(SKKN CHẤT 2020) một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi làm quen một số di sản văn hóa của địa phương đạt hiệu quả cao

.

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI
LÀM QUEN MỘT SỐ DI SẢN VĂN HÓA CỦA ĐỊA PHƯƠNG
ĐẠT HIỆU QUẢ CAO”

Quảng Bình, tháng 5 năm 2016

1

download by :


CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Đề tài: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ MẪU GIÁO 5-6
TUỔI LÀM QUEN MỘT SỐ DI SẢN VĂN HÓA CỦA ĐỊA
PHƯƠNG ĐẠT HIỆU QUẢ CAO”

Họ và tên: Nguyễn Thị Hoàn
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non An Thủy

Quảng Bình, tháng 5 năm 2016

2

download by :


ĐỀ TÀI:
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ MẪU GIÁO 5 - 6 TUỔI LÀM QUEN MỘT
SỐ DI SẢN VĂN HÓA CỦA ĐỊA PHƯƠNG ĐẠT HIỆU QUẢ CAO”
1. Phần mỡ đầu:
1.1. lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết, công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, đòi hỏi giáo dục
cơ sở phải đào tạo những con người phát triển tồn diện, phục vụ sự nghiệp cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa. Mỗi hoạt động ở nhà trường với đặc trưng của mình đều
phải góp phần đào tạo thế hệ mầm non tương lai. Trong đó, hoạt động cho trẻ làm
quen “Di sản văn hóa” góp phần khơng nhỏ đến nền giáo dục Nước nhà. Hiện nay
Luật di sản tập trung chú trọng tới đối tượng thanh thiếu niên với khẩu hiệu “ Di
sản nằm trong tay thế hệ trẻ ” của UNESCO nhấn mạnh tới “một chương trình
thơng tin đại cương” cho mọi người bắt đầu từ trẻ em ở tuổi đến trường tức là phải
tập trung đầu tư từ bậc học mầm non .
Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình
cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị
cho trẻ em vào lớp một; hình thành và phát triển ở trẻ những chức năng tâm sinh lí,
năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống cần thiết phù hợp
với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho
việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời.
Đối với giáo dục mẫu giáo, phương pháp giáo dục phải tạo điều kiện cho trẻ
được trải nghiệm, tìm tịi, khám phá mơi trường xung quanh dưới nhiều hình thức
đa dạng, đáp ứng nhu cầu, hứng thú của trẻ theo phương châm “chơi mà học, học
bằng chơi”. Chú trọng đổi mới tổ chức môi trường giáo dục nhằm kích thích và tạo

cơ hội cho trẻ tích cực khám phá, hoạt động và sáng tạo phù hợp với độ tuổi của
nhóm /lớp, với khả năng của từng trẻ, với nhu cầu và hứng thú của trẻ và với điều
kiện thực tế.
Với phong trào xây dựng “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực”, một trong những hoạt động được đặt ra là tổ chức cho học sinh tham quan Di
sản văn hóa của địa phương. Việc làm quen các Di sản văn hóa của địa phương,
khai thác các Di sản văn hóa là nguồn tri thức, là phương tiện dạy học, giáo dục
tích cực đối với trẻ, góp phần hoàn thiện những giá trị cao đẹp về chân - thiện mỹ, giúp trẻ có cái nhìn đúng đắn hơn về những giá trị văn hóa dân tộc, hình thành
và nâng cao ý thức trân trọng, giữ gìn và bảo vệ các tài sản cha ông ta để lại. Điều
đáng mừng Lệ Thủy - Quảng Bình là vùng đất lưu giữ rất nhiều điều thiên về lịch
sử. Âm hưởng lịch sử này nhuộm đầy các góc quê, những mảnh đất, con sông,
những nếp nhà và cả phong cách sống rất bình dị của con người. Giữ gìn, bảo tồn,
phục dựng, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích lịch sử là góp phần lưu giữ một
di sản văn hóa quý báu của dân tộc, bảo tồn một di tích văn hóa có giá trị to lớn vật
3

download by :


thể và phi vật thể của mảnh đất "Địa linh, nhân kiệt" Lệ Thủy. Di tích lịch sử cịn là
địa chỉ đỏ chứng minh bao thế hệ những người con Lệ Thủy - Quảng Bình tìm về
để tưởng nhớ, nhắc nhở động viên nhau phát huy truyền thống cách mạng, quyết
tâm xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Vì vậy việc cho trẻ làm quen Di sản
văn hóa của quê hương Lệ Thủy là một hoạt động vừa mang tính khoa học sâu sắc,
vừa mang tính thực tiễn sinh động, đồng thời vừa là lĩnh vực hoạt động mang tính
xã hội cao...
Để giúp trẻ biết được tầm quan trọng về Di sản văn hóa của địa phương, hun
đúc cho trẻ có tâm hồn dân tộc, giáo dục trẻ biết u q bảo tồn các Di sản văn
hóa, khơng ai khác người lớn chúng ta cần giáo dục Di sản văn hóa cho trẻ càng
sớm càng tốt.

