Tài liệu LUẬN VĂN: Phép biện chứng về mâu thuẫn và vận dụng phân tích mâu thuẫn biện chứng trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta hiện nay pdf

LUẬN VĂN:

Phép biện chứng về mâu thuẫn và vận
dụng phân tích mâu thuẫn biện chứng
trong nền kinh tế thị trường định
hướng XHCN ở nước ta hiện nay


A- Đặt vấn đề
Việt Nam trong công cuộc đổi mới đã thực sự đem lại nhiều kết quả to lớn, làm
thay đổi bộ mặt đất nước và cuộc sống nhân dân, củng cố vững chắc độc lập dân tộc và
chế độ XHCN, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước trên trường quốc tế. Chúng ta có
được những thành công rực rỡ ấy là nhờ rất nhiều nguyên nhân chủ quan cũng như
khách quan. Song nhân tố quan trọng nhất quyết định sự thành công của sự nghiệp đổi
mới đó là chiến lược phát triển kinh tế thị trường theo định hướng XHCN, được khởi
xướng từ Đại hội Đảng lần thứ VI.
Bên cạnh những thành tựu to lớn ấy, chúng ta còn rất nhiều mặt hạn chế do chính
nền kinh tế thị trường (KTTT) đem lại, mặt khác từ một đất nước có nền kinh tế nghèo
nàn lạc hậu, chúng ta bỏ qua giai đoạn tư bản chủ nghĩa để xây dựng thời kỳ quá độ
chủ nghĩa, cơ sở hạ tầng còn thiếu thốn, những tàn dư của chế độ tập trung quan liêu
bao cấp vẫn còn tồn tại khá nhiều. Khi chuyển sang cơ chế thị trường có sự quản lý
của Nhà nước thì ngồi những khó khăn về kinh tế, còn tồn tại những mâu thuẫn giữa
cái cũ và cái mới, kìm hãm sự phát triển. Chính vì thế mà việc nghiên cứu tìm ra
hướng đi đúng đắn cho nền kinh tế phù hợp với điều kiện, hoản cảnh đất nước, phù
hợp với khu vực, thế giới và thời đại là hết sức cần thiết.
Nghiên cứu đề tài: "Phép biện chứng về mâu thuẫn và vận dụng phân tích
mâu thuẫn biện chứng trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta
hiện nay" dưới góc độ triết học trong tổng thể các mối quan hệ, biện chứng, sẽ giúp
chúng ta hiểu một cách sâu sắc hơn, bản chất hơn những vấn đề xung quanh việc phát
triển kinh tế.

B - Nội dung
I-

Tính tất yếu phải xây dựng nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam.
Đại hội Đảng lần thứ VI có ý nghĩa lịch sử, đánh dấu bước chuyển ngoặt đất

nước ta sang thời kỳ mới, thay thế nền kinh tế hiện vật với cơ chế tập trung quan liêu
bao cấp, sang nền KTTT định hướng XHCN.
Trước năm 1986, ở Việt Nam cũng như các nước XHCN khác đã có nhận thức
khơng đúng về KTTT và CNXH vì cho rằng chúng đối lập nhau và không thể cùng tồn
tại, cùng phát triển được. KTTT là sản phẩm của CNTB, vì vậy CNXH khơng thể xây
dựng trên nền tảng của KTTT mà phải xây dựng trên cơ sở của nền kinh tế phi thị
trường. Do những quan niệm trên nên trong một thời kỳ dài, KTTT không thể tồn tại
trong ý thức hệ cũng như trong thực tế ở Việt Nam.
Mơ hình kinh tế hiện vật chỉ phù hợp trong thời chiến, lúc đó chúng ta cần tập
trung tồn bộ sức người, sức của để phục vụ cho tiền tuyến. Nhưng trong thời bình, mơ
hình đó tỏ ra khơng phù hợp và thực chất đó là mơ hình phi kinh tế. Hơn thế nữa đất
nước ta sau chiến tranh rơi vào tình trạng trầm trọng nhất của khủng hoảng kinh tế - xã
hội: sản xuất đình đốn, lạm phát tăng vọt đất nước bị bao vây kinh tế, đời sống nhân
dân hết sức khó khăn. Trong thời kỳ này mọi hoạt động kinh tế không diễn ra trên thị
trường, quan hệ hàng hoá - tiền tệ bị xem nhẹ, các quy luật của KTTT không được
nhận thức vận dụng, các đòn bẩy kinh tế như lợi nhuận, tiền lương, giá cả, thuế... bị
xem nhẹ, thay vào đó là quan hệ cấp phát hiện vật, sản xuất theo kế hoạch Nhà nước,
các chỉ tiêu kinh tế các quyết định kinh tế được soạn thảo từ Nhà nước, làm cho thị
trường bị biến dạng dẫn đến làm triệt tiêu động lực phát triển kinh tế, đã dẫn đến
khủng hoảng kinh tế.
Chính thực tiễn đó buộc Việt Nam phải có nhận thức mới về nền kinh tế XHCN.
Đó là nền KTTT theo định hướng XHCN, có sự quản lý của Nhà nước.
Như đã biết, vào cuối thời kỳ công xã nguyên thuỷ, đầu thời kỳ xã hội nơ lệ lồi

người đã có một bước tiến nhảy vọt trong lĩnh vực sản xuất ra của cải vật chất. Trong
sản xuất đã bắt đầu có sản phẩm thặng dư, mặc dù lúc đầu sự dư thừa đó chỉ là ngẫu
nhiên, nhưng cùng với chế độ tư hữu được xác lập, người lao động đã có thể làm chủ
những sản phẩm "dư thừa" đó, mang trao đổi với nhau để nhận lại những sản phẩm mà
mình thiếu do kết quả của phân cơng chun mơn hố đưa lại. Thị trường sơ khai xuất
hiện từ đó.


