ĐỀ tài: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG GIAO TIẾP CHO TRẺ MẪU GIÁO 3 4 TUỔI TRƯỜNG MẦM NON

ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP
GIÁO DỤC KỸ NĂNG GIAO TIẾP CHO TRẺ MẪU GIÁO 3- 4 TUỔI
TRƯỜNG MẦM NON
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Trẻ em là hạnh phúc của mọi gia đình, là tương lai của đất nước, việc bảo vệ
chăm sóc giáo dục trẻ khơng phải chỉ là trách nhiệm của nhà trường, gia đình mà là
trách nhiệm của tồn xã hội. Việc chăm sóc giáo dục trẻ ngay từ khi cịn nhỏ là vơ
cùng quan trọng trong sự nghiệp giáo dục, nhằm hình thành và phát triển nhân cách
tồn diện cho trẻ sau này. Bác Hồ nói “ Khơng có giáo dục thì khơng nói gì đến kinh
tế văn hóa”. Sản phẩm của giáo dục là con người là mục tiêu, động lực của sự phát
triển đất nước trong tương lai đó chính là thế hệ trẻ.Trẻ em hôm nay là thế giới ngày
mai, trẻ em sinh ra có quyền được chăm sóc và bảo vệ, được tồn tại, được chấp nhận
trong gia đình và cộng đồng. Vì thế giáo dục trẻ ở lứa tuổi mầm non vừa là quyền lợi,
vừa là nghĩa vụ của mỗi con người đối với xã hội, đối với cộng đồng. Trẻ em là công
dân của xã hội, là thế hệ tương lai của đất nước nên ngay từ thuở lọt lòng chúng ta cần
chăm sóc giáo dục trẻ thật chu đáo.
Mỗi con người sinh ra và lớn lên đều phải trải qua các giai đoạn phát triển, mỗi
giai đoạn là một bước ngoặt của cuộc đời. Riêng trẻ mầm non các cháu có hai bước
ngoặt quan trọng nhất đó là giai đoạn trẻ lên 3 và giai đoạn lên 6 tuổi. Người ta
thường nói “ Khủng hoảng của tuổi lên 3” và đến 6 tuổi trẻ lại phải qua một giai đoạn
mới đó là chuyển từ hoạt động “Vui chơi”là chủ đạo sang hoạt động “Học tập” là chủ
đạo.
Trong những năm gần đây, giáo dục ln khơng ngừng đổi mới về hình thức,
nội dung và phương pháp tổ chức dạy học cho trẻ. Giáo dục kỹ năng sống là nội dung
được rất nhiều người quan tâm. Đặc biệt giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non là
một nội dung và nhiệm vụ quan trọng của cấp học mầm non. Theo nghiên cứu của các
nhà tâm lý học, về đặc điểm tâm sinh lý trẻ em dưới 6 tuổi thì có nhiều kỹ năng quan
trọng mà trẻ cần phải biết trước khi tập trung vào học văn hóa. Thực tế kết quả của
nhiều nhà nghiên cứu đều cho thấy các kỹ năng quan trọng nhất trẻ phải học ở lứa tuổi
mầm non chính là những kỹ năng sống như: Sự hợp tác, tự kiểm sốt, tính tự tin, tự
lập, tị mị, khả năng thấu hiểu và giao tiếp.

Giáo dục và phát triển kỹ năng sống cho trẻ ở độ tuổi Mầm Non đặc biệt là trẻ
Mẫu giáo 3-4 tuổi được hiểu một cách khái quát là: “Hình thành các kỹ năng ,tăng
cường vốn sống, vốn kinh nghiệm, tính tự lập và các mối quan hệ xã hội cho trẻ giúp
trẻ sẵn sàng đi học lớp 1 ở trường phổ thông sau này”
Thực tế với xã hội hiện nay có rất nhiều người, nhiều bậc phụ huynh chưa hiểu
hết được ý nghĩa của việc dạy kỹ năng sống cho trẻ, phụ huynh luôn che chở, làm
1