Song trong thực tế các hoạt động làm quen Di sản văn hóa của địa phương
cho trẻ 5- 6 tuổi hầu như chưa được chú trọng, chỉ diễn ra theo kiểu giáo viên
truyền đạt cho trẻ nghe chứ trẻ chưa thực sự được tự mình nhìn thấy, được khám
phá. Xuất phát từ những vấn đề trên, với lịng u nghề, mến trẻ đã thơi thúc bản
thân tơi ,trăn trở nghiên cứu, tìm ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục cho trẻ đạt kết quả cao. Đó là lí do tơi chọn đề tài “Một số biện pháp
nhằm giúp trẻ 5 - 6 tuổi làm quen Di sản văn hóa địa phương đạt hiệu quả cao”.
1.2. Phạm vi áp dụng đề tài:
Hiện nay, cho trẻ làm quen Di sản văn hóa địa phương là một vấn đề quan
trọng, cần thiết có ý nghĩa khoa học, được Bộ giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa,
Thể Thao và Du Lịch hết sức quan tâm, đẩy mạnh, đặc biệt quan trọng dành cho
nghành học Mầm non.
Với lý do trên tôi đã mạnh dạn áp dụng đề tài: “Một số biện pháp nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục Di sản văn hóa của địa phương cho trẻ 5 - 6 tuổi ở
trường mầm non ” tại trường tôi đang công tác và lớp tôi đang dạy.
Hệ thống các giải pháp tôi đưa ra sau đây nó mang tính thực thi cao, phù hợp
với điều kiện cơ sở vật chất, đặc thù vùng miền, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý
của trẻ 5- 6 tuổi, phù hợp với nội dung chương trình chăm sóc giáo dục trẻ trong
giai đoạn hiện nay.
2. Phần nội dung
2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu.
Hiện nay yêu cầu đặt ra là phải đổi mới giáo dục, trong đó có đổi mới mục
tiêu giáo dục, đổi mới nội dung giáo dục và phương pháp dạy và học.“ Phương
pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của
người học; Bồi dưỡng cho người học chính năng lực tự học, khả năng thực hành,
lịng say mê học tập và ý chí vươn lên”. Phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo
của trẻ có nghĩa là phải thay đổi cách dạy và cách học. Chuyển cách dạy thụ động,
truyền thụ một chiều, giáo viên làm trung tâm sang cách dạy lấy trẻ làm trung tâm
hay còn được gọi là dạy và học tích cực. Trong cách dạy này trẻ là chủ thể hoạt
4

download by :


động, giáo viên là người thiết kế, tổ chức, hướng dẫn, tạo nên sự tương tác tích cực
giữa giáo viên và trẻ .
Trong những năm qua việc dạy trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen Di sản văn
hóa địa phương hầu như chưa được chú trọng nên chưa phát huy được lòng ham
mê, sự tự tin, sáng tạo của trẻ, có phần ảnh hởng đến việc chăm sóc giáo dục
trẻ .
Vi yêu cầu dy hc Ly tr lm trung tõm thì việc cho trẻ làm quen Di tích
văn hóa của địa phương là việc làm hết sức cần thiết và quan trọng của mỗi một
giáo viên mầm non nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ phù hợp với
tình hình hiện nay.
Nhằm giúp trẻ phát triển về mọi mặt: Đức -Trí - Thể - Mỹ - Lao động thì
việc cho trẻ làm quen Di sản văn hóa của địa phương là việc làm hết sức quan
trọng và cần thiết. Trong thời gian nghiên cứu thực hiện đề tài thì bản thân cịn gặp
một số thuận lợi và khó khăn sau:
2.1.1. Thuận lợi: .
Bản thân nhận được sự quan tâm giúp đỡ, chỉ đạo sâu sát của ban giám hiệu
nhà trường để tôi thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, được nhà trường đầu tư về cơ
sở vật chất tạo điều kiện cho tơi tích cực tham gia vào các lớp học đào tạo nên trình
độ chun mơn được nâng cao. Thực tế ở địa phương có nhiều di sản được xếp
hạng cấp quốc gia. Trong đó di sản văn hóa phi vật thể bao gồm: Lễ hội bơi đua
thuyền truyền thống trên sơng Kiến Giang, Hị khoan Lệ Thủy. Di sản có vật thể
bao gồm: Chùa An Xá, chùa Hoằng Phúc…hay Nhà truyền thống huyện Lệ Thủy,
thuận lợi cho việc làm quen với di sản.
Sự phát triển của khoa học kĩ thuật, phương tiện thông tin đại chúng giúp
giáo viên dễ dàng tìm kiếm nguồn tư liệu phong phú và q giá có nhiều hình ảnh
sống động, nhiều câu chuyện để đưa vào dạy học.

Một số phụ huynh có ý thức trách nhiệm, quan tâm đến việc học tập của con
em mình, phối hợp thường xuyên với giáo viên.
Bản thân luôn được chị em đồng nghiệp quan tâm, giúp đỡ .
Nhiều năm dạy trẻ 5-6 tuổi nên phần nào hiểu được đặc điểm tâm sinh lý,
khả năng tiếp thu kiến thức của trẻ ở lứa tuổi này.
2.1.2. Khó khăn:
Lớp nằm ở khu vực lẽ, điều kiện cơ sở vật chất còn nhiều hạn chế, đặc biệt
là trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho trẻ làm quen Di sản hầu như chưa có, q ít ,
thiếu thẫm mỹ không đáp ứng theo nhu cầu hoạt động cho cô và trẻ.
Trình độ nhận thức, tiếp thu kiến thức, kỹ năng của trẻ cịn hạn chế, lại
khơng đồng đều.
Đa số trẻ là con nông dân, tuy phụ huynh quan tâm đến việc học của trẻ
nhưng việc giáo dục Di sản văn hóa địa phương cho trẻ ít được phụ huynh quan
tâm.
5

download by :


Tranh ảnh, pa nô, về công tác tuyên truyền về Di sản chưa có.
Nhận thức của giáo viên về việc giáo dục Di sản cho trẻ còn chung chung,
theo kiểu giáo viên nói cho trẻ nghe, chưa thực sự lấy trẻ làm trung tâm.
Công tác tổ chức cho trẻ tham quan di sản cịn gặp nhiều khó khăn phức tạp. Mặc
dù gặp nhiều khó khăn nhưng với sự quyết tâm của bản thân, tơi đã khơng ngừng
tìm kiếm, học hỏi, sáng tạo ra những phương pháp nhằm giúp trẻ làm quen một số
Di sản ở quê hương. Mong rằng những việc làm của tôi sẽ mang lại kết quả thiết
thực cho trẻ. Nhằm đáp ứng nhu cầu giáo dục Di sản văn hóa quê hương cho trẻ
trong giai đoạn hiện nay. Đó là lý do tại sao tơi chọn đề tàì “Một số biện pháp
nhằm giúp trẻ 5-6 tuổi làm quen Di sản văn hóa địa phương đạt hiệu
quả cao ”.