Tuy nhiên, phải trải qua quá trình phát triển lâu dài, mãi đến giai đoạn cuối xã
hội phong kiến đầu xã hội tư bản chủ nghĩa KTTT mới được xác lập hồn tồn.
KTTT trước hết là kinh tế hàng hố, với đặc trưng phổ biến của nó là người sản
xuất làm ra sản phẩm với mục đích để bán (để trao đổi) chứ không phải để tiêu dùng,
hay sản phẩm dư thừa ngẫu nhiên như trước. Ngày nay, khi KTTT hiện đại đã phát
triển một cách phổ biến thì đặc trưng cơ bản đó, khơng những khơng mất đi mà cịn
được bổ sung, làm phong phú thêm bởi các hình thức và nhân dân của quan hệ trao đổi
và vai trị can thiệp của Nhà nước vào q trình đó.
Như vậy nên KTTT phát triển từ sơ khai đến hiện đại là một cơng trình sáng tạo
của lồi người trong q trình sản xuất và trao đổi, đó là trình độ văn minh mà nhân
loại đã đạt được. Do đó mọi quan niệm cho rằng KTTT là phát minh riêng của CNTB
là khơng có căn cứ, việc đồng nhất KTTT với CNTB để rồi né tránh, hoặc sử dụng nó
như một công cụ tạm thời, hoặc coi việc áp dụng cơ chế thị trường có nghĩa là mặc
nhiên chấp nhận con đường TBCN... đều có thể dẫn đến những sai lầm đáng tiếc.
Ngay trong văn kiện Đại hội VIII, Đảng ta đã khẳng định "sản xuất hàng hoá là thành
tựu, văn minh của nhân loại chúng ta không chỉ kiên định khơng bỏ qua kinh tế hàng
hố" như văn kiện Đại hội VI đã nêu, mà còn khẳng định "Kinh tế hàng hố cịn tồn tại
khách quan cho đến khi CNXH đựơc xây dựng" và trong dự thảo văn kiện Đại hội IX
lại tiếp tục khẳng định "Đảng và Nhà nước ta chủ trương thực hiện nhất quán và lâu
dài chính sách phát triển nền kinh tế hàng hố nhiều thành phần, vận động theo cơ chế
thị trường, có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN, nói gọn là nền KTTT
định hướng XHCN".

Mục đích của nền KTTT định hướng XHCN là phát triển lực lượng sản xuất,
phát triển kinh tế để xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH, nâng cao đời sống
nhân dân. Phát triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xây dựng quan hệ sản
xuất mới phù hợp trên cả 3 mặt sở hữu, quản lý và phân phối.
Chủ trương xây dựng và phát triển nền KTTT định hướng XHCN thể hiện tư
duy, quan niệm của Đảng ta về sự phù hợp giữa quan hệ sản xuất với tính chất và trình
độ của lực lượng sản xuất. Đó chính là mơ hình kinh tế tổng qt của nước ta trong
thời kỳ quá độ đi lên CNXH.


II-

Những mâu thuẫn trong quá trình xây dựng và phát triển nền KTTT định
hướng XHCN ở Việt Nam.
Từ sau Đại hội Đảng lần thứ VI, đất nước ta tiến bắt đầu tiến hành cơng cuộc đổi

mới tồn diện, và cho đến nay, sau hơn 15 năm thực hiện đã thực sự đem lại kết quả to
lớn trong mọi mặt đời sống xã hội, tổng sản phẩm trong nước tăng gấp ba, từ tình trạng
hàng hố khan hiếm nghiêm trọng nay sản xuất đã đáp ứng được nhu cầu thiết yếu của
nhân dân. Từ một nước phải nhập khẩu gạo, hiện nay chúng ta đã vươn lên thành nước
xuất khẩu gạo đứng nhất, nhì thế giới. Trong GDP, tỷ trọng nơng nghiệp giảm từ
38,7% xuống cịn 24,3%, cơng nghiệp và xây dựng từ 22,7% tăng lên 36,6%, dịch vụ
tăng từ 38,6% lên 39,1%... Bên cạnh những kết quả mà chúng ta đã đạt được, là những
khó khăn trong khi xây dựng nền KTTT định hướng xã hội chủ nghĩa. Trước hết phải
nói đến điểm xuất phát của ta khi chuyển dịch cơ chế, từ nền kinh tế yếu kém, mang
tính tự cung, tự cấp sang nền kinh tế hàng hoá vận hành theo cơ chế thị trường địi hỏi
phải có sự tích luỹ dồi dào, khoa học, cơng nghệ phát triển và một nền kinh tế vững
mạnh.... tiếp theo đó là cơ chế quản lý của Nhà nước, mặc dù đường lối của Đảng đặt
ra là đúng đắn, nhưng việc thực hiện nó khơng cịn đồng bộ. ý thức hệ cịn chưa được
rõ ràng tác phong cá nhân yếu kém...

Mặt khác, bản thân KTTT có xu hướng tự phát, cịn định hướng XHCN là hoạt
động có ý thức của con người dựa trên nhận thức các quy luật khách quan của sự phát
triển kinh tế - xã hội. Đây là một trong những mâu thuẫn cơ bản có quan hệ đến nhiều
mâu thuẫn khác... Chính những khó khăn trong q trình xây dựng và phát triển
KTTT, đã nảy sinh nhiều mâu thuẫn kìm hãm bước phát triển.
1.

Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là mâu thuẫn cơ
bản trong quá trình xây dựng nền KTTT định hướng XHCN.
Trong công cuộc xây dựng và phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần,

vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, thì vấn đề lực lượng sản
xuất và quan hệ sản xuất là một vấn đề hết sức phức tạp. Xét tiên phương diện triết
học, thì lực lượng sản xuất là nội dung, cịn quan hệ sản xuất là hình thức, lực lượng
sản xuất là yếu tố động, luôn luôn thay đổi, và là yếu tố quyết định quan hệ sản xuất.
Khi lực lượng sản xuất phát triển đến một trình độ nhất định thì quan hệ sản xuất lúc
này tỏ ra khơng cịn phù hợp nữa và trở thành yếu tố kìm hãm. Để mở đường cho lực


