Kế toán bán hàng & xác định kết quả kinh doanh tại CN Cty CP Đầu tư phát triển công nghệ viễn thông truyền hình ACOM

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
TRƯ

NG Đ I H C K

THU T CƠNG NGH TP. HCM

KHĨA LU N T T NGHI P

K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC Đ NH K T QU

PH N Đ U TƯ

C
H

KINH DOANH T I CHI NHÁNH CÔNG TY C
PHÁT TRI N CÔNG NGH VI N

H
U
TE

THƠNG TRUY N HÌNH ACOM

Ngành

: K TỐN

Chun ngành : K TOÁN – KI M TOÁN

Gi ng viên hư

ng d n : TS.DƯ Ơ NG TH MAI HÀ TRÂM

Sinh viên th c hi n

: HUỲ NH TH THU TH O

MSSV: 0854030261 L p: 08DKT2

TP. H Chí Minh, 2012


L I CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây là đ tài nghiên c u c a tôi. Nh ng k t qu và các s li u
trong lu n văn t t nghi p này đư

c th c hi n t i chi nhánh công ty c ph n đ u tư

phát tri n công ngh vi n thông – truy n hình ACOM, khơng sao chép b t kỳ ngu n
nào khác. Tơi hồn tồn ch u trách nhi m trư

c nhà trư

ng v s cam đoan này.

H
U
TE

C
H

TP. H Chí Minh, ngày 22 tháng 7 năm 2012


L IC MƠ N
Sau th i gian h c t p t i khoa K tốn - Tài Chính -Ngân Hàng c a trư
H c K Thu t Công Ngh Tp. H Chí Minh, em đã có đư

ng Đ i

c nhi u ki n th c quan

tr ng cho ngh nghi p tư ơ ng lai c a mình. Em xin chân thành g i l i c m ơ n đ n
quý th y cô đã truy n đ t cho em nh ng n n t ng ki n th c quý báu.
Em xin c m ơ n s hư

ng d n t n tình c a TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm. Cô đã

ch ra nh ng sai sót trong q trình nghiên c u đ em kh c ph c, s a ch a đ Khóa
Lu n T t Nghi p đư

c hồn thi n và làm n n t ng th c t cho công vi c sau này

C
H

c a sinh viên chúng em.
Em xin g i l i c m ơ n đ n Ban lãnh đ o chi nhánh công ty c ph n đ u tư

phát tri n công ngh vi n thơng – truy n hình ACOM, c m ơ n các anh ch trong

H
U
TE

cơng ty đã nhi t tình giúp đ , t o đi u ki n cho em tìm hi u và ti p c n v i nh ng
ki n th c th c t t i cơng ty, giúp em có cơ h i h c h i và áp d ng nh ng ki n th c
đã h c t i trư

ng vào trong th c t .

M t l n n a em xin chân thành c m ơ n và g i l i chúc s c kh e, thành công
đ nt tc .

TP.HCM, Ngày 22 Tháng 7 Năm 2012


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD:TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

M CL C

Danh m c các t vi t t t ......................................................................................... iv
Danh m c các sơ đ ................................................................................................ v
L i m đ u .............................................................................................................. 1
Chư ơ ng 1 : Cơ s lý lu n v k toán bán hàng và xác đ nh k t qu kinh doanh
trong doanh nghi p................................................................................................ 6
1.1 Nh ng v n đ chung v bán hàng .................................................................. 6

1.1.1 Khái ni m, phư ơ ng th c, ý nghĩ a c a ho t đ ng bán hàng và xác đ nh k t

C
H

qu kinh doanh trong doanh nghi p .................................................................... 6
1.1.2 Phư ơ ng pháp tính giá v n c a hàng bán ................................................. 9
1.2 K tốn bán hàng hóa .................................................................................. 11
1.2.1 K toán nghi p v bán hàng theo phư ơ ng pháp kê khai thư

ng xuyên(

H
U
TE

đơ n v tính thu giá tr gia tăng theo phư ơ ng pháp kh u tr )............................ 11
1.2.2 K toán bán hàng theo phư ơ ng th c kê khai thư

ng xuyên

doanh

nghi p tính thu GTGT theo phư ơ ng pháp tr c ti p ho c không ch u thu
GTGT .............................................................................................................. 17
1.2.3 K toán bán hàng theo phư ơ ng pháp ki m kê đ nh kỳ ........................... 17
1.3 H ch toán xác đ nh k t qu kinh doanh ....................................................... 18
1.3.1 H ch tốn chi phí ................................................................................. 18
1.3.1.1 H ch tốn giá v n hàng bán ...................................................... 18
1.3.1.2 H ch toán chi phí bán hàng ....................................................... 22

1.3.1.3 H ch tốn chi phí qu n lý doanh nghi p .................................... 27
1.3.1.4 Phân b chi phí mua hàng cho hàng bán trong kỳ ...................... 34
1.3.2 H ch toán doanh thu bán hàng.............................................................. 34
1.3.2.1 Khái ni m ................................................................................. 34
1.3.2.2 Đi u ki n ghi nh n doanh thu .................................................... 34
1.3.2.3 Các kho n gi m tr doanh thu bán hàng.................................... 35
1.3.2.4 Trình t k toán doanh thu bán hàng ........................................ 37

i


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD:TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

1.3.3 K tốn chi phí thu thu nh p doanh nghi p ......................................... 43
1.3.3.1 Chi phí thu thu nh p hi n hành ................................................ 44
1.3.3.2 Thu TNDN hoãn l i ph i tr .................................................... 45
1.3.3.3 Tài s n thu thu nh p hoãn l i ................................................... 47
1.3.4 K toán xác đ nh k t qu kinh doanh .................................................... 49