* Khảo sát thực trạng.
Để lựa chọn được hệ thống giải pháp có hiệu quả, ngay đầu năm học tơi tiến
hành khảo sát khả năng nhận thức của trẻ, kết quả như sau:
Nội dung
Trẻ kể tên một số Di sản văn hóa của q hương
Trẻ thích thú tham gia các hoạt động
Trẻ nhanh nhẹn sáng tạo trong các hoạt động
Trẻ có hành vi thái độ tốt với Di sản văn hóa của địa
phương
Qua kết quả trên, bản thân tơi nhận thấy chất lượng trên trẻ của lớp tơi cịn
q thấp so với yêu cầu của một trường đóng trên địa bàn khá thuận lợi. Điều đó
làm tơi ln trăn trở và rút ra những nguyên nhân sau:
Do hiện nay cuộc sống quá hiện đại, trẻ tham gia vào nhiều trò chơi mới lạ
nên việc tiếp xúc với Di sản rất ít.
Đa số trẻ trong lớp trình độ nhận thức, tiếp thu kiến thức, kỹ năng của trẻ
còn hạn chế, lại không đồng đều.
Giáo viên chưa thực sự quan tâm đến việc giáo dục Di sản văn hóa cho trẻ
,việc tổ chức dạy trẻ tại di sản và cho trẻ tham quan các di sản chưa hề được thực
hiện.
Lớp nằm ở khu vực lẽ điều kiện trang thiết bị còn nhiều hạn chế
Đa số trẻ là con nông dân nên việc giáo dục Di sản văn hóa ít được quan tâm
chú ý.
Công tác phối hợp, tuyên truyền về Di sản văn hóa chưa cao.
6


download by :


Mặc dù gặp nhiều khó khăn, song với lịng u nghề mến trẻ tơi đã tìm tịi

một số biện pháp tối ưu, thu hút lôi cuốn trẻ tham gia vào các hoạt động Di sản văn
hóa một cách tích cực và có hiệu quả.
2.2. Các giải pháp:
Giải pháp 1: Sưu tầm tìm hiểu nội dung, kiến thức về một số Di sản văn
hóa ở địa phương phù hợp với chủ đề giáo dục cho trẻ mầm non.
Để giúp trẻ làm quen các Di sản văn hóa đạt hiệu quả cao địi hỏi trước hết
người giáo viên phải tìm hiểu, nắm bắt, hiểu sâu, rộng về nội dung và kiến thức
các Di sản cần truyền thụ cho trẻ.
Vì vậy việc đầu tiên tơi làm là tìm hiểu qua mạng, qua những cán bộ lão
thành cách mạng, cán bộ quản lý di sản để nhờ họ giúp đỡ tìm hiểu sâu hơn những
những kiến thức về sự hình thành, tồn tại của các di sản. Tiếp đó, tơi tiến hành
khảo sát thực địa, tìm hiểu kỹ lưỡng các đặc điểm về vị trí địa lí, địa hình địa vật tự
nhiên, các hiện vật, chứng tích… để bản thân lựa chọn nội dung phù hợp đưa vào
chương trình. Bên cạnh đó tơi sưu tầm tìm kiếm thêm đồ dùng trực quan, vì đồ
dùng trực quan là một minh họa sinh động để giúp trẻ chú ý và tiếp thu một cách
nhanh chống nội dung vấn đề cô cần truyền đạt cho trẻ. Nếu trong các hoạt động lễ
hội, cô không sử dụng đồ dùng trực quan thì sẽ khơng thu hút được sự chú ý của
trẻ và trẻ chóng chán, khiến chất lượng dạy và học khơng cao. Chính vì vậy khi tìm
hiểu và sưu tầm kiến thức, đồ dùng, đạo cụ lễ hội phải đảm bảo được những tính
sau:
Lựa chọn các hoạt động làm quen di sản phải vừa sức với trẻ.
Đảm bảo tính sư phạm, hấp dẫn, kích thích trí tị mị của trẻ, trẻ có thể thao
tác dễ dàng, thuận tiện.
Ví dụ: Khi trẻ tham gia vào trị chơi đua thuyền thì cho trẻ sử dụng các loại
chầm, chèo nhỏ vừa tầm với trẻ. Quần áo trang phục cũng phải phù hợp với trang
phục lễ hội, khơng vướng víu mà phải vừa vặn với trẻ màu sắc hài hòa đẹp mắt
….qua quá trình tham gia hoat động trẻ cảm thấy mình như những trai bơi, gái đua
thực sự trong ngày lễ hội, trẻ thêm thấy tự hào và yêu quý truyền thống lễ hội của
địa phương mình.
Giải pháp 2: Lập kế hoạch cho trẻ làm quen các hoạt động Di sản văn

hóa của địa phương..
Dựa vào tình hình của lớp: Lớp có đủ diện tích phịng học rộng rãi, thống
mát, có đủ đồ dùng để cho trẻ hoạt động trải nghiệm. Khuôn viên rộng, đảm bảo
cho trẻ thực hành các hoạt động với di sản.
Căn cứ vào đặc điểm tâm sinh lý, khả năng nhận thức và tiếp thu kiến thức
của trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi. Khả năng vận dụng những kinh nghiệm của trẻ trong
quá trình hoạt động với di sản, sự trải nghiệm, linh hoạt, sáng tạo, khám phá của
trẻ. Trên cơ sở kế hoạch năm, tháng của nhà trường, tôi đã mạnh dạn đề xuất với
7

download by :


nhà trường và tổ chuyên môn lựa chọn những di sản văn hóa phù hợp nhận thức
của trẻ để xây dựng kế hoạch năm, tháng phù hợp với nhóm lớp mình phụ trách.
Được sự đồng ý phê duyệt của ban giám hiệu nhà trường, và tổ chuyên môn, tôi
phân công nội dung, phần hành công việc cho giáo viên cùng lớp và triển khai cụ
thể kế hoạch trong từng chủ đề, chủ điểm, kết thúc chủ đề, chủ điểm tôi đánh giá
lại những việc làm được và chưa làm được, từ đó rút kinh nghiệm cho chủ đề sau.
* VD: Kế hoạch tổ chức các hoạt động làm quen di sản văn hóa:
KẾ HOẠCH GIÁO DỤC DI SẢN VĂN HĨA CHO TRẺ
CHỦ ĐỀ: QUÊ HƯƠNG- ĐẤT NƯỚC- BÁC HỒ
NĂM HỌC : 2015-2016
Thời
gian

Thán
Chủ

3 tuần

Từ 8/426/5/2016

8

download by :


Nam.
Bác Hồ

- Bác Hồ - Hoạt động
với các học
cháu
thiếu
niên nhi
đồng.

