Sử dụng kiến thức liên môn để gây hứng thú học tập lịch sử việt nam từ năm 1930 đến năm 1945 ở trường trung học phổ thông (chương trình chuẩn)

1

S dng kin th gây hng thú hc
tp lch s Vit Nam t 
ng trung hc ph n)
Use relevant knowledge to inspire learning the history of Vietnam from 1930 to 1945
in middle school (standard program)
 trang 112 tr. +


Nguyn Th Nhung


ng i hc Quc gia Hà Ni; i hc Giáo dc
Lu: Lý luy hc Lch s; Mã s: 60 14 10
Cán b ng dn khoa hc: GS.TS. Nguyn Th Côi
o v: 2012

Abstract. Tìm hiu lý lun ca các nhà giáo dc và giáo dc lch s v s dng kin thc
 gây hng thú hc tp lch s cho hc sinh trong các tài liu giáo dc, giáo dc
lch s và các tài liu lch s  tài. Nghiên cu thc tin vic dy hc lch
s nói chung và vic s dng kin thc liên môn nói riêng tng ph thông hin
nay, chng ging dy b môn, tình hình hng thú hc tp lch s ca hc sinh (trung
hc ph thông) THPT. Tìm hiu nsách giáo khoa) SGK lch s lp
12 - phn lch s Vit Nam t  la chn nhng ni dung cn và
có th s dng kin thc liên môn nhm gây hng thú hc tp cho hc sinh.Tin hành thc
nghim  mt l kim chng các bin phm.

Keywords: ng dy; Lch s; Kin thc liên môn; Hng thú hc tp

Content.

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Cuc cách mng khoa hc và công ngh phát trin ngày càng nhanh. Tri thc có vai trò ngày
càng ni bt trong quá trình phát trin lng sn xut. Trong bi c
thành nhân t quyi vi s phát trin kinh t - xã hi. Bi o có s mnh
nâng cao dân trí, phát trin ngun nhân lc, bng nhân tài, góp phn quan trng phát trit
c, xây dng ni Vit Nam. Phát trin giáo do cùng vi phát trin
khoa hc và công ngh là qui
mn và toàn din giáo do theo nhu cu phát trin xã h [26, tr. 77].
2

Có th khi mn, toàn din nn giáo dc hin nay là nhu cu bc thit, là
mnh lnh ca cuc sng ta nhn mnh: ng giáo dc công dân, giáo dng
c, c, ch - ng H Chí Minh. Coi tra các môn
v khoa hc xã ht là Ting Vit, Lch s dân tt Nam [22,
tr. 30]. p trung nâng cao chng giáo do , coi trng giáo dc, li sng,
c sáng to, k c hành, kh p nghic s quan tâm ca
c s nghip giáo dc nhng thành tu
to ln song còn bc l nhng hn ch, thiu sót: ng giáo dng yêu
cu phát trin, nho nhân l cao vn còn hn chn m
to theo nhu cu ca xã hi quyt tt mi quan h gi ng, quy mô vi nâng
cao chng, gia dy ch và dy và hc lc
hi mi ch [26, tr. 167].
Chính vì l c  ng ph 
i mt ra s cn thit phi my hn 
trc sáng to, k c hành, tác phong công nghip, ý thc trách nhim xã h [26,
u quan trng nht, là chìa khóa giúp nâng cao chng dy hc.
Lch s là mt trong nhng môn h c bit trong vic phát trii toàn
din: c, có ý thc làm ch có tri thc, sc khng gii; s
n quc t [26, tr. 76  nh trang cn thi

t Nam, giúp th h tr c sng và
hi nhp vi th gii.
Hich s  ng ph thông nói chung, l
nhii mi v ni dung vn. Tuy nhiên vn còn hn ch: nhiu ni dung
trùng lp  li và lp trên, ca nhiu môn hc khác nhau. Do vy, t c 2011  2012 B
Giáo dChun kin th và ng dn thc hiu chnh ni dung
dy hc môn lch s  m tính lôgic, tính thng nht gia các b môn, tránh nhng ni dung trùng
lp, góp phn khc phc tình trng quá ti trong ging dy, hc tng thi tu ki giáo
viên và hc sinh thc hin tt yêu ci m pháp dy hc, góp phn quan trng vào vic
nâng cao chng giáo dc trung hch s lu chnh,
i dung không dy hoc thêm. Nhng s t ra mt v
quan try hc ca giáo viên là phi có kin thc liên môn sâu rng, t chc
cho hc sinh có kh  dng kin thc ca các môn hc có liên quan vào hc tp lch s  tránh
s trùng lp, mt thi gian, giúp hi kin thc nh nhàng, sinng mà vng chc.
3

Thc t dy hc lch s  ng ph  khi
trim ti, nhiu giáo viên vu ht tm quan trng ca kin thc liên
 dng thích h góp phn nâng cao chng dy hc b môn. Xut phát
t nhn v: “Sử dụng kiến thức liên môn để gây hứng thú học tập
lịch sử Việt Nam từ năm 1930 đến năm 1945 ở trường trung học phổ thông (chương trình chuẩn)”.