CHƯ Ơ NG 2 : Tình hình th c t cơng tác k tốn bán hàng và xác đ nh k t qu
kinh doanh

công ty c ph n đ u tư phát tri n công ngh vi n thông-truy n

hình ACOM ......................................................................................................... 52

C
H

2.1 Gi i thi u v chi nhánh cơng ty ................................................................... 52
2.1.1 L ch s hình thành............................................................................. 52
2.1.2 T ch c s n xu t kinh doanh .............................................................. 54
2.1.3 T ch c qu n lý ................................................................................. 55

H
U
TE

2.1.4 T ch c cơng tác k tốn .................................................................... 56
2.2 K toán bán hàng và xác đ nh k t qu kinh doanh t i công ty ...................... 59
2.2.1 Đ c đi m hàng hóa c a cơng ty và u c u qu n lý ............................ 59
2.2.2 Các phư ơ ng pháp bán hàng

công ty ................................................. 59

2.2.3 TK s d ng ....................................................................................... 60
2.2.4. K tốn hàng hóa............................................................................... 60
2.2.5. K tốn chi phí và xác đ nh k t qu kinh doanh ................................. 68

CHƯ Ơ NG 3 : Nh n xét và ki n ngh .................................................................. 74
3.1 Nh n xét chung v đơ n v th c t p .............................................................. 74
3.2 Đánh giá hi u qu kinh doanh t i chi nhánh CT........................................... 75
3.3 Phư ơ ng hư

ng hoàn thi n công tác bán hàng ............................................... 78

3.3.1 V TK s d ng ................................................................................... 78
3.3.2 Chi ti t v TK511 ............................................................................... 79

3.3.3 V giá v n hàng bán ........................................................................... 81
3.3.4 V chi phí qu n lý kinh doanh ............................................................ 81

ii


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD:TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

K t lu n............................................................................................................. 85
Danh m c tài li u tham kh o ............................................................................. 87

H
U
TE

C
H

Ph l c .............................................................................................................. 88

iii


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD:TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

DANH M C CÁC T

VI T T T

CT CP : công ty c ph n
CPBH : chi phí bán hàng
CP QLDN : chi phí qu n lý doanh nghi p
DT BH&CCDV : doanh thu bán hàng và cung c p d ch v
DFGGHTK : d phòng gi m giá hàng t n kho

GVHB : giá v n hàng bán
HĐ : hóa đơ n

H
U
TE

SXKD : s n xu t kinh doanh

C
H

GTGT : giá tr gia tăng

TNDN : thu nh p doanh nghi p
TNHH : trách nhi m h u h n
TSCĐ : tài s n c đ nh

TTĐB : tiêu th đ c bi t

iv

KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD:TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

DANH M C CÁC SƠ

Đ

Sơ đ 1.1: h ch toán GVBH .................................................................................... 19
Sơ đ 1.2 : h ch toán CPBH .................................................................................... 23
Sơ đ 1.3 : h ch toán CP QLDN .............................................................................. 29
Sơ đ 1.4 : h ch toán xác đ nh k t qu kinh doanh................................................... 51
Sơ đ 2.1 : trình t ghi s k tốn ............................................................................ 58

H
U
TE

C
H

Sơ đ 2.2 : k toán xác đ nh k t qu kinh doanh quý I/2011 .................................... 72

v


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

L IM

Đ U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Trong tình hình kinh t nư

c ta hi n nay đang trong th i kỳ cơng nghi p hóa,

hi n đ i hóa địi h i các doanh nghi p ph i quan tâm sâu s c đ n tình hình ho t
đ ng s n xu t kinh doanh c a đơ n v mình. Các nhà đ u tư ln tìm ki m và nghiên
c u làm th nào v i chi phí b ra th p như ng mang l i l i nhu n cao. Vì v y mu n
s n ph m c a mình chi m lĩ nh trên th trư

ng các công ty thu c các thành ph n

kinh t khác nhau đang ph i th thách và đ s c trên th trư
nư

ng hàng hóa trong

c và hàng hóa ngo i nh p.

mà hàng hóa c a h kém ch t lư

C
H

Trong cu c đ u tranh đó, t t y u s khơng có ch đ ng cho nh ng doanh nghi p
ng và không phù h p v i th hi u ngư

i tiêu dùng.

Các ch doanh nghi p mu n bi t sau quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh, đã
c k t qu thu vào hay chi ra là bao nhiêu, lãi hay l .

H
U
TE

đ t đư

Do đó, sau khi doanh nghi p s n xu t ra thành ph m thì ph i bán s n ph m đ
thu h i v n ti p t c đ u tư và s n xu t. Mà mu n s n ph m đ n đư

c v i khách

hàng thì doanh nghi p ph i tìm ki m nh ng doanh nghi p khác có vai trị trung gian
này có ch c năng thư ơ ng m i d ch v đ đư a s n ph m ti p c n khách hàng nhanh
chóng và hi u qu . Đó là q trình mua bán hàng hóa và xác đ nh k t qu kinh
doanh.

