HỒN TRƯƠNG BA DA HÀNG THỊT

NGỮ VĂN

LỚP
12

HỒn TrƯƠng Ba
da hàng thỊt

LƯU QUANG VŨ

KỊCH VIỆT NAM HIỆN ĐẠI


HỒN TRƯƠNG BA DA HÀNG
THỊT
LƯU QUANG VŨ


MỤC TIÊU BÀI GIẢNG
Giúp học sinh

1

2
Hiểu được bi kịch của con người khi

bị đặt vào nghịch cảnh: Tâm hồn thanh
cao, nhân hậu phải ẩn trong thân xác
thô lỗ, phàm tục.

3

Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của

Thấy được nét đặc sắc của kịch Lưu

người lao động trong cuộc đấu tranh

Quang Vũ: Sự hấp dẫn của kịch bản và

chống lại sự giả tạo và dung tục để

sân khấu; kết hợp hiện đại với truyền

được sống hài hòa giữa thể xác và tâm

thống; chất trữ tình đằm thắm, bay

hồn.

bổng…


ĐỀ MỤC BÀI GIẢNG
I

TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đọan trích
II

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

1. Tình huống kịch
2. Nhân vật hồn Trương Ba
III

TỔNG KẾT

1. Nội dung
2. Nghệ thuật


I. TÌM HIỂU CHUNG


I. TÌM HIỂU CHUNG


I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

2. Tác phẩm

3. Đoạn trích


1. TÁC GIẢ

1. 1. CUỘC ĐỜI

1. 2. SỰ NGHIỆP


1.1. Cuộc đời

- Lưu Quang Vũ (1948 – 1988): Sinh ra ở Phú Thọ, là con trai của nhà viết kịch Lưu Quang
Thuận, tài năng sớm bộc lộ từ nhỏ.

- Từ năm 1965 – 1970: Ông phục vụ trong quân đội.

- Sau 1970, ông từng làm nhiều nghề để kiếm sống và một nguồn sáng tạo đột khởi khi mạnh
mẽ bùng cháy với thể loại kịch.

- Ông đã mất trong một vụ tai nạn giao thông khi sự nghiệp đang nở rộ.

 Lưu Quang Vũ là hiện tượng đặc biệt của sân khấu kịch những năm 80 cảu thế kỉ XX.


Gia đình
Lưu Quang Vũ


Tái hiện lại tổ ấm của Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh


1.2 . Sự nghiệp

- Lưu Quang Vũ từng làm thơ, viết truyện, vẽ tranh, viết kịch và thành công

nhất là kịch.

-

Năm 2000, ơng được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ
thuật.

 Ông được đánh giá là nhà soạn kịch tài năng nhất của nền văn học
hiện đại.


 Các tác phẩm tiêu biểu
1. THƠ

•
•
•
•
•
•

Hương cây (1968) 20 bài
Mây trắng của đời tôi (1989), 30 bài
Bầy ong trong đêm sâu (1993), 40 bài
Gửi tới các anh (1998)
Di cảo (2008), 29 bài
Những bông hoa khơng chết (2008), 35 bài

2. VĂN

•
•
•

Mùa hè đang đến (truyện, 1983)
Người kép đóng hổ (truyện, 1984)
Một vùng mặt trận (truyện vừa)

3. KỊCH

•Sống mãi tuổi 17
•Nàng Sita (1982)
•Hẹn ngày trở lại
•Nếu anh khơng đốt lửa
•Hồn Trương Ba da hàng thịt (1981)
•Lời thề thứ 9

4. TIỂU LUẬN, PHÊ BÌNH
Diễn viên và sân khấu (cùng viết với
 Vương Trí Nhàn và Xuân Quỳnh, 1979


Tác phẩm
Lưu Quang Vũ




Bút tích của Lưu Quang Vũ

GỬI EM
Trên đời chẳng ai lo cho ta bằng mẹ
Cũng chẳng ai ta làm khổ nhiều như mẹ của ta
Mẹ ơi nếu con được sống lại tuổi thơ
Con sẽ chẳng bao giờ mải chơi trốn học
Đứa con trai nhiều lỗi lầm ương ngạnh
Sẽ khơng lần nào làm mẹ xót xa.
Ước mẹ trẻ hoài như buổi mới gặp cha
Ước con được sống suốt đời bên mẹ
Mẹ muốn ăn cá thu con chẳng nề xuống bể
Chẳng ngại lên ngàn kiếm đọt măng mai
Nhưng xứ sở ta quân Mỹ tới rồi
Cùng bè bạn con lên đường đuổi giặc.
Mẹ vui vẻ gánh lấy phần khó nhọc
Việc cơ quan, việc Đảng, việc nhà
Đánh Pháp năm xưa, đánh Mỹ bây giờ
Quen vất vả, mẹ quản gì sương nắng.


LƯU QUANG VŨ


2. Tác phẨm
2.1. Hoàn cảnh sáng tác

Hồn Trương Ba, da hàng thịt viết năm 1981 nhưng đến năm 1984 mới ra
mắt công chúng.

Đây là một trong những vở kịch đặc sắc nhất của Lưu Quang Vũ, được

công diễn nhiều lần ở trong nước và ngoài nước.

Từ cốt truyện dân gian, Lưu Quang Vũ đã xây dựng thành vở kịch nói
hiện đại, đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc.


Đế Thích kết thân với Trương Ba – một

Trên thiên đình, Nam Tào làm việc cẩu

1

thả, gạch nhầm tên người chết là

2

cao cờ ở hạ giới. Trương Ba đột ngột

Nam Tào sửa sai bằng cách cho hồn

3

qua đời.

Trương Ba.

Trương Ba nhập vào xác anh hàng thịt
để sống lại.

TÓM

4

TẮT TÁC
Xác hàng thịt đòi về nhà Trương Ba,

PHẨM

mọi người ngỡ ngàng song đành phải
chấp nhận.

5

nhà hàng thịt đến đêm mới được về
nhà.

7

T.Ba bắt đầu thay đổi tâm tính khiến mọi người trong gia đình, bạn bè xa
lánh, chán ghét. Vơ cùng đau khổ, Trương Ba quyết định giải thoát, chấp
nhận cái chết.

Bị thể xác xui khiến, Trương Ba định

Lí trưởng sách nhiễu, Trương Ba phải ở

6

xuôi theo, ở lại với vợ hàng thịt.

Màn đối thoại giữa
hồn Trương Ba và xác hàng thịt

Màn đối thoại giữa
hồn Trương Ba và người thân
2.2. Bố cục
đoạn trích

Màn đối thoại giữa
hồn Trương Ba và Đế Thích

Màn kết


II. ĐỌC HIỂU


II. ĐỌC HIỂU


1. TÌNH HUỐNG KỊCH

Trương Ba
Trương Ba đối thoại Đế Thích

Trong xác hàng thịt

- Nhân hậu, trong sạch

thẳng thắn.
- Thích làm vườn, chơi cờ
giỏi, nước cờ khống đạt

- Phũ phàng, thơ lỗ

•

- Nhiễm thói quen, ham
muốn của xác hàng thịt

Khơng cịn là chính

•

mình

•

trong xác cu Tị

Bị người thân từ chối

•

- Khơng mặn mà chơi cờ

Cho Trương Ba sống

Trương Ba chấp nhận

cái chết.

Trương Ba đối thoại với xác hàng
TRƯƠNG BA

thịt và người thân

Bi kịch bị tha hóa và cuộc đấu tranh để tìm lại chính mình của Trương Ba