2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
V s dng kin thc liên môn trong dy hc nói chung và trong dy hc lch s nói riêng
 cn trong các công trình giáo dc hc, giáo dc lch s. Trong quá trình nghiên cu,
p cn mt s tài lic thông qua tài liu dch, tài lic liên
n v s dng kin th
2.1. Tài liệu nước ngoài
2.1.1. Tài liu giáo dc hc

Nhà giáo dc hc T.A.I. Lina nhn mnh: t khoa hc ging dy
mà li không s dng nhng s liu ca các khoa hc tip cn khác, nhng tài liu, nhng s kin và
nhng thí d ly t trong cuc sng hàng ngày và t c tri thc khác nhau [23, tr. 245]. Trong
phn nhim v ca vic ging dt tng hp tác gi cho rng: c xác lp mi liên h gia các
b môn nhm vch ra cho hc sinh thy mi liên h qua li ca các khoa h[23, tr. 153].
Nhà giáo dc hc I.A. Cai - Rp, N.K. Gôn  Sa - Rp - B.P.Ét - Si- Pp, L.V. Dan - Cp nêu
ra nhng yêu ci v cn mnh:  có tri
thc phong phú v chuyên môn nghip v ca mình mà phn s phát trin ca nhng môn
khoa hc gi môn chuyên nghip ch yu c [8, tr. 87].
Nhà giáo dc hc N.U.Savin nêu rõ: Nn hc vn ph  và chính xác
nht tri thc khoa hc và thc tin ca nhân loi và nó thc s là toàn di t hp mt
cách hc v t nhiên, xã hc s hài hòa gia hc vn
v  t nhiên
Trong cui m tr i giáo viên gia Giselle O. Martin  
cn quy trình xây d bài hc tích hp là gì có nêu: Tích hu hình
thc khác nhau. p ni dung là hình thc kt ni ni dung trong ni b môn hc và gia các môn
hc vi nhau
2.1.1. Tài liu giáo dc lch s
Tic h- ri trong cun b gi hc lch s
4

 a vic s dng các nguu: phi s dng không ngng và có h
thng tt c mi nguu muôn hình muôn v công tác dy hc s vô cùng có li,
nu thy giáo hiu môn h tt c các nguu hi[18, tr. 13].
Khi trình bày v s phát trin ca khoa hc lch s N.A. E- Rô- Phê-  cn rt
nhiu v v lch s xã hi, v ng, trit hc, v nhic chuyên môn ca
khoa hc lân cn,   vi khoa hc lch s. Trong cun ch s   khnh:
t b môn khoa hc nào có th phát trin m [17, tr. 147]. Tác gi nêu
rõ mi quan h gia lch s vi các khoa hc nghiên cu xã hi hc, dân tc
hc, tâm lí xã ht cht ch h khoa hc này xích gn nhau vì chúng cùng nghiên

cu m[17, tr. 147].
I.Ia. Lécne trong cua hc sinh trong dy hc lch s cp
n mi liên h gia các tri thc:  ch nào nu tài liu cho phép, ch nào có nhng v gi
nhau thì kh c s d[9, tr. 149]. t kì tri thc lch s i
c thc hin nc s dng tng hp vi các tri thc khác nhau ca chúng. Cn
phi dn dn dy cho hc sinh hing ca các quan h  [9, tr. 177].
I.F. Kharlamôp trong cuc hc tp ca h 
rõ tác da vic vn dng kin thc các môn hVic giáo viên có kh c
mi liên h gia các v mà các nhà bác hu vc  nhà
ng thuc mt môn hc sinh nim hc bii vi vic hc tp
tài liu mi [11, tr. 102].
V nguyên tc liên  cp trong cu. Các
tác gi M.Alêcxêep, Ônhisúc cho rVic s dng rng rãi các môn h bng
cho hc sinh các th thu góp phn thc hin mt trong nhng yêu
cu quan trng nht ca lí lun dy hc là xác lp các mi liên h cht ch gia các b môn trong
dy h[ 15, tr. 100].
Tác gi t lên lng ph
t coi trng mi liên h gia các b môn  vai trò to ln v mt này là h thng
công tác liên h ha các giáo viên các b môn khác nhau  tc là mi liên h gia các b
môn
2.2. Các công trình nghiên cứu trong nước
Thng nht vm lý lun trên, rt nhiu tài liu ca các nhà giáo dc hc Vit
a vic s dng kin thc liên môn trong dy hc lch s.
5

Hà Th Ngt trong cuc ht cách khái quát nh
 v a vic s dng kin thc liên môn: Tic th gii
quan cho hc bic khai thác trong mi liên h gia các môn hc. Các mi liên h gia
các môn hc, phn ánh bn cht bin chng ca nhn thc khoa hc, giúp xem xét mt s vt hay
mt hing t nhim khác nhau [19, tr. 123].

ng: c giáo dc còn có nhng b môn, chuyên ngành,
liên môn ly nhng liên h qua lng [7, tr. 15]. Tri m
pháp dy hc, chn m cp vn
 giáo dc theo mc tiêu vi n .
Trong cu thy hc lch s  ng trung ha Trnh
 biên), Trc bit cuy hc lch
sp 1 ca các tác gi Phan Ngc Liên, Trn Th  cn nguyên
tc dy hc liên môn: y hc liên môn là mt trong nhng nguyên tc quan trng ca dy hc 
ng ph thông nói chung, môn lch s i vi b môn Lch s, mà chp
nhng kin thn v quá trình phát trin ca xã hi i (và dân tc), vic nm vng các
s kin lch s liên quan cht ch vi vic hiu bit tri thc v môn khoa hc xã h
c, giáo dc công dân, trit ha lí) và c v khoa hc t nhiên (nhng kin thc v s
phát trin khoa hc - t. [12, tr. 259].
Ngoài ra, v  cn trong các bài báo, tp chí giáo dt ca
Nguyn Quang Vinh y hc các môn h      (trên tp chí NCGD s
10/1986), Tr  ng n dng nguyên tc liên môn trong dy hc lch s  ng
(trên tp chí NCGD s 7/1997), Trc Minh n dm liên môn - mt yu t
nâng cao tính tích cc hc tp ca h (trên tp chí NCGD s 4/1999), Trn Vit Th n
dng nguyên tc liên môn khi dy hc các v ch s  (trên tp chí
NCGD s 12/1997). Mi bài vit tuy ch nghiên cu sâu mt khía cnh ca vu khng
nh s cn thia vic s dng kin thc liên môn trong dy hc nhm
nâng cao chng b môn.
Ngoài ra, v c mt s luc, khóa lun tt nghip ca sinh viên
 cp tn  dng kin tha lí, Chính tr trong gi hc lch s
 ng PTTH theo nguyên tc liên môn      ch s, 1989, Trn Vit Th
ng dy nhng nhóa trong khóa trình lch s dân tc  ng PTTH
lun án ti
6

