THU HOẠCH quản lý kinh tế NHà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và mở cửa ở nước ta hiện nay

THU HOẠCH-Quản lý kinh tế NHà Nước trong nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và mở cửa ở nước ta
hiện nay

Lý luận về Nhà nước chuyên chính vơ sản là nội dung cơ
bản, cốt lõi, có vị trí đặc biệt quan trọng trong học thuyết MácLênin. Nó đã vạch ra tính tất yếu của cuộc đấu tranh giai cấp
giữa vô sản và tư sản tất yếu dẫn đến việc thiết lập nhà nước
chun chính vơ sản. Đây là kiểu nhà nước mới xuất hiện đầu
tiên trong lịch sử – nhà nước nửa nhà nước, nhà nước tự tiêu
vong – nhà nước lấy việc tổ chức quản lý kinh tế, và xây dựng
làm chủ yếu.
Theo quan điểm của Mác, Ăngghen, Nhà nước xã hội chủ
nghĩa có vai trò to lớn trong tổ chức quản lý điều hành, phát triển
xã hội nói chung và quản lý phát triển kinh tế nói riêng. Từ sự
phân tích bản chất, chức năng, nhiệm vụ của các nhà nước tồn
tại trong lịch sử nói chung và nhà nước chun chính vơ sản nói
riêng, hai Ơng đi đến khảng định: Chun chính vơ sản là sự
thống trị về chính trị của giai cấp cơng nhân đối với tồn xã hội.
Chun chính vơ sản ra đời từ khi cách mạng vô sản thành công
và có sứ mệnh đến khi giai cấp cơng nhân xây dựng thành công
chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên tồn thế giới, xóa bỏ
hồn tồn bóc lột, đưa nhân dân lao động lên địa vị làm chủ mọi


mặt đời sống xã hội. Đó là nhiệm vụ hết sức khó khăn, phức tạp,
lâu dài, gian khổ. Cho nên, giai cấp vô sản phải tổ chức ra một bộ
máy nhà nước và sử dụng nó như một cơng cụ thiết yếu nhất để
quản lý mọi mặt đời sống xã hội, cải tạo xã hội cũ, xây dựng toàn
diện một xã hội mới. Để hồn thành nhiệm vụ đó Nhà nước
chun chính vơ sản phải lấy quản lý và phát triển kinh tế là trọng
tâm quan trọng nhất làm tiền đề, nền tảng vững chắc để quản lý

có hiệu quả trong lĩnh vực khác của đời sống xã hội. Bởi vì, trong
các mối quan hệ xã hội thì quan hệ sản xuất có vai trị quyết định
các mối quan hệ khác như: Chính trị, pháp quyền, đạo đức, văn
hóa… Trong mối quan hệ giữa Nhà nước và các quan hệ kinh tế
thì xuất phát từ mối quan hệ cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc
thượng tầng tuy nhiên, kiến chúc thượng tầng lại có vai trị tác
động to lớn đến cơ sở hạ tầng, thông qua công cụ quyền lực vật
chất chủ yếu đó là Nhà nước. Nhà nước đóng vai trị là một bộ
phận đặc biệt của kiến trúc thượng tầng, thông qua các công cụ
quản lý của mình, quản lý mọi mặt đời sống xã hội theo lợi ích
của giai cấp cầm quyền. Trong đó quản lý xã hội trên lĩnh vực
kinh tế có vai trị hết sức quan trọng, nó quyết định đến bản chất,
sự ổn định, xu hướng phát triển của xã hội và nền kinh tế. Chính
vì vậy, khi bàn về vai trị của nhà nước chun chính vơ sản Mác
và Ăngghen đã xem việc giai cấp cơng nhân giành chính quyền
nhà nước mới chỉ là giai đoạn đầu tiên, trước mắt, sau đó phải sử
dụng quyền lực nhà nước “để tăng nhanh số lượng những lực


lượng sản xuất"1. Thực chất tư tưởng trên của Mác và Ăngghen
đã nhấn mạnh vai trò quản lý của nhà nước chun chính vơ sản
trong lĩnh vực kinh tế.
Kế thừa và phát triển tư tưởng của Mác và Ăngghen, Lênin
cũng nhấn mạnh chức năng tổ chức xây dựng của chuyên chính
vơ sản. Ơng xem xét việc tích cực xây dựng chủ nghĩa cộng sản,
sáng tạo ra những quan hệ kinh tế mới là nhiệm vụ bức bách và
quan trọng hơn là đập tan sự phản kháng của giai cấp tư sản.
Trong lĩnh vực kinh tế, để thực hiện nhiệm vụ xây dựng “nhà
nước vơ sản phải hồn thành việc tước đoạt giai cấp tư sản, phát
triển mạnh mẽ các lực lượng sản phẩm, củng cố kỷ luật lao động

mới, nâng cao năng xuất lao động được xem là nhiệm vụ cơ bản”2
Đề cập đến chức năng tổ chức xây dựng của nhà nước
chun chính vơ sản, Lênin dành sự chú ý đặc biệt cho nhiệm vụ
quản lý. Bởi vì, sau khi giành chính quyền theo Lênin, vũ khí đuy
nhất mà nhờ nó giai cấp vơ sản có thể chiến thắng hoàn toàn giai
cấp tư sản là quản lý. Trong nhiệm vụ quản lý toàn diện đời sống
xã hội, Lênin xem quản lý nhà nước trong thời kỳ chun chính
vơ sản thực chất là quản lý kinh tế. Người còn nhấn mạnh: “hoạt
động tổ chức kinh tế đã trở thành chức năng chủ yếu của nhà
nước xã hội chủ nghĩa”3. Qua thực tiễn đấu tranh, lãnh đạo, chỉ
đạo nhà nước Nga xơ viết thực hiện chức năng, nhiệm vụ chun
chính vơ sản ngay từ năm 1918 Lênin đã nhấn mạnh vai trị quản
1
2
3

