HỌC VIỆN NGÂN HÀNG
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
Học phần: Chủ nghĩa khoa học xã hội
ĐỀ TÀI: LÝ LUẬN CHUNG VỀ GIAI CẤP
CÔNG NHÂN. LIÊN HỆ VỚI GIAI CẤP CÔNG
NHÂN VIỆT NAM HIỆN NAY
Giảng viên hướng dẫn: Nguyễn Thế Hùng
Lớp
: K23LKTC
Hà Nội, ngày 19 tháng 10 năm 2021
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU...................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài...................................................................................1
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................1
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.......................................................................1
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu....................................................1
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài...........................................................2
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN.............................................................................3
1. Khái niệm giai cấp công nhân.........................................................................3
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.........................................4
3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân............5
3.1. Điều kiện khách quan................................................................................5
3.2 Điều kiện chủ quan......................................................................................5
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM HIỆN
NAY...........................................................................................................................7
1. Thực trạng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.......................................7
2. Vai trị của giai cấp cơng nhân hiện nay.........................................................8
CHƯƠNG III: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐỂ XÂY DỰNG VÀ
PHÁT TRIỂN GIAI CẤP CÔNG NHÂN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY VỀ CẢ
SỐ LƯỢNG VÀ CHẤT LƯỢNG.........................................................................11
1. Phương hướng xây dựng và phát triển giai cấp công nhân Việt Nam hiện
nay........................................................................................................................11
2. Giải pháp xây dựng và phát triển giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay11
KẾT LUẬN............................................................................................................12
*Tài liệu kham khảo...............................................................................................12
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Giai cấp cơng nhân là một bộ phận lực lượng lao động quan trọng trong lịch sử
con người. Trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang diễn ra trên tồn thế
giới thì giai cấp cơng nhân đóng vai trị cực kỳ quan trọng trong cơ cấu lao động ở
các nước trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Sự tác động của giai cấp
công nhân không chỉ ảnh hưởng tới sự chuyển biến của lịch sử thế giới làm thay
đổi từ hình thái kinh tế này sang hình thái kinh tế khác, mà cịn làm thay đổi tình
hình kinh tế chính trị xã hội trên tồn thế giới, nó tác động tới quá trình sản xuất cụ
thể, tới bộ mặt phát triển của thế giới. Như vậy, chúng ta sẽ đi tìm hiểu: Lý luận
chung về giai cấp cơng nhân và liên hệ với giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
Làm rõ khái niệm, bản chất, sứ mệnh của giai cấp công nhân. Thực trạng cơng
nhân Việt Nam hiện nay có gì phát triển.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Giai cấp công nhân.
Phạm vi nghiên cứu: Giai cấp công nhân trên thế giới và Việt Nam hiện nay.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận: quan điểm của chỉ nghĩa Mác-Lênin về giai cấp công nhân.
Phương pháp nghiên cứu: đề tài sử dụng phương pháp luận biện chứng duy vật
với các phương pháp như: thống nhất lơgic và lịch sử, phân tích, tổng hợp, khái
quát hóa và hệ thống hóa.
1
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
Ý nghĩa lý luận: Góp phần hệ thống hóa và làm rõ hơn cách hiểu và nội dung
của giai cấp cơng nhân; từ đó tóm lược, khái qt hóa logic vận động của giai cấp
công nhân trong tư duy lý luận.
Ý nghĩa thực tiễn: Giúp người đọc hiểu biết thêm về tình hình giai cấp cơng
nhân ở Việt Nam
2
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Khái niệm giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân ra đời và phát triển gắn với nền đại công nghiệp. “Các giai
cấp khác đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển của đại cơng nghiệp, cịn
bản thân giai cấp vơ sản là sản phẩm của đại công nghiệp”.
Giai cấp công nhân là một tập đồn xã hội ổn định, hình thành và phát triển
cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại; họ đại điện cho lực
lượng sản xuất tiên tiến; là lực lượng chủ yếu của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ
nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội; ở các nước tư bản chủ nghĩa, họ là những người
khơng có hoặc về cơ bản khơng có tư liệu sản xuất, phải làm th cho giai cấp tư
sản và bị bóc lột giá trị thặng dư; ở các nước xã hội chủ nghĩa, cùng với nhân dân
lao động, họ làm chủ các tư liệu sản xuất chủ yếu và cùng hợp tác lao động vì lợi
ích chung của tồn xã hội trong đó có lợi ích chính đáng của mình.