Các tài liu giáo dc hy hc và các tp chí, lu 

cn v s dc liên môn   khác nhau. Tuy
 cp toàn din vic s dng kin thc liên môn trong dy
hc phn lch s Vit Nam t ch s ln). Kt
qu nghiên cu ca các nhà khoa h trên là nhng gi m quý báu v lý lu
bin pháp s dng kin th tài.
3. Đối tƣợng nghiên cứu
ng nghiên cu c tài là quá trình s dng kin thc liên môn trong dy hc lch s
Vit Nam t   n).
4. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài
4.1. Mục đích của đề tài là:
 tìm hiu nhng v lí lun v kin th khnh rõ vai trò - ý
a kin thc liên môn trong dy hc lch s 
ng THPT nhm gây hng thú hc tp cho h nh nhng kin thc
liên môn có liên quan cn s dng trong dy hc lch s Vit Nam t 
ng th xut các bin m s dng kin thc liên
 to hng thú hc tp cho hc sinh trong dy hn lch s này.

4.2. Nhiệm vụ:
 c m tài tp trung gii quyt các nhim v c th sau:
- Tìm hiu lý lun ca các nhà giáo dc và giáo dc lch s v s dng kin th
gây hng thú hc tp lch s cho hc sinh trong các tài liu giáo dc, giáo dc lch s và các tài liu
lch s  tài.
- Tìm hiu thc tin vic dy hc lch s nói chung và vic s dng
kin thc liên môn nói riêng tng ph thông hin nay, chng ging dy b môn, tình
hình hng thú hc tp lch s ca hc sinh THPT.
- Tìm hiu nch s lp 12 - phn lch s Vit Nam t 
 la chn nhng ni dung cn và có th s dng kin thc liên môn nhm gây hng
thú hc tp cho hc sinh.
- Tin hành thc nghim  mt l kim chng các bi xut
trong lu t lun khoa hc.

5. Cơ sở phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài
5.1. Cơ sở phương pháp luận
7

 n c tài là lý lun ca ch - Lênin v nhn thc, giáo
dng H m cng v v giáo dc nói chung, giáo dc lch
s nói riêng.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
- Nghiên cu lý thuyt
c và phân tích các tài liu v Tâm lý - Giáo dc, Giáo dc lch s,
ch s lp 12, phn lch s Vit Nam t c
tài liu tham kh  xây dng h thng kin thc liên môn phù hp.
ng hp: chúng tôi s la chn nhng kin thc  các môn hc có liên quan
n kin thc lch s Vit Nam t  tng hp ni dung kin thc cn và có
th s dng kin thc liên môn.
- Nghiên cu thc tin
 tài kho sát thc t vic dy hc lch s  ng ph thông hing kho sát
a bàn huyn Thch Tht, mt s huyn lân cn và hng THPT Hai Bà
- Thch Tht.
i v tài kho sát thc t vic dy hc lch s nói chung và s dng kin thc
liên môn nói riêng trong dy hc lch s Vit Nam t ng vn,
u tra xã hi hc, d gilp.
i vi hc sinh: ti u tra tình hình hc tp, tâm lý ca hc sinh l ng
 m, kim tra ming, kim tra vit và trc nghim khách quan.
- Thc nghim
Son mt bài thc nghim theo nhng d kin v bin pháp mà lun hành
dy hc thc nghim  m kim chng nhng bi tài
nêu ra, t ng kt lun khoa hc và khnh tính kh thi c tài.
- S dc thng kê t so sánh các giá tr c gia lp
thc nghim và li ch u qu ca nhng bin pháp dy h 

6. Giới hạn và phạm vi của đề tài
Do u kin thi gian hn ch  bn thân có h tài  sâu tìm hiu
tt c kin thc liên môn có liên quan ti lch s Vit Nam t  tp
chung vào kin thc mt s môn gn lch s a lí, Chính tr xut các
bin pháp s dng kin thc liên môn trong các bài ni khóa.
7. Giả thuyết khoa học của đề tài
8

Nu vn dng các bin pháp s dng kin th tài nêu ra thì s
gây hng thú cho hc sinh trong hc tp lch s, góp phn nâng cao hiu qu dy hc b môn 
ng THPT.
8. Đóng góp của đề tài
Lu có nhn sau:
-  tài kha vic s dng kin thc liên môn trong dy hc
lch s  gây hng thú hc tp cho hc sinh.
-  tài s góp phc trng vic dy hc và s dng kin thc
liên môn trong dy hc lch s  ng ph thông.
- c ni dung kin tha lí, chính tr cn và có
th s dng trong dy hc lch s Vit Nam t  
trình chung th xut các bin pháp s dng kin thc liên môn nhm gây hng thú hc tp
lch s cho hc sinh.
9. Ý nghĩa của đề tài
9.1. Ý nghĩa khoa học
 tài góp phn làm phong phú thêm lí lun v y hc lch s nói chung và
bin pháp s dng kin thc liên môn trong dy hc lch s nói riêng nhm
gây hng thú hc tp cho hc sinh t u qu dy hc b môn.
9.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kt qu nghiên cu c tài giúp bng nghip vn dng vào dy hc lch s 
ng ph  nâng cao hiu qu dy hc b môn.
10. Cấu trúc luận văn

