BỆNH MÀNG NGOÀI TIM VIÊM MÀNG NGOÀI TIM VÀ TRÀN DỊCH MÀNG NGOÀI TIM pdf

BỆNH MÀNG NGOÀI TIM VIÊM MÀNG NGOÀI
TIM VÀ TRÀN DỊCH MÀNG NGOÀI TIM

Nguyên nhân
- Nhiễm trùng
- Siêu vi: Coxsackie B, echovirus,adenovirus, EBV, VZV, HIV.
- Vi trùng: (từ viêm nội tâm mạc, viêm phổi, hoặc nhất là phẫu thuật tim): S.
pneumococcus, S. aureus, lao (lan từ phổi hoặc theo đường máu).
- Không nhiễm trùng
- Vô căn
- Urê huyết cao
- NMCT cấp xuyên thành (10-15%), trễ sau nhồi máu cơ tim ( hội chứng
Dressler), sau cắt bỏ màng ngoài tim.
- U tân sinh (phổi, vú, hạch, thận), do tia xạ (> 4000 cGy).
- Bệnh mạch máu collagen, do thuốc (hội chứng giống lupus ban đỏ hệ thống do
procainamide hoặc hydralazine)
- Chấn thương (chấn thương ngực, tình trạng sau thủ thuật tại tim).
- Tràn dịch màng tim mà không có viêm màng ngoài tim: suy tim, xơ gan và hội
chứng thận hư.
Biểu hiện lâm sàng của viêm màng ngoài tim
- Đau ngực: kiểu m àng phổi theo tư thế (giảm khi ngồi cúi người ra trước), lan
đến cơ thang.
- Sốt.
Khám thực thể
- Cọ màng ngoài tim (có đến 3 thành phần: co thắt nhĩ, co thắt thất, dãn thất) rất
thay đổi và mau biến mất.
- Nếu tràn dịch màng ngoài tim: tiếng tim xa xăm ( và tiếng cọ có thể nhỏ đi);
đục ở phần phổi phía sau, bên trái (dấu Ewart) do chèn ép gây xẹp phổi.
Xét nghiệm chẩn đoán
- ECG: ST chênh lên lan toả (chênh lõm) PR chênh xuống, sóng T đảo ngược,
bốn giai đoạn tiến triển qua nhiều giờ ® nhiều tuần, điện thế thấp và Sơ le điện có

thể thấy nếu tràn dịch lượng lớn.
giai đoạn PR ST Sóng T
Thứ nhất ¯ Dương
Thứ hai đẳng điện đẳng điện Dẹt
Thứ ba đẳng điện đẳng điện đào
Thứ tư đẳng điện đẳng điện Dương
- CPK-MB hoặc troponin có thể (+) nếu viêm cơ tim – màng ngoài tim.
- XQ ngực: nếu có tràn dịch, có thể thấy bóng tim to hoặc bóng tim hình “ bầu
rượu” (>250cc dịch) dấu “oreo cookie” (có đám thấu quang giữa tim và màng
ngoài tim phía trước trên hình nghiêng).
- Siêu âm tim: có thể là bình thường hoặc có thể tràn dịch màng ngoài.
- Chọc dò màng ngoài tim: đếm số lượng tế bào, lượng protein, LDH,
glucose,nhuộm gram, cấy, XN tế bào học.
Tiêu chuẩn dịch tiết: protein toàn phần > 3g%, protein dịch / protein huyết thanh
> 0.5 hoặc LDH dịch / LDH huyết thanh > 0.6 hoặc glucose < 60mg/dl có độ
nhạy cảm rất cao (-90%) nhưng độ chuyên biệt rất thấp (~20%) (Chest 111:1213,
1997).
Xét nghiệm đánh giá thêm
- Loại trừ nguyên nhân nhiễm trùng: thường lấy từ bệnh sử và XQ ngực, xét
nghiệm huyết thanh học lúc cấp tính (?) và lúc hồi phục.
- Loại trừ nguyên nhân không nhiễm trùng: BUN, creatinine, ANA, RF, tim các
bệnh ác tính thường gặp.
- Chọc dò màng ngoài tim nếu nghĩ đến tràn dịch do nhiễm trùng hoặc bệnh lý
ác tính.
Điều trị
- Thuốc kháng viêm: aspirine hoặc thuốc kháng viêm non-steroid, colchi-cine
hoặc steroid đối với bệnh lý vô căn kháng trị.
- Tránh thuốc kháng đông.
- Nếu tràn dịch nhiễm trùng ® dẫn lưu khoang màng tim + kháng sinh.
- Nếu tràn dịch có khả năng tái phát ® mở cửa sổ màng ngoài tim.