Trong quá trình tiêu th s n ph m hàng hóa, chúng ta ph i tìm hi u xem t ng
doanh thu bán hàng hóa, gía v n hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí qu n lý doanh
nghi p, các kho n gi m tr doanh thu, các kho n Thu ph i n p vào ngân sách nhà
nư

c. T đó so sánh v i doanh thu chi phí đã b ra trong quá trình s n xu t kinh

doanh đ xác đ nh k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Đ
th c hi n nh ng công vi c y c n ph i có m t b ph n chuyên môn theo dõi và
ph n ánh k p th i tình hình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. B ph n đó
chình là k tốn bán hàng hóa và xác đ nh k t qu kinh doanh. Nh n th y t m quan
tr ng c a v n đ này, nên tôi ch n đ tài “k toán bán hàng và xác đ nh k t qu kinh

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

1


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

doanh t i chi nhánh công ty c ph n đ u tư phát tri n cơng ngh vi n thơng truy n
hình ACOM” làm đ tài cho lu n văn t t nghi p c a mình.
2. Tình hình nghiên c u:
Nh n th c đư

c t m quan tr ng c a k toán bán hàng và xác đ nh k t qu kinh

doanh , nh ng năm v a qua có r t nhi u cơng trình nghiên c u m ng đ tài này.
Đánh giá m t cách t ng quát, các cơng trình nghiên c u năm trư

c đã đi vào gi i

quy t ba v n đ chính: Lý lu n cơ b n v k toán bán hàng và xác đ nh k t qu kinh
doanh (các khái ni m cơ b n v k toán bán hàng và xác đ nh k t qu kinh doanh ,

các chu n m c, ch đ liên quan đ n nghi p v bán hàng; nghiên c u t ng phư ơ ng
ng h p phát sinh c th và gi i

C
H

th c bán hàng, phư ơ ng th c thanh toán và các trư

thi u khá đ y đ , chi ti t v các hình th c ghi s k tốn). Nghiên c u th c tr ng
cơng tác k toán bán hàng và xác đ nh k t qu kinh doanh t i đơ n v th c t p c th
là n i dung, phư ơ ng pháp, trình t h ch tốn. Trên cơ s th c t cơng tác k tốn

H
U
TE

bán hàng và xác đ nh k t qu kinh doanh , ch ra nh ng ư u đi m, như

c đi m v b

máy k toán, h ch toán ban đ u, t ch c s sách, ch ng t s d ng, qu n lý xu t
nh p kho và ho t đ ng tiêu th hàng hóa đ t đó đư a ra nh ng gi i pháp đ hồn
thi n cơng tác k toán.

Lu n văn “k toán bán hàng và xác đ nh k t qu bán hàng t i công ty TNHH
TTACO” c a tác gi Lê Th Dung – l p HK1C.K4 do gi ng viên T. S Đoàn Văn
Anh hư

ng d n nêu lên nh ng h n ch và đ xu t m t s gi i pháp như : c i thi n,

mã hóa các m t hàng hóa, đ i m i v cơng tác qu n lý công n - ph i thu KH, …T
đó tác gi đ ngh m mã riêng cho m i m t hàng đ d vi c theo dõi xu t bán. Đ
xu t này t o hi u qu t t trong công tác qu n lý hàng hóa
Lu n văn “T ch c k tốn bán hàng và k t qu bán hàng t i Công ty c ph n
đ u tư & phát tri n thi t b công ngh OTTO” c a Nguy n Th Huy n – HVTC năm
2010 nêu lên vi c DN không s d ng TK 157 “Hàng g i đi bán” đ h ch toán 2
trư

ng h p bán bn theo hình th c g i hàng và hình th c g i đ i lý mà h ch toán

th ng sang TK 632, k toán v n làm th cơng, nhân viên k tốn bán hàng kiêm th

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

2


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

qu , theo dõi công n chư a tri t đ . T đó tác gi đ xu t nên s d ng ph n m m k
toán, s p x p nhân s trong b ph n k toán phù h p, minh b ch và h p lý hơ n.
Tuy nhiên trong quá trình th c hi n nghiên c u đ tài thì h u h t đ u chư a đư a ra
căn c c th đ nh n xét, so sánh và đánh giá cơng tác t ch c k tốn tiêu th s n
ph m

đơ n v th c t p v i các đơ n v khác và v i xu hư

ng chung.

3. M c đích nghiên c u:
M c đích nghiên c u c a đ tài là nghiên c u lý lu n và th c ti n v t ch c
cơng tác k tốn bán hàng và xác đ nh k t qu kinh doanh t i chi nhánh công ty c

tr ng nh ng ư u đi m, như

C
H

ph n đ u tư phát tri n cơng ngh vi n thơng truy n hình ACOM đ đánh giá th c
c đi m c a công tác k toán bán hàng và xác đ nh k t

qu kinh doanh t i chi nhánh công ty c ph n đ u tư phát tri n công ngh vi n
thơng truy n hình ACOM, phân tích s c n thi t khách quan ph i t ch c h ch tốn

H
U
TE

k tốn trong cơ ch nói chung và t ch c cơng tác k tốn bán hàng và xác đ nh k t
qu kinh doanh nói riêng.

T đó đư a ra nh ng phư ơ ng hư

ng và m t s gi i pháp c n thi t đ hoàn thi n

hơ n n a t ch c cơng tác k tốn bán hàng và xác đ nh k t qu kinh doanh t i chi
nhánh công ty c ph n đ u tư phát tri n công ngh vi n thơng truy n hình ACOM.
4. Nhi m v nghiên c u:

Trình bày khái quát h th ng lý lu n cơ b n v k toán bán hàng và xác đ nh k t
qu kinh doanh trong doanh nghi p.
Tìm hi u, đánh giá th c tr ng cơng tác k tốn bán hàng và xác đ nh k t qu kinh
doanh

chi nhánh Công ty c ph n đ u tư phát tri n công ngh vi n thơng truy n

hình ACOM .
Đư a ra nh ng nh n xét khái quát và m t s ki n ngh đ xu t nh m hồn thi n
cơng tác k toán bán hàng và xác đ nh k t qu kinh doanh t i Công ty.