Ngoài M u, Kt lun, Tài liu tham kho, Ph lc, lu
 s dng kin th gây hng thú hc tp lch s  ng trung
hc ph thông - lý lun và thc tin.
t s bin pháp s dng kin thc liên môn nhm gây hng thú hc tp lch s
Vit Nam t  ng trung hc ph n).
CHƢƠNG 1
VẤN ĐỀ SỬ DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GÂY HỨNG THÚ HỌC TẬP LỊCH SỬ Ở
TRƢỜNG THPT - LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. Cơ sở lý luận của việc sử dụng kiến thức liên môn để gây hứng thú học tập lịch sử ở trƣờng
trung học phổ thông
1.1.1. Một số khái niệm
9

1.1.2. Xuất phát điểm của vấn đề
1.1.2.1. Mc tiêu, nhim v ca b môn lch s  ng ph thông
Mc tiêu ca b môn lch s ng ph thông nhm giúp hc nhng kin thc
n, cn thit v lch s dân tc và lch s th gii, góp phn hình thành  hc sinh th gii quan
khoa hc, giáo dc, truyn thng dân tc, cách mng, b
l ng x i sng xã hi.
Mc tiêu ca vic dy hc lch s  ng THPT th hin qua ba nhim v n: giáo
ng, giáo dc và phát trin.
1.1.2.2. a b môn lch s
a vic hc tp lch s  ng ph thông là nhng s kin, hing mang
tính quá kh. Kin thc lch s có hai yu t s và lun, gia hai yu t này có quan h thng nht
vi nhau. Ni dung kin thc lch s rt phong phú và mang tính toàn dii giáo
viên lch s phi có kin thc liên môn sâu r cung cp cho hc sinh nhng tri thc lch s
mang tính h thng và hoàn chnh.
m tâm lý ca hc sinh trung hc ph thông
m tâm lý ca hc biu hin c th 
- V hong hc tpc hoc lp, có kh u

ng hóa,  , 













, 




 i giáo viên phc hng thú, khin các
em t tin, say mê nghiên c

























.
- V ho: Các c tìm hiu và khám phá, bit nhnh,
n thc trong bài ging ca thy. Do vy, giáo viên không ch am hiu sâu rng
v kin thc ca b môn mình ging dy mà còn phi am hiu kin thc ca các b môn khoa hc
khác m tri th ging dy và thuyt phc hc sinh.
- V kh Trong hc tp lch s, quá trình nhn thc ca hc bu
bng quan sát (tri giác) tài liu, t , hình dung l hình thành nhng mi liên h tm thi
ng (bing). 














 , 










, 




















.
m nhn thc ca hc sinh THPT trong hc tp lch s
Trong hc tp lch sc ht, hc sinh tri giác tài liu v s kin, quá trình lch s c th
 to bing, nc ni hàm tng khái nim, h thng khái nim lch s. Tic sinh
phi vn dng kin thn thc liên môn  tng mi liên h gia
10

kin thi nhu m  n cht s kin, hiu s kin
lch s mt cách toàn din.
1.1.2.5. Yêu ci my hc lch s  ng THPT
Có rt nhiy hi
u có mt tích cc và hn ch. Vì vy, yêu ci my hc là phi
kt hy hc truyn thng và hii, phù hp v nhn thc ca hc
c bii my hc phc tính tích cc ca hc sinh.
1.1.2.6. Mi quan h mt thit gia lch s vi các b môn khác
- Mi quan h gia kin thc vi Lch s
Gic và khoa hc nói chung, s hc nói riêng có mi liên h cht ch. Khi sáng tác
mt tiu thuyi nghiên cu các tài liu lch s. Khi tìm hiu ni dung mt tác ph
hc phi tìm hiu hoàn cnh sáng tác, bi cnh lch s ca nó. Vì vy, vn dng kin thc liên môn
trong dy hc lch s giúp hc sinh hiu bi  s kin lch s.
- Mi quan h gia kin tha lí vi Lch s
Khoa ha lí có mi liên h c bit vi khoa hc lch s, vì nghiên cu lch s phi xut
phát t nhng s kin lch s c th, din ra trong mt bi cnh nhnh - din ra trong mt thi

gian và không gian nhnh vì vy thi gian là rt quan trng cho vic nghiên cu lch s a
m xy ra s kit quan trng.
- Mi quan h gia Chính tr và Lch s
S hc là nn tng ca tri thc công dân, lch s rt gn vi chính trc. S
hc phc v chính tr. Hc lch s quá kh giúp cho hc sinh nhn thn thng li
ch  y tin hành giáo dng hc sng xã
hi ch 
Vi mi quan h y kin tha lí, chính tr không th tách ri
môn Lch s.
1.1.3. Vai trò và ý nghĩa của việc sử dụng kiến thức liên môn để gây hứng thú học tập cho học
sinh THPT trong dạy học lịch sử
1.1.3.1. Vai trò:
S dng kin thc liên môn là mt nguyên tc cn tuân th trong dy hc  ng ph thông
nói chung và môn lch s nói riêng.
S dng kin th c coi là mt ngun kin thc quan trng không th thiu
trong dy hc lch s c s du tham kho.
11

Mt khác, s dng kin thc liên môn còn là bii my hc nói
chung và dy hc lch s nói riêng. Nu s dng tt kin thc liên môn và gây hng thú hc tp cho
hc sinh s góp phn nâng cao hiu qu dy hc lch s.