giúp trẻ mọi việc vì họ nghĩ con mình cịn nhỏ chưa tự làm được những việc đó. Họ
đâu biết rằng chính những suy nghĩ và việc làm của các bậc cha mẹ đã tước đi quyền
tự do của con, khơng cho con được nói, khơng cho con được làm và đến khi quay đầu
lại cha mẹ mới biết con mình q thụ động, nhu nhược, q nhút nhát, ln chờ vào
sự giúp đỡ của người lớn… Ngay từ khi còn bé cha mẹ định hướng cho con những kỹ
năng cần thiết của từng lứa tuổi như: Dạy con biết nói cảm ơn, xin lỗi, chào hỏi, dạy
con biết cách tự lập như phục vụ bản thân, dạy con biết bảo vệ bản thân “ Ngã phải tự
đứng lên, phải làm gì khi bị người khác bắt nạt mà khơng phải mách cô giáo, mách
bố mẹ”. Nếu cha mẹ dạy cho con được những kỹ năng đó ngay từ khi cịn bé chắc
chắn đứa trẻ sẽ hình thành cho mình được các kỹ năng ban đầu, sẽ thích nghi được
với môi trường sống hiện nay.
Đối với trẻ 3-4 tuổi là lứa tuổi mà trẻ đã có những kỹ năng cơ bản như quan sát,
chú ý lắng nghe, tìm tịi, khám phá, thực hiện một số việc đơn giản…..tuy nhiên các
kỹ năng đó cịn bộc lộ một cách sơ sài, phiến diện, bên cạnh đó ở giai đoạn này trẻ
học, tiếp thu, lĩnh hội những giá trị sống để phát triển nhân cách, đồng thời trẻ rất dễ
bộc lộ cảm xúc, chưa có nhiều kỹ năng ứng phó với căng thẳng và cảm xúc, vốn hiểu
biết về thế giới xung quanh còn nhiều hạn chế bởi vậy mà nhiều trẻ còn thụ động,
khơng biết ứng phó với các tình huống nguy cấp, khơng biết tự bảo vệ mình trước
nguy hiểm hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ từ người khác….Do đó nếu khơng tác động,
khơng có những biện pháp giáo dục phát triển và rèn luyện các kỹ năng sống cho trẻ
trước thì khi bước sang bước sang một mơi trường mới xa lạ trẻ sẽ khơng thể tích nghi

kịp và gây ra hiện tượng “ Khủng hoảng tâm lý và sợ phải đi học, một số trẻ không
được chuẩn bị tốt về kỹ năng và tâm lý dễ dẫn đến thái độ co cụm bản thân, khơng
dám thể hiện mình trước mọi người vì vậy việc dạy các kỹ năng cho trẻ ở lứa tuổi
mầm non đặc biệt là độ tuổi 3-4 tuổi là rất cần thiết.
Thực tế, giáo dục kĩ năng sống đã được áp dụng ở trường mầm non, nhưng việc
áp dụng này cịn có những bất cập như: cách giáo dục các kỹ năng còn chú trọng vào
việc thực hiện các hành động chứ chưa chú trọng đưa các hành động đó vào ý thức
của trẻ, chưa phát huy được hết tiềm năng và sự tự tin ở trẻ và khi dạy trẻ giải quyết
những mâu thuẫn còn mang tính làm theo, áp đặt, cứng nhắc hay những cách ứng phó
với các nguy hiểm xung quanh trẻ chưa được giáo viên thường xuyên chú ý để giáo
dục.
Hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống biết quan tâm chia sẻ
cho trẻ và mong muốn mỗi đứa trẻ lớp tơi sẽ có một tình u thương với mọi người
xung quanh thì trẻ có thể tiếp nhận, đương đầu với các thử thách, biết hợp tác, biết
chia sẽ giải quyết được các mâu thuẫn từ đơn giản đến phức tạp, bản thân chúng
không thụ động luôn luôn tự tin, làm chủ được bản thân mình và biết ứng phó trong
mọi hồn cảnh trong cuộc sống đời thường một cách văn minh đúng với độ tuổi và
2


thúc đẩy sự phát triển cá nhân cho các cháu. Chính vì vậy bản thân tơi đã lựa chọn đề
tài: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non ”
PHẦN II: NỘI DUNG
1. Thực trạng:
a. Thuận lợi:
Bản thân tôi đã nhiều năm được phân cơng làm cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ
độ tuổi 3-4 tuổi nên có điều kiện để tìm hiểu và hiểu hơn về tâm lý của trẻ độ tuổi này,
bên cạnh đó cũng tích góp được nhiều kinh nghiệm nhất định về cách dạy trẻ về các
kỹ năng sống và được tham gia học chuyên đề dạy trẻ kỹ năng sống cho trẻ Mầm non
do nhà trường và phịng giáo dục tổ chức. Tơi thường xun tìm tịi nghiên cứu tài

