(SKKN CHẤT 2020) kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân môn hóa học, bộ môn KHTN 8 tại trường trung học cơ sở lương thế vinh, huyện krông a

Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

PHẦN
Phần thứ
nhất:
MỞ ĐẦU

Phần thứ 2:
GIẢI QUYẾT
VẤN ĐỀ

Phần thứ 3:
KẾT LUẬN,
KIẾN NGHỊ

GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana


download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
Đặt vấn đề
Theo báo cáo chính trị Đại hội Đảng tồn quốc lần thứ XI:“Đổi mới
chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra
theo hướng hiện đại; nâng cao chất lượng toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục
lý tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực
sáng tạo, kỹ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã
hội”. Văn Kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII tiêp tục khẳng định “giáo
dục là quốc sách hàng đầu, phát triển giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí,
đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tai. Chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu
từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học;
học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn. Phát triển giáo dục và đào tạo phải
gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội”.
Một trong những sự đổi mới giáo dục là đổi mới về phương pháp dạy học
theo hướng hoạt động hóa người học, trong q trìì̀nh tổ chức hoạt động lĩnh hội
tri thức thìì̀ lấy học sinh làm trung tâm. Theo hướng này giáo viên đóng vai trị tổ
chức và điều khiển học sinh chiếm lĩnh tri thức, tự lực hoạt động tìì̀m tịi để dành
kiến thức mới. Trong sự đổi mới này không phải chúng ta loại bỏ phương pháp
truyền thống mà cần tìì̀m ra những yếu tố tích cực, sáng tạo trong từng phương
pháp. Để thừa kế và phát huy phương pháp đó cần sử dụng một cách linh hoạt
các phương pháp dạy học phù hợp như thuyết trìì̀nh, đàm thoại, hoạt động nhóm,
nêu vấn đề, nghiên cứu kết hợp tiến hành thí nghiệm…
Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy, tôi nhận thấy hiện nay một số giáo
viên bộ mơn cịn chậm đổi mới phương pháp dạy học, dạy theo lối mòn cũ, chưa

vận dụng sáng tạo, linh hoạt các phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh
giá học sinh nên không tạo được sự hứng thú, đam mê cho học sinh trong học
tập nói chung và mơn học Hóa học nói riêng. Trong khi đó, bộ mơn Hóa học với
một số bài học khá nặng nề lý thuyết khô khan, trừu tượng khiến cho học sinh
cảm thấy chán, khó tiếp thu. Do vậy, đứng trước thực tế yêu cầu của giáo dục
hiện nay đòi hỏi học sinh phải chủ động trong tiếp thu kiến thức mới, nắm và
hiểu được kiến thức đã học, nâng cao nhận thức vai trò tự học của bản thân đối
với tất cả các môn học chứ không riêng bộ mơn Hóa học. Nhằm khắc phục tìì̀nh
trạng trên, tơi đã đúc rút thêm một số kinh nghiệm về vận dụng một số phương
pháp dạy học tích cực, giúp học sinh phát huy vai trị tự học, thích thú học tập bộ
mơn Hóa học. Đây cũng chính là lý do chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm của
năm học 2018 - 2019 được tôi tiếp tục bổ sung, trao đổi, chia sẻ cùng đồng
nghiệp nhằm hoàn chỉnh hơn kinh nghiệm dạy học nâng cao chất lượng bộ mơn
Hóa học.
I.

GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krơng Ana, tỉnh Đăk Lăk
AI. Mục

đích (mục tiêu) nghiên cứu
1. Mục tiêu
- Đưa ra một số phương pháp dạy học tích cực hướng tới việc hoạt động
hóa, tích cực hóa hoạt động nhận thức của người học, nghĩa là tập trung vào phát

huy tính tích cực của người học. Tăng cường ứng dụng phương pháp dạy học tích
cực trong giảng dạy mơn hóa THCS.
- Chia sẻ cùng các thầy cô giáo một số kinh nghiệm nhằm phát huy tính tích
cực, chủ động của học sinh thơng qua việc vận dụng phương pháp dạy học tích
cực trong giảng dạy phân mơn Hóa học thc mơn KHTN 8 cấp THCS, góp phần
nâng cao chất lượng bộ mơn, tạo niềm say mê, hứng thú cho các em trong học
tập.
2. Nhiệm vụ
- Nghiên cứu thực trạng về dạy học phân mơn Hóa học thuộc bộ môn
KHTN 8 tại trường THCS Lương Thế Vinh.
- Trìì̀nh bày một số giải pháp hiệu quả và cụ thể trong giảng dạy phân mơn
Hóa học bộ mơn KHTN 8
3. Đối tượng nghiên cứu
- Các phương pháp dạy học tích cực.
- Các bài dạy phân mơn Hóa học thuộc bộ môn KHTN 8 THCS.
- Học sinh lớp 8A3, 8A5 trường THCS Lương Thế Vinh
4. Giới hạn của đề tài
- Đề tài này được thực hiện với học sinh lớp 8A3, 8A5 (Trường học mới)
trường THCS Lương Thế Vinh - H.Krông Ana – T. Đăk Lăk.
- Nghiên cứu về một số phương pháp dạy học tích cực vào giảng dạy phân
mơn Hóa học thuộc bộ mơn KHTN 8 THCS.
Những vấn đề này đã được nhiều tác giả nghiên cứu trước đây, nhưng qua
q trìì̀nh giảng dạy tơi đã đúc rút ra những kinh nghiệm của riêng mìì̀nh. Có
những nội dung cũ, có nội dung mới, nhưng tơi muốn chia sẻ những kinh
nghiệm bản thân trong quá trìì̀nh giảng dạy đã đạt được kết quả khả quan.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Nghiên cứu các văn bản chỉ đạo, thông tin về các phương pháp dạy học
tích cực.
- Phương pháp điều tra

Thơng qua các phiếu thăm dò ý kiến học sinh.
- Phương pháp phỏng vấn
Phỏng vấn, trao đổi trực tiếp với tổ trưởng, tổ chuyên môn, và tham khảo
ý kiến các giáo viên dạy giỏi về các vấn đề có liên quan đến đề tài.
- Phương pháp thống kê toán học
Sau khi thu thập các phiếu thăm dò ý kiến, dựa vào kết quả điều tra, tôi
cho HS kiểm tra các kiến thức đã học so sánh đối chiếu với từng năm, từ đó rút
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

ra tỉ lệ phần trăm, nhằm đánh giá thực trạng và định hướng nâng cao hiệu quả
của việc dạy học hoá học ở trường THCS.
- Phương pháp trải nghiệm thực tế
Học sinh trực tiếp trải nghiệm thực tế, thực hành thí nghiệm trong và
ngồi giờ học
- Phương pháp quan sát
Quan sát quá trìì̀nh giảng dạy của giáo viên và quá trìì̀nh lĩnh hội của học
sinh.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
+ Tham khảo những kinh nghiệm của đồng nghiệp đi trước.
+ Tham khảo kinh nghiệm của các trường bạn.
+ Tổng kết kinh nghiệm của bản thân.
- Phương pháp thực nghiệm: Áp dụng các giải pháp vào q trìì̀nh dạy
Hóa học của bản thân ở khối lớp 8 trường THCS Lương Thế Vinh.

Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận của vấn đề a. Cơ sở chính trị và
pháp lý
Theo nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn
diện giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy
và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận
dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một
chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự
học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển
năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hìì̀nh thức học tập đa
dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh
ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học”. Để thực hiện
tốt mục tiêu về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT theo Nghị quyết số 29NQ/TW, cần có nhận thức đúng về bản chất của đổi mới phương pháp dạy học
theo định hướng phát triển năng lực người học và một số biện pháp đổi mới
phương pháp dạy học theo hướng này. Đổi mới hình thức và phương pháp dạy
học nhằm phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo và rèn luyện phương pháp
tự học; tăng cường kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào giải
quyết các vấn đề thực tiễn.
- Báo cáo chính trị Đại hội Đảng tồn quốc lần thứ XI:“Đổi mới chương
trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng
hiện đại; nâng cao chất lượng toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng,
giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo,
kỹ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội”.
- Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011 – 2020 ban hành kèm theo
Quyết định 711/QĐ-TTg ngày 13/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ: "Tiếp tục đổi
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :

Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo hướng phát
huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người học";
- Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo xác định “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ
bản của giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của
người học”; “Tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực
cơng dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học
sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền
thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận
dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích
học tập suốt đời”. Theo tinh thần đó, các yếu tố của q trìì̀nh giáo dục trong nhà
trường trung học cần được tiếp cận theo hướng đổi mới.
- Nghị quyết số 44/NQ-CP, ngày 09/6/2014 Ban hành Chương trìì̀nh hành
động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm
2013 Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về đổi mới căn
bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế: “Đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo
dục theo hướng đánh giá năng lực của người học; kết hợp đánh giá cả quá trình
với đánh giá cuối kỳ học, cuối năm học theo mơ hình của các nước có nền giáo
dục phát triển”...
b. Khái niệm về phương pháp dạy học tích cực
Phương pháp dạy học (PPDH): Khái niệm PPDH ở đây được hiểu theo
nghĩa hẹp, đó là các PPDH, các mơ hìì̀nh hành động cụ thể. PPDH cụ thể là
những cách thức hành động của giáo viên và học sinh nhằm thực hiện những
mục tiêu dạy học xác định, phù hợp với những nội dung và điều kiện dạy học cụ

thể. PPDH cụ thể bao gồm những phương pháp chung cho nhiều môn và các
phương pháp đặc thù bộ môn. Bên cạnh các phương pháp truyền thống quen
thuộc như thuyết trìì̀nh, đàm thoại, trực quan, làm mẫu, có thể kể một số phương
pháp khác như: phương pháp giải quyết vấn đề, phương pháp học tập theo tra
cứu, phương pháp dạy học dự án…Nói đến phương pháp dạy học tích cực chính
là nói đến cách dạy học mà ở đó, giáo viên là người đưa ra những gợi mở cho
một vấn đề và cùng học sinh bàn luận, tìì̀m ra mấu chốt vấn đề cũng như những
vấn đề liên quan. Phương pháp này lấy sự chủ động tìì̀m tịi, sáng tạo, tư duy của
học sinh làm nền tảng, giáo viên, gia sư chỉ là người dẫn dắt và gợi mở vấn đề.

GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krơng Ana, tỉnh Đăk Lăk

Mơ hình phương pháp dạy học tích cực
Hay nói cách khác, phương pháp dạy và học tích cực khơng cho phép
giảng viên truyền đạt hết kiến thức mìì̀nh có đến với học sinh mà thơng qua
những dẫn dắt sơ khai sẽ kích thích học sinh tiếp tục tìì̀m tịi và khám phá kiến
thức đó. Cách dạy này địi hỏi những giảng viên phải có bản lĩnh, chuyên môn
tốt và cả sự nhiệt thành, hoạt động hết cơng suất trong q trìì̀nh giảng dạy.
c. Cách tiến hành phương pháp dạy học tích cực
Những nguyên tắc, hay còn được gọi là đặc trưng cơ bản của phương pháp học
tích cực chính là:
- Dạy học thơng qua hoạt động của học sinh là chủ yếu
Tức là trong tiết học, học sinh chính là đối tượng chính để khai phá kiến thức.

Chính vìì̀ thế, giáo viên phải làm sao đó, với những cách thức gợi mở vấn đề ở
một mức độ nhất định sẽ tác động đến tư duy của học sinh, khuyến khích học
sinh tìì̀m tịi và cùng bàn luận về vấn đề đó.
- Chú trọng đến phương pháp tự học
Với phương pháp dạy học tích cực, giáo viên sẽ chú trọng cho học sinh cách
thức rèn luyện và tự học, tự tìì̀m ra phương pháp học tốt nhất để có thể tự nắm
bắt kiến thức mới. Tất nhiên, kiến thức mới sẽ được giáo viên kiểm định và đảm
bảo chắc chắn đấy là kiến thức chuẩn.
- Ưu tiên phương pháp học nhóm, tập thể. Với phương pháp học tích cực,
giảng viên phải biết cách chia đội, nhóm và giúp các học sinh phối hợp cùng với
nhau để tìì̀m ra phương pháp học tốt nhất.
- Chốt lại kiến thức học
Cuối mỗi buổi học, giáo viên sẽ cùng học sinh tổng hợp lại những kiến thức tìì̀m
hiểu được, đồng thời giải đáp những vấn đề học còn thắc mắc, cùng trao đổi và
chốt lại kiến thức cho cả buổi học.
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

So sánh phương pháp dạy học truyền thống và Phương pháp dạy học tích cực
Chính vìì̀ thế, điều quan trọng vấn là giáo viên phải biết cách vận dụng
phương pháp dạy học tích cực để có thể giúp học sinh nhanh chóng thích nghi
với phương pháp học tích cực, chủ động này.
c. Lý luận về phương pháp dạy học tích cực đối với việc dạy mơn Hóa
học trong trường THCS

Giáo dục phổ thơng nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trìì̀nh
giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ
quan tâm đến việc học sinh học được cái gìì̀ đến chỗ quan tâm học sinh làm được
cái gìì̀ qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện thành
cơng việc chuyển từ phương pháp dạy học nặng về truyền thụ kiến thức sang
dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hìì̀nh thành năng lực
và phẩm chất; đồng thời phải chuyển cách đánh giá kết quả giáo dục từ nặng về
kiểm tra trí nhớ sang kiểm tra, đánh giá năng lực vận dụng kiến thức giải quyết
vấn đề, chú trọng kiểm tra đánh giá trong quá trìì̀nh dạy học để có thể tác động
kịp thời nhằm nâng cao chất lượng của các hoạt động dạy học và giáo dục.
Mơn Hóa học là mơn có vị trí vơ cùng quan trọng trong các môn học ở
bậc học THCS và cũng là mơn học có nhiều thay đổi trong việc đổi mới chương
trìì̀nh, sách giáo khoa, phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập. Quá
trìì̀nh dạy học nói chung, q trìì̀nh dạy học Hóa học nói riêng đã là đối tượng
nghiên cứu của nhiều nhà giáo dục – lý luận giáo dục.. Giáo sư Nguyễn Ngọc
Quang đã xác định: Học là q trìì̀nh tự giác, tích cực, tự lực chiếm lĩnh khái
niệm khoa học dưới sự điều khiển sư phạm của giáo viên, chiếm lĩnh khá niệm
khoa học là mục đích của hoạt động học. Bản chất của việc dạy học là làm cho
học sinh chủ động tiếp thu, dễ hiểu, dễ nhớ kiến thức. Học sinh tiếp thu kiến
thức không những chỉ thông qua kênh nghe, kênh nhìì̀n mà cịn phải được tham
gia thực hành ngay trên lớp. Từ xa xưa, người phương Đông đã có câu: “Tơi
nghe thìì̀ tơi qn, tơi nhìì̀n thìì̀ tơi nhớ, tơi làm thìì̀ tơi hiểu”. Những kết quả
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

nghiên cứu khoa học hiện đại cũng đã cho thấy, học sinh chỉ có thể nhớ được
5% nội dung kiến thức thông qua đọc tài liệu. Nếu ngồi thụ động nghe thầy
giảng thìì̀ nhớ được 15% nội dung kiến thức. Nếu quan sát có thể nhớ 20%. Kết
hợp nghe và nhìì̀n thìì̀ nhớ được 25%. Thơng qua thảo luận với nhau, học sinh có
thể nhớ được 55%. Nhưng nếu học sinh được trực tiếp tham gia vào các hoạt
động để qua đó tiếp thu kiến thức thìì̀ có khả năng nhớ tới 75%. Cịn nếu giảng
lại cho người khác thìì̀ có thể nhớ tới được 90%. Điều này cho thấy tác dụng tích
cực của việc dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của
học sinh.

Trong hệ thống các môn học ở trường THCS, mơn Hố học giữ một vai
trị quan trọng trong việc hìì̀nh thành và phát triển tư duy của học sinh. Mục đích
của mơn học là giúp cho học sinh hiểu đúng đắn và hoàn chỉnh, nâng cao cho
học sinh những tri thức, những hiểu biết về thế giới, con người thông qua các bài
học, giờ thực hành... Khi học tập mơn Hóa học học sinh sẽ hiểu, giải thích được
các vấn đề thực tiễn thơng qua cơ sở cấu tạo nguyên tử, phân tử, sự chuyển hóa
quy lại giữa các chất hay các phản ứng hố học... Đồng thời cung cấp kiến thức
làm nền tảng, cơ sở phát huy tính sáng tạo ra những ứng dụng phục vụ trong đời
sống của con người. Hóa học góp phần giải tỏa, xóa bỏ những hiểu biết sai lệch
làm hại đến đời sống, tinh thần của con người...
AI. Thực trạng vấn đề
1. Thuận lợi
Trong quá trìì̀nh giảng dạy phân mơn Hóa học thuộc bộ mơn KHTN 8 ở
các lớp 8A3, 8A5 tại trường THCS Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh
Đắk Lắk tơi nhận thấy mơn học có những thuận lợi sau:
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :

Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

Ban giám hiệu nhà trường, chi bộ Đảng có sự quan tâm sâu sát, thiết
thực đến tất cả các bộ môn trong nhà trường trong đó có mơn học Hóa học. Đầu
tư phương tiện dạy học cho giáo viên khá đầy đủ nhằm phục vụ tốt công tác
giảng dạy. Giáo viên được tạo mọi điều kiện tham gia đầy đủ các đợt tập huấn
về chun mơn nghiệp vụ.
- Giáo viên ln có tinh thần học hỏi, tích cực tự học, tự rèn, nhiệt tìì̀nh,
chú trọng đổi mới phương pháp dạy học, có sự phấn đấu, thi đua trong công
tác nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong dạy học.
- Một số học sinh có sự đam mê trong học tập, có ý thức tự học khá tốt,
một số học sinh có năng khiếu, tố chất bộ mơn rất tốt, lực học giỏi, có thể cùng
các học sinh ở nhiều bộ môn khác tạo nên chất lượng mũi nhọn của nhà trường.
2. Khó khăn
- Một số học sinh chưa chủ động học tập còn thụ động, máy móc, chưa ý
thức được vai trị tự học của bản thân, chính vìì̀ thế chất lượng đại trà cịn thấp,
chất lượng học sinh giỏi còn nhiều hạn chế.Trong giờ học, một số học sinh thiếu
tập trung, không hào hứng trong các tiết học.
- Một số giáo viên bộ môn chưa thật sự nhiệt tìì̀nh trong giảng dạy, chậm
đổi mới về phương pháp dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học
còn nhiều hạn chế.
- Học sinh chưa hứng thú khi học tập đối với bộ môn được tiếp cận muộn
và kiến thức khá trừu tượng. Do đó, chưa định hướng phương pháp học tập hợp
lí để chiếm lĩnh tri thức một cách chủ động.
- Một số bài học trong chương trìì̀nh SHD mơn KHTN 8 cịn nặng nề về lý
thuyết, gây khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức của học sinh.
- Vấn đề thực hiện các thao tác làm thí nghiệm Hóa học và vận dụng vào

thực tiễn nhằm tăng khả năng tư duy của học sinh sau khi học xong lí thuyết cịn
hạn chế.
Kết quả thống kê về sự yêu thích của học sinh về bộ mơn Hóa học
Câu hỏi thăm dị ý kiến
1. Hãy cho biết ý kiến của em về mơn học Hóa
học:
A. Rất thích
B. Thích
C. Khơng thích
2. Vì sao em khơng thích học mơn Hóa học ?
A. Do bộ mơn nhiều phần trừu tượng khó hiểu
B. Bài học Hóa học phải tư duy logic nhiều
3. Khó khăn của em trong mơn Hóa học là gì:
A. Q nhiều cơng thức, tên phải ghi nhớ
B. Mất rất nhiều thời gian để học
4. Sự giảng dạy của thầy, cơ giáo mơn Hóa học
-

GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

theo em là:
A. Sinh động, dễ hiểu
B. Bìì̀nh thường

C. Khơ khan, khó hiểu
5. Phương pháp tự học ở nhà có giúp em tiếp
thu bài học dễ dàng khơng:

Kết quả thăm dị ý kiến Học sinh về bộ mơn Hóa học

Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn
đề 1. Mục tiêu của giải pháp
Từ những thực trạng trên, tơi mong muốn có thể nâng cao được chất
lượng học tập ở mơn Hóa học của học sinh. Đồng thời tôi cũng muốn đưa ra một
vài kinh nghiệm của mìì̀nh để có thể giúp đồng nghiệp ứng dụng mơt số phương
pháp dạy học tích cực vào giảng dạy, giúp mỗi tiết học đạt được hiệu quả tốt
nhất.
2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.
2.1 Phương pháp sử dụng thí nghiệm Hóa học
- Sử dụng thí nghiệm biểu diễn của giáo viên và thực hành của học sinh
là phương pháp đặc thù của bộ mơn khoa học thực nghiệm trong đó có bộ mơn
Hóa học. Trong trường THCS, sử dụng thí nghiệm có thể được thực hiện theo
những cách sau:
+ Thí nghiệm để nêu vấn đề hoặc làm xuất hiện vấn đề.
+ Thí nghiệm để giải quyết vấn đề đặt ra: thí nghiệm nghiên cứu, thí
nghiệm để giải quyết giả thuyết đặt ra.
+ Thí nghiệm chứng minh cho vấn đề đã được khẳng định.
+ Thí nghiệm thực hành: Củng cố lý thuyết, rèn luyện kỹ năng thực hành.
Phương pháp dạy học sử dụng thí nghiệm được sử dụng phần lớn trong
các bài thuộc chương trìì̀nh mơn Hóa học THCS.
Ví dụ 1. Ở bài 1: Tìì̀m hiểu về cơng việc của các nhà khoa học trong
nghiên cứu thế giới tự nhiên; môn KHTN 8. Bài học này lý thuyết khá là trừu
tượng, khô khan. Khi học bài này, đa phần các em đều cảm thấy nhàm chán,
“buồn ngủ”. Để đạt được mục tiêu tạo hứng thú, đam mê nghiên cứu của học

sinh, theo tôi ở phần B- Hoạt động hìì̀nh thành kiến thức, giáo viên nên tạo tìì̀nh
huống thí nghiệm cho học sinh như sau:
Nước vơi trong, sau một thời gian để ngồi khơng khí thìì̀ có lớp váng,
BI.

GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

màu trắng đục nổi lên trên bề mặt. Học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên, sẽ
tiến hành các bước:
+ Xác định vấn đề nghiên cứu: Lớp váng trắng đục là gìì̀? Vìì̀ sao lại xuất
hiện lớp váng trắng đục?
+ Giả thuyết nghiên cứu: Nước vơi trong Ca(OH)2 có thể tác dụng với
CO2 trong khơng khí.
+ Phương pháp nghiên cứu: Tiến hành thí nghiệm để kiểm chứng.
+ Sản phẩm nghiên cứu: Sau khi sục khí CO 2 vào nước vơi trong thìì̀ thấy
xuất hiện lớp váng, màu trắng đục nổi lên trên bề mặt là do khí CO 2 có trong
khơng khí tác dụng với nước vôi trong Ca(OH) 2, tạo thành kết tủa CaCO3 màu
trắng đục.
Ví dụ 2. Ở bài 3: Oxi – Khơng khí, mơn khoa học tự nhiên 8. Phần B
Hoạt động hìì̀nh thành kiến thức, mục 2 Tính chất hóa học của oxi, phần b- Oxi
có tác dụng với hợp chất khơng?
Theo sách hướng dẫn thìì̀ khơng sử dụng thí nghiệm, chỉ đề cập thơng tin
là: “ Khí metan(có trong khí bùn, ao…) cháy trong khơng khí do tác dụng với

khí oxi sinh ra khí cacbonic và nước, đồng thời sinh ra nhiệt”. Việc học nhưng
khơng có thí nghiệm, chỉ đọc nội dung SHD, khiến học sinh cảm thấy khơ khan,
khơng hấp dẫn bài học.
Ta có thể sử dụng thí nghiệm đơn giản, dễ làm, ngun liệu có sẵn để tiến
hành thí nghiệm sau:
- Chuẩn bị: một hũ thủy tinh có nắp đậy kín, nắp có khoan 1 lỗ với đường
kính 1 cm, khị lửa, rượu etylic.
- Thực hiện: Cho khoảng 5-10 ml rượu vào lọ thủy tinh, đậy nắp, lấy khị
lửa bắt trên nắp bìì̀nh (đã khoan).
- Hiện tượng: Phản ứng cháy xảy ra mãnh liệt, ngọn l ửa cháy màu xanh
trong cả bìì̀nh đẹp mắt, dễ quan sát.
- Kết quả: Học sinh thu được kiến thức về phản ứng cháy của rượu, sự lan
tỏa của rượu trong khơng khí.
Ví dụ 3. Ở bài 6: Oxit, mơn khoa học tự nhiên 8.
Hầu hết giáo viên đều không điều chế khí Cacbonic, học sinh mường
tượng về tính chất vật lý qua màu sắc của khơng khí.
Giáo viên thực hiện một thí nghiệm vui điều chế khí cacbonic từ giấm
ăn. - Chuẩn bị: Giấm, chai nhựa, bóng bay, backing soda
- Thực hiện: Đổ giấm vào 1/4 chai nhựa, cho một muỗng canh baking
soda vào trong quả bóng, rồi nhẹ nhàng đặt miệng bóng bao quanh cổ chai.
- Hiện tượng: Phản ứng hóa học giữa baking soda và giấm tạo ra khí CO2,
lượng khí này tăng dần và thốt ra khỏi chai, khiến bóng tự thổi phồng.
- Kết quả: Học sinh biết được cách điều chế khí cacbonic đơn giản, quan
sát được khí cacbonic, biết được khí cacbonic nặng hơn khơng khí qua thực tế.
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :

Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krơng Ana, tỉnh Đăk Lăk

2.2 Phương pháp góc
a. Nội dung, vai trị của phương pháp góc
Dạy học theo góc là một hìì̀nh thức tổ chức hoạt động học tập thay thế cho
dạy học truyền thống, theo đó học sinh thực hiện các nhiệm vụ khác nhau tại các
vị trí cụ thể trong khơng gian lớp nhưng cùng hướng tới chiếm lĩnh một nội
dung học tập. Trong đó, quá trìì̀nh học được chia thành các khu vực (các góc)
bằng cách phân chia nhiệm vụ và tài liệu học tập nhằm đạt cùng một kiến thức
cụ thể. Cùng nghiên cứu một nội dung, nhưng học sinh chọn phong cách học
khác nhau. Phương pháp này tôn trọng phong cách học tập của người học, vìì̀
mỗi người học có cách xử lý thông tin khác nhau.
Các tư liệu và nhiệm vụ học tập ở mỗi góc giúp học sinh khám phá, xây
dựng kiến thức và hìì̀nh thành kĩ năng theo các cách tiếp cận khác nhau. Học
sinh có thể độc lập lựa chọn cách thức học tập riêng. Các hoạt động có tính đa
dạng cao về nội dung và bản chất.
b. Quy trình học theo góc
* Chuẩn bị:
+ Bước 1: Xem xét các yếu tố cần thiết để học theo góc đạt hiệu quả
Lựa chọn nội dung bài học phù hợp: không phải bài học nào cũng có thể
tổ chức cho HS học theo góc có hiệu quả. Tùy theo mơn học, dạng bài học, GV
cần cân nhắc xác định những nội dung học tập sao cho việc áp dụng dạy học
theo góc có hiệu quả hơn so với việc sử dụng phương pháp dạy học khác.
Thời gian học tập: Việc học theo góc khơng chỉ tính đến thời gian học
sinh thực hiện nhiệm vụ học tập mà GV cần tính đến thời gian GV hướng dẫn
giới thiệu, thời gian HS lựa chọn góc xuất phát, thời gian HS ln chuyển góc,
…
Khơng gian lớp học: Nếu không gian lớp học quá nhỏ sẽ khó có thể bố trí
các góc/khu vực học tập riêng biệt.

Sĩ số: Nếu số lượng học sinh quá đông thìì̀ GV sẽ gặp nhiều khó khăn
trong việc tổ chức và quản lý các hoạt động học tập của HS ở mỗi góc.
Ý thức và khả năng học độc lập của học sinh: Mức độ tự định hướng và
mức độ học độc lập của học sinh như thế nào chỉ có thể trả lời một cách thỏa
đáng khi tổ chức cho HS học theo góc. Khả năng tự định hướng, tính tự giác của
học sinh càng cao thìì̀ việc tổ chức lớp học theo góc càng thuận tiện.
+ Bước 2: Xác đinh nhiệm vụ và hoạt động cụ thể cho từng góc
Đặt tên góc sao cho thể hiện rõ đặc thù của hoạt động học tập ở mỗi góc
và hấp dẫn với HS.
Thiết kế nhiệm vụ ở mỗi góc, quy định thời gian tối đa cho hoạt động ở
mỗi góc và các cách hướng dẫn để học sinh chọn góc, luân chuyển góc cho hiệu
quả (nếu bài học yêu cầu học sinh học theo hệ thống quay vịng các góc).

GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

Biên soạn phiếu học tập, văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ, bản
hướng dẫn tự đánh giá, đánh giá đồng đẳng, đáp án, phiếu hỗ trợ học tập ở các
mức độ khác nhau (nếu cần),…
- Văn bản hướng dẫn cần đề cập đến các việc sau:
+ Những nhiệm vụ HS phải làm và nhiệm vụ HS có thể làm.
+ Ai sẽ chữa bài tập.
+ Có thể tìì̀m tài liệu cần thiết ở đâu.
+ HS làm bài tập cá nhân hay theo nhóm.

+ Sản phẩm HS cần có sau hoạt động tại góc này.
c. Tổ chức cho học sinh học theo góc
+ Bước 1: Sắp xếp khơng gian lớp học
- Bố trí góc/khu vực học tập phù hợp với nhiệm vụ, hoạt động học tập và
phù hợp với không gian lớp học. Việc này cần tiến hành trước khi có tiết học.
- Đảm bảo có đủ tài liệu phương tiện, đồ dùng học tập cần thiết ở mỗi góc.
- Lưu ý đến tuyến di chuyển giữa các góc.
+ Bước 2: Giới thiệu bài học/nội dung học tập và các góc học tập Giới thiệu tên bài học/nội dung học tập; tên và vị trí các góc.
- Nêu sơ lược nhiệm vụ mỗi góc, thời gian tối đa thực hiện nhiệm vụ tại
các góc.
- Dành thời gian cho HS chọn góc xuất phát , GV có thể điều chỉnh nếu có
quá nhiều HS cùng chọn một góc.
- GV có thể giới thiệu sơ đồ luân chuyển các góc để tránh lộn xộn. Khi
HS đã quen với phương pháp học tập này, GV có thể cho HS lựa chọn thứ tự các
góc (xem sơ đồ dưới đây).
+ Bước 3: Tổ chức cho học sinh học tập tại các góc
- HS có thể làm việc cá nhân, cặp hay nhóm nhỏ tại mỗi góc theo yêu cầu
của hoạt động.
- GV cần theo dõi, phát hiện khó khăn của HS để hướng dẫn, hỗ trợ kịp
thời.
- Nhắc nhở thời gian để HS hoàn thành nhiệm vụ và chuẩn bị luân chuyển
góc.
+ Bước 4: Tổ chức cho HS trao đổi và đánh giá kết quả học tập (nếu cần)
d. Ví dụ:
Khi dạy phần Điều chế hiđrơ trong phịng thí nghiệm bài 4: Hiđrô –
Nước, bộ môn KHTN 8. Nhằm mục đích đa dạng hóa cách tiếp cận thơng tin bài
học, giúp học sinh dễ dàng tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả nhất, giáo viên
có thể áp dụng phương pháp góc như sau:
Bước 1: Nêu mục tiêu và giao nhiệm vụ, nêu rõ nội dung và cách thực
hiện ở các góc. Nội dung: Nêu được nguyên tắc điều chế khí hiđrơ trong phịng

thí nghiệm, cách thu khí như thế nào?
- Góc phân tích: Tại đây học sinh sử dụng sách giáo khoa để tìì̀m hiểu về
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

cách điều chế hidro, màu ngọn lửa, chất rắn sau khi cô cạn dung dịch, cách thu
khí
hidrơ
- Góc quan sát: Cho học sinh quan sát video thí nghiệm ảo về cách điều chế khí
Hiđrơ trong phịng thí nghiệm trên máy vi tính. Sau đó rút ra kết luận và hoàn
thành trong phiếu học tập số 1
- Góc thực hành, trải nghiệm : Giáo viên chuẩn bị sẵn các dụng cụ, hóa
chất cần thiết dùng để điều chế khí Hiđrơ trong phịng thí nghiệm. Tại đây học
sinh làm thí nghiệm điều chế hidro và tiến hành đốt khí hidro tinh khiết thốt
ra( có hướng dẫn trước đó), sau đó học sinh thực hiện thu khí hidro bằng cách
đẩy nước. Học sinh thực hiện và hoàn thành phiếu học tập số 1
- Góc vận dụng: Sau khi tìì̀m hiểu xong 2 nội dung GV giao, các em di
chuyển sang góc ứng dụng để Học sinh làm một số bài tập vận dụng trong phiếu
học tập số 2.
Bước 2: Cho học sinh chọn góc
Bước 3: Học sinh thực hiện nhiệm vụ, giáo viên theo dõi hướng dẫn và
điều khiển.
Bước 4: Sau khi hoàn thành 2 nhiệm vụ, yêu cầu các em về chỗ ngồi. Lúc
này giáo viên có thể cho học sinh bốc thăm trả lời các kiến thức bài học, điểm

tính cho cá nhân
Bước 5: Giáo viên chốt kiến thức về 2 nội dung trên.
Bước 6: Có thể củng cố kiến thức cho học sinh bằng trị chơi.

Góc phân
tích

Góc quan
sát

Góc thực
hành

Góc vận
dụng
Sơ đồ di chuyển các góc

GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krơng Ana, tỉnh Đăk Lăk

Hình 1. Cách bố trí các góc trong phịng học

Hình 2. Học sinh đang hoạt động tại các góc

Hình 3. Học sinh đang hoạt động tại các góc
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

VD: Khi dạy bài tỉ khối, giáo viên có thể chia lớp thành 4 góc: Góc khoa
học, góc tốn học, góc kĩ thuật, góc cơng nghệ
- Góc khoa học: Làm thí nghiệm tạo bóng CO2 từ giấm và baking soda và thảo
luận theo PHT của nhóm
- Góc tốn học: Tính tốn va thảo luận theo yêu cầu GV và PHT của nhóm
- Góc kĩ thuật: Lắp đặt dụng cụ mơ phỏng thu khí CO2 và thu khí H2 và thảo
luận nhiệm vụ trong PHT của nhóm.
- Góc cơng nghê: Dựa vào các nguồn tài liệu thảo luận về .
+ Khí nào thường được dùng để dập tắt đám cháy? Giải thích lí do.
+ Tại sao khi thốt khỏi các đám cháy có nhiều khói và khí độc nên giữ cơ thể ở
vị trí thấp gần sàn nhà (đi thấp, bò trên sàn nhà…)?
+ Bỏng vìì̀ bóng bay phát nổ - lí giải hiện tượng này.
Sau khi các nhóm làm việc xong thìì̀ từng nhóm một lên báo cáo kết quả:
Nhóm 1: Biểu diễn lại TN, nêu hiện tượng và giải thích
Nhóm 2: Tính khối lượng mol của CO2, khơng khí và kết luận khí nào nặng hơn
Nhóm 3: Trìì̀nh bày mơ hìì̀nh thu khí và giải thích tại sao khí đó lại đc thu như thế
Nhóm 4: Báo cáo kết quả thảo luận của
nhóm Giáo viên chốt ý
2.3 Phương pháp dạy học nhóm
a. Nội dung, vai trị của phương pháp dạy học nhóm

Dạy học nhóm cịn được gọi bằng những tên khác nhau như: Dạy học hợp
tác, Dạy học theo nhóm nhỏ, trong đó HS của một lớp học được chia thành các
nhóm nhỏ, trong khoảng thời gian giới hạn, mỗi nhóm tự lực hoàn thành các
nhiệm vụ học tập trên cơ sở phân công và hợp tác làm việc. Kết quả làm việc
của nhóm sau đó được trìì̀nh bày và đánh giá trước tồn lớp. Dạy học nhóm nếu
được tổ chức tốt sẽ phát huy được tính tích cực, tính trách nhiệm; phát triển năng
lực cộng tác làm việc và năng lực giao tiếp của HS.
b. Quy trình thực hiện
Tiến trìì̀nh dạy học nhóm có thể được chia thành 3 giai đoạn cơ bản:
Giai đoạn 1. Làm việc toàn lớp
+ Giới thiệu chủ đề
+ Xác định nhiệm vụ các nhóm
+ Thành lập nhóm
Giai đoạn 2. Làm việc nhóm
+ Chuẩn bị chỗ làm việc
+ Lập kế hoạch làm việc
+ Thoả thuận quy tắc làm việc
+ Tiến hành giải quyết các nhiệm vụ
+ Chuẩn bị báo cáo kết quả.
Giai đoạn 3. Trình bày kết quả, đánh giá
+ Các nhóm trìì̀nh bày kết quả
+ Đánh giá kết quả.
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

c. Một số lưu ý:
Có rất nhiều cách để thành lập nhóm theo các tiêu chí khác nhau, khơng
nên áp dụng một tiêu chí duy nhất trong cả năm học. Số lượng HS/1 nhóm nên
từ 4- 6 HS.
Nhiệm vụ của các nhóm có thể giống nhau, hoặc mỗi nhóm nhận một
nhiệm vụ khác nhau, là các phần trong một chủ đề chung.
Dạy học nhóm thường được áp dụng để đi sâu, luyện tập, củng cố một chủ
đề đã học hoặc cũng có thể tìì̀m hiểu một chủ đề mới.
Các câu hỏi kiểm tra dùng cho việc chuẩn bị dạy học nhóm:
+ Chủ đề có hợp với dạy học nhóm khơng?
+ Các nhóm làm việc với nhiệm vụ giống hay khác nhau?
+ HS đã có đủ kiến thức điều kiện cho cơng việc nhóm chưa?
+ Cần trìì̀nh bày nhiệm vụ làm việc nhóm như thế nào?
+ Cần chia nhóm theo tiêu chí nào?
+ Cần tổ chức phòng làm việc, kê bàn ghế như thế nào?
d. Ví dụ:
Khi dạy bài 10. Phân bón hóa học- SHD mơn Khoa học tự nhiên 8, giáo
viên có thể tiến hành hoạt động nhóm như sau:
- Chia lớp thành 4 nhóm (có thể tương ứng với 4 tổ). Mỗi nhóm sẽ
chuẩn bị trước nội dung ở nhà, lên lớp giáo viên có thể yêu cầu bất kỳ thành
viên trong tổ thuyết trìì̀nh. Các nhóm có nội dung chuẩn bị giống nhau.
- Nội dung u cầu: Tìì̀m hiểu về vai trị, cơng dụng của phân bón hóa
học. Sưu tầm những loại phân bón hóa học thường dùng.

Hình 4. Học sinh đang thuyết trình bài tập nhóm
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :

Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krơng Ana, tỉnh Đăk Lăk

Hình 5. Sản phẩm của học sinh
2.4 Phương pháp trò chơi
a. Nội dung, vai trò của phương pháp trò chơi
Phương pháp trò chơi là phương pháp tổ chức cho HS tìì̀m hiểu một vấn
đề hay thể nghiệm những hành động, những thái độ, những việc làm thơng qua
một trị chơi nào đó. Tùy thuộc vào nội dung bài học, điều kiện mà có thể tổ
chức các trò chơi khác nhau: Giáo dục ý thức học sinh qua trò chơi, củng cố
kiến thức bằng trò chơi...
b. Quy trình thực hiện
+ GV phổ biến tên trị chơi, nội dung và luật chơi cho HS
+ Chơi thử ( nếu cần thiết)
+ HS tiến hành chơi
+ Đánh giá sau trò chơi
+ Thảo luận về ý nghĩa giáo dục của trò chơi
c. Một số lưu ý
- Trò chơi phải dễ tổ chức và thực hiện, phải phù hợp với chủ đề bài học,
với đặc điểm và trìì̀nh độ HS, với quỹ thời gian, với hoàn cảnh, điều kiện thực tế
của lớp học, đồng thời phải không gây nguy hiểm cho HS.
- HS phải nắm được quy tắc chơi và phải tôn trọng luật chơi.
- Phải quy định rõ thời gian.
- Trò chơi phải được luân phiên, thay đổi một cách hợp lí để khơng gây
nhàm chán cho HS.
- Sau khi chơi, giáo viên cần cho HS thảo luận để nhận ra ý nghĩa giáo
dục của trị chơi.
d. Ví dụ

GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

Khi dạy bài 3: Oxi – khơng khí, Sách hướng dẫn KHTN 8; để củng cố bài
tập giáo viên có thể tổ chức trị chơi, qua đó giáo dục học sinh ý thức bảo vệ mơi
trường. Trị chơi powerpoint với hệ thống các câu hỏi ơn tập, củng cố bài học

Hình 6. Trị chơi powerpoint Dọn sạch đại dương

GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krơng Ana, tỉnh Đăk Lăk

Hình 7. Trị chơi powerpoint Dọn sạch đại dương
Ở bài 6 Oxit, sách hướng dẫn KHTN 8. Để củng cố kiến thức phần định
nghĩa, gọi tên oxit, giáo viến có thể tổ chức cho học sinh chơi trị xếp hìì̀nh. Trị
chơi được tiến hành như sau:
- Giáo viên chia lớp thành 4 – 6 nhóm
- Phổ biến luật chơi: Trong thời gian 5 phút, các bạn hãy xếp các mảnh

ghép có tên và cơng thức các oxit với nhau, và nếu xếp hìì̀nh chính xác sẽ thành
hìì̀nh dạng nhất định( con cá chẳng hạn). Nhóm nào nhanh và chính xác nhất sẽ
giành chiến thắng.
- Học sinh tiến hành chơi.
- Sau 5 phút, giáo viên thông báo kết quả.

GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krơng Ana, tỉnh Đăk Lăk

Hình 8.1 Học sinh đang chơi trị xếp hình

Hình 8.2 Sản phẩm sau khi hồn thành trị chơi

GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học,
bộ mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krơng Ana, tỉnh Đăk Lăk

Hình 9 Trị chơi powerpoint Cọp ơi, cậu ở đâu thế?
IV. Tính mới của giải pháp

Qua các năm trực tiếp dạy bộ mơn Hóa học tại trường THCS Lương Thế
Vinh, và nhận thấy sau khi áp dụng đã đạt được kết quả khả quan. Tôi đã đúc rút
ra một số kinh nghiệm trong việc vận dụng phương pháp dạy học tích cực trong
dạy học phân mơn Hóa học, bộ mơn KHTN 8.
- Vận dụng sáng tạo, linh hoạt một số phương pháp dạy học tích cực.
- Sử dụng phương pháp dạy học đang được ít giáo viên sử dụng
- Giúp học sinh được tiếp cận đa dạng các phương pháp dạy học.
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :


Kinh nghiệm vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học phân mơn Hóa học, bộ
mơn KHTN 8 tại trường Trung học cơ sở Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm
1. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các giải pháp, biện pháp luôn quan hệ chặt chẽ với nhau. Giáo viên muốn
giảng dạy một tiết dạy Hóa học thành cơng thìì̀ phải soạn bài chu đáo, đầy đủ,
chuẩn xác nội dung kiến thức; học sinh phải chuẩn bị bài chu đáo. Sau đó giáo
viên vận dụng các phương pháp dạy học linh hoạt, tạo khơng khí học tập cho
học sinh. Trong mỗi phần, mỗi tiết dạy khơng chỉ có 1 phương pháp được áp
dụng, mà có thể vận dụng linh hoạt 2, 3 phương pháp dạy hoc tích cực. Để học
sinh hiểu được bài học, giáo viên cần hướng dẫn học sinh thật kĩ qua tiết dạy
chính khóa hay phụ đạo.
2. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu,
phạm vi và hiệu quả ứng dụng, (cần xác định rõ thước đo hiệu quả của ứng
dụng, có số liệu định tính, định lượng minh họa).
a. Kết quả khảo nghiệm

Qua thực tế dạy học của bản thân tôi nhận thấy ở các em phải có sự đam mê
tìm hiểu, học hỏi, sự hứng thú với các môn học mới đem lại hiệu quả học tập. Cũng
thơng qua q trình vận dụng kiến thức, học hỏi, tích lũy kinh nghiệm trong cơng tác
giảng dạy mà tôi nhận thấy kết quả trước và sau khi áp dụng đề tài nghiên cứu này
có sự tích cực hơn trong dạy học thông qua một số câu hỏi khảo nghiệm thực tế
một số học sinh cụ thể như sau:

Câu hỏi thăm dò ý kiến
1. Hãy cho biết ý kiến của em về mơn học Hóa
học:
A. Rất thích
B. Thích
C. Khơng thích
2. Vì sao em thích học mơn Hóa học ?
A. Thầy, cơ dạy sinh động, dễ hiểu
B. Có nhiều vấn đề liên quan thực tế
C. Được làm nhiều thí nghiệm
3. Vì sao em khơng thích học mơn Hóa học ?
A. Do bộ mơn nhiều phần trừu tượng khó hiểu
B. Bài học Hóa học phải tư duy logic nhiều
4. Khó khăn của em trong mơn Hóa học là gì:
A. Q nhiều công thức, tên phải ghi nhớ
B. Mất rất nhiều thời gian để học
5. Sự giảng dạy của thầy, cô giáo mơn Hóa học
theo em là:
A. Sinh động, dễ hiểu
B. Bìì̀nh thường
GV: Nguyễn Thị Thanh Ngọc
Ana

download by :