- V mng: s dng kin thc liên môn m bc tính toàn vn ca kin thc
 s dng kin thc các môn hc li. Kin thc liên môn còn giúp hc sinh
c nhng l hng kin thc khi hc tách ri các môn hc. Nh c sâu sc
kin thc lch s c hng thú hc tp cho hc sinh.
- V  










 

cao. N





   : 

, 

, 




, 


















.
- V mt giáo dc: B 





























. 





, , 













 : vui, , , 

, 




.
1.2. Cơ sở thực tiễn
 hiu rõ thc tin s dng kin thc liên môn trong dy hc lch s nhm gây hng thú hc
tp cho hu tra thc t  






ch Tht, THPT Phùng Khc Khoan. 


,  , 

. 



























:
1.2.1. Về phía giáo viên
1.2.1.1. Thc trng ca vic dy hc lch s  ng THPT hin nay
Có nhiu giáo viên tâm huyng bii mi nhm nâng cao chng môn
lch s. Tuy nhiên vic dy và hc môn lch s hin nay còn tn ti nhiu bt cp.
1.2.1.2. Thc trng ca vic s dng kin thc liên môn trong dy hc lch s  ng THPT hin nay
n vic s dng kin thc liên môn vào dy hc lch s. Tuy
nhiên, trên thc t vic giáo viên s dng kin thc liên môn trong dy hc lch s t hiu qu.
Có ti 74% s giáo viên quan nim v vic s dng kin thc liên môn là giáo viên s cung
cp cho hc sinh kin thc cn thit. Có 4% s giáo viên quan nim rng giáo viên ch cn nhc li
 hc sinh nh. Nhn thc này chng t c s thc tm quan trng ca vic

s dng kin thc liên môn. Tuy nhiên, có 22% giáo viên có nhn th ng khi
12

s dng kin thc liên môn là yêu cu hc sinh nh và vn dng kin thc vào hc tp lch
si v dng kin thc liên môn thì có tt h
pháp vào ging dy lch s ng
t t quan tân vii mng dy lch s.
1.2.2. Về phía học sinh
1.2.2.1. M yêu thích môn lch s ca hc sinh
u tra hc sinh và c kt qu  có 5% s hc sinh
thích hc môn lch s nht, có 19% s hc sinh thi vào khi C và có 30% s hc sinh có tinh thn
 hc lch s.
Có 66 % các em hc sinh tr li là thích hc lch s  có khong 19% hc sinh có
nguyn vng thi vào khi C.
Bên cn còn 11 % s hc sinh không thích hc lch s. , 








. 















 i vi hc thì kt qu bài thi môn lch s 
vào tình trng bun thê thm.
1.2.2.2. Hng thú ca hi vi kin thc liên môn trong hc tp lch s
c hi, trong gi lch s nu thy (cô) s dng kin tha lí, chính tr thì
em s cm thy th nào ? Có 87% hc sinh tr li là hp dn và d hiu. Ch có 13% hc sinh cho là
ng, bi vì trong nhng gi hc li qua loa, thm chí có khi còn b qua.
ng t s dng kin thc liên môn trong ging dy lch s 
phát huy vai trò ca chúng tht s quan trng.

CHƢƠNG 2
MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬ DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN NHẰM GÂY HỨNG THÚ
HỌC TẬP LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ NĂM 1930 ĐẾN NĂM 1945
Ở LỚP 12 TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG (CHƢƠNG TRÌNH CHUẨN)
2.1. Vị trí, mục đích, nội dung cơ bản của lịch sử Việt Nam từ năm 1930 đến năm 1945 ở
trƣờng THPT (chƣơng trình chuẩn)
2.1.1. Vị trí, mục đích chương trình lịch sử Việt Nam từ năm 1930 đến năm 1945 ở trường THPT
(chương trình chuẩn)
2.1.1.1. V trí
Phn lch s Vit Nam t t quan trn lch s
o nhân dân tiu tranh tiêu bi
13

phong trào cách mng 1930  1935, phong trào dân ch 1936  u tranh gii
phóng dân tc 1939      n thng li hoàn toàn. Cách
m ra k nguyên mi cho lch s dân tc.

2.1.1.2. M
Hc tn lch s này yêu cu hc:
- V mng: yêu cu hc sinh bit và hiu v hoàn cnh th gi
n cách mng Vit Nam và 3 

 n ca cách mng Vit Nam: 




1930 - 1935, 



 1936 - 1939, 

 i phóng dân t











(1939 - 1945), 











.
- V m: , 



, so sánh, 



 kin lch
s, 














 ic vi tài liu lch s, s
d dùng trc quan và s dng kin thc liên môn.
- V mt giáo dc: bng nim t hào v s nghiu tranh cng, ca dân tc, 
 c, 







 , 

, 

, 









. 





m ca bi vc.
2.1.2. Nội dung kiến thức cơ bản
2.1.2.1. Ni dung kin thn ca lch s Vit Nam t 
- T ni s o cng phong trào cách mng Vit Nam phát
trin mnh m, tiêu biu là phong trào cách mng 1930 - 1931 vnh cao Xô vit Ngh - 
- T  gii,  
 , 





 . 












 n
sang hình th







 , 
bình, .
- T 1945: 









 , ,
c s i ca tình hình th ging
ch o cách mng Vit Nam qua Hi ngh Ban Chc bit
là Hi ngh n th  cao nhim v gii phóng dân tu.
ng thng ta tích cc chun b v mi mt cho tng khm 1945.