Mác- Ănggen tồn tập, tập38, NxbCTQG, H, 1998, tr124
Lênin toàn tập, Tập38, NxbTB, M, 1978, Tr118.
Những vấn đề lý luận quản lý, NxbKHXH, H, 1998, tr111.


lý của nhà nước đối với công tác kiểm kê, kiểm soát trên lĩnh vực
kinh tế. Bao gồm cả trong lĩnh vực sản xuất, phân phối và tiêu
dùng nhằm mục đích thủ tiêu tính tiểu tư sản, tính vơ chính phủ,
giữ vững bản chất của giai cấp công nhân của chun chính vơ
sản. Đồng thời, thơng qua đó thể hiện sức mạnh của nhà nước
trong quản lý kinh tế xã hội chủ nghĩa đang còn tồn tại nhiều
thành phần kinh tế. Chủ trương phát triển nền kinh tế nhiều thành
phần, tạo điều kiện cho mọi thành phần kinh tế phát triển, nhưng
phải kiểm kê, kiểm sốt. Điều đó có nghĩa là phải phát huy vai trò

của nhà nước trong quản lý nền kinh tế theo định hướng xã hội
chủ nghĩa.
Khi đánh giá 5 năm xây dựng bộ máy nhà nước, trong tác
phẩm “thà ít mà tốt” (1925), Lênin đã đặc biệt nhấn mạnh vai trò
quản lý của nhà nước. Theo đó, nhà nước phải phát huy vai trị
quản lý của mình trong tồn bộ bộ máy nhà nước để có đủ năng
lực quản lý đất nước đưa nước Nga từ nền sản xất nhỏ, yếu kém
lạc hậu tiến lên nền sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa. Bởi vì, theo
Lênin: “Bộ dân ủy thanh tra cơng nơng hiện khơng có một chút uy
tín nào cả”4 Bộ máy thì cồng kềnh, quan liêu, thủ cựu, kế hoạch
chỉ đạo thì yếu kém, lại mắc bệnh xa hoa…Do vậy, việc kiểm kê
kiểm soát có vai trị hết sức quan trọng nhất là trong lĩnh vực kinh
tế. Lênin quan niệm: “Nhiệm vụ căn bản của mọi xã hội quá độ
chuyển sang chế độ xã hội chủ nghĩa là ở chỗ giai cấp vô sản
thống trị phải chiến thắng giai cấp tư sản. Tức là chúng ta phải
4

Lênin toàn tập, Tập48, NxbTB, M, 1978, tr446.


đạt được chiến thắng đó trong lĩnh vực tổ chức kinh tế quốc dân,
tổ chức sản xuất, trong lĩnh vực kiểm kê, kiểm sốt có tính chất
tồn dân”5. Như vậy, các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác-Lênin chỉ
rõ, quản lý kinh tế là chức năng nhiệm vụ quan trọng nhất của
Nhà nước chun chính vơ sản.
Trung thành và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin,
ngay từ khi mới thành lập Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa,
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ; Chính phủ “phải thực hiện ngay:
làm cho dân có ăn, làm cho dân có mặc, làm cho dân có chỗ ở,
làm cho dân có học hành”6. Nếu để cho dân đói, dân rét, dân ốm,

dân dốt là Đảng và Chính phủ có lỗi. Như vậy nhà nước phải ra
sức giúp đỡ nhân dân, củng cố liên minh công nông, làm cho sản
xuất phát triển lên mãi; “Nhà nước xã hội chủ nghĩa và dân chủ
nhân dân chỉ lo làm lợi cho nhân dân, trước hết là nhân dân lao
động ngày càng tiến bộ về vật chất và tinh thần”7. Muốn thực hiện
vai trò, chức năng ấy, nhà nước phải có một nghệ thuật quản lý,
phải kiên trì, lâu dài và thường xuyên đổi mới. Người nói: “trong
q trình cách mạng xã hội chủ nghĩa, chúng ta phải tạo nền kinh
tế và xây dựng nền kinh tế mới mà xây dựng là nhiệm vụ chủ
chốt và lâu dài”8.
Trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh,
Đảng ta đã xác định vai trị chụ cột của Nhà nước trong hệ thống
5

Lênin toàn tập, Tập36, NxbTB, M, 1978, tr118.
Hồ chí Minh tồn tập, Tập 4, NxbCTQG, H, 2000, tr152.
7
Hồ chí Minh tồn tập, Tập8, NxbCTQG, H, 2000, tr276.
8
Hồ chí Minh tồn tập, Tập 4, NxbCTQG, H, 2000, tr131
6


chính trị ở nước ta hiện nay, “là một cơng cụ chủ yếu vững mạnh
của nhân dân trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo
vệ vững chắc tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.”9. Vai trò công
cụ chủ yếu, vững mạnh của nhà nước được thể hiện ở chức
năng quản lý xã hội, trong đó quản lý trên lĩnh vực kinh tế đóng
vai trị quyết định, điều đó xuất phát từ phương châm đổi mới của
Đảng ta: “ kết hợp chặt chẽ ngay từ đầu đổi mới kinh tế với đổi

mới chính trị lấy đổi mới kinh tế là trọng tâm, đồng thời từng bước
đổi mới về chính trị”10. Nhằm khắc phục tình trạng khủng hoảng
kinh tế xã hội, tạo tiền đề vật chất và tinh thần để giữ vững ổn
định chính trị, xây dựng và phát triển niềm tin của nhân dân, tạo
điều kiện thuận lợi để phát triển các mặt khác của đời sống xã
hội. Do đó phải “tăng cường vai trị quản lý của nhà nước trong
nền kinh tế thị
trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa”11.
Trong giai đoạn cách mạng hịên nay, dưới sự tác động của
nhân tố thời đại, đặc biệt là trong nền kinh tế thị trường và mở
cửa, vai trò quản lý xã hội của nhà nước phải được phát huy hơn
nữa trên tất cả các linh vực đời sống xã hội (chính trị, kinh tế, văn
hóa, quốc phịng an ninh…) nhằm giữ vững định hướng xã hội
chủ nghĩa, thực hiện mục tiêu làm cho “dân giàu , nước mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ, văn minh”, thực hiện thắng lợi sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam đó là xây dựng thành
9

Đảng cộng sản Việt Nam; VKHNTW3/KVIII, NxbCTQG, H, 1997, tr46.
Đảng cộng sản Việt Nam; VKĐHĐVIII, NxbCTQG, H, 1996, tr11.
11
Đảng cộng sản Việt Nam; VKĐHĐVIII, NxbCTQG, H, 1996, tr12.
10


công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc tổ quốc Việt Nam xã
hội chủ nghĩa, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh vì hịa bình,
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội của nhân dân thế giới. Trong
đó nâng cao hiệu lực quản lý của nhà nước trong lĩnh vực kinh tế
có ý nghĩa quyết định đến sự thành công của công cuộc đổi mới

ở nước ta hiện nay.
Thực tiễn vai trò quản lý của nhà nước ta trong những năm
qua trên các lĩnh vực của đời sống xã hội nói chung và lĩnh vực
kinh tế nói riêng, tuy đã đạt được những thành tựu quan trọng,
đưa đất nước ta ra khỏi khủng hoảng về kinh tế- xã hội, tạo tiền
đề cơ bản cho nước bước vào thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước; nhưng bên cạnh đó cịn tồn tại nhiều
mặt hạn chế, yếu kém gây bức súc trong nhân dân và dư luận xã
hội, ảnh hưởng đến sự phát triển của kinh tế xã hội cần khắc
phục. Chính vì vậy, văn kiện toàn quốc lần thứ X đã khảng định:
“tiếp tục hoàn thiện thể chế để thực hiện đầy đủ nguyên tắc nhà
nước quản lý nền kinh tế bằng pháp luật. Khẩn trương rà soát để
giảm đến mức thấp nhất quan hệ “xin-cho”. Thực hiện công khai,
minh bạch trong mua sắm công và đầu tư xây dựng cơ bản, trong
quản lý tài chính và ngân sách nhà nước…”12. Đây là một trong
những nội dung cơ bản trong đường lối, chiến lược phát triển
kinh tế - xã hội vừa thể hiện quyết tâm của Đảng và nhân dân ta
trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân,
do dân và vì dân. Trong đó cao hiệu lực quản lý xã hội trong lĩnh
12

Đảng cộng sản Việt Nam, VKĐHĐ IX, NxbCTQG, H, 2001, tr100


vực kinh tế là một trong những lĩnh vực quyết định chi phối đến
các lĩnh vực khác của đời sống xã hội nhằm giữ vững định
hướng xã hội chủ nghĩa trong q trình đổi mới, đẩy nhanh q
trình hồn thành sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện
nay.

Khảng định vai trò quản lý của nhà nước trên lĩnh vực kinh
tế là trọng tâm trong quản lý xã hội cịn do chính thực trạng và
đặc điểm của nền kinh tế nước ta quy định. Bởi vì, nước ta đi lên
chủ nghĩa xã hội từ một nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu, lực
lượng sản xuất kém phát triển, còn tồn tại nhiều thành phần kinh
tế, do vậy khuynh hướng tự phát đi lên chủ nghĩa tư bản là khách
quan, là không thể tránh khỏi. Bên cạnh đó, do đặc điểm nền kinh
tế thị trường nhiều thành phần quy định tính định hướng xã hội
chủ nghĩa là: Thứ nhất, thực hiện nhất quán lâu dài chính sách
phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần; lấy việc giải
phóng sức sản xuất, phát huy tối đa các nguồn lực bên trong và
bên ngoài trên cơ sở nguồn lực trong nước là quyết định, nguồn
lực bên ngoài là quan trọng cho cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa,
nâng cao hiệu quả kinh tế xã hội, cải thiện đời sống nhân dân làm
mục tiêu hàng đầu trong khuyến khích phát triển các thành phần
kinh tế và hình thức tổ chức kinh doanh. Có chính sách tơn vinh
những người tổ chức sản xuất, kinh doanh theo luật pháp, tạo
được nhiều việc làm cho xã hội, dù ở thành phần kinh tế nào.


Thứ hai, kinh tế nhà nước đóng vai trị chủ đạo, cùng với kinh tế
tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế
quốc dân. tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà kinh doanh tư nhân
làm ăn lâu dài. mở rộng các hình thức liên doanh, liên kết giữa
kinh tế nhà nước với các thành phần kinh tế khác cả trong và
ngoài nước. Thứ ba, xác lập, củng cố và nâng cao địa vị làm chủ
của người lao động trong nền sản xuất xã hội; thực hiện công
bằng xã hội ngày càng tốt hơn; đảm bảo công bằng xã hội cho
mọi người dân tham gia các hoạt động kinh tế-xã hội. Thứ tư,
tăng trưởng kinh tế gắn liền với bảo đảm tiến bộ và công bằng xã

hội ngay trong từng bước phát triển. Thực hiện nhiều hình thức
phân phối, lấy phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả kinh
tế là chủ yếu, kết hợp với phân phối theo mức độ đóng góp các
nguồn lực trí tuệ , vốn vào sản xuất kinh doanh và phân phối
thông qua phúc lợi xã hội. Các nguồn tài nguyên, tài chính của
quốc gia được phân phối, sử dụng theo nguyên tắc công bằng và
hiệu quả. Thứ năm, kết hợp chặt chẽ thị trường và kế hoạch, có
sự quản lý của nhà nước xã hội chủ nghĩa do Đảng cộng sản Việt
Nam lãnh đạo. Vai trò quản lý, điều khiển kinh tế của nhà nước
xã hội chủ nghĩa là điều kiện tiên quyết để phát triển đúng đắn và
giữ vững nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Tồn tại nổi lên hiện nay là nền kinh tế phát triển chưa vững
chắc, sức cạnh tranh còn thấp; một số vấn đề xã hội găy gắt, búc
súc chưa được giải quyết tốt; cơ chế, chính sách cịn thiếu, chưa


đồng bộ và tạo được động lực mạnh để phát triển. Đảng và nhà
nước chủ trương thực hiện nhất quán và lâu dài chính sách phát
triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị
trường, có sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã hơi chủ
nghĩa, nói gọn là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa. Mục đích của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa là phát huy mọi nguồn lực vào phát triển lực lượng sản
xuất, phát triển kinh tế để xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của
chủ nghĩa xã hội, cải thiện đời sống của nhân dân; sử dụng cơ
chế thị trường để kích thích sản xuất, phát huy tinh thần năng
động, sáng tạo của người lao động, giải phóng sức sản xuất của
mọi thành phần kinh tế, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa;
lãnh đạo quản lý kinh tế phát triển đúng hướng đi lên chủ nghĩa
xã hội.

Từ những đòi hỏi của xây nền kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa nhằm tạo dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã
hội, tất yếu phải có một nhà nước vững mạnh về mọi phương
diện để quản lý giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa cho nền
kinh tế-xã hội. Cho nên, vai trò quản lý kinh tế, phát triển kinh tế
theo định hướng xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ trọng tâm trong
suốt thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
Trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội có thời kỳ chúng
ta nhận thức khơng đúng về kinh tế thị trường; Theo đó, thị
trường chỉ là sản phẩm của chủ nghĩa tư bản đem đối lập kinh tế


thị trường với chủ nghĩa xã hội, xây dựng cơ chế hành chính tập
trung, quan liêu, bao cấp chối bỏ kinh tế thị trường, dẫn đến một
giai đoạn “ngăn sông cấm chợ”, khơng khuyến khích được sản
xuất, sản xuất bị đình chệ, hàng hóa khan hiếm, đời sống nhân
dân khổ cực . Từ trong khó khăn, thách thức của khủng hoảng
đó, Đảng, Nhà nước và nhân dân đã thấy rõ sự cần thiết phải
thăy đổi cách nghĩ cách làm cho phù hợp và mang lại hiệu quả
thiết thực.
Bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng và Nhà nước ta đã nhận
thức một cách khách quan về kinh tế thị trường và cơ chế thị
trường cả về mặt tích cực và mặt tiêu cực của nó. Kinh tế thị
trường là một giai đoạn phát triển của kinh tế hàng hóa. Khi trình
độ sản xuất phát triển đến nền sản xuất hàng hóa tất yếu thị
trường ra đời. Kinh tế thị trường tác động nhiều chiều đối với xã
hội nói chung và đối với vai trò quản lý nhà nước về chế thị
trường đó là nền kinh tế hoạt động với cơ chế theo quy luật của
thị trường tinh vi. Nếu vai trò quản lý nhà nước kết hợp hài hòa
với quy luật điều tiết nền kinh tế của thị trường, thì sẽ cung- cầu,

điều tiết phân phối các nguồn lực một cách mau lẹ, kích thích tiến
bộ khoa học, kỹ thuật, thúc đẩy kinh tế phát triển nhanh. Điều đó
được chứng minh bằng thực tiễn cách mạng Việt Nam, từ khi
Đảng và Nhà nước ta chuyển đổi cơ chế từ nền kinh tế tập trung
quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa, làm cho nền kinh tế nước ta phát triển năng động,


nhanh tróng là một trong những nguyên nhân cơ bản quyết định
đưa nước ta ra khỏi khủng hoảng kinh tế xã hội. Sau hơn 20 năm
đổi mới những thành tựu ấy đã khảng đinh đường lối đúng đắn
của Đảng, đồng thời thể hiện rõ vai trò quản lý của nhà nước ta
đối với nền kinh tế có hiệu quả. Qua đó Đảng, Nhà nước ta đúc
rút được nhiều kinh nghiệm tronng quản lý, phát triển nền kinh tế
thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa - một tiền lệ chưa có
trong lịch sử của đất nước. Đánh giá về vai trị này, Đại hội Đảng
tồn quốc lần thứ X khảng định: “thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta được xây dựng bước đầu, kinh
tế vĩ mô cơ bản ổn định”13 và “hệ thống pháp luật, chính sách và
cơ chế vận hành nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa được xây dựng tương đối đồng bộ; hoạt động của các loại
hình doanh nghiệp và bộ máy quản lý nhà nước được đổi mới
một bước quan trọng. Một số loại thị trường mới hình thành; các
thị trường hàng hóa, lao động, khoa học và cơng nghệ, tài chính,
bất động sản có bước phát triển phù hợp với cơ chế”14. Đây là
mặt tích cực của nền kinh tế thị trường tác động đến vai trò quản
lý của nhà nước trong lĩnh vực kinh tế cần phải tận dụng, phát
huy trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Cùng với mặt tích cực kinh tế thị trường cũng có những tác
động tiêu cực (hay còn gọi là mặt trái của cơ chế thị trường) đối

với xã hội nói chung và vai trị quản lý của nhà nước nói riêng.
13
14

Đảng cộng sản Việt Nam; VKĐHĐX, NxbCTQG, H, 2006 Tr148.
Đảng cộng sản Việt Nam; VKĐHĐX, NxbCTQG, H, 2006 tr149..


Bởi vì, cơ chế thị trường về bản chất thường vận động tự phát,
tất yếu dẫn đến cơ cấu cung cầu mất cân đối, dẫn đến khủng
hoảng kinh tế hàng hóa theo chu kỳ, tệ nạn thất nghiệp, sự phân
hóa giàu nghèo q mức... Nếu khơng có sự quản lý của nhà
nước xã hội chủ nghĩa và sự lãnh đạo của Đảng cộng sản thì sẽ
dẫn đến chệch hướng xã hội chủ nghĩa về kinh tế, từ đó dẫn đến
chệch hướng về chính trị và các mặt khác của xã hội. Bên cạnh
đó, kinh tế thị trường có tác động tiêu cực đến các vấn đề xã hội
như: tư tưởng, đạo đức, lối sống…Kinh tế thị trường làm nảy sinh
tệ sùng bái đồng tiền, vì đồng tiền mà chà đạp lên đạo đức, nhân
phẩm của con người; xuất hiện các hiện tượng buôn lậu, chốn
thuế, cạnh tranh không lành mạnh, hàng giả, lừa đảo, môi giới
lừa đảo làm cho công tác quản lý của nhà nước đối với kinh tế đã
phức tạp lại càng phức tạp hơn. Nếu nhà nước khơng có chính
sách quản lý chặt chẽ thì sẽ dẫn đến dối loạn thị trường, đình chệ
sản xuất, nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế khó tránh khỏi.
Vì vậy, Làm thế nào để khắc phục được những hạn chế của
kinh tế thị trường và giữ vững được định hướng xã hội chủ nghĩa
cho nền kinh tế; làm thế nào để phát huy những mặt tích cực của
nền kinh tế thị trường dể đưa đất nước ta tiến lên. Đây là vấn đề
cấp thiết đặt ra đối với vai trò quản lý Nhà nước trên lĩnh vực kinh
tế hiện nay.

Vai trị quản lý xã hội nói chung và quản lý trên lĩnh vực kinh
tế nói riêng cịn chịu sự tác động của chính sách mở cửa, tham


gia hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay. Đây là su thế và yêu cầu
khách quan của quá trình phát triển kinh tế- xã hội, muốn phát
triển phải mở cửa, hội nhập. Nếu phát huy tốt vai trị đó nước ta
có thể thực hiện chính sách kinh tế đối ngoại tranh thủ vốn, kỹ
thuật, khoa học công nghệ, kinh nghiệm quản lý kinh tế của nước
ngoài phục vụ cho quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa ở nước ta đi dúng hướng. Tuy nhiên trong điều
kiện mở cửa hợp tác hội nhập toàn cầu hóa kinh tế, bên cạnh
những yếu tố tích cực hội nhập kinh tế quốc tế còn mang lại
những mặt tiêu cực như: bị chèn ép về kinh tế, bị tụt hậu về khoa
học công nghệ, sự thâm nhập nhiều luồng văn hóa dẫn đến đánh
mất bản sắc văn hóa dân tộc… Mặt khác chủ nghĩa đế quốc và
các thế lực thù địch không từ bỏ âm mưu phá hoại cách mạng
nước ta, nhằm xóa bỏ chủ nghĩa hội ở nước ta. Trong những âm
mưu thủ đoạn đó, thủ đoạn chống phá về kinh tế được chúng lợi
dụng nhằm thúc đẩy nhanh quá trình “tự diễn biến” sang con
đường tư bản chủ nghĩa. Thông qua hoạt động kinh tế đối ngoại,
mở cửa, hợp tác chúng làm cho nền kinh tế nước ta mất tính cân
bằng và độc lập tự chủ, khuyến khích tự do hóa, tư nhân hóa nền
kinh tế làm mất vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước. Thơng qua
hoạt động đầu tư thương mại, bóp ngẹt, chèn ép kinh tế nước
ta…Theo đó để vừa mở cửa hội nhập kinh tế, tham gia vào q
trình tồn cầu hóa mà khơng bị hịa tan, địi hỏi phải đặc biệt chú
trọng đến vai trò quản lý nền kinh tế theo định hướng xã hội chủ
nghĩa ở nước ta.

Trước tác động nhiều chiều của kinh tế thi trường và mở
cửa nền kinh tế hiện nay, chúng ta cần phải xác định rõ mục tiêu,
nhiệm vụ, chức năng quản lý nhà nước trên lĩnh vực kinh tế . Từ
đó có những giải pháp nâng cao vai trị của nhà nước trong quản
lý kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Mục tiêu quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa được Đảng ta xác định nhằm: “phát triển lực lượng sản
xuất, phát triển kinh tế để xây dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa
xã hội, nâng cao đời sống nhân dân; phát triển lực lượng sản
xuất hiện đại gắn với xây dựng quan hệ sản xuất mới phù hợp
trên tất cả ba mặt sở hữu, quản lý và phân phối”15. Thực chất là
từng bước giải phóng người lao động khỏi áp bức bóc lột, làm
cho mọi người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, con người
được phát triển tồn diện.
Khi nói đến vai trò quản lý kinh tế của nhà nước xã hội chủ
nghĩa đối với nền kinh tế là nói đến quản lý một cách toàn diện
mà trước hết là quản lý về sở hữu tư liệu sản xuất, các thành
phần kinh tế, đây là yếu tố quyết định bản chất của nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa; quyết định bản chất của chế
độ xã hội. Trong đó phải tổ chức, quản lý được vai trị chủ đạo
của thành phần kinh tế nhà nước, cùng với kinh tế hợp tác (nòng
cốt là hợp tác xã) trở thành nền tảng của kinh tế quốc dân. Đồng
thời phải quản lý cả về trình độ phát triển của nền kinh tế, hệ
thống kinh tế, các thành phần kinh tế.
15

Đảng cộng sản Việt Nam; VKĐHĐ IX, NxbCTQG, H, 2001,tr87

Để đạt được mục tiêu đó, nhà nước ta phải quản lý nền kinh
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trên tất cả các lĩnh vực,
các mặt đời sống kinh tế xã hội; trực tiếp là đầu tư một số lĩnh
vực kinh tế mũi nhọn có tính chất huyết mạch của nền kinh tế
như ngân hàng tài chính, viễn thơng, cơ sở hạ tầng… để dẫn dắt
tồn bộ nền kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Thiết lập
khn khổ hệ thống pháp luật, hệ thống chính sách nhất quán
nhằm khắc phục những hạn chế, tiêu cực của kinh tế thị trường.
Từng bước hồn thiện chính sách phân phối đảm bảo công bằng
theo khả năng của người lao động; hướng dẫn các hoạt động
kinh tế, thành phần kinh tế vào quỹ đạo của chủ nghĩa xã hội.
Nội dung quản lý kinh tế của nhà nước trong nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và mở cửa chủ yếu tập trung
vào việc cụ thể hóa đường lối, chiến lược phát triển kinh tế- xã
hội của Đảng. Tổ chức thực hiện một cách khoa học, có kế
hoạch, xác định cơ cấu tổ chức, quản lý mới phù hợp với từng
giai đoạn, tình hình thực tế của đất nước, các ngành, các vùng
kinh tế. Thực hiện tốt vai trò chỉ đạo địa phương, các ngành kinh
tế, vai trò điều tiết, định hướng, giám sát, kiểm tra, khuyến khích,
sử phạt của nhà nước trong quản lý kinh tế.
Sau hơn 20 năm tiến hành sự nghiệp đổi mới đất nước,
đánh giá về vai trò chức năng, nhiệm vụ, mục đích, nội dung
quản lý xã hội nói chung và quản lý trên lĩnh vực kinh tế nói riêng
của nhà nước ta đã đạt được những thành tựu hết sức quan


trọng; nền kinh tế giữ vững được định hướng xã hội chủ nghĩa;
kinh tế-xã hội ổn định và phát triển, tăng trưởng kinh tế cao so với
các nước trong khu vực, phát triển kinh tế gắn liền với giải quyết
chính sách các vấn đề xã hội, y tế, giáo dục, góp phần xóa đói

giảm ngèo, phịng chống các tệ nạn xã hội…
Tuy nhiên vai trò quản lý của Nhà nước đối với kinh tế còn
nhiều hạn chế, yếu kém: “ Việc xây dựng thể chế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa còn nhiều vướng mắc và chưa thật đồng
bộ. Thị trường tài chính, thị trường bất động sản, thị trường khoa
học và công nghệ phát triển chậm chưa đáp ứng được yêu cầu.
Quản lý Nhà nước đối đối với từng loại thị trường còn bất cập.
Một số nguyên tắc của thị trường bị vi phạm.”16.
Những hạn chế yếu kém đó được biểu hiện ở: Chức năng
của Nhà nước trong kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa chưa được xác định rõ, cải cách nền hành chính tuy đã có
chuyển biến nhưng ở một số địa phương vẫn cịn chậm. Hoạt
động của bộ máy Nhà nước nhìn chung chưa đáp ứng yêu cầu
của quản lý thị trường trong điều kiện hội nhập kinh tế Quốc tế.
Chất lượng của các chiến lược và quy hoạch được xây dựng còn
thấp, chậm được bổ sung điều chỉnh. Còn thiếu sự phối hợp
đồng bộ giữa chiến lược, quy hoạch phát triển ngành với quy
hoạch, kế hoạch phát triển vùng và địa phương, chủ yếu mở rộng
đầu tư cho các doanh nghiệp nhà nước, chưa khuyến kích thu
hút nhiều các thành phần kinh tế khác tham gia xây dựng kinh tế.
16

Đảng cộng sản Việt Nam; VKĐH X, NxbCTQG, H, 2006, tr168


Quản lý các dự án đầu tư lỏng lẻo còn nặng cơ chế xin cho. Đặc
biệt trong lĩnh vực xây dựng cơ bản để cho tình trạng quản lý
kém, triển khai chậm, tiêu cực, tham mơ làm thất thốt tiền của
nhà nước xảy ra phổ biến.
Hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách chưa đồng bộ, nhất

qn, bng lỏng, thực thi pháp luật chưa nghiêm. cơng tác tài
chính ngân hàng, kiểm sốt giá cả cịn nhiều yếu kém. Tổ chức
bộ máy nhà nước còn cồng kềnh, kém nhiệu quả chưa phân rõ
quyền hạn, chức năng của các ngành các cấp. Tình trạng tham
nhũng, quan liêu, lãng phí cịn nghiêm trọng, cán bộ công chức
nhà nước lợi dụng chức quyền để làm giàu bất chính diễn ra phổ
biến. Trong khi đó trình độ tri thức quản lý kinh tế, am hiểu pháp
luật của nhiều cán bộ cơng chức nhà nước cịn hạn chế nhất là ở
cơ sở, chưa tương sứng với yêu cầu nhiệm vụ quản lý nhà nước
trên lĩnh vực kinh tế.
Từ những hạn chế yếu kém trên, việc nâng cao vai trò quản
lý kinh tế của nhà nước ta hiện nay là vẫn đề khách quan và cấp
bách. Để phát huy hơn nữa vai trò quản lý của nhà nước trên lĩnh
vực kinh tế trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa và mở cửa hiện nay, cần thực hiện một số giải pháp sau:
Một là, nắm vững xu hướng vận động của các thành phần
kinh tế. Xây dựng nền kinh tế trong thời kỳ qúa độ tất yếu phải
thực hiện nhất quán chính sách phát triền kinh tế nhiều thành
phần. Bởi vì, chúng ta cần phải quán triệt sâu sắc và kiên trì quan


điểm đại hội IX, X. Nghị quyết TW9, khóa IX. Các thành phần kinh
tế là những bộ phận cấu thành của nền kinh tế thống nhất, được
phát triển lâu dài, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh với nhau.
Trong xu hướng vận động chung, thành phần kinh tế nhà nước
phải giữ vai trò chủ đạo, hỗ trợ những thành phần kinh tế khác
phát triển; thành phần kinh tế tập thể cần được phát triển mạnh
và cùng với thành phần kinh tế nhà nước trở thành nền tảng của
nền kinh tế quốc dân; các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh
được khuyến khích phát triển, đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh vì

mục đích kinh tế, khơng hạn chế quy mơ, hoạt động theo pháp
luật và theo định hướng của nhà nước. Vì vậy, phải tiếp tục tháo
gỡ những khó khăn, cản trở hiện nay, xóa bỏ sự phân biệt đối xử
tạo điều kiện và môi trường kinh doanh lành mạnh cho các thành
phần kinh tế.
Hai là, nâng cao vai trò chủ đạo của thành phần kinh tế nhà
nước. ở nước ta, vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước là xuất
phát từ lợi ích của đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội, là “hòn đá thử vàng” để xem xét sự đúng hướng hay chệch
hướng xã hội chủ nghĩa trong tiến trình phhát triển kinh tế. Kinh
tế nhà nước càng phát huy tốt vai trò chủ đạo bao nhiêu thì kinh
tế - xã hội sẽ phát triển nhanh, góp phần thực hiện mục tiêu “dân
giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” nhanh và
vững chắc bấy nhiêu.


Để phát huy tốt vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước cần tập
trung giải quyết tốt các công việc sau đây: Đẩy nhanh tiến độ khổ
phần hóa doanh ngiệp nhà nước mở rộng việc mua bán khổ
phiếu công khai trên thị trường; Tổng kết chuyển các công ty nhà
nước hoạt động theo mơ hình cơng ty mẹ- cơng ty con; hình
thành cơng ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên; Đổi mới việc
quản lý đối với doanh nghiệp nhà nước, xóa bỏ bao cấp và
những bảo hộ bất hợp lý, thực hiện đầu tư vốn thơng qua tài
chính, đưa các doanh nghiệp nhà nước thực sự đối mặt với yêu
cầu của thị trường và cạnh tranh bình đẳng trên thị trường; tăng
quyền tự chủ kinh doanh của nhà nước, nâng cao hiệu của hoạt
động của tổng công ty mạnh, hình thành các tập đồn kinh tế lớn;
kiểm sốt chặt chẽ các doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong
khu vực độc quyền, điều tiết lợi nhuận độc quyền do nhà nước

mang lại.
Ba là, tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách của nhà nước.
Để đẩy mạnh phát triển kinh tế nhiều thành phần, chúng ta tiếp
tục hoàn thiện thể chế kinh tế, chính sách phù hợp với nền kinh
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đồng thời phù hợp với
điều kiện kinh tế quốc tế hiện nay. Cụ thể, cần tập trung nghiên
cứu giải quyết các vấn đề sau: Hướng tới thống nhất việc ban
hành các đạo luật theo hành vi cần điều chỉnh chứ không phải
theo chủ thể điều chỉnh. Sớm tạo lập hệ thống pháp luật theo
hướng chỉ có một luật áp dụng chung, bình đẳng cho tất cả các


doanh nghiệp, khơng cần phân biệt hình thức sử hữu, hoặc giữa
các luật cần thống nhất chung. Nghĩa là, chúng ta phải đặt các
doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế hoạt động trong cùng
một luật chơi thực sự công bằng. có như vậy mới tạo được sự
cạnh tranh lành mạnh giữa các loại hình doanh nghiệp; sớm ban
hành luật Cạnh tranh và luật Kiểm soát độc quyền, luật Chống
bán phá giá…, nhằm hình thành khung pháp luật cho việc đảm
bảo cạnh tranh lành mạnh và kiểm soát độc quyền, hạn chế tiêu
cực trong kinh doanh; chú trọng súc tiến thương mại đầu tư đẩy
nhanh tiến độ tiếp cận với thế giới trong quá trình hội nhập.
Đẩy mạnh tiến độ cải cách hành chính nhà nước. Hiện nay,
thái độ tâm lý làm việcvà phương thức, công cụ quản lý của hầu
hết các cơ quan nhà nước có liên quan chưa có sự thay đổi rõ
nét và do đó, chưa thực sự phù hợp với cơ chế, chính sách mới
về phát triển kinh tế. Tính khoa học, chun mơn, chun nghiệp
theo cơ chế thị trường trong các công việc của các cơ quan quản
lý nhà nước còn thấp. Trước mắt, cần hoàn thiện chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của các tổ chức, đơn vị quản

lý hành chính các cấp để nâng cao hiệu quả quản lý của nhà
nước với các thành phần kinh tế. Khắc phục và tiến tới xóa bỏ
tình trạng trùng lắp trong quản lý, điều hành; làm rõ trách nhiệm
và có chế độ thưởng phạt nghiêm minh đối với người đứng đầu
tổ chức, đơn vị. Đẩy nhanh tiến độ xóa bỏ chế độ chủ quản để
các doanh nghiệp tự chủ hơn trong việc sản xuất, kinh doanh.


Hồn thiện cơng cụ quản lý kinh tế vĩ mơ nền kinh tế. Trước
hết cần hồn thiện một số chính sách sau: Có chính sách tạo
điều kiện cho các doanh nghiệp dân doanh tiếp cận với nguồn
vồn tín dụng ngân hàng bằng cách dơn giản hóa các thủ tục vay
vốn, đa dạng hóa các hình thức cho vay vốn như bảo lãnh tín
dụng, th mua tài chính…; Hồn thiện chính sách thuế, khắc
phục tình trạng vừa bất hợp lý, vừa sơ hở, lại vừa bất bình đẳng
hiện nay… Để khắc phục tình trạng chốn lậu thuế, khai khống
hóa đơn liên tục sảy ra trong thời gian qua, cần thực hiện nguyên
tắc bình đẳng về thuế giữa các doanh nghiệp thuộc mọi thành
phần kinhh tế; xác định mức thuế hợp lý để vừa đảm bảo thu đủ
ngân sách nhà nước, vừa đảm bảo cho doanh nghiệp tích lũy
vốn đầu tư phát triển, và vừa hạn chế tình trạng trốn thuế; nhanh
chóng khắc phục những sơ hở trong hệ thống thuế, tiến tới hoàn
thiện hệ thống thuế một cách hợp lý.
Bốn là, nâng cao vai trị quản lý kinh tế của chính quyền
các cấp. Mặc dù có nhiều chuyển biến, nhưng vai trò quản lý các
thành phần kinh tế của các bộ, chính quyền địa phương các cấp
vẫn cịn bất cập, vẫn lấn sân nhau và có nhiều sơ hở. Thời gian
tới, cần hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và nâng cao
vai trò quản lý nhà nước về kinh tế nói chung và quản lý các
thành phần kinh tế nói riêng của các bộ, ngành và các địa