liệu và cũng đã được thể nghiệm những hình thức và phương pháp dạy trẻ kỹ năng
sống cùng bạn bè đồng nghiệp để rút ra những bài học, những kinh nghiêm bổ ích.
Đặc biệt hơn nữa phụ huynh lớp tơi ln quan tâm đến con em mình, nhiệt tình
ủng hộ, cùng tơi trao đổi trong việc dạy dỗ các cháu và cách rèn luyện các kỹ năng
sống một cách thoải mái, cởi mở. Diện tích trong nhóm lớp rộng rãi, thoải mái, sàn
nhà sạch sẽ, lát gạch thoáng mát. Trang bị cơ sở vật chất trong lớp đầy đủ đáp ứng
nhu cầu học và chơi của trẻ.
b. Khó khăn:
Số trẻ trong lớp đông, điều kiện kinh tế gia đình cịn gặp nhiều khó khăn, việc
tiếp cận với các thơng tin, tri thức cịn nhiều hạn chế, nhận thức của từng trẻ khơng
đồng đều, do đó cùng một thời gian và biện pháp dạy trẻ các nội dung kỹ năng sống
nhưng kết quả trên trẻ đạt chưa tương đương với nhau. Một số trẻ nhút nhát nên
không tự tin khi tham gia vào các hoạt động, một số trẻ lại quá hiếu động nên khi hoạt
động chưa chú ý vào sự hướng dẫn của cô, kỹ năng sống của trẻ còn nhiều hạn chế.
Mặc dù nhà trường đã hỗ trợ và đầu tư, tuy nhiên kinh phí trong việc tổ chức
một số các hoạt động ngoại khoá vào các ngày lễ, ngày tết nhằm dạy kỹ năng sống
cho trẻ cịn hạn chế và chưa thường xun.
Bên cạnh đó các bậc phụ huynh còn hay quan niệm “ trẻ làm khơng an tồn” và
thường làm thay trẻ nên trẻ ít có cơ hội tự vươn lên, hoặc có những biện pháp giáo
dục trẻ về kỹ năng sống chưa phù hợp cịn mang tính chất dạy trẻ thực hiện theo u
cầu của người lớn, áp đặt, bắt buộc, nhiều phụ huynh chưa hiểu hết tầm quan trọng
của việc trang bị kỹ năng giao tiếp và tâm thế cho con em mình vào lớp 1 một cách tự
tin mà thường chú trọng cho con học chương trình lớp 1 trước khi vào lớp 1 như học
chữ, học tốn. Nhiều người cịn nhầm lẫn giữa kỹ năng và hành động nên việc dạy
con có được những hành động theo yêu cầu của người lớn thì cho rằng trẻ đã có kỹ
năng.
3


c. Kết quả khảo sát đầu năm:

Đánh giá đầu năm cho thấy kết quả trên trẻ như sau:

Nội dung đánh giá

Tổng
số trẻ
được
đánh
giá

Đạt
Tổng
số

Chưa đạt
Tỷ
lệ

Tổng
số

Tỷ lệ
(%)

(%)

Kỹ năng tự phục vụ bản thân

33

22

64,1

11

35.9

Kỹ năng tự bảo vệ bản thân

33

17

51.2

16

48.8

Kỹ năng hợp tác chia sẻ với bạn bè

33

17

51.2

16

48.8

Kỹ năng giao tiếp- ứng xử với mọi người

33

22

64,1

11

35.9

Kỹ năng tự tin mạn dạn

33

17

51.2

16

48.8

Với kết quả như trên, là một giáo viên chủ nhiệm tôi đã trao đổi cùng đồng
nghiệp và tìm hiểu sách báo tài liệu tham khảo và rút ra một số biện pháp sau:
2. Các biện pháp thực hiện:
Biện pháp 1: Tạo môi trừơng phong phú, thân thiện để dạy kỹ năng giao tiếp cho

trẻ
Để giáo dục và phát triển kỹ năng giao tiếp ở trẻ một trong những biện pháp
khá quan trọng là tạo môi trường dạy trẻ kỹ năng giao tiếp.
Ngay từ đầu năm học tôi đã nghiên cứu và lập kế hoạch xây xựng mơi trường
để lồng ghép ,tích hợp dạy trẻ kỹ năng giao tiếp dựa trên kế hoạch của nhà trường và
phù hợp với chương trình chăm sóc giáo dục trẻ đó là xây dựng mơi trường vật chất
và môi trường xã hội cho trẻ học tập và trải nghiệm.
a. Xây dựng môi trường vật chất : Được hiểu là tất cả những đồ dùng đồ chơi,
bàn ghế, phòng học ...có xung quanh trẻ. Gồm mơi trường trong lớp học và mơi
trường ngồi lớp học. Để mơi trường lớp học có tác dụng rèn một số kỹ năng cho trẻ
chúng ta cần quan tâm việc tạo môi trường lớp học đẹp hấp dẫn thu hút trẻ.
+ Xây dựng môi trường ngoài lớp học : Gồm các loại đồ chơi ngoài trời được
sắp xếp khoa học, đẹp mắt, thuận tiện cho trẻ trải nghiệm như: Xít đu, thang leo cầu
trượt, cổng chui vv...và các khu vực chơi như khu vực chơi thể thao, khu vực trải
nghiệm với cát nước, khu vực các con vật nuôi...
Khi tổ chức cho trẻ chơi với các hoạt động chơi ngoài trời là cơ hội tốt nhất để
rèn cho trẻ cho trẻ mạnh dạn tự tin hợp tác, thơng qua các trị chơi vận động trẻ được
4