Giải pháp 3: Tiến hành xây dựng góc Di sản văn hóa của bé :
Tơi thiết nghĩ, tổ chức góc di sản văn hóa địa phương sẽ giúp trẻ đễ dàng
tiếp xúc, thường xuyên tếp xúc, được trực tiếp trãi nghiệm hóa thân, vào những
nhân vật trong lễ hội … Điều đó sẽ khắc sâu trong trẻ những hình tượng về con
người , phong tục, tập qn của thơn xóm làng xã, q hương mình. Giúp trẻ sớm
có ý thức cùng cơ giáo, người thân sưu tầm tìm kiếm tư liệu, tranh ảnh ….để tạo
cho góc di sản của bé thêm phong phú, sinh động. Qua đó trẻ biết yêu quý, giữ gìn
sản phẩm mình làm ra, biết tự hào, phát huy truyền thống của q hương.
Vì vậy tơi đã tiến hành xây dựng góc di sản, để thuận tiện cho trẻ sử dụng và
tuyên truyền đến cả các bậc phụ huynh, tơi chọn vị trí bên cạnh cửa lớp. Tơi sắp
xếp các đồ dung, dụng cụ để cho trẻ dễ lấy, dễ sử dụng đê trẻ có thể tự lấy đồ dùng
đồ chơi phù hợp với hoạt động mà giáo viên yêu cầu. Tham mưu với nhà trường
trang bị thêm đồ dùng, trang phục, đạo cụ cho các lễ hội. Bên cạnh đó tơi con lam

thêm nhiêu đơ dung khac đê phuc vu cho cac hoat đông cua tre, thu hut hưng thu
cua tre như: cơ, đích, hoa, mủ, trang phục, xé dán, bồi đắp các mơ hình….
Ngồi ra khi xây dựng góc lễ hội trẻ có thể tự tham gia hoạt động khi trẻ
được bố mẹ đón và cho chơi ở sân trường, trẻ có thể rủ bạn cùng thao tác hoạt
động đã học cho bố mẹ xem. Khi xây dựng góc di sản tơi nhận thấy trẻ lớp tôi tiến
bộ nhiều hơn, trẻ tham gia hoạt động tự nhiên và tích cực hơn, đồng thời phụ
huynh lớp tơi thấy được rõ hơn tầm quan trọng của giáo dục di sản văn hóa, họ
quan tâm hơn đến việc giáo dục di sản cho con mình.
Giải pháp 4: Tổ chức tốt giờ học tìm hiểu về Di sản tại lớp:
*Chuẩn bị:
Khai thác, sử dụng tài liệu về di sản để tiến hành bài học về di sản đóng vai
trị là một nguồn kiến thức góp phần bổ sung, cụ thể hố, làm phong phú hơn nội
dung bài học, nó làm cho những kiến thức trong bài học không chỉ đơn thuần là
con số, các sự kiện khô khan mà sinh động hơn, có hồn hơn, giúp cho học sinh tái
9

download by :


hiện được kiến thức và hiểu bài nhanh, nhớ lâu hơn. Vì vậy giáo viên phải tiến
hành chọn lọc kỹ và xác minh tính chân thực của các tài liệu về di sản. Chọn lọc
những tài liệu điển hình nhất, sắp xếp các tài liệu đó thành hệ thống phù hợp với
tiến trình bài học kết hợp với các phương tiện trực quan, làm cho bài học sinh động
hơn. Đồng thời, tuỳ theo mục đích, nội dung bài học mà giáo viên khai thác những
tài liệu khác nhau. Tiếp theo chuẩn bị giáo án, địa điểm hoạt động…
Ví dụ: Khi cho trẻ làm quen di sản về Chùa An Xá giáo viên trực tiếp đến
chùa tìm hiểu gặp gỡ trao đổi với cán bộ quản lý di sản trao đổi với họ nhờ họ giúp
đỡ để sưu tầm tranh ảnh tư liệu về di sản, hoặc có thể chụp ảnh về di sản.
*Ổn định và gây hứng thú:
Để lôi cuốn và giới thiệu bài học cho trẻ giáo viên phải sử dụng nhiều thủ

thuật hấp dẫn như bài hát,ca dao, câu đố... phù hợp với nội dung bài học để dẫn dắt
trẻ vào bài.
Ví dụ: Khi cho trẻ làm quen lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Kiến
Giang giáo viên có thể dùng câu ca dao:
“Dù ai đi ngược về xi
Mồng hai tháng chín cũng mong về nhà
Về nhà xem hội quê ta
Dưới sông bơi trải, nhà nhà cờ bay”.
Giáo viên đọc cho trẻ nghe và hỏi trẻ câu ca dao nói về điều gi? Giáo viên
và trẻ cùng trị chuyện sau đó giáo viên giới thiệu bài học cho trẻ làm quen.
*Quan sát - đàm thoại tranh, vật thật…
Quan sát đàm thoại giúp trẻ hiểu kĩ, hiểu sâu sự vật hiện tượng xung quanh,
phát triển tư duy ngôn ngữ, giúp trẻ hình dung được những sự vật hiện tượng mà
trẻ khơng có điều kiện tiếp xúc trực tiếp. Khai thác được vốn hiểu biết của trẻ trong
cuộc sống từ đó làm chính xác hóa những kiến thức cịn mơ hồ trong cuộc sống
vốn có của trẻ. Vì vậy giáo viên phải xây dựng câu hỏi ngắn gọn dễ hiểu phù hợp
lứa tuổi. Hệ thống câu hỏi gồm nhiều cấp độ khác nhau, nhằm phát huy tích cực
của trẻ, tránh sử dụng câu hỏi “có” hoặc “khơng”, đúng hoặc “sai”.
Ví dụ: Khi tiến hành cho trẻ quan sát đàm thoại về Chùa Hoằng Phúc. Giáo
viên hỏi trẻ:
- Cơ có bức tranh gì?
- Con có nhận xét gì về bức tranh?
-Trong bức tranh có những ai?
- Mọi người đang làm gi?
Giáo viên cần phải chuẩn bị các loại câu hỏi khác nhau như:
Câu hỏi kích thích trẻ nhận thức sâu về sự vật, hiện tượng và nêu cảm xúc
của bản thân.
Ví dụ: Con thấy mọi người đi viếng chùa như thế nào?
Câu hỏi kích thích trẻ giải thích, phỏng đốn, suy đoán diễn biến kết quả các
sự vật hiện tượng xung quanh.

