BÁO cáo CUỐI kỳ môn THỰC HÀNH hóa SINH phương pháp đo quang phương pháp đo quang

ĐẠI HỌC NGUYỄN TẤT THÀNH
KHOA Y
PHÂN MƠN HĨA SINH

Lớp: 20DYK2B
Nhóm TH: 1
Nhóm nhỏ: 4

BÁO CÁO CUỐI KỲ MƠN THỰC HÀNH HÓA SINH
Họ và tên học viên: Lai Wen Chen
MSSV: 2000005149
Số ĐT: 0896680507
Email:

TP HCM 12/2021
1

download by :


Nội dung
Chương 1 : Phương pháp đo quang.........................................................................................................................................................................
Phương pháp đo quang........................................................................................................................................................................................
I. Định luật cơ bản về hấp thụ ánh sáng:........................................................................................................................................................
II. Phương pháp đo quang:..............................................................................................................................................................................
Nguyên tắc xét nghiệm hoá sinh lâm sàng thường dùng qua phương pháp đo quang......................................................................................
Nội quy phòng thí nghiệm....................................................................................................................................................................................
I. Với sinh viên:.................................................................................................................................................................................................
II. Với người hướng dẫn:...................................................................................................................................................................................
Sử dụng pipet........................................................................................................................................................................................................
I. Giới thiệu tổng quát:.......................................................................................................................................................................................

II. Cách dùng pipet:...........................................................................................................................................................................................
Chương II: Định lượng Lipid...................................................................................................................................................................................
I. Định lượng Triglyceride.....................................................................................................................................................................................
Tổng quát:..........................................................................................................................................................................................................
1. Nguyên tắc định lượng:..................................................................................................................................................................................

2

download by :


2. Thuốc thử:............................................................................................................................................................................................................. 30
3. Tiến hành:.............................................................................................................................................................................................................. 31
4. Khoảng tuyến tính:............................................................................................................................................................................................... 32
5. Tính tốn:.............................................................................................................................................................................................................. 32
6. Gía trị kỳ vọng:..................................................................................................................................................................................................... 32
7. Biện luận:.............................................................................................................................................................................................................. 32
II. Định lượng Cholesterol:........................................................................................................................................................................................... 35
Tổng quát:................................................................................................................................................................................................................. 35
1. Nguyên tắc:........................................................................................................................................................................................................... 37
2. Thuốc thử:............................................................................................................................................................................................................. 38
3. Tiến hành:.............................................................................................................................................................................................................. 38
4. Khoảng tuyến tính:............................................................................................................................................................................................... 40
5. Tính tốn:.............................................................................................................................................................................................................. 40
6. Gía trị tham khảo:................................................................................................................................................................................................. 41
7. Biện luận:.............................................................................................................................................................................................................. 41
III. Định lượng LDL-C:................................................................................................................................................................................................ 42
Tổng quát.................................................................................................................................................................................................................. 42
1. Nguyên tắc:........................................................................................................................................................................................................... 42
2. Thuốc thử:............................................................................................................................................................................................................. 43

3. Tiến hành:.............................................................................................................................................................................................................. 43
4. Tính tốn:.............................................................................................................................................................................................................. 44
5. Gía trị tham khảo:................................................................................................................................................................................................. 45

3

download by :


6. Biện luận:.............................................................................................................................................................................................................. 45
V. Định lượng HDL-C:................................................................................................................................................................................................. 45
1. Nguyên tắc:........................................................................................................................................................................................................... 45
2. Thuốc thử:............................................................................................................................................................................................................. 46
3. Tính tốn:.............................................................................................................................................................................................................. 47
4. Gía trị tham khảo:................................................................................................................................................................................................. 47
6. Biện luận:.............................................................................................................................................................................................................. 48
Chương III: Định lượng protid................................................................................................................................................................................ 49
I. Định lượng ure:.......................................................................................................................................................................................................... 49
Tổng quát:................................................................................................................................................................................................................. 49
1. Nguyên tắc:........................................................................................................................................................................................................... 49
2. Thuốc thử:............................................................................................................................................................................................................. 49
3. Chuẩn bị:............................................................................................................................................................................................................... 50
4. Gía trị tham khảo và khoảng tuyến tính:.............................................................................................................................................................. 51
5. Qúa trình thực hiện:.............................................................................................................................................................................................. 52
6. Tính toán:.............................................................................................................................................................................................................. 53
7. Biện luận:.............................................................................................................................................................................................................. 53
II. Định lượng Creatinin:.............................................................................................................................................................................................. 56
Tống quát:................................................................................................................................................................................................................. 56
1. Nguyên tắc định lượng:........................................................................................................................................................................................ 57
2. Nồng độộ̣ của các dung dịch được sử dụng:.......................................................................................................................................................... 57

