BÁO CÁO THỰC TẬP KỸ THUẬT TẠI NHÀ MÁY TINH BỘT SẮN QUẢNG NAM

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
KHOA CƠNG NGHÊ HĨA HỌC - MƠI TRƯỜNG

BÁO CÁO THỰC TẬP KỸ THUẬT

TẠI NHÀ MÁY TINH BỘT SẮN QUẢNG NAM

tập

Người hướng dẫn

: TRẦN QUÝ HƯƠNG

Sinh viên

: NGUYỄN DUY TUYÊN

thực

Lớp

: 19HTP1

Mã sinh viên

: 1911507310136

Quảng Nam, tháng 02 năm 2022

BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

LỜI MỞ ĐẦU


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU.................................................................................................................... 1
MỤC LỤC......................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU VỀ NHÀ MÁY TINH BỘT SĂN QUẢNG NAM.................5
1.1. Quá trình hình thành nhà máy..........................................................................5
1.2. Quá trình phát triển của nhà máy......................................................................5
1.3. Mục tiêu hoạt động kinh doanh của nhà máy...................................................5
1.3.1. Mục tiêu kinh tế xã hội..............................................................................5
1.3.2. Nhiệm vụ và hoạt động kinh doanh...........................................................6
1.4. Sơ đồ cơ cấu tổ chức quản lý nhà máy.............................................................7
1.4.1. Sơ đồ.........................................................................................................7
1.4.2. Chức năng, nhiệm vụ các phịng ban.........................................................7
CHƯƠNG 2. CẤU TẠO VÀ THÀNH PHẦN HĨA HỌC CỦA NGUYÊN LIỆU SẮN. .9
2.1. Đặc điểm cấu tạo củ sắn...................................................................................9
2.2. Thành phần hóa học của củ sắn........................................................................9
CHƯƠNG 3. QUY TRÌNH CƠNG NGHỆ SẢN XUẤT TINH BỘT SẮN.....................12
3.1. Qui trình công nghệ sản xuất tinh bột sắn.......................................................12
3.2. Thuyết minh quy trình sản xuất tinh bột sắn...................................................13

3.2.1. Nguyên liệu.............................................................................................13
3.2.2. Phễu nạp liệu...........................................................................................13
3.2.3. Băng tải nghiêng 1...................................................................................13
3.2.4. Lồng bóc vỏ.............................................................................................13
3.2.5. Rửa củ.....................................................................................................14
3.2.6. Chặt cùi...................................................................................................14
3.2.7. Máy băm..................................................................................................14
3.2.8. Máy mài...................................................................................................14
3.2.9. Trích ly thơ..............................................................................................15
3.2.10. Sàng cong..............................................................................................15
1

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

3.2.11. Trích ly tận dụng...................................................................................15
3.2.12. Trích ly thu hồi......................................................................................16
3.2.13. Phân ly...................................................................................................16
3.2.14. Ly tâm...................................................................................................16
3.2.15. Sấy và làm nguội...................................................................................17
3.2.16. Rây và bao gói.......................................................................................17
3.2.17. Xử lý bã.................................................................................................18
CHƯƠNG 4. CẤU TẠO VÀ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC THIẾT BỊ
TRONG SẢN XUẤT.......................................................................................................19

4.1. Phễu nạp liệu..................................................................................................19
4.1.1. Cấu tạo....................................................................................................19
4.1.2. Thông số kĩ thuâṭ.....................................................................................19
4.1.3. Nguyên lí hoạt đông................................................................................19
4.1.4. Sự cố và cách khắc phục..........................................................................20
4.2. Băng tải nghiêng.............................................................................................20
4.2.1. Cấu tạo....................................................................................................20
4.2.2. Thông số kỹ thuật....................................................................................20
4.2.3. Nguyên lý làm việc..................................................................................20
4.2.4. Sự cố, nguyên nhân, cách khắc phục.......................................................20
4.3. Lồng bóc vỏ....................................................................................................21
4.3.1. Cấu tạo....................................................................................................21
4.3.2. Thông số kỹ thuật....................................................................................21
4.3.3. Nguyên tắc hoạt động..............................................................................21
4.3.4. Sự cố, nguyên nhân và cách khắc phục...................................................21
4.4. Bể rửa củ........................................................................................................22
4.4.1. Cấu tạo....................................................................................................22
4.4.2. Thông số kỹ thuật....................................................................................22
4.4.3. Nguyên tắc hoạt động..............................................................................22
4.4.4. Sự cố, cách khắc phục.............................................................................23
2

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

4.5. Dao băm.........................................................................................................23
4.5.1. Cấu tạo....................................................................................................23
4.5.2. Thông số hoạt động.................................................................................23
4.5.3. Nguyên lí làm việc...................................................................................23
4.5.4. Sự cố và cách khắc phục..........................................................................24
4.6. Máy mài.........................................................................................................24
4.6.1. Cấu tạo....................................................................................................24
4.6.2. Thơng số kỹ thuật....................................................................................24
4.6.3. Ngun lí hoạt động................................................................................25
4.6.4. Sự cố và cách khắc phục..........................................................................25
4.7. Trích ly...........................................................................................................25
4.7.1. Cấu tạo....................................................................................................25
4.7.2. Thông số kỹ thuâṭ....................................................................................26
4.7.3. Nguyên tắc hoạt đông..............................................................................26
4.7.4. Sự cố và cách khắc phuc..........................................................................26
̣
4.8. Sàng cong.......................................................................................................27
4.8.1. Cấu tạo....................................................................................................27
4.8.2. Thông số kỹ thuâṭ....................................................................................27
4.8.3. Nguyên lý làm việc..................................................................................27
4.8.4. Sự cố và cách khắc phục..........................................................................27
4.9. Máy phân ly....................................................................................................28
4.9.1. Cấu tạo....................................................................................................28
4.9.2. Thông số kỹ thuật....................................................................................28
4.9.3. Nguyên tắc hoạt động..............................................................................28
4.9.4. Sự cố và cách khắc phục..........................................................................29
4.10. Ly tâm..........................................................................................................29
4.10.1. Cấu tạo...................................................................................................29
4.10.2. Thông số kĩ thuật...................................................................................29