lượng sản xuất phát triển thì cần thay đổi quan hệ sản xuất cũ đã lỗi thời, lạc hậu bằng
quan hệ sản xuất mới tiến bộ hơn phù hợp với lực lượng sản xuất.
Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất có mối quan hệ biện chứng với nhau, nó
là thước đo để đánh giá sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. ở Việt Nam , mặc dù
Nhà nước đã có rất nhiều chính sách để cân đối sao cho lực lượng sản xuất - quan hệ
sản xuất phát triển song song đồng bộ. Nhưng thực tế cho thấy, khi bắt tay vào xây
dựng và phát triển nền KTTT thì lực lượng sản xuất ln tỏ ra mâu thuẫn với quan hệ
sản xuất.
Tính cạnh tranh và năng động là một trong những điểm cơ bản của nền KTTT,
thì ngược lại chúng ta lại chậm tháo gỡ các vưỡng mắc về cơ chế, chính sách để tạo
động lực và điều kiện cho doanh nghiệp Nhà nước nâng cao hiệu quả hoạt động, phát

huy vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân. Việc thí điểm cổ phần hố doanh
nghiệp Nhà nước cịn chậm chạp. Chưa quan tâm tổng kết thực tiễn, kịp thời chỉ ra
phương hướng, biện pháp đổi mới kinh tế hợp tác, để hợp tác xã nhiều nơi tan rã hoặc
chỉ cịn là hình thức, cản trở sản xuất phát triển, chưa kịp thời đúc kết kinh nghiệm,
giúp đỡ các hình thức kinh tế hợp tác với phát triển. Chưa giải quyết tốt một số chính
sách để khuyến khích kinh tế tư nhân phát huy tiềm năng, đồng thời chưa quản lý tốt
thành phần kinh tế này. Quản lý kinh tế hợp tác liên doanh với nước ngồi cịn nhiều
sơ hở, kinh tế vĩ mơ cịn những yếu tố thiếu vững chắc. Cơng tác tài chính, ngân hàng,
giá cả, kế hoạch hố quy hoạch xây dựng, quản lý đấtđai còn yếu kém, thủ tục đổi
mới hành chính cịn chậm. Thương nghiệp Nhà nước bỏ trống một số trận địa quan
trọng, chưa phát huy tốt vai trò chủ đạo trên thị trường. Quản lý xuất nhập khẩu còn
nhiều sơ hở, tiêu cực, một số trường hợp gây ra tác động xấu với sản xuất. Chế độ
phân phối thu nhập còn bất hợp lý, bội chi ngân sách và nhập siêu cịn lớn. Đó là một
số hạn chế của quan hệ sản xuất kìm hãm sự phát triển của lực lượng sản xuất và điều
đó làm cho quá trình phát triển kinh tế của ta gặp nhiều khó khăn.
Một trong những vấn đề bức xúc đối với chúng ta hiện nay đó là việc làm, tình
trạng thất nghiệp là một biểu hiện rõ ràng để chứng tỏ được rằng giữa lực lượng sản
xuất và quan hệ sản xuất có mất sự cân đối.
Khi quan hệ sản xuất phù hợp, nó khơng những giải phóng được sức sản xuất mà
còn tạo tiền đề để thúc đẩy bước phát triển của lực lượng sản xuất. Vì vậy vấn đề cần
đặt ra là làm thế nào để giải quyết được mâu thuẫn này.


Hiện nay, Đảng và Nhà nước ta đã và đang từng bước khắc phục những khó khăn
kể trên.
Cần đổi mới và hoàn thiện khung pháp lý, tháo gỡ mọi trở ngại về cơ chế, chính
sách và thủ tục hành chính để huy động tối đa nguồn lực, tạo sức bật mới cho phát
triển sản xuất, kinh doanh của mọi thành phần kinh tế với các hình thức sở hữu khác
nhau. Mọi doanh nghiệp, mọi công dân được đầu tư kinh doanh theo hình thức do luật
định và được pháp luật bảo vệ. Mọi tổ chức kinh doanh theo các hình thức sở hữu khác

nhau hoặc đan xen hỗn hợp đều được khuyến khích phát triển lâu dài, hợp tác, cạnh
tranh bình đẳng, đơi bên cùng có lợi, là một bộ phận cấu thành quan trọng của nền
KTTT định hướng XHCN. Phát triển mạnh các doanh nghiệp nhỏ và vừa, từng bước
hình thành tập đồn kinh tế mạnh.
Tiếp tục đổi mới và phát triển KTNN để thực hiện tốt vai trò chủ đạo trong nền
kinh tế. Phát triển doanh nghiệp Nhà nước trong những sản xuất và dịch vụ quan
trọng: xây dựng các tổng Công ty Nhà nước đủ mạnh để làm nịng cốt trong những tập
đồn kinh tế lớn, có năng lực cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.
Đổi mới cơchế quản lý, phân biệt quyền của chủ sở hữu và quyền kinh doanh của
doanh nghiệp. Chuyển các doanh nghiệp Nhà nước sang hoạt động theo cơ chế Công
ty TNHH hoặc Công ty cổ phần. Bảo đảm quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm đầy đủ
trong sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, cạnh tranh bình đẳng trước pháp luật
xố bỏ bao cấp của Nhà nước đối với doanh nghiệp.
Thực hiện chủ trương cổ phần hố những doanh nghiệp mà Nhà nước khơng nắm
giữ 100% vốn để huy động thêm vốn, tạo động lực và cơ chế quản lý năng động thúc
đẩy doanh nghiệp có hiệu quả.
Phát triển kinh tế tập thể với các hình thức hợp tác đa dạng phát triển hợp tác xã
kinh doanh tổng hợp đa ngành hoặc chuyên ngành sản xuất kinh doanh, dịch vụ, tạo
điều kiện mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh phù hợp với nền KTTT.
Hình thành đồng bộ và tiếp tục phát triển hoàn thiện các loại thị trường đi đôi với
việc xây dựng khuôn khổ pháp lý thể chế, để thị trường hoạt động năng động, có hiệu
quả, có trật tự kỷ cương trong mơi trường cạnh tranh lành mạnh, công khai minh bạch,
hạn chế và kiểm soát độc quyền kinh doanh.
Phát triển thị trường vốn và tiền tệ, tổ chức và vận hành an tồn hiệu quả thị
trường chứng khốn, thị trường bảo hiểm. Hình thành và phát triển thị trường bất động


sản, thị trường lao động. Tạo điều kiện công ăn việc làm cho người dân từ đó nâng cao
đời sống xã hội.
Và việc cuối cùng là việc đổi mới chế độ sở hữu, đó là mấu chốt quan trọng nhất

trong việc cân bằng mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất.
Hiện nay ở nước ta, một số hình thức sở hữu đã được hình thành một số hình
thức khác đang được khơi phục hoặc mới bắt đầu hình thành chế độ nhiều hình thức sở
hữu trong nền kinh tế là hồn tồn có cơ sở khách quan. Đó là những thay đổi diễn ra
trong suốt quá trình phát triển kinh tế. Trình độ lực lượng sản xuất và xã hội hoá sản
xuất trong các khu vực kinh tế quốc doanh khơng giống nhau. Có những khoảng cách
đáng kể trong phát triển kinh tế ở các xí nghiệp, các ngành, các vùng khác nhau. Chính
vì vậy mà cần điều chỉnh lại cơ cấu quan hệ sản xuất.
Trong việc đổi mới các quan hệ sở hữu, xác lập nhiều hình thức sở hữu cần phải
xem xét, đánh giá đúng, tăng cường vai trò chủ đạo của các hình thức sở hữu Nhà
nước, bằng cách cải tổ khu vực này: những xí nghiệp nào cần được duy trì, những xí
nghiệp nào cần được giải thể và việc giải thể sẽ ra sao, là những vấn đề hết sức phức
tạp. Chính vì thế trong q trình phát triển KTTT theo định hướng XHCN càng địi
hỏi phải có sự điều hành hợp lý của Nhà nước.
2.

Mâu thuẫn giữa lợi ích cá nhân và lợi ích tập thể, lợi ích xã hội.
Trong hoạt động kinh tế, lợi ích là mục tiêu hàng đầu, vì vậy để thực hiện tăng

trưởng kinh tế cần phải coi trọng mọi lợi ích: lợi ích cá nhân, lợi tích tập thể và lợi ích
xã hội. Trong nền KTTT, mâu thuẫn giữa lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội chẳng
những khơng bị mất đi mà cịn có những diễn biễn phức tạp hơn. Trước hết là phải nói
đến ưu điểm của nền KTTT, nó tạo điều kiện cho mọi cá nhân phát huy năng lực, trí
tuệ, thị trường được tạo ra là một thị trường tự do, tự do giao dịch.... KTTT có sự quản
lý của Nhà nước, một mặt nó đảm bảo tính ổn định của thị trường, mặt khác nó lại tạo
điều kiện tốt cho hoạt động tham nhũng, buôn lậu... của một số người lạm dụng chức
trách của mình. Mâu thuẫn giữa lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội nếu không được giải
quyết đúng đắn sẽ biểu hiện thành những hiện tượng bất công bằng xã hội. Trong mối
quan hệ này, nếu lợi ích cá nhân bị vi phạm thì xã hội sẽ mất đi một động lực to lớn
của sự phát triển xã hội. Còn ngược lại, nếu cá nhân có lợi, nhưng lợi ích xã hội bị vi

phạm, thì nạn nhân của sự bất cơng lại là cộng đồng xã hội.


Ví dụ: Vì lợi ích cá nhân mà trong hoạt động sản xuất kinh doanh, người ta có
thể phá hoại mơi trường sống, có thể làm những việc phi pháp, phi đạo đức, phi nhân
tính, để có lợi cho bản thân, làm thất thoát tài sản của Nhà nước... Trong trường hợp
này hậu quả do cá nhân đó tạo ra làm ảnh hưởng đến cộng đồng xã hội.
Chúng ta cần phân biệt lợi ích chính đáng với lợi ích ích kỷ cá nhân. Lợi ích
chính đáng của cá nhân là động lực phát triển của xã hội, là cái mà xã hội phải tơn
trọng và phát huy, cịn lợi ích ích kỷ của cá nhân là nguồn gốc của chủ nghĩa cá nhân,
là nguyên nhân đến sự thoái hoá, biến chất, trộm cắp, tham nhũng của một số cá nhân
trong bộ máy của Nhà nước. Nếu xã hội khơng có những biện pháp tích cực và có hiệu
quả thì những tệ nạn này chẳng những không giảm đi, mà trái lại càng gia tăng, vì
cùng với sự phát triển kinh tế, của cải xã hội, phúc lợi tập thể sẽ tăng lên và những thứ
này lại được giao cho cá nhân trực tiếp quản lý.
Thực tế cho thấy rằng ở Việt Nam, trong quá trình xây dựng và phát triển nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thì tình trạng tham nhũng, suy thối về
tư tưởng chính trị, đạo đức và lối sống ở một bộ phận không nhỏ cán bộ Đảng viên là
rất nghiêm trọng. Sở dĩ có tình trạng trên là do ngun nhân chủ quan trong quá trình
thực hiện đường lối của Đảng:
Việc tổ chức thực hiện Nghị quyết, chủ trương, chính sách của Đảng chưa tốt, kỷ
luật, kỷ cương chưa nghiêm. Tình trạng tuỳ tiện, thiếu ý thức tổ chức, kỷ luật và tinh
thần trách nhiệm, không chấp hành chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, pháp luật, chính sách
của Nhà nước, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, làm cho đường lối của Đảng khó
đi vào cuộc sống. Cơng tác chỉ đạo, điều hành ở các cấp, các ngành còn bất cập, thiếu
kiểm tra, đơn đốc và chưa có sự phối hợp chặt chẽ, hiệu lực và hiệu quả chưa cao.
Nhiều cán bộ, Đảng viên vi phạm pháp luật và Điều lệ của Đảng còn chưa được xử lý
thật kiên quyết.
Một số quan điểm, chủ trương chưa rõ, chưa có sự nhận thức thống nhất và chưa
được thông suốt ở các cấp, các ngành. Cải cách hành chính tiến hành chậm, thiếu kiên

quyết, hiệu quả thấp. Tổ chức bộ máy Nhà nước còn cồng kềnh, trùng lặp chức năng
với nhiều tầng nấc trung gian và những thủ tục hành chính phiền hà, khơng ít trường
hợp trên và dưới, trung ương và địa phương hành động khơng thống nhất, gây khó
khăn cho việc phát triển kinh tế xã hội và là giảm động lực phát triển. Một số người và


cơquan do lợi ích cá nhân, cục bộ khơng muốn đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách
tổ chức bộ máy Nhà nước....
Trên đây là những tiêu cực của một số cá nhân có chức quyền và lạm dụng nó để
tiến hành mưu lợi riêng cho mình, gây tổn thất nặng nề cho nền kinh tế quốc dân. Còn
đối với các chủ thể sản xuất kinh doanh bất chấp pháp luật để chạy theo lợi nhuận.
Hiện tượng làm hành giả, hàng lậu vẫn tiếp tục phát triển làm ảnh hưởng đến chất
lượng sản phẩm.
Như vậy, chính mâu thuẫn giữa lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội nảy sinh trong
nền kinh tế thị trường, càng cho thấy rõ được tầm quan trọng trong vai trò quản lý của
Nhà nước đối với việc phát triển kinh tế. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những tiêu cực
trong xã hội đó là sự quản lý yếu kém, không đồng bộ của Nhà nước. Chính vì vậy mà
trong Nghị quyết Trung ương Đảng lần thứ IX, chủ trương chỉnh đốn Đảng, tạo ra sự
thống nhất về quan điểm, ý chí và hành động trong toàn Đảng, lãnh đạo tổ chức thực
hiện, xây dựng và kiện toàn bộ máy Nhà nước trong sạch, vững mạnh. Cần nhận thức
rằng: "Đường lối đúng đắn của Đảng là nhân tố quyết định thành công của sự nghiệp
đổi mới".
3.

Mâu thuẫn giữa KTTT và mục tiêu xây dựng con người XHCN.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng "muốn xây dựng CNXH trước hết phải có con

người XHCN. Yếu tố con người giữ vai trò cực kỳ là quan trọng trong sự nghiệp cách
mạng, bởi con người là chủ thể của mọi sáng tạo, của mọi nguồn của cải vật chất và
văn hố. Con người phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phung phí về tinh

thần, trong sáng về đạo đức là động lực của sự nghiệp xây dựng xã hội mới, là mục
tiêu của CNXH. Chúng ta phải bắt đầu từ con người làm điểm xuất phát.
Đất nước bước vào thời kỳ đổi mới. Nền kinh tế chuyển từ cơ chế tập trung quan
liêu, bao cấp sang cơ chế thị trường theo định hướng XHCN. Cơ chế thị trường đã tác
động mạnh mẽ tới đời sống xã hội trên tất cả các lĩnh vực.
KTTT là môi trường kinh tế thuận lợi cho việc xác lập, địa vị chủ thể của cá
nhân, phát huy năng lực cá nhân, hình thành tính tích cực tự giác của cá nhân người
lao động, giải phỏng cá nhân hoạt động kinh tế khơi phục thuộc vào kế hoạch độc
đốn, lơi cuốn họ vào thị trường trao đổi và trở thành chủ thể của sự vận hành kinh tế.
KTTT đòi hỏi mọi người phải quan tâm đến giá trị của sản phẩm lao động tức là phải
quan tâm đến hiệu quả kinh tế trong nhận thức và hoạt động của con người. Nếu như


trước đây chúng ta quá nhấn mạnh đến giá trị tinh thần mà xem nhẹ lợi ích vật chất,
khơng quan tâm đến lợi ích cá nhân, thì giờ đây cơ chế thị trường địi hỏi phải nhìn
nhận đúng mức lợi ích vật chất và lợi ích cá nhân là động lực của sản xuất. KTTT làm
biến đổi những chuẩn mực đánh giá năng lực và phẩm chất con người, cũng như
những định hướng giá trị xã hội.
Bản chất của KTTT là cạnh tranh, năng động và sáng tạo không ngừng. Nó địi
hỏi mỗi người phải nỗ lực, độc lập và sáng tạo trong hoạt động của mình để có thể
vượt lên thực tại, đứng vững và khẳng định mình trong thử thách. KTTT là một loại
hình kinh tế mà trong đó các mối quan hệ kinh tế giữa con người với con người được
biểu hiện thông qua thị trường, tức là thơng qua việc mua bán, trao đổi hàng hố tiền tệ
trên thị trường. Trong KTTT, các quan hệ hàng hoá tiền tệ phát triển, mở rộng, bao
quát trên mọi lĩnh vực, có ý nghĩa phổ biến đối với người sản xuất và tiêu dùng. KTTT
phản ánh đầy đủ trình độ văn mình và phát triển xã hội, là nhân tố phát triển sức sản
xuất, tăng trưởng kinh tế, thúc đẩy xã hội tiến lên. Tuy nhiên, KTTT cũng có những
khuyết tật như: sự cạnh tranh lạnh lùng, tính tự phát mù quáng dẫn đến phá sản, thất
nghiệp, khủng hoảng chu kỳ...
Xuất phát từ sự phân tích trên đây, chúng ta đã thấy rằng đổi mới ở nước ta hiện

nay, không thể xây dựng con người nếu thiếu yếu tố KTTT. Do hậu quả của nhiều năm
chiến tranh, nền kinh tế kém phát triển, mơ hình kinh tế khơng cịn phù hợp, nước ta
đã bị tụt hậu nghiêm trọng so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Trong bối
cảnh đó, KTTT là điều kiện rất quan trọng đưa nền kinh tế nước ta ra khỏi khủng
hoảng và đi vào phục hồi, đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng, bắt kịp bước tiến của thời đại.
Trong những năm qua, KTTT ở nước ta đã được nhân dân hưởng ứng rộng rãi,
và đi vào cuộc sống rất nhanh chóng, làm cho nền kinh tế sôi động hơn. Đây là kết quả
đáng mừng và cần được phát huy, nó thể hiện sự vận dụng đúng đắn các quy luật
khách quan của xã hội. Quá trình biện chứng đi lên CNXH từ khách quan đang trở
thành nhận thức chủ quan trên quy mơ tồn xã hội.
Tuy nhiên, cần phải thấy rõ rằng, không phải cứ xây dựng được KTTT là nhữgn
phẩm chất tốt đẹp của con người được hình thành. KTTT ln ln tác động hai mặt.
Bên cạnh nhiều yếu tố tích cực, KTTT đang làm nảy sinh nhiều hiện tượng tiêu cực
trong đời sống xã hội. Việc tuyệt đối hoá lợi ích cá nhân, chỉ chú trọng đến lợi ích vật
chất mà chà đạp lên những giá trị tinh thần truyền thống đang làm tha hoá và biến chất


một lớp người trong xã hội. KTTT làm cho con người phụ thuộc vào vật (hàng hoá),
tiền tệ, giá trị trao đổi và quan hệ trảo đổi hàng hoá. Trong quan niệm của họ "tiền là
điều kiện cao nhất" tâm lý sùng bái đồng tiền lan tràn trở thành thứ "bái vật giáo tiền
tệ". Tiền tệ là giá trị trao đổi. ai có tiền là có quyền lực xã hội và dựa vào quyền lực
này mà chiếm đoạt tất cả những thứ mà người đó cần. Họ quyết tâm làm giàu bằng bất
cứ giá nào, bằng mọi cách và bằng mọi con đường với đủ phương kế. Đó là một
nguyên nhân sinh ra các tệ nạn xã hội như tham nhũng, buôn lậu, chiếm đoạt tài sản
của Nhà nước và của công dân...
Tác động tự phát của cơ chế thị trường biểu hiện đa dạn, nhiều hình, nhiều vẻ,
song nó tập trung ở lối sống thực dụng khơng tình người. Đồng tiền làm băng hoại đạo
đức và chi phối ngay cả những quan hệ vốn là thiêng liêng như quan hệ giữa cha mẹ
với con cái, quan hệ vợ chồng, quan hệ thầy trị, thậm chí ngay cả trong tình yêu...
Những phân tích trên đây cho thấy, KTTT và mục tiêu con người XHCN là một

mâu thuẫn biện chứng trong thực tiễn nước ta hiện nay. Đây thực chất là 2 mặt đối lập
của mâu thuẫn xã hội. Giữa KTTT và q trình xây dựng con người vừa có sự thống
nhất, vừa có sự đấu tranh. KTTT vừa tạo ra những điều kiện để xây dựng và phát huy
con người, vừa tạo ra những độc tố để huỷ hoại hoặc con người.
Việc giải quyết mâu thuẫn này là một việc không hề đơn giản. Đối với nước ta,
mâu thuẫn giữa KTTT và quá trình xây dựng con người được giải quyết bằng vai trò
lãnh đạo của Đảng, bằng sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN Đảng ta
xác định "sản xuất hàng hố khơng đối lập với CNXH mà là thành tựu phát triển nền
văn minh nhân loại, tồn tại khách quan, cần thiết cho công cuộc xây dựng XHCN và
cả khi CNXH được xây dựng". Như vậy, Đảng vạch rõ sự thống nhất giữa KTTT và
mục tiêu xây dựng con người CNXH. Việc áp dụng cơ chế thị trường đòi hỏi phải
nâng cao năng lực quản lý tầm vĩ mô của Nhà nước, đồng thời xác nhận đầy đủ chế độ
tự chủ của các đơn vị sản xuất kinh doanh. Thực hiện tốt vấn đề này sẽ phát huy được
những tác động tích cực to lớn, cũng như ngăn ngừa hạn chế khắc phục những tiêu
cực, khiếm khuyết của nền KTTT. Các hoạt động sản xuất kinh doanh phải hướng vào
phục vụ công cuộc xây dựng nguồn lực con người cần phải tiến hành các hoạt động
văn hoá, giáo dục nhằm loại bỏ tâm lý sùng bái đồng tiền, bất chấp đạo lý, coi thường
các giá trị nhân văn. Phải ra sức phát huy các giá trị tinh thần nhân đạo, thẩm mỹ cácdi


sản văn hố nghệ thuật của dân tộc. Đây chính là cơng cụ, phương tiện quan trọng để
tác động góp phần giải quyết những mâu thuẫn nêu trên.
4.

Mâu thuẫn giữa KTTT với việc thực hiện công bằng xã hội.
Tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội là những vấn đề gay cấn trong nền

KTTT, đặc biệt là thị trường tự do. Quan niệm và giải quyết mối quan hệ này ở từng
nước có khác nhau, tuỳ theo mơ hình phát triển kinh tế, chế độ chính trị - xã hội,
truyền thống văn hố của nước đó.

Nhìn chung, trong các nền KTTT ở các nước phương Tây các nhà lý luận chỉ đề
cao các nhân tố kinh tế và kỹ thuật của sự tăng trưởng mà không chú ý thoả đáng đến
các nhân tố xã hội, nhân tố con người. Họ ra sức chứng minh: tăng trưởng kinh tế và
công bằng xã hội là 2 mục tiêu mâu thuẫn không thể dung hồ. Nếu muốn tăng trưởng
nhanh thì phải hy sinh cơng bằng xã hội. Cịn nếu để cao cơng bằng xã hội thì khơng
tăng trưởng được theo họ, bất bình đẳng xã hội khơng chỉ là kết quả của tăng trưởng
kinh tế mà còn là nguyên nhân của sự tăng trưởng ấy.
Đất nước ta đã trải qua hơn 15 năm đổi mới. Việc phát triển nền KTTT đã có
nhiều tác dụng tích cực đến mọi mặt của đời sống xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực
kinh tế. Song cơ chế thị trường cũng tạo ra nhiều vấn đề tiêu cực trong xã hội, trong
đó, cơng bằng xã hội là một trong những vấn đề gay cấn nhất. Với cơ chế quản lý kế
hoạch hoá tập trung nền kinh tế và quan liêu bao cấp đối với mọi hoạt động xã hội
trước đây đã làm cho chúng ta tự bằng lịng với mình rằng chúng ta đã có CNXH, và
đã lầm tưởng "chủ nghĩa bình qn" là cơng bằng xã hội, mà thực chất, đó chỉ là sự
cao bằng trong phân phối các sản phẩm xã hội. Chúng ta đã nêu ra và thực hiện
nguyên tắc phân phối trong CNXH đó là nguyên tắc phân phối theo lao động và đó
được coi là nguyên tắc duy nhất để thực hiện công bằng xã hội. Như vậy, trước đây
chúng ta mới chỉ giải quyết được một phần quan hệ giữa cống hiến và hưởng thụ. Sự
cống hiến ở dây cũng được hiểu một cách phiến diện - cống hiến về mặt lao động và
cũng chủ yếu ở trình độ cơ bắp.
Bước vào nền KTTT, cách hiểu và thực hiện nguyên tắc phân phối theo lao động
một cách đơn giản như vậy sẽ khơng cịn phù hợp. Vì khi điều kiện xã hội thay đổi thì
những tiêu chí hay nội dung cơ bản của công bằng xã hội cũng phải thay đổi theo. ở
nước ta, vấn đề kết hợp tăng trưởng kinh tế đi đôi với công bằng xã hội đã được Đảng,
Nhà nước hết sức quan tâm. Xuất phát từ quan niệm mới về CNXH, về mối quan hệ


giữa tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội, tăng trưởng kinh tế được coi là phương
tiện cơ bản nhất để phát triển, bản thân nó là một tiêu chí của sự tiến bộ xã hội. Trong
khi đó, cơng bằng xã hội là lý tưởng thúc giục chúng ta vươn tới. Nếu đi chệch hướng

XHCN thì tăng trưởng kinh tế khó có thể song hành với cơng bằng xã hội. Đảng ta
nhấn mạnh: "Tăng trưởng kinh tế phải gắn liền với tiến bộ và công bằng xã hội trong
từng bước và trong suốt q trình phát triển. Cơng bằng xã hội phải thể hiện ở cả khâu
phân phối hợp lý tư liệu sản xuất lẫn ở khâu phân phối kết quả sản xuất, ở việc tạo
điều kiện cho mọi người có cơ hội phát triển và sử dụng tốt năng lực của mình".
Tuy nhiên, ở đây có vấn đề cần phải phân định rõ: phương thức tạo ra sự công
bằng xã hội trong từng bước tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam như thế nào? Chúng ta
đang là một nước nghèo, đời sống nhân dân còn thấp, hậu quả chiến tranh lại rất nặng
nề, số người thuộc diện "chính sách", nhóm yếu thế khá lớn, địi hỏi phải có các hình
thức trợ cấp xã hội phù hợp, trong khi phải giải quyết hợp lý chính sách tiền lương,
nếu khơng thì hạn chế động lực của những người lao động. Thêm vào đó, chúng ta cịn
phải tính đến những yếu kém của kết cấu hạ tầng xã hội, tâm lý ỷ lại vào sự bao cấp
của Nhà nước trong nhân dân, vấn đề việc làm khó khăn.
Thực tế những năm đổi mới đã chứng minh rằng, việc thực hiện tăng trưởng kinh
tế gắn liền với tiến bộ, công bằng xã hội là chủ trương đúng. Tăng trưởng kinh tế tạo
cơ sở, điều kiện thuận lợi cho phát triển xã hội, ngược lại, phát triển xã hội tạo ra động
lực phát triển đất nước, trong đó trước hết là chủ yếu là phát triển kinh tế.
Như vậy, công bằng xã hội là vấn đề rộng lớn, liên quan đến nhiều lĩnh vực kinh
tế, chính trị, văn hố, xã hội... Trong thời gian đó, ở nước ta, để tăng trưởng kinh tế
gắn liền với tiến bộ, công bằng xã hội và bảo vệ mơi trường sinh thái, vai trị của Nhà
nước phải được tăng cường trên các mặt.
Thứ nhất: Nhà nước phải tạo ra môi trường, điều kiện cho phát triển sản xuất thu
hút lao động, giải quyết việc làm.
Thứ hai: Nhà nước cần tưng cường đầu tư cho giáo dục - đào tạo, dạy nghề, nhất
là ở các vùng nông thôn, miền núi.
Thứ ba: Nhà nước cần có chính sách bảo trợ xã hội đối với những người tàn tật,
cô đơn, mất sức lao động. Một xã hội công bằng, văn minh là xã hội có nền kinh tế
phát triển cao, con người được giải phóng khỏi áp bức bóc lột, được tự do, ấm no,
hạnh phúc, làm theo năng lực, hưởng theo lao động, đồng thời, mọi người có sự quan

tâm đến nhau. Con người không chỉ là chủ thể của xã hội, của sự phát triển, mà còn là
chủ thể của tương lai vì sự phát triển nhanh, bền vững, vì sự tiến bộ, cơng bằng xã hội
và mơi trường nhân tính và văn hố.
III- Những biện pháp khắc phục, hoàn thiện cơ chế KTTT theo định hướng
XHCN ở nước ta hiện nay.
Nước ta đã và đang đặt nền kinh tế vào quỹ đạo của nền KTTT và dang ở giai
đoạn vận hành cơ chế kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng
XHCN sao cho trôi chảy thuận lợi để đưa sự nghiệp CNH - HĐH đi tới thành công.
Nghị quyết Đại hội Đại biểu lần thứ VIII của Đảng Cộng sản Việt Nam đã chỉ rõ:
"Tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý kinh tế với mục tiêu xoá bỏ cơ chế tập trung quan
liêu, bao cấp, hình thành tương đối đồng bộ cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà
nước theo định hướng XHCN" Việt Nam sau những năm đổi mới đã đạt được những
kết quả rất đáng khích lệ. Tuy nhiên, chúng ta vẫn phải tiếp tục có những biện pháp
nhằm hoàn thiện hơn nữa cơ chế kinh tế ở nước ta hiện nay.
1. Tiếp tục đổi mới cơng tác kế hoạch hố trên cơ sở tơn trọng và sử dụng các
quy luật kinh tế của thị trường (quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật lưu thông
tiền tệ, quy luật cạnh tranh) sự đổi mới cần được tiến hành trên nhiều bình diện: chức
năng kế hoạch hố, cơng nghệ kế hoạch hố, phương pháp quản lý, con người xây
dựng kế hoạch v.v...
2. Tạo lập đồng bộ các yếu tố của thị trường theo định hướng XHCN:
- Hình thành thị trường lao động theo định hướng XHCN để chuyển đổi từ
phương thức phân bổ nguồn lực theo kế hoạch tập trung - pháp lệnh sang phương thức
phân bổ thơng qua thị trường có sự quản lý của Nhà nước là một sự cải cách lớn trong
thể chế kinh tế thị trường XHCN.
- Hình thành thị trường bất động sản theo định hướng XHCN là một hình thức để
thực hiện quyền sở hữu toàn dân về đất đai, về mặt kinh tế tức quan hệ chuyển nhượng
có bồi thường chứ khơng có sự chuyển dịch quyền sở hữu.
- Hình thành thị trường chứng khốn
3. Tiếp tục đổi mới chính sách tài chính - tiền tệ theo hướng tăng cường sử dụng

các quan hệ gián tiếp, giảm sự can thiệp, và điều hành theo mệnh lệnh hành chính,
điều hành, lãi suất, tỷ giá linh hoạt theo quan hệ cung cầu trên thị trường vốn.


4. Tiếp ttục xây dựng một cơ cấu thị trường có nhiều chủ thể sản xuất kinh doanh
hàng hố tham gia thuộc các thành phần kinh tế khác nhau.
Thực hiện một chính sách thương mại trung tính tạo ra một sân chơi bằng phẳng
cho mọi doanh nghiệp, cải cách các quy chế thương mại phù hợp với một nền kinh tế
mở, hướng về xuất khẩu.
5. Con người là nguyên nhân của mọi nguyên nhân. Khẩn trương xây dựng một
đội ngũ nhân lực có đủ năng lực để vận hành cơ chế thị trường có hiệu quả đi đơi với
việc nâng cao hiệu lực quản lý kinh tế.


C- Kết luận

Qua nội dung của bài tiểu luận, chúng ta đã sáng tỏ được phần nào thực trạng của
nền kinh tế nước ta hiện nay.
Mặc dù chúng ta đã có rất nhiều cố gắng trong cơng cuộc đổi mới và đã đạt được
rất nhiều thành tưụ to lớn. Song đứng trước xu thế phát triển không ngừng của thế giới,
chúng ta vẫn phải luôn phấn đấu về mọi mặt: kinh tế cũng như đời sống xã hội.
Kinh tế thị trường - với mặt trái của nó là điều hồn tồn khơng thể tránh khỏi.
Đảng và Nhà nước ta đã khéo léo vận dụng những ưu điểm của kinh tế thị trường để
phát triển nền kinh tế nước nhà, đó là sự vận dụng có sự phù hợp với điều kiện khách
quan cũng như chủ quan. Để giảm bớt những tiêu cực, những mâu thuẫn xung quanh
vấn đề phát triển nền kinh tế thị trường thì sự quản lý của Nhà nước đóng vai trị rất
quan trọng.
Một xã hội phát triển hài hoà các mặt kinh tế, đạo đức, văn hố thực chất đó là
một xã hội đậm đà tính người.
Vì vậy có thể nói, khái niệm kinh tế thị trường định hướng XHCN mà chúng ta

xây dựng đồng nghĩa với khái niệm kinh tế thị trường nhân văn. Phấn đấu từng bước
đạt tới những mục tiêu của nền kinh tế thị trường nhân văn đó chính là từng bước
chúng ta thực hiện lý tưởng nhân văn của nhân loại. Và cũng chính vì vậy, cơng cuộc
xây dựng và phát triển đất nước ta hơm nay hồ được vào dịng chảy chung của nhân
loại, chúng ta được cả cộng đồng tiến bộ trên thế giới hưởng ứng và ủng hộ. Chúng ta
đang đi trên con đường mà Đảng và Nhà nước đã lựa chọn và chúng ta tin rằng Đảng
sẽ lái con thuyền Việt Nam cập tới bến bờ vinh quan và hạnh phúc.


Danh mục tài liệu tham khảo

1.

TS. Đào Duy Huân "Mối quan hệ giữa KTTT và định hướng XHCN ở Việt Nam"
Báo PTKT số 105 năm 1999.

2.

Nguyễn Chí Mỹ "Sự biến đổi thang giá trị đạo đức trong nền KTTT với việc xây
dựng đạo đức mới cho cán bộ quản lý ở nước ta hiện nay" CTQG, 1999.

3.

Mai Ngọc Cường "KTTT định hướng XHCH ở Việt Nam" CTQG, 2001.

4.

GS. TS. Phan Tất Dong "Tăng trưởng kinh tế đi đôi với công bằng xã hội - một
nội dung của KTTT định hướng XHCN" Báo QPTD số 7/2000.

5.

Nguyễn Sinh Cúc "KTTT định hướng XHCN" NXB Thống kê

6.

Nguyễn Văn Nhớn - Dương Xuân Ngọc "Vai trị của Nhà nước trong việc thực
hiện cơng bằng xã hội" - Tạp chí Triết học 7 (134)/2002.

7.

TS. Phạm Văn Sinh "Về đặc trưng quan hệ sản xuất của mơ hình KTTT định
hướng XHCN ở Việt Nam" - Báo PTKT 115/2000.

8.

Lê Hồng Khánh "Vấn đề thực hiện công bằng xã hội ở nước ta hiện nay" Triết
học số 2 (120), tháng 4/2001.

9.

Đặng Hữu Toàn "Xác định, đánh giá các giá trị đạo đức trong KTTT ở nước ta
hiện nay" - Báo Nghiên cứu - Trao đổi số 6(3/2000).

10. Nguyễn Văn Huyên "Xây dựng nền KTTT vì một xã hội nhân văn" Báo Triết
học, số 7/2002.


Đề cương chi tiết

A-

Đặt vấn đề

B - Nội dung
I- Tính tất yếu phải xây dựng nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam.
II- Những mâu thuẫn trong quá trình xây dựng và phát triển nền KTTT
định hướng XHCN ở Việt Nam hiện nay.
1. Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là mâu thuẫn cơ bản
của quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.
2. Mâu thuẫn giữa lợi ích cá nhân và lợi ích tập thể, lợi ích xã hội
3. Mâu thuẫn giữa KTTT và mục tiêu xây dựng con người XHCN.
4. Mâu thuẫn giữa KTTT với việc thực hiện công bằng xã hội

III- Những biện hpáp khắc phục hoàn thiện cơ chế KTTT theo định hướng
XHCN ở nước ta hiện nay.

C-

Kết luận