3. Gíá trị kỳ vọng:..................................................................................................................................................................................................... 58

4

download by :


4. Thành phần mẫu thử............................................................................................................................................................................................. 58
5. Đợộ̣ tuyến tính:....................................................................................................................................................................................................... 59
6. Chuyển đổi đơn vị:............................................................................................................................................................................................... 59
7. Quy trình thử nghiệm:.......................................................................................................................................................................................... 59
8. Tính tốn:.............................................................................................................................................................................................................. 60
9. Biện luận:.............................................................................................................................................................................................................. 60
III. Định lượng GOT, GPT:.......................................................................................................................................................................................... 62
Tổng quan:................................................................................................................................................................................................................ 62
1. Nguyên tắc định lượng:........................................................................................................................................................................................ 63
2. Thuóc thử:............................................................................................................................................................................................................. 64
3. Gía trị kỳ vọng:..................................................................................................................................................................................................... 66
4. Thành phần mẫu thử............................................................................................................................................................................................. 66
5. Đợộ̣ tuyến tính:....................................................................................................................................................................................................... 66
6. Chuyển đổi đơn vị:............................................................................................................................................................................................... 67
7. Quy trình thử nghiệm:.......................................................................................................................................................................................... 67
8. Tính tốn:.............................................................................................................................................................................................................. 68
9. Biện luận:.............................................................................................................................................................................................................. 68
Chương 4: Hemoglobin và Acid nucleic................................................................................................................................................................. 69
I. Định lượng billirubin tồn phần:............................................................................................................................................................................... 69
Tổng qt:................................................................................................................................................................................................................. 69
1. Ngun tắc:........................................................................................................................................................................................................... 69
2. Nồng đợộ̣ chỉ định:................................................................................................................................................................................................. 70

5

download by :


3. Lưu trữ và bảo quản.............................................................................................................................................................................................. 71
4. Mục đích sử dụng................................................................................................................................................................................................. 71
5. Lưu ý..................................................................................................................................................................................................................... 72
6. Giá trị kỳ vọng:..................................................................................................................................................................................................... 72
7. Thành phần mẫu thử:............................................................................................................................................................................................ 72
8. Đợộ̣ tuyến tính:....................................................................................................................................................................................................... 72
9. Chuyển đổi đơn vị:............................................................................................................................................................................................... 72
10. Quy trình thử nghiệm:........................................................................................................................................................................................ 73
11. Biện luận:............................................................................................................................................................................................................ 74
II. Định lượng Billirubin trực tiếp:............................................................................................................................................................................... 76
Tổng quát:................................................................................................................................................................................................................. 76
1. Nguyên tắc:........................................................................................................................................................................................................... 76
2. Nồng độộ̣ chỉ định:................................................................................................................................................................................................. 77
3. Lưu trữ và bảo quản.............................................................................................................................................................................................. 77
4. Mục đích sử dụng................................................................................................................................................................................................. 77
5. Lưu ý..................................................................................................................................................................................................................... 77
6. Giá trị kỳ vọng:..................................................................................................................................................................................................... 77
7. Thành phần mẫu thử:............................................................................................................................................................................................ 78
8. Đợộ̣ tuyến tính:....................................................................................................................................................................................................... 78
9. Chuyển đổi đơn vị:............................................................................................................................................................................................... 78
10. Quy trình thử nghiệm:........................................................................................................................................................................................ 78
11. Biện luận:............................................................................................................................................................................................................ 79