4.10.3. Nguyên lý hoạt động..............................................................................30
3

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

4.10.4. Sự cố và cách khắc phục........................................................................30
4.11. Hệ thống sấy.................................................................................................31
4.11.1. Cấu tạo...................................................................................................31
4.11.2. Thông số kỹ thuật..................................................................................31
4.11.3. Nguyên tắc hoạt động............................................................................32
CHƯƠNG 5. QUY TRÌNH KIỂM SỐT KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG.........................34
5.1. Mục đích.........................................................................................................34
5.2. Kiểm sốt ngun liệu đầu vào và bán thành phẩm........................................34
5.2.1. Kiểm tra nguyên liệu...............................................................................34
5.2.2. Kiểm soát bán thành phẩm:.....................................................................37
5.3. Kiểm soát Thành phẩm...................................................................................40
5.4. Mục tiêu chất lượng bán thành phẩm và thành phẩm.....................................43
CHƯƠNG 6. AN TOÀN- KỸ LUẬT LAO ĐỘNG.........................................................44
6.1. An toàn lao động............................................................................................44
6.1.1. Các nguyên nhân gây ra các tai nạn.........................................................44
6.1.2. Những biện pháp hạn chế tai nạn lao động..............................................44
6.1.3. Những yêu cầu về an toàn lao động.........................................................45

4

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU VỀ NHÀ MÁY TINH BỘT SĂN QUẢNG NAM
1.1. Quá trình hình thành nhà máy
Quảng Nam là tỉnh có diện tích đất nơng nghiệp khá lớn, sản lượng hoa màu chiếm
đáng kể trong cơ cấu sản phẩm nông nghiệp đặc biệt là củ sắn. Hơn nữa, chất lượng củ
sắn tươi ở vùng nguyên liệu trên địa bàn tỉnh được đánh giá cao, tuy nhiên nguyên liệu
sắn chưa được chế biển đúng yêu cầu để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất
khẩu. Do đó, việc đầu tư xây dựng một nhà máy chế biến tinh bột sắn với công nghệ sản
xuất hiện đại tại tỉnh Quảng Nam là một yêu cầu cần thiết để phát triển kinh tế trên địa
bàn khu vực.
Nhận thức được điều đó lãnh đạo cơng ty thực phẩm miền trung trụ sở chính tại
thành phố Hồ Chí Minh quyết định thành lập Nhà Máy Tính Bột Sắn Quảng Nam tại xã
Quế Mỹ - Quế Sơn - Quảng Nam. Là một doanh nghiệp nhà nước hoạch tốn phụ thuộc.
Tổng cơng ty theo quyết định số 438/QĐ cấp ngày 01/03/2001, với vốn đầu tư ban đầu là
30 tỷ đồng và 90 công nhân viên phục vụ với cơng suất ngày đêm.
1.2. Q trình phát triển của nhà máy
Từ khi thành lập đến nay nhà máy đã từng bước đi vào hoạt động ổn định và sản xuất
ra sản phẩm có chất lượng cao và ổn định được khách hàng trong và ngoài nước đánh giá
cao. Hơn nữa nhà máy còn giúp cho người dân trên địa bàn và các vùng lân cận trong khu
vực miền trung Tây nguyên, giải quyết được các vấn đề đầu ra của sắn, giúp ổn định và

nâng cao hơn đời sống của người nông dân. Đồng thời giải quyết được công ăn việc làm
cho hàng trăm công nhân trên địa bàn.
Nhà máy ngày càng mở rộng nâng cao hiệu quả kinh doanh. Không chỉ tạo ra sản
phẩm tinh bột sắn phục vụ cho con người, còn tạo ra các sản phẩm từ bã cung cấp thức ăn
cho gia súc, nhà máy còn sử dụng năng lượng biogas từ nước thải giảm thiểu mức tối đa
sử dụng dầu diesen trong quá trình sấy và giải quyết được vấn đề gây mùi hôi thối.
5

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

1.3. Mục tiêu hoạt động kinh doanh của nhà máy
1.3.1. Mục tiêu kinh tế xã hội
Tận dụng hết đất trồng, đồi trọc, đất màu để trồng sắn phục vụ sản xuất. Đóng góp
giá trị sản phẩm hàng hóa cho xã hội, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động.
Đồng thời đóng góp vào ngân sách nhà nước.
1.3.2. Nhiệm vụ và hoạt động kinh doanh
Xây dựng và tổ chức thực hiện các kế hoạch sản xuất kinh doanh trong đó chủ yếu là
kế hoạch nguyên liệu.
Quản lý và sử dụng vốn kinh doanh một cách hợp lý chính xác, phát triển vốn và
không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.
Chăm lo đời sống vật chất tinh thần cho cán bộ công nhân viên nhà máy.
Mở rộng thị trường kinh doanh hàng năm có tỉ suất lợi nhuận cao, đời sống của cán
bộ nhân viên cao, bổ sung nguồn vốn để nhà máy chủ động được nguồn tài chính.

6

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

1.4. Sơ đồ cơ cấu tổ chức quản lý nhà máy
1.4.1. Sơ đồ

Hình 1.1. Sơ đồ tổ chức quản lý nhà máy
1.4.2. Chức năng, nhiệm vụ các phòng ban
a) Giám đốc
Ban giám đốc có trách nhiệm quản lý tổng thể nhà máy, là người có quyền hạn cao
nhất và chịu trách nhiệm trước cơ quan quản lý cấp trên về mọi hoạt động và kết quả sản
xuất kinh doanh.
7

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

b) Phó giám đốc
Phó giám có nhiệm vụ chịu trách nhiệm các vấn đề kĩ thuật, sản xuất.
c) Phòng tài chính kế tốn
Tổ chức hoạch tốn bộ quy trình sản xuất kinh doanh của nhà máy đồng thời tham
mưu cho ban giám đốc trong việc phân tích hoạt động kinh tế xác định kết quả kinh
doanh.
d) Phịng tổng hợp
Có nhiệm vụ tham mưu cho ban giám đốc về công tác bồi dưỡng quy hoạch sử dụng
đội ngũ nhân viên. Ban hành quy chế hoạt động của nhà máy và người lao động.
e) Phịng KCS – mơi trường
Thực hiện cơng việc của ban giám đốc công ty giao về công tác quản lý điều hành
kiểm tra, giám sát, đánh giá tổ chức thực hiện về các mặt
• Cơng tác quản lý số lượng, chất lượng nguyên liệu, chất lượng sản phẩm.
• Công tác giám sát dây chuyền công nghệ sản xuất tinh bột sắn.
• Tổ chức cơng tác quản lý, lưu trữ hồ sơ, tài liệu, chứng tử kiểm tra liên quan đến
công tác kiểm tra chất lượng và môi trường đúng nguyên tắc.
• Quản lý giám sát chất lượng sản phẩm, đảm bảo mục tiêu, tránh thất thốt trong
q trình sản xuất để đạt hiệu suất thu hổi.
• Thực hiện công tác hiệu chỉnh bảo dưỡng các thiết bị đo lường để đảm bảo chất
lượng thành phẩm.
• Thực hiện cơng tác xử lý môi trường, hồ biogas và công tác giám trường hằng
năm theo quy định của nhà nước.
• Xin ý kiến chỉ đạo và tham mưu cho ban giám đốc về các vấn đề mới phát sinh.
f) Phòng kỹ thuật sản xuất
Điều hành 3 ca sản xuất, lên kế hoạch bảo dưỡng giám sát sữa chữa sự cố thiết bị.
Xin ý kiến chỉ đạo và tham mưu cho ban giám đốc về các vấn đề phát sinh.
8

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

CHƯƠNG 2. CẤU TẠO VÀ THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA NGUYÊN
LIỆU SẮN
2.1. Đặc điểm cấu tạo củ sắn
Củ sắn gồm có 4 phần chính: vỏ gỗ, vỏ cùi, thịt cùi và tim sắn.
 Vỏ gỗ
Chiếm 0.5 - 3% khối lượng củ, thành phần chủ yếu là cellulose và hemicellulose, hầu
như khơng có tinh bột. Vỏ gỗ là lớp ngồi cùng có tác dụng bảo vệ củ sắn khỏi tác dụng
cơ học và hóa học bên ngồi và giúp tránh mất nước cho củ.
 Vỏ cùi
Dày hơn vỏ gỗ, chiếm 3-10% trọng lượng củ, thành phần chính là cellulose, ngồi ra
cịn chứa một ít tinh bột và đường (2-3%).
 Thịt cùi
Là thành phần chủ yếu của củ, bao gồm các tế bào có cấu tạo từ cellulose và
pentosan bên trong là các hạt tinh bột và nguyên sinh chất. Hàm lượng tinh bột trong ruột
sắn khơng đều, sắn càng già thì hàm lượng tinh bột càng cao. Các chất polyphenol và độc
tố tuy không nhiều trong thịt cùi nhưng vẫn gây trở ngại lớn
trong quá trình chế biến.
 Tim sắn
Chiếm 1-2% trọng lượng củ, nằm ở trung tâm củ, chạy suốt chiều dài củ. Thành phần
chủ yếu là cellulose, có chức năng vận chuyển nước và thức ăn cho củ.
2.2. Thành phần hóa học của củ sắn

Bảng 2.1. Thành phần hóa học của của sắn tươi

STT

Thành phần

Hàm lượng

Đơn vị

1

Nước

70.25

%

2

Tinh bột

21.45

%
9

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136

BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

3

Lipid

0.4

%

4

Protein

1.12

%

5

Đường

5.13

%

6

Cellulose

1.1

%

7

Tro

0.54

%

 Nước
Nước chiếm tỉ lệ lớn trong củ sắn tươi, trong quá trình thu hoạch và vận chuyển sắn,
lượng nước có thể mất đi nhiều do hơ hấp hoặc sự bay hơi nước do lớp vỏ gỗ bị bong ra.
 Tinh bột
Tinh bột trong sắn gồm 2 dạng amylose và amylopectin với tỉ lệ xấp xỉ 1:4 nên tinh
bột sắn có tính dẻo cao. Hạt tinh bột có kích thước 5 - 40μm chủ yếu có hình trịn bền mặt
nhẵn. Nhiệt độ hồ hóa khoảng 58,5 – 70oC, hồ tinh bột sắn có độ trong cao, khi làm nguội
tạo cấu trúc gel khá bền.
 Lipid
Lượng lipid trong củ sắn chiếm khoảng 0.4%, gồm nhiều acid béo không no như acid
oleic, acid linoleic… và một số loại acid béo no như acid palmitic. Ngồi ra cịn có ester
của stiron như monoglyxerit, tryglyxerit và một số ester tựdo.
 Protein
Hàm lượng protein trong sắn khá cao, lá sắn có nhiều hơn trong củ sắn. Tuy nhiên

hàm lượng protein trong lá thay đổi tùy từng loại và thời kỳ sinh trưởng của cây. Các loại
acid amin trong lá sắn cũng nhiều như lysine, tryptophan khá cao nhưng thiếu nhiều
methionine
 Polyphenol
Hợp chất này có trong sắn 0,1-0,3%, hợp chất này rất dễ chuyển màu do enzyme
10

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

polyphenoloxydase nên sắn bóc vỏ mà khơng có biện pháp kỹ thuật thích hợp thì có màu
đen.
Các polyphenol bị oxy hóa biến màu sinh hiện tượng chảy mủ và cịn hạn chế tốc độ
thoát hơi nước của sắn khi làm khơ. Khi chế biến các hợp chất polyphenol này cịn tác
dụng với Fe tạo thành hợp chất màu xám đen ảnh hưởng đến màu sắc của tinh bột nếu
như trong chế biến không tách dịch bào nhanh.
 Độc tố
Trong nhưa củ sắn có hợp chất phazeolunatin (C10H17NO6), bản thân nó khơng có độc
nhưng dưới tác dụng của enzyme hay mơi trường acid nó phân hủy thành glucose,
acetone và giải phóng ra acid HCN là hợp chất rất độc khi ngửi hoặc ăn.
 Hệ enzyme
Hệ enzyme trong sắn hoạt động yếu khi chưa đào nhưng sau khi sắn đã được đào thì
hệ enzyme hoạt động mạnh mẽ làm ảnh hưởng đến quá trình chế biến và bảo quản.
Chủ yếu là enzyme polyphenol oxydase xúc tác chuyển hóa polyphenol thành

octoquinone, sau đó trùng hợp với các hợp chất acid amin hoặc amin để tạo ra các
polymer có màu gây sẫm màu cho sắn. Đây là những nguyên nhân làm cho thịt sắn có
màu đen thường gọi là sắn chảy nhưa. Vì enzyme tập trung trong mủ ở vỏ cùi nên các vết
đen cũng xuất hiện trong thịt củ bắt đầu từ lớp ngoại vi.
 Vitamin
Vitamin trong củ sắn chủ yếu thuộc nhóm B, trong đó vitamin B1 khoảng 0,03mg;
Vitamin B2: 0,03 mg; Vitamin PP: 0,6%.

11

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN QU

CHƯƠNG 3. QUY TRÌNH CƠNG NGHỆ SẢN XUẤT TINH BỘT SẮN
3.1. Qui trình cơng nghệ sản xuất tinh bột sắn
Ngun liệu

Phễu nạp liệu

SMB

Băng tải nghiêng
Trích ly tận dụng

Lồng bóc vỏ

Nước
CN

Bã
Trích ly thu hồi

Rửa củ

Bã
Ép cấp 1

Băng tải nghiêng

Ép cấp 2

Chặt cùi

Sản phẩm

Đóng gói

Khơng
đạt

Máy mài

Sấy khí động lần 1

Trích ly thơ

Sấy khí động lần 2

Kiểm tra

Bã mịn

Dịch sữa

Rây

Sàng cong 1

Làm nguội

Sàng cong 2

Sấy

Phân ly 1
Nước LT

Ly tâm

Sấy thùng quay

Máy băm

Phân ly 2

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

Làm nguội
Bã
mịn

Be<7

Đóng bao

Sản phẩm
12

Be<17

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN

3.2. Thuyết minh quy trình sản xuất tinh bột sắn
3.2.1. Nguyên liệu
Nguyên liệu là củ sắn tươi được nhà máy thu mua từ các hộ thu mua sắn trên địa
bàn tỉnh Quảng Nam và các tỉnh lân cận trong khu vực miền Trung và Tây Nguyên.
Sắn nguyên liệu được xe chở đến nhà máy, xếp theo thứ tự xe đến trước xếp trước
xe đến sau xếp sau. Xe vận chuyển sắn đi qua cân điện tử để xác định khối lượng
trước khi vào bãi nhập liệu. Sắn được tháo xuống bãi nguyên liệu nhờ công nhân và hệ

thống cào bằng động cơ..
Tại bãi nguyên liệu, nhân viên KCS tiến hành kiểm tra tạp chất và lấy mẫu sắn
của mỗi xe đi kiểm tra hàm lượng tinh bột để định giá mua.
3.2.2. Phễu nạp liệu
Mục đích: Chứa nguyên liệu, điều tiết lượng sắn cấp lên băng tải một cách vừa
phải và cấp liệu một cách dễ dàng, tạo điều kiện dây chuyền hoạt động liên tục, chủ
động.
Thực hiện: xe xúc đưa sắn từ bãi nguyên liệu vào phễu nạp liệu. Phễu được thiết
kế dạng đáy hình cơn dưới đáy có cửa thốt, có bộ phận sàng rung đặt ngay dưới của
thốt, sàng rung chuyển động tịnh tiến nhờ động cơ, 5 giây dao động một lần giúp
phân phối nguyên liệu lên băng tải nghiêng một cách đều đặn với khối lượng thích
hợp.
3.2.3. Băng tải nghiêng 1
Mục đích: vận chuyển sắn từ phễu nạp liệu đến lồng bóc vỏ.
Thực hiện: Băng tải được đặt nghiêng so với mặt đất, nối giữa phễu nạp liệu và
lồng bóc vỏ, chuyển động nhờ động cơ truyền động cho tang dẫn động và tang
căng giúp đưa nguyên liệu lên lồng bóc vỏ.
3.2.4. Lồng bóc vỏ
Mục đích: loại bỏ phần vỏ gỗ chứa chủ yếu cellulose, hemicellulose không có giá
trị trong sản xuất tinh bột và phần lớn đất đá, tạp chất dính trên củ sắn, nhằm tăng hiệu
quả cho công đoạn rửa và tăng chất lượng tinh bột thành phẩm.
13

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN

Thực hiện: sắn được băng tải chuyển từ phễu nạp liệu đến lồng bóc vỏ, lồng bóc
vỏ có thiết kế một khe hở nhỏ hơn củ sắn để loại một phần tạp chất nhỏ. Lồng bóc vỏ
có dạng hình trống bên trong có cánh xoắn, trống quay được nhờ động cơ.
Tại đây, một phần vỏ lụa sẽ được tách ra khỏi củ sắn nhờ lưc ma sát giữa củ sắn
với nhau, giữa củ với thành của lồng bóc vỏ và với các cánh xoắn bên trong lồng. Vỏ
lụa và tạp chất sẽ lọt qua thành của lồng bóc vỏ và rơi xuống máng chứa tạp chất. Sau
khi qua lồng bóc vỏ sắn được làm sạch 40 – 45% vỏ lụa.
3.2.5. Rửa củ
Mục đích: tách phần vỏ lụa cịn sót lại, làm sạch củ sắn, loại những tạp chất cịn
sót lại trên nguyên liệu
Thực hiện: sau khi qua lồng bóc vỏ, sắn được đưa đến bể rửa. Tại đây, sắn được
làm sạch nhờ tác dụng khuấy đảo của cánh khuấy và nước. Sắn được khuấy đảo tạo
lực ma sát giữa sắn với cánh khuấy, giữa sắn với thành bể và giữa sắn với nhau giúp
loại bỏ vỏ lụa còn lại và tạp chất. Nước được cung cấp liên tục vào bể và các vịi nước
được bố trí phía trên phun xuống bể rửa giúp tăng hiệu quả làm sạch. Sau khi qua máy
rửa, sắn được loại bỏ 85% vỏ gỗ và phần lớn tạp chất.
3.2.6. Chặt cùi
Mục đích: loại bỏ những phần cùi cứng của củ sắn, cùng một số thành phần tạp
chất lớn sót lại, tạo điều kiện cho máy băm hoạt động hiệu quả hơn, hạn chế hư mòn
dao mài.
Thực hiện: Sau khi được rửa sạch sắn được đưa lên băng tải nghiêng 2, trên
đường đi của băng tải nghiêng 2 có bố trí hai cơng nhân ngồi bên cạnh để chặt bỏ cùi
sắn, loại bỏ các tạp chất còn sót lại.
3.2.7. Máy băm
Mục đích: làm nhỏ củ sắn, tạo điều kiện thuận lợi cho công đoạn chế biến tiếp
theo, tránh tắc nghẽn khi mài, giảm chi phí năng lượng đáng kể và nâng cao hiệu suất
của máy mài.
Thực hiện: nguyên liệu được chuyển đến máy băm nhờ băng tải nghiêng 2.

14

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN

Tại đây, nguyên liệu được băm thành những đoạn ngắn khoảng 5cm nhờ hệ thống
dao tinh và dao động của máy băm.
3.2.8. Máy mài
Mục đích: phá vỡ cấu trúc củ sắn, giải phóng tinh bột vào nước để tạo hỗn hợp
sau mài gồm tinh bột, nước và bã. Hiệu suất mài càng cao thì lượng tinh bột thu hồi
càng lớn. Tại cơng đoạn này cịn bổ sung dung dịch Na 2S2O5 nhằm ngăn chặn sự xâm
nhập của vi sinh vật gây biến màu tinh bột.
Thực hiện: sau khi qua máy băm, sắn được mài trong hệ thống 4 máy mài nhờ
ma sát với trục mài. Để tránh sự cố và giảm trở lực nên bổ sung nước (nước bổ sung ở
đây lấy chủ yếu là dịch của trích li tận dụng và trích li thu hồi). Lượng nước được bổ
sung phải phù hợp để dịch sữa không quá đặc hay quá lỗng. Nếu lượng nước bổ sung
ít thì dịch sữa đặc sẽ gây nghẽn bơm và tổn thất tinh bột theo bã, nhưng nếu nước bổ
sung nhiều thì thùng chứa của máy mài sẽ bị quá tải và tốn năng lượng để loại nước ở
cơng đoạn sau.
3.2.9. Trích ly thơ
Mục đích: tách riêng phần bã ra khỏi dịch sữa. Quá trình này có bổ sung dung
dịch Na2S2O5 để chống sự xâm nhập của vi sinh vật nhằm giữ độ trắng cho dịch tinh
bột
Thực hiện: dịch sữa hỗn hợp từ thùng chứa của máy mài được bơm đến hệ thống

trích ly thơ gồm 10 máy. Tại đây xảy ra sự tách pha lỏng - rắn dưa vào lưc ly tâm và
lưới lọc tạo thành 2 phần: phần dịch sữa sau trích ly và phần bã đi ra khỏi máy trích ly
theo 2 đường khác nhau. Dịch sữa về thùng chứa sau đó được bơm đến sàng cong 1,
phần bã ra máng chứa bã được cánh vít vận chuyển đến thiết bị trích ly tận dụng.
3.2.10. Sàng cong
Mục đích: tách tạp chất có kích thước lớn hơn hạt tinh bột.
Thưc hiện: Gồm có 2 hệ thống sàng cong: sàng cong cấp 1 có kích thước 50μm
và sàng cong cấp 2 có kích thước 75μm. Dịch sữa sau trích ly thô được bơm đến sàng
cong cấp 1 (gồm 7 máy) và sàng cong cấp 2 (gồm 6 máy), tại đây dưới tác dụng của
15

