Tài liệu Kỹ thuật cắt tỉa Bonsai doc

Kỹ thuật cắt tỉa
Bonsai



Ở dáng nguyên liệu mỗi cây đều có một dáng dấp cơ bản của một kiểu Bonsai
nào đó, nhưng chưa được rõ nét. Dù là cây thu hái từ thiên nhiên, hay trồng từ
hột, từ cành giâm hay cành chiết, ghép… tất cả đề phải cần cắt tỉa, uốn nắn,
sửa chữa để đưa vào một thế kiểng mỹ thuật nào đó.

1. Lý do phải cắt tỉa Bonsai
- Mục đích chính của việc cát tỉ
a là tạo hình dáng cho cây Bonsai theo ý ta
định. Tuy nhiên các biện pháp này cũng có hiệu quả làm giảm sự tăng trưởng
của các phần trên mặt đất (khí sinh), nhâm duy trì sự cân bằng với sự tăng
trưởng của rễ.
- Khi các nhánh đang tang trưởng bi cát tỉa đi thì sự phát triển của rễ cũng
giảm bớt. Ngược lại cắt tỉa bớt rễ thì cũng hạn chế được phần nào sự phát
triển của các ph
ần khí sinh.
- Tỷ lệ các phần của cây Bonsai (thân, nhánh, làng lá) phải phù hợp với dáng
dấp của cây trong thiên nhiên. Kết quả này chỉ đạt được sau nhiễu lần cắt tỉa,
uốn nắn. Tinh thần của Bonsai là chỉ giữ lại những gì cốt yếu mà thôi, nghĩa
là một dáng cây đã được hóa cách.
- Trong một kỹ thuật trồng cây, đâu có áp dụng việc cát tỉa để khống chế sư
tăng trưởng của cây và kiểm soát sự phát triển của nhánh, lá (và đôi khi quả
nữa).
- Đối với cây kiểng Bonsai thì cắt tỉa là một công việc thật quan trọng, cần

phải duy trì suối đời sống của cây.
2. Các giai đoạn cắt tỉa
- Có hai giai đoạn trong cắt tỉa bonsai:
+ Cát tỉa đ
uợc tạo dáng (hay là đưa vào một thế kiểng Bonsai).
+ Cắt tỉa để tu bổ duy trì dáng (thế) kiểng đã chọn.
- Hai giai đoạn này cần những dụng cụ rất chuyên biệt phù hợp với các thao
tác chính xác.
3. Kỹ thuật chiết, ghép và giâm cành
Khi tạo bonsai bằng phương pháp này đòi hỏi bạn phải lựa chọn những cành
không bị sâu hoặc cằn cỗi và một số dụng cụ cần thiết
để tiến hành
a) Một số phương pháp chiết cành
- Cách làm cũng giống như giâm từ cây non, nhưng chúng ta cắt dài hơn từ 7-
10cm và cắt ở mắc cây. Loại bỏ các lá ở phần gốc, nhúng vào hocmon tạo rễ
và chuyển đến các chậu khi cây đã có lá non và rễ.
- Cách chiết cành hiệu quả nhất là lột một đoạn cành và vùi chúng xuống đất.
Nếu cành cây cao hơn mặt đất thì có thể dùng một cái chậu, cắt mộ
t đoạn vào
cành cây để làm gián đoạn việc cung cấp nhựa cho cành và kích thích phần bị
vùi dưới đất ra rễ.
- Cách thứ hai là chiết từ một cành có nhiều chồi. Cách này khi thành công sẽ
tạo được mảng cây có nhiều gốc cao thấp khác nhau.
- Một cách khác nữa là chiết cành trên cây. Chúng ta lột vỏ một đoạn cây vừa
ý, dùng rêu ẩm bó xung quanh, cho chất tạo rễ vào và bó lại. Khi cành đâm rễ
chúng ta có thể cắt để trồng vào chậu.
b) Kỹ thuật ghép gốc
Dùng gốc cây làm cây được chiết, cành triết phía trên. Nếu biết kết hợp hài
hoà chúng ta sẽ được một cây dáng tuyệt đẹp, có bộ gốc như ý. Chúng ta có
thể chiết trên phấn gốc, hoặc xem phần dưới cành có dáng

đẹp chiết trên gốc
và trồng sâu trong đất, như vậy ta sẽ có một bonsai có gốc như đã chọn từ
trước với bộ rễ khác.
c) Kỹ thuật giâm cành
Trong tháng 11 chúng ta chọn những cành đâm chồi tốt và có thể trồng được
bằng cành, cắt lấy chiều dài khoảng từ 15 – 25cm. Cũng dùng chất tạo rễ và
tưới nước, bón phân khi cây đã phát triển. Thời gian khoảng chừng một tháng
trở nên, n
ếu thời tiết thuận lợi thì cây sẻ đâm nhiều.
4. Kỹ thuật tạo hình trong chậu
- Để tạo một chậu cảnh mang tính cách thiên nhiên thu nhỏ gồm có cây, đá,
nước, cầu, các nghệ nhân phải nắm chắc nghệ thuật tạo hình, kĩ thuật về tạo
hình, tiả cành cho cây và nghệ thuật phối cảnh.
- Cái tinh tuý của nghệ thuật bonsai là ở chỗ có thể dùng những kĩ thuật đặc
sắc để tạo ra một cây cảnh mang dấp cổ thụ cả trăm năm cho nên ngoài vấn
đề am hiểu sâu sắc về nghệ thuật tạo hình cho cây mà nghệ nhân cũng phải là
những nghệ sĩ biết cách thổi hồn vào cây sao cho người thưởng ngoạn cảm
thấy trong chốc lát khi ngắm nhìn bỗng quên đi đây là một cây cảnh mà chỉ
thấy hiện lên một thiên nhiên kỳ vĩ, hài hoà, huyền ảo.Tấ
t nhiên nếu chúng ta
đơn thuấn muốn có ngay một bốn cảnh thì rất dễ dàng. Một chậu cạn, một
thân cây đã uốn sẵn, các vật liệu…lúc nào cũng có thể mua bán cây cảnh non
bộ.
- Nhưng muốn đạt được một bồn cảnh có hồn, mang một ý nghĩa tượng trưng
nào đó mà người sành điệu có thể cảm nhận thì vấn đề không đơn giản. Tất
nhiên bạn phải bắt đầu bằng việc quan sát thật tỉ mỉ các loại dáng thật đặc
trưng cúa các loại cây ngoài thiên nhiên …Chỉ
có như thế bạn mới có thể tiến
hành được việc tạo hình dáng cho cây.
- Công cụ: gồm có cưa tay kéo tỉa cành,kéo tỉa lá, dao chiết cành, kìm, búa và

cả khoan điện. Ngoài ra còn phải có các bình tưới, bình xịt nước, vật liệu thì
cần đất sạch, đá, các loại dây thép để uốn cành.
- Kỹ thuật hạn chế sinh trưởng: Trong nghệ thuật chơi bonsai thì kĩ thậut hạn
chế sinh trưởng để biến một cây ngoài thiên nhiên có th
ế cao từ 15-20m thành
vái ba cm là rất quan trong. Do sự sinh trưởng của cây chíng là sự sinh
trưởngcủa tế bào cây nên nắm được điều này chúng ta sẽ thành công trong
việc tạo ra một cây ” tí hon” trong chậu cảnh.
- Hai giai đoạn đặc trưng của sự sinh trưởng tế bào là sự phân chia tế bào của
giai đoạn giãn của tế bào. Sự phân chia tế bào chỉ xảy ra trong các mô phân
sinh còn sự giãn của tế bào là sự tăng kích thước của tế bào và quyế
t địng đến
sự lớn lên của thân cây. Yếu tố ảnh hưởng đến đến việc giãn tế bào là những
điều kiện ngoại cảnh như nước, ánh sáng, nhiệt độ, chất dinh dưỡng…và sự
kích thích của chất sinh trưởng có trong thực vật. Hạn chế sự sinh trưởng của
cây, tạo ra cây rất nhỏ so với kích thước bình thường, chính là sử dung các
biện pháp nhằm điều khiến quá trình sinh tr
ưởng của tế bào mà hiện nay các
nghệ nhân thường dùng là:
+ Sử dụng các chất ức chế thực vật
+ Sử dung kĩ thuật bón phân và tưới nước để hạn chế sự sinh trưởng: Phân
bón và nước là yếu tố quan trong ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng của cây.
Kĩ thuật bón thêm vôi (Ca) và ít nước tưới sẽ tạo ra tình trạng khô hạn làm
cây sinh trưởng chậm mau già. Ngoài ra phải bón phân lân một cách hợp lí để
cành cây vẫn khoẻ, lá vẫn xanh.
+ Sử dụng biện pháp cắt tỉa cành, lá và rễ để điều chỉnh sự
sinh trưởng.
+ Sử dụng hạn chế sự sinh trưởng bằng cách hạn chế sự chiếu sáng của mặt
trời.
