(LUẬN văn THẠC sĩ) ứng dụng phương pháp dạy học theo dự án vào hoạt động tổ chức khám phá thế giới tự nhiên cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi tại thành phố trà vinh​

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Võ Thanh Hương

ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO
DỰ ÁN VÀO TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ
THẾ GIỚI TỰ NHIÊN CHO TRẺ MẪU GIÁO
5-6 TUỔI TẠI THÀNH PHỐ TRÀ VINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Thành phố Hồ Chí Minh – 2020

download by :


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Võ Thanh Hương
ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO
DỰ ÁN VÀO TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ
THẾ GIỚI TỰ NHIÊN CHO TRẺ MẪU GIÁO
5-6 TUỔI TẠI THÀNH PHỐ TRÀ VINH
Chuyên ngành : Giáo dục học (Giáo dục Mầm non)
Mã số

: 8140101

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. VŨ THỊ NGÂN

Thành phố Hồ Chí Minh – 2020

download by :


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, Luận văn Thạc sĩ khoa giáo dục với đề tài: “Ứng
dụng phương pháp dạy học theo dự án vào tổ chức hoạt động khám phá thế
giới tự nhiên cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại thành phố Trà Vinh” là cơng trình
nghiên cứu riêng của tôi, dưới sự hướng dẫn của TS. Vũ Thị Ngân
Tôi xin cam đoan:
- Luận văn là sản phẩm nghiên cứu của tôi
- Các thông tin, số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực,
chưa từng được ai công bố trong bất kỳ phương tiện thông tin đại chúng nào
trước đây.
Tôi xin chịu trách nhiệm về kết quả nghiên cứu của mình
Tác Giả

Võ Thanh Hương

download by :


LỜI CẢM ƠN
Tơi xin chân thành cảm ơn gia đình, quý thầy cô, nhà trường và anh, chị,
em đồng nghiệp…đã nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ và động viên tơi trong q

trình học tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn. Đặc biệt, tôi xin tri ân sâu sắc
và lời cảm ơn sâu sắc đến: TS. Vũ Thị Ngân đã nhiệt tình định hướng và hướng
dẫn tơi trong suốt q trình tơi từ khi bắt đầu cho đến khi hồn thành luận văn.
Xin chân thành cảm ơn Khoa Sư phạm, trường Đại học Trà Vinh và Khoa
Giáo dục mầm non, Phòng Sau đại học của Trường Đại học Sư phạm Thành phố
Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện thuận lợi và hỗ trợ cho tác giả trong quá trình làm
việc, học tập và thực hiện luận văn.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu và GVMN trường
mầm non thực hành Sư phạm Trà Vinh đã tạo nhiệt tình ủng hộ và điều kiện
thuận lợi tơi trong suốt q trình thử nghiệm.
Tuy đã có nhiều cố gắng trong suốt thời gian thực hiện luận văn tốt nghiệp
nhưng luận văn sẽ khơng thể tránh khỏi những thiếu sót. Tơi rất mong nhận được
sự góp ý của q Thầy, Cơ, Chị, Em đồng nghiệp và các bạn để luận văn được
hoàn thiện hơn.
Trà Vinh, ngày 29 tháng 5 năm 2020
Tác giả

Võ Thanh Hương

download by :


MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các hình

Danh mục các biểu đồ, sơ đồ
MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1
Chương 1. LÝ LUẬN VỀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO DỰ ÁN
TRONG

HOẠT

ĐỘNG

KHÁM

PHÁ

THẾ

GIỚI

TỰ NHIÊN CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI ............................ 6
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .......................................................................... 6
1.1.1. Lịch sử nghiên cứu PPDH theo DA ở nước ngoài ............................... 6
1.1.2. Lịch sử nghiên cứu PPDH theo DA trong nước ................................... 7
1.2. Khái niệm công cụ ...................................................................................... 9
1.2.1. Khái niệm về dạy học và PPDH ........................................................... 9
1.2.2. Khái niệm về DA và PPDH theo DA ................................................. 11
1.2.3. Khái niệm tổ chức hoạt động khám phá thế giới tự nhiên .................. 15
1.2.4. Khái niệm ứng dụng PPDH theo DA vào tổ chức hoạt động
khám phá TGTN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ........................................ 17
1.3. Tổ chức hoạt động khám phá TGTN cho trẻ 5-6 tuổi ............................... 18
1.3.1. Đặc điểm hoạt động khám phá TGTN của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ...... 18
1.3.2. Ý nghĩa tổ chức hoạt động khám phá TGTN cho trẻ 5-6 tuổi ............ 20

1.3.3. Mục tiêu hoạt động khám phá TGTN cho trẻ 5-6 tuổi ....................... 23
1.3.4. Nội dung khám phá TGTN cho trẻ 5-6 tuổi ....................................... 25
1.4. Ứng dụng PPDH theo DA trong khám phá TGTN cho trẻ 5-6 tuổi ........ 27
1.4.1. Định hướng đổi mới PPDH ................................................................ 27

download by :


1.4.2. Ý nghĩa của PPDH theo DA ............................................................... 29
1.4.3. Đặc điểm của PPDH theo DA ở trường mầm non.............................. 31
1.4.4. Các giai đoạn xây dựng kế hoạch dạy học theo DA thực hiện
hoạt động khám phá TGTN cho trẻ 5-6 tuổi....................................... 33
Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 39
Chương 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ
THẾ GIỚI TỰ NHIÊN CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI
TẠI THÀNH PHỐ TRÀ VINH ................................................... 40
2.1. Nội dung và đối tượng tìm hiểu thực trạng tổ chức hoạt động khám
phá TGTN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại thành phố Trà Vinh ................ 40
2.1.1. Nội dung.............................................................................................. 40
2.1.2. Đối tượng ............................................................................................. 40
2.2. Cơng cụ tìm hiểu thực trạng .................................................................... 42
2.2.1. Khảo sát thực trạng nhận thức của GVMN về đổi mới PPDH và
nhận thức của GV về PPDH theo DA trong hoạt động khám phá
TGTN cho trẻ 5-6 tuổi ........................................................................ 42
2.2.2. Đánh giá thực trạng sử dụng PPDH và PPDA tổ chức hoạt động
khám phá chủ đề của GVMN ............................................................. 42
2.3. Phân tích kết quả nghiên cứu thực trạng tổ chức hoạt động khám
phá TGTN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại thành phố Trà Vinh ............ 44
2.3.1. Kết quả điều tra về nhận thức của GVMN về đổi mới PPDH và
nhận thức của GV về PPDH theo DA trong hoạt động khám phá

TGTN .................................................................................................. 44
2.3.2. Kết qủa tìm hiểu về nhận thức của GV về việc đổi mới PPDH và
ứng dụng PPDH theo dự án vào tổ chức hoạt động khám phá
TGTN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi qua PP phỏng vấn .......................... 58
2.3.3. Kết quả thực trạng sử dụng PPDH theo dự án trong tổ chức hoạt
động khám phá TGTN cho trẻ mẫu g iáo 5-6 tuổi. ............................. 65
Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 75

download by :


Chương 3. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO DỰ ÁN
VÀO TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ THẾ GIỚI
TỰ NHIÊN

CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI

TẠI

TRƯỜNG THỰC HÀNH SƯ PHẠM TRÀ VINH ...................... 76
3.1. Cơ sở đề xuất thử nghiệm ......................................................................... 76
3.1.1. Cơ sở lí luận ........................................................................................ 76
3.1.2. Nguyên tắc xây dựng phương án thử nghiệm dự án ........................... 78
3.1.3. Đề xuất phương án thử nghiệm ........................................................... 79
3.2. Tổ chức thử nghiệm .................................................................................. 80
3.2.1. Bối cảnh và đối tượng thử nghiệm ...................................................... 80
3.2.2. Dự án khám phá TGTN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ............................. 81
3.3. Tổ chức thử nghiệm và kết quả thử nghiệm dự án “lá cây” ..................... 93
3.3.1. Mục đích thử nghiệm .......................................................................... 93
3.3.2. Đối tượng thử nghiệm ......................................................................... 93

3.3.3. Qui trình xây dựng phương án thử nghiệm ......................................... 93
3.4. Các yêu cầu tổ chức thử nghiệm DA........................................................ 94
3.5. Nội dung thử nghiệm ................................................................................ 95
3.6. Kết quả tổ chức thực hiện các kế hoạch ................................................... 97
3.7. Đánh giá thử nghiệm ứng dụng PPDH theo DA “chiếc lá” ................... 105
3.7.1. Mục đích và cách thức thực hiện....................................................... 105
3.7.2. Kết quả tổ chức hoạt động khám phá TGTN theo DA ..................... 108
Tiểu kết chương 3 ............................................................................................ 112
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 113
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 116
PHỤ LỤC

download by :


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Đôi nét về đối tượng điều tra ............................................................ 41
Bảng 2.2. Ý kiến của GVMN về việc đổi mới PPDH....................................... 44
Bảng 2.3. Ý kiến của GVMN về xu hướng đổi mới PPDH .............................. 45
Bảng 2.4. Mức độ sử dụng các PPDH trong quá trình tổ chức hoạt động
khám phá TGTN cho trẻ mầm non ................................................... 47
Bảng 2.5. Ý kiến của GVMN về thực trạng quá trình tổ chức hoạt động
khám phá thế giới tự nhiên cho trẻ mầm non hiện nay .................... 48
Bảng 2.6. Thực trạng về nhận thức của GVMN về PPDH theo DA................. 50
Bảng 2.7. Hình thức tiếp cận về PPDH theo DA của GVMN .......................... 51
Bảng 2.8. Nhận thức của GV về PPDH theo DA.............................................. 53
Bảng 2.9. Mức độ gặp khó khăn của GV khi thực hiện PPDH theo DA. ......... 54
Bảng 2.10. Kết quả phỏng vấn GVMN về việc đổi mới PPDH.......................... 58
Bảng 2.11. Kết quả phân tích về việc ứng dụng PPDH theo DA trong quá
trình khám phá TGTN cho trẻ 5-6 tuổi ............................................. 60

Bảng 2.12. Kết quả phỏng vấn về việc thực hiện PPDH theo DA...................... 63
Bảng 2.13. Kết quả 7 buổi quan sát hoạt động học trong trong chủ đề
“cây xanh và môi trường” và chủ đề “một số loài hoa” cho trẻ
5-6 tuổi .............................................................................................. 65
Bảng 2.14. Kết quả 10 buổi quan sát hoạt động góc trong trong chủ đề
“cây xanh và môi trường” và chủ đề “một số lồi hoa” cho trẻ
5-6 tuổi .............................................................................................. 71
Bảng 3.1. Bảng thơng tin giáo viên lớp thử nghiệm ......................................... 81
Bảng 3.2. Bảng dự kiến trước về nhận thức của trẻ về “chiếc lá” .................... 85
Bảng 3.3. Bảng điều tra nhận biết của trẻ về “lá cây” ...................................... 99
Bảng 3.4. Kết quả đánh giá quá trình tổ chức hoạt động khám phá TGTN
tự nhiên theo DA............................................................................. 105
Bảng 3.5. Kết quả phỏng vấn về quá trình thực hiện DA ............................... 108

download by :


DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 3.1. Hình ảnh một số góc khoa học, sáng tạo ............................................. 98
Hình 3.2. Một số tranh vẽ của trẻ về lá cây ........................................................ 99
Hình 3.3. Nhóm lá kép quan sát và trị chuyện cùng cơ .................................... 101
Hình 3.4. Trẻ thực hiện phiếu điều tra cho các lá cây ....................................... 102
Hình 3.5. Một số sản phẩm vẽ về quá trình phát triển của chiếc lá................... 103
Hình 3.6. Một số sản phẩm mơ hình vườn rau của bé ....................................... 103
Hình 3.7. Hình ảnh 1 số sản phẩm của trẻ trưng bày sản phẩm ........................ 104

download by :


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Biểu đồ 2.1. Mức độ gặp khó khăn của GV khi thực hiện PPDH theo DA ........ 56
Sơ đồ 3.1. Dự kiến mạng nội dung cho chủ đề “chiếc lá” ................................... 86
Sơ đồ 3.3. Sơ đồ mạng nội dung sau khi thăm dò sự hứng thú của trẻ ............. 101

download by :


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong chương trình GDMN 2009 và trong văn bản hợp nhất đã được Bộ
giáo dục thông qua năm 2017 đã chủ trương thực hiện giáo dục cần đổi mới
PPDH, ứng dụng những PPDH mới lấy trẻ làm trung tâm, phát huy tối đa tính
cực, chủ động của người học (Bộ giáo dục và đào tạo, 2017). Hiện nay có rất
nhiều PPDH hiện đại, tích cực, trong đó có phương pháp dạy học theo DA là
phương pháp dạy học tiên tiến được nền giáo dục trên thế giới đề cao. Đặc biệt
là các mơ hình giáo dục mầm non kinh điển hiện đại như Reggio Emilia, High
Scope, Lillan Kazt…và các nước có nền giáo dục tiên tiến trên thế giới như Mỹ,
Canađa, Hàn Quốc… sử dụng DA như một phương tiện dạy học mang hiệu quả
cao. Thế nhưng PPDH theo DA đãnđược áp dụng từ rất lâu trên thế giới, từ bậc
mầm non cho đến bậc sau đại học. GV là người hỗ trợ và tạo điều kiện cho trẻ
được hoạt động tích cực, trẻ trở thành một chủ thể hoạt động độc lập. Với mỗi
DA đứa trẻ được phát triển về nhận thức thông qua quá trình khám phá đồng thời
đứa trẻ cũng được phát triển các kỹ năng sống và học tập nhằm tạo ra sản phẩm
như chính cách mà người lớn đang làm. Nhưng điều quan trọng kết quả một DA
không nằm ở sản phẩm cuối cùng mà lại nằm ở quá trình đứa trẻ được làm và
được trải nghiệm như thế nào để tạo ra sản phẩm đó? Dạy học theo DA đứa trẻ
được “học cho hiện tại, học để phát triển năng lực, phẩm chất đang có của trẻ
và học bằng cách làm” (John Dewey, 2009).

Nhà giáo dục Louv đã viết rằng: “Thiên nhiên tạo ra một cảm giác diệu kỳ và
độc đáo cho trẻ mà khơng có mơi trường nào khác có thể có được. Những hiện
tượng xuất hiện trong thiên nhiên hàng ngày khiến trẻ tò mò đặt câu hỏi về mọi thứ
xung quanh” (Robert & Angel, 2016). Trong tác phẩm “Last Child in the Woods:

Saving Our Children from Nature-Deficit Disorder” năm 2006, Richard Louv đã
cho rằng những đứa trẻ ngày nay dành quá ít thời gian cho tự nhiên đến nỗi
chúng mắc chứng rối loạn thiếu hụt tự nhiên, hậu quả là trẻ bị rơi vào tình trạng
căng thẳng và lo lắng, cao hơn tỷ lệ béo phì và nhiều hơn nữa. Tác giả cũng cho

download by :


2
thấy môi trường thiên nhiên là một môi trường thúc đẩy trẻ khám phá và trải
nghiệm. Khi khám phá TGTN sẽ giúp trẻ hình thành tình yêu thương với mọi

người xung quanh, u q thiên nhiên, giữ gìn sản phẩm mình làm ra, làm tăng
cường sự chú ý, làm giảm sự căng thẳng, phát triển tính kỷ luật tự giác cao hơn,
tăng cường sự hợp tác với nhau và phát triển thể lực cho trẻ (Richard Louv,
2006). Cho nên việc tổ chức hoạt động khám phá TGTN cho trẻ mầm non theo
DA vừa giúp trẻ tăng thêm sự hứng thú khám phá TGTN đồng thời giúp trẻ phát
triển toàn diện theo mục tiêu chung của giáo dục mầm non hiện nay.
Tỉnh Trà Vinh là địa phương có điều kiện thiên nhiên giàu có và phong
phú. Nếu GVMN có đủ nhận thức và được tạo điều kiện thuận lợi để ứng dụng

phương pháp dạy học theo DA vào tổ chức hoạt động khám phá thế giới tự
nhiên thì tạo cơ hội học tập mới và nâng cao chất lượng giáo dục.
Xuất phát từ những lí do trên, chúng tơi quyết định lựa chọn đề tài “Ứng dụng

phương pháp dạy học theo DA vào tổ chức hoạt động khám phá thế giới tự
nhiên cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại thành phố Trà Vinh”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Tổ chức thử nghiệm 1 phương án ứng dụng PPDH theo DA vào tổ chức
hoạt động khám phá TGTN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại một trường mầm non
công lập ở thành phố Trà Vinh.
3. Đối tượng, khách thể nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: ứng dụng PPDH theo DA vào tổ chức hoạt động
khám phá thế giới tự nhiên cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tại thành phố Trà Vinh.
Khách thể: Quá trình tổ chức hoạt động khám phá TGTN cho trẻ 5-6 tuổi
4. Giả thuyết nghiên cứu
Nếu xây dựng được 1 phương án khả thi nhằm ứng dụng PPDH theo DA
vào tổ chức hoạt động khám phá thế giới tự nhiên cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thích
hợp với điều kiện mơi trường thiên nhiên ở thành phố Trà Vinh, thì sẽ giúp giáo
viên MN mạnh dạn, tin tưởng sử dụng PP theo DA.

download by :


3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về PPDH theo DA trong hoạt động khám phá
thế giới tự nhiên cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.
- Khảo sát thực trạng GVMN tổ chức hoạt động khám phá thế giới tự nhiên
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại thành phố Trà Vinh.
- Đề xuất và thử nghiệm ứng dụng 1 PPDH theo PPDH theo DA vào tổ
chức hoạt động khám phá thế giới tự nhiên cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại tại một
lớp ở trường Thực hành Sư phạm Trà Vinh.
6. Phạm vi nghiên cứu
Khảo sát khoảng 127 GVMN tại một số trường mầm non tại thành phố Trà

Vinh. Thử nghiệm 1 DA trong chủ đề về thế giới tự nhiên cho trẻ mẫu giáo 5-6
tuổi ở trường Thực hành Sư phạm thành phố Trà Vinh.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Xây dựng các khái niệm, các nội dung chính liên quan đến đề tài: PPDH
theo DA, hoạt động khám phá TGTN, tổ chức hoạt động khám phá thế giới tự
nhiên cho trẻ 5-6 tuổi.
Tìm hiểu đặc điểm và nội dung tổ chức hoạt động khám phá TGTN cho trẻ
5-6 tuổi. Đồng thời nghiên cứu quá trình tổ chức hoạt động dạy học theo DA, từ
đó xây dựng qui trình tổ chức dạy theo DA trong quá trình khám phá TGTN cho
trẻ 5-6 tuổi.
7.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu anket
- Mục đích: Nhằm khảo sát thực trạng tổ chức hoạt động khám phá TGTn
và nhận thức của GVMN về PPDH theo DA trong hoạt động khám phá thế giới
tự nhiên.
- Nội dung: Chúng tôi sẽ xây dựng bảng hỏi gồm 3 vấn đề như sau: Thực
trạng về việc đổi mới PPDH tại một số trường mầm non ở tỉnh Trà Vinh, thực
trạng sử dụng các PPDH tổ chức các hoạt động khám phá thế giới tự nhiên ở
thành phố Trà Vinh, nhận thức của GV về PPDH theo DA trong tổ chức hoạt
động khám phá TGTN cho trẻ mầm non.

download by :


4
- Cách thực hiện: Xây dựng phiếu điều tra dành cho các GV thuộc thành
phố trà vinh. Tiến hành gửi các phiếu khảo sát đến các GV ở một số trường tại
thành phố Trà Vinh bằng hình thức phát trực tiếp phiếu điều tra. Đối tượng được
gửi phiếu chủ yếu là các khối trưởng và tất cả các GV đã từng hoặc đang tham
gia dạy cho trẻ 5-6 tuổi.

+ Thu nhận lại các phiếu. Nếu số lượng phiếu thu ở lần 1 chưa đủ số lượng
(tối thiểu là 127 phiếu) thì chủ nhiệm đề tài sẽ gửi phiếu tiếp tục lần 2 ở một số
trường còn lại thuộc thành phố Trà Vinh.
7.3. Phương pháp quan sát
Nhằm tìm hiểu và đánh giá việc sử dụng các sử dụng PPDH theo dự án vào
tổ chức hoạt động khám phá thế giới tự nhiên cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Thực
hành Sư phạm thành phố Trà Vinh.
- Nội dung: Tiến hành quan sát các hoạt động của cô và trẻ từ thứ hai đến
thứ sáu trong các chủ đề có liên quan đến thế giới tự nhiên như: Chủ đề thực vật
vì thời gian thực hiện chủ đề nằm trong khoảng thời gian khảo sát thực trạng.
- Các thực hiện: Tiến hành xây dựng các biên bản quan sát, lập kế hoạch
quan sát. Phương tiện gồm có: các biên bản, quay phim, chụp ảnh để làm minh
chứng cho kết quả thu được trên cơ sở được sự đồng ý của phụ huynh và với lời
cam kết bảo mật thông tin cho trẻ và cô giáo.
Lựa chọn ngẫu nhiên 1 lớp để quan sát (lớp lá 2) tiến hành quan sát trong 2
tuần từ thứ 2 đến thứ 6, với chủ đề “cây xanh và môi trường sống” (thời gian
thực hiện 1 tuần từ ngày 16/12/2019 đến ngày 20/12/2019) và chủ đề “một số
loại hoa” (thực hiện 1 tuần từ ngày 23/12/2019 đến 27/12/2019) quan sát tất cả
các hoạt động trong ngày của các bé và cơ giáo. Tìm hiểu xem thực trạng tổ chức
các hoạt động khám phá thế giới thực vật của cơ và trẻ để từ đó đánh giá được sự
hứng thú, sự phát triển của trẻ.
Tiếp tục sử dụng phương pháp phỏng vấn sâu. Nhằm mục đích làm rõ hơn
một số vấn đề như sau: suy nghĩ của GV về mục tiêu đổi mới phương pháp giáo
dục, thực trạng tổ chức hoạt động khám phá thế giới tự cho trẻ 5-6 tuổi hiện nay,

download by :


5
hiểu biết và suy nghĩ của GV về việc ứng dụng PPDH theo DA vào tổ chức hoạt

động khám phá thế giới tự nhiên cho trẻ 5-6 tuổi. Phỏng vấn với 1 cán bộ quản
lý chuyên, 1 khối trưởng lớp lá và 2 GV khối lá của trường thực hành Sư phạm
để tìm hiểu rõ về một số thơng tin cần được làm rõ hoặc kiểm chứng thông tin ở
bước 1. Các buổi phỏng vấn sẽ được tiến hành bao gồm 2 giai đoạn: trước khi
tiến hành thử nghiệm và sau khi đã tiến hành thử nghiệm.
7.4. Phương pháp thử nghiệm
Mục tiêu: Thử nghiệm và đánh giá 1 phương án ứng dụng PPDH theo DA
vào tổ chức hoạt động khám phá thế giới tự nhiên cho trẻ 5-6 tuổi tại trường
Thực hành Sư phạm thành phố Trà Vinh.
Nội dung: Thử nghiệm 01 DA tại trường Thực hành Sư phạm Trà Vinh.
Cách thực hiện: Xây dựng kế hoạch thử nghiệm. Thực hiện các DA và
điều chỉnh kế hoạch thực hiện theo thực tiễn. Đánh giá kết quả thực hiện dự án.
7.5. Phương pháp thống kê toán học
- Mục tiêu: Để tổng hợp và phân tích các dữ liệu đã thu thập được nhằm có
đánh giá về mặt định lượng.
- Nội dung: Đánh giá về thực trạng về nhận thức của GV về phương pháp,
việc sử dụng các phương pháp và mức độ khả thi của PPDH theo DA trong hoạt
động khám phá thế giới tự nhiên.
- Các thực hiện: Tính phần trăm trong phương pháp điều bằng phiếu anket,
phương pháp quan sát và phương pháp thử nghiệm, sử dụng phần mềm Excel.
8. Dự kiến đóng góp mới của đề tài
8.1. Về lí luận: Đề tài làm rõ những vấn đề lí luận về các nội dung PPDH
theo DA trong tổ chức hoạt động khám phá TGTN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.
8.2. Về thực tiễn: Đề tài làm rõ thực trạng nhận thức và sử dụng PPDH
theo DA của GV MN tại một số trường mầm non tại Trà Vinh trong việc tổ chức
hoạt động động khám phá thế giới tự nhiên cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Xây dựng
qui trình tổ chức hoạt động khám phá TGTN cho GV tại trường Thực hành Sư
phạm Trà Vinh.

download by :

6

Chương 1. LÝ LUẬN VỀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO DỰ ÁN
TRONG HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ THẾ GIỚI TỰ NHIÊN
CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Lịch sử nghiên cứu PPDH theo DA ở nước ngồi
Dạy học theo DA khơng phải là mới đối với nền giáo dục trên thế giới, nó
bắt đầu từ thế kỷ XVI có nguồn gốc từ Châu Âu (ở Pháp, Ý). Đến thế kỷ XX,
các nhà sư phạm Mỹ đã xây dựng cơ sở lí luận cho PPDH này (Nguyễn Tuấn
Vĩnh, 2018). J. Dewey (1997) cho rằng “học bằng làm” đã châm ngịi cho một
cơng cuộc đổi mới giáo dục, thay đổi cách giáo dục truyền thống thụ động mà
chuyển dạy học dựa vào cảm hứng học tập, thúc đẩy sự trải nghiệm, từ đó phát
huy tính tích cực chủ động và sáng tạo của người học. Đây là yếu tố thiết yếu
của dạy học theo dự án.
Năm 1918, W.H.Kilpatrick (1918) đã cho ra đời ấn phẩm mang tên “The
project method”, trong tác phẩm của mình tác giả đã cố gắng làm rõ khái niệm
về “DA học tập” và chứng minh tầm quan trọng của PPDH theo DA.
Khi nghiên cứu về PPDH theo DA thì khơng thể thiếu Lilian G. Katz
(1932) là một trong những tác giả tiêu biểu và có nhiều đóng góp trong q trình
nghiên cứu PPDH theo DA cho đối tượng trẻ mầm non. Với các tác phẩm như:
Young investigators: The Project Approach in the early years (Lilian G. Katz &
Judy Harris Helm, 2001), Engaging Children's Minds: The Project Approach
(Lilian G. Katz & Sylvia C. Chard, 2000)...
J.H.Helm và S.C.Chard là một trong những cộng tác viên với Kats trong
một số cơng trình nghiên cứu và phát triển PPDH theo DA dành cho lứa tuổi
mầm non. Helm và Chard cịn tiếp tục các cơng trình nghiên cứu của mình với
các đối tượng với các trẻ có nhu cầu đặc biệt và điều này chứng minh về sự “sức

mạnh” của PPDH theo DA thông qua tác phẩm: The Power of Projects meeting
contemporary challenges in early childhood classrooms - strategies and

download by :


7
solutions (Judy Harris Helm & Sallee Beneke, 2002).
Tiêu biểu cho các mơ hình, PPDH hiện đại sử dụng dự án làm một phương
tiện dạy học hiệu quả là PP giáo dục Reggio Emilia do Loris Malaguzzi đã xây
dựng nên phần lý thuyết. Với lịch sử được hình thành từ vùng quê nghèo đổ nát
sau chiến tranh của Ý, có thể nói PPDH dành cho “trẻ em nghèo”, PPDH của
những bà mẹ khơng có điều kiện chăm sóc và giáo dục con cái. Phương pháp
này giúp trẻ phát triển tự nhiên các mối quan hệ chặt chẽ với thiên nhiên xung
quanh của chúng là trung tâm của triết lý. PP giáo dục Reggio Emilia trong
GDMN nhấn mạnh các DA hợp tác. Những đứa trẻ sẽ cùng nhau thực hiện một
điều mới mẻ gì đó và trình bày những gì chúng đã học cho cha mẹ, GV và cho
nhau (Maryne Valentine, 2006).
PPDH theo DA là mơ hình dạy học rộng lớn được thực hiện ở nhiều mơ
hình khác nhau. Tuy nhiên, trong phạm vi đề tài tập trung nghiên cứu và cách
thức tiếp cận một phần đặc điểm và qui trình thực hiện theo Reggio Emilia vào
một phần của chương trình giáo dục mầm non tại tỉnh thành phố Trà Vinh.
1.1.2. Lịch sử nghiên cứu PPDH theo DA trong nước
Trong những năm gần đầy, PPDH theo DA bắt đầu du nhập vào Việt Nam
và các nhà sư phạm bắt đầu nghiên cứu cách thức áp dụng PPDH này tại một số
trường từ cấp bậc mầm non đến sau cấp bậc sau đại học. Tuy nhiên, PPDH này
vẫn chưa được nhiều nhà nghiên cứu, giáo dục đầu tư nghiên cứu thích đáng.
Trong quyển “Lí luận dạy học hiện đại (Cơ sở đổi mới mục tiêu - nội dung
và PPDH)” của tác giả Bernd Meier và Nguyễn Văn Cường, tác phẩm “Dạy và
học tích cực một số phương pháp và kĩ thuật dạy học” của tác giả Nguyễn Lăng

Bình (chủ biên) & Đỗ Hương Trà…Các tác giả nghiên cứu chung về các PPDH
tích cực đang được áp dụng hiện nay trên thế giới và PPDH theo DA được giới
thiệu là một trong những phương pháp giáo dục hiệu quả chứ không đi chuyên
sâu vào PPDH theo DA dành cho trẻ mầm non.
Theo tác giả Lưu Thị Thu Thủy đã có những nghiên cứu tổng quát về
PPDH theo DA và tác giả cho rằng PPDH này đã xuất hiện khá lâu ở Mỹ và

download by :


8
cũng có thể nói đây là một PPDH “cũ người nhưng mới ta”. Tuy nhiên, việc áp
dụng PPDH theo DA tại Việt Nam đặc biệt tại các tỉnh nhỏ vẫn chưa được nhiều
GV biết đến và áp dụng thành công. Với điều kiện tự nhiên đa dạng và phong
phú như Việt Nam, GVMN có thể tổ chức các hoạt đơng trãi nghiệm đó ngay tại
trường học, các trang trại hoặc cánh đồng bên cạnh trường học mà không phải
tốn kém các chi phí đi lại (Lưu Thị Thu Thủy, 2015).
Tác giả Nguyễn Tuấn Vĩnh (2018) đã đưa ra khái niệm về PPDH theo DA
và cũng có đánh giá rất cao về PPDH này. Và tác giả cho rằng việc ứng dụng
PPDH này vào các trường mầm non sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển giáo dục đang
cần đổi mới theo xu hướng chung xã hội hiện nay. Tuy nhiên tác giả chưa định
hướng cụ thể cách tiếp cận PPDH này vào chương trình giáo dục.
Tại Hà Nội, trong luận văn thạc sĩ của Hồ Thị Minh Hường (2017) với đề
tài “đánh giá hiệu quả việc sử dụng hình thức dạy học theo DA tại trường Mầm
non VSK” và kết quả nghiên cứu cho thấy PPDH theo DA giúp trẻ đạt kết quả tốt
về tâm trí và các mục tiêu giáo dục theo chương trình của Bộ giáo dục và Đào
tạo, về hình thức dạy học cũng đạt kết quả khả quan như: thu hút phần lớn sự
hứng thú, tích cực và chủ động của trẻ. Đề tài trên cũng chưa nêu được những
điều kiện và tiêu chí thực hiện hay hướng dẫn GVMN cách thức thực hiện PPDH
theo DA tại Hà Nội hay tại các cơ sở giáo dục tại Việt Nam nói chung.

Trong luận văn thạc sĩ của Tuyết Ly (2014) với đề tài “Thử nghiệm mơ hình
dạy học theo DA với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại thành phố Cà Mau” tác giả có
cơng trình nghiên cứu và thử nghiệm mơ hình dạy học này theo Lilian G. Katz ở
một số trường mầm non tại thành phố Cà Mau. Kết quả nghiên cứu cho thấy trên
90% GV và trên 50% cán bộ quản lý chưa từng nghe đến PPDH này (Lý Tuyết
Ly, 2014). Chứng tỏ PPDH theo DA vẫn còn rất mới lạ đối nhiều GVMN và
trường mầm non hiện nay.
Trong những năm gần đây thì PPDH này đã xuất hiện khá nhiều tại các
trường mầm non như: Hệ thống trường mầm non Steame Garten Mầm Non
Happy Time, trường Mầm non Chìa Khố Vàng – Golden Key, Hệ thống

download by :


9
Trường Quốc tế Việt Úc (VAS), trường Quốc tế Anh Renaissance... Tuy có
nhiều trường đã và đang áp dụng PPDH theo DA nhưng vì chúng ta vẫn có sự
hướng dẫn cụ thể nên việc ứng dụng PPDH trên vẫn còn nhiều bất cập trong việc
kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục, với câu hỏi “liệu các trường có thực hiện
đúng PPDH theo dự hay chưa?” Điều khiến chúng ta cần quan tâm tiếp theo đó
là các trường áp dụng PPDH theo DA chủ yếu là ở các trường mầm non tư thục
và các thành phố lớn, còn ở những tỉnh nhỏ thì GV vẫn chưa nghe đến hoặc chưa
từng áp dụng PPDH này, vì thế nên trong giáo dục hiện nay có sự khác biệt và
chênh lệch rất lớn về chất lượng giáo dục (Đặng Hồng Phương, 2017)
Bên cạnh đó cũng có khá nhiều tác giả nghiên cứu về PPDH theo DA trong
các luận văn thạc sĩ, tiến sĩ ở các cấp bậc khác, chuyên ngành khác như: Nguyễn
Thị Minh Khai, Nguyễn Ngọc Trang, Lê Khoa… các tác giả chỉ nguyên cứu ở
một số lĩnh vực có liên chuyên ngành giảng dạy như: Dạy hóa học ở trường
Trung học Phổ thơng, đào tạo cơng nghệ thơng tin trình độ Cao đẳng, dạy học
kiến thức về sản xuất và sử dụng điện năng cho trẻ Trung học Phổ thông…

Từ lịch sử nghiên cứu vấn đề trên, PPDH theo DA vẫn chưa được áp dụng
phổ biến mà chủ yếu chỉ được nghiên cứu ở mức độ cá nhân, tập thể nhỏ. Song
đó dấu hiệu đáng mừng vì PPDH theo DA được một số nhà giáo dục hiện nay
đánh giá cao, thử nghiệm và áp dụng thành công. Hiện nay, các tài liệu có được
chủ yếu được chuyển dịch từ các tài liệu nước ngồi do những tác giả có nhu cầu
viết bài nghiên cứu dịch ra. Để có thể áp dụng được PPDH này một cách rộng rãi
và phổ biến cần có nhiều tác giả và sự đầu tư nghiên cứu một cách thỏa đáng
nhằm đề ra qui trình thực hiện, tiêu chí đánh giá kết quả PPDH theo DA.
1.2. Khái niệm công cụ
1.2.1. Khái niệm về dạy học và PPDH
1.2.1.1. Khái niệm về dạy học
Tác giả Trương Xuân Huệ (2014) “Dạy là hoạt động của GV không chỉ là
hoạt động truyền thụ cho học sinh những nội dung đáp ứng được các mục tiêu đề
ra mà còn hơn nữa là hoạt động giúp đỡ, chỉ đạo và hướng dẫn học sinh. Học,

download by :


10
theo nghĩa rộng nhất, được hiểu là quá trình cơ bản của sự phát triển nhân cách
trong hoạt động của con người, là sự lĩnh hội sức mạnh bản chất người đã được
đối tượng hóa trong các sản phẩm của hoạt động con người”.
Tác giả Phan Trọng Ngọ (2005) thì cho rằng “học là quá trình tương tác
giữa cá thể với môi trường, kết quả là dẫn đến sự biến đổi bền vững trong nhận
thức, thái độ hay hành vi của cá thể đó. Dạy là sự truyền lại của thế hệ trước cho
thế hệ sau những kinh nghiệm mà xã hội đã sáng tạo và tích lũy được qua các thế
hệ. Dạy và học là hai mặt không thể tách rời của phương thức tồn tại và phát
triển của xã hội và cá nhân”.
Theo tác giả Vũ Thị Ngân (2006) “Dạy học là một bộ phận của quá trình sư
phạm, được tổ chức trong trường mầm non bằng những phương pháp sư phạm

đặc biệt, thông qua những tác động qua lại có chủ đích và được thay đổi một
cách có trình tự giữa GV và trẻ em, nhằm trang bị cho trẻ hệ thống kiến thức
mang tính khoa học và hình thành hệ thống kĩ năng áp dụng, vận dụng kiến thức
vào thực tiễn cuộc sống và hoạt động. Bản chất của quá trình dạy học cho trẻ
mầm non là quá trình nhận thức của trẻ em trong điều kiện sư phạm”.
Các tác giả trên đã đưa ra quan điểm khá giống nhau về “khái niệm dạy
học”, đồng quan điểm với các tác giả Trương Xuân Huệ, Vũ Thị Ngân ở chỗ dạy
học là quá trình tổ chức, điều khiển và hướng dẫn của GV nhằm giúp học sinh là
người tích cực, chủ động như vậy mới đúng theo quan điểm giáo dục hiện nay.
Riêng tác giả Vũ Thị Ngân đã cho chúng ta một khái niệm cụ thể về dạy học ở
trường mầm non cần có những phương pháp sư phạm đặc biệt bởi trẻ mầm non
có những đặc điểm riêng biệt rất khác so với các lứa tuổi lớn hơn.
Như vậy, kết luận về khái niệm dạy học trong trường mầm non nói riêng và
khái niệm dạy học nói chung là một bộ phận của q trình sư phạm trong
trường mầm non. Đó là q trình tương tác giữa GV và trẻ trong môi trường
được tổ chức nhằm đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đề ra.

download by :


11
1.2.1.2. Khái niệm về phương pháp dạy học
Tác giả Phan Trọng Ngọ trình bày “PPDH khơng phải là một thực thể độc
lập, vì mục đích tự thân, mà chỉ là hình thức vận động của một hoạt động đặc
thù: hoạt động dạy học. Vì vậy, định nghĩa chung nhất về PPDH là những con
đường, cách thức tiến hành hoạt động dạy học” (Phan Trọng Ngọ, 2005).
Theo tác giả Bernd Meier và Nguyễn Văn Cương cho rằng “PPDH là
những hình thức và cách thức hoạt động của GV và học sinh trong những môi
trường dạy học được tổ chức, nhằm lĩnh hội tri thức, kĩ năng, thái độ, phát triển
năng lực và phẩm chất ” (Bernd Meier và Nguyễn Văn Cương, 2014).

“PPDH là hệ thống các cách thức tuần tự hoạt động qua lại giữa người dạy
và người học nhằm giải quyết những nhiệm vụ, nội dung dạy học đã đặt ra.
PPDH bao gồm cách thức hoạt động (hay việc làm) cụ thể nào đó của GV,
hướng đến việc tổ chức và điều khiển cách thức hoạt động (việc làm) của trẻ (tư
cách là người học) trong quá trình dạy học, cách thức hoạt động của trẻ được
kích thích bởi cách thức hoạt động của GV” (Vũ Thị Ngân, 2006).
Khái niệm PPDH đến nay thực chất vẫn chưa có sự thống nhất, tuy nhiên từ
các định nghĩa của các tác giả trên, có thể hiểu “PPDH là cách thức tổ chức các
hoạt động được phối hợp bởi GV và người học nhằm chiếm lĩnh hệ thống kiến
thức khoa học hay nói cách khác là chúng ta đang thực hiện các nội dung và
mục đích dạy học”.
1.2.2. Khái niệm về DA và PPDH theo DA
1.2.2.1. Khái niệm về DA và DA học tập trong trường mầm non
 Khái niệm DA
Hướng dẫn của PMI (Cơ quan Kiến thức Quản lý DA PMBOK ® Guide)
đã định nghĩa “DA là một nỗ lực tạm thời nhằm tạo ra một sản phẩm, dịch vụ
hoặc kết quả độc đáo” (Viện quản lý DA Hoa Kỳ, 2019).
Trên trang web của tổ chức Vietnam Foundation định nghĩa “DA là tập hợp
các cơng việc được thực hiện bởi một nhóm người cùng nhau thực hiện một mục
tiêu cụ thể trong một thời gian nhất định (tức là có thời gian bắt đầu và kết thúc

download by :


12
xác định) với một kinh phí đã được dự kiến trước” (Viện CNTT – Đại học Quốc
gia Hà Nội, 2013).
Theo Lưu Thu Thủy (2015) “DA là dự định, một kế hoạch cần được thực
hiện trong điều kiện thời gian, phương tiện tài chính, nhân lực, vật lực xác định
được mục đích đã đề ra. DA có tính phức hợp tổng thể, được thực hiện trong

hình thức tổ chức DA chuyên biệt”.
“DA là tập hợp một chuỗi các hoạt động nhằm thực hiện được một mục
tiêu đã đề ra với nguồn kinh phí và thời gian đã dự tính trước. Tùy theo năng lực
mà mỗi người trong nhóm sẽ đảm nhận và nổ lực hết mình với chức vụ và nhiệm
vụ cụ thể trong DA nhằm tạo ra một sản phẩm tốt nhất. DA cũng có nghĩa là một
kế hoạch được một người hoặc một nhóm cùng tham để thực hiện một mục tiêu
cụ thể, đồng thời cũng cần xác định rõ về thời gian, nhân lực tham gia, kinh phí,
biện pháp đánh giá kiểm tra cuối cùng.
 DA học tập
DA Học tập Sớm Illinois (2019) là một nguồn thông tin đáng tin cậy, dựa
trên bằng chứng về chăm sóc và giáo dục sớm cho trẻ. Tổ chức trên cho rằng
“DA học tập là một cuộc điều tra mở rộng, trực tiếp, chuyên sâu về một chủ đề
được khởi xướng, thực hiện bởi một lớp học, một nhóm trẻ em hoặc một đứa trẻ
cá nhân trong một lớp học mầm non hoặc ở nhà”
“DA học tập là người học sẽ cùng nhau giải quyết một vấn đề trong cuộc
sống hoặc trả lời một câu hỏi phức tạp mà họ quan tâm trong thời gian nhất định.
Tuy nhiên, mục tiêu của DA lại chứa đựng mục tiêu của chương trình giáo dục.
Để thực hiện được DA người học đòi hỏi phải vận dụng kiến thức và kỹ năng
của mình để tạo ra một sản phẩm hoặc thuyết trình cho khán giả như: bạn bè,
phụ huynh, GV, Ban giám hiệu” (Viện Giáo dục Buck, 2019).
“DA học tập là các nhiệm vụ phức tạp do người học thiết kế và thực hiện
nhằm điều tra và giải quyết các nhiệm vụ trong thời gian tương đối dài nhằm tạo
ra các sản phẩm hoặc bài thuyết trình. Ngồi ra, dạy học theo DA cịn khuyến
khích người học tập trung học tập một cách nghiêm ngặt bởi vì nó địi hỏi người

download by :


13
học đóng vai trị tích cực trong việc tự nghiên cứu và tìm hiểu các vấn đề” (Jill

Bradley-Levine & Gina Mosier, 2015).
Tác giả Lilian G. Katz đã mô tả khái niệm DA học tập ở trong trường mầm
non là quá trình nghiên cứu mở rộng về một chủ đề thường được thực hiện bởi
một hoặc nhóm trẻ em, đơi khi bởi toàn bộ lớp học. Học tập dựa trên DA liên
quan đến việc dạy học thông qua các chủ đề hấp dẫn cho phép tích hợp việc học
có ý nghĩa trong tất cả các nội dung đồng thời hỗ trợ phát triển trên nhiều lĩnh
vực (Sylvia C. Chard, 2014). Chúng sẽ cùng nhau nghiên cứu về các khía cạnh
khác nhau của một chủ đề mà chúng cùng quan tâm đến và được đánh giá bởi
GV. Tùy thuộc những kỹ năng có sẵn các đứa trẻ sẽ tham gia vào những công
việc bao gồm: viết, đo lường, vẽ, sơn, làm mô hình, tạo ra những câu chuyện
nhằm tạo ra một sản phẩm nhất định. Một DA lý tưởng sẽ giúp trẻ thu kiến thức
mới về khoa học, nghiên cứu xã hội, văn học và tất cả nghệ thuật” (Lilian G.
Katz & Sylvia C. Chard, 1992).
“DA học tập là quá trình đứa trẻ tham gia vào các hoạt động học tập và trãi
nghiệm nhằm khám phá về một chủ đề, một lĩnh vực, một sự kiện mới nổi, một ý
tưởng nào đó…mà trẻ có hứng thú và đang rất quan tâm. Các DA của trẻ tại
Reggio Emilia có thể kéo dài một ngày, một tuần, một tháng hoặc thậm chí lâu
hơn miễn là trẻ em có hứng thú với chủ đề này” (Trường Adhyaya, 2018 & The
Emilia Schools, 2019). “Các sản phẩm trong DA của trẻ theo Reggio Emilia có
thể là tranh, điêu khắc, chơi những trị chơi kịch tính, mơ hình…Tuy nhiên, sản
phẩm khơng phải là mục tiêu chính của DA mà có thể nói là cơ hội để trẻ thể
hiện bản thân mình và là cơ sở để GV có thể đánh giá kết quả thực hiện DA và
rút kinh nghiệm cho DA sắp tới” (Ayla Arseven, 2014).
Có rất nhiều khái niệm khái niệm về DA học tập, có thể hiểu “DA học tập
là các DA có liên quan hoặc nhằm mục đích giải quyết một số nhiệm vụ học tập
nào đó trong chương trình giáo dục được thực hiện bởi một nhóm trẻ có cùng
hứng thú giống nhau trong một thời gian nhất định. DA học tập là một cuộc điều
tra chuyên sâu về một chủ đề trong thế giới thực được trẻ chú ý và toàn tâm toàn

download by :

14
ý thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định nhằm tạo ra một sản phẩm
như: tranh vẽ, mơ hình, kịch, kể chuyện. Q trình tạo ra sản phẩm đó mà các
nhiệm học tập trong chương trình giáo dục được thực hiện một cách tích hợp tự
nhiên, giúp trẻ phát triển toàn diện về cả mặt kiến thức, kĩ năng cũng như thái
độ trong quá trình hợp tác làm việc nghiêm túc ”.
1.2.2.2. Khái niệm PPDH theo DA
“GV sử dụng DA như một phương tiện dạy học để đạt được các mục tiêu
giáo dục, GV đã cho một nhóm trẻ hoặc cả lớp tổ chức thực hiện các DA như
một cuộc điều tra chuyên sâu vào thực tế về một chủ đề mà đứa trẻ thực sự quan
tâm. GV củng cố cho trẻ em hứng thú với một chủ đề bằng các cơng việc có liên
quan đến dự (S.J. Beneke, M. M. Ostrosky & L.G. Katz, 2019).
Tác giả Lưu Thu Thủy (2015) đã cho khái niệm như sau về “dạy học theo
DA là một hình thức dạy học, trong đó người học thực hiện một nhiệm vụ học
tập phức hợp, có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, tạo ra các sản phẩm có
thể giới thiệu. Nhiệm vụ này được người học thực hiện với tính tự lực tạo trong
tồn bộ q trình học tập. Làm việc nhóm là hình thức làm việc cơ bản của dạy
học theo DA”.
Làm việc tại khoa GDMN thuộc trường Đại học Sư phạm Huế, Nguyễn
Tuấn Vĩnh cùng với các cộng sự của mình đã có cơng trình nghiên cứu về “dạy
học theo DA ở trường mầm non”, các tác giả đã khẳng định rằng “PPDH theo
DA được hiểu như một mơ hình dạy học theo DA, là một cách thức tổ chức một
nội dung dạy học theo DA. PPDH theo DA là sự kết hợp của nhiều PPDH khác
nhau để giải quyết vấn đề nhận thức” (Nguyễn Tuấn Vĩnh, 2018).
Progettazione là một thuật ngữ tiếng Ý trong đó định nghĩa phương pháp
tiếp cận sư phạm của mơ hình giáo dục Reggio Emillia. Cách tiếp cận Reggio
Emilia sử dụng thuật ngữ Progettazione có nghĩa là “their way of proceeding”
(Dịch là cách thức tiến hành của GV và trẻ) (Millikan, 2003, trang 87). Phương

pháp dạy học có thể được xác định là một quá trình sáng tạo của trẻ, qua đó các
ý tưởng của trẻ được xây dựng và phát triển. Các nhà giáo dục Reggio Emilia

download by :


15
phối hợp với trẻ xác định các mục tiêu chung, các kinh nghiệm và định hướng dự
án có thể thực hiện. GV lắng nghe và sau đó thương lượng với trẻ em để hiểu
được sở thích của chúng từ đó xây dựng ý tưởng và chủ đề. Progettazione được
xây dựng trong q trình trải nghiệm hoặc dự án, nó có thể thay đổi để đáp ứng
với cuộc đối thoại liên tục giữa giáo viên và trẻ em (công việc dự án này không
tuân theo thời gian biểu cứng nhắc, mà thay vào đó hướng theo tốc độ và sở
thích của trẻ khi tham gia vào quá trình học (D.A.Stegelin, 2003). Chương trình
giảng dạy tại các trường Reggio Emilia dành cho các nhóm nhiều lứa tuổi, bắt
đầu sớm nhất là khoảng hai năm. Trẻ em được tham gia vào công việc DA giúp
trẻ có cơ hội học cách sử dụng cơng cụ và cách nghiên cứu. PPDH này theo
hướng tiếp cận kiến thức – điều trẻ muốn biết – thực hiện (know – want – do)
cho phép trẻ tiếp cận kiến thức một cách toàn diện theo năng lực của từng cá
nhân trẻ và trẻ sẽ thực thi kế hoạch dưới dẫn dắt của GV (Kids Collective, 2016).
Trong giới hạn của luận văn, chúng tôi hướng đến việc tiếp cận dạy học DA
theo Reggio và cũng từ đó chúng tơi xác định khái về PPDH theo dự theo triết lý
giáo giáo dục của Reggio như sau: “PPDH theo DA là một hình thức dạy học sử
dụng các dự án làm phương tiện dạy học. Để thực hiện các công việc trong DA
đòi hỏi trẻ phải cố gắng thực hiện hàng loạt các hoạt động vui chơi, khám phá,
trãi nghiệm…bằng cách vận dụng các kiến thức, kỹ năng và năng lực của chính
bản thân mình, đồng thời lĩnh hội kiến thức, kỹ năng mới từ bạn bè, điều chỉnh
hành vi thái độ của mình khi hoạt động trong nhóm, khi giao tiếp với bạn bè, cơ
giáo. Khi một DA kết thúc thì sẽ có một sản phẩm ra đời, cũng lúc các một số
mục tiêu giáo dục đề ra đã đạt được.

1.2.3. Khái niệm ứng dụng PPDH theo dự án vào tổ chức hoạt động
khám phá thế giới tự nhiên cho trẻ mầm non
1.2.3.1. Khái niệm tổ chức
Theo từ điển giáo dục học “tổ chức là việc sắp xếp, bố trí thành các bộ phận
trật tự, có nề nếp để cùng thực hiện một nhiệm vụ hoặc một chức năng chung
(Bùi Hiền, 2001).

download by :