thỏa mãn nhu cầu chơi vừa luyện tập cho trẻ các kỹ năng bò, chui, cách giữ thăng
bằng sự tự tin khi đi trên cầu hay leo trèo qua những vật cản khi có sự cố xẩy ra trong
cuộc sống. Tơi cịn tạo góc thiên nhiên, bể chơi cát nước để trẻ trải nghiệm và khám
phá, phát huy và thỏa mãn tính tị mị ,quan sát ,khám phá thế giới xung quanh trẻ . Ví
dụ như : Trẻ có thể làm thí nghiệm với nước như pha nước màu, hay nước có thể thấm
qua đất, qua cát nhưng khơng thấm được qua bao ni lon hay chai nhựa ,chai thủy tinh
và nước thật sự cần thiết cho sự sống của cây, từ đó giáo dục trẻ biết sử dụng tiết kiệm
nước và không vứt rác bừa bãi.
Ở sân chơi thể thao tôi đã tôt chức cho trẻ chơi theo các nhóm chơi phù hợp với
sở thích của trẻ như: Nhóm chơi với lốp xe, nhóm chơi nhảy dây, nhóm chơi bị chui

qua cổng.Với nhóm chơi bị chui qua cổng trẻ phải mạnh dạn kiên trì vì đường chui
dài nếu khơng cố gắng sẽ về đích chậm hơn so với bạn trong một thời gian nhất định,
nhóm chơi thi đọc chữ cái và chữ số trên sân...

Trẻ chơi bò chui qua cổng được làm bằng lon bia và bật liên tục qua lốp xe

Hình ảnh Bé đọc chữ cái và chữ số trên sân
5


* Môi trường trong lớp học.
Ở môi trường trong lớp học tơi đã trang trí, trang bị cho trẻ tranh ảnh, đồ dùng đồ
chơi có độ mở và khá phong phú để phát huy tốt kỹ năng giao tiếp cho trẻ.
Ví dụ: Ở góc sách trụn: tơi trang bị nhiều loại sách phù hợp với từng chủ
đề, kệ để sách có thể di chuyển được để có thể giờ đón trả trẻ phụ huynh và trẻ có thể
tự do tham khảo hình thành kỹ năng tiền đọc cho trẻ . Hay ở góc học tập mảng bé vui
học tốn tơi đã xây dựng mảng mở để trẻ tự học tự tìm tịi để trẻ cùng chủ động học
với nhau đồng thời trẻ được làm quen với các phép toán như đếm, tách, gộp, gắn số
tương ứng và làm quen với các con số hình thành kỹ năng tiền học tốn sau này cho
trẻ ở tường tiểu học .

Hình ảnh trẻ bé vui học toán
6


Bản thân tôi luôn tạo mọi điều kiện tốt cho trẻ học tập vui chơi, khám phá một
cách lành mạnh, khơng mang tính áp đặt hay gị bó trẻ và ln động viên khuyến
khích trẻ mạnh dạn phát huy những điểm mạnh của bản thân .Ví dụ như ở góc nghệ
thuật tơi đã trang trí với nhiều họa tiết hoa văn sặc sỡ phù hợp với thị hiếu của trẻ
đồng thời thu hút trẻ tham gia vào các hoạt động, các đồ dùng, dụng cụ ở góc này

được tơi lựa chọn và sắp xếp phù hợp cho hoạt động nghệ thuật như bút màu, giấy vẽ,
màu nước, trống, song loan, sắc xô, quạt múa, mũ múa ....và cạnh bên là nơi trưng bày
sản phẩm và sân khấu biểu diễn văn nghệ . Các đồ dùng , dụng cụ được tôi sắp xếp
gọn gàng vừa tầm trẻ thấy và dễ dàng cho việc trẻ tự lấy sử dụng cũng như việc cất lại
gọn gàng. Đặc biệt khi trẻ chơi ở góc này trẻ rất hứng thú và cảm thấy tự tin vì trẻ
được tự do biểu diễn các tiết mục văn nghệ mà mình thích hay phát huy những sỡ
trường của mình như diễn kịch, hát, múa, đọc thơ ..và được trương bày các sản phẩm
do chính tay các cháu tự tạo ra, ngồi ra trẻ cịn học được cách gọn gàng năn nắp khi
chơi xong biết cất lại gọn gàng về chỗ cũ.