10

download by :


Ví dụ: - Chùa An Xá khác với chùa Hoằng Phúc ở điểm nào ?
- Làm sao cháu biết được điều đó?
Câu hỏi khuyến khích trẻ giải thích ý kiến, đánh giá sự vật hiện tượng.
Ví dụ: Mọi người đi lễ chùa để làm gì?
Vì sao cháu thích đi lễ chùa?
Khi quan sát đàm thoại giáo viên chú ý khuyến khích động viên trẻ đúng lúc,
kịp thời. Tránh để trẻ mất tự tin khi trẻ trả lời chưa đúng giáo viên có thể dùng câu
nói nhẹ nhàng (con nhìn lại xem nào? Nghe lại xem nào? …).
Với những trẻ nhút nhát cô sử dụng câu hỏi dễ hơn, hoặc yêu cầu trẻ nhắc lại câu
hỏi của bạn để giúp trẻ tự tin, mạnh dạn hơn.
Tạo cơ hội cho trẻ đặt câu hỏi với giáo viên, với bạn.
Ví dụ: Thưa cơ vì sao lại có lễ chùa? Chùa Hoằng Phúc nằm ở ?
Bạn đã đi lễ chùa chưa? Bạn đi cùng với ai?
Sau khi cho trẻ quan sát đàm thoại xong giáo viên cần chốt lại và mỡ rộng
thêm một số đồ dùng trực quan khác có liên quan đến nội dung đàm thoại.
Ví dụ: Sau khi cho trẻ quan sát đàm thoại về chùa Hoằng Phúc xong cô cho
trẻ kể tên và xem tranh một số di sản văn hóa khác như: Chùa An Xá…
*GD: Biết yêu quý các di sản, khi đi thăm quan phải nghe lời bố mẹ, cô
giáo, bảo tồn các di sản không vứt rác bừa bãi, bỏ rác vào thùng rác để cho môi
trường của khu di sản ln sạch sẽ.
*Tổ chức trị chơi:
Sau khi cho trẻ quan sát đàm thoại xong giáo viên tổ chức trị chơi nhằm
cũng cố kiến thức đồng thời lơi cuốn sự hứng thú của trẻ vào hoạt động. Giáo viên
chú ý lựa chọn trò chơi động tĩnh để tạo sự cân bằng hoạt động cho cơ và trẻ. Trị
chơi phải phù hợp nội dung bài học và vùa sức với trẻ kích thích tính tị mị, sáng

tạo của trẻ.
Ví dụ: Sau khi cho trẻ quan sát đàm thoại về chùa Hoằng Phúc giáo viên tổ
chức trị chơi “Tranh gì biến mất, tranh gì xuất hiện”, tiếp theo cho trẻ chơi trò
chơi “Ghép tranh về di sản” đội nào ghép nhanh, ghép đúng thì thắng cuộc. Sau
mỗi lần chơi giáo viên cho trẻ kiểm tra , nhận xét và đưa ra kết luận. Giáo viên chú
ý động viên khen trẻ kịp thời sau mỗi lần chơi.
* Cũng cố bài học:
Giáo viên dùng câu hỏi hoặc câu đố để cho trẻ nhắc lại tên bài vừa học và
một số nội dung cần khắc sâu cho trẻ.
Ví dụ : Giáo viên hỏi trẻ: Cơ vừa cho lớp mình làm quen với hoạt động gì
nào? Để các khu di sản ln ln sạch đẹp các con phải làm gi?
* Nhận xét tiết học:
Giáo viên có thể nhận xét ngay trong tiết học hoặc cuối tiết học, trong tiết
học khen chê trẻ kịp thời. Cuối tiết học chủ yếu động viên, khen trẻ là chính.
Giải pháp 5. Tổ chức tham quan, cho trẻ làm quen tại một số di sản.
11

download by :


Hướng tới mục tiêu “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” đưa mơi
trường học tập trong nhà trường gắn với thực tế. Tổ chức thăm quan học tập tại nơi
có di sản với hình thức này, nội dung chủ yếu của buổi tham quan là nhằm củng cố
kiến thức đã học hoặc chuẩn bị cho việc học bài mới. Đây là dịp để học sinh có
điều kiện trực tiếp quan sát, tìm hiểu các tài liệu, hiện vật liên quan đến bài học, cụ
thể hoá kiến thức và tạo những biểu tượng chân thực, chính xác. Do đó, trong buổi
tham quan, giáo viên cần tập trung vào những tài liệu, hiện vật có liên quan đến
chương trình đã học (hoặc sẽ học). Để đạt được kết quả tốt, giáo viên nên kết hợp
với cán bộ hướng dẫ ở nơi có di sản để việc trình bày, bổ sung kiến thức phù hợp
với yêu cầu và trình độ nhận thức của học sinh, trên cơ sở đó, gợi ý, dẫn dắt học

