi tinh th

18

Dạy học truyện ngắn hiện thực trong sự so sánh với truyện ngắn lãng mạn giai đoạn
1930-1945”  th  áp dng trong quá trình dy và
hc t hiu qu cao gn vi my h
2. Dy hc truyn ngn hin thc có th vn dng các bi
- So sánh ct truyn , kt cu
-  tài ch 
- So sánh ngh thut xây dng nhân vt
- So sánh ngôn ng giu
- So sánh không gian và thi gian.
Trêng là nhng bin pháp có th vn dng trc tip, có hiu qu vào dy hc truyn
ngn hin thc. Bi vy nh xut ca chúng tôi trong quá trình dy h thi
3. Qua thc t kho sát, chúng tôi thy dy hc tác phm truyn ngn hin th
ng ph thông còn tn ti nhiu nhng bt cp trong ging dy. Thc t cho thy,
hc sinh gp nhn tác ph tài nghiên cDạy học truyện ngắn hiện
thực trong sự so sánh với truyện ngắn lãng mạn giai đoạn 1930-1945” c tii
vi nhi nghiên ct li vi c i hc và
i dy. Trong khuôn kh lun góp mt phn nh 
quá trình dy hc nhm khám phá ra nhc sc nht ca tác phm c v ni dung và
ngh thui góc nhìn cc so sánh
Lua chúng tôi u tâm huy không tránh khi nhng
thiu sót, nh còn nhiu bt cp. Vy chúng tôi rt mong nhc nhiu ý
ki phía thy cô và bng nghip, các nhà nghiên cm, và nhng
 luc
hoàn thi nhiu hình thc công b sau này
4. T kt qu thc nghim trên, chúng tôi xin khuyn ngh: Nên có nh   bi
ng thêm cho giáo viên v mc so sánh, bên ci giáo viên cn phi
trau di nhia v mc so  a.

References
1. Vũ Tuấn Anh, Lê Dục Tú (2006), Thch Lam- V tác gi và tác phm. Nhà xut bn Giáo dc
2. Lƣu Văn Bổng (2004), Nhng bình din ch yu cc so sánh. Nhà xut bn khoa hoc
xã hi, Hà Ni
3. Nguyễn Viết Chữ (2006), y hc tác phi th , Nhà xut
bi hm
4. Nguyễn Viết Chữ (2010), y hc tác phng. Nhà

19

xut bn Giáo dc Vit Nam
5. Nguyễn Văn Dân (2011), Lí luc so sánh . Nhà xut bi hc Quc gia, Hà Ni
6. Trần thanh Đạm (1995), Dn luc so sánh.T i hc Tng hp thành ph H
Chí Minh, H Chí Minh
7. Phan Cự Đệ (1999), c lãng mn Vit Nam 1930-1945. Nhà xut bn Giáo dc
8. Phan Cự Đệ ( 2000), c Vit Nam 1900-1945. Nhà xut bn Giáo dc
9. Hà Minh Đức. (1961), Nam n thc xut sc. Nhà xut bi
10. Hà Minh Đức. (1982),  ngh thut sáng to tâm
11. Nguyễn Thanh Hùng (2001), Hi. Nhà xut bn Giáo dc
12. Đỗ Đức Hiểu ( 2000), Thi pháp hii. Nhà xut bn h
13. Nguyễn Ái Học (2009),  thng trong dy h. Nhà xut bn giáo
dc Vit Nam
14. Nguyễn Thúy Hồng (2008), i mt qu hc tp môn Ng  ca hc sinh
THCS, THPT. Nhà xut bn Giáo dc
15. Nguyễn Thị Dƣ Khánh (2009), Thi pháp hc và v ging dng.
Nhà xut bn giáo dc
16. Phong Lê ( chủ biên) (1992), p v Nam Cao. Nhà xut bn Hi
17. Phan Trọng Luận (1999), i mi gi hc tác ph ng Trung hc ph
thông. Nhà xut bn Giáo dc Hà Ni

18. Phan Trọng Luận ( 2004), y h Nhà xut bi hm Hà Ni
19. Phan Trọng Luận ( chủ biên) (2007), Sách giáo viên Ng  Nhà xut bn giáo dc
Hà Ni
20. Trần Đăng Suyền ( 2002), Ch n thc Nam Cao. Nhà xut bn khoa hc xã hi, Hà
Ni\
21. Trần Đăng Suyền – Nguyễn Anh Vũ (2008), Nam Cao và nhng truyn ngn chn lc. Nhà
xut bc- Nhà xut bn giáo dc
22. Bùi Việt Thắng (2000), Truyn ngn nhng v lý thuyt và thc tin th loi. Nhà xut
bi hc Quc gia Hà Ni
23. Bích Thu (Tuyển chọn và giới thiệu) (2003), Nam Cao v tác gi và tác phm. Nhà xut bn
giáo dc
24. Hà Bình Trị (1996), Ch o mi m ca Nam Cao- s ý thc v cá nhân. Tp chí
c (9) Hà Ni
25. Tuyển tập Nam Cao (2005), Nhà xut bc