Ảnh Hình ảnh trẻ cùng các bạn biểu diễn văn nghệ
Khi xây dựng kế hoạch tạo môi trường cho trẻ trong lớp học tơi cịn chú ý lựa
chọn các góc chơi vừa phù hợp với sở thích các nhân trẻ vừa phát huy được tính hợp
tác và làm việc theo nhóm của trẻ . Khi sắp xếp các góc chơi tơi cũng chú ý sắp xếp
các góc thường ôn ào như góc xây dựng và góc vận động gần nhau ,góc học tập và
góc sách truyện gần nhau để tránh ảnh hưởng bởi các tác động ồn ào khi trẻ tham gia
ở các góc chơi cần sự tập trung và n tĩnh.
Tơi cũng chú ý xây dựng góc tuyên truyền đầy đủ các nội dung, thường xuyên
thay đổi các nội dung để phụ huynh kịp thời nắm tình hình của trẻ, trao đổi với phụ
7


huynh những nội dung và biện pháp chăm sóc và giáo dục trẻ tại nhà, bàn bạc cách
giải quyết những khó khăn gặp phải.

Ảnh góc tun truyền
b. Xây dựng mơi trường xã hội :
Được hiểu là tạo môi trường giao tiếp cho trẻ với mọi người xung quanh trẻ
Điều mà tôi đặc biệt chú ý trong việc tạo môi trường dạy trẻ kỹ năng giao tiếp đó là
xây dựng 1 môi trường xã hội thu nhỏ tại trường Mầm non cho trẻ. Tôi luôn tạo cơ

hội để trẻ giao tiếp với những người xung quanh trẻ như cô với trẻ, trẻ với trẻ, trẻ với
người lớn... , giúp trẻ có được những mối liên kết mật thiết với những bạn khác trong
lớp, trẻ biết chia sẻ chăm sóc, trẻ học được cách hành xử, biết lắng nghe trình bày và
diễn đạt được ý của mình khi vào trong các nhóm trẻ khác nhau, giúp trẻ luôn cảm
thấy tự tin khi tiếp nhận các thử thách mới đồng thời tạo cơ hội để trẻ bộc lộ những
suy nghĩ, tâm tư, nguyện vọng và tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp và thể hiện sự quan
tâm của mình đối với mọi người, đối với sự vật hiện tượng gần gũi xung quanh.
Ví dụ : Tơi thường lựa chọn các bức tranh có nội dung dạy trẻ về các lễ nghi
chào hỏi lẽ phép hay các hành vi khi được nhận quà từ người khác, không nhận quà
và đi theo người lạ, khi ở nhà một mình khơng mở cửa cho người lạ vào, .... hay nhặt
rác bỏ vào thùng rác để dán hai bên cánh cửa lớp nhằm giúp trẻ học hỏi và nhắc nhở
trẻ những phép tắc những hành vi đẹp, cách ứng xử đẹp với mọi người xung quanh và
môi trường.
8


Biện pháp 2: Lựa chọn các nội dung kỹ năng giao tiếp cơ bản cần dạy trẻ .
Đối với trẻ em 3-4 tuổi, có nhiều kỹ năng sống quan trọng mà trẻ cần có, cần
được hình thành và lụn tập trước khi tập trung vào học văn hóa. Tuy nhiên qua kết
quả nghiên cứu tôi nhận thấy rằng để chuẩn bị cho trẻ độ tuổi mẫu giáo biết quan tâm
chia sẻ thì cần giáo dục và phát triển cho trẻ những kỹ năng cơ bản sau:
*Kỹ năng giao tiếp tự tin trước mọi người:
Người ta thường nói: chỉ cần tự tin là giành được 50% thành công. Tự tin là điều
hết sức cần thiết để có thể thành cơng trong cuộc sống, sự nghiệp. Tuy nhiên khơng
phải ai cũng có thể luôn đạt được sự tự tin cần thiết trong nhiều tình huống. Do đó tự
tin là một trong những yếu tố kỹ năng quan trọng mà chúng ta cần từng bước xây
dựng cho trẻ từ khi còn nhỏ tuổi. Sự tự tin sẽ giúp trẻ dám nỗ lực, không ngại thử
thách; trẻ tự tin sẽ có khả năng sống độc lập, hòa nhập xã hội tốt và dễ thành cơng hơn
trong cuộc sống. Vậy tự tin là gì? Làm thế nào để giúp trẻ tự tin hơn?
Để trả lời được câu hỏi này trước tiên đòi hỏi giáo viên phải hiểu và nắm được