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

3


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

5. Phư ơ ng pháp nghiên c u:
Phư ơ ng pháp nghiên c u là k t h p lý lu n, kh o sát tư li u các giáo trình, m t
s lu n văn t t nghi p, sách báo… đ t p h p nh ng v n đ chung đã có, kh o sát
th c t cơng tác k tốn bán hàng và xác đ nh k t qu kinh doanh t i chi nhánh công
ty c ph n đ u tư phát tri n công ngh vi n thông truy n hình ACOM và dùng
phư ơ ng pháp phân tích đ rút ra các k t lu n đ ng th i đ xu t m t s phư ơ ng
hư

ng, gi i pháp nh m hoàn thi n t ch c cơng tác k tốn bán hàng và xác đ nh

k t qu kinh doanh t i chi nhánh công ty c ph n đ u tư phát tri n cơng ngh vi n
thơng truy n hình ACOM.
ki n k t qu nghiên c u:

Đư a ra nh ng phư ơ ng hư

C
H

6. D

ng đ hồn thi n cơng tác k tốn t i chi nhánh cơng

ty c ph n đ u tư phát tri n công ngh vi n thơng truy n hình ACOM
V TK s d ng

-

Chi ti t v TK511_Doanh thu bán hàng

-

V gía v n hàng bán

-

V chi phí qu n lý kinh doanh

H

U
TE

-

7. Tài li u tham kh o:

Các giáo trình chun v k tốn t nhi u nhà xu t b n khác nhau, m t s bài
lu n văn t t nghi p tham kh o, sách báo, t p chí có liên quan đ n đ tài, các trang
web,di n dàn k tốn…Các ch ng t s sách t chi nhánh cơng ty c ph n đ u tư
phát tri n công ngh vi n thơng truy n hình ACOM.
8. K t c u c a khóa lu n t t nghi p:
Trong lu n văn này, tơi nghiên c u tình hình bán hàng hóa và xác đ nh k t qu
kinh doanh trong quý I/2011 t i chi nhánh công ty c ph n đ u tư phát tri n cơng
ngh vi n thơng truy n hình ACOM. K t c u c a lu n văn g m 3 chư ơ ng:

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

4


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

CHƯ Ơ NG 1: Nh ng lý lu n v k toán bán hàng và xác đ nh k t qu kinh doanh
trong doanh nghi p thư ơ ng m i.
CHƯ Ơ NG 2: Tình hình th c t cơng tác k tốn và xác đ nh k t qu kinh doanh
Chi nhánh công ty c ph n đ u tư phát tri n công ngh vi n thơng – truy n hình
acom.

H
U
TE

C
H

CHƯ Ơ NG 3: Nh n xét và ki n ngh

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

5


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

CHƯ Ơ NG 1 : CƠ

S

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

LÝ LU N V K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC Đ NH

K T QU KINH DOANH TRONG DOANH NGHI P

1.1 Nh ng v n đ chung v bán hàng
1.1.1 Khái ni m, phư ơ ng th c, ý nghĩ a c a ho t đ ng bán hàng và xác đ nh k t
qu kinh doanh trong doanh nghi p

1.1.1.1.1 Khái ni m bán hàng :
Bán hàng là quá trình cung c p s n ph m,hàng hóa,d ch v cho khách hàng
thu ti n hàng ho c đư

c khách hàng ch p nh n thanh tốn. Đó là s trao đ i mua

C
H

bán có th a thu n,doanh nghi p s n lòng bán và khách hàng đ ng ý mua,đã thanh
toán ho c ch p nh n thanh toán có s chuy n đ i quy n s h u hàng hóa t doanh
nghi p sang khách hàng.
1.1.1.1.2 Phư ơ ng th c bán hàng :

H
U
TE

1.1.1.1.2.1 Bán buôn qua kho

B ng cách giao hàng tr c ti p: Theo hình th c này, bên mua c đ i di n đ n
kho doanh nghi p thư ơ ng m i đ nh n hàng. Doanh nghi p xu t kho hàng hoá giao
tr c ti p cho đ i di n bên mua ký nh n đ hàng, bên mua đã thanh toán ho c ch p
nh n thanh toán, hàng hoá đư

c xác nh n là tiêu th .

B ng cách chuy n th ng: Theo hình th c này, bên mua tho thu n s nh n
hàng t i m t đ a đi m đư

c qui đ nh trong h p đ ng. Doanh nghi p xu t hàng t

kho và v n chuy n đ n nơ i qui đ nh b ng phư ơ ng ti n v n t i t có ho c th ngồi.
Hàng hố xu t kho g i đi v n thu c quy n s h u c a doanh nghi p,doanh nghi p
v n có trách nhi m qu n lý chúng. Ch khi nào bên mua xác nh n đã nh n đư
hàng và ch p nh n thanh tốn thì lúc đó hàng hố m i đư
và s hàng hố đi đó đư

c

c chuy n quy n s h u

c coi là tiêu th . Ch ng t bán hàng trong trư

ng h p này

là Hoá đơ n ho c Phi u xuât kho kiêm hoá đơ n do doanh nghi p l p

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

6


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

1.1.1.1.2.2 Bán buôn v n chuy n th ng
Đây là hình th c bán bn mà các t ch c thư ơ ng m i sau khi mua hàng ,
nh n hàng mua v

này đư

không nh p kho mà chuy n th ng cho bên mua. Phư ơ ng th c

c th c hi n theo các hình th c :