 1945, 


 ,  . 




 -  , 



 .  , 9/3/1945, 










 ng. Ngày 15/8/1945, 




14




. 





, 



















 . 

















.
nh ni dung kin thc lch s cn thit và có th s dng kin thc liên môn
Bài 14: Phong trào cách mng 1930 - 1935
1. Tình tr ca các tng lng - mc 2.I
2. Din bin phong trào Xô vit Ngh - mc 2.II
3. S kin ngày 12- 9- 1930  n - Ngh An - mc 2.II
4. Hi ngh tháng 10 - 1930 - mc 3.II
Bài 15: Phong trào dân ch 1936- 1939
i sng cc kh ca nhân dân Vit Nam - mc 2.I
2. Hi ngh Ban Ch- 1938 - mc 1.II
Bài 16: Phong trào gii phóng dân tc và Tng kh (1939- 1945)
1. N- mc 2.I.
2. Hi ngh Ban Chng Cng s 1939, mc 1.I.
3. S kin Nguyn Ái Quc v c trc tio cách mng - mc 3.III
4. Hi ngh ln th 8 Ban Chng ti Pác Bó (Hà Qung  Cao Bng), mc 3.II.
5. S kin ngày 19  5  1945, Vic lng minh ( Vii, Tuyên ngôn,
u l ca Vit Minh - mc 3.II

6. Hi cu qu a, B t Nam - mc 4a.II.
7. L thành li Vit Nam tuyên truyn gii phóng quân - mc 4.II.
8. Khu gii phóng Vit Bc thành lp - mc 2.III.
9. Khng khn bin cách mng tháng Tám - mc 3b.III
10. Chính ph lâm thc Vit Nam Dân ch Cc lp - mc IV.
nh kin thc các môn có liên quan có th s dng trong dy hc lch s Vit Nam giai
n 1930- 1945
- Kin thc v c:
Nhi n thc ph  , Tam Lang, Nguyn Công Hoan, Ngô Tt
T kích, châm bim các t nn xã hi, bn quan lng hào phong kin sâu mt.
T ca Ngô Tt T, , 



 ca Nguyn
Công Hoan, 



  , 

, 



  
phong trào Xô vit Ngh a tr ca Thch Lam,  i t  ca Nguyn Tuân,
  ca T H








, 





, n
i chính sách ca Vi ca H Chí Minh.
15

- Kin thc v a lí: S d t nhiên vùng Bc Trung B kt hp v
phong trào trào Xô vit Ngh -  m xy ra các cuu tranh và lí giu
kin t nh nào.
 phong trào dân ch 1936   tìm hiu nhy ra các cuu tranh ln.
 kh khu gii phóng
Vit Bc,  Cách m tìm hin ra các cuc kh
- Kin thc v Chính tr: Luc cách mng,
chic cách mng, tha qun chúng, s o cng, lí lun Mác - Lênin,
Ngh quyt chính tru l ng, Mt tr

2.2. Những yêu cầu khi sử dụng kiến thức liên môn để gây hứng thú học tập lịch sử Việt Nam
từ năm 1930 đến năm 1945 ở lớp 12 trƣờng THPT (chƣơng trình chuẩn)
2.2.1. Sử dụng kiến thức liên môn phải đáp ứng được mục tiêu môn học
2.2.2. Sử dụng kiến thức liên môn phải giúp học sinh lĩnh hội được kiến thức cơ bản của bài học
2.2.3. Sử dụng kiến thức liên môn để gây hứng thú học tập cho học sinh phải góp phần phát triển

năng lực tư duy và kĩ năng thực hành bộ môn cho học sinh.
2.2.4. Sử dụng kiến thức liên môn phải đảm bảo tính vừa sức đối với học sinh
2.2.5. Sử dụng kiến thức liên môn phải linh hoạt, sáng tạo, tùy thuộc vào yêu cầu kiến thức của bài
2.3. Một số biện pháp sử dụng kiến thức liên môn để gây hứng thú học tập lịch sử Việt Nam từ
năm 1930 đến năm 1945 ở lớp 12 trƣờng THPT (chƣơng trình chuẩn)
2.3.1. Sử dụng kiến thức văn học để tạo hứng thú học tập lịch sử cho học sinh
2.3.1.1. S dng kin thc kt hp vi kin thc lch s  to bing lch s cho hc sinh
2.3.1.2. S dng kin thc góp phn c th hóa s kin lch s
2.3.1.3. S dng kin th gii thích mt s kin, hing lch s.
2.3.2. Sử dụng kiến thức địa lí nhằm cụ thể hóa không gian lịch sử
2.3.2.1. S dng kin tha lí kt hp vi nhm c th hóa không gian lch s
2.3.2.2. S dng kin tha lí nhm gii thích s kin, hing lch s
2.3.3. Sử dụng kiến thức chính trị kết hợp với trao đổi đàm thoại giúp học sinh hiểu rõ chủ
trương chính sách của Đảng
2.3.4. Sử dụng kiến thức liên môn kết hợp với các phương tiện kĩ thuật để gây hứng thú học tập
lịch sử cho học sinh
2.3.5. Sử dụng kiến thức liên môn để củng cố, kiểm tra, đánh giá, kiến thức của học sinh
2.4. Thực nghiệm sƣ phạm
16

2.4.1. Mục đích thực nghiệm
Thc nghi kim nghim trong thc t nhng d kin và nhng bin pháp s dng
kin thc liên môn nhm gây hng thú hc tp cho hc sinh qua dy hc phn lch s Vit Nam t
1930- 1945  n).
 ng và phm vi nghiên cu c tài, chúng tôi tin hành thc nghim 
hai l- Thch Tht - Hà Ni. Thi gian thc nghim vào