khái niệm của tự tin là gì? Tự tin là hồn tồn tin tưởng vào bản thân, là nhận thức và
nắm rõ được bản thân mình, chứ khơng có nghĩa là tin tưởng bản thân một cách mù
quáng. Thiếu tự tin là hệ quả của việc đánh giá thấp bản thân, điều này khiến con
người không thể phát huy được những khả năng tiềm ẩn. Mất tự tin làm chúng ta nhụt
chí, khơng dám nỗ lực, ngại thử thách, tự ti với bản thân và sống khép mình với xã
hội.
Vậy làm thế nào để giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp tự tin cho trẻ mẫu giáo 3-4
tuổi ? Đó quả là một vấn đề khơng phải đơn giản, vì trên thực tế trẻ lớp tơi phụ trách
đa phần là con em có cha mẹ làm nghề nông dân nhiều nên sự hiểu biết về cách dạy
kỹ năng giao tiếp tự tin cho con còn nhiều phụ huynh chưa hiểu rõ hết. Những ngày
đầu đến lớp nhiều trẻ rất ít nói, trong giờ học khi được cô giáo gọi lên trả lời câu hỏi
trẻ không đứng lên trả lời mà trẻ rụt rè. Nắm bắt được điều đó nên vào đầu năm học
khi phân tổ, tơi thường phân những trẻ nhút nhát ngồi gần những trẻ mạnh dạn để
giúp trẻ có thể giao lưu, trị chụn giúp trẻ mạnh dạn hơn. Đối với những trẻ nhút
nhát trong giờ học tôi thường quan tâm, gọi trẻ trả lời nhiều hơn, khen, động viên
khích lệ trẻ kịp thời để giúp trẻ tự tin với bản thân hơn, cuối ngày động viên khích lệ
trẻ bằng việc cho trẻ cắm cờ bé ngoan hàng ngày, buổi sáng khi bố mẹ đưa đến lớp tôi
thường quan tâm, hỏi han trẻ để trẻ giao lưu với cô giúp trẻ mạnh dạn tự tin hơn.
Ví dụ: Trong lớp tơi có Cháu: Vi Thị Thanh Trúc, Sầm Thị Bảo Ly, … mỗi sáng
bố mẹ đưa đến lớp, trẻ không chịu vào lớp với cô mà cứ khóc và địi về. Đối với
những trẻ đó tôi và giáo viên trong lớp vào các buổi chiều trước khi trẻ trả, chúng tơi
thường trị chụn gần gũi, động viên khuyến khích trẻ bằng các hình thức như: Hôm
nay cô thấy con học bài rất giỏi, trong lớp con ngồi học rất ngoan nhưng cô muốn
9


ngày mai con đi học con sẽ khơng khóc nhè nữa nhé! Như vậy thì cơ và các bạn sẽ
u con hơn đấy!
Ví dụ: vào giờ đón trẻ, tơi dùng hình thức khen ngợi, động viên trẻ bằng cách:
Hơm nay con có váy đẹp thế? Ai mua váy đẹp cho con đấy? Sau khi vào lớp, trò

chuyện với trẻ xong tơi dùng hình thức khen ngợi , động viên trẻ trước lớp: Hôm nay
cô thấy bạn Vi Thị Thanh Trúc đến lớp rất ngoan, khơng khóc nhè nữa đâu, cả lớp
mình cùng động viên và khen bạn nào!. Bằng những câu động viên, gần gũi của cô
giáo dần dần sẽ giúp trẻ tự tin hơn, thích đến lớp hơn. Bên cạnh đó để giúp trẻ tự thì
trong các giờ học hoạt động học, với những trẻ nhút nhát tôi tăng cường cho trẻ được
trả lời câu hỏi của cô, khi trẻ trả lời xong nếu đúng thì cơ và các bạn động viên khen
ngợi, còn nếu trẻ chưa trả lời được vì nhiều lý do (Có thể trẻ biết những khơng dám
nói ra những điều suy nghĩ của mình hoặc có thể trẻ chưa biết trả lời câu hỏi của cô),
dù bất cứ lý do nào giáo viên cùng không nên chê trẻ và sẽ gợi mở bằng cách dẫn dắt
trẻ trẻ theo nội dung câu hỏi giúp trẻ trả lời, sau mỗi lần như vậy cô và các bạn lại cổ
vũ, động viên sẽ giúp trẻ thấy tự tin hơn.
Ví dụ : Trong giờ hoạt động âm nhạc, tơi giúp trẻ tự tin khi lên biểu diễn, khi
biểu diễn trẻ biết hát kết hợp cử chỉ, điệu bộ minh họa, hoặc khi vận động múa, hay
vận động minh họa trẻ biết thể hiện bằng nét mặt, động tác và ánh mắt.
Ngoài ra vào các thời điểm trong ngày khi tổ chức cho trẻ tham gia vào hoạt
động lao động vào chiều thứ 6 hàng tuần, tôi phân công cho từng nhóm, mỗi nhóm sẽ
phụ trách lau dọn một góc. Trước khi vào phân công tôi giao nhiệm vụ cho trẻ: Hôm
nay cô và các con sẽ cùng lau dọn giá đồ chơi của lớp mình cho thật sạch sau đó các
con sẽ giúp cơ sắp xếp đồ dùng đồ chơi lên giá cho thật gọn gàng, các nhóm sẽ cùng
thi đua xem nhóm nào làm nhanh, sạch và sắp xếp gọn gàng nhất nhé!. Với trẻ nhút
nhát, tôi nhắc nhở bằng cách: Hôm nay bạn Bảo Ly, bạn Ánh, sẽ cùng các bạn ở nhóm
mình giúp cơ lau dọn đồ dùng đồ chơi nhé, cô thấy hôm trước các bạn này làm rất tốt,
hôm nay các con sẽ cố gắng hơn nữa nhé!
Bên cạnh việc dạy trẻ tự tin khi trả lời các câu hỏi của cô, khi tham gia biểu
diễn văn nghệ và qua hoạt động thì việc dạy trẻ không nhận quà và đi theo người lạ là
kỹ năng cần thiết giúp trẻ tự tin, chủ động hơn trong cuộc sống.
Ví dụ: Chủ đề “bản thân”: Với giờ học khám phá, tơi sẽ đưa ra hai tình huống
và cung cấp cho trẻ các kiến thức khi người lạ cho quà không được sự cho phép của
bố mẹ thì khơng được nhận, khi người lạ rủ đi khơng được đi theo:
- Khi người lạ cho quà con phải làm gì ?