Mác và Ăngghen đã sử dụng nhiều thuật ngữ khác nhau để chỉ giai cấp công
nhân như: giai cấp vô sản, giai cấp vô sản hiện đại, giai cấp công nhân hiện đại,
giai cấp công nhân đại công nghiệp. Dù diễn đạt bằng thuật ngữ nào, thì các nhà
kinh điển cũng dựa vào 2 tiêu chí để phân định giai cấp công nhân với các giai tầng
khác:
Về phương thức lao động: là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận
hành công cụ sản xuất có tính cơng nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hóa cao.
Giai cấp cơng nhân là sản phẩm của nền đại cơng nghiệp nên nó là hiện thân của
lực lượng sản xuất tiên tiến, hiện đại, đại biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến,
và do đó, có những phẩm chất riêng mà khơng giai tầng nào có được. Đó là tính
tiên tiến, hiện đại; ý thức tổ chức kỷ luật cao; tác phong công nghiệp; tinh thần
khoa học và thái độ cách mạng triệt để; tinh thần quốc tế cao cả và trong sáng.
3
Về vị trí trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa: giai cấp công nhân là những
người lao động không sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội, họ phải bán sức
lao động cho giai cấp tư sản và bị bóc lột giá trị thặng dư. Đây là đặc trưng cơ bản
của giai cấp công nhân dưới chế độ TBCN, vì vậy Mác gọi giai cấp cơng nhân là
giai cấp vơ sản, cũng chính từ đặc trưng này khiến giai cấp công nhân trở thành
giai cấp đối kháng giai cấp tư sản.
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Nội dung sứ mệnh của giai cấp cơng nhân chính là những nhiệm vụ mà họ cần
phải thực hiện với tư cách là giai cấp tiên phong, đi đầu trong cuộc cách mạng xác
lập hình thái kinh tế-xã hội cộng sản chủ nghĩa: lãnh đạo nhân dân lao động đấu
tranh xóa bỏ chế độ TBCN, xóa bỏ mọi áp bức bóc lột, giải phóng chính mình và
nhân dân lao động, xây dựng xã hội XHCN và xã hội cộng sản chủ nghĩa.
Nội dung kinh tế: giai cấp cơng nhân phải đóng vai trị nịng cốt trong q trình
giải phóng và thúc đ y lực lượng sản xuất phát triển, tạo cơ sở cho quan hệ sản xuất
mới XHCN ra đời.
Nội dung chính trị-xã hội: giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao động dưới
sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản tiến hành cách mạng chính trị để lật đổ quyền
thống trị của giai cấp tư sản, xóa bỏ chế độ áp bức bóc lột, giành quyền lực về tay
giai cấp công nhân; thiết lập nhà nước XHCN và xây dựng nền dân chủ XHCN.
Nội dung văn hóa, tư tưởng: giai cấp cơng nhân thực hiện cuộc cách mạng về
văn hóa, tư tưởng, phủ định có kế thừa các giá trị cũ và từng bước xây dựng hệ giá
trị mới thể hiện bản chất ưu việt của chế độ XHCN.
4
3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
3.1. Điều kiện khách quan
Thứ nhất, do địa vị kinh tế -xã hội của giai cấp công nhân quy định: Giai cấp
công nhân là bộ phận quan trọng nhất, cách mạng nhất cấu thành lực lượng sản
xuất của CNTB, đại diện cho lực lượng sản xuất hiện đại, có trình độ xã hội hóa
cao, tiêu biểu cho xu hướng phát triển của xã hội loài người, vì vậy họ là lực lượng
quyết định phá vỡ quan hệ sản xuất TBCN.
Trong quan hệ sản xuất TBCN, giai cấp cơng nhân là những người khơng có,
hoặc về cơ bản khơng có tư liệu sản xuất, bị lệ thuộc trong quá trình sản xuất và
quá trình phân phối kết quả lao động của chính họ, vì vậy có lợi ích đối kháng trực
tiếp với giai cấp tư sản.
Trong xã hội TBCN, giai cấp công nhân là lực lượng đông đảo trong xã hội, có
lợi ích cơ bản phù hợp với lợi ích của những người lao động khác, nên giai cấp
cơng nhân có khả năng tập hợp những người lao động bị áp bức để xóa bỏ chế độ
người bóc lột người.
Thứ hai, do địa vị chính trị-xã hội của giai cấp công nhân quy định: gắn liền
với nền đại công nghiệp, nên đây là giai cấp tiên phong cách mạng, có tinh thần
cách mạng triệt để nhất, có tính tổ chức và kỷ luật cao, có bản chất quốc tế.
3.2 Điều kiện chủ quan
Thứ nhất, là sự phát triển của bản thân giai cấp công nhân về cả số lượng và
chất lượng: có số lượng ngày càng đơng trên quy mô lớn, gắn liền với sự phát triển
về chất lượng thể hiện ở trình độ trưởng thành về ý thức chính trị, tự nhận thức
được vai trị và trọngtrách của giai cấp mình đối với lịch sử.
Thứ hai, Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công
nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình. Ra đời trên cơ sở kết hợp giữa
5
chủ nghĩa Mác-Lênin với phong trào công nhân, Đảng Cộng sản là đội tiên phong
của giai cấp cơng nhân, cịn giai cấp công nhân là cơ sở xã hội - giai cấp của Đảng,
và Đảng đảm nhận vai trò lãnh đạo cuộc cách mạng của giai cấp công nhân. Dưới
sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản giai cấp công nhân mới chuyển từ đấu tranh tự
phát sang đấu tranh tự giác.
Thứ ba, có sự liên minh giai cấp giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân
và các tầng lớp lao động khác: liên minh này, dưới sự lãnh đạo của giai cấp công
nhân thông qua Đảng Cộng sản, tạo nên lực lượng cách mạng hùng hậu để đi tới
thành công.
6
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM HIỆN
NAY
1. Thực trạng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
Ngày nay, trong hơn 30 năm đổi mới giai cấp công nhân Việt nam phát triển
ngày càng lớn mạnh, vị trí và vai trị của giai cấp cơng nhân ngày càng được kh{ng
định.
Giai cấp công nhân Việt Nam tăng nhanh về số lượng và chất lượng, là giai cấp
tiên phong trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa và hiện đại hóa. Hiện nay, số lao động
trong các loại hình doanh nghiệp ở nước ta vào khoảng 24 triệu người trong đó giai
cấp công nhân chiếm khoảng 60%, chiếm khoảng 14% dân số và 27% lực lượng
lao động xã hội. Số lượng công nhân tăng nhanh ở các khu công nghiệp trọng điểm
như: Thái Nguyên, Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Đà Nẵng, thành
phố Hồ Chí Minh, Bình Dương,…
Giai cấp công nhân hiện nay đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp, có mặt trong mọi
thành phần kinh tế. Theo số liệu thống kê của Bộ Lao động Thương binh và Xã
hội, tính đến tháng 6-2008, tổng số lao động và chuyên gia Việt Nam đang làm
việc ở nước ngoài trên 500.000 người. Bộ phận này được tiếp xúc và làm việc
trong mơi trường cơng nghiệp hiện đại, có điều kiện học tập, rèn luyện chuyên
môn, tay nghề, nâng cao tác phong công nghiệp. Công nhân làm việc trong các
ngành công nghiệp và xây dựng chiếm 70,9%, ngành dịch vụ và thương mại chiếm
24,3%, các ngành khác chiếm 4,8%. Riêng các cơ sở kinh tế cá thể, công nhân chủ
yếu làm việc trong các lĩnh vực dịch vụ và thương mại chiếm 66,7%, trong lĩnh
vực công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp chiếm 33,3%.
Giai cấp công nhân Việt Nam ngày càng có hiểu biết cao, được đào tạo bài bản
chun mơn nghề nghiêp,
…có 70,2% tổng số cơng nhân có trình đơ … trung học phổ
7
thơng, 26,7% có trình đơ … trung học cơ sở và 3,1% có trình đơ … tiểu học. Cơng nhân
có trình đơ … trung cấp chiếm 20,9%, trình đơ … cao đ{ng chiếm 10.7%, trình đơ … đại
học chiếm 19,4%, công nhân được đào tạo tại doanh nghiêp…chiếm 49%. Tuy
nhiên, theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB) năm 2014 về chất lượng lao
đơng
… được tính theo thang điểm 10, thì chất lượng lao đơng
… Viêt…
Nam chỉ đạt 3,79
điểm và xếp thứ 11/12 nước Châu Š tham gia xếp hạng của WB. Trong khi Hàn
Quốc đạt 6,91 điểm, ‹n Đô … là 5,76 điểm, Malaysia là 5,59 điểm, Thái Lan 4,94
điểm... Còn theo kết quả khảo sát của Tổ chức Lao đông
… quốc tế (ILO) vào tháng 9
năm 2014, năng suất lao đông
… của công nhân Viê t…
Nam thuôc…vào nhóm thấp nhất
của khu vực, chỉ bằng 1/5 lao đơng
… của công nhân Malaysia, 2/5 Thái Lan, 1/15
Singapore, 1/11 Nhât…
Bản, 1/10 Hàn Quốc. Trong số các nước ASEAN, năng suất
lao đông
… của công nhân Viê t…
Nam chỉ cao hơn Campuchia và Lào. Theo Bô … Kế
hoạch và Đầu tư, với tốc đô … tăng năng suất lao ng
đô …
như hiên…nay, thì phải đến
năm 2038 năng suất lao đơng
… của cơng nhân Viêt…
Nam mới bắt kịp Philippines,
năm 2069 chúng ta mới bắt kịp được Thái Lan.
Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đã kế thừa và phát huy truyền thống tốt
đẹp của giai cấp công nhân trước đây đều tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của
Đảng nhà nước Việt Nam. Luôn năng động và sáng tạo trong quá trình cơng nghiệp
hóa hiện đại hóa đất nước.
2. Vai trị của giai cấp công nhân hiện nay
Giai cấp công nhân là lực lượng quan trọng để duy trì và phát triển hoạt động
sản xuất tạo ra các sản phẩm công nghiệp. Bước vào thời kì tồn cầu hóa hiện nay
với sự cạnh tranh gắt gao của các nước trên thế giới thì các ngành kinh tế nước ta,
nhất là lĩnh vực cơng nghiệp gặp nhiều khó khăn. Tuy nghiên giai cấp cơng nhân
kiên trì khắc phục các khó khăn, duy trì và phát triển các hoạt động sản xuất, nâng
cao năng suất lao động, thích ứng dần với các cơ chế quản lý mới tạo ra khối lượng
8
sản phẩm cơng nghiệp. Đóng góp chủ yếu vào ngân sách nhà nước hàng năm đóng
góp của giai cấp cơng nhân Việt Nam lên tới 60% tổng sản phẩm trong nước và
70% ngân sách nhà nước.
Giai cấp công nhân Việt Nam đại diện cho phương thức sản suất tiên tiến, sự
lớn mạnh của giai cấp công nhân là nhân tố quan trọng hàng đầu để đẩy mạnh cơng
nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Giai cấp cơng nhân trực tiếp làm việc trong các
công xưởng, nhà máy, doanh nghiệp, trực tiếp tiếp thu các công nghệ hiện đại tiên
tiến, đẩy mạnh sản suất tạo ra các sản phẩm công nghiệp chất lượng.
Giai cấp công nhân Việt Nam là cơ sở chính trị-xã hội rộng lớn, trực tiếp của
Đảng cộng sản Việt Nam, tham gia vào công tác xây dựng Đảng. Trong q trình
xây dựng chủ nghĩa xã hội theo mơ hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa hiện nay thì giai cấp cơng nhân nước ta có đội tiền phong là Đảng cộng sản
Việt Nam, được Đảng lãnh đạo trực tiếp toàn diện mọi hoạt động trong đời sống xã
hội; Đảng giữ vai trò tiên phong thực hiện sứ mệnh xây dựng một xã hội tiến bộ
không có áp bức, bất cơng. Tuy nhiên, trong thời đại hội nhập và tồn cầu hóa đặc
biệt trong giai đoạn chống tham nhũng hiện nay có nhiều đảng viên có xu hướng
chạy theo những giá trị vật chất, lợi dụng chức quyền và cương vị để tham nhũng,
nhận hối lộ, làm giàu bất chính. Một số bộ phận cán bộ sống buông thả, thực dụng,
xa hoa, coi đồng tiền là trên hết; tham nhũng ngày càng trở thành vấn đề nóng của
Đảng và tồn xã hội, đã làm giảm sút lịng tin của nhân dân đối với Đảng. Do đó,
Đảng phải ra sức chỉ đạo cơng tác phịng chống tham nhũng, nâng cao năng lực
lãnh đạo, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng. Nghị quyết hội nghị Trung
ương 6 khóa VIII đã nhấn mạnh: “Các cấp ủy Đảng và người đứng đầu các cấp,
các ngành từ trung ương đến cơ sở phải chịu trách nghiệm chống tham nhũng ở nơi
mình phụ trách”. Đại hội XII của Đảng tiếp tục nhấn mạnh: “Xác định đấu tranh
phòng chống tham nhũng, lãng phí là nhiệm vụ thượng xuyên, quan trọng, đồng
9
thời là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp, lâu dài; là trách nhiệm của các cấp ủy Đảng,
trước hết là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền và của tồn bộ hệ thống chính
trị”. Thực tiễn cho thấy trong cơng tác phịng, chống tham nhũng những nơi có
người đứng đầu tổ chức, cơ quan mà gương mẫu, có trách nghiệm và quyết tâm
cao trong phịng chống tham nhũng, thì những nơi đó những tình trạng tiêu cực này
được ngăn chặn và đẩy lùi. Từ đó, cho thấy cơng tác cán bộ có ý nghĩa quyết định
trong cơng tác phịng, chống tham nhũng.
10
CHƯƠNG III: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐỂ XÂY DỰNG VÀ
PHÁT TRIỂN GIAI CẤP CÔNG NHÂN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY VỀ CẢ
SỐ LƯỢNG VÀ CHẤT LƯỢNG.
1. Phương hướng xây dựng và phát triển giai cấp công nhân Việt Nam hiện
nay
Cần phát triển giai cấp công nhân Việt Nam về số lượng và chất lượng, có cơ
cấu phù hợp với yêu cầu xây dựng đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện
đại hóa. Nâng cao trình độ học vấn, chun mơn, kỹ năng nghề nghiệp, thích ứng
nhanh với cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế. Nâng cao sự giác ngộ và bản lĩnh
chính trị, nhạy bén và vũng vàng trước diễn biến phức tạp của tình hình thế giới và
trong nước. Giải quyết việc làm, thực hiện tốt chính sách và pháp luật đối với cơng
nhân và lao động, xây dựng tổ chức và phát triển đoàn viên cơng đồn, nghiệp
đồn.
2. Giải pháp xây dựng và phát triển giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
Thứ nhất, tiến hành cơng nghiệp hóa hiện đại hóa và hội nhập quốc tế phải gắn
với phát triển tri thức theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Tập trung phát triển các
ngành nghề mà sử dụng nhiều lao động để giải quyết việc làm cho người lao động,
chuyển dịch nhanh cơ cấu lao động, sử dụng nguồn lực lao động ở mọi trình độ,
phân bổ lao động hợp lý giữa các ngành, các vùng, các thành phần kinh tế.
Thứ hai, đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Thay đổi nội dung,
chương trình giảng dạy sao cho phù hợp với tình hình đất nước hiện tại từ giáo dục
phổ thông đến giáo dục nghề nghiệp “học phải đi đôi với hành”. Mở các trường
đào tạo nghề cho đội ngũ công nhân trẻ để bổ xung nguồn nhân công chất lượng,
tạo điều kiện cho công nhân học tập để nâng cao tay nghề, đào tạo lại những đội
11
ngũ cơng nhân có trình độ lao động cịn kém chưa đáp ứng được điều kiện cơng
việc.
Thứ ba, cần có cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng hợp lý cho giai cấp công
nhân. Cần đổi mới nội dung và phương thức giáo dục chính trị, tư tưởng cho giai
cấp công nhân. Nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức chính trị-xã hội, các
tổ chức này có vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp
của cơng nhân. Cần xây dựng và hồn thiện vai trị của các tổ chức chính trị-xã
hội, trước hết là Cơng đồn, Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các tổ
chức xã hội nghề nghiệp khác của giai cấp công nhân.
KẾT LUẬN
Bài tiểu luận trên đã làm rõ giai cấp cơng nhân là gì và giai cấp cơng nhân ở
Việt Nam có những thay đổi quan trọng và đang tiếp tục phát triển lớn mạnh về cả
chất lượng và số lượng, không ngừng học tập, rèn luyện để nâng cao bản lĩnh chính
trị, trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp,… Công nhân Việt Nam
xứng đáng là giai cấp lãnh đạo cách mạng, là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
*Tài liệu kham khảo
1, Sách bài tập Chủ Nghĩa Xã Hội Khoa Học của trường Học Viện Ngân Hàng,
khoa lý luận chính trị (2021).
12
2, Lý luận chính trị TS Trần Thị Hương khoa Xây dựng Đảng, Học Viện Báo
trí và Tuyên tryền.
3, Văn kiện Đảng tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2015, t.58, tr.61
4, Văn Kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ XII, Văn phịng Trung ương
Đảng, Hà Nội, 2016, tr.211
13