6

download by :


III. Định lượng acid uric:.............................................................................................................................................................................................. 80
Tổng quát:................................................................................................................................................................................................................. 80
1. Nguyên tắc:........................................................................................................................................................................................................... 81
2. Nồng độộ̣ chỉ định:................................................................................................................................................................................................. 81
3. Lưu trữ và bảo quản.............................................................................................................................................................................................. 82
4. Mục đích sử dụng................................................................................................................................................................................................. 82
5. Lưu ý..................................................................................................................................................................................................................... 82
6. Giá trị kỳ vọng:..................................................................................................................................................................................................... 82
7. Thành phần mẫu thử:............................................................................................................................................................................................ 83
8. Đợộ̣ tuyến tính:....................................................................................................................................................................................................... 83
9. Chuyển đổi đơn vị:............................................................................................................................................................................................... 83
10. Quy trình thử nghiệm:........................................................................................................................................................................................ 83
11. Biện luận:............................................................................................................................................................................................................ 84
Chương 5: Glucid.................................................................................................................................................................................................... 86
I. Định lượng Glucose:................................................................................................................................................................................................. 86
1. Tổng quát:............................................................................................................................................................................................................. 86
2. Nguyên tắc định lượng:........................................................................................................................................................................................ 88
3. Nồng độộ̣ của các dung dịch được sử dụng:.......................................................................................................................................................... 89
4. Mục đích sử dụng................................................................................................................................................................................................. 89
5. Lưu ý..................................................................................................................................................................................................................... 89
6. Gía trị kỳ vọng:..................................................................................................................................................................................................... 89
7. Thành phần mẫu thử............................................................................................................................................................................................. 90

7

download by :

8. Đợộ̣ tuyến tính:....................................................................................................................................................................................................... 90
9. Chuyển đổi đơn vị:............................................................................................................................................................................................... 90
10. Quy trình thử nghiệm:........................................................................................................................................................................................ 91
11. Biện luận:............................................................................................................................................................................................................ 92
II. Định lượng Amylase:............................................................................................................................................................................................... 93
1. Tổng quát:............................................................................................................................................................................................................. 93
2. Nguyên tắc định lượng:........................................................................................................................................................................................ 94
3 Nồng độộ̣ của các dung dịch được sử dụng:........................................................................................................................................................... 94
4. Mục đích sử dụng................................................................................................................................................................................................. 95
5. Lưu ý..................................................................................................................................................................................................................... 95
6. Gía trị kỳ vọng:..................................................................................................................................................................................................... 95
7. Thành phần mẫu thử............................................................................................................................................................................................. 96
8. Độộ̣ tuyến tính:....................................................................................................................................................................................................... 96
9. Chuyển đổi đơn vị:............................................................................................................................................................................................... 96
10. Quy trình thử nghiệm:........................................................................................................................................................................................ 96
11. Biện luận:............................................................................................................................................................................................................ 97
Chương 6: Phân tích nước tiểu 10 thơng số............................................................................................................................................................100
Về vấn đề phân tích nước tiểu:...................................................................................................................................................................................100
I. Mục đích sử dụng:...............................................................................................................................................................................................100
II. Tổng quan:.........................................................................................................................................................................................................100
III. Thận trọng:........................................................................................................................................................................................................100
IV. Bảo quản và độộ̣ ổn định:...................................................................................................................................................................................101

8

download by :


V. Lấy và bảo quản mẫu:........................................................................................................................................................................................101

VI. Hướng dẫn sử dụng:.........................................................................................................................................................................................101
VII. Diễn giải kết quả:............................................................................................................................................................................................102
X. Hạn chế:.............................................................................................................................................................................................................103
* Cảm quan:................................................................................................................................................................................................... 103
IX. Chi tiết các thơng số:............................................................................................................................................................................................104
Thuốc thử và đặc tính hiệu quả:.............................................................................................................................................................................104
1. Acid ascorbic:.....................................................................................................................................................................................................106
2. Glucose:..............................................................................................................................................................................................................109
3. Bilirubin:.............................................................................................................................................................................................................111
4. Urobilinogen:......................................................................................................................................................................................................113
5. Specific Gravity:.................................................................................................................................................................................................115
6. Máu:.................................................................................................................................................................................................................... 117
7. pH:....................................................................................................................................................................................................................... 119
8. Protein:................................................................................................................................................................................................................122
9. Nitrite:.................................................................................................................................................................................................................124
10. Leukocytes:.......................................................................................................................................................................................................128
11. Cetone:..............................................................................................................................................................................................................131
Tài liệu tham khảo..........................................................................................................................................................................................................133

9

download by :


Chương 1 : Phương pháp đo quang
Phương pháp đo quang
I.

Định luật cơ bản về hấp thụ ánh sáng:
1. Định luật Beer-Lambert:

 Nhìn vào hình bên ta hiểu được khi chiếu mợộ̣t chùm tia sáng đơn sắc có bước sóng (λ) và

cường độ (I0) vào dung dịch đồng chất có nồng độ (C) với chiều dày dung dịch (l).
 Kết quả khi chùm sáng đi qua dung dịch thì mợộ̣t phần chùm sáng bị hấp thụ (Ih), mộộ̣t phần bị

phản xạ (Ip) và phần còn lại qua được dung dịch là I.
Suy ra:
I0 = I + I p + I h
Nhưng thực tế thì lượng phản xạ là khơng đáng kể nên:
I0 = I + I h
Ta có định luật Beer như sau:
I/I0 = 10-kLC hay log I0/I = kLC

10

download by :


Trong đó: k là hệ số hấp thụ, hệ số phụ thuộộ̣c vào bản chất chất màu và dung môi, bước sóng tia và nhiệt đợộ̣. Nói cách khác thì độ
truyền quang (T: transmittance) sẽ phụ thuộc bản chất chất lỏng, bước sóng và nhiệt độ. Và T= I/I0.
Đợộ̣ truyền quang hay đợộ̣ thấu quang được tính theo đơn vị phần ngàn (‰)
Mật độ quang (optical density) hay độ hấp thụ (absorbance):
Log I0/I = D0 = A
Khi thực hiện trong cùng điều kiện thì k và L sẽ khơng đổi do đó D tỉ lệ thuận với C.
2. Ứng dụng:

Đo nồng độộ̣ các chất do độộ̣ hấp thụ phụ thuộộ̣c nồng độộ̣ dung dịch. Định luật để đo các dung dịch có màu hay có thể cho phản ứng
màu.
Các bước thực hiện:
B1: Thực hiện với dung dịch màu biết trước nồng độ (C0)  D0

B2: Thực hiện với mẫu cần xác định nông độ (C)  D
B3: Lấy được kết quả mật độ quang
B4: Tính nơng độ C
Bởi vì ta biết được: D = kLC nên ta có được:

11

download by :


D/D0 = C/C0
 C = C0 x D/D0

II. Phương pháp đo quang:
Sử dụng máy đo quang. Đặc điểm chủ yếu của máy kà dòng sáng đi qua dung dịch được chiếu lên tế bào quang điện để chuyển
thành dong điện mà cường đợộ̣ của nó được đo nhờ mợộ̣t điện kế nhạy sau đó khuếch đại và chuyển đến bợộ̣ phận ghi nhận kết quả.
Thông thường trong phương pháp đo quang ta cần chuyển chất cần đo không màu (X) thành hợp chất màu (RX) nhờ thuốc thử (R):
X
Chất cần xác định Thuốc thử

+



R

RX

Sản phẩm có đợộ̣ hấp thu

R ở bước sóng xác định
và khả kiến
Xác định nồng độ C bằng công thức C = C0 x D/D0 hoặc dùng hệ số factor (F=C0/D0) hoặc dùng biểu đồ mẫu.
Trong trường hợp dùng mẫu trắng, khi dung dịch đo có chứa các chất khác như thuốc thử tạo màu cũng sẽ hấp thụ ánh sáng, lúc
này pha mẫu trắng chỉ chứa thuốc thử để xác định độộ̣ hấp thụ của mẫu và đối chiếu với ống đo.
Các bộộ̣ phận của máy đo quang:

12

download by :


1. Nguồn sáng
2. Bợộ̣ đơn sắc: kính lọc hay cách tử
3. Buồng đo
4. Đầu dị
5. Bợộ̣ phận khuếch đại
6. Bợộ̣ phận chỉ thị kết quả

Khi lựa chọn màu của nguồn sáng cần lựa màu đối diện với mù dung dịch trên bánh
xe màu sắc
Ví dụ:
Khi dung dịch có màu đỏ ta chọn ánh sáng màu xanh

13

download by :


 Giaỉ thích cho nguyên nhân chọn màu này là vì mắt ta nhìn thấy màu mợộ̣t vật màu đỏ nghĩa là vật khơng hấp thu màu đó và hấp

thu mạnh nhất với màu đối diện (lục).

14

download by :


Nguyên tắc xét nghiệm hoá sinh lâm sàng thường dùng qua phương pháp đo quang
Sơ đồ tổng quát:

Phương pháp đo
điểm cuối (Endpoint)
Các phương
pháp
Phương pháp đo
độộ̣ng học
(Kenetic)

15


download by :


Nguyên lý

Phương pháp

Đặc điểm

Ví dụ

Creatinin: phản ứng Jaffé, acid picric
Urê: kỹ thuật Bousquet, dùng DAM
(diacetyl monoxim)
Phương pháp
hoá học
Phương pháp
đo điểm cuối

Đo

lượng

sản

phẩm ở điểm đầu

Nhanh, rẻ nhưng
không đặc hiệu

đến khi chất cần
xác định tiệu thụ
hết

Đặc hiệu nhưng
giá thành không
rẻ

và thực

lâu
Đo mộộ̣t cách liên
tục qua từng thời
điểm nhỏ t0, t1, t2,
t3,…

trong

Kỹ
học 2 điểm:
C=∆A+∆A0

16

download by :

thuật


Đo vận
từng

thời

t0, t1,
Kỹ thuật đợộ̣ng
học enzyme

khoảng tuyến tính
của phản ứng

sau

đó

trung

bình

D/phút với F ra
hoạt
enzyme với đơn
vị UI/l

17

download by :


Nội quy phịng thí nghiệm
I. Với sinh viên:
1. Tác phong:

Đến đúng giờ, khi vắng mặt phải có giấy xin phép và không rời khỏi hay ra về trước giờ qui định
Trang phục gọn gàng và mặc áo chồng có thêu tên hoặc đeo bảng tên trong giờ thực tập
Chỉ mang theo sách vở và các vật dụng cần thiết, không ăn uống hay làm những việc không liên quan trong phịng thí nghiệm
Giữ trật tự và vệ sinh ở phịng thí nghiệm
2. Về vấn đề thực hiện thí nghiệm:

Tuân thủ nợộ̣i quy phịng thú nghiệm, cẩn thận khi thực hiện các thao tác, không tự ý sử dụng dụng cụ khi chưa có sự đồng ý của
người hướng dẫn
Trong quá trình thực hiện cần kiểm tra tinh trạng các dụng cụ được bàn giao nếu có thiếu hay vỡ cần báo cho người phụ trách trước
15 phút

Đọc và chuẩn bị bài trước mỗi buổi thực tập
Trong trường hợp có các hiện tượng bất thường như chát nổ, bòng hay bị thương cần báo ngay không tuỳ tiện xử lý
Sử dụng đúng dụng cụ của mỗi nhóm
Sau khi thực tập xong cần rửa sạch dụng cụ và trả về đúng vị trí ban đầu và dọn dẹp phịng thí nghiệm trước khi rời khỏi

18

download by :


3. Về vấn đề an tồn thí nghiệm:

Sử dụng áo chồng trắng trong q trình thực hành
Sử dụng đầy đủ các vật dụng bảo hợộ̣ như: bao tay, kính,… với các thí nghiệm cần thiết
Khơng tự ý mở ga, nước hay các hoá chất khi chưa được cho phép
II. Với người hướng dẫn:
1. Về vấn đề chuẩn bị phịng thí nghiệm:

Đăng kí sử dụng phịng thí nghiệm trước khi sử dụng
Trước và sau giờ thực tập cần kiểm tra lại tình trạng của dụng cụ để đảm bảo đủ và không hư hỏng dụng cụ
2. Về vấn đề sử dụng phịng thí nghiệm:

Cần lên lớp đúng giờ và trách nhiệm trong việc bảo quản tài sản phịng thí
nghiệm Thường xun nhắc nhở sinh viên sử dụng đung cách các dụng cụ

Giaỉ quyết các vấn đề của sinh viên mộộ̣t cách kịp thời và hợp lý

19

download by :


Sử dụng pipet

I. Giới thiệu tổng quát:
1. Pipet pasteur thuỷ tinh hoặc nhựa:
Pipet Pasteur thuỷ tinh
Khơng có chia độ, nối pipet vào quả bóp cao su hoặc trợ pipet để
sử dụng
Sau sử dụng có thể khử trùng hoặc huỷ bỏ hoặc rửa sạch, sấy khử
trùng để tái sử dụng
Pepet Pausteur nhựa
Có chia độ
Lấy Pipet khỏi bao giấy và sử dụng, sau sử dụng sấy khử trùng rồi huỷ
không tái sử dụng
2. Pipet thuỷ tinh:
Có 2 loại:
Pipet khơng chính xác: có vạch và dung tích

20

download by :


Pipet chính xác: có khắc mợộ̣t ngấn hoặc 2 ngấn để lấy mợộ̣t dung tích nhất định

3. Micropipet:

Micropipet bán tự động: chia đến vài μL chia làm micropipet bán tự độộ̣ng 1 kênh
và nhiều kênh
Micropipet tự động giúp lấy mộộ̣t lượng thuốc thử, mẫu thí nghiệm chính xác, xác
thực và nhanh chóng. Có 25 kích cỡ chia làm 2 loại thể tích cố định và thể tích
thay đổi được
II. Cách dùng pipet:
1. Pipet với bóng bóp cao su:

Cắm sâu đầu dưới pipet vào dung dịch
Dung dịch cịn dư lại khơng cho vào chai gốc
Nên tráng pipet trước khi lấy dung dịch
Cầm pipet thẳng đứng, chạm vào thành bình ở tư thế nghiêng
Cho dung dịch chảy xuống tự do xng bình, đợi 3 giây và đầu pipet vẫn chạm vào thành bình hứng

21

download by :


Kho khơng sử dụng quả bóp cao su đẩy hết giọt ci cùng cịn đọng lại để tráng khí dung
2. Sử dụng pipet bán tự độộ̣ng:
a. Chọn đúng loại micropipet trong vùng dung tích cần đo

P20: 2 - 20 μL
P100: 10 -100 μL
P200: 20 – 200 μL
P1000: 100 – 1000 μL

b. Chỉnh micropipet đúng dung tích cần hút: bằng cách xoay nút chỉnh thể tích đúng trị số thể tích cần hút
c. Cầm pipet:

Cầm Pipet nghiêng về mợộ̣t phía hơi cách lỏng lẻo trên sống bàn tay khi không sử dụng, như vậy sẽ làm cơ tay ít bị quá
sức. Cầm chặt bằng cả bàn tay. Tránh cầm pipet quá chặt để giảm mỏi cơ tay và cơ vai sau khi sử dụng pipet lâu.
Để lộ phần ghi số thể tích: có thể nhìn trong suốt thời gian để có thể kiểm sốt thể tích lấy ngay cả khi đang sử dụng.
Đặt ngón cái lên nút pittong sao cho khoảng cách thuận lợi trong khoảng với của ngón tay cái để thao tác chính xác và làm giảm
mợộ̣t ngón tay cái

22

download by :


d. Thao tác gắn đầu tip đúng: có thể dùng tay chỉnh lại cho chắc chắn tuy nhiên không nên gắn quá chặt để tránh khó tháo đầu
sau khi hút dung dịch
e. Lấy dung dịch: có 2 cách:
Theo chiều xi (Forward method):

23

download by :


Theo chiều ngược (Reverse method):

24

download by :