Bán bn v n chuy n th ng khơng tham gia thanh tốn : theo hình th c này
doanh nghi p không tham gia vào vi c thanh toán ti n mua hàng v i ngư
ngư

i bán. Doanh nghi p ch th c hi n vi c môi gi i sau khi ti m đư

th a thu n giá c s lư
ngư

ng (d a trên cơ s giá c s lư

i mua,

c ngu n hàng,

ng trong đơ n đ t hàng c a

i mua) doanh nghi p ti n hành giao hàng ngay t i kho hay đ a đi m giao hàng
i bán và ngư

i mua có trách nhi m thanh tốn v i ngư

i bán ch không

C
H

c a ngư

ph i v i doanh nghi p. Như v y hàng hóa trong trư
s h u c a doanh nghi p, doanh nghi p đư

c hư

ng h p này không thu c quy n

ng hoa h ng môi gi i.

Bán buôn v n chuy n th ng có tham gia thanh tốn : theo hình th c này doanh

H
U
TE

nghi p thư ơ ng m i sau khi mua hàng chuy n hàng đi bán th ng cho bên mua t i m t
đ a đi m th a thu n. Hàng hóa lúc này v n thu c s h u c a doanh nghi p. Ch khi
bên mua thanh toán hay khi doanh nghi p nh n đư
mua ch p nh n thanh tốn thì hàng hóa đư

c gi y biên nh n hàng và bên

c xác nh n là tiêu th . Trong trư

ng

h p này doanh nghi p tham gia thanh toán v i c hai bên : thu ti n mua hàng c a
ngư

i mua và tr ti n bán hàng cho ngư

i bán.

1.1.1.1.2.3 Phư ơ ng th c bán l :

Đây là phư ơ ng th c bán hàng tr c ti p cho ngư

i tiêu dùng.

Hình th c bán hàng thu ti n t p trung:theo hình th c này nhi m v thu ti n
c a ngư

i mua và giao hàng cho ngư

i mua tách r i nhau. M i qu y hàng có m t

nhân viên thu ti n mua hàng c a khách hàng, vi t hóa đơ n ho c tích kê giao hàng
cho khách đ khách hàng đ n nh n

qu y hàng do nhân viên bán hàng giao. H t ca,

h t ngày bán hàng nhân viên bán hàng căn c vào hóa đơ n ho c ki m kê hàng hóa
t n qu y đ xác đ nh s lư

ng hàng hóa bán trong ca, trong ngày và l p báo cáo bán

hàng. Nhân viên thu ti n, n p ti n cho th qu và làm gi y n p ti n.

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

7


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

Hình th c bán hàng thu ti n tr c ti p : theo hình th c này nhân viên bán hàng
thu ti n tr c ti p c a khách và giao hàng cho khách. H t ca, h t ngày bán hàng nhân
viên bán hàng n p ti n cho th qu và l p gi y n p ti n bán hàng. Sau đó nhân viên
bán hàng ki m kê hàng t n qu y đ xác đ nh s lư

ng hàng đã bán trong ca, trong

ngày và l p báo cáo bán hàng.
Hình th c bán hàng tr góp: theo hình th c này,ngư

i mua đư

c tr ti n mua

hàng thành nhi u l n. Doanh nghi p thư ơ ng m i ngồi s ti n thu theo giá bán cịn
thu thêm

ngư

i mua m t kho n ti n lãi vì tr ch m.

1.1.1.1.2.4 Phư ơ ng th c bán hàng qua đ i lý

C
H

Đ i v i bên giao đ i lý: Hàng giao cho bên đ i lý v n thu c quy n s h u c a
doanh nghi p và chư a xác đ nh là đã bán. Doanh nghi p ch h ch toán vào doanh
thu khi nh n đư

c ti n c a bên nh n đ i lý ho c đã đư

c ch p nh n thanh tốn.

Doanh nghi p có trách nhi m n p thu GTGT, thu TTĐB (n u có) trên t ng giá tr
c tr đi ph n hoa h ng đã tr cho bên nh n

H
U
TE

hàng g i bán đã tiêu th mà không đư

đ i lý. Kho n hoa h ng doanh nghi p đã tr coi như là ph n chi phí bán hàng đã
đư

c h ch toán vào tài kho n 641.

Đ i v i bên nh n đ i lý : S hàng nh n đ i lý không thu c quy n s h u c a
doanh nghi p như ng doanh nghi p có trách nhi m ph i b o qu n, gi gìn, bán h .
S hoa h ng đư

c hư

ng là doanh thu trong h p đ ng bán h c a doanh nghi p.

1.1.1.1.2.5 Phư ơ ng th c trao đ i hàng
Trư

ng h p này khác v i các phư ơ ng th c bán hàng trên là ngư

i mua không

tr b ng ti n mà tr b ng v t tư , hàng hóa. Vi c trao đ i hàng hóa thư

ng có l i cho

c hai bên vì nó tránh đư

c vi c thanh tốn b ng ti n, ti t ki m đư

đ ng th i v n tiêu th đư

c v n lư u đ ng,

c hàng hóa.

Theo phư ơ ng th c này căn c vào h p đ ng kinh t mà các doanh nghi p đã

ký k t v i nhau hai bên ti n hành trao đ i hàng hóa c a mình cho nhau trên cơ s
ngang giá. Trong trư

ng h p này hàng g i đi coi như bán và hàng nh n v coi như

mua.

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

8


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

1.1.1.1.3 Ý nghĩa c a ho t đ ng bán hàng và xác đ nh k t qu kinh doanh c a
doanh nghi p:
Giúp cho ngư

i s d ng bi t đư

c nh ng thông tin c a k tốn n m đư

c tồn

b ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p, giúp cho nhà qu n lý trong vi c ra
quy t đ nh k p th i cũ ng như trong vi c l p k ho ch kinh doanh trong tư ơ ng lai.
1.1.2 Phư ơ ng pháp tính giá v n c a hàng bán :
1.1.2.1 N i dung giá v n hàng bán:

Giá v n hàng bán là giá th c t xu t kho c a s n ph m. Là m t ch tiêu kinh
k t ng h p, ph n ánh s ti n đư

c tr ra kh i doanh thu đ xác đ nh k t qu kinh

C
H

doanh c a t ng kỳ k toán. Trong đi u ki n doanh nghi p h ch toán hàng t n kho
theo phư ơ ng pháp kê khai thư

ng xuyên, giá v n hàng bán là m t chi phí đư

c ghi

nh n đ ng th i v i doanh thu theo nguyên t c phù h p.
1.1.2.2 Phư ơ ng pháp tính giá xu t kho:

H
U
TE

Hàng t n kho trong các doanh nghi p tăng t nhi u ngu n khác nhau v i các
đơ n giá khác nhau, vì v y doanh nghi p c n l a ch n phư ơ ng pháp tính giá th c t
hàng xu t kho… vi c l a ch n phư ơ ng pháp nào còn tuỳ thu c vào đ c đi m c a
hàng t n kho, yêu c u và trình đ qu n lý c a doanh nghi p. Song doanh nghi p áp
d ng phư ơ ng pháp nào đòi h i ph i nh t quán trong su t niên đ k tốn. N u có s
thay đ i ph i gi i trình và thuy t minh, nêu rõ nh ng tác đ ng c a s thay đ i t i
các báo cáo tài chính c a doanh nghi p. Đ tính giá hàng t n kho xu t, doanh
nghi p có th áp d ng m t trong các phư ơ ng pháp sau đây:

1.1.2.2.1 Phư ơ ng pháp giá th c t bình quân gia quy n
Theo phư ơ ng pháp này, đ n cu i kỳ m i tính tr giá v n c a hàng xu t kho
trong kỳ . Tuỳ theo kỳ d tr c a doanh nghi p áp d ng mà k toán hàng t n kho
căn c vào giá mua, giá nh p, lư

ng hàng t n kho đ u kỳ và nh p trong kỳ đ tính

giá đơ n v bình quân:
Giá thành th c t TP
xu t kho

=

S

lư

xu t kho

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

ng

TP

X

Đơ n giá th c t bình
quân c kỳ

9


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

Trong đó:
Giá thành th c t TP

Đơ n giá th c
t bình quân

t n kho đ u kỳ

=

Giá thành th c t TP nh p
kho trong kỳ

ng TP t n đ u + S lư

S lư

c kỳ

+

ng TP nh p

trong kỳ

kỳ

Theo phư ơ ng pháp này, giá v n c a hàng hoá xu t kho đ bán tính đư
đ i h p lý như ng khơng linh ho t vì cu i tháng cu i tháng m i tính đư

c tư ơ ng
c đơ n giá

bình quân.

C
H

1.1.2.2.2 Phư ơ ng pháp bình quân sau m i l n nh p
V b n ch t, phư ơ ng pháp này gi ng phư ơ ng pháp trên như ng đơ n giá bình
quân ph i đư

c tính l i sau m i l n nh p trên cơ s giá mua c a hàng t n và giá

H
U
TE

mua c a l n nh p đó. Phư ơ ng pháp này đ m b o s li u có đ chính xác cao và k p
th i tuy nhiên kh i lư

ng cơng vi c tính tốn l i tăng thêm do đó ch nên áp d ng

v i các doanh nghi p có s l n mua hàng hố ít như ng kh i lư
1.1.2.2.3 Phư ơ ng pháp nh p trư

c xu t trư

c (FIFO)

Phư ơ ng pháp này áp d ng d a trên gi đ nh là hàng đư
xu t trư
xu t

c thì đư

c xu t trư

ng l n.

c mua trư

c, và hàng còn l i cu i kỳ là hàng đư

c ho c s n

c mua ho c s n

th i đi m cu i kỳ . Theo phư ơ ng pháp này thì giá tr hàng xu t kho đư

theo giá c a lô hàng nh p kho
t n kho đư

c tính

th i đi m đ u kỳ ho c g n đ u kỳ , giá tr c a hàng

c tính theo giá c a hàng nh p kho

th i đi m cu i kỳ ho c g n cu i kỳ

còn t n kho.
1.1.2.2.4 Phư ơ ng pháp nh p sau xu t trư
Phư ơ ng pháp này gi đ nh là hàng đư
xu t trư
trư

c (LIFO)