sinh nắm vững những vấn đề quan trọng. Giờ học tại di sản có ý nghĩa rất lớn đối
với học sinh về cả ba mặt kiến thức: tư tưởng, tình cảm và kỹ năng. Bởi vì thực địa
- nơi có di sản là trẻ được mắt thấy, tai nghe, được tiếp xúc trực tiếp với sự vật hiện
tượng, phát triển trí tưởng tượng, đa dạng hố hoạt động nhận thức, gây hứng thú
học tập cho trẻ. Tiến hành học tại thực địa là phương thức thực hiện dạy học gắn
với đời sống, nâng cao hiểu biết về kiến thức, về văn hố, giáo dục, lịng u q
hương, đất nước, tính thẩm mĩ cho trẻ. Bài học tại di sản cũng phải tuân thủ đầy đủ
các yêu cầu của một bài học tại lớp. Để tiến hành bài học tại thực địa cần bảo đảm
một số yêu cầu sau:
*Công tác chuẩn bị:
Tiến hành bài học tại thực địa là một hình thức tổ chức dạy học bên ngồi
lớp học, q trình dạy học liên quan đến nhiều yếu tố, điều kiện khác nhau nên
phải được chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng cả đối với giáo viên và trẻ. Một là, chọn địa
điểm phù hợp với mục tiêu, nội dung, bài học và điều kiện tiến hành. Ở địa phương
khơng có di sản thì giáo viên chọn di sản ở vùng lân cận để tiến hành bài học tại di
sản.
Ví dụ: Lớp tôi gần với chùa An Xá nên tôi chọn chùa An Xá cho trẻ làm
quen để thuận tiện cho việc đi lại.
Hai là, phải lập kế hoạch cụ thể về công tác chuẩn bị và tiến hành bài học, đi
khảo sát thực địa, liên hệ với các cơ quan quản lý di sản. Sau khi đã lựa chọn được
vấn đề dạy học và di sản phù hợp, giáo viên phải xây dựng được kế hoạch chuẩn bị
và tiến hành bài học tại nơi có di sản một cách chi tiết cho từng nội dung công
việc, thời gian thực hiện, lực lượng phối hợp, phương tiện thiết bị hỗ trợ. Kế hoạch
tiến hành bài học tại di sản phải báo cáo với tổ chuyên môn, lãnh đạo nhà trường
để được duyệt thực hiện và có kế hoạch hỗ trợ. Ngồi ra, khi làm việc với các cơ
quan quản lý di sản, giáo viên cần chú ý khai thác, tìm hiểu các nguồn tài liệu về di
sản và các nội dung bài học có liên quan đến di sản bao gồm tài liệu hiện vật gốc,
sa bàn, mơ hình phục chế, phim ảnh, các cơng trình nghiên cứu, bài viết chun đề.
Đây sẽ là nguồn tài liệu về địa phương phong phú, có giá trị để giáo viên bổ sung
vào bài giảng hoặc thiết kế bài giảng về địa phương.

12

download by :


Ba là, giáo viên phải chuẩn bị trước cho học sinh về tư tưởng và kiến thức
chuyên môn như nêu mục đích, yêu cầu của bài học và nội dung kiến thức cơ bản
cần tìm hiểu trước ở nhà, thơng báo sơ qua về địa điểm có di sản, sự kiện, nội dung
kiến thức liên quan đến di sản, Ngoài ra, giáo viên còn phải nhắc nhở học sinh về
việc đảm bảo phương tiện đi lại, an tồn giao thơng , giữ trật trật tự ở khu di sản.
Ví dụ: Khi cho trẻ làm quen nhà Truyền thống văn hóa huyện Lệ Thủy vào
buổi sáng, cô giáo cần thông báo cho trẻ biết sáng mai cơ sẽ cho lớp mình làm
quen với Nhà Truyền thống văn hóa Huyện, ở đó được trưng bày rất nhiều hiện
vật, mơ hình …về các di sản văn hóa của huyện ta. Cơ cháu mình đến đó để tim
hiểu…. .Cuối cùng nhắc nhỡ trẻ về việc đi lại và việc giữ trật tự, vệ sinh ở Nhà
Truyền thống .
*
Nội dung bài học tại di sản phải đảm bảo tính chính xác, cơ bản và bám sát
nội dung kiến thức mà di sản phản ánh. Tuy nhiên, giáo viên phải chú ý làm sao để
đảm bảo mạch nội dung chương trình của bài học, tránh quá tải đối với hoạt động
nhận thức của trẻ.
Ví dụ : Khi cho trẻ làm quen di sản ở Nhà Truyền thống , giáo viên nên lựa
chọn cho trẻ làm quen với Lễ hội Bơi thuyền truyền thống hoặc làm quen với di
tích lịch sử Chùa An Xá. Cho trẻ tìm hiểu sâu nội dung đó.
Khi tiến hành bài học:
Phải khai thác tối đa khả năng cung cấp thông tin thông qua các dấu vết,
hiện vật,…tại nơi có di sản. Khi khai thác tập trung vào những dấu vết, hiện vật
quan trọng phản ánh kiến thức cơ bản của bài học, tránh tình trạng cho trẻ quan sát
tràn lan làm lỗng trọng tâm nội dung cần nghiên cứu của bài học. Khi hướng dẫn
học sinh quan sát phải giúp học sinh tìm ra mối quan hệ bên trong, làm sáng tỏ nội

dung, kiến thức mà các chứng tích, hiện vật phản ánh. Giáo viên có thể tổ chức các
hoạt động tự học cho học sinh như:
Hướng dẫn trẻ quan sát - đàm thoại thông qua tiếp xúc với các loại tài liệu
tại di sản như tìm hiểu xuất xứ, chất liệu, hình thức thể hiện (kiểu kiến trúc, hoa
văn trang trí, kiểu chữ…) và nội dung kiến thức của các dấu vết, hiện vật… liên
quan đến bài học.
Ví dụ: Khi cho trẻ làm quen Nhà tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp,
giáo viên cho trẻ biết đây là nơi Bác Giáp sinh ra và lớn lên…
Kết hợp tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động sau bài học như tham
quan tồn bộ khu di sản, tổ chức các trị chơi lịch sử, đóng kịch diễn lại các câu
chuyện, sự tích liên quan đến di sản…
Với những ví dụ trên cho thấy, việc sử dụng di sản vào dạy học không những
đáp ứng được yêu cầu của đổi mới dạy học mà cịn là cơng cụ đắc lực mà cịn giúp
thế hệ trẻ nhận thức được tầm quan trọng của di sản đồng thời biết trân trọng, gìn
giữ và phát huy cho tương lai.
13

download by :