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN

áp lực vòi phun và lỗ lưới, xảy ra sự tách pha rắn - lỏng: phần qua lưới sàng cong cấp
1 sẽ về thùng chứa để đến sàng cong cấp 2, phần qua lưới sàng cấp 2 sẽ đi đến công
đoạn phân ly; phần không qua ở sàng cong cấp 1 sẽ quay lại trích ly thơ và phần
khơng qua lưới ở sàng cong cấp 2 thì sẽ quay trở lại sàng cong cấp 1.
3.2.11. Trích ly tận dụng
Mục đích: tiếp tục trích ly lượng tinh bột cịn sót trong bã sau trích ly thơ, nhằm
nâng cao hiệu suất thu hồi bột.
Thực hiện: bã sau trích ly thơ ở máng chứa được đưa vào hệ thống trích ly tận
dụng gồm 10 máy. Tương tự như trích ly thô, tại đây cũng bổ sung dung dịch Na 2S2O5
vào, dưới tác dụng lưc ly tâm và lưới lọc xảy ra sự tách pha rắn chia làm 2 phần: phần

dịch lỏng được dùng để cấp cho máy mài, phần bã đưa qua trích ly thu hồi.
3.2.12. Trích ly thu hồi
Mục đích: lấy tối đa lượng bột sót trong bã.
Thực hiện: bã sau trích ly tận dụng sẽ qua hệ thống trích ly thu hồi gồm 3 máy,
dạng trích ly ngang. Tại đây, cũng dưới tác dụng của lưc ly tâm và lỗ lưới xảy ra sự
tách pha rắn – lỏng. Phần dịch lỏng trích ly được sẽ được bổ sung vào máy mài, phần
bã rắn đươc đưa đi xử lý bã.
3.2.13. Phân ly
Mục đích: tách mủ chứa các hợp chất hữu cơ không mong muốn như protein,
lipid, các hợp chất kết tụ ra khỏi dịch sữa tinh bột giúp nâng cao chất lượng bột thành
phẩm.
Thực hiện: quá trình phân ly được thực hiện nhờ lực ly tâm và chênh lệch khối
lượng, qua 2 giai đoạn bằng máy phân ly cao tốc:
Phân ly giai đoạn 1: gồm 3 máy, số vòng quay 4500 vòng/phút. Dịch tinh bột
được bơm từ thùng chứa sau sàng cong cấp 2, qua cyclon tách đất đá, vào máy phân ly
cấp 1. Tại đây, dưới tác dụng của lưc ly tâm và sự khác nhau về khối lượng xảy ra sự
tách pha lỏng - lỏng. Các thành phần tạp chất hữu cơ nhẹ và nước chuyển động lên
trên và nhờ bơm hút ra ngoài. Phần nặng chứa tinh bột sẽ đi xuống dưới về thùng chứa
16

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN

theo kênh riêng. Dịch sữa tinh bột sau phân ly 1 đạt nồng độ 7-14ºBe thì được bơm

qua phân ly cấp 2. Nếu khơng đạt nồng độ trên thì phải phân ly lại đến khi đạt yêu
cầu.
Phân ly giai đoạn 2: gồm 3 máy, vận tốc quay 5700 vòng/phút. Hoạt động với
nguyên lý tương tự như phân ly giai đoạn 1.Sau phân ly 2, dịch sữa đạt nồng độ 1720º Be sẽ đưa về thùng chứa đến ly tâm, nếu không đạt yêu cầu thì hồi lưu về thùng
chứa sau phân ly 1 để tiếp tục quá trình phân ly 2 nhằm nâng cao độ Be.
Q trình phân ly có bổ sung một lượng lớn nước nhằm tách triệt để mủ và các
thành phần hữu cơ không mong muốn. Nước thải của giai đoạn phân ly được đưa ra
ngoài theo mương dẫn nước thải đến hồ kị khí.
3.2.14. Ly tâm
Mục đích: tách phần lớn nước ra khỏi dịch tinh bột để thu hồi bột ẩm (30- 36%),
tạo điều kiện thuận lợi và giảm chi phí cho giai đoạn sấy.
Thực hiện: dịch sữa tinh bột sau phân ly giai đoạn 2 được bơm đến hệ thống ly
tâm tách nước gồm 4 máy. Tại đây, dưới tác dụng của lực ly tâm và lỗ lưới, xảy ra sự
tách pha lỏng - rắn: phần bột rắn sẽ đươc trục vít và băng tải đưa qua sấy, phần nước
ly tâm hồi lưu về thùng chứa sau phân ly 1, hoặc thùng chứa sau sàng cong 1 nếu
thùng chứa phân ly 1 quá tải.
3.2.15. Sấy và làm nguội
Mục đích: làm khô tinh bột sắn đến độ ẩm yêu cầu (11-13%).
Thực hiện: Sử dụng sấy khí động: bột ẩm sau ly tâm được vít tải đưa xuống
băng tải đến thùng chứa, tại đây bột được đánh tơi nhờ các vít đánh tơi. Sau đó, bột
vào hệ thống sấy nhờ vít tải, và quạt hút chân khơng, vít tải vừa có nhiệm vụ cấp bột
vừa định lượng, đưa bột vào hệ thống sấy một cách vừa phải ổn định. Bột được sấy
khô nhờ hệ thống sấy khí động. Trên đường đi, bột tiếp xúc trực tiếp với không khí
nóng trao đổi nhiệt với khơng khí nóng làm bay hơi ẩm và được làm khô đến độ ẩm
yêu cầu.
Sau sấy, bột được thu hồi nhờ hệ thống cyclone, bột theo khơng khí nóng đi vào
17

SVTT: NGUYỄN DUY TUN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN

tiếp tuyến với thành cyclone, va đập vào thành cyclone mất động năng và rơi xuống
đáy của cyclone sau đó được vít gom bột gom lại dưới đáy hệ thống cyclone và được
đưa qua hệ thống rây – bao gói. Trên đường đi bột sẽ được làm nguội nhờ trao đổi
nhiệt gián tiếp với không khí bên ngoài thông qua thành ống. Khơng khí nóng sau khi
qua cyclone đã được tách hết lượng bột và được thải ra ngoài nhờ quạt hút.
3.2.16. Rây và bao gói
Mục đích: rây bột để thu bột đạt kích thước đồng nhất, loại các tạp chất cịn sót,
tăng chất lượng thành phẩm. Đóng gói để bảo quản bột tránh các tác nhân gây hư
hỏng từ bên ngoài và thuận tiện cho vận chuyển phân phối.
Thực hiện: tinh bột sau khi được làm nguội sẽ được đưa vào các cyclon thu hồi
đặt trên máy rây - đóng gói. Tương tự như các cyclone ở hệ thống sấy hạt tinh bột
được gom lại dưới hệ thống cyclone và được rơi vào hệ thống rây. Tại đây, các hạt
tinh bột lọt lưới rây sẽ xuống máng phía dưới và được phân phối vào các đường ống
đến hệ thống đóng gói. Cân và đóng gói bằng hệ thống bán tự động, khối lượng tịnh
mỗi bao là 50kg hoặc 20kg tùy theo yêu cầu.
3.2.17. Xử lý bã
Bã sắn công nghệ sau q trình trích ly có độ ẩm W= 90% được chia làm 2 phần:
Một phần nhỏ (khoảng 5% khối lượng) được đưa qua bộ phận thu gom bên ngồi
để đóng bao và bán cho công ty sản xuất thức ăn gia súc Tân Lợi.
Một phần (95% khối lượng) được băng chuyền đưa vào máy ép cấp 1 và máy ép
cấp 2 có kích thước lỗ nhỏ hơn để loại bớt nước và giảm độ ẩm xuống còn khoảng
65%-70%. Sau khi đạt đến độ ẩm 65%-70%, bã được băng tải đưa vào thiết bị sấy
thùng quay. Quá trình sấy bã thì bã sẽ tiếp xúc trưc tiếp với khơng khí nóng.

Ở đây, bã sắn được cấp nhiệt vừa đủ để giảm độ ẩm của bã một cách chậm rãi
nhằm tránh hiện tượng hồ hố bã (bã sắn bị vón cục) nhiệt độ lò đốt ở đây là trên
400ºC tùy vào lượng bã cấp vào, nhờ hệ thống cánh xoắn trong trống quay mà bã vừa
được đánh tơi vừa giúp bã di chuyển. Bã từ trống quay ra theo 2 đường, nếu bã có
kích thước nhỏ, nhẹ được hút vào bộ phận cyclone làm mất động năng và xuống máy
18

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN

đánh tơi, nếu bã có kích thước to hơn và nặng hơn thì rơi xuống máy gom đi qua sàng
để loại bỏ sạn to, bã dính cục và xuống máy đánh tơi, tiếp theo bã được vít tải đưa vào
máy vung và qua hệ thống sấy khí động lần 1 có nhiệt độ của lị đốt là 220- 240oC, bã
cùng khơng khí nóng di chuyển theo ống nhờ quạt hút và được cyclone thu gom lại
cịn khơng khí nóng thì quạt hút ra ngoài. Bã xuống máy gom và đưa sang hệ thống
sấy khí động 2 có nhiệt độ lị đốt là 200-220ºC, máy vung bã lên và bã cùng với khơng
khí nóng di chuyển theo đường ống, bã nặng hơn nên gặp hệ thống cyclone sẽ rơi
xuống cịn khơng khí được quạt hút ra ngoài. Bã tiếp tục di chuyển theo đường ống để
làm nguội và được cyclone thu lại cịn khơng khí nóng nhờ có quạt hút khơng khí ra
ngoài. Sau đó bã được đưa đi đóng bao để bán cho đơn vị có nhu cầu thu mua. Khi hết
bã trong trống sấy thì hạ nhiệt độ lị đơn điều chỉnh để bã đi ra hết trống, khơng dính
vào thành trống và chạy quạt trống làm nguội dưới 50ºC và dừng trống. Đồng thời
điều chỉnh nhiệt độ trong 2 hệ thống sấy khí động bằng hệ thống van quạt cấp gas và
cửa chính gió để hết lượng bã trong đường ống sấy và độ ẩm bã thành phẩm đạt yêu

cầu.

19

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN

CHƯƠNG 4. CẤU TẠO VÀ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC
THIẾT BỊ TRONG SẢN XUẤT
4.1. Phễu nạp liệu
4.1.1. Cấu tạo

Hình 4.1. Phễu nạp liệu

1.

Động cơ.

2.

Khung đỡ.

3.

Thân thiết bị.

4.