- Nếu người lạ rủ đi con sẽ làm như thế nào?
- Khi nào con được nhận quà của người lạ?
10


Sau đó tơi cho trẻ chơi đóng vai “ Bé na ở nhà một mình”, “Bé mi mi khơng nhận q
của người lạ”
Ngồi ra việc giao lưu tình cảm, tiếp xúc với trẻ là một cách tạo ra sự tin tưởng,
gắn bó giữa trẻ với người xung quanh. Tăng cường sự phát triển các giác quan, góp
phần tích cực phát triển các kỹ năng xã hội, trong đó có kỹ năng sống tự tin. Bên cạnh
đó để giúp trẻ có kỹ năng sống tự tin, vào các thời điểm trong ngày tơi ln tạo cơ hội
gần gũi, trị chụn với trẻ bằng lời nói, cử chỉ thể hiện cảm xúc, ánh mắt, nét mặt sẽ
khiến trẻ cảm nhận được thái độ, tình cảm của người giao tiếp. Trong lớp tơi có một
số trẻ nhút nhát, tơi ln tạo cơ hội gần gũi trò chuyện với trẻ bằng những câu hỏi đơn
giản: “Hơm nay con có áo mới đẹp thế? Ai mua áo cho con đấy!”, Hoặc “ Hôm qua
chủ nhật con được bố mẹ cho đi chơi ở đâu? Con có thích khơng?”…với những câu
hỏi gợi mở gần gũi như vậy dần dần trẻ giúp trẻ mạnh dạn hơn.
Với những hình thức giáo dục cho trẻ như vậy qua một thời gian tơi thấy trẻ lớp
tơi đã có sự tiến bộ rõ rệt, hầu hết trẻ đã mạnh dạn, tự tin, và tích cực tham gia phát
biểu trong giờ học, tích cực tham gia các hoạt động của lớp, những trẻ nhút nhát đã tự
tin hơn khi đứng trước lớp biểu diễn văn nghệ hoặc mạnh dạn hơn trong việc đưa ra
các ý kiến cá nhân của mình. Có thể nói việc rèn kỹ năng giao tiếp tự tin giúp trẻ luôn
vui vẻ, linh hoạt, tạo nền tảng cho cuộc sống vững vàng cho trẻ sau này.
* Kỹ năng hợp tác chia sẻ:
Hợp tác là khi mọi người biết làm việc chung với nhau và cùng hướng về một
mục tiêu chung. Một người biết hợp tác sẽ nhận được sự hợp tác. Khi có u thương
thì có sự hợp tác. Ở độ tuổi này trẻ bắt đầu quan tâm đến bạn trong nhóm, trẻ sẵn sàng
chia sẻ với bạn những suy nghĩ của mình, biết hợp tác với nhau để xây dựng một cơng
trình (Khi chơi ở góc xây dựng), biết hợp tác với nhau để tạo ra một bức tranh ( Khi
chơi góc tạo hình…). Nói tóm lại hợp tác là khi mọi người biết làm việc chung với

nhau và cùng hướng về một mục tiêu chung. Tuy nhiên trẻ vẫn làm việc theo nhóm
với cách hiểu đơn giản là gộp bạn lại chứ chưa có sự gắn kết. Vì vậy cơ giáo phải cần
tổ chức thường xun và đa dạng hóa các hoạt động theo nhóm để trẻ biết tạo ra tinh
thần đồng đội, tạo niềm vui với kết quả đạt được.
Để làm được điều này, tôi thường tổ chức cho trẻ chơi các trị chơi theo nhóm,
trị chơi dân gian, trò chơi vận động: kéo co, rồng rắn lên mây, mèo đuổi chuột, chồng
nụ chồng hoa, bịt mắt bắt dê…các trị chơi có luật tiếp sức để trẻ thể hiện rõ tinh thần
đồng đội giúp đỡ nhau cùng hoàn thành nhiệm vụ.
Ngoài ra trong giờ hoạt động góc, nhất là góc phân vai, góc xây dựng và góc
nghệ thuật trẻ cũng thể hiện rõ và tinh thần hợp tác với bạn để xây dựng một cơng
trình, tạo ra một sản phẩm Biết phân vai chơi, biết cùng nhau làm việc để tạo nên một
cơng trình, một sản phẩm mà trẻ thích.
11


