Tài liệu Truyền thông về môi trường chưa mạnh? ppt

Truyền thông về môi trường chưa mạnh?
Những sự cố liên quan đến yếu tố khoa học về sinh thái, địa chất, môi
trường nói chung rất cần phải minh bạch, công khai để các đơn vị liên quan
rút kinh nghiệm tránh lặp lại, để dân chúng hiểu và nâng cao nhận thức.
Đáng tiếc nhiều trường hợp, nhà khoa học và cơ quan có trách nhiệm vào
cuộc muộn, khi "sự đã rồi” hoặc họ không thống nhất khi lý giải nguyên
nhân, gây tâm lý hoang mang trong dân. Khi hiểu biết của người dân về môi
trường, sự cố môi trường chưa thấu đáo thì làm sao có thể chuyển thành thái
độ, hành vi sống thân thiện với môi trường và có ý thức, trách nhiệm tham
gia các hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH) được.
Truyền thông môi trường cần dễ hiểu, hấp dẫn
Các nhà khoa học trên thế giới và Việt Nam khẳng định, chỉ có khoảng 20%
nguyên nhân làm cho môi trường ô nhiễm và suy thoái là do tự nhiên. Còn
lại khoảng 80% nguyên nhân thuộc về những tác động tiêu cực của con
người. Các cộng đồng dân cư ở Việt Nam gắn bó với những yếu tố môi
trường nhất định và có tác động hai chiều lên môi trường - thân thiện và tiêu
cực.
Nếu người dân có ý thức tốt hơn, họ sẽ không lạm dụng túi nilon mà tận
dụng được nguồn tài nguyên quý giá từ rác thải. Nếu người dân có ý thức tốt
hơn, họ sẽ không tàn phá rừng và khai thác khoáng sản "chui”, sẽ tẩy chay
các sản phẩm từ thú rừng, từ nhà máy gây ô nhiễm, không trồng cỏ lạ, nuôi
chó dữ… Vậy, làm sao để tạo dựng được ý thức tốt hơn trong mỗi con
người? Câu trả lời chính là truyền thông môi trường phải tốt.
Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa mở khóa bồi dưỡng nâng cao kiến thức về
tài nguyên và môi trường cho phóng viên thông tấn, báo chí. Lĩnh vực này rõ
ràng ngày càng được cộng đồng quan tâm nhiều hơn. Đất đai, nước, khoáng
sản, khí tượng thủy văn, biển và hải đảo , đều liên quan trực tiếp đến quyền
lợi, lợi ích của hầu hết công dân. Song truyền thông thực tế còn khô khan và
chưa hiệu quả. Đồng bào dân tộc thiểu số - những người sống ở vùng sâu,
vùng xa, ngư dân vùng ven biển - sống ở các vạn chài dễ bị thiên tai, điều
kiện kinh tế khó khăn và trình độ học vấn không cao, chưa được quan tâm

đặc biệt trong việc tìm kiếm và sử dụng những kênh truyền thông và thông
điệp truyền thông thích hợp.
Các cơ quan hữu quan khi xảy ra sự cố liên quan đến địa chất, môi trường
thường né tránh báo chí vào cuộc, đó là một tồn tại đã lâu chưa khắc phục.
Sự "bắt tay” giữa cơ quan quản lý và giới truyền thông nhiều khi còn mang
tính hình thức. Báo cáo quốc gia về môi trường hàng năm với nhiều thông
tin có giá trị cũng thường rơi vào quên lãng sau khi công bố, chưa trở thành
điểm tựa để phát triển thành những thông điệp cụ thể, chưa xác định những
khu vực mà ở đó bảo tồn và phục hồi các hệ sinh thái có thể là một giải pháp
hữu hiệu để giảm thiểu rủi ro thiên tai.
Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, mục đích của truyền thông về môi
trường và BĐKH không chỉ là truyền đạt thông tin hay quá nhấn mạnh vào
truyền đạt thông tin. Quan trọng hơn là cần thu hút mọi người tham gia vào
quá trình chia sẻ thông tin, tạo ra sự hiểu biết chung, nhận thức chung về
những vấn đề môi trường, để từ đó cùng chia sẻ trách nhiệm và thống nhất
hành động. Muốn vậy các hoạt động truyền thông cần được xây dựng một
cách đa dạng, bài bản, đủ hấp dẫn để người dân chú tâm theo dõi, đủ đơn
giản để người dân hiểu, đủ lý lẽ thuyết phục để người dân làm theo, và đủ
thường xuyên để duy trì hoạt động bảo vệ môi trường trở thành thói quen
cho mỗi người.