Sàng rung.
4.1.2. Thông số kĩ thuâṭ
Công suất của động cơ: 3-7 Kw/h
Năng suất làm việc: 10-20 tấn/h
4.1.3. Nguyên lí hoạt đông
Phễu naỳ được thiết kế kiểu hình cơn (3) đáy phễu có sa ǹ g rung (4) và cửa để

tháo liệu. Khi nguyên liệu sắn được đưa va ̀o phễu thì động cơ (1) hoạt động la ̀m sàng
rung chuyển động vì thế sắn được điều tiết đều đặn ra cửa tháo liệu và đi va ̀o băng tải
.Tại đây sắn cũng được tách đi một phần đất đá nhờ vaò saǹ g rung naỳ .

20

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN

4.1.4. Sự cố và cách khắc phục
Sự cố: lượng đất đá nhiều làm mắc tại sàng rung, không điều tiết được lượng sắn
Cách khắc phục: cần dừng máy làm sạch đất đá và kiểm tra hoạt động của
saǹ g rung.

4.2. Băng tải nghiêng
4.2.1. Cấu tạo
1. Tấm băng tải.
2.trục lăn.
3.Gối đỡ trục.
4. Tang căng.
5. Tang dẫn.
Hình 4.2. Băng tải nghiêng

4.2.2. Thông số kỹ thuật
Tốc độ băng tải: 20-40 m/h.
Năng suất 10-20 tấn/h.
4.2.3. Nguyên lý làm việc
Băng tải gồm một băng bằng cao su được mắc vào hai tang ở hai đầu là tang dẫn
(5) và tang căng (4). Tang dẫn được nối với động cơ nhờ hộp giảm tốc và gối trục.
Bên dưới băng là các con lăn đỡ giúp cho băng không bị chùng khi mang tải. Băng tải
được đặt trên một khung bằng thép vững chắc, đặt nghiêng so với mặt đất để vận
chuyển sắn từ phễu nạp liệu ở dưới đất lên lồng bóc vỏ ở độ cao hơn 3m.
Nguyên liệu được đưa vào băng tải tại đầu tang căng (4) từ phễu nạp liệu nhờ bộ
phận sàng rung. Khi làm việc động cơ điện sẽ truyền động qua hộp giảm tốc đến các
gối trục và làm cho tang dẫn (5) quay làm xuất hiện lưc ma sát giữ tấm băng và tang
dẫn, làm tăng băng chuyển động trên các trục lăn (2) mang theo nguyên liệu đến cửa
tháo liệu ở đầu tang dẫn (5).
21

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136

BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN

4.2.4. Sự cố, nguyên nhân, cách khắc phục
a) Sự cố
Băng tải khơng chuyển động được.
Ngun liệu bị rớt ra ngồi.
Băng tải bị chùng.
b) Nguyên nhân
Bộ phận truyền động không hoạt động.

Nguyên liệu trên băng tải quá nhiều.

Bộ phận tang căng có sự cố.
c) Cách khắc phục
Kiểm tra động cơ bộ phận truyền động. Kiểm tra lượng nguyên liệu trên băng tải.
Điều chỉnh mức cấp liệu cho hợp lí.
Kiểm tra bộ phận tang căng.
4.3. Lồng bóc vỏ
4.3.1. Cấu tạo
1.
2.
3.
4.

Khung giá đỡ.
5. Thanh thép.
Trục lăn, con lăn. 6. Cửa tháo liệu.
Bánh răng. 7. Cửa nạp liệu.

Dây xích.
4.3.2. Thơng số kỹ thuật.

Hình 4.3. Lờng bóc vỏ

Công suất: 3.7kw.
Năng suất làm việc 10-20 tấn/h.
4.3.3. Nguyên tắc hoạt động
Lồng bóc vỏ được làm bằng các thanh thép ghép lại, có các khe hở để tạp chất có
thể rơi ra ngoài. Thành trong của lồng có cánh xoắn giúp tăng ma sát với củ nhằm loại
bỏ vỏ tốt hơn, đồng thời cánh xoắn có tác dụng chuyển nguyên liệu dần về phía máy
rửa củ.
Nguyên liệu sắn vào lồng bóc vỏ cửa nạp liệu (7), khi làm việc, động cơ hoạt
động truyền chuyển động cho lồng bóc vỏ qua hộp giảm tốc bánh vít, lồng bóc vỏ
22

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136


BÁO CÁO THỰC TẬP

CÔNG TY CỔ PHẨN TINH BỘT SẮN

chuyển động trên trục (2) nhờ bánh răng (3) và dây xích (4). Nhờ vào lực ma sát của
sắn với sắn, sắn với thanh lồng (5) và sắn với rãnh xoắn mà phần vỏ lụa của sắn được
bóc ra, tại đây sắn được làm sạch 40-45% vỏ lụa, sắn từ đầu của lồng bóc vỏ dần được
chuyển đến cửa tháo liệu (6).
4.3.4. Sự cố, nguyên nhân và cách khắc phục

a) Sự cố
Lồng khơng quay được.
Tỷ lệ vỏ sót cao.
b) Ngun nhân
Động cơ bị hỏng.
Lượng sắn vào lồng quá nhiều. Đất bám vào thanh sắt quá nhiều.
Thanh do lưc ma sát nên bị mài mịn.
c) Cách khắc phục
Giám sốt lượng sắn trong bể.
Vệ sinh các khe bên trong máng để nước và tạp chất thoát ra dễ dàng.
Kiểm trang các cánh khuấy, thành máng có thể bị ăn mịn do va đạp mạnh với
sắn.
4.4. Bể rửa củ
4.4.1. Cấu tạo
1. Máng rửa củ 3. Cánh khuấy
2. Trục dẫn động

4. Cửa thoát nước

Hình 4.4. Bể rửa củ

23

SVTT: NGUYỄN DUY TUYÊN

MSV: 1911507310136