Ví dụ: Khi chơi góc xây dựng “Xây ao cá” , trẻ biết phân công bạn nào làm kỹ
sư trưởng, bạn nào xây hàng rào, bạn nào xây ao cá và ai là người đi mua cá ở góc
bán hàng về để nuôi…Khi bạn xây dựng xong hàng rào biết ra giúp đỡ các bạn khác
để cùng nhau hoàn thành tốt cơng trình xây dựng của nhóm mình.
Ví dụ: Góc nghệ thuật, khi làm bức tranh tặng chú bộ đội nhân ngày 22/12 bằng
nguyên vật liệu thiên nhiên: Trẻ biết phân cơng ai là người in hình bơng hoa trên đá,
ai là người cắt những chiếc lá tạo thành bông hoa, ai là người sắp xếp và dán thành
bức tranh.
Ví dụ: Góc chơi gia đình: Trẻ biết phân cơng bạn nào đóng vai bố, bạn nào
đóng vai mẹ, ai đóng vai các con….
Ngồi ra thơng qua các câu chụn, các bài hát giáo viên giúp trẻ học cách cùng
làm việc với bạn, đây là một công việc không nhỏ đối với trẻ ở lứa tuổi này. Khả năng
hợp tác sẽ giúp trẻ biết cảm thông và cùng làm việc với các bạn. Để giúp trẻ có kỹ
năng hợp tác chia sẻ được tốt thì giáo viên cần phải tổ chức những hoạt động này một
cách thường xuyên, giáo dục trẻ biết giúp đỡ nhau trong cơng việc, hình thành cho trẻ

một đức tính tốt về tinh thần đồng đội, tạo cho trẻ một lý tưởng sống cao đẹp trong
tương lai.
*Kỹ năng tự phục vụ bản thân:
Bởi môi trường xung quanh chúng ta nó đều có hai mặt đối lập nhau đó là giúp
chúng ta tồn tại cuộc sống, song cũng rất nguy hiểm. Ví dụ: Điện rất cần trong đời
sống sinh hoạt, nhưng nếu khơng cẩn thận thì nó cũng vơ cùng nguy hiểm hoặc là lửa
cũng vậy. Do đó chúng ta phải dạy trẻ nhận biết về giá trị của bản thân và cách tự bảo
vệ bản thân ,biết nhận biết nguy hiểm, biết xử lý khi bị ngã, biết tự xử lý vết thương,
biết tránh xa những nơi nguy hiểm hay cách xử lý khi có người lạ muốn bắt cóc hay
xâm hại đến mình … dạy trẻ kỹ năng lao động tự phục vụ cho bản thân mình, rèn tính
tự lập như : Biết tự rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, chỉ ăn uống tại bàn ăn, biết cách sử
dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống một cách đúng đắn, ăn uống gọn gàng,
không rơi vãi, nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, ngậm miệng khi nhai thức ăn, biết
mời trước khi ăn, cảm ơn sau khi được nhận đồ từ người khác, biết tự dọn, cất đúng
chỗ bát, chén, thìa, ngồi ngay ngắn, ăn hết suất. không làm ảnh hưởng đến người xung
quanh … hoặc biết giúp người lớn dọn dẹp và làm những việc vừa sức của mình.
*Kỹ năng tự chăm sóc bản thân:
+ Kỹ năng tự xúc ăn:
Trẻ ở độ tuổi này có khả năng tự xúc ăn, tuy nhiên có nhiều trẻ khi ăn xúc cơm
cịn rơi vãi, có những trẻ không tự xúc mà chỉ đợi cô xúc cho thì mới ăn. Chính vì vậy
trước khi vào giờ ăn tôi thường kể cho trẻ nghe một số câu chuyện do tơi sưu tầm có
nội dung liên quan đến việc tự xúc cơm ăn, sau đó gợi hỏi trẻ: Bạn nhỏ trong câu
12


chụn có ngoan khơng? Vì sao lại chưa ngoan? Sau đó cơ giáo dục trẻ: các con lớn
rồi phải tự xúc ăn thì mới ngoan, nếu bạn nào khơng tự xúc cơm ăn thì các em lớp bé
sẽ cười chúng mình đấy!
+Kