Lớp 12 A.12 ( tiết 3)
Lớp 12A7 ( tiết 5)
Chương IX : NHỮNG KIẾN THỨC SƠ BỘ VỀ HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ .
BÀI : CẤU TẠO CỦA HẠT NHÂN NGYÊN TỬ .ĐƠN VỊ KHỐI
LƯNG NGUYÊN TỬ
1. CẤU TẠO CỦA HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ :
- Nguyên tử có đường kính vào khoảng 10-8 m bao gồm hạt nhân ở giữa ,
xung quanh là các electron .
- Hạt nhân có kích thước khoảng 10-14 m đến 10-15 m , được câu tạo từ các
hạt rất nhỏ gọi là các hạt nuclon .
- Có hai loại hạt nuclon :
+ Prôtôn : Kí hiệu là p , mang điện tích dương ,khối lượng mp = 1,67263.10-27 kg
+ Nơtron : Kí hiệu là n ,không mang điện , khối lượng mn =1,67494 kg
- Kí hiệu nguyên tử là ZA X
A=Z+N
A gọi là số khối ( là tổng các hạt nuclon )
Z là số hạt prôtôn
N là số hạt nơtron
2. LỰC HẠT NHÂN :
Lực liên kết giữa cac nuclon trong nguyên tử gọi là lực hạt nhân .
3.ĐỒNG VỊ :
- Đồng vị là các nguyên tử mà hạt nhân có cùng số hạt prôtôn là Z , nhưng
khác nhau về số hạt nơtron N .
Ví dụ : 11 H , 12 H , 13 H
- Caùc đồng vị có cùng số electron nên chúng có cùng tính chất hóa học .
4.ĐƠN VỊ KHỐI LƯNG NGUYÊN TỬ :
1
- Đơn vị khối lượng nguyên tử ( kí hiệu là u ) bằng
khối lượng nguyên tử của
12
đồng vị phổ biến 126 C ,do đó đơn vị này còn được gọi là đơn vị cacbon
1 u 1,66055.10 27 kg
1 u 931 MeV/c2
Bài :
SỰ PHÓNG XẠ
1. Sự phóng xạ :
a. Hiện tượng phóng xạ : Là hiện tượng hạt nhân nguyên tử tự động phóng ra
những bức xạ và biến thành hạt nhân khác .
Các bức xạ gọi là tia phóng xạ
b. Tia bức xạ : Có 3 loại tia bức xạ :
Trang 1
DeThiMau.vn
Lớp 12 A.12 ( tiết 3)
Lớp 12A7 ( tiết 5)
Tia anpha ( )
- Tia bản chất là một hạt nhân 24 He .
- Bị lệch về bản âm của tụ .
- Vận tốc tia vào khoảng 107 m/s .
- Có khả năng gây ra ion hóa chất khí .
- Khả năng đâm xuyên yếu , được tối đa 8 cm trong không khí .
Tia bêta ( ) :
Gồm hai loại và
+ Tia :
- Bị lệch về bản dương của tụ điện
- Thực chất là các dòng electron
+ Tia :
- Bị lệch về phía bản âm của tụ điện
- Thực chất là chùm hạt có khối như electron ,nhưng mang điện tích dương
- Tia có khả năng đâm xuyên mạnh hơn tia
- Có khả năng ion hóa chất khí , nhưng yếu hơn tia
- Có vận tốc gần bằng vận tốc ánh sáng
Tia gamma ( ) :
- Không bị lệch trong điện trường và từ trường .
- Bản chất là sóng điện từ có bước sóng rất yếu
- Có mọi tính chất như tia Rơn ghen
2. Định luật phóng xạ :
a. Định luật :
Mỗi chất phóng xạ được đặc trưng bởi một thời gian T gọi là chu kỳ bán
1
rã. Cứ sau mỗi chu kỳ thì
số nguyên tử của chất ấy đã biến thành chất khác
2
.
Ta có :
N = N0.e-t = 0
2
m
m = m0.e-t = K0
2
N0 , m0 : lần lượt là số hạt nhân và khối lượng ban đầu .
N,m
: là số hạt nhân và khối lượng ở thời điểm t
t
K=
: là số chu kỳ bán rã trong khoảng thời gian t .
T
n.2 0,693
=
: là hằng số phóng xạ .
T
T
T : là chu kỳ bán rã .
b. Độ phóng xạ :
Độ phóng xạ H của một chất phóng xạ là đại lượng đặc trưng cho tính phóng
xạ mạnh hay yếu được đo bằng số phân rã trong 1 giây
Trang 2
DeThiMau.vn
Lớp 12 A.12 ( tiết 3)
Lớp 12A7 ( tiết 5)
Tacó :
+ H = H0.e-t là độ phóng xạ sau thời gian t
+ H0 = .N0
là độ phóng xạ ban đầu
( đơn vị đo của độ phóng xạ là Bq- Becơren) .
1 Ci ( Curi) = 3,7.1010 Bq
Trang 3
DeThiMau.vn