Giải pháp 6: Làm quen một số di sản mọi lúc mọi nơi.
Dạy mọi lúc mọi nơi không phải lúc nào cũng phải thực hiện, dễ gây nhàm
chán cho trẻ. Do đó bản thân cần phải linh hoạt áp dụng vào các hoạt động trong
ngày của trẻ hoặc có thể lịng ghép vào các mơn học sao cho phù hợp.
Ví dụ: Trong tiết toán “đếm đến 10 nhận biết chữ số 10” giáo viên có thể
giới thiệu bài cho trẻ “ Sắp đến ngày 2- 9 rồi, đó là ngày tết độc lập và còn là ngày
lễ đua thuyền truyền thống hằng năm của quê hương ta”. Để biết có bao nhiêu
thuyền bơi tham dự trong ngày lễ thì hơm nay cơ cháu mình cùng tìm hiểu nhé!.
Qua giờ học đếm các thuyền bơi sẽ giúp trẻ khắc sâu hơn về di sản văn hóa của
q hương mình.

+Góc nghệ thuật cho trẻ vẽ, nặn, bồi đắp....đọc thơ, ca dao, hát ...về di sản
văn hóa quê hương.
+Góc xây dựng ở chủ điểm Quê hương đất nước cho trẻ xây dựng chùa An
Xá hoặc xây dựng dịng sơng kiến Giang vào ngày hội đua thuyền...
Giải pháp 7 : Tổ chức hội thi “Bé với di sản quê hương”
Tổ chức hội thi Bé với di sản là một sân chơi sáng tạo, bổ ích cho lứa tuổi
mầm non. Trong ngày hội, tất cả trẻ đều được tham gia trực tiếp vào hoạt động thi
đua, một cách tích cực, hào hứng, sơi nổi. Qua đó thúc đẩy các hoạt động tập thể,
gây khơng khí náo nức cho trẻ vì được tham gia “biểu diễn”, “thi tài”.
Qúa trình hoạt động tập thể như vậy sẽ phát triển ở trẻ tính linh hoạt, mạnh
dạn, tinh thần tập thể và để lại cho trẻ những cảm xúc vui tươi, phấn khởi, óc thẩm
mĩ về “những diễn viên, vận động viên tí hon” khi biểu diễn.
Tạo điều kiện cho trẻ tìm hiểu sâu hơn về di sản văn hóa quê hương qua hội
thi trẻ thêm tự hào và biết gìn giũ phát huy di sản văn hóa. Hoạt động này có thể
thực hiện nhân dịp kỉ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, ngày truyền thống địa
phương kết hợp với các phong trào thi đua của nhà trường. Bản thân đề xuất với
nhà trường cần phối hợp đoàn thanh niên trường tổ chức hội thi “Bé với di sản”,
Để hội thi đạt hiệu quả cao nhà trường cần đưa ra yêu cầu cụ thể, thể lệ hội thi…để
giáo viên có sự chuẩn bị cho lớp mình một cách chu đáo.
Giải pháp 8: Công tác phối hợp với phụ huynh và các đồn thể.
Để hồn thành tốt cơng tác chăm sóc và giáo dục trẻ thì cần có sự phối hợp
và hỗ trợ cho nhau giữa gia đình, nhà trường và xã hội . Thực hiện tốt sự phối hợp
đó tơi đã mạnh dạn báo cáo với Ban giám hiệu nhà trường về kế hoạch mời người
đến kể chuyện về di sản cho trẻ. Giáo viên có thể mời các chiến sĩ cách mạng lão
thành tiêu biểu, những “nhân chứng” đã chứng kiến, tham gia các sự kiện tại di
sản, những người thân của các nhân vật có liên quan đến di sản,… làm cho người
nghe xúc động, như được sống lại với sự kiện ấy. Đề xuất với nhà trường tạo điều
kiện cho đoàn thanh niên của trường phối hợp xã đoàn tổ chức các hội thi tìm hiểu
về di sản quê hương.
14

download by :


Chia sẽ suy nghĩ với phụ huynh về tầm quan trọng của việc giáo dục di sản
cho trẻ mầm non để từ đó phụ huynh có nhận thức đúng đắn và xác định vai trị
của mình trong việc chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt là giúp trẻ biết được tầm quan
trọng của di sản văn hóa.
Lên kế hoạch hoạt động tuần, ngày rồi trao đổi trực tiếp với phụ huynh
trong giờ đón trẻ, trả trẻ để phụ huynh biết được kiến thức, kỹ năng trẻ sẽ học gì?
Qua đó xây dựng mối quan hệ gắn bó giữa giáo viên phụ huynh và các thành viên
trong gia đình trẻ để cùng tạo ra các hoạt động cho trẻ trải nghiệm.
Cô giáo tuyên truyền, vận động phụ huynh đóng góp nhiều nguyên vật liệu
sẳn có ở địa phương để có nhiều sản phẩm phục vụ cho hoạt động.
Nhắc phụ huynh thường xun đưa đón trẻ để biết được thơng tin, hằng ngày
theo dõi bảng tuyên truyền, kế hoạch tuần, ngày của cơ, từ đó phụ huynh biết và
giúp trẻ trong các hoạt động thí nghiệm, báo cáo kết quả trẻ đã làm được gì ở nhà.
Huy động phụ huynh tham gia đóng góp theo lịng hảo tâm về cơ sở vật
chất: tham gia đóng góp cơng, ngun vật liệu địa phương, thơ ca, hò vè, tranh
ảnh, sách tài liệu… để tạo môi trường cho trẻ hoạt động.
Sau mỗi lần cho trẻ thực hành, tôi thông báo kết quả kịp thời với phụ huynh
để phụ huynh bồi dưỡng thêm cho cháu, đặc biệt là những cháu còn rụt rè, còn hạn
chế về ngôn ngữ, giao tiếp…..
3. Phần kết luận:
3.1. Ý nghĩa của đề tài:
Việc giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Làm quen di sản văn hóa quê hương, nhằm
nâng cao hiệu quả chất lượng học tập của trẻ. Đó là một việc làm giải quyết vấn
đề: “Việc dạy học phải lấy trẻ làm trung tâm”, cơng việc này nó xun suốt cả quá
trình hoạt động học và chơi của trẻ 5- 6 tuổi. Do đó mỗi một giáo viên phải hiểu rõ
mục đích, ý nghĩa hoạt động cho trẻ làm quen di sản văn hóa. Đối với trẻ, người

lớn chúng ta cần phải xây dựng kế hoạch cho trẻ làm quen di sản phù hợp và tình
hình thực tế, biết tìm ra các giải pháp sáng tạo trong khi cho trẻ làm quen di sản để
thực hiện tốt chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
Là một giáo viên phải thực sự đam mê, tâm huyết với việc dạy học của
mình, thường xuyên quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho trẻ học tập,
phải quan tâm đúng mức, luôn theo dõi động viên, khuyến khích nhằm tạo điều
kiện cảm xúc giúp trẻ phấn khởi trong các hoạt động học tập.
Ngoài việc giáo viên nắm vững phương pháp đổi mới truyền thụ cho trẻ,
sáng tạo trong giảng dạy, linh hoạt trong các hoạt động, tích cực tham khảo tài liệu,
học hỏi chị em đồng nghiệp, giáo viên cần phải tích cực hóa đứa trẻ, tạo hứng thú
cho trẻ trong mọi hoạt động. Tơi cịn phải sáng tạo trong việc cho trẻ làm quen di
sản quê hương, nhằm thúc đẩy sự phát triển trí tuệ của trẻ trong giai đoạn đầu đời
của trẻ mới giúp trẻ phát triển toàn diện hơn.
15

download by :


Cần có sự phối kết hợp với phụ huynh một cách khéo léo, lôi cuốn phụ
huynh để phụ huynh cùng đóng góp các vật liệu sẳn có ở địa phương.
Bên cạnh đó, thơng qua các hoạt động làm quen di sản trẻ được sử dụng các
giác quan và trực tiếp thực hiện, trẻ cùng học, cùng chơi cùng trải nghiệm. Hình
thành cho trẻ trí tưởng tượng và phát triển tư duy,tình cảm, ngơn ngữ trí nhớ lâu
bền . Mục đích cuối cùng là tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm, đó là việc hình
thành và rèn luyện kỹ năng tìm hiểu, quan sát, làm việc nhóm, chia sẻ kinh nghiệm
của bản thân với các bạn.
Như chúng ta biết lứa tuổi mẫu giáo, tuy trẻ cịn nhỏ nhưng trẻ ln ln tìm
hiểu thế giới xung quanh vốn mn vàn câu hỏi thắc mắc: Tại sao cái này lại gọi là
chùa?, mọi người đi lễ chùa để làm gì?, Tại sao lại có lễ hội đua thuyền? Tại sao?
Tại sao?...

*Qua việc lựa chọn và sử dụng một số biện pháp giúp trẻ làm quen di sản
văn hóa quê hương. Đây là hoạt động thiết thực góp phần nâng cao chất lượng
chăm sóc giáo dục trẻ và trong q trình thực hiện các biện pháp trên tôi đã thu
được một số kết quả sau:
- Đối với bảả̉n thân:
+ Hiểu được những kiến thức cơ bản về các di sản văn hóa của quê hương.
+
Đã hiểu rõ hơn mục đích, ý nghĩa hoạt động cho trẻ làm quen di sản văn
hóa quê hương.
+
Đã tạo mối quan hệ gắn kết giữa phụ huynh, các đồn thể, tạo sự thân
thiện giữa cơ và trẻ, giữa cô với phụ huynh.
+ Đã đưa chất lượng của lớp mình lên cao hơn.
- Đối với trẻ:
Trẻ mạnh dạn, tự tin, thích tị mị, ham hiểu biết, thích quan sát khám phá,
thích được sử dụng các giác quan và trực tiếp thực hiện, trẻ hiểu biết nhiều, rộng
hơn về thế giới xung quanh, trẻ hoạt động tích cực hơn, có kiến thức đa dạng,
phong phú, trẻ được phát triển trí tuệ…
Kết quả thể hiện rất rõ qua việc khảo sát chất lượng cuối năm:
Nội dung
Trẻ kể tên một số Di sản văn hóa của q hương
Trẻ thích thú tham gia các hoạt động
Trẻ nhanh nhẹn sáng tạo trong các hoạt động
Trẻ có hành vi thái độ tốt với Di sản văn hóa của quê
hương


download by :

- Đối với phụ huynh:
+ Phụ huynh đã hiểu được công việc, hoạt động của cô giáo.
+
Phụ huynh vui mừng khi con mình mạnh dạn, nhanh nhẹn, tự tin. Thấy
được tầm quan trọng và trách nhiệm của mình trong việc kết hợp với giáo viên
cùng quan tâm chăm sóc giáo dục trẻ.
+
Phụ huynh đã quan tâm hơn việc cho trẻ làm quen di sản văn hóa, biết
hướng dẫn, rèn luyện một số kỹ năng cơ bản cho trẻ lúc ở nhà.
Trên đây là một số bài học kinh nghiệm mà bản thân tơi đúc rút ra từ tình
hình thực tế giảng dạy. Tuy nhiên bài sáng kiến kinh nghiệm của tơi cũng khơng
tránh khỏi những hạn chế, kính mong sự góp ý, giúp đỡ của hội đồng sư phạm nhà
trường, bạn bè đồng nghiệp, phòng giáo dục đào tạo để tơi có nhiều kinh nghiệm
hơn trong cơng tác giảng dạy.

17

download by :