phương. Tăng cường chỉ đạo, kiểm tra đôn đốc các bộ, ngành
thể chế hóa, hồn thiện một số cơng cụ, chính sách như chính


sách tín dụng, chính sách thuế…Hình thành các tổ chức phù
hợp, thống nhất với nhiệm vụ cụ thể để thực hiện có hiệu quả
chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước đầu tư vào các
ngành, lĩnh vực, các thành phần kinh tế.
Năm là; nâng cao phẩm chất năng lực và trình độ quản lý
kinh tế của đội ngũ cán bộ trong bộ máy nhà nước. Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã từng chỉ rõ: Cán bộ là cái gốc của mọi công việc,
muốn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém.
Thực tiễn hiện nay “năng lực và phẩm chất của nhiều cán bộ,
công chức cịn yếu, một số bộ phận khơng nhỏ thối hóa, biến
chất. Dân chủ nhiều nơi bị vi phạm, kỷ cương phép nước chưa
nghiêm. quan liêu, tham nhũng, lãng phí cịn nghiên trọng, đặc
biệt là tình trạng nhũng nhiễu, cửa quyền, thiếu trách nhiệm của
một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức, nhất là các cơ quan
trong giải quyết công việc cho dân và doanh nghiệp…” 17. Cho
nên, việc nâng cao phẩm chất, năng lực quản lý cho đội ngũ cán
bộ công chức nhà nước là một yêu cầu khách quan cần thiết và
cấp bách hiện nay.
Trong điều kiện hiện nay cần xây dựng đội ngũ cán bô thực
sự là cơng bộc của dân, tồn tâm tồn ý phục vụ nhân dân, giữ
vững phẩm chất cách mạng cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ
tư. Nâng cao trình độ tri thức, kiến thức về quản lý, pháp luật,
kinh tế; bồi dưỡng văn hóa quản lý kinh tế cho đội ngũ cán bộ.
Trong đó, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và chính sách cán bộ
17

Đảng cộng sản Việt Nam, VKĐHD X, NxbCTQG, H, 2006, Tr175.


phải đúng dắn vừa tiếp thu được tri thức kinh nghiệm mà phát
huy tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo của cán bộ. Kiên quyết
chống tư tưởng bè phái, cục bộ địa phương, thành kiến sử dụng
không đúng đối với cán bộ.
Xây đưng đội ngũ cán bộ công chức nhà nước nói chung và
đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế nói riêng có nghiệp vụ kinh doanh
giỏi, có phương pháp quản lý sáng tạo, có phẩm chất chính trị
vững vàng, có khả năng nắm bắt xu thế vận động, biến đổi của
nền kinh tế thị trường; dự báo được các nhu cầu, kế hoạch đáp
ứng yêu cầu của tổ chức, quản lý nền kinh tế trên cả ba mặt sản
xuất kinh doanh. Giải quyết tốt mối quan hệ giữa các hoạt động
kinh tế và tổ chức điều hành bộ máy quản lý sản xuất của địa
phương một các có hiệu quả.
Tóm lại, trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước
ta hiện nay, việc nâng cao vai trò quản lý kinh tế của nhà nước là
vấn đề hết sức cấp thiết do yêu cầu địi hỏi khách quan của cơng
cuộc đổi mới đất nước và bản thân nền kịnh tế thị trường đinh
hướng xã hội chủ nghhĩa và mở cửa.
Nâng cao vai trò quản lý trên lĩnh vực kinh tế của nhà nước
trong nền kinh tế thị trường và mở cửa là vấn đề có ý nghĩa to
lớn trong việc củng cố tiềm lực quốc phòng và xây dựng quân đội
ta hiện nay. Bởi vì, các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác-Lênin đã chỉ
rõ: sức mạnh quân sự và tiềm lực quốc phòng của mọi quốc gia
là do tiềm lực kinh tế quyết định, đồng thời sức mạnh quân sự,


tiềm lực qn sự có vai trị đảm bảo an ninh chính trị, bảo vệ nhà

nước, chế độ, tổ quốc. Cho nên nâng cao vai trò quản lý kinh tế,
phát triển kinh tế của nhà nước là nhân tố quyết định đến tiềm
lực quốc phòng và xây dựng quân đội.
Nền kinh tế vững mạnh và phát triển cao sẽ là cơ sở vật
chất cung cấp vũ khí, phương tiện, trang bị cho quân đội và hoạt
động quốc phòng. Kinh tế còn cung cấp cả nguồn nhân lực,
thành tựu khoa học công nghệ, khả năng chiến đấu, tinh thần
chiến đấu của quân đội; nó chi phối đến tổ chức, biên chế, cách
đánh và phương hướng xây dựng quân đội.
Mặt khác, phát huy vai trò quản lý kinh tế của nhà nước
trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa vừa tạo
khả năng cho quân đội tiếp thu khoa học công nghê hiện đại để
từng bước xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ,
từng bước họên đại. Đồng thời đáp ứng nhu cầu về tài chính, vật
chất cho củng cố tiềm lực quốc phòng cũng như khả năng phòng
thủ của đất nước.
Quốc phòng an ninh và xây dựng lực lượng vũ trang cũng là
một mặt quản lý của nhà nước. Do đó, việc xây dựng kế hoạch
bảo đảm kinh tế cho việc củng cố quốc phòng xây dựng lực
lượng vũ trang phải phù hợp với sự phát triển của cơ chế quản lý
kinh tế, nếu chỉ có kế hoạch huy động khai thác mà khơng có kế
hoạch quy hoạch xây dựng phát triển tiềm lực kinh tế thì các
nhiệm vụ bảo đảm kinh tế cho quốc phịng khơng có cơ sở vững