2.4.2. Nội dung thực nghiệm
 bài thc nghit kt qu cao, khnh thc cht, trung thc tính kh thi c tài,
chúng tôi tin hành thc nghim  ng

1930  t 1).
- Chúng tôi chun b 2 giáo án bài 14 - lp 12 THPT: “Phong trào cách mng 1930- 
theo hai kiu:
+ Kiu 1: Giáo án thc nghi kin ca lu dng kin th
a lí, chính tr vào dy hc lch s nhm gây hng thú hc tp lch s cho hc sinh.
+ Kii chc son và ging dng, không
s d kin thc liên môn trong dy hc lch s.
- Kim tra chng dy hc bng cách cho hc sinh c li chng và lp thc nghim
làm bài ki giá trong thu tit hc sau.
Lp thc nghim và li chng: chúng tôi chn lp 12A1 là lp thc nghim và lp 12A5
là li ch và nhn thc và s ng hc sinh ca hai lp này ngang nhau, lp 12A1
có 45 hc sinh, lp 12A5 có 45 hc sinh, bao gm c nhng hc sinh hc lc gii, khá, trung bình,
yng.
- Bài ging thc nghim (xem phn ph lc). Chúng tôi tin hành thc nghim  lp thc
nghim và li chng vc chun b theo k hoch.
- Sau khi d c kt qu cui cùng ca bài hc, chúng tôi tin hành kim
tra vic nm kin thc ca hc sinh  hai lp bng bài kim tra 15 phút vào tit hc sau. Câu hi
kim tra hong nhn thc các lp có ni dung hoàn toàn ging nhau theo bài hc (xem ph lc).
- Tiêu chu  i: Hc sinh la chn câu tr l  i trc
nghi ý trong câu hi t lum tm gim
m 8, 9; m yu là 3, 4, còn lm kém.
2.4.3. Kết quả thực nghiệm
17

Sau khi chm bài kinh, xp loi hc lc theo các mc:
gii, khá, trung bình, yu  c kt qu thc nghim 
Bảng 2.3. Kết quả thực nghiệm sƣ phạm

Lp

S HS
Kt qu thc nghim
Gii
Khá
Trung bình
Yu  Kém
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
12 A
1
45
7
16
23
51
14
31
1
2
12 A
5

45

2
4
11
25
26
58
6
13

Kt qu thc nghim cho thy s chênh lch gia li chng và lp thc nghi
- m khá gii  lp thc nghii chng là 38%.
- m trung bình  lp thc nghim thi chng là 27%.
- m yu kém  lp thc nghim thi chng là 11%.




Bảng 2.4. Độ chênh lệch giữa kết quả kiểm tra của hai lớp

Lp
Tng s m
Tng s HS
m TB (X)
 chênh lch
12 A
1

318
45
7,1

1,6
12 A
5

246
45
5,5
m trung bình ca lp thc nghim/hc sinh, còn li chm/hc
sinhm trung bình ca lp thc nghii chm/hu này mt
ln na khnh gi thuy
y, chng dy hc  lp thc nghii chng, hc sinh  lp
thc nghim nm vng kin thi chng.
 lp thc nghim không khí hc tp rt sôi ni, các em tích cc s dng kin thc ca các
 gii thích, chng minh các s kin lch s. Các em  lp thc nghi
biu, xây dng bài, tip thu bài nhanh và hiu bài sâu sc li vi lp thc nghim,  li
chng và ghi chép. Các em tham gia xây dng bài mt cách chiu l,
không khí lp hc bun t, nng n dn ti hiu qu gi hc không cao.
18

Qua thc t cho thy, vic s dng kin thc liên môn trong dy hc lch s  gây hng thú
hc tp cho hc sinh  ng ph u cn thit bi nó mang li hiu qu cao trong dy hc.
Kt qu thc nghim chng t rng, khi s dng kin th gây hng thú cho hc
sinh trong dy hc lch s  ng ph trong lu i hiu qu cao trong vic
giúp hi kin thc.
 áp dng các bin pháp s dng kin thc liên môn mà lu xut, chúng tôi
n hành thc nghim s u qu và tính kh thi c tài. Kt qu c
cho thy: chng hc tp ca lp thc nghii chnh gi
thuyt khoa hc c 

KẾT LUẬN

Kin thc liên môn là mt ni dung rt quan trng trong dy hc lch s vào mc
m v c tài, luc nhng kt qu ch yu sau:
1. S dng kin thc liên môn trong dy hc nói chung và trong dy hc lch s nói riêng có
c bit quan tri vic hình thành kin thc lch sng tình cm
và phát trin toàn din ha môn lch s là dy nhn
tr li. Vì vy s dng kin thc liên môn trong dy hc lch s là cn thit.
 thông hii mi v n
so giúp hc sinh hc tp lch s d ng và hp d
ong bn thân sách giáo khoa còn nhiu ni dung trùng lp gia các môn hc. Do vy trong
quá trình dy hc, giáo viên phi nm chc ni dung kin thc liên môn và vn dng nhng bin
pháp s d gây hng thú hc tp lch s cho hc sinh thì s góp phn nâng cao cht
ng giáo dc b môn. S dng kin thc liên môn có hiu qu không ch giúp hc sinh nm kin
thc sâu sc, mà còn phát tric tp.
 c yêu ci my hc giáo viên cn nm vng ni dung
ca khoa hc lch s và h thc. Dy h
trng góp phn b sung làm phong phú thêm ni dung bài hc, giúp hc sinh hng thú, say mê hc
tp. Nm chc và s dng thành tho các kin thc liên môn thì vic ging dy s t hiu qu cao.
Trong lu ra 5 bin pháp s dng kin th gây hng
thú hc tp lch s cho hc sinh. Sau khi tin hành bài thc nghic nhng kt
qu i kh quan.
T kt qu nghiên c xut mt s khuyn ngh sau:
19

