SKKN Lịch sử THCS đạt giải cấp huyện

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ

PHỊNG GD&ĐT NHƯ THANH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

SỬ DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG DẠY HỌC
BÀI: NHỮNG THÀNH TỰU CHỦ YẾU VÀ Ý NGHĨA
LỊCH SỬ CỦA CÁCH MẠNG KHOA HỌC - KĨ THUẬT LỊCH SỬ 9 NHẰM TẠO HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO
HỌC SINH Ở TRƯỜNG THCS&THPT NHƯ THANH

Người thực hiện: Bùi Thị Luyến
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường THCS&THPT Như Thanh
SKKN thuộc lĩnh vực (mơn): Lịch sử

THANH HĨA NĂM 2020


MỤC LỤC
PHỤ LỤC............................................................................................................26
+ Năng lượng mới: Hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường ở nông thôn, góp
phần phát triển chăn ni, đồng thời giúp các hộ gia đình tiết kiệm tiền điện,
chất đốt hằng tháng, đó là lợi ích đem lại lâu nay của các cơng trình khí sinh học
(hầm bi-ô-ga).......................................................................................................26
.............................................................................................................................26
Ngày 5/6/2005, khánh thành hầm đường bộ Hải Vân. Hầm Hải Vân là biểu
tượng mới trong quan hệ hai nước Nhật Bản - Việt Nam. Cơng trình hồn thành
làm thỏa lòng mong đợi từ bao đời nay của nhân dân cả nước nhằm cải thiện
điều kiện giao thông qua lại trên đoạn đường đèo hiểm trở Hải Vân, nơi thường
xuyên xảy ra ách tắc và tai nạn giao thông. Giảm đoạn đường qua đèo từ 22 km

xuống còn khoảng 10 km bằng tuyến đường hầm an toàn, hiệu quả và thuận lợi.
.............................................................................................................................29
.............................................................................................................................29
+ Vấn đề ô nhiễm môi trường đang là vấn đề nhức nhối của toàn cầu. Riêng
nước ta vấn đề nóng bỏng, gây bức xúc trong dư luận xã hội cả nước hiện nay là
tình trạng ơ nhiễm môi trường sinh thái do các hoạt động sản xuất và sinh hoạt
của con người gây ra. Vấn đề này ngày càng trầm trọng, đe dọa trực tiếp sự phát
triển kinh tế - xã hội bền vững, sự tồn tại, phát triển của các thế hệ hiện tại và
tương lai. Đối tượng gây ô nhiễm môi trường chủ yếu là hoạt động sản xuất của
nhà máy trong các khu công nghiệp, hoạt động làng nghề và sinh hoạt tại các đô
thị lớn...................................................................................................................30


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Dạy học tích hợp - liên môn là dạy học những nội dung kiến thức liên
quan đến hai hay nhiều mơn học. "tích hợp" là nói đến phương pháp và mục tiêu
của hoạt động dạy học cịn "liên mơn" là đề cập tới nội dung dạy học. Đã dạy
học "tích hợp" thì chắc chắn phải dạy kiến thức "liên môn" và ngược lại, để đảm
bảo hiệu quả của dạy liên mơn thì phải bằng cách và hướng tới mục tiêu tích
hợp. Ở mức độ thấp thì dạy học liên mơn mới chỉ là lồng ghép những nội dung
giáo dục có liên quan vào q trình dạy học một mơn học như: lồng ghép giáo
dục đạo đức, lối sống; giáo dục pháp luật; giáo dục chủ quyền quốc gia về biên
giới, biển, đảo; giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ mơi
trường, an tồn giao thơng...Mức độ cao hơn là phải xử lí các nội dung kiến thức
trong mối liên quan với nhau, bảo đảm cho học sinh vận dụng được tổng hợp
các kiến thức đó một cách hợp lí để giải quyết các vấn đề trong học tập, trong
cuộc sống, đồng thời tránh việc học sinh phải học lại nhiều lần cùng một nội
dung kiến thức ở các môn học khác nhau.
Do yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay: cùng với việc đổi mới nội dung,

đổi mới phương pháp dạy học đã trở thành một yêu cầu cấp thiết để nâng cao
chất lượng giáo dục. Đổi mới phương pháp dạy học ở trường phổ thông là một
vấn đề lớn, thu hút sự quan tâm không chỉ của những người làm cơng tác giáo
dục mà cịn thu hút sự quan tâm của mọi tầng lớp xã hội. Chương trình SGK
cũng đã được xây dựng dựa trên quan điểm: “Lấy quan điểm tích hợp - liên mơn
làm ngun tắc chỉ đạo tổ chức nội dung chương trình biên soạn sách giáo khoa
và lựa chọn các phương pháp giảng dạy". Vì vậy việc vận dụng kiến thức liên
mơn trong giảng dạy là một trong những phương pháp giảng dạy mới đáp ứng
yêu cầu đổi mới giáo dục.
Từ sự phân tích trên, là giáo viên dạy môn Lịch sử, trong quá trình giảng
dạy tơi đã nghiên cứu, tìm tịi, áp dụng, đúc rút kinh nghiệm, nên tôi mạnh dạn
đưa ra sáng kiến: “Sử dụng kiến thức liên môn trong dạy học bài: Những
thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật Lịch sử 9 nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh ở trường THCS&THPT
Như Thanh” Với mong muốn góp phần nhỏ bé của mình, cùng với đồng chí,
đồng nghiệp tìm ra giải pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng dạy học nói
chung, bộ mơn Lịch sử nói riêng.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Để thấy được rõ hơn về mục đích và ý nghĩa của dạy học tích hợp - liên
mơn. Từ đó, cả giáo viên và học sinh thấy được ý nghĩa của sự cần thiết phải
tích hợp kiến thức các mơn học trong q trình dạy học và cả trong cuộc sống.
Rút ra kinh nghiệm để áp dụng vào công tác giảng dạy của bản thân và
làm tài liệu tham khảo cho đồng nghiệp trong quá trình giảng dạy.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu vận dụng các kiến thức liên môn trong bài: Những thành tựu
chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật - Lịch sử 9.
3


1.4. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này, tôi đã sử dụng kết hợp nhiều phương pháp khác

nhau nhằm nâng cao hiệu quả nghiên cứu như:
- Sưu tầm và tham khảo tài liệu.
- Quan sát, đàm thoại.
- Điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Thực nghiệm giáo dục thực tế.
- Phân tích, đánh giá sản phẩm hoạt động.
Đây là kết quả của một quá trình tìm tịi, vận dụng, tích lũy cả về lý thuyết
lẫn thực hành khi dạy học.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Trong dạy học, sử dụng kiến thức liên môn được hiểu là sự kết hợp, tổ
hợp các nội dung từ các môn học trong các lĩnh vực học tập khác nhau thành
một môn tổng hợp mới hoặc lồng ghép các nội dung cần thiết vào những nội
dung vốn có của mơn học ví như lồng ghép nội dung giáo dục cơng dân vào môn
Lịch sử; nội dung dân số vào môn Sinh học, mơn Địa lí; nội dung giáo dục mơi
trường môn Sinh học, môn Giáo dục công dân… Như vậy thơng qua dạy học
tích hợp liên mơn thì những kiến thức, kỹ năng học được ở mơn này có thể sử
dụng như những công cụ để nghiên cứu, học tập các mơn học khác. Ví như sử
dụng Tốn học như những công cụ đắc lực để nghiên cứu Sinh học, Hóa học,
hay Tin học được sử dụng như một cơng cụ để mơ hình hóa các q trình sinh
học, các thí nghiệm sinh học….
So với dạy học đơn mơn hiện nay thì dạy học liên mơn khơng có nhiều
khác biệt về phương pháp tổ chức và hình thức dạy học, vì cho dù dạy học liên
mơn hay đơn mơn đều đòi hỏi chúng ta phải tổ chức các hoạt động dạy học một
cách tích cực, chủ động, sáng tạo, tăng khả năng vận dụng kiến thức vào giải
quyết các vấn đề thực tiễn. Đối với việc dạy học một chủ đề thì liên mơn hay
đơn mơn đều cần phải chú trọng việc ứng dụng kiến thức của chủ đề ấy nó bao
gồm cả ứng dụng vào thực tiễn cũng như ứng dụng trong các môn học khác. Sự
khác biệt chủ yếu là chỉ ở nội dung của chủ đề dạy học đơn môn, đề cập đến
kiến thức thuộc một môn học, dạy học liên môn đề cập đến kiến thức thuộc

nhiều môn học “liên quan”, do vậy nếu ở các nội dung có tiềm năng dạy học
liên mơn mà chúng ta tổ chức dạy học liên mơn hợp lý thì cả học sinh và giáo
viên đều có thể dễ dàng tiếp cận và thực hiện có hiệu quả, đáp ứng được mục
tiêu của đổi mới giáo dục theo xu thế giáo dục hiện đại.
Lịch sử bắt đầu từ khi xã hội và con người xuất hiện. Những hiểu biết về
điều kiện tự nhiên, bối cảnh lịch sử, sự phát triển kinh tế - xã hội qua các thời kỳ
rất cần cho việc học tập lịch sử. Sử dụng kiến thức địa lý để học lịch sử là điều
rất cần thiết.
Ph. Ăng ghen cho rằng: Lịch sử bắt đầu từ đâu thì qúa trình tư duy cũng
bắt đầu từ đấy. Nhận thức của con người về quê hương, tổ tiên và bản thân được
phản ánh qua các hình thức văn hóa dân gian, các tác phẩm văn học. Các tài liệu
4


văn học dân gian và tác phẩm văn học là tư liệu lịch sử rất quý. Tuy nhiên do
chức năng, nội dung, đặc trưng của văn học, khi sử dụng tư liệu trong dạy học
lịch sử cần đảm bảo chính xác, khoa học.
Khoa học lịch sử và giáo dục lịch sử ở nhà trường ra đời trong xã hội có
giai cấp, chịu ảnh hưởng và bị chi phối bởi các quan điểm của giai cấp thống trị.
Cuộc đấu tranh giai cấp cũng diễn ra gay gắt, sôi nổi trên lĩnh vực này. Vì vậy
trong nghiên cứu và giảng dạy lịch sử phải đứng vững trên một lập trường, quan
điểm chính trị nhất định. Kiến thức về giáo dục công dân cung cấp cho học sinh
những hiểu biết về thế giới quan, nhân sinh quan của chủ nghĩa Mác - Lê nin và
tư tưởng Hồ Chí Minh là rất cần thiết cho việc học tập lịch sử. Những quan điểm
cơ bản về vai trò của quần chúng nhân dân, của cá nhân trong lịch sử, về những
cơ sở, động lực của sự phát triển lịch sử... được hình thành qua mơn Giáo dục
công dân là cơ sở không thể thiếu trong học tập lịch sử.
Ngoài ra do nguyên tắc xây dựng chương trình lịch sử một cách tồn diện,
nghĩa là phải tìm hiểu mọi lĩnh vực của đời sống xã hội - kinh tế, chính trị, qn
sự, văn hóa, khoa học, nghệ thuật, giáo dục, tư tưởng... nên khóa trình lịch sử

dân tộc và thế giới ở cấp THCS có liên quan đến các giáo trình về khoa học tự
nhiên, Âm nhạc, Mĩ thuật. Những kiến thức của các môn học này hỗ trợ rất
nhiều cho việc hiểu biết lịch sử một cách vững chắc, sâu sắc.
Cũng chính vì lý do đó, tơi đã tìm hiểu và quyết định vận dụng kiến thức các
mơn Hóa học, Sinh học, Vật lý, Địa lý, Mĩ thuật, Giáo dục công dân, giáo dục bảo
vệ môi trường và hiểu biết xã hội vào giảng dạy bài “Những thành tựu chủ yếu
và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật - Lịch sử 9” một cách có
hiệu quả, nên tơi xin mạnh dạn trình bày đề tài: “ Sử dụng kiến thức liên môn
trong dạy học bài: Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng
khoa học - kĩ thuật - Lịch sử 9 nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh ở
trường THCS&THPT Như Thanh” để cùng trao đổi với các đồng nghiệp đang
giảng dạy môn mơn Lịch sử nói chung và dạy ở trường THCS&THPT Như Thanh
nói riêng, nhằm nâng cao năng lực chun mơn, góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Trong thực tế hiện nay ở trường THCS&THPT Như Thanh việc học Lịch sử
đối với một bộ phận học sinh là quá khó và nhàm chán. Do hàng ngày các em chỉ
thụ động tiếp thu những kiến thức có trong sách giáo khoa. Dẫn đến các em chán
học, lười học, chất lượng học không cao. Đặc biệt là đối với môn Lịch sử lớp 9,
nhiều em học sinh còn xem đây là mơn phụ nên cịn sao nhãng trong việc học.
Khi phát phiếu điều tra về mức độ hứng thú học tập bộ môn của học sinh
khối 9 năm học 2019 - 2020 trước khi giáo viên chưa áp dụng phương pháp liên
môn trong dạy học, cho thấy kết quả như sau :
Số HS có hứng thú
Số HS khơng có hứng thú
Lớp
Tổng số HS
SL
%
SL

%
9A
32
12
37,5
20
62,5
5


9B

34

10

29,4

24

70,6

2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Biện pháp thứ nhất là: xác định rõ ràng, chính xác về mục tiêu,
kiến thức trọng tâm của bài học từ đó thiết kế phạm vi tích hợp kiến thức
liên môn trong dạy học:
* Lý do đề xuất: bài “Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của
cách mạng khoa học- kĩ thuật” - Lịch sử lớp 9. Với mục tiêu là giáo dục cho
học sinh thấy rõ ý chí vươn lên khơng ngừng, sự phát triển khơng có giới hạn
của trí tuệ con người nhằm phục vụ cuộc sống ngày càng đòi hỏi cao của chính

con người qua các thế hệ. Từ đó giúp học sinh nhận thức: cố gắng chăm chỉ học
tập, có ý chí và hồi bão vươn lên, bởi ngày nay hơn bao giờ hết con người cần
phải được đào tạo nhằm tạo nên nguồn nhân lực có chất lượng thiết thực đáp
ứng những u cầu của sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.Vì
vậy, để đạt được mục tiêu của bài học cần sử dụng linh hoạt các phương pháp
dạy học, trong đó phương pháp sử dụng kiến thức liên mơn đóng vai trị quan
trọng.
* Biện pháp thực hiện:
+ Trước hết là xác định mục tiêu tổng thể: Sau khi học xong bài, học sinh cần:
- Biết được những thành tựu chủ yếu của cách mạng khoa học- kĩ thuật.
- Đánh giá được ý nghĩa, những tác động tích cực và hậu quả tiêu cực của
cách mạng khoa học- kĩ thuật.
- Rèn luyện cho học sinh phương pháp tư duy, phân tích và liên hệ, so
sánh.
- Giáo dục cho học sinh có ý thức chăm chỉ trong học tập và cuộc sống, có
ý chí và hồi bão vươn lên không ngừng.
- Phát triển năng lực tự học, sáng tạo say mê nghiên cứu khoa học. Năng
lực hợp tác làm bài tập nhóm. Sử dụng cơng nghệ thơng tin v truyền thông.
- Phát triển năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp.
+ Thứ hai là xác định nội dung trọng tâm các môn học cần thực hiện dạy
liên môn trong bài bao gồm:
- Môn Địa lý: với kiến thức Địa lý, bước đầu giúp học sinh biết được
nguồn gốc cuộc cách mạng khoa học- kĩ thuật lần hai khởi đầu ở nước Mỹ.
- Môn Sinh học: giúp học sinh biết được những thành tựu về phương
pháp sinh sản vơ tính từ tế bào lấy ở tuyến vú của một con cừu đang có thai, con
cừu này được đặt tên là Đô-li. Không lâu sau, con người đạt được một thành tựu
khoa học có ý nghĩa đặc biệt to lớn là “bản đồ gen người”. Với thành tựu khoa
học này trong tương lai gần người ta có thể chữa trị được những căn bệnh nan
y... Từ đó, rèn cho học sinh kỹ năng biết vận dụng kiến thức vào thực tế, say mê
nghiên cứu khoa học. Biết quý trọng gìn giữ thành quả mà ơng cha để lại.

- Mơn Vật lý: giúp học sinh biết được con người đã tìm ra các nguồn
năng lượng mới hết sức phong phú và vô tận như năng lượng nguyên tử, năng
lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng thủy triều…những nguồn năng
6


lượng này đang được ứng dụng vào cuộc sống và sản xuất nhằm nâng cao mức
sống và chất lượng cuộc sống của con người.
- Mơn Hóa học: giúp học sinh biết được những thành tựu về công nghệ
sáng chế những vật liệu mới như chất pô- li- me (chất dẻo) đang giữ vị trí quan
trọng hàng đầu trong đời sống hàng ngày của con người. Giúp các em biết được
các vật liệu này đã được ứng dụng rất nhiều trong đời sống hàng ngày.
- Tích hợp mơi trường: học sinh biết được bên cạnh những thành tựu to
lớn thì vẫn còn mặt trái từ cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật mang lại đó là: vũ
khí hạt nhân, chất thải, ơ nhiễm mơi trường, các loại thuốc hóa học ảnh hưởng
đến sức khỏe của con người …
- Tích hợp với hiểu biết xã hội: qua tài liệu tham khảo, các thông tin từ
ti-vi, Internet … học sinh ngưỡng mộ các thành tựu khoa học- kĩ thuật của nhân
loại nói chung và của Việt Nam nói riêng. Từ đó, khi đang ngồi trên ghế nhà
trường, học sinh biết chăm chỉ học tập, say mê nghiên cứu khoa học. Sau này
lớn lên góp phần vào cơng cuộc xây dựng đất nước ta.
- Tích hợp với mơn Giáo dục cơng dân: qua bài học các em u thích
mơn Lịch sử, có hứng thú với các phát minh khoa học- kĩ thuật, có ý thức bảo vệ
môi trường, xử lý rác thải công nghiệp…
- Tích hơp với mơn Mĩ thuật: dựa vào kiến thức môn Mĩ thuật đã học
trong nhà trường, giúp học sinh biết cách vẽ và phối màu một bản đồ tư duy
trong khâu tổng kết một bài học hình thành kiến thức mới.
* Tác dụng: việc xác định nội dung trọng tâm các mơn học liên mơn một
cách chính xác, cụ thể sẽ giúp giáo viên và học sinh vận dụng kiến thức liên
môn một cách phù hợp vào từng đơn vị kiến thức của bài học, từng hoạt động

của q trình dạy học; từ đó các em sẽ vui vẻ phấn khởi và hào hứng trong quá
trình học tập, phát huy được sự chủ động, tích cực học tập của học sinh.
2.3.2. Biện pháp thứ hai là: sử dụng kiến thức liên môn đạt hiệu quả thông
qua khâu chuẩn bị bài của giáo viên và học sinh
* Lý do đề xuất: Chuẩn bị bài mới là việc làm thường xuyên và quan
trọng của giáo viên và học sinh trong mỗi tiết học. Với việc sử dụng kiến thức
liên môn trong một tiết học của bộ mơn Lịch sử thì việc chuẩn bị các kiến thức,
thiết bị, phương tiện dạy học lại càng quan trọng hơn. Bởi vì với thời lượng một
tiết học vừa phải dạy kiến thức của bài học, vừa phải vận dụng phù hợp kiến
thức các môn học có liên quan, nếu khơng có sự chuẩn bị trước thì sẽ rất mất
thời gian để định hình dẫn đến cả giáo viên và học sinh sẽ lúng túng trong quá
trình thực hiện các hoạt động dạy học trên lớp.
Từ đặc trưng của nhiệm vụ tiết học như vậy, nên việc chuẩn bị bài ở nhà
là rất cần thiết và quan trọng đối với giáo viên và học sinh ở môn Lịch sử khi sử
dụng kiến thức liên môn trong dạy học.
* Biện pháp thực hiện:
- Đối với giáo viên: Việc chuẩn bị chu đáo, chính xác về kiến thức liên quan,
thiết bị, phương tiện dạy học đóng vai trị quan trọng cho việc thành cơng của
tiết dạy. Giáo viên phải nghiên cứu bài dạy trước để giao nhiệm vụ cụ thể cho
7


học sinh, để các em chuẩn bị trước bài học ở nhà. Giao nhiệm vụ cho học sinh
cũng là khâu quan trọng, quyết định sự thành công của việc dạy học liên môn.
Tuỳ theo nội dung của từng đơn vị kiến thức, từng hoạt động mà giáo viên giao
nhiệm vụ cho từng nhóm hoặc từng cá nhân, giáo viên định hướng cho học sinh
cách tiếp cận kiến thức, sưu tầm tranh ảnh, tài liệu như vậy các em sẽ chủ động
về mặt kiến thức bài học. Trong hoạt động này, cả giáo viên và học sinh đều rèn
luyện được kĩ năng tư duy chủ động trong chuẩn bị bài học để có thể làm chủ
được tri thức liên quan đến quá trình học tập, như vậy học sinh sẽ tham gia vào

q trình học một cách thích thú hơn.
Đối với việc dạy học liên môn trong bài “Những thành tựu chủ yếu và ý
nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học- kĩ thuật” giáo viên cần chuẩn bị đầy
đủ và hợp lý các yêu cầu sau:
+ Thiết bị, phương tiện dạy học:
- Máy chiếu.
- Giấy A0, bút màu
+ Nguồn tư liệu, học liệu:
- Sách giáo khoa, sách giáo viên môn Lịch sử 9, chuẩn kiến thức kĩ năng
môn Lịch sử THCS. Giáo án.
- Tranh ảnh, tư liệu, một số địa danh trong nước và trên thế giới từ các tư
liệu trên các nguồn thông tin đại chúng.
- Phần mềm vẽ bản đồ tư duy
- Phiếu học tập của học sinh.
- Sách giáo khoa Vật lí 9.
- Sách giáo khoa Sinh học 9
- Sách giáo khoa Hóa học 9
+ Giao nhiệm vụ cho HS:
- Cả lớp đọc trước bài học và trả lời các câu hỏi theo các mục trong sách
giáo khoa.
- Cả lớp đọc tham khảo các kiến thức trong sách giáo khoa Vật lí, Sinh
học, Hóa học lớp 9 có liên quan đến các thành tựu của cuộc cách mạng khoa học
- kĩ thuật: phương pháp sinh sản vô tính, bản đồ gen người, những nguồn năng
lượng mới, những vật liệu nhân tạo
- Mỗi tổ chuẩn bị một bộ bút sáp màu
- Đối với học sinh: Các em phải đọc trước bài học, phải tham khảo các kiến
thức của bài học có liên quan đến tiết học, phải soạn bài và thực hiện các yêu
cầu mà giáo viên đã giao cho trên lớp ở tiết học trước.
Cụ thể học sinh phải chuẩn bị đầy đủ những yêu cầu sau:
- Đọc trước bài học, nghiên cứu trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa

- Đọc tìm hiểu về các kiến thức liên quan đến các thành tựu của cuộc cách
mạng khoa học - kĩ thuật trong các tài liệu sách giáo khoa Vật lí, Sinh học, Hóa
học lớp 9
- Các tổ chuẩn bị mỗi tổ một bộ bút sáp màu

8


*Tác dụng: việc chuẩn bị bài mới như vậy sẽ giúp giáo viên và học sinh
có kiến thức và đồ dùng, phương tiện cơ bản phục vụ cho tiết học. Giúp giáo
viên tổ chức các hoạt động dạy học có hiệu quả hơn, học sinh sẽ hứng thú học
tập hơn, khắc phục được sự nhàm chán, thụ động của học sinh.
Trong quá trình thực hiện dạy học vận dụng kiến thức liên môn với việc
giáo viên thường xuyên cập nhật và lựa chọn những tư liệu, hình ảnh một cách
chính xác, kịp thời, có tính thời sự phù hợp với thực tế phát triển của xã hội
cũng như điều kiện của địa phương, điều kiện giảng dạy của nhà trường thì sẽ
đạt hiệu quả giáo dục cao.
2.3.3. Biện pháp thứ ba là: vận dụng kiến thức liên môn thông qua tổ chức
các hoạt động dạy học trên lớp:
*Lý do đề xuất: việc xác định rõ ràng, đầy đủ nội dung với cách thức tiến
hành vận dụng kiến thức liên môn trong từng hoạt động dạy học là vô cùng cần
thiết đối với một tiết học. Tiến trình thực hiện khéo léo, hợp lý các hoạt động dạy
học sẽ tạo được cảm hứng và kết quả giờ học tốt cho cả giáo viên và học sinh.
*Biện pháp thực hiện:
- Thứ nhất là đối với hoạt động tạo tình huống: đây là hoạt động rất quan
trọng mở đầu cho một tiết học nhằm lôi cuốn, thu hút sự chú ý của học sinh.
Vì vậy để thu hút được các em vào tiết học, làm cho tiết học sơi động hơn
thì giáo viên phải có sự sáng tạo, linh hoạt vận dụng nhiều hình thức tạo tình
huống khác nhau trong những bài học, tiết học khác nhau như giáo viên cho học
sinh xem một đoạn video, tranh ảnh, bộ phim hoạt hình, nhân vật, địa danh lịch

sử...có liên quan đến bài học hình thành kiến thức mới.
Sau đó giáo viên đặt câu hỏi để tạo ra mâu thuẫn trong nhận thức của học
sinh giữa những cái đã biết với những cái chưa biết, từ đó kích thích tính tị mị,
sự khao khát tìm hiểu những vấn đề chưa biết ở các em.
Trên cơ sở học sinh trình bày sự hiểu biết về câu hỏi tạo tình huống, giáo
viên sẽ lựa chọn kiến thức để kết nối, dẫn dắt học sinh vào bài.
Khi giáo viên biết cách tạo tình huống hấp dẫn, hợp lí thì sẽ khơi gợi được
tiềm năng của học sinh, tạo ra tâm thế hào hứng, tạo ra sự ham muốn tìm tịi,
khám phá tri thức mới ở các em học sinh, góp phần vào hiệu quả của giờ dạy.
Với bài“Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng
khoa học- kĩ thuật” bản thân tôi lựa chọn cách tạo tình huống như sau:
A. HOẠT ĐỘNG TẠO TÌNH HUỐNG
1. Mục tiêu: Hoạt động này nhằm tạo ra mâu thuẫn nhận thức giữa những
kiến thức đã biết và chưa biết về những thành tựu của khoa học - kĩ thuật, để từ
đó kích thích sự hứng thú, khát khao, mong muốn tìm hiểu những vấn đề chưa
biết ở hoạt động hình thành kiến thức mới của bài học như: nguồn gốc, đặc
điểm, những thành tựu cơ bản, ý nghĩa của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật ?
Những tác động của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật đối với cuộc sống con
người ?
2. Phương thức:

9


- GV giao nhiệm vụ cho học sinh: hãy quan sát một số tranh ảnh sau và
trả lời câu hỏi:

Em biết gì về những hình ảnh trên ? Với sự phát triển của khoa học kĩ
thuật có ảnh hưởng, tác động như thế nào đến đời sống nhân loại ?
- HS quan sát, suy nghĩ và đưa ra ý kiến của mình

3. Gợi ý sản phẩm:
Mỗi học sinh có thể trình bày sự hiểu biết ở mức độ khác nhau, giáo viên
sẽ lựa chọn một sản phẩm nào đó của học sinh để làm tình huống kết nối vào
bài.
- Thứ hai là đối với hoạt động hình thành kiến thức mới: đây là hoạt động
chủ yếu của tiết học nhằm giúp học sinh tìm tịi, lĩnh hội được các kiến thức cơ
bản của bài học, giúp học sinh rèn luyện và hình thành một số kĩ năng, năng lực
cần thiết.
Vì vậy để học sinh chủ động, tích cực, hứng thú tham gia vào các hoạt
động trong giờ học có sử dụng kiến thức liên môn, giáo viên phải thực sự là
người hướng dẫn, điều khiển các hoạt động học của học sinh. Giáo viên phải vận
dụng các hình thức, phương thức hoạt động sao cho phù hợp với từng đơn vị
kiến thức, từng nội dung kiến thức, kết hợp kiến thức liên môn hợp lý, tránh bị
10


sa đà sang kiến thức các môn học khác, biến giờ học Lịch sử sang giờ học các
môn học khác.
Giáo viên có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau như trình chiếu
tranh ảnh, sơ đồ, lược đồ, nhân vật, địa danh lịch sử... sau đó phát vấn, đàm
thoại; nêu và giải quyết vấn đề, phát phiếu học tập, hoạt động cá nhân, thảo luận
cặp đơi, thảo luận nhóm lớn... để học sinh tìm ra kiến thức mới.
Khi giáo viên sử dụng linh hoạt, sáng tạo nhiều phương pháp khác nhau
trong giờ học sẽ làm cho giờ học không bị tẻ nhạt, hơn nữa học sinh trở thành
chủ thể của hoạt động thì các em sẽ phấn khởi, thích thú, say mê tìm tịi kiến
thức, giờ học sẽ đạt kết quả cao hơn.
Với bài“Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng
khoa học- kĩ thuật” có hai mục lớn, bản thân tôi đã lựa chọn các phương thức
như trình chiếu tranh ảnh, phát vấn, hoạt động cá nhân, phiếu học tập, thảo luận
trao đổi nhóm cặp đơi, nhóm lớn.. cụ thể như sau:

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
I. Những thành tựu chủ yếu của cách mạng khoa học- kĩ thuật.
1. Mục tiêu: Trình bày được các thành tựu chủ yếu của cách mạng khoa
học- kĩ thuật.
2. Phương thức:
- Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh: đọc thơng tin SGK kết hợp quan sát
hình ảnh, em hãy cho biết:

Bản đồ nước Mĩ
+ Nước nào khởi đầu cho cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật hiện đại ?
(tích hợp với mơn Địa lý)

11


Cừu Đô-li
Bản đồ gen người (tháng 6-2000)
+ Trong lĩnh vực sinh học con người đã đạt được những thành tựu kì diệu nào
?( tích hợp với mơn Sinh học )

Lap top

Dây chuyền sản xuất ô tô được vận hành
với những cánh tay Rô-bốt.
+ Trong lĩnh vực kĩ thuật đã đạt được những thành tựu nào?

Năng lượng nguyên tử
Năng lượng gió
+ Con người đã tạo ra những nguồn năng lượng mới nào?Năng lượng đó
được tạo ra từ đâu?(tích hợp với mơn Vật lí )

12


Ngôi nhà được làm từ Pin năng lượng
mặt trời bằng

Chất dẻo pơ-li-me

+ Bằng sự hiểu biết của mình em hãy cho biết con người đã tạo ra những
nguồn vật liệu nào? Những vật liệu mới đã được ứng dụng như thế nào trong
cuộc sống?( tích hợp mơn Hóa học )

Phân Đạm.
Phân NPK
+ Gia đình em làm nơng nghiệp vậy em có biết những lọai phân hóa học nào
được bón cho cây trồng?(tích hợp với mơn Sinh học và Hóa học)
+ Ở Việt Nam đã áp dụng những thành tựu khoa học - kĩ thuật phục vụ cuộc
sống của nhân dân ta như thế nào ?(tích hợp với hiểu biết xã hội)
- Trong hoạt động này giáo viên tổ chức cho học sinh hoạt động cá nhân: giáo
viên phát phiếu học tập cho từng em, trên phiếu có ghi từng lĩnh vực cụ thể, học
sinh chỉ cần điền phần thành tựu vào phiếu để tìm ra những thành tựu cơ bản của
cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật và sau đó thảo luận cặp đôi để liên hệ được
việc áp dụng thành tựu khoa học - kĩ thuật vào sản xuất và đời sống ở nước ta.
- Trong quá trình học sinh làm việc, giáo viên thường xuyên quan sát, để kịp
thời phát hiện những khó khăn của học sinh để gợi ý hoặc trợ giúp.

13

- Trong phần này giáo viên kết hợp sử dụng cơng nghệ thơng tin chiếu một số
hình ảnh và bổ sung một số thông tin về việc Việt Nam ứng dụng thành tựu khoa
học - kĩ thuật vào đời sống và sản xuất. ( Phần phụ lục)
3. Gợi ý sản phẩm:
+ Nước nào khởi đầu cho cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật hiện đại ?
Với việc quan sát lược đồ và bằng kiến thức của mình học sinh đưa ra được câu
trả lời: nước Mĩ là nước khởi đầu của cuộc cách mạng KH-KT lần hai
+ Những thành tựu chủ yếu của cuộc cách mạng KH-KT từ năm 1945 đến nay:
Về khoa học cơ bản: có những phát minh to lớn như phương pháp sinh
sản vơ tính, “bản đồ gen người”… từ đó ứng dụng vào cuộc sống.
Về công cụ sản xuất mới: phát minh lớn về máy tính điện tử, máy tự
động và hệ thống máy tự động.
Về nguồn năng lượng mới: Rất phong phú như năng lượng nguyên tử,
năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng thủy triều...
Về sáng chế những vật liệu mới: những vật liệu mới do con người tạo ra
như chất phô-li-me (chất dẻo), những vật liệu siêu bền, siêu nhẹ, siêu dẫn, siêu
cứng, ti-ta...
Cuộc “Cách mạng xanh” trong nông nghiệp: những biện pháp cơ khí
hóa, điện khí hóa, thủy lợi hóa, hóa học hóa và những phương pháp lai tạo giống
mới, chống sâu bệnh.
Về giao thông vận tải, thông tin liên lạc và chinh phục vũ trụ: Máy
bay siêu âm, tàu hỏa tốc độ cao; Phát sóng vơ tuyến hết sức hiện đại, Thành tựu
kì diệu trong lĩnh vực du hành vũ trụ
II. Ý nghĩa và tác động của cách mạng khoa hoc- kĩ thuật.
1. Mục tiêu: Đánh giá được ý nghĩa, tác động tích cực và hậu quả tiêu
cực của cuộc các mạng khoa học- kĩ thuật.
2. Phương thức:
- GV giao nhiệm vụ cho học sinh đọc thông tin trong SGK kết hợp quan sát hình
ảnh, hãy cho biết:
+ Những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học- kĩ thuật có ý nghĩa như thế

nào đối với đời sống con người ?
+ Cuộc cách mạng khoa học- kĩ thuật đã ảnh hưởng đến đời sống của con người
ra sao? ( Tích hợp giáo dục bảo vệ mơi trường và mơn Giáo dục công dân )

14


Mĩ ném bom nguyên tử xuống Nhật Bản năm 1945.

Ô nhiễm môi trường.

15


Dịch bệnh.

Tai nạn

Đạo đức xã hội.
- Trong hoạt động này giáo viên tổ chức hoạt động trao đổi cặp đôi ở câu hỏi
phần ý nghĩa, thảo luận nhóm lớn đối với câu hỏi phần tác động sau đó cho học
sinh báo cáo kết quả.
- Trong quá trình học sinh làm việc, GV chú ý đến các học sinh, các cặp đơi và
các nhóm để có thể gợi ý hoặc trợ giúp khi các em gặp khó khăn.
- GV sử dụng các phương pháp dạy học trao đổi đàm thoại và sử dụng đồ dùng
trực quan để khai khác tranh ảnh, để học sinh thấy được những điều tốt đẹp mà
cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật đem lại cũng như những hậu quả tiêu cực
của nó đối với đời sống con người và xã hội loài người.
- Ở phần này giáo viên bổ sung thông tin của một số hình ảnh nói về hậu quả
tiêu cực ( Phần phụ lục)

3. Gợi ý sản phẩm:
16


Với câu hỏi trên, gợi ý sản phẩm là:
+ Những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật có ý nghĩa như thế
nào đối với đời sống con người ?
- Mang lại sự tiến bộ phi thường, những thành tựu kì diệu và những thay đổi
trong cuộc sống con người
- Nâng cao mức sống và chất lượng cuộc sống của con người.
+ Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật đã ảnh hưởng đến đời sống của con
người ra sao?
- Tích cực: Thay đổi cơ cấu dân cư lao động theo xu hướng tỉ lệ dân cư lao
động trong các ngành công nghiệp, nông nghiệp giảm, tỉ lệ dân cư lao động
trong các ngành dịch vụ tăng.
- Tiêu cực: sản xuất các loại vũ khí có sức hủy diệt lớn, nạn ơ nhiễm mơi
trường, ơ nhiễm phóng xạ nguyên tử, tai nạn giao thông, tai nạn lao động, dịch
bệnh cùng những suy thoái về đạo đức và an ninh xã hội.
- Thứ ba là ở hoạt động luyện tập, củng cố kiến thức bài học: sau khi học
xong một bài học, một tiết học thì việc củng cố, hệ thống lại kiến thức là cần
thiết nhằm giúp học sinh khắc sâu những kiến thức cơ bản vừa mới tìm được.
Vì vậy để học sinh hiểu bài và khắc sâu được kiến thức thì tùy từng bài
học, tiết học giáo viên có thể vận dụng nhiều phương pháp như phát vấn - đàm
thoại, làm bài tập nhanh, trò chơi ơ chữ, trị chơi ai nhanh hơn, vẽ sơ đồ tư duy...
Khi giáo viên sử dụng phương pháp phù hợp trong hoạt động này sẽ giúp
các em nhớ bài nhanh và nhớ được lâu hơn, các em cũng sẽ chủ động hơn trong
việc ôn bài và làm bài tập, việc học bài cũ sẽ khơng cịn áp lực, nặng nề đối với
học sinh.
Với bài“Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng
khoa học- kĩ thuật” bản thân tôi đã lựa chọn phương thức thảo luận trao đổi

nhóm lớn, cụ thể như sau:
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP:
1. Mục tiêu: nhằm củng cố, hệ thống hóa, hồn thiện kiến thức mới mà
học sinh đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về: những thành tựu
chủ yếu của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật, ý nghĩa to lớn và những tác
động ảnh hưởng của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật đối với cuộc sống con
người và xã hội loài người
2. Phương thức:
- GV giao nhiệm vụ cho học sinh: chia lớp thành 4 nhóm lớn để vẽ sơ đồ
tư duy khái quát lại nội dung kiến thức chính của bài học, để khắc sâu kiến thức.
( Tích hợp mơn Mĩ thuật )
- Trong q trình làm việc học sinh có thể trao đổi với giáo viên.
- Thơng qua hoạt động nhóm, học sinh chủ động tích cực làm việc và đạt
được mục tiêu giáo viên đề ra. Các nhóm hoạt động tích cực, nắm được nội dung
của bài. Biết cách vẽ và phối màu. Các sản phẩm của các nhóm đều chính xác và
có tính thẩm mỹ cao
17


3. Gợi ý sản phẩm: Sơ đồ tư duy khái quát nội dung bài học:

- Thứ tư là ở hoạt động vận dụng, mở rộng nâng cao kiến thức, liên hệ
thực tế: hoạt động này nhằm giúp học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học
để liên hệ, vận dụng vào học tập và cuộc sống, thực hiện có hiệu quả việc học đi
đơi với hành.
Vì vậy để học sinh vận dụng kiến thức của bài học vào trong cuộc sống
một cách thiết thực nhất và có hiệu quả cao thì giáo viên phải tìm những phương
thức phù hợp, vừa sức với sự nhận thức và tầm hiểu biết ở lứa tuổi của các em.
Giáo viên có thể đưa ra những câu hỏi liên hệ trách nhiệm bản thân học sinh,
liên hệ với địa phương học sinh đang sinh sống, liên hệ với tình hình đất nước,

thế giới hiện nay hoặc sưu tầm tranh ảnh, những câu chuyện về nhân vật lịch sử,
địa danh lịch sử...
Khi giáo viên giao nhiệm vụ vừa sức và có tính thuyết phục với học sinh
thì sẽ kích thích được sự say mê, tìm tòi, khám phá, nghiên cứu của các em.
Giúp các em hiểu rằng Lịch sử cũng là một bộ môn khoa học đòi hỏi sự tư duy
và gắn liền với cuộc sống hiện tại. Như vậy các em sẽ không cảm thấy việc học
Lịch sử là khó khăn, nhàm chán, sẽ u thích mơn học hơn.
Đối với bài“Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách
mạng khoa học- kĩ thuật” bản thân tôi đã lựa chọn phương thức thảo luận trao
đổi nhóm lớn và giao nhiệm vụ về nhà sưu tầm tư liệu, tranh ảnh, cụ thể như
sau:
C. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG, MỞ RỘNG:
1. Mục tiêu: Nhằm vận dụng kiến thức mới mà học sinh đã lĩnh hội được
để giải quyết những vấn đề mới trong học tập và trong thực tiễn về:
- Những việc làm cần thiết của con người để hạn chế những tác động tiêu
cực của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật.
18


- Thái độ của học sinh đối với cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật.
2. Phương thức:
- GV giao nhiệm vụ cho học sinh: chủ yếu là hoạt động nhóm, trong q
trình làm việc học sinh có thể trao đổi với thầy, cơ giáo:
+ Con người đã có những giải pháp nào để hạn chế những tác động tiêu
cực của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật ?
+ Là học sinh em có thái độ như thế nào đối với cuộc cách mạng khoa học
- kĩ thuật ?
- Thơng qua các hoạt động nhóm học sinh chủ động học tập, tích cực tìm
tịi, trao đổi và đạt được mục tiêu giáo viên đề ra.
- Ngoài ra giáo viên giao nhiệm vụ về nhà cho 2 nhóm học sinh:

+ Nhóm 1 (gồm tổ 1 và tổ 2): Tìm hiểu thêm các tư liệu liên quan đến
bài học: những thành tựu khoa học - kĩ thuật mà Việt Nam đã ứng dụng vào đời
sống, sản xuất, những hậu quả tiêu cực đã và đang gây ra từ việc ứng dụng khoa
học kĩ thuật ở Việt Nam và ở địa phương học sinh đang sinh sống.
+ Nhóm 2 (gồm tổ 3 và tổ 4): Sưu tầm tranh ảnh: về các thành tựu khoa
học - kĩ thuật, tranh ảnh về các hậu quả tiêu cực của cuộc cách mạng khoa học kĩ
thuật gây ra như ô nhiễm môi trường, tai nạn, dịch bệnh...
3. Gợi ý sản phẩm:
+ Con người đã có những giải pháp nào để hạn chế những tác động tiêu
cực của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật ?
- Sử dụng những nguồn năng lượng sạch (Năng lượng mặt trời, nguyên tử…)
- Sử dụng an toàn các sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học
theo đúng quy định.
- Tích cực trồng cây xanh, lập “vành đai xanh” bảo vệ môi trường.
- Tuyên truyền công tác bảo vệ môi trường đến mọi người dân ở địa
phương, trong nước và mọi quốc gia trên thế giới.
- Ứng dụng những thành tựu khoa học- kĩ thuật phục vụ cuộc sống vào
những mục đích tích cực…
+ Là học sinh em có thái độ như thế nào đối với cuộc cách mạng khoa học
- kĩ thuật ?
- Nhận thức rõ vai trò, tầm quan trọng, cũng như tác hại của cuộc cách
mạng khoa học - kĩ thuật đối với cuộc sống con người. Tích cực học tập để có
đủ kiến thức và kỹ năng để làm chủ được các công nghệ mới, làm việc trong
thời cuộc mới.
- Tham gia các hoạt động phù hợp với lứa tuổi, bảo vệ hịa bình, bảo vệ
môi trường, trồng cây xanh, chấp hành luật an tồn giao thơng...Vận động những
người xung quanh cùng thực hiện.
+ Phần nhiệm vụ giao về nhà cho 2 nhóm hơm sau giáo viên sẽ kiểm tra
và nhận xét, đánh giá.
*Tác dụng: Với việc vận dụng kiến thức liên môn trong các hoạt động

dạy học trên lớp giúp giáo viên và học sinh được trau dồi kiến thức ở nhiều môn
học khác nhau. Trong mỗi hoạt động giáo viên đã sử dụng các phương pháp
19


khác nhau theo đặc trưng của môn học, đã phát huy tính tích cực học tập của học
sinh. Làm cho học sinh không bị nhàm chán với các con số khô khan. Giờ học
Lịch sử trở nên sinh động, hấp dẫn hơn rất nhiều.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Qua thực tế dạy học nhiều năm tôi thấy rằng việc kết hợp kiến thức giữa
các môn học vào để giải quyết một vấn đề nào đó trong một môn học là việc làm
hết sức cần thiết. Điều đó khơng chỉ địi hỏi người giáo viên giảng dạy bộ môn
nắm bắt nhuần nhuyễn kiến thức bộ môn mình giảng dạy mà cịn cần phải khơng
ngừng trau rồi kiến thức của những môn học khác để giúp các em giải quyết các
tình huống, các vấn đề đặt ra trong môn học một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất,
giúp học sinh hiểu rộng hơn, sâu hơn về vấn đề trong mơn học đó.
Khơng những vậy mà việc dạy học liên mơn cịn giúp học sinh phát triển
năng lực, kỹ năng vận dụng sáng tạo kiến thức. Làm cho học sinh hứng thú khi
học tập bộ môn, phát huy được tính tích cực của học sinh, bên cạnh đó, giáo
viên có thể nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ, góp phần đổi mới phương
pháp dạy học ở nhà trường và nâng cao chất lượng giáo dục bộ mơn.
Vì vậy, với bài “Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách
mạng khoa học - kỹ thuật - Lịch sử 9”, việc dạy học theo hướng liên môn các
bộ mơn Hóa học, Sinh học, Vật lý, Địa lý, Mĩ thuật, Giáo dục công dân, giáo
dục bảo vệ môi trường và hiểu biết xã hội đã giúp học sinh tích cực chủ động,
trở thành chủ thể của hoạt động học tâp. Các em hào hứng, hăng say nắm bài
một cách hiệu quả, giờ học trở nên sinh động, hấp dẫn. Rèn được các kỹ năng,
đặc biệt là kỹ năng vận dụng kiến thức trong học tập vào trong thực tiễn, nâng
cao khả năng tổng hợp phân tích đánh giá và giải quyết vấn đề cho học sinh.

Đồng thời, hình thành thái độ tích cực trong học tập. Từ đó, học sinh có thói
quen tự học, tự rèn luyện. Các em biết xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiện,
sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và cộng đồng.
Điều này thể hiện rõ thông qua điều tra mức độ hứng thú học tập ở khối 9
năm học 2019 - 2020 sau khi giáo viên sử dụng phương pháp vận dụng kiến
thức liên môn trong dạy học, cho thấy kết quả như sau :

Lớp
9A
(Sử dụng phương pháp vận
dụng kiến thức liên môn)
9B
(Không sử dụng phương pháp
vận dụng kiến thức liên mơn)

Tổng số
HS

Số HS có hứng
thú
SL
%

Số HS khơng
có hứng thú
SL
%

32

29

90,6

3

9,4

34

10

29,4

24

70,6

20


Kết quả chất lượng bộ mơn cuối học kì I năm học 2019 - 2020 của khối 9:

9A

Tổng Số
HS
32

9B

34

Lớp

Khá-giỏi
SL
%
14
43,8
5

14,7

Trung bình
SL
%
16
50
20

58,8

Yếu-kém
SL
%
2
6,2
9

26,5

21


3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.
3.1. Kết luận
Khi thực hiện đề tài này, tôi đã nghiên cứu lý luận và căn cứ nội dung
chương trình sách giáo khoa cũng như thực trạng học sinh Trường THCS &
THPT Như Thanh, khi áp dụng trong thực tiễn giảng dạy đã đạt một số kết quả
như sau:
- Kết quả hoàn thành qua phiếu học tập nhóm của học sinh (có sự hướng
dẫn của giáo viên) ở cấp độ trung bình - khá, học sinh có kiến thức khá vững
chắc về các mơn học khác như đã nêu trên.
- Áp dụng kiến thức đã học vào thực tế, học sinh có ý thức cao trong việc
giữ gìn, bảo vệ mơi trường xung quanh, tham gia giao thông..
- Việc học tập lịch sử của học sinh khơng khơ khan, khó tiếp thu như
trước mà sinh động, hấp dẫn hơn. Học sinh lĩnh hội tri thức một cách sáng tạo,
có những nét cơ bản của sự tìm tịi khoa học. Vì chính các em tham gia vào việc
tìm hiểu kiến thức chứ khơng thụ động tiếp nhận kiến thức từ giáo viên. Học
sinh sẽ nhớ lâu, khắc sâu kiến thức, tránh được tình trạng nhầm lẫn hoặc hiện
đại hóa lịch sử. Học sinh từng bước u thích mơn học hơn.
Những biện pháp được trình bày trên đây đã được đúc kết kinh nghiệm từ
q trình tơi giảng dạy trên lớp, được công tác trong một môi trường làm việc
nghiêm túc và trên thực tế kết quả học sinh của lớp mình dạy. Qua từng giai đoạn
học, tơi nhận thấy cơ và trị hiểu nhau hơn, bản thân các em trong tiết học lịch sử
ln có sự mạnh dạn tin tưởng đưa ý kiến. Trong khi trình bày miệng, ngơn ngữ
được hình thành và hồn thiện cùng với việc phát triển tư duy. Điều này càng làm
tôi phải khơng ngừng tìm tịi, nghiên cứu kiến thức trước khi giải đáp cho các em,
mà đó cịn là động lực để tơi tiếp tục hồn thiện tốt vai trị của người giáo viên

trong thời đại mới.
Những biện pháp áp dụng vào dạy học bài “Những thành tựu chủ yếu và
ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật” này có thể áp dụng được
với các đối tượng học sinh lớp 9 nói riêng và tất cả các khối học khác trong cấp
học THCS. Những kinh nghiệm này tuy là nhỏ bé nhưng chắc chắn sẽ có những
tác dụng nhất định trong việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay.
3.2. Kiến nghị
Dạy học theo hướng liên môn có nhiều ưu điểm mặc dù để thực hiện thì
giáo viên phải mất nhiều thời gian nghiên cứu. Bên cạnh đó giáo viên phải ứng
dụng cơng nghệ thơng tin tốt, tra cứu và tự học hỏi với đồng nghiệp, qua mạng
Internet... để nội dung liên môn thực sự đạt kết quả cao.
Để nâng cao chất lượng dạy học ở cấp THCS, tơi xin có ý kiến đề xuất với
các cấp lãnh đạo như sau:
- Cần có phịng học chức năng của bộ môn.
- Hàng năm với những đề tài, sáng kiến kinh nghiệm đạt loại tốt, có áp
dụng thực với bộ mơn, ngành có chủ trương in ấn, xuất bản thành tập san để các
đơn vị, cá nhân tham khảo, học tập bồi dưỡng chuyên môn nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục.
22


Trên đây là kinh nghiệm của tôi đã áp dụng vào dạy bài học “Những
thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học - kĩ thuật” Lịch
sử 9. Tuy tôi đã cố gắng trong quá trình nghiên cứu, giảng dạy nhưng chắc
chắn rằng đang cịn nhiều điều thiếu sót. Mong Hội đồng khoa học và các đồng
nghiệp đóng góp ý kiến, bổ sung để sáng kiến được hồn thiện hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn !
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Như Thanh, ngày 10 tháng 6 năm 2020
Người viết sáng kiến kinh nghiệm:
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung
của người khác.

Bùi Thị Luyến

23


TÀI LIỆU THAM KHẢO
***☼***
1. Đổi mới phương pháp dạy học và sáng tạo với bản đồ tư duy của Trần
Đình Châu (Chủ biên) và Đặng Thị Thu Thủy, Trần Đức Vượng, Vương Thị
Phương Hạnh, Ngô Văn Chinh. Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
2. N.A.Ê rơphiép. Lịch sử là gì? . NXB giáo dục, 1981
3. Phan Ngọc Liên, Trần Văn Trị. Phương pháp dạy học lịch sử. NXB
giáo dục 1980
4. Phan Ngọc Liên, Trịnh Đình Tùng, Nguyễn Thị Cơi. Phương pháp dạy
học lịch sử tập 2. NXB Đại học sư phạm 2002.
5. Tham khảo các sáng kiến về Dạy học tích hợp, liên mơn trên Internet
6. Sách giáo khoa, sách giáo viên lịch sử lớp 9.
7. Một số vấn đề đổi mới PPDH ở trường THCS của bộ GD-ĐT.
8. Chuẩn kiến thức kĩ năng môn Lịch sử THCS.

24


DANH MỤC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Bùi Thị Luyến
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường THCS&THPT Như Thanh
Cấp đánh giá
Kết quả
xếp loại
đánh giá Năm học
TT
Tên đề tài SKKN
(Ngành GD cấp
xếp loại
đánh giá
huyện/tỉnh;
(A, B,
xếp loại
Tỉnh...)
hoặc C)
Sử dụng thức Liên môn Ngữ
1
Văn, Địa Lý để dạy phần
Ngành giáo dục
Năm học
chương V: “ Việt Nam từ cuối
Loại C
cấp tỉnh
2014-2015
1946 đến 1954”. Lịch sử lớp
9.

“Biện pháp để nâng cao hiệu Ngành giáo dục
Loại A
2
quả giờ dạy “Làm bài tập
cấp huyện
Lịch sử” ở lớp 7 trường
Năm học
Ngành giáo dục
THCS&THPT Như Thanh”.
2017-2018
Loại C
cấp tỉnh

25