Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Mơn Tốn là một trong những mơn học có vị trí hết sức quan trọng ở bậc
Tiểu học. Xu thế của thế giới nói chung và đất nước ta nói riêng là đổi mới
phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tự giác, chủ động, sáng tạo của học
sinh.
Đi cùng với đổi mới phương pháp dạy học là đổi mới hình thức và phương
tiện dạy học. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay các phương tiện truyền thông
phát triển mạnh đã tạo cơ hội cho người học có cơ hội và phương tiện học tập.
Và trong những năm gần đây Bộ giáo dục đào tạo đã phát động cuộc thi giải
toán trên mạng. Hưởng ứng phong trào này, Ban giám hiệu nhà trường đã triển
khai, động viên, khích lệ giáo viên và học sinh cùng tham gia. Là giáo viên được
phân công giảng dạy lớp 2 và bồi dưỡng đội tuyển giải tốn trên mạng, bản thân
tơi nhận thấy đây là một sân chơi rất lý thú, bổ ích và có ý nghĩa. Song để giúp
các em tham gia thi giải tốn có được kết quả tốt thì việc bồi dưỡng là yếu tố
quan trọng nhất. Cần bồi dưỡng cho các em những gì ? Bồi dưỡng như thế nào ?
là cả một vấn đề mà tơi cịn trăn trở. Và qua mấy năm thực hiện, bản thân tôi đã
đúc rút ra một số kinh nghiệm để cùng đồng nghiệp trao đổi, chia sẻ, giúp đỡ
nhau nhằm nâng cao hiệu quả bồi dưỡng. Chính vì vậy tơi đã mạnh dạn đưa ra
đề tài “Một số biện pháp bồi dưỡng giải tốn trên mạng cho học sinh lớp 2”.
2. Mục đích nghiên cứu
Đánh giá thực trạng và đề xuất một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên
mạng cho học sinh lớp 2.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu: Cơng tác bồi dưỡng học sinh giải tốn trên mạng.
- Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng
cho học sinh lớp 2.
-
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đưa ra được các biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
vào giảng dạy một cách hợp lý thì chất lượng và hiệu quả giải toán trên mạng cho
1/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
học sinh sẽ được nâng lên đồng thời góp phần vào việc nâng cao chất lượng học
tập của học sinh trong nhà trường.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để nghiên cứu đề tài này cần hoàn thành những nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của việc bồi dưỡng học sinh
lớp 2 giải toán trên mạng.
- Nghiên cứu thực trạng của việc bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh
lớp 2.
- Đề xuất và thực nghiệm các giải pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho
học sinh lớp 2.
6. Phạm vi nghiên cứu
Lĩnh vực nghiên cứu: Phương pháp dạy học toán ở tiểu học.
- Địa bàn nghiên cứu: Trường tiểu học
- Đối tượng khảo sát, thực nghiệm: giáo viên, học sinh lớp 2 trường tiểu học.
- Thời gian nghiên cứu:
Đề tài này đi vào nghiên cứu tổng kết những kinh nghiệm bồi dưỡng
giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2 từ tháng 9 năm 2015 đến tháng 5 năm
2016.
-
7. Phương pháp nghiên cứu
Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: nghiên cứu sách, tài liệu tham
khảo, văn bản, luật giáo dục, điều lệ trường Tiểu học, nhiệm vụ năm học và các
tài liệu có liên quan đến đề tài.
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
+ Phương pháp quan sát sư phạm
+ Phương pháp điều tra cơ bản
+ Phương pháp đàm thoại, trò chuyện
+ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
- Nhóm phương pháp thực nghiệm sư phạm: Được sử dụng thử nghiệm các
biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2.
- Nhóm phương pháp hỗ trợ
Qua nghiên cứu lí luận, thực trạng và đề ra một số biện pháp bồi dưỡng giải
toán trên Internet, đề tài tiến hành thử nghiệm và rút ra kết luận về hiệu quả của
các phương pháp nêu trên qua việc bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh ở
trường tiểu học.
-
2/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
NỘI DUNG
I.CƠ SỞ LÍ LUẬN
Những năm gần đây phong trào giải toán trên mạng Internet ngày càng
phát triển và nhân rộng. Bởi đây là sân chơi trực tuyến rất bổ ích, học sinh
được tiếp cận với một phương thức học tập mới. Học sinh được trau dồi kiến
thức, được cọ sát, được giao lưu, được luyện tập và tự đánh giá năng lực học
tập của mình; tạo ra môi trường thân thiện, lành mạnh trong học sinh.
Để nâng cao chất lượng dạy và học, đồng thời để đào tạo bồi dưỡng
nhân tài cho đất nước, việc bồi dưỡng học sinh giỏi ngay từ ở cấp Tiểu học
nhất là đối với học sinh lớp 1, lớp 2 là rất cần thiết làm tiền đề vững chắc cho
việc học lên những lớp trên. Từ khi có cuộc thi giải tốn trên mạng, bản thân
tơi ln được nhà trường tin tưởng giao cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi nói
chung và giải tốn trên mạng lớp 2 nói riêng. Nhận thấy đây vừa là vinh dự
nhưng cũng là trách nhiệm khơng những đối với nhà trường mà cịn đối với
học sinh và phụ huynh nên tôi đã dành nhiều thời gian nghiên cứu, tìm tịi,
đúc rút kinh nghiệm để làm sao việc bồi dưỡng đem lại hiệu quả nhất.
II. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG
Để có biện pháp, phương pháp dạy học tốt, chúng ta phải dựa vào tình hình
thực tế để đánh giá thực trạng năm học.
1 / Thuận lợi :
Hiện nay được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Bộ - Sở - Phòng giáo dục
và đào tạo Quận Bắc Từ Liêm và đặc biệt là sự quan tâm trực tiếp của Ban giám
hiệu nhà trường về đổi mới phương pháp dạy học, đẩy mạnh công nghệ thông
tin, trong đó có việc giải tốn trên mạng cho học sinh. Mặt khác việc học tập của
học sinh hiện nay cũng được các phụ huynh quan tâm hơn. Bên cạnh đó việc
giải tốn trên Internet là một lĩnh vực mới nên các em rất thích, rất hứng thú
được rèn luyện, khám phá điều mới lạ. Chính vì vậy, đó là động lực thúc đẩy tôi
càng phải quan tâm đến việc bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh.
3/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
2 / Khó khăn :
Trong năm học này, năm học 2015 – 2016 tôi được phân công chủ nhiệm
và giảng dạy lớp 2. Đây là năm học đầu tiên Quận Bắc Từ Liêm nói chung và
trường tơi nói riêng triển khai mơ hình dạy học mới VNEN, trong số đó tơi lại là
người đầu tiên của nhà trường áp dụng mơ hình mới vào giảng dạy. Bản thân tơi
cịn có rất nhiều bỡ ngỡ cả về phương pháp và cách tổ chức lớp học nên rất lo
lắng. Lớp tơi chỉ có 20 học sinh, tuy số học sinh của lớp không đông nhưng thời
gian đầu giáo viên rất vất vả trong việc hướng dẫn cách học cho các em vì cách
học mới thay đổi hồn tồn so với cách học của các năm trước. Hơn thế nữa học
sinh lớp tôi chủ yếu là con em nông dân, bố mẹ các em phải đi chợ từ lúc 2 – 3
giờ sáng hoặc phải đi làm đồng cả ngày để chăm sóc những ruộng rau, luống
hoa, ít có điều kiện chăm chút, kèm cặp các em. Và vì có q ít học sinh trong
một lớp nên việc lựa chọn học sinh vào đội tuyển để bồi dưỡng cũng gặp khơng
ít khó khăn, giáo viên đành phải “ bó đũa chọn cột cờ ” để lựa chọn và bồi
dưỡng cho các em. Do điều kiện gia đình các em cịn khó khăn đồng thời trình
độ dân trí của phụ huynh có nhiều hạn chế nên để các em giải được các bài tốn
khó và có kĩ năng sử dụng máy tính hồn tồn phụ thuộc vào sự giúp đỡ của
giáo viên. Giáo viên vừa là người dạy kiến thức cho các em lại là người dạy cho
các em kĩ năng sử dụng máy tính nên rất vất vả.
III. NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Xuất phát từ tình hình thực tế thuận lợi thì ít mà khó khăn thì nhiều, bản
thân tơi khơng hề trùn bước. Khơng ngại khó, ngại khổ, sau nhiều ngày trăn trở,
tự học, tự bồi dưỡng và sau mỗi năm bồi dưỡng tôi lại đúc rút ra một số kinh
nghiệm cho bản thân và đã áp dụng để bồi dưỡng học sinh. Sau đây là một số
biện pháp giúp học sinh đạt kết quả cao trong các vịng thi, kì thi.
1 / Vai trị của người thầy
Từ xa xưa, nhân dân ta đã có câu “ Khơng thầy, đố mày làm nên ”. Đúng
vậy, người thầy có một vai trò hết sức quan trọng trong việc dạy bảo, truyền thụ
kiến thức cho học sinh. Người thầy là người chỉ đạo, hướng dẫn, gợi ý, dẫn dắt
4/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
học sinh nắm được phương pháp học nói chung và giải tốn nói riêng. Nếu học
sinh có kiến thức tốt, có tố chất thơng minh mà khơng được mài giũa, bồi dưỡng
thì sẽ ít có hiệu quả.
Thực tế cho thấy một số em có tố chất nhưng ý thức học tập không cao,
không cần cù, chịu khó, cẩu thả,….thường kết quả thi sẽ khơng cao. Vì thế, để
giúp các em phát huy tối đa năng lực của bản thân, giáo viên cần ln ln động
viên, khích lệ, quan tâm, chia sẻ với các em bằng nhiều hình thức khác nhau.
Ngược lại, đối với những em khơng có nhiều tố chất thơng minh, giáo viên cần
kiên trì luyện tập, bồi dưỡng cho các em đồng thời động viên khen ngợi các em
kịp thời, tạo hứng thú để các em khơng sợ học, khơng nản chí với phương châm
“ Cần cù bù thông minh”.
2.Lựa chọn học sinh
Giáo viên phải đánh giá học sinh một cách khách quan, chính xác, lựa
chọn đúng đối tượng học sinh để bồi dưỡng. Việc lựa chọn đúng không chỉ nâng
cao hiệu quả bồi dưỡng mà cịn tránh được việc bỏ sót những em học giỏi, hoặc
chọn nhầm những em khơng có tố chất theo học sẽ bị quá sức.
-
*
Những căn cứ để lựa chọn:
+
Lựa chọn dựa vào việc học sinh thông qua các giờ học:
Những học sinh thơng minh thường có sự tập trung cao trong giờ học, chú ý
nghe giảng, hăng hái phát biểu ý kiến, ý kiến thường đúng và có sáng tạo.
-
Cần phân biệt với những em hăng hái nhưng khơng thơng minh thì thường
phát biểu sai, trệch hướng dẫn dắt của giáo viên, chưa có sự suy nghĩ chắc chắn
đã xung phong phát biểu. Ngược lại có những em tuy ít phát biểu nhưng khi
được bày tỏ ý kiến thì những em này thường trả lời chính xác hoặc có những ý
hay, thể hiện sự thong minh, sáng tạo.
+
Lựa chọn dựa vào việc làm bài của học sinh:
Những em thơng minh, học chắc thường có ý thức học tập tốt, làm bài đầy
đủ, trình bày bài thường chặt chẽ, khoa học. Và đối với những bài toán nâng cao
các em có nhiều cách giải hay và thường lựa chọn cách giải ngắn gọn nhất.
5/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
+
-
Lựa chọn thông qua các bài kiểm tra, các vịng thi:
Để đánh giá một cách chính xác và nắm được mức độ tiếp thu cũng như sự tiến
bộ của học sinh thì cần tổ chức thi, kiểm tra và sàng lọc qua nhiều vịng.
Nói tóm lại, lựa chọn học sinh là công việc rất quan trọng bởi nó có vai trị
rất lớn góp phần dẫn đến thành cơng. Tiêu chí để tơi chọn lựa học sinh để bồi
dưỡng và đi thi là những học sinh giỏi Tốn, tính tốn nhanh, tư duy tốt, cẩn
thận, chăm chỉ chịu khó và biết sử dụng máy tính.
3.Xây dựng chương trình bồi dưỡng
Sau khi đã lựa chọn được một số em vào đội tuyển, tơi tiến hành xây dựng
chương trình bồi dưỡng cho học sinh.
Hiện nay, chương trình bồi dưỡng khơng có sách hướng dẫn chi tiết, cụ thể
từng tiết, từng buổi học như trong chương trình chính khóa. Hơn nữa, hầu hết
sách nâng cao, sách tham khảo hiện nay khơng soạn thảo theo đúng trình tự như
chương trình học chính khóa. Vì thế soạn thảo chương trình bồi dưỡng là một
việc làm hết sức quan trọng và rất khó khăn nếu như chúng ta khơng có sự tham
khảo, tìm tòi và chọn lọc tốt.
Nội dung bồi dưỡng phải phù hợp với chương trình học của các em. Việc
làm đầu tiên là phải giúp các em nắm thật chắc kiến thức cơ bản, sau đó mở
rộng, nâng cao để cung cấp thêm kiến thức cho các em.
Việc mở rộng cũng như nâng cao kiến thức cũng phải khoa học. Nâng cao
một cách từ từ, từ đơn giản đến phức tạp, từ khó vừa đến khó hơn, khơng nơn
nóng, vội vàng, khơng ơn luyện tràn nan. Mỗi dạng tốn cho các em làm nhiều
bài, nhiều lần, phải làm thành thạo, nhuần nhuyễn sau đó mới chuyển sang dạng
khác. Và sau 2 – 3 dạng lại cho học sinh ôn tập để kiểm tra mức độ nắm kiến
thức của các em.
Chẳng hạn: Khi dạy dạng toán “ Một số bài toán về số và chữ số ”, tôi cho học
sinh làm theo mức độ khó tăng dần như sau:
-
Bài 1: Em hãy cho biết có bao nhiêu số có 1 chữ số ?
-
Bài 2: Có bao nhiêu số có hai chữ số ?
-
Bài 3: Có bao nhiêu số có hai chữ số giống nhau ?
6/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
-
Bài 4: Có bao nhiêu số có hai chữ số khác nhau ?
-
Bài 5: Từ số 24 đến 85 có bao nhiêu số ?
-
Bài 6 : Từ số 24 đến số 85 có bao nhiêu số có hai chữ số khác nhau ?
-
Bài 7 : Có bao nhiêu số có hai chữ số nhỏ hơn 50 ?
-
Bài 8: Có bao nhiêu số có hai chữ số lớn hơn 50 ?
-
Bài 9: Có bao nhiêu số có hai chữ số nhỏ hơn 90 và lớn hơn 18 ?
-
Bài 10 : Có bao nhiêu số có hai chữ số có hai chữ số khác nhau nhỏ hơn
90 và lớn hơn 18 ?
Hay khi dạy Một số bài toán liên quan đến dãy số, tôi cũng bồi dưỡng cho
học sinh theo mức độ từ đơn giản đến phức tạp:
-
-
-
Bài 1: Điền thêm ba số thích hợp vào chỗ chấm:
a)
0, 2, 4, 6, 8, ………;…………;………..
b)
19, 17, 15,13,……..; …………;……….
Bài 2: Viết số thích hợp vào chỗ chấm:
a)
5, 10, …….., 20, 25, …….., 35,………;………
b)
……....; 20, 30, 40, ……., ………, 70, ……….
Bài 3: Hãy nêu quy luật viết các số trong dãy số sau rồi viết tiếp số thứ
5 của của dãy số
1, 2, 4, 8,………..
- Bài 4: Cho dãy số sau:
1, 4, 7, 10 , 13,………….
Số thứ 9 của dãy số trên là số nào ?
-
Bài 5: Cho dãy số sau: 1, 3, 5, 7, 9,…...
Số 40 của dãy số trên là số thứ mấy ?
-
Bài 6: Số còn thiếu để điền vào ô trống trong dãy số sau là số nào ?
1, 2, 3, 5, 8,13,
7/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
-
Bài 7: Điền số thích hợp vào ơ trống
6, 8, 13, 20, 32,
Ngồi việc cho học sinh tìm quy luật và điền số theo hàng ngang, để phát
triển tư duy và trí thơng minh cho các em, tơi cịn cho học sinh tìm và điền số
theo các dạng hình khác nhau, như: hình tam giác, tứ giác, hình trịn, hình tháp,
…..
Cịn đối với Một số bài tốn về tuổi, tơi cũng ơn luyện cho các em theo mức
độ nâng cao dần. Ví dụ:
-
Bài 1: Năm nay mẹ Lan 28 tuối, bố Lan hơn mẹ Lan 3 tuổi. Hỏi năm nay
bố Lan bao nhiêu tuổi ?
-
Bài 2: Năm nay mẹ Lan 28 tuổi, như vậy mẹ Lan kém bố Lan 3 tuổi. Tính
tuổi của bố Lan hiện nay ?
-
Bài 3: Năm nay mẹ Lan 28 tuổi, bố Lan hơn mẹ Lan 3 tuổi . Hỏi 2 năm
trước bố Lan bao nhiêu tuổi ?
-
Bài 4: Năm nay mẹ Lan 28 tuổi, bố Lan hơn mẹ Lan 3 tuổi . Hỏi 5 năm
nữa bố Lan bao nhiêu tuổi ?
-
Bài 5: Hiện nay Nam 10 tuổi. Vậy tuổi Nam sau 10 năm nữa hơn
tuổi Nam cách đây 3 năm là ……….tuổi.
-
Bài 6: Năm nay mẹ Lan 28 tuổi, bố Lan hơn mẹ Lan 3 tuổi. Hỏi khi tuổi
mẹ Lan bằng tuổi bố Lan hiện nay thì bố Lan bao nhiêu tuổi ?
-
Bài 7: Năm nay mẹ Lan 28 tuổi, bố Lan hơn mẹ Lan 3 tuổi. Hỏi khi tuổi
bố Lan bằng tuổi mẹ Lan hiện nay thì bố Lan bao nhiêu tuổi ?
-
Bài 8: Năm nay mẹ Lan 28 tuổi, bố Lan 31 tuổi. Tính tổng số tuổi của bố
và mẹ Lan sau 4 năm nữa ?
-
Bài 9: Khi Mai 10 tuổi thì mẹ Mai 39 tuổi. Hãy tính tổng số tuổi của hai
mẹ con Mai khi mẹ Mai 42 tuổi ?
8/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
-
Bài 10: Khi ông nội Mai 72 tuổi thì bố Mai 38 tuổi. Hãy tính tổng số tuổi
của ông nội Mai và bố Mai khi ông nội Mai 54 tuổi ?
-
Bài 11: Hiện nay bố Mai 43 tuổi, cịn ơng nội Mai 75 tuổi. Hãy tính tổng
số tuổi của bố Mai và ông nội Mai khi tuổi ông nội Mai bằng tuổi của bố
Mai hiện nay ?
-
Bài 12: Hiện nay tuổi em bằng tuổi anh, biết anh 24 tuổi. Hỏi khi
tuổi em bằng tuổi anh hiện nay thì tổng số tuổi của hai anh em là
bao nhiêu tuổi?
Trên đây chỉ là một số dạng bài mà tôi bồi dưỡng cho các em. Tuy nhiên
cũng cần lưu ý, khi xây dựng chương trình và nội dung bồi dưỡng còn phải
tùy thuộc vào mức độ tiếp thu của học sinh, khơng nên gị ép, gây áp lực
khiến các em sợ học và cũng cần lựa chọn thời gian thích hợp hàng ngày,
hàng tuần hay hàng tháng để giúp các em có thể tiếp thu và làm bài một
cách tốt nhất.
4. Bồi dưỡng như thế nào để đạt hiệu quả?
Sau khi xây dựng chương trình để bồi dưỡng, tơi tiến hành bồi dưỡng kiến
thức cho các em. Tôi chọn lọc những phương pháp giải bài toán dễ hiểu nhất để
hướng dẫn học sinh.
Giải toán trên mạng khác với giải trên giấy bởi giải tốn trên mạng chỉ cần
tìm ra kết quả cuối cùng của bài tốn mà khơng phải trình bày, lập luận nhiều
câu chữ nên ngồi việc tìm ra kết quả đúng phải tìm ra cách giải nhanh nhất.
Giáo viên phải tìm tịi, phải có “mẹo” để hướng dẫn học sinh.
Khi tung ra các bài tốn, tơi hướng dẫn học sinh đọc kĩ yêu cầu của đề bài,
tự tìm tịi, suy nghĩ để tìm ra cách giải. Tơi không làm thay cho học sinh mà để
cho học sinh động não, tư duy, suy luận để định hướng cách giải. Trong trường
hợp học sinh gặp khó khăn khơng thể tìm ra cách giải thì tơi gợi mở dần dần cho
các em.Với cách làm như vậy, học sinh của tôi nắm và ghi nhớ kiến thức rất tốt.
9/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
Một số bài tốn khơng chỉ có một cách giải mà cịn có nhiều cách giải, tôi
luôn luôn nhắc nhở các em chọn cách giải nhanh nhất. Vì cái đích của giải tốn
Violympic là cần một kết quả cuối cùng đúng và nhanh chứ không cần cách
trình bày một bài tốn như thế nào ?
Ví dụ : Với bài tốn : Có bao nhiêu số có hai chữ số được viết bởi các chữ số
1,3,0,4
Thông thường giáo viên có thể cho học sinh vẽ sơ đồ cây hoặc lấy lần lượt
các chữ khác 0 làm hàng chục và các số còn lại làm hàng đơn vị để viết ra rồi
đếm các số có hai chữ số theo u cầu của bài tập. Song vì bài tốn chỉ u cầu
học sinh tìm xem bao nhiêu số có hai chữ số từ 4 chữ số đã cho mà khơng cần
chỉ ra đó là những số nào nên tơi gợi ý, hướng dẫn học sinh tìm ra kết quả chính
xác và nhanh nhất bằng cách:
+
Bước 1: Xét hàng chục, có 3 số (Vì loại bỏ chữ số 0)
+
Bước 2: Xét hàng đơn vị, có 4 số
+
Bước 3: Lấy 3 nhân 4 bằng 12. Vậy có tất cả 12 số có hai chữ số được viết bởi
từ các chữ số 1, 3, 0, 4.
Hay bài tốn hỏi : Có bao nhiêu số có hai chữ số khác nhau được viết bởi
các chữ số 1, 2, 3, 4, 5. Tôi dẫn dắt các em giải theo các bước sau:
Gọi số phải tìm là ab
+
Bước 1: Xét hàng chục, có 5 cách chọn.
+
Bước 2: Xét hàng đơn vị, có 4 cách chọn (Vì b khác a)
+
Bước 3: Lấy 5 nhân 4 bằng 20. Vậy có tất cả 20 số có hai chữ số khác nhau
được viết từ các chữ số 1, 2, 3, 4, 5.
Và với bài tốn lập các số có ba chữ số từ các số đã cho, tôi để các em làm
tương tự như vậy.
Giải tốn trên mạng địi hỏi học sinh có tư duy tốt và suy luận nhanh. Chính
vì vậy ở mỗi dạng bài tơi hướng học sinh tìm ra kết quả chính xác mà khơng tốn
nhiều thời gian. Chẳng hạn: Bài tốn có 4 sự lựa chọn:
55 + 37 = ………….
10/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
Số thích hợp cần điền vào chỗ chấm là:
A. 83
B. 90
Nhận thấy tổng của phép tính có hàng đơn vị là 2 và 4 đáp án khơng có
hàng đơn vị trùng nhau nên khơng cần phải cộng đến hàng chục mà chọn ngay
đáp án C.
Giải toán trên mạng khơng chỉ u cầu học sinh có kiến thức vững chắc mà
đòi hỏi các em mà đòi hỏi các em phải có kĩ năng làm bài nhanh, kĩ năng thao
tác trên máy tính linh hoạt. Nắm bắt được điều đó tơi tập trung rèn cho học sinh
hai kĩ năng cần thiết này. Đặc biệt tôi rất coi trọng ở kĩ năng làm bài.Và để các
em làm bài nhanh tơi chú trọng đến việc rèn kĩ năng tính nhẩm cho học sinh. Tôi
thường xuyên luyện cho các em kĩ năng tính nhẩm. Việc này rất cần thiết trong
tất cả các bài toán và càng cần thiết hơn đối với dạng bài Tìm cặp bằng nhau và
dạng bài Sắp xếp.
Sau đây là dẫn chứng về một bài Tìm cặp bằng nhau:
14+6
21+4
23+15
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
63
62-24
20+8
90-65
12+18
Thông thường, tôi thấy nhiều giáo viên cho học sinh tính kết của của
từng ơ trong bảng rồi chọn 2 ơ có giá trị bằng nhau hoặc đồng nhất với nhau để
loại dần các biểu thức ra khỏi bảng. Cịn tơi khi dạy bài tốn này tơi hướng dẫn
học sinh dự đốn chữ số giống nhau, cùng đơn vị, căn cứ chữ số tận cùng. Trước
tiên tơi gợi ý cho học sinh chọn ơ có một phép tính đơn giản, tính kết quả của
phép tính, sau đó căn cứ vào kết quả hàng đơn vị của các ơ cịn lại để chọn. Nếu
kết quả hàng đơn vị của ơ đó khơng giống như hàng đơn vị của ơ đã chọn thì bỏ
qua khơng cần tính đến hàng chục hay hàng trăm của phép tính đó rồi tìm sang
các ơ khác. Trong trường hợp nhiều ơ có kết quả tận cùng trùng nhau thì mới
tính đến hàng chục.
Trở lại với bài tốn trên, trước tiên tơi cho học sinh chọn ơ chỉ có một phép
tính, ví dụ như ô đầu tiên trong bảng 14 + 6. Kết quả của phép tính này bằng 20.
Nhìn vào các ơ ở cột đầu tiên, tiếp đến là các ô ở cột thứ hai, nhẩm thấy khơng
có ơ nào có kết quả tận cùng là chữ số 0 nên bỏ qua ngay và ở cột thứ ba nhận
thấy ngay ở ô trên cùng đã xuất hiện số cần tìm nên cho học sinh chọn ngay. Lần
thứ hai chọn ơ có phép tính 21 + 4, kết quả của phép tính này bằng 25 và chữ số
tận cùng là 5, bỏ qua các phép tính cịn lại ở cột 1, cột 2 và 3 phép tính ở cột 3.
Nhẩm thấy phép tính cuối cùng 90 – 65 có kết quả tận là 5 và có cùng hàng
12/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
chục là 2 thì chọn ln. Cứ như vậy ta sẽ xóa dần các ơ ra khỏi bảng. Trường
hợp cả bảng chỉ cịn 4 ơ cuối cùng mà chưa bị chọn sai lần nào thì chọn một ơ
bất kỳ, khơng cần phải tính kết quả cụ thể của phép tính đó, chọn một ơ trong ba
ơ
cịn lại, nếu sai thì tiếp tục chọn ơ khác vì bài toàn này cho phép chọn sai tới 3
lần. Và bây giờ trong bảng chỉ cịn 2 ơ cuối cùng phải bấm nhanh nốt để hoàn
thành bài thi.
Đối với bài toán Sắp xếp, hầu hết các em tham gia giải tốn trên mạng rất
ngại thậm chí có em cịn sợ khi gặp bài toán này. Tuy nhiên nếu giáo viên có
biện pháp giúp đỡ học sinh thì việc đó khơng còn là việc trở ngại đối với học
sinh nữa.
Sau đây là một bài cụ thể :
98-35
79-21
8+35
29+54
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
Với bài toán trên, đa số các giáo viên đều cho học sinh kẻ bảng ra giấy thành
20 ơ như trên máy, sau đó tính và ghi kết quả vào các ơ tương ứng rồi nhìn vào
đó để sắp xếp. Tơi thấy cách làm này cũng được vì nó giúp học sinh có sự lựa
chọn đúng. Song theo tôi cách làm này mất khá nhiều thời gian và chỉ phù hợp
với những em còn hạn chế về tính nhẩm. Cịn đối với những em có kĩ năng tính
nhẩm nhanh, có khả năng ghi nhớ tốt thì không nhất thiết phải làm theo cách
này. Khi dạy cho học sinh bài tốn này, tơi thường hướng dẫn cho học sinh theo
các bước sau:
+
Trước tiên nhìn xem trong 20 ô trong bảng có những ô nào có giá trị dưới 10.
Xét thấy khơng có biểu thức nào như vậy ta chuyển sang các ơ hàng chục có giá
trị là 1. Và nhẩm thấy trong bảng có 3 ơ có hàng chục là 1 và ơ thứ 15 có kết quả
là 10, ơ thứ 19 có kết quả là 19, ô thứ 20 có giá trị là 12 , ta chọn ô thứ 15 đầu
tiên, ô thứ 20 thứ 2 và ô thứ 19 thứ ba.
+
Tiếp theo xét trong 17 ơ cịn lại những ơ nào có kết quả mà hàng chục là 2. Và
chỉ có 1 ơ thứ 10 có giá trị là 25 nên ta chọn ngay.
+
Cứ làm như vậy, ta xét đến những ô mà hàng chục có giá trị là 3, 4, 5,……và
dựa vào những chữ số ở hàng đơn vị để sắp xếp.
Còn đối với bài sắp xếp có đơn vị đo độ dài kèm theo ta cũng làm
như vậy nhưng cần lưu ý là phải đổi ra cùng đơn vị đo rồi mới thực hiện
theo các bước làm như trên.
10dm – 25
cm
9dm – 3cm
4dm +
82cm –
25cm
24cm
14/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
9cm + 6dm
6dm –
18cm
5dm2cm
4dm
5.Hướng dẫn học sinh thực hành giải tốn trên máy tính
Để giúp học sinh có kĩ năng thực hành giải tốn trên mạng Internet thì trước
hết giáo viên cũng cần truy cập mạng và vào giải như học sinh. Từ đó nắm bắt
cách thức vào thi, các dạng bài, cũng như những kĩ năng cần thiết để hướng dẫn
học sinh. Đồng thời qua đó dự đốn những dạng bài mà học sinh có thể gặp khó
khăn để có biện pháp khắc phục.
Điều cần thiết là giáo viên cần thường xuyên tổ chức, theo dõi học sinh
thực hành để nắm bắt những lỗi mà học sinh còn mắc phải để uốn nắn kịp thời.
Qua thực tế cho thấy nếu không được uốn nắn kịp thời thì ngay cả những em
giỏi lại dễ bị loại ngay từ vịng cấp trường. Tơi ln nhắc nhở các em phải tính
tốn cẩn thật, chắc chắn, khơng nên vội vàng hấp tấp vì nếu khơng suy nghĩ cẩn
trọng mà điền sai thì sẽ ảnh hưởng đến kết quả vịng thi vì làm đúng mới được
tính điểm. Tơi thường căn dặn các em làm đúng và đạt điểm tối đa mới là quan
15/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
trọng nhất sau đó mới tính đến yếu tố thời gian, tuy nhiên cũng đừng để thời
gian q lâu cũng khơng tốt vì dù có đạt điểm cao nhưng thời gian mất quá
nhiều cũng không đạt thành tích cao.
Sau đây là một số dạng bài tơi đã hướng dẫn học sinh :
-
Bài: Hồn thành phép tính, điền các chữ số thích hợp vào ơ trống. Bài gồm 10
câu, mỗi câu tương ứng với 10 điểm. Đây là dạng bài khơng khó nhưng nếu sai
phép tính nào sẽ bị trừ mất luôn 10 điểm nên tôi hướng dẫn học sinh làm bài hết
sức cẩn thận và cố gắng đạt điểm tối đa 100 điểm. Tôi luyện cho các em tay phải
bấm chuột, tay trái bấm số và sử dụng phím Enter để chuyển phép tính sau.
-
Bài : Đi tìm kho báu, trước khi làm bài này tơi hướng dẫn các em tìm con
đường đi về đích nhanh nhất. Mỗi cách đi đều phải trải qua 5 câu hỏi, trong
trường hợp nếu có một câu nào đó làm sai thì phải nhanh chóng tìm cách đi khác
để về tới đích một cách sớm nhất. Ngồi cách sử dụng chuột, tôi cho học sinh sử
dụng các mũi tên lên, xuống, trái, phải trên bàn phím để làm bài.
-
Bài: Đỉnh núi trí tuệ, trả lời đúng mỗi câu được 10 điểm, nếu bỏ qua hoặc trả
lời sai một câu bị trừ 5 điểm. Vì bài tốn này cho phép sai tối đa 5 lần nên khi đi
thi gặp câu nào q khó thì có thể bỏ qua. Cịn đối với các vịng tự luyện ở
trường tơi khơng cho phép các em bỏ qua mà phải làm bằng được cho dù có mất
nhiều thời gian. Nếu các em khơng thể tự làm được tơi sẽ gợi ý để các em tìm ra
cách giải.
-
Bài : Vượt chướng ngại vật, mỗi câu trả lời đúng được 20 điểm. Nếu sai ba câu
bài thi sẽ phải dừng lại. Cũng như với bài Đỉnh núi trí tuệ, luyện thi các vịng ở
trường gặp bài tốn dù có khó đến đâu cũng phải tìm ra cách giải nhưng khi thi
chính thức cấp Quận nếu gặp bài q khó sẽ bỏ qua để khơng bị mất nhiều thời
gian và còn làm sang các câu khác song cũng cần luôn luôn lưu ý chỉ cho phép
sai tối đa hay bỏ qua 3 lần.
-
Bài : Cóc vàng tài ba, cũng gồm 10 câu, chọn đáp án trả lời thích hợp trong 4
đáp án cho sẵn, sai câu nào bị trừ điểm ngay câu đó và khơng được trả lời thêm
bất cứ câu nào khác nên tôi rèn cho học sinh làm bài phải cẩn trọng, không được
16/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
bỏ qua câu nào và cố gắng làm đúng tất cả 10 câu. Đồng thời vì đây là bài tốn
trắc nghiệm nên cần phải có mẹo để tìm ra kết quả nhanh nhất.
Ví dụ : Tổng của hai số là 81, số hạng thứ nhất là số tròn chục liền sau số 28.
Vậy số hạng thứ hai là:
A. 53
B. 51
C. 54
D. 52
Với câu toán trên chỉ cần hướng dẫn các em xác định số hạng thứ nhất (là số
30), sau đó lấy 1 trừ đi 0 và kết quả có tận cùng là 1 thì chọn ngay vào đáp án B
khơng cần phải tính đến hàng chục.
-
Bài 10 câu: Điền kết quả thích hợp vào chỗ chấm. Đây là bài thi khơng thể
thiếu trong vịng thi chính thức cấp trường, cấp huyện (cấp Quận) hay cấp
Thành phố. Mỗi câu làm đúng sẽ được 10 điểm, câu nào làm sai sẽ khơng có
điểm. Với bài thi này thường có những bài khó nên nhiều khi các em không đạt
điểm tối đa 100 điểm và chỉ khi nộp bài các em mới biết mình được bao nhiêu
điểm và mất điểm ở câu nào cũng chẳng biết, bởi vậy tôi thường chụp ảnh ghi
lại cả đề bài lẫn kết quả của các em để giúp các em tháo gỡ, tìm hiểu ngun
nhân. Ở vịng thi Quận nếu gặp bài khơng thể giải được có thể bỏ qua để giải
các bài dễ trước sau đó quay lại làm nốt nếu thời gian cho phép. Và khơng để bị
bỏ sót bài tơi cho các em sử dụng phím tab để chuyển sang làm câu khác bởi nếu
sử dụng chuột có thể sẽ bị bỏ sót bài. Khi làm xong tất cả 10 câu cần kiểm tra lại
kết quả một lần nữa trước khi ấn vào nút nộp bài.
Cần khuyến khích học sinh lập nhiều nick để các em được luyện tập, thực
hành nhiều hơn.Qua đó các em nắm được nhiều các dạng bài, bổ sung thêm kiến
thức đồng thời kĩ năng sử dụng máy tính cũng được nâng lên.
Ngồi việc tổ chức cho các em tham gia các vịng thi chính thức của bộ Giáo
dục, tơi cịn cho các em luyện thêm các chương trình thi khác như: phiên bản 35
vịng thi 2.0, luyện thi cùng Bảo Việt, ……
6.Chuẩn bị tâm lý trước khi vào phòng thi
17/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
Việc giúp các em có một tâm lý vững vàng trong khi thi cũng rất quan
trọng. Bởi các em học sinh Tiểu học nói chung và nhất là những học sinh lớp 1,
lớp 2 nói riêng thường có tâm lý thi cử chưa tốt. Có thể đây là lần đầu tiên các
em được tham gia một cuộc thi quy mơ như vậy. Hiểu được điều đó, tôi luôn
động viên các em hãy tự tin vào bản thân và làm bài cẩn thận, không tạo áp lực
cho các em dù là nhỏ nhất. Và do đã có nội dung, kế hoạch bồi dưỡng ngay từ
đầu năm học nên trước cuộc thi 2 ngày tôi để cho các em vui chơi thoải mái.
Trước khi vào phịng thi tơi chỉ căn dặn một số điều cần lưu ý trong khi thi.
KẾT QUẢ
Vận dụng những biện pháp trên vào thực tế giảng dạy, chất lượng học tập
của hoc sinh lớp tôi bồi dưỡng đã được nâng cao rõ rệt. Học sinh nắm rất chắc
kiến thức, làm bài tốt và sử dụng máy tính thành thạo.
Tơi nhận thấy mình đã tìm được hướng đi đúng, cách làm phù hợp cho việc
nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giải Toán trên mạng.
Và trong đợt thi giải toán cấp Quận vừa qua (ngày 4/3/2016), lớp tơi có 2
học sinh đại diện cho khối 2 tham gia thi giải toán trên mạng và kết quả đạt
được là có hai điểm số tối đa đạt 300/ 300. Tuy chưa xếp giải chính thức nhưng
so với điểm số của hơn 90 học sinh khối 2 trong tồn Quận tham dự thì điểm số
của học sinh lớp tôi đạt được rất khả quan và đều là những em đứng trong tốp
đầu của Quận. Bản thân tôi rất hài lịng, tơi thấy rằng thực nghiệm của tơi đã
thành công.
18/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
Đó chính là động lực thúc đẩy tôi ngày càng nỗ lực phấn đấu hơn nữa để có
phương pháp dạy học tốt hơn, phù hợp hơn giúp học sinh có kết quả học tập tốt
nhất.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I.KẾT LUẬN CHUNG
Cuộc thi giải toán qua mạng Internet cấp Tiểu học cho thấy cuộc thi không
chỉ dừng lại ở giải thưởng mà hơn thế, Violympic đã thực sự trở thành sân chơi
lành mạnh, bố ích cho học sinh trong giai đoạn hiện nay, phù hợp với phát triển
chung của thế giới. Nó giúp các em vừa học tập, vừa vui chơi giải trí. Song để
việc bồi dưỡng mang lại kết quả tốt cho các em thì giáo viên thực sự phải là
người có tâm huyết, có năng lực chun mơn, khắc phục mọi khó khăn để mang
đến cho nhà trường, học sinh và phụ huynh học sinh những điều tốt đẹp nhất.
Theo tơi nếu giáo viên có “lịng” chắc chắn sẽ làm được điều đó và sẽ được học
sinh đền đáp xứng đáng bằng kết quả học tập của mình.
Tuy nhiên, chúng ta khơng chỉ thỏa mãn với những gì đã đạt được mà mỗi
giáo viên cần phải ln ln tìm tịi, học hỏi và khơng ngừng sáng tạo.
19/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
II.BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Khi thực hiện phương án này, giáo viên cần :
-
Xác định vai trò của người thầy là vô cùng quan trọng.
-
Lựa chọn đúng đối tượng học sinh để đưa vào bồi dưỡng.
-
Xây dựng nội dung, chương trình bồi dưỡng khoa học, sáng tạo.
-
Tham khảo tìm tịi nhiều tài liệu và thực hành giải như học sinh.
-
Lựa chọn phương pháp dạy học dễ hiểu và không ngừng đổi mới.
-
Hướng dẫn và bám sát học sinh thực hành trên máy.
-
Rèn kĩ năng sử dụng máy tính cho học sinh.
III.NHỮNG Ý KIẾN ĐỀ XUẤT
1.Đối với Bộ - Sở giáo dục:
-
Trang bị đầy đủ máy vi tính cho các trường để các em có điều kiện luyện tập.
-
Có chế độ thích đáng đối với những giáo viên làm tốt cơng tác bồi dưỡng.
-
Duy trì cuộc thi giải toán trên mạng hằng năm để học sinh được giao lưu, học
hỏi, cọ sát, ….
2.Đối với Phòng giáo dục:
-
Tố chức các lớp tập huấn cho giáo viên, học sinh về bồi dưỡng học sinh giải
tốn trên mạng.
-
Có phần thưởng xứng đáng cho những em đạt giải cao để động viên các em.
3.Đối với nhà trường:
-
Có phịng máy riêng cho đội tuyển luyện tập.
-
Dành thời gian để giáo viên ôn luyện thêm cho học sinh.
-
Cung cấp thêm tài liệu tham khảo cho giáo viên.
Trên đây là sáng kiến nhỏ mà tôi đã áp dụng để bồi dưỡng bồi dưỡng học
sinh thi giải tốn trên mạng. Tơi sẽ tiếp tục áp dụng kinh nghiệm này để nâng
cao hiệu quả bồi dưỡng. Tuy đã hoàn thành nhưng thời gian nghiên cứu chưa
được nhiều và bản thân còn hạn chế, chắc chắn những vấn đề tơi nêu ra cịn
nhiều thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý của Ban giám hiệu, các cấp lãnh
20/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
đạo ngành và các bạn đồng nghiệp để bản sáng kiến được hồn thiện hơn, góp
phần nâng cao hiệu quả bồi dưỡng trong trường Tiểu học.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Người viết
Nguyễn Thị Quý
21/22
download by :
Một số biện pháp bồi dưỡng giải toán trên mạng cho học sinh lớp 2
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Bài tập Toán cơ bản và nâng cao – Nhà xuất bản Đại học quốc gia
TPHCM.
2.Tuyển chọn 400 bài tập Toán 2 – Nhà xuất bản Đà Nẵng.
3.36 đề ơn luyện Tốn 2 – Nhà xuất bản giáo dục.
4.500 bài tập Toán trắc nghiệm – Nhà xuất bản Đại học Sư phạm.
5.Tự luyện Violympic – Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
6.Luyện thi giải Toán qua Internet lớp 2 – Nhà xuất bản Hà Nội.
7.Cùng em học Toán lớp 2 – Nhà xuất bản Hà Nội.
8.Tuyển tập các bài tốn hay và khó lớp 2 – Nhà xuất bản Đà Nẵng.
9.Toán nâng cao 2 – Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TPHCM.
10.Toán phát triển trí thơng minh lớp 2 – Nhà xuất bản Tổng hợp
TPHCM.
11.Toán bồi dưỡng cho học sinh Tiểu học – Nhà xuất bản Đại học
Quốc gia Hà Nội.
12.Giúp em củng cố và nâng cao Toán 2 – Nhà xuất bản giáo dục.
13.Chuyên đề giải toán trên Internet.
22/22
download by :