Mi vi sách giáo khoa: ni mi các b
môn có ni dung liên quan mà trùng lp cn phc bt. Ni dung sách giáo khoa lch s còn khô
khan, nng v trình bày kin thc. Vì vy, theo chúng tôi cn b c th
làm phong phú ni dung bài hn kin thc giúp hc sinh hiu bài và gây hng thú hc
tp cho các em.
u tham kho, có kin thc các môn v  sách
giáo khoa thc s phong phú, hp di vi hc sinh. Ví d: trong sách giáo khoa c

 cn thi phân tích hoàn ca lí giúp hc sinh hiu rõ nguyên nhân, din bin
ca các cuc kha các chin dch. Hoi vn lch s quan trng cn trích
d các em tham kho.
i vi cp qun lí:  gây hng thú hc tp lch s cho hc sinh, các cp qu
ca: trang b  n dy hc, có phòng hc b  tu kin
thun li cho giáo viên và hc sinh trong quá trình dy  hc. Cn có thêm nhng tài ling dn
giáo viên cách s dng kin thng dy lch s.
i vi giáo viên: cn phi nghiên cc có liên
n lch s  có k hoch s dng kin thc liên môn phù hp vi hc sinh; phi tâm huyt
vi ngh mc nhng bài ging hay, hp dc hng thú hc tp cho hc sinh.

References.
1. A.P.P. Rimacôpxki (1978), c sách. Nxb Giáo dc.
2. Nguyễn Thị Côi (2008), ng, bin pháp nâng cao hiu qu dy hc lch s  ng
trung hc ph thôngi hm, Hà Ni.
3. G.I. Sukina (1973), V hng thú nhn thc trong giáo dc hc. Bn vit tay, Tài liu dch ca
T i hm Hà Ni.
4. Gielle O. Martin – Kniep (2011), i m tr i giáo viên gii. Nxb Giáo dc
Vit Nam.
5. Phạm Xuân Hằng  hc- mt khoa hoc, mt thc trTp chí nghiên cu lch s
(5), tr. 20 - 23.
6. Quang Hùng, Minh Nguyệt (2007), T n Ting Vit. Nxb t n Bách Khoa, Hà Ni, 2007.
7. Đặng Thành Hƣng (2002), Dy hc hii- lí lun, biti hc Quc gia,
Hà Ni.
8. I.A. Cai- rốp (tng ch biên), N.K.Gôn- sa- rốp, B.P.Ét- si- pốp (1959), Giáo dc hc, Tp 1,
i hc Vit Nam. Nxb Giáo dc Hà Ni.
20

9. I. Ia. Lécne (1968), Bài tp nhn thc trong dy hc lch sn khoa hc
giáo dc, Nguych.

10. Kinh nghim ging dy theo ch  gây hng thú hc tp lch s. Nxb Giáo dc, Hà Ni, 1983.
11. L.F. Khalamôp (1979), Phát huy tính tích cc hc tp ca h nào. Nxb Giáo dc.
12. Phan Ngọc Liên (ch biên), Trịnh Đình Tùng, Nguyễn Thị Côi (2010), y hc
lch s, Ti hm, Hà Ni.
13. Bùi Quý Lộ, Vũ Thị Hiền  quan h gia lch s 
ging dy môn lch sTp chí nghiên cu lch s (3), tr. 47- 48.
14. Lut giáo dc (2010). Nxb Chính tr Quc gia, Hà Ni.
15. M. Alêcxêep và Ônhisúc (1976), Phát tric sinh. Nxb Giáo dc.
16. M.T. Ogơrôtnhicôp (1986), Giáo dc hc. Nxb Giáo d 
Ni I.
17. N.A. E- Rô- Phê- Ép (1981), Lch s là gì. Nxb Giáo dc.
18. N.G. Đai ri (1972), Chun b gi hc lch s  nào. Nxb Giáo dc, Hà Ni.
19. Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt (1987), Giáo dc hc, Tp 1. Nxb Giáo dc.
20. N.M. Iacôplep (1975), t lên lp  ng ph thông, Tp 1. Nxb Giáo
dc.
21. N.U. Savin (1983), Giáo dc hc. Nxb Giáo dc.
22. Ngh quyt ca Hi ngh Ban chng cng sn Vit Nam ln th 2 khóa
VIII (1996). Nxb Chính tr Quc gia, Hà Ni.
23. T.A.I. Linđa (1970), Giáo dc hci du Thiu, hi
i h
24. T.A.I. Lina (1973), Giáo dc hc, Ti dch Nguyn Hc, Hà
Ni.
25. Trần Viết Thụ (1997), n dng nguyên tc liên môn trong dy hc lch s các v 
trong sách giáo khoa lch s, Tp chí giáo dc, s 12, tr. 13 - 16.
i hi biu toàn quc ln th XI (2011), Nxb Chính tr Quc gia  s tht, Hà Ni.
ng toàn tp (2000), Tp 7 (1940  1945), Nxb chính tr quc gia, Hà Ni.
28. Nguyễn Quang Vinh (1986), Dy hTp chí nghiên cu
giáo dc, (10), tr. 15 - 16.
29. Phạm Viết Vƣợng (2008), Giáo dc hci hm, Hà Ni.