c mua sau ho c s n xu t sau thì đư

c

c, và hàng t n kho còn l i cu i kỳ là nh ng hàng đư

c mua ho c s n xu t

c đó. Theo phư ơ ng pháp này thì giá tr hàng xu t kho đư

c tính theo giá c a lô

hàng nh p sau ho c g n sau cùng, giá tr c a hàng t n kho đư

c tính theo giá c a

hàng nh p kho đ u kỳ ho c g n đ u kỳ

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

10


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

1.1.2.2.5 Phư ơ ng pháp giá th c t đích danh
Theo phư ơ ng pháp này s n ph m, v t tư , hàng hoá xu t kho thu c lơ hàng
nh p nào thì l y đơ n giá nh p kho c a lơ hàng đó đ tính.
Đây là phư ơ ng án t t nh t, nó tuân th nguyên t c phù h p c a k tốn;chi phí
th c t phù h p v i doanh thu th c t .Giá tr c a hàng xu t kho đem bán phù h p
v i doanh thu mà nó t o ra.Hơ n n a, giá tr hàng t n kho đư

c ph n ánh đúng theo

giá tr th c t c a nó.
1.2 K tốn bán hàng hóa
1.2.1 K tốn nghi p v bán hàng theo phư ơ ng pháp kê khai thư

ng xuyên (

C
H

đơ n v tính thu giá tr gia tăng theo phư ơ ng pháp kh u tr )
1.2.1.1 Ch ng t và luân chuy n ch ng t bán hàng
Ch ng t dùng trong k toán bán hàng hố g m có hố đơ n GTGT, hóa đơ n
kiêm phi u xu t kho, phi u thu phi u chi ti n m t,gi y báo có, báo n

ngân

H
U
TE

hàng...Trình t ln chuy n ch ng t bán hàng như sau:
Đơ n đ t hàng

B ph n bán hàng

B ph n tài v

K toán bán
hàng và thanh
toán

Kho

B ph n v n chuy n

K toán hàng hoá

Đ u tiên b ph n bán hàng ti p nh n đơ n đ t hàng c a khách hàng, sau đó

chuy n đơ n đ t hàng này cho phịng tài v đ xác đ nh phư ơ ng th c thanh toán. Khi
ch p nh n bán hàng, b ph n bán hàng s l p hoá đơ n bán hàng. Th kho căn c
vàp hoá đơ n kiêm phi u xu t kho ti n hành xu t kho, ghi th kho sau đó chuy n hố
đơ n kiêm phi u xu t kho ti n hành xu t kho, ghi th kho sau đó chuy n hố đơ n này

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

11


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

cho k toán. Căn c vào hóa đơ n k tốn ghi s tiêu th và s theo dõi thanh toán
v i ngư

i mua.

1.2.1.2 TK s d ng
Trong h ch toán bán hàng k toán s d ng m t s tài kho n sau:
• TK 156 : “Hàng hoá” Tài kho n này dùng đ ph n ánh tình hình nh p xu tt n kho hàng hoá.
Tài kho n 156 – “Hàng hoá” đư

c chi ti t thành 2 tài kho n:

- TK 1561 : Giá mua c a hàng hoá

C
H

- TK 1562 : Chi phí mua hàng
• Tài kho n 157- “Hàng g i bán” S d ng trong trư

ng h p hàng bán theo

phư ơ ng th c g i bán, TK này ph n ánh s hàng g i đi tiêu th và tình hình
tiêu th hàng g i trong kỳ .

H
U
TE

• TK 511 : “ Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v ” tài kho n này theo dõi
doanh thu bán hàng và cung c p d ch v ra bên ngồi h th ng cơng ty. Tài
kho n 511 có 5 tài kho n c p 2 :
-

TK 5111 : Doanh thu bán hàng hoá

-

TK 5112 : Doanh thu bán các s n ph m

-

TK 5113 : Doanh thu cung c p d ch v

-

TK 5114 : Doanh thu tr c p tr giá

-

TK 5117 : Doanh thu kinh doanh b t đ ng s n đ u tư

• TK 512 - “ Doanh thu bán hàng n i b ” TK này ph n ánh doanh thu v s n
ph m, hàng hoá, d ch v , lao v gi a các đơ n v trong cùng công ty, t ng
Công ty ( là các đơ n v thành viên h ch toán ph thu c). TK này cũ ng có k t
c u như TK511 và đư

c chi ti t thành 3 TK c p 2 :

-

TK 5121 : Doanh thu bán hàng hoá

-

TK 5122 : Doanh thu bán các s n ph m

-

TK 5123 : Doanh thu cung c p d ch v

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

12

KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

• TK 632- “ Giá v n hàng bán” : trong ho t đ ng thư ơ ng m i TK này ch y u
theo dõi giá g c c a hàng hóa bán ra, hao h t c a hàng hóa do cơng ty ch u
trách nhi m, chi phí d phịng gi m giá hàng t n kho,…
1.2.1.3 Phư ơ ng pháp h ch tốn m t s trư
+ Bán l bình thư

ng h p ch y u :

ng
N TK 111
Có TK 511(5111) Giá bán chư a có thu GTGT

Có TK 333(33311) Thu GTGT đ u ra
+Bán l có phát sinh th a thi u ti n

C
H

-Phát sinh th a
N TK 111 (theo th c n p)

Có TK 511 (theo báo cáo bán hàng)
Có TK 33311

H
U

TE

Có TK 3381,711 s th a

-Phát sinh thi u

N TK 111 (theo th c n p)
N TK 138(1388) s thi u b t b i thư

ng

Có TK 511 Giá bán theo b ng kê bán l

Có TK 331 Thu GTGT

+Bán hàng tr góp

N TK 131
Có TK 511 theo giá bán thu ti n 1 l n chư a có Thu
Có TK 3331 thu GTGT ph i n p
Có TK 3387 chênh l ch giá bán tr góp và giá bán thu
ti n
N TK 111

Hàng tháng khi khách tr góp

Có TK 131

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

13


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

N TK 3387

S lãi thu d n

Có TK 515
+Bán hàng đ i lý
K tốn t i đ i lý :
• Khi nh n hàng ghi bút tốn N TK 003
• L p hóa đơ n GTGT khi bán đư

c hàng, giao cho khách:

a)Thu ti n hàng bao g m c thu VAT
N TK 111
Có TK 338(331)

C
H

b) K t chuy n giá v n hàng bán ghi có TK 003
c) Cu i tháng, đ i lý l p hóa đơ n hoa h ng đư

c hư

ng g i cơng ty

N TK 338(331)

Có TK 511(5113)

H
U
TE

Có TK 333

d) Chi ti n m t tr cho cơng ty:

N TK 338(331)

Có TK 111

K tốn t i cơng ty:

a) Hàng g i đ i lí bán:

N TK 157

Có TK 156

b) Khi nh n đư

c b n ki m kê c a đ i lý, cơng ty l p hóa đơ n GTGT

N TK 138
Có TK 511
Có TK 333

c)

N TK 632
Có TK 157

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

14


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

d) Nh n hóa đơ n c a đ i lý v ti n hoa h ng đ i lý
N TK 641
N TK 133
Có TK 138(131)
e) Nh n ti n c a đ i lý n p:
N TK 111
Có TK 138(131)
+Bán theo phư ơ ng th c hàng đ i hàng
-N TK 131

C
H

Có TK 511
Có TK 3331
-N TK 1561
N TK 133

H
U
TE

Có TK 131

+Bán hàng có gi m chi t kh u thanh toán cho bên mua, k tốn bên bán ghi:
-N TK 635

Có TK 131,111

+ Bán hàng có phát sinh th a thi u
Bán hàng có phát sinh thi u
- Hàng g i đi bán:

-N TK 157

Có TK 156
- Khi bán hàng theo s th c t giao
-N TK 111,131
Có TK 511
Có TK 333(33311)
- Theo dõi hàng thi u chư a rõ nguyên nhân:
-N TK 138(1381)

Có TK 157

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

15


KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

- K t chuy n giá v n hàng bán theo s th c t giao:
-N TK 632
Có TK 157
Phát sinh th a
- Hàng g i đi bán:
-N TK 157
Có TK 156
-Khi bán hàng theo s ghi trên hóa đơ n:
-N TK 111

C
H

Có TK 511
Có TK 333(33311)

- Theo dõi hàng th a chư a rõ nguyên nhân:
-N TK 157

H
U
TE

Có TK 3381

-K t chuy n giá v n hàng bán theo hóa đơ n:
-N TK 632

Có TK 157

+Hàng bán b tr l i
-N

TK 3331 Thu GTGT c a hàn b tr l i

N TK 531 Giá bán chư a thu c a hàng b tr l i
Có TK 111,112,131( xu t ti n tr l i ho c xóa n cho

bên mua)
-N TK 156,157
Có TK 632 nh p hàng t i kho ho c g i bên mua
-N TK 511
Có 531 đi u ch nh doanh thu cu i kỳ
M i chi phí phát sinh liên quan đ n hàng bán b tr l i (n u có) ghi vào TK 641

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

16

KT bán hàng và xác đ nh KQKD

GVHD: TS.Dư ơ ng Th Mai Hà Trâm

+ Bán buôn theo phư ơ ng th c v n chuy n th ng không qua kho
-N

TK 131
Có TK 511
Có TK 3331

-N TK 632
N TK 133
Có TK 331
1.2.2 K tốn bán hàng theo phư ơ ng th c kê khai thư

ng xuyên

doanh nghi p

C
H

tính thu GTGT theo phư ơ ng pháp tr c ti p ho c không ch u thu GTGT.
Trong nh ng doanh nghi p này vi c h ch toán doanh thu và thu GTGT khác
so v i doanh nghi p áp d ng vi c tính thu GTGT theo phư ơ ng pháp kh u tr . Khi
mua tài s n d ch v khơng h ch tốn thu GTGT đ u vào, khi bán hàng hóa d ch v

nh n

ng và khơng h ch tốn thu . Doanh thu bán hàng đư

H
U
TE

l p hóa đơ n thơng thư

c ghi

TK 511 bao g m c thu GTGT ( ho c thu TTĐB) ph i n p.
S thu TTĐB tr vào doanh thu bán hàng đ tính doanh thu thu n.
N TK 511

Có TK 3332

1.2.3 K tốn bán hàng theo phư ơ ng th c ki m kê đ nh kỳ
Khác v i doanh nghi p áp d ng phư ơ ng pháp kê khai thư

ng xuyên trong các

doanh nghi p áp d ng phư ơ ng pháp ki m kê đ nh kỳ , các nghi p v phát sinh liên
quan đ n hàng hố t n kho khơng đư

c ghi s kiên t c. B i v y phư ơ ng pháp ki m

kê đ nh kỳ không cho bi t tình hình hi n có tăng gi m hàng hoá t i b t kỳ th i đi m
nào trong kỳ mà mu n xác đ nh giá tr hàng hoá xu t bán trong kỳ ph i d a vào k t
qu ki m kê.K toán nghi p v bán hàng hoá theo phư ơ ng th c ki m kê đ nh kỳ ch

khác phư ơ ng th c kê khai thư

ng xuyên trong vi c h ch toán giá v n hàng bán và

nh p xu t kho hàng hố cịn các bư

c khác thì tư ơ ng t .

SVTH:Huỳ nh Th Thu Th o_08DKT2

17