TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
Luận văn
Tăng cường công tác giáo dục pháp
luật cho học sinh Trường Trung học
cơ sở Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Đàn,
tỉnh Nghệ An -Thực trạng và giải pháp
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
1
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
LỜI MỞ ĐẦU
Hiện nay, Đảng và Nhà nước ta đang tiến hành công cuộc đổi mới sâu sắc và
toàn diện về kinh tế xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền với mục tiêu “Dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Công cuộc đổi mới đòi hỏi đồng
thời phải thực hiện rất nhiều khâu quan trọng, trong đó xây dựng hoàn thiện hệ
thống pháp luật thì vấn đề giáo dục nhận thức pháp luật cho nhân dân, thanh niên là
một quan tâm hàng đầu của quốc gia dân tộc. Pháp luật là sự thể chế hoá đường lối
chính sách của Đảng ,thể hiện ý chí của nhân dân lao động ,là phương tiện chủ yếu
để quản lý nhà nước. Tuy nhiên, pháp luật chỉ có thể phát huy có hiệu quả để điều
chỉnh các quan hệ xã hội khi mọi người có ý thức tôn trọng ,nghiêm chỉnh chấp
hành pháp luật.
Con người ngày nay yêu cầu phải có sự phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất,
tinh thần và đạo đức. Đó là cả một quá trình giáo dục của nhà trường, gia đình, xã
hội và sự tu dưỡng rèn luyện của bản thân, trong đó giáo dục pháp luật có ý nghĩa
rất quan trọng. Song, trong thực tế vấn đề này chưa được quan tâm đúng mức. Cho
nên đó là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm cho tình trạng vi phạm pháp
luật, tệ nạn xã hội có xu hướng ngày càng tăng lên và đang là vấn đề bức xúc, âu lo
trong toàn xã hội mà các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương phải đặc
biệt quan tâm giải quyết. Để pháp luật đi vào đời sống thực sự có hiệu quả công tác
phổ biến ,giáo dục pháp luật đóng vai trò hết sức quan trọng .Vì vậy, Đảng và Nhà
nước ta thường xuyên quan tâm đến công tác phổ biến ,tuyên truyền và giáo dục
pháp luật. Đặc biệt trong tình hình hiện nay,xuất phát từ nhu cầu đời sống xã hội và
công cuộc đổi mới đất nước thì cần phải “ Sống và làm việc theo hiến pháp và pháp
luật.” nên đòi hỏi cần phải nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lí nhà nước, tăng
cường pháp chế, bên cạnh đòi hỏi cần phải nâng cao nhận thức về pháp luật.
Nước ta đang trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền, quản lý xã hội
bằng pháp luật thì đôi khi việc thi hành, hoàn thiện hệ thống pháp luật là làm sao
cho mọi người hiểu biết pháp luật, sống là làm việc theo pháp luật. Tức là phải tổ
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
2
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
chức giáo dục pháp luật cho nhân dân nói chung và đặc biệt là các thế hệ thanh
thiếu niên học sinh nói riêng. Đây là nhiệm vụ rất quan trọng mà các cơ quan Đảng,
Nhà nước và các tổ chức đoàn thể phải chăm lo. Trong đó nhiệm vụ giáo dục và đào
tạo của trường phổ thông, trung học cơ sở về giáo dục pháp luật cho học sinh có ý
nghĩa rất lớn và thiết thực góp phần “Tạo sự chuyển biến cơ bản toàn diện trong
phát triển giáo dục và đào tạo”.
Từ những nhận thức nêu trên, tôi chọn đề tài : “Tăng cường công tác giáo dục
pháp luật cho học sinh Trường Trung học cơ sở Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Đàn,
tỉnh Nghệ An -Thực trạng và giải pháp”. Tôi viết tiểu luận tốt nghiệp này với
mong muốn đóng góp một phần vào công tác giáo dục pháp luật hiện nay cho học
sinh trường trung học cơ sở và nơi tôi đang công tác .
BỐ CỤC CỦA TIỂU LUẬN
Tiểu luận gồm có : Lời mở đầu, ba chương và kết luận
Chương 1 : Cơ sở lý luận về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh trung học cơ
sở.
Chương 2 : Thực trạng công tác giáo dục pháp luật cho học sinh Trường Trung học
cơ sở Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Đàn.
Chương 3 : Mục tiêu, giải pháp công tác giáo dục pháp luật cho học sinh THCS.
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
3
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC
SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
I. KHÁI NIỆM , TRÍ , VAI TRÒ, MỤC ĐÍCH CỦA CÔNG TÁC
TUYÊN TRUYỀN ,PHỔ BIẾN VÀ GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
1.Một số khái niệm:
a.Khái niệm về pháp luật:
Pháp luật xã hội chủ nghĩa là hệ thống các quy tắc mang tính bắt buộc xử sự
chung thể hiện ý chí của giai cấp công nhân liên minh với giai cấp nông dân và đội
ngũ trí thức xã hội chủ nghĩa do Nhà nước ban hành và đảm bảo thực hiện trên cơ
sở thuyết phục, giáo dục, cưỡng chế của bộ máy nhà nước.
b.Khái niệm về tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật:
Tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật là việc làm sáng tỏ về mặt tư
tưởng và nội dung các quy phạm pháp luật, đảm bảo cho sự nhận thức đúng đắn,
đầy đủ và thực hiện nghiêm chỉnh pháp luật của người tuyên truyền, phổ biến và
giáo dục pháp luật trong quá trình tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật.
c.Khái niệm về giáo dục pháp luật.
Trong khoa học pháp lý, giáo dục pháp luật được xem là hoạt động có tính
định hướng của các cơ quan Đảng, Nhà nước và các tổ chức xã hội, trong đó người
giáo dục và người được giáo dục luôn tác động qua lại lẫn nhau, thiết lập những
hành vi xử sự phù hợp các quy phạm pháp luật. Hoạt động của giáo dục pháp luật
nhằm hình thành ở con người thói quen xử sự phù hợp với đòi hỏi của pháp luật.
Giáo dục pháp luật là quá trình tác động có tính liên tục, lâu dài, thường
xuyên. Vì thế, giáo dục pháp luật phải thông qua nhiều cơ quan, tổ chức chính trị -
xã hội, trong đó Hội đồng phối hợp PBGDPL giữ vai trò quan trọng, nhưng cần
phải có sự kết hợp chặt chẽ với các ban ngành liên quan nhằm mục đích hướng dẫn
hành vi của con người xử sự phù hợp với các quy định của pháp luật. Bên cạnh đó,
các cơ quan Đảng, Nhà nước, các tổ chức xã hội, các cấp, các ngành, các phương
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
4
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
tiện thông tin đại chúng, các trường học, mỗi một cá nhân có trách nhiệm tuyên
truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật. Người giáo dục pháp luật thực sự phải là
tấm gương sáng trong việc chấp hành pháp luật, có như vậy mới tạo được niềm tin
và tính thuyết phục trực tiếp đối với người được giáo dục.
Tóm lại, tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật là hoạt động có tính
định hướng của các cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội với mục đích tăng
cường ý thức pháp luật xã hội chủ nghĩa dưới dạng lòng tin, thói quen, động cơ,
hành vi tích cực trong chấp hành pháp luật của cá nhân, nó chính là quá trình tác
động của nhân tố chủ quan vào ý thức của con người.
2/ Vị trí, vai trò công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật.
Công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật tác động vào ý thức
đối tượng cần được phổ biến và giáo dục, nhằm nâng cao nhận thức, tác động trực
tiếp đến ý thức của đối tượng thông qua nhiều hình thức, biện pháp khác nhau. Đó
là, tạo ra sự quan tâm đối với pháp luật của người dân, từ chỗ không để ý đến sự tồn
tại của pháp luật, đối tượng được phổ biến, giáo dục bắt đầu dành sự quan tâm của
mình đối với pháp luật, đồng thời nâng cao sự hiểu biết về pháp luật. Nhà nước
thông qua hệ thống pháp luật để quản lý xã hội và cũng qua các quy định của pháp
luật người dân tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giúp cho đối tượng nhận thức được
những giá trị của pháp luật và biết sử dụng như một phương tiện hữu hiệu vào cuộc
sống hàng ngày, tạo được niềm tin của họ vào pháp luật. Từ đó có ý thức pháp luật,
văn hoá pháp luật và đạo đức, có ý thức phê phán, lên án những hành vi ,vi phạm
pháp luật. Khi đã có niềm tin, đối tượng sẽ biết tự điều chỉnh hành vi của mình theo
đúng các quy định của pháp luật, không những thế họ còn có ý thức tuyên truyền
niềm tin pháp luật cho một bộ phận đối tượng khác rộng hơn.
Là một bộ phận quan trọng của công tác giáo dục chính trị tư tưởng, có thể
thấy rằng, ý thức pháp luật là một bộ phận của ý thức chính trị. Vì vậy, khi thực
hiện giáo dục pháp luật sẽ tạo ra khả năng cho việc giáo dục chính trị, hình thành ở
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
5
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
đối tượng giáo dục những hiểu biết nhất định về chính trị. Ngược lại, giáo dục chính
trị có những đan xen nhất định trong nội dung của mình những tư tưởng pháp lý.
Pháp luật là cơ sở và là chỗ dựa cho việc hình thành đạo đức mới. Các
nguyên tắc căn bản của đạo đức mới được thể chế hoá thành các quy phạm pháp
luật. Do đó, pháp luật bảo vệ và phát triển đạo đức, bảo vệ tính công bằng, chủ
nghĩa nhân đạo, tự do, lòng tin và lương tâm con người. Giáo dục đạo đức tạo nên
những tiền đề cần thiết hình thành ở công dân sự tôn trọng sâu sắc đối với pháp
luật.
Giáo dục pháp luật còn là khâu đầu tiên trong quá trình triển khai và thực
hiện pháp luật. Sự khẳng định vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội, gắn với
quá trình không ngừng nâng cao ý thức và tính tích cực tham gia của mọi tầng lớp
nhân dân trong việc bảo vệ pháp luật. Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, mở
rộng và hoàn thiện nên dân chủ sẽ không có ý nghĩa khi không thực hiện được một
cách toàn diện, hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho cán bộ và
nhân dân. Trong thực tế, không phải lúc nào việc chấp hành pháp luật cũng trở
thành ý thức tự nguyện. Bởi vậy, trong điều kiện hiện nay việc tuyên truyền, giáo
dục pháp luật là hình thành ý thức pháp luật nhằm góp phần giúp mọi người nhận ra
tính công bằng của pháp luật, chấp hành pháp luật trên cơ sở tự nguyện, xuất phát
từ nhu cầu của bản thân mà không phải do sợ hãi trước sự trừng phạt.
Đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, đất nước ta đang trong tiến trình đổi
mới, từng bước tham gia hội nhập Quốc tế, gia nhập WTO, cùng với mục tiêu xây
dựng một Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là Nhà nước của dân, do dân và vì
dân thì công tác này được nâng lên một tầm cao mới. Khi nói đến Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa, là Nhà nước đó có một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh,
quản lý xã hội bằng pháp luật và hoạt động của Nhà nước đó cũng phải tuân theo
quy định của pháp luật và không ngừng tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.
Nhưng để quản lý xã hội bằng pháp luật và không ngừng tăng cường pháp chế xã
hội chủ nghĩa đòi hỏi mọi người phải sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật,
nhất là những vấn đề liên quan đến lợi ích thiết thực của họ, những vấn đề liên quan
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
6
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. Trong điều kiện kinh tế xã hội của nước ta hiện
nay thì trình độ dân trí còn thấp, dẫn đến trình độ pháp luật trong một số bộ phận
nhân dân con hạn chế. Vì vậy, muốn pháp luật thực sự đi vào cuộc sống, muốn mọi
người đều sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật thì công tác tuyên truyền,
phổ biến và giáo dục pháp luật là một yêu cầu cấp thiết, đòi hỏi các cấp, các ngành
cần phải quan tâm, nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến và
giáo dục pháp luật góp phần vào việc nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước, quản lý
xã hội, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa.
Đối với hoạt động quản lý nhà nước, công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo
dục pháp luật cũng có vị trí vô cùng quan trọng. Dưới chế độ xã hội chủ nghĩa,
Đảng ta đã chỉ rõ: “Công tác quản lý không phải việc riêng của những người quản
lý chuyên nghiệp mà là sự chuyên nghiệp của nhân dân”. Xét về góc độ xã hội, chủ
thể quản lý nhà nước là nhân dân lao động. Để thực hiện quyền lực của mình một
cách có hiệu quả nhất, nhân dân lao động đã tổ chức ra nhà nước. Thông qua nhà
nước, nhất là thay mặt cho nhân dân lao động, là công cụ quyền lực quan trọng nhất
để thực hiện quyền chính trị của nhân dân. Xét về góc độ pháp lý thì chủ thể quản
lý đất nước là nhà nước với hệ thống cơ quan quản lý từ trung ương đến địa
phương.
Thực hiện quyền lực của nhân dân là một yêu cầu quan trọng của mọi hoạt
động quản lý nhà nước để thực hiện nhiệm vụ mà nhân dân giao cho, nhà nước sử
dụng nhiều phương tiện, công cụ quản lý khác nhau, trong đó pháp luật đóng vai trò
quan trọng nhất. Vì chỉ có quản lý nhà nước bằng pháp luật và không ngừng tăng
cường pháp chế xã hội chủ nghĩa mới loại bỏ được những yếu tố chủ quan tiêu cực
trong hoạt động quản lý thì mới đảm bảo được “Mọi quyền lực thuộc về nhân dân”.
Khi nhân dân hiểu được quyền và nghĩa vụ của mình trong quá trình thực hiện
quyền và nghĩa vụ của công dân, nhân dân tham gia vào quản lý nhà nước trên cơ
sở các quy định của pháp luật. Để thực hiện được điều đó nhà nước phải thực hiện
nhiều biện pháp, huy động nhiều phương tiện để tăng cường công tác tuyên truyền,
phổ biến và giáo dục pháp luật cho nhân dân. Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
7
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
trong quá trình quản lý nhà nước, trong Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ
VI của Đảng ta đã khẳng định: “Quản lý nhà nước bằng pháp luật chứ không chỉ
bằng đạo lý”.
Như vậy, pháp luật có một vị trí thực sự quan trọng trong việc nâng cao hiệu
quả quản lý nhà nước. Muốn quản lý xã hội bằng pháp luật thì trước hết nhà nước ta
phải xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật, đồng thời quan tâm đẩy mạnh công
tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật cho nhân dân bằng nhiều hình
thức, phương pháp khác nhau, phù hợp với từng đối tượng. Trên cơ sở đó, để nhân
dân nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và việc tìm hiểu các thông tin pháp luật trở
thành một nhu cầu thường xuyên không thể thiếu trong đời sống nhân dân.
Xuất phát từ vị trị, vai trò của công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục
pháp luật đối với đời sống xã hội nói chung và đối với việc nâng cao hiệu lực quản
lý nhà nước. Trong những năm gần đây, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở địa
phương đã có chiều hướng chuyển biến tích cực, đạt hiệu quả rõ rệt. Nhưng so với
yêu cầu nhiệm vụ đặt ra ngày càng cao trong công tác quản lý xã hội bằng pháp luật
thì công tác này chưa được thực hiện thường xuyên, các cấp, các ngành chưa có sự
phối hợp chặt chẽ trong công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật cho
nhân dân, chưa kết hợp được các hình thức, phương pháp để nâng cao hiệu quả
công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật cho nhân dân.
3/ Mục đích, ý nghĩa của công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp
luật.
a. Mục đích:
Đất nước ta đang trong tiến trình đổi mới, mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ và văn minh là ý nguyện của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Một trong những biện pháp để thực hiện mục tiêu chiến lược này là chúng ta phải
xây dựng một nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thực sự của dân, do dân và vì
dân, trong đó mỗi người dân đều sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật. Do
đó công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân luôn
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
8
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
luôn được coi là một trong những nhiệm vụ quan trọng, là khâu không thể thiếu
được trong quá trình xây dựng và thực hiện pháp luật.
Với mục đích hình thành và mở rộng hệ thống tri thức pháp luật cho nhân
dân, chính là mục đích trước hết của giáo dục pháp luật. Nó đóng vai trò quan trọng
trong việc đảm bảo phát triển ý thức pháp luật cho con người. Đây là hoạt động
không thể thiếu được trong quá trình giáo dục pháp luật, bởi tri thức pháp luật giúp
cho con người tổ chức một cách có ý thức hành vi của mình và kiểm tra hành vi đó.
Công tác này giúp nhân dân hình thành niềm tin pháp luật, có tri thức pháp
luật mà thiếu niềm tin đối với pháp luật thì cũng không thể điều khiển hành vi của
mình một cách vững chắc và để có niềm tin thì cần phải có giáo dục pháp luật đến
tận người dân, hình thành trong mỗi người dân niềm tin pháp luật.
Bên cạnh đó còn hình thành các hành vi hợp pháp, đây là một trong những
mục đích quan trọng nhất của giáo dục pháp luật. Vì nếu không tạo lập được thói
quen xử sự theo pháp luật ở người được giáo dục thì hoạt động tuyên truyền, phổ
biến và giáo dục pháp luật cũng sẽ không có ý nghĩa thiết thực trong đời sống xã
hội.
Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật là nhằm
mục đích góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật và ý thức chấp hành pháp luật của
cán bộ và nhân dân. Tạo điều kiện cho mọi người tham gia vào việc áp dụng pháp
luật và sử dụng pháp luật như một phương tiện, công cụ để bảo vệ quyền và lợi ích
hợp pháp của mình, của nhà nước và của xã hội. Tăng cường trật tự, kỷ cương, ngăn
ngừa có hiệu quả những hành vi vi phạm pháp luật tiến tới xây dựng một nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa, nhà nước của dân, do dân và vì dân.
b. Ý nghĩa của công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật:
Xây dựng pháp luật và thực hiện pháp luật là những công việc rất quan trọng
của nhà nước ta. Pháp chế xã hội chủ nghĩa đòi hỏi phải có một hệ thống pháp luật
hoàn thiện và sự tuân thủ pháp luật một cách nghiêm chỉnh. Việc ban hành pháp
luật và hoàn thiện pháp luật là rất quan trọng, nhưng vấn đề quan trọng hơn là làm
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
9
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
thế nào để pháp luật thực sự đi vào cuộc sống có hiệu quả. Chính vì vậy, công tác
tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật có ý nghĩa rất lớn trong sự nghiệp
củng cố pháp chế và trật tự pháp luật của chế độ xã hội chủ nghĩa.
Thưc hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật nhằm
đưa pháp luật đi vào cuộc sống, nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật
của từng cán bộ, từng người dân, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật,
pháp luật dần trở thành các chuẩn mực và định hướng giá trị mới, để điều chỉnh các
mối quan hệ xã hội, thực hiện dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và
văn minh.
II. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA CÔNG TÁC GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1. Những vấn đề lý luận về công tác giáo dục pháp luật
a. Sự cần thiết của công tác giáo dục pháp luật :
Pháp luật ra đời cùng với Nhà nước, do Nhà nước ban hành và pháp luật là sự
biểu hiện của quyền lực chính trị, đồng thời là công cụ sắc bén để thực hiện quyền
lực chính trị của giai cấp thống trị duy trì địa vị và bảo vệ lợi ích của giai cấp thống
trị.
Công tác giáo dục pháp luật có vai trò không những cung cấp tri thức pháp
luật, nâng cao hiểu biết pháp luật cho mọi người mà còn góp phần hình thành ý thức
pháp luật, xây dựng những tình cảm pháp lý trong sáng và thói quen xử sự theo
pháp luật. Đây là việc làm rất cần thiết của Nhà nước mà nhất là Nhà nước xã hội
chủ nghĩa, Nhà nước của dân do dân và vì dân. Vai trò của công tác giáo dục pháp
luật Nhà nước xã hội chủ nghĩa không chỉ là tất yếu mà còn có ý nghĩa hết sức
quan trọng, đặc biệt là trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội. Giáo dục pháp
luật chính là sự hình thành ý thức của con người là quá trình ảnh hưởng tác động
thống nhất của các điều kiện khách quan lẫn các nhân tố chủ quan. Về khách quan
Mác – Ănghen cho rằng quá trình giáo dục người lao động không được tách rời
những điều kiện của xã hội như : kinh tế, chính trị với sự phát triển cụ thể của xã
hội.
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
10
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
b. Bản chất của hoạt động giáo dục pháp luật :
Để pháp luật đi vào cuộc sống không chỉ dừng lại ở việc xây dựng và ban hành
pháp luật kịp thời, phản ánh đúng nhu cầu xã hội; đáp ứng sự điều chỉnh của pháp
luật đối với quan hệ xã hội ở từng giai đoạn nhất định, mà điều kiện tiên quyết bảo
đảm cho pháp luật đi vào cuộc sống là đẩy mạnh công tác phổ biến giáo dục pháp
luật; nhằm truyền tải thông tin pháp luật tới các chủ thể pháp luật. Qua đó nâng cao
sự hiểu biết và thái độ tôn trọng cho các tầng lớp nhân dân trong xã hội.
Như vậy, phổ biến pháp luật là sự truyền tải thông tin về pháp luật hiện hành,
làm cho mọi người hiểu, biết về pháp luật, biết được quyền và nghĩa vụ của mình.
c. Mối quan hệ giữa giáo dục pháp luật và giáo dục đạo đức:
Giáo dục pháp luật là một dạng trong hệ thống giáo dục chung có mối quan hệ
với tất cả các dạng khác nhau trong cùng một hệ thống như giáo dục pháp luật tác
động tương hỗ một cách sâu sắc với giáo dục chính trị. Giáo dục pháp luật là một
yếu tố rất quan trọng nhằm nâng cao trình độ dân trí và pháp luật. Giáo dục pháp
luật với tư tưởng giáo dục đạo đức.v.v.
Giữa giáo dục pháp luật và giáo dục đạo đức tuy là những phạm trù khác nhau
nhưng có sự đan xen về nội dung. Pháp luật là chỗ dựa, là cơ sở cho việc hình thành
đạo đức mới. Các nguyên tắc cơ bản của đạo đức mới được thể chế hoá thành các
qui phạm pháp luật. Do đó pháp luật bảo vệ và phát triển đạo đức, bảo vệ tính công
bằng, chủ nghĩa nhân đạo, tự do, lòng tin và lương tâm con người. Vì vậy giáo dục
đạo đức tạo nên những tiền đề cần thiết để hình thành ở công dân sự tôn trọng sâu
sắc đối với pháp luật. Ngược lại giáo dục pháp luật tạo khả năng thiết lập trong đời
sống thực tiễn hàng ngày những nguyên tắc của đạo đức, củng cố các nghĩa vụ đạo
đức, thiếp lập quan hệ không dung thứ với các biểu hiện chống đối xã hội, bảo vệ
hạnh phúc gia đình, bồi dưỡng thế hệ trẻ.
d. Mục đích vai trò của giáo dục pháp luật:
Nghị quyết Trung ương 2 khoá VIII đã chỉ rõ : “ Tăng cường giáo dục công
dân, đạo đức, lòng yêu nước, chủ nghĩa Mác - Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh coi
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
11
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
trọng hơn nữa các môn xã hội và nhân văn, nhất là tiếng việt, lịch sử dân tộc, địa lý
và văn hoá Việt Nam”. Ngoài ra mục đích của giáo dục pháp luật còn giúp cho việc
xác định hiệu quả của quá trình giáo dục. Không dựa vào mục đích của giáo dục
pháp luật, chẳng những không thể đánh giá mà không thể tiến hành tìm kiếm các
chỉ số xác định hiệu quả của giáo dục pháp luật. Đáp ứng mong đợi của xã hội, đáp
ứng được nhu cầu với thực tiễn và giúp cho việc đánh giá, nâng cao hiệu quả giáo
dục pháp luật ở nước ta trong từng thời kỳ.
2. Giáo dục pháp luật cho học sinh phổ thông và trung học cơ sở
Khái niệm giáo dục pháp luật thường xuất phát từ khái niệm giáo dục của khoa
học sư phạm, theo nghĩa hẹp giáo dục đó là quá trình tác động định hướng của nhân
tố chủ quan lên khách thể giáo dục. Như vậy những ảnh hưởng hay tác động của
các yếu tố khách quan không nằm trong nội hàm của khái niệm giáo dục.
Theo nghĩa rộng, giáo dục là quá trình ảnh hưởng của những điều kiện khách
quan (như chế độ xã hội, trình độ phát triển kinh tế, môi trường sống…) và những
tác động của nhân tố chủ quan (tác động tự giác, định hướng của nhân tố của
người).
Phải khẳng định rằng : Có tồn tại khái niệm giáo dục pháp luật. Bởi vì theo
quan niệm giáo dục cả ở nghĩa rộng lẫn nghĩa hẹp của khoa học sư phạm thì con
người nói chung là khách thể chịu ảnh hưởng và tác động của các điều kiện khách
quan và cả các nhân tố chủ quan để hình thành ý thức, tình cảm và hành vi pháp
luật.
Về các điều kiện khách quan, Các – Mác, Ănghen, Lênin đều cho rằng trong
quá trình giáo dục, người lao động không được tách rời những điều kiện tồn tại của
xã hội như chế độ kinh tế, chính trị với những giai đoạn cụ thể của sự phát triển xã
hội ấy. Không có sự hoàn thiện “Văn hoá trừu tượng của cá nhân” mà trước hết là
sự thay đổi các điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội của đời sống con người sẽ tạo ra
khả năng phát triển đời sống tinh thần của quần chúng và ảnh hưởng đến chất lượng
giáo dục. Vì vậy, nghiên cứu sự ảnh hưởng của các hệ thống pháp luật hiện hành,
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
12
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
giáo dục pháp luật chỉ là một yếu tố của quá trình hình thành ý thức pháp luật ở cá
nhân con người và đóng vai trò chủ đạo trong quá trình ấy.
Như vậy : Giáo dục pháp luật là hoạt động có định hướng, có tổ chức, có chủ
định chủ thể giáo dục pháp luật tác động lên các đối tượng giáo dục pháp luật nhằm
hình thành tri thức, tình cảm pháp luật và thái độ tôn trọng pháp luật theo những
yêu cầu của pháp luật.
Học sinh là thế hệ trẻ của đất nước họ là nguồn lực rất quan trọng đáp ứng cho
yêu cầu phát triển mới của cách mạng Việt Nam, thời kỳ mới đó là : Tiếp tục đổi
mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hóa vì một nước Việt Nam dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội.
III. CHỦ TRƯƠNG CỦA ĐẢNG VÀ QUY ĐỊNH CỦA NHÀ NƯỚC VỀ
CÔNG TÁC GIÁO DỤC PHÁP LUẬT NÓI CHUNG VÀ GIÁO DỤC PHÁP
LUẬT Ở TRƯỜNG HỌC NÓI RIÊNG
Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm, coi trọng công tác giáo dục tuyên truyền
giải thích pháp luật nhất là từ khi có đường lối đổi mới của Đảng từ đại hội lần thứ
VI đến nay, văn kiện lần thứ VI của Đảng đã xác định rõ : “Đưa việc dạy pháp luật
vào hệ thống các trường học của Đảng của Nhà nước (kể cả các trường phổ thông,
đại học) của các đoàn thể nhân dân. Cán bộ quản lý các cấp từ Trung ương đến
đơn vị cơ sở phải có kiến thức về quản lý hành chính và hiểu biết về pháp luật. Cần
sử dụng nhiều hình thức và biện pháp để giáo dục, nâng cao ý thức pháp luật và
làm tư vấn pháp luật cho nhân dân”. Và “Phải dùng sức mạnh của pháp chế xã hội
chủ nghĩa kết hợp với sức mạnh của dư luận quần chúng để đấu tranh chống những
hành vi phạm pháp. Các cấp uỷ Đảng từ trên xuống dưới phải thường xuyên lãnh
đạo công tác pháp chế, tăng cường cán bộ có phẫm chất và năng lực cho lĩnh vực
pháp chế và kiểm tra chặt chẽ các hoạt động của các cơ quan pháp chế”.
Tại Đại hội lần thứ IX công cuộc đổi mới tiếp tục khẳng định “ Đổi mới và
hoàn hiện quy trình xây dựng luật, ban hành và thực thi pháp luật, trong đó chú
trọng việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật và tổ chức thi hành luật một cách
nghiêm minh”.
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
13
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
Tại Đại hội lần thứ XI tiếp tục khẳng định “ Làm tốt công tác giáo dục chính
trị, tư tường, truyền thống, lý tưởng, đạo đức và lối sống; tạo điều kiện học tập, lao
động, giải trí, phát triển thể lực, trí tuệ cho thế hệ trẻ. Khuyến khích, cổ vũ thanh
niên nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão lớn, xung kích, sáng tạo, làm chủ khoa học,
công nghệ hiện đại.”
Như vậy, công tác phổ biến giáo dục pháp luật đã được Đảng ta đặc biệt quan
tâm và chỉ đạo ngày càng toàn diện hơn, sâu sắc hơn. Đó là quá trình xây dựng con
người mới xã hội chủ nghĩa, những quan điểm tư tưởng và đường lối chỉ đạo nêu
trên của Đảng làm cơ sở cho các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cụ thể hoá thành
các văn bản quy phạm pháp luật đồng thời phân công nhiệm vụ cho các cơ quan
thực hiện.
Tại điều 31 của Hiến pháp năm 1992 của nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt
Nam quy định : “Nhà nước tạo điều kiện để công dân phát triển toàn diện, giáo dục
ý thức công dân, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật… ”.
Để kiện toàn với xây dựng đội ngũ cán bộ giáo giáo viên Thủ tướng Chính
phủ đã ban hành Quyết định số 37/2008/QĐ-TTg, ngày 12/3/2008 như sau: “Xây
dựng, đào tạo, bồi dưỡng, cung cấp tài liệu pháp luật và các điều kiện hỗ trợ cần
thiết khác để nâng cao chất lượng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, phóng
viên, biên tập viên pháp luật trong các cơ quan báo chí, xuất bản, giáo viên dạy
môn giáo dục công dân, pháp luật đủ về số lượng, có phẩm chất đạo đức tốt, có
trình độ, năng lực chuyên môn nghiệp vụ và kinh nghiệm thực tiễn. Quan tâm đào
tạo, bồi dưỡng về ngoại ngữ và tiếng dân tộc cho đội ngũ cán bộ làm công tác phổ
biến, giáo dục pháp luật tại những địa bàn liên quan”
Chỉ thị số 32-CT/TW, ngày 09/12/2003 của Ban bí thư về tăng cường sự lãnh
đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp
hành pháp luật của cán bộ, nhân dân: “Ban cán sự đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo
phối hợp với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp và các bộ ngành, địa phương tiếp tục
hoàn thiện chương trình, giáo trình, sách giáo khoa về pháp luật phục vụ trực tiếp
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
14
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường theo phương châm kết
hợp nhuần nhuyễn lý luận với thực tiễn, học đi đôi với hành. Việc đưa nội dung
pháp luật vào giảng dạy trong nhà trường phải được chọn lọc hợp lý, có hệ thống
và bảo đảm hiệu quả thiết thực.”
Kế hoạch số: 143/KH-BGDĐT, ngày 29/3/2011 của Bộ Giáo Dục và đào tạo,
về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2011 của Ngành giáo dục: “Tổ chức
“Ngày pháp luật” định kỳ tại đơn vị thông qua các hình thức phù hợp để phổ biến
các văn bản pháp luật mới cho cán bộ, giảng viên, công nhân viên và người học.
Xây dựng, nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác, sử dụng tủ sách pháp luật; mở
chuyên mục PBGDPL trên Website, đài truyền thanh, bản tin nội bộ của đơn vị”.
Quyết định Số : 2378 /QĐ-UBND, ngày 28 tháng 12 năm 2011 về việc ban
hành Kế hoạch công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 trên địa bàn tỉnh
Nghệ An: “Triển khai thực hiện tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật được
thể chế hóa từ Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, Nghị quyết Đại hội
Đảng bộ tỉnh lần thứ IX. Đảm bảo các chủ trương, đường lối của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước đi vào thực tế cuộc sống.”
Kế hoạch số: 102/KH-SGDĐT, ngày 12/10/2011 của Sở Giáo Dục và đào tạo
Nghệ An, về triển khai công tác phổ biến giáo dục pháp luật ngành giáo dục Đào
tạo năm học 2011- 2012: “Tích cực phổ biến những chủ trương, chính sách, văn
bản pháp luật do Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành. Kết hợp việc phổ biến văn bản
pháp luật với các cuộc vận động lớn, các phong trào thi đua của ngành năm học
2011-2012. Đồng thời phổ biến, giáo dục pháp luật cần gắn với nội dung cuộc vân
động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.
Tiếp tục thực hiện chương trình giáo dục pháp luật cho các lớp 6,7,8,9 theo
hướng lồng ghép nội dung pháp luật trong môn giáo dục công dân.Tổ chức cuộc thi
giáo viên dạy giỏi, học sinh học giỏi môn giáo dục công dân.
Tổ chức báo cáo chuyên đề về pháp luật nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp
luật, phòng ngừa vi phạm pháp luật trong học sinh.
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
15
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
16
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH
TRƯỜNG THCS NGHĨA LỢI - HUYỆN NGHĨA ĐÀN
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH TRƯỜNG THCS NGHĨA LỢI
Trường THCS Nghĩa Lợi nằm trên địa bàn xã Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Đàn,
tỉnh Nghệ An là một xã miền núi ,xã thuộc xã 135 của huyện Nghĩa Đàn, phần lớn
dân số là dân tộc thiểu số. Dân ở đây sống bằng nghề nông chiếm phần đa (khoảng
90%). Nguồn thu nhập chủ yếu là nông sản, tình hình chính trị còn hạn chế ,kinh tế
còn lạc hậu, mặt bằng dân trí còn thấp.
Trường được thành lập vào tháng 9 năm 1991 với vị trí gần trung tâm dân cư,
nhưng điều kiện đi lại của giáo viên và học sinh còn gặp nhiều khó khăn do đường
xá bị lầy lội vào mùa mưa lũ. Trường có ngôi nhà cấp 4 gồm : phòng Hiệu trưởng,
phòng Phó Hiệu trưởng và phòng Hội đồng ;1 dãy nhà cao tầng bao gồm 12 phòng
học trong đó phục vụ giảng dạy 8 phòng sáng, còn lại là : 1 phòng tranh, 1 phòng
thư viện,1 phòng đọc và 1 phòng CLB Toán; 1 dãy nhà 2 tầng gồm: 1 phòng thực
hành bộ môn Hoá- sinh, 1 phòng thực hành bộ môn Lí -Công Nghệ viện,1 phòng
truyền thống Đội,1 phòng thiết bị và một phòng hội trường . Ngoài ra trường còn
có 2 dãy nhà Công vụ cấp 4A gồm 12 phòng . Năm học 2011-2012 trường có 9
lớp với tổng số học sinh là 234 HS, chia ra 4 khối lớp(Khối 6: 2 lớp với 57 em;
Khối 7: 2 lớp với 48; Khối 8: 2 lớp với 55; Khối 9: 3 lớp với 74).
Đội ngũ nhà trường có 25 CB-GV-NV trong đó: Cán bộ quản lý: 2 gồm 1
Hiệu trưởng và 1 phó Hiệu trưởng, giáo viên: 21, nhân viên: 2.
Hơn 90% phụ huynh học sinh là nông dân, nguồn thu nhập chủ yếu là nông
sản, nên việc theo dõi giáo dục con em học tập còn nhiều hạn chế… số còn lại sống
bằng nghề khác, có thu nhập khá hơn nhưng không nhiều.
Phân lớn dân số trên địa bàn là dân tộc thiểu số,nhìn chung trình đô dân trí
thấp, số gia đình quan tâm đến con em mình chiếm tỷ lệ rất nhỏ, phần lớn phó thác
cho nhà trường, một phần do quan niệm lạc hậu, mặt khác do tác động của mặt trái
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
17
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
kinh tế thị trường, các gia đình chỉ chú trọng đến kinh tế cũng ảnh hưởng không
nhỏ đến lối sống và hoạt động của học sinh trong nhà trường.
Một số gia đình có thu nhập cao hơn, có thừa điều kiện lo cho con em mình
ăn học, nhưng lại là những gia đình hoàn toàn không quan tâm đến việc học cũng
như việc giáo dục nhân cách cho các em.
Từ một môi trường gia đình như vậy đã khiến cho tư tưởng thực dụng, lối
sống cá nhân ích kỉ theo thời gian có chiều hướng gia tăng, các nhu cầu về văn hóa
không được hướng dẫn, chọn lọc…Hằng ngày, hàng giờ tác động đến ý thức các em
học sinh.
Xuất phát từ những thực tế ấy, trong những năm học qua, nhà trường thường
xuyên giáo dục đạo đức, nhân cách, chính trị, giáo dục pháp luật cho học sinh thông
qua môn học Giáo dục công dân trong các tiết học chính khoá; giáo dục học sinh
theo 5 điều Bác Hồ dạy. Hầu hết các em chấp hành tốt nội quy học sinh, biết lễ
phép, kính yêu thầy cô, biết xây dựng tình bạn trong sáng, gắn bó, giúp đỡ nhau
trong học tập và lao động.
Thông qua các hoạt động giáo dục chính khoá và ngoại khoá đã góp phần
hình thành nhân cách con người mới XHCN. Các em biết sống có đạo lý của dân
tộc Việt Nam: “Uống nước nhớ nguồn”, lòng nhân đạo để các em sống xứng đáng
với thế hệ cha ông đã hy sinh xương máu trên quê hương, trong đó nổi bật là tấm
gương của những liệt sĩ trong huyện Nghĩa Đàn.
Bên cạnh đó vẫn còn một bộ phận học sinh bị ảnh hưởng những hiện tượng
tiêu cực ngoài xã hội, biểu hiện hành vi thô bạo, thích đánh nhau, nói năng ứng xử
khiếm nhã, có tính cách quái dị như để tóc nhuộm màu vàng, xanh, đỏ, học sinh
nam đeo khoen tai các em học sinh này chây lười trong học tập, thích đua đòi và
thường xuyên vi phạm nội quy học sinh. Nguyên nhân là số các em này thuộc gia
đình khá giả, cưng chiều nhưng ít quan tâm đến việc dạy dỗ, học tập của các em.
II. THỰC HIỆN CÔNG TÁC GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH
CỦA TRƯỜNG THCS NGHĨA LỢI- HUYỆN NGHĨA ĐÀN.
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
18
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
1. Công tác tổ chức và chương trình hoạt động :
Sau khi có chỉ thị 32-CT/TW ngày 09/12/2003 của Ban Bí Thư TW Đảng,
Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An đã kịp thời chỉ đạo cấp
ủy, chính quyền địa phương từ cấp tỉnh đến huyện, thành phố và xã phường thị trấn
trong tỉnh triển khai, quán triệt tinh thần chỉ thị rộng khắp trong cán bộ, Đảng viên.
Thông qua đó thủ trưởng các ngành, các cấp, cấp ủy, các chi ủy đảng bộ cơ sở thấy
được mục đích, ý nghĩa tầm quan trọng của công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục
pháp luật trong giai đoạn hiện nay.
Trên cơ sở thực hiện Nghị quyết số 03/1998/QĐ.TTg ngày 07/01/1998 của
Thủ Tướng Chính Phủ và Quyết định số 07/2005/QĐ-UBND ngày 13/01/2005 của
UBND tỉnh Nghệ Ạn về ban hành đề án tăng cường công tác phổ biến giáo dục
pháp luật. Đặc biệt là các quyết định phê chuẩn kế hoạch tuyên truyền, phổ biến
giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Nghĩa Đàn. Trường Trung học cơ sở Nghĩa
Lợi tiến hành họp, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các bộ phận. Ban giám hiệu, trực
tiếp là đồng chí hiệu trưởng trực tiếp chỉ đạo công tác giáo dục pháp luật trong nhà
trường. Các đồng chí Chủ tịch công đoàn, Bí thư chi đoàn, giáo viên chủ nhiệm lớp
có trách nhiệm phối hợp, thực hiện, theo dõi các hoạt động tuyên truyền, giáo dục
pháp luật cho giáo viên và học sinh. Tất cả giáo viên nhà trường đều có trách nhiệm
thực hiện việc tuyên truyền giáo dục pháp luật theo sự phân công của ban giám
hiệu. Trường và tổ chức Công đoàn đã đầu tư xây dựng được một tủ sách pháp
luật có nhiều đầu sách lien quan đến luật . Có một phòng đọc rộng khoảng 45 m
2
,thoáng mát đã thu hút mọi người cả CBGV và học sinh.
Tham mưu và phối hợp, với sự hỗ trợ của các ban ngành, mặt trận, các tổ
chức đoàn thể xã hội, đã tuyên truyền những nội dung văn bản pháp luật đến toàn
thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh của trường. Bước đầu thực hiện khá
đầy đủ các chức năng, nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho học
sinh.
Nhà trường đã tiến hành phối hợp với các ngành chức năng như: Công an xã,
trạm y tế xã, ban tư pháp xã, … để báo cáo hoặc cung cấp những tài liệu và hướng
dẫn giải thích cho toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên của trường về các quy định
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
19
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
của pháp luật. Sau đó cán bộ, giáo viên, nhân viên phổ biến tuyên truyền giáo dục
cho đối tượng học sinh mình phụ trách.Tham mưu phối hợp với đài truyền thanh xã
Nghĩa Lợi tăng cường phát thanh trên địa bàn của xã để phụ huynh học sinh hiểu
biết được và có sự phối hợp giáo dục con em mình cùng với nhà trường.
Phối hợp với hội phụ nữ phường tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật
sâu rộng vào các giáo viên nữ, thông qua các buổi sinh hoạt của phụ nữ để chị em
nắm rõ, từ đó góp phần giáo dục cho con em mình một cách thuận lợi hơn.
Phối hợp với Đoàn thanh niên thông qua các buổi sinh hoạt Đoàn, Đội có phổ
biến tuyên truyền giáo dục pháp luật cho các em thông qua các hình thức như: Sinh
hoạt đầu tuần, hái hoa dân chủ, đố vui.
Phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã Nghĩa Lợi, hội khuyến học thông
qua các cuộc vận động hỗ trợ giúp học sinh gia đình nghèo có hoàn cảnh gia đình
khó khăn.
Công tác tham mưu phối hợp với các tổ chức đoàn thể để phổ biến tuyên
truyền ,giáo dục pháp luật cho học sinh và kể cả phụ huynh học sinh được thực hiện
một cách thường xuyên, liên tục nhằm phổ biến các nội dung, các văn bản pháp
luật, các văn bản dưới luật như: Luật giáo dục, Luật phổ cập giáo dục, Luật giao
thông đường bộ, Luật phòng cháy chữa cháy, Pháp lệnh phòng chống mại dâm
HIV/AIDS, Luật phòng chống ma túy, Pháp lệnh dân số, Luật hôn nhân gia đình,
Nghị định 36/CP, Luật biên giới, Quy chế dân chủ cơ sở,
2. Các hình thức tuyên truyền phổ biến giáo dục, pháp luật của trường
trong thời gian qua:
Do nội dung các văn bản pháp luật để tuyên truyền giáo dục khác nhau cũng
như đối tượng được phổ biến tuyên truyền giáo dục, pháp luật cũng khác nhau ( bao
gồm giáo viên, học sinh và phụ huynh học sinh ) nên việc tổ chức thực hiện các
hoạt động phổ biến tuyên truyền giáo dục pháp luật của Trường Trung học cơ sở
Nghĩa Lợi cũng hết sức đa dạng và linh hoạt bằng nhiều hình thức phong phú và
thiết thực được thể hiện như sau:
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
20
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
+ Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các buổi sinh hoạt chào cờ vào
ngày thứ hai hàng tuần:
Trong buổi sinh hoạt vào ngày thứ hai đầu tuần ngoài việc tổng kết rút kinh
nghiệm trong tuần vừa qua, phổ biến công tác tuần tới, Ban Giám hiệu còn lồng
ghép tuyên truyền giáo dục pháp luật cho học sinh toàn trường gồm những nội dung
phù hợp với tình hình thực tiễn xảy ra hoặc theo các văn bản chỉ đạo của các cấp,
của ngành hay của địa phương nhằm phục vụ tốt cho công tác dạy và học, giáo dục
đạo đức, nề nếp kỷ luật, trật tự, hình thành nhân cách của học sinh, mục đích giúp
các em thực hiện và chấp hành tốt pháp luật của Nhà nước.
+ Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các buổi sinh hoạt Chi bộ :
Chi bộ là nơi tập trung được sinh hoạt của các đồng chí Đảng viên, là những
người tiên phong, gương mẫu đi đầu trong mọi hoạt động phong trào của nhà
trường. Vì vậy, cần phải được tuyên truyền giáo dục pháp luật trước hết phải am
hiểu một cách tường tận để từ đó làm cơ sở tuyên truyền vận động cho mọi người
cùng thực hiện thành công các đường lối chủ trương chính sách của Đảng và pháp
luật của Nhà nước.
+ Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các buổi họp Hội đồng sư
phạm của trường:
Hàng tháng đều có tổ chức ít nhất là một lần họp Hội đồng sư phạm toàn
trường để tổng kết rút kinh nghiệm thời gian qua, triển khai kế hoạch công việc sắp
tới, trao đổi về chuyên môn, vấn đề tuyên truyền giáo dục, pháp luật cũng được
thực hiện thông qua chuyện san, thông tin tư tưởng, thế giới trong ta để cán bộ, giáo
viên, công nhân viên hiểu và áp dụng tuyên truyền giáo dục pháp luật lại cho học
sinh thông qua các buổi sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần,và phụ huynh học sinh
thông qua các lần liên hệ gia đình học sinh hoặc trong công tác vận động học sinh.
+ Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các buổi sinh hoạt chủ nhiệm
lớp vào tiết 5 ngày thứ bảy hàng tuần:
Mặc dù đã được tuyên truyền giáo dục pháp luật vào buổi sinh hoạt chào cờ
ngày thứ hai và đến ngày thứ bảy sinh hoạt chủ nhiệm lớp, tùy theo tình hình thực
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
21
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
tế của lớp mà giáo viên chủ nhiệm lớp lồng ghép tuyên truyền giáo dục pháp luật
cho các em, thông qua đó nhắc nhở và đôn đốc các em thực hiện và chấp hành tốt.
+ Tuyên truyền, giáo dục pháp luật thông qua việc lồng ghép vào các tiết
dạy chính khóa :
Thông qua các tiết dạy chính khóa trên lớp, giáo viên tùy theo nội dung các
bài dạy nếu thấy thích hợp và có điều kiện thuận lợi cũng phải thực hiện tuyên
truyền giáo dục pháp luật ngay trong tiết dạy đó và cũng phải thể hiện trong kế
hoạch bài dạy.
Ví dụ: Chủ đề “Quyền trẻ em và quyền nghĩa vụ của công dân trong gia đình”
trong môn Giáo dục công dân.
Ơ lớp 6 : dạy bài: “Công ước liên hiệp quốc và quyền trẻ em”
Ơ lớp 7: dạy bài: “Quyền được bảo vệ, chăm sóc và giáo dục của trẻ em Việt Nam”
Ơ lớp 8: dạy bài: “Quyền và nghĩa vụ công dân trong đời sống gia đình”.
Ơ lớp 9: dạy bài: “Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân”.
Những chuẩn mực pháp luật được giảng dạy lồng ghép trong chương trình
GDCD ở bậc THCS là những quyền và nghĩa vụ của công dân, quyền và nghĩa vụ
của Nhà nước đối với công dân. Những chuẩn mực ấy bao gồm: 5 chủ đề được sắp
xếp theo lãnh vực đời sống xã hội từ đơn giản đến phức tạp:
- Quyền trẻ em và quyền, nghĩa vụ công dân trong gia đình.
- Quyền và nghĩa vụ công dân về giữ gìn trật tự an toàn xã hội.
- Quyền và nghĩa vụ công dân về văn hoá giáo dục và kinh tế.
- Các quyền tự do cơ bản của công dân.
- Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam-quyền và nghĩa vụ công dân trong
quản lý Nhà nước.
Trong đó, nội dung các quyền và nghĩa vụ của công dân được cụ thể hoá
bằng các qui định của pháp luật. Quyền và nghĩa vụ của Nhà nước đối với công dân
thể hiện qua chức năng, nhiệm vụ quản lý xã hội của Nhà nước.
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
22
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
Ngoài ra nhà trường xây dựng nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh gắn
với giáo dục pháp luật như sau:
- Giáo dục đạo đức truyền thống dân tộc Việt Nam.
- Giáo dục truyền thống “Tôn sư trọng đạo”, giáo dục truyền thống của nhà
trường.
- Giáo dục lòng nhân ái.
Hiện tại trường đã có 5 bảng biểu tuyên truyền về nội dung giáo dục pháp luật trong
nhà trường .
+ Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua hình thức phối hợp với các ngành
chức năng đến trường báo cáo cho tập thể tại trường :
Thông qua các đợt phát động phong trào, các đợt cao điểm, các chiến dịch
theo sự chỉ đạo của ngành, của các cấp. Tùy theo nội dung tuyên truyền giáo dục
pháp luật, nhà trường có thể mời đại diện của ngành công an, y tế, tư pháp…đến
báo cáo cho tập thể thầy cô và học sinh tại trường.
+ Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua sinh hoạt Đoàn, Đội :
Thông qua các buổi sinh hoạt Đoàn, Đội, ngoài việc tổ chức cho các em sinh
hoạt vui chơi, còn tổ chức tuyên truyền giáo dục pháp luật cho các em Đội viên làm
nòng cốt trong việc thực hiện và chấp hành tốt pháp luật của Nhà nước để các em
khác noi theo.
+ Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp như :
Mỗi tuần một lớp có một tiết Ngoài giờ lên lớp(NGLL) của giáo viên chủ
nhiệm kết hợp với Liên đội tổ chức cho các em vui chơi, giải trí, văn nghệ, đố vui,
hái hoa dân chủ hoặc chiếu phim. Ngoài ra trường và Công đoàn nhà trường còn kết
hợp với an ninh xã, cảnh sát giao thông ,trạm y tế ,và các ban ngành khác tổ chức
buổi nói chuyện tuyên truyền về pháp luật, luật an toàn giao thông, luật phòng
chống AID…
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
23
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
+ Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các cuộc vận động, huy động
học sinh đến trường :
Đối với những em học sinh thường hay nghỉ học hoặc có chiều hướng bỏ
học, thường là do hoàn cảnh gia đình nghèo, khó khăn hoặc do phụ huynh học sinh
chưa hiểu rõ, chưa nhận thức đúng đắn về nghĩa vụ và quyền lợi của cha mẹ và con
em trong vấn đề học tập thì khi đến gia đình vận động cho các em đi học lại ngoài
việc tạo điều kiện hổ trợ gia đình vượt qua khó khăn đồng thời còn phải kiên trì
thực hiện tuyên truyền giáo dục pháp luật đối với phụ huynh học sinh như Luật phổ
cập giáo dục, Luật bảo vệ và chăm sóc trẻ em, kế hoạch hóa gia đình, Luật hôn
nhân và gia đình…để phụ huynh học sinh thông suốt, từ đó có sự phối hợp với nhà
trường trong việc chăm lo học tập con em mình.
* Kết quả đạt được: Các văn bản đã được tuyên truyền trong thời gian
qua và tiếp tục tuyên truyền trong thời gian tới:
-Pháp lệnh phòng chống mại dâm số 10/2003/PL - UBTVQH11.
-Luật Phòng, Chống Ma túy số 23/2000/QH10.
-Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật phòng, chống ma túy, số
16/2008/QH12 ngày 03-06-2008 của Quốc hội khóa XII, kỳ họp thứ 3.
-Luật của Quốc hội nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam số
06/2003/QH11 ngày 17 tháng 6 năm 2003 về luật biên giới quốc gia.
-Thông tư liên tịch số 02/2006/TTLT-BTP-BCA-BQP-BGDĐT-BLĐTBXH-
TLĐLĐVN, ngày 07/06/2006 hướng dẫn việc xây dựng, quản lý và khai thác tủ
sách pháp luật ở cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, trường học.
-Nghị quyết số 61/2007/NQ-CP, ngày 07/12/2007 về việc tiếp tục thực hiện
chỉ thị số 32-CT/TW ngày 09/12/2003 của Ban Bí thư Trung ương Đảng ( Khóa
IX ) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp
luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân. …
Đã tổ chức sinh hoạt dưới cờ 35 lần, có hơn 8750 nghìn lượt CB,GV và học
sinh tham gia.Mời các ngành chức năng đến báo cáo 8 lượt cho tập thể thầy cô giáo
và hơn 3456 nghìn lượt học sinh tham gia gồm các nội dung : Pháp lệnh phòng
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
24
TIỂU LUẬN CUỐI KHOÁ TRUNG CẤP LLCT-HC
chống mại dâm HIV/AIDS, Luật biên giới, Luật giao thông đường bộ, Luật phòng
chống ma túy, Luật bảo vệ môi trường.
Dạy lồng ghép 40 tiết dạy chính khóa có 9280 nghìn lượt học sinh tham gia .
Tổ chức hơn 15 cuộc vận động và huy động được trên 20 học sinh trở lại
trường.
Cuối năm học 100% học sinh được xếp hạnh kiểm từ trung bình trở lên,
không có học sinh bị kỉ luật, cũng như vi phạm pháp luật.
Nhìn chung, đa số phụ huynh học sinh có nhận thức chăm lo cho con em học
tập, đa số các em có ý thức chấp hành tốt và không vi phạm pháp luật.
3. Hạn chế, tồn tại :
Trong năm học 2011- 2012 và đầu năm học 2012-2013 được sự quan tâm chỉ
đạo sâu sát của Chi bộ và Ban Giám hiệu nhà trường cùng với sự tham mưu phối
hợp với các ngành, các cấp, trường trung học cơ sở Nghĩa Lợi đã đạt được những
kết quả khả quan. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn một số tồn tại như:
+ Tủ sách pháp luật của trường còn ít được các em học sinh mượn đọc, tham
khảo, không đủ về số lượng để phục vụ.
+ Vẫn còn một số ít phụ huynh học sinh chưa nhận rõ được vai trò của mình,
nên còn khoán trắng việc chăm lo giáo dục con em mình cho nhà trường và địa
phương.
+ Việc tổ chức tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp như: Chiếu phim, văn nghệ, vui chơi, hái hoa dân chủ … Còn
nhiều hạn chế cũng do trường không có kinh phí cũng như phương tiện để hoạt
động.
+ Công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật trong nhà trường, chủ
yếu là do thầy cô giáo thực hiện là chính, mà trình độ kiến thức khoa học chuyên
môn về pháp luật của thầy cô giáo còn nhiều hạn chế nên chưa thật sự thu hút được
các em học sinh.
III. NGUYÊN NHÂN ĐẠT ĐƯỢC VÀ NHỮNG HẠN CHẾ:
1. Nguyên nhân đạt được :
MẠNH TRỌNG LÂM LỚP T C LL CHÍNH TRỊ -HÀNH CHÍNH K10 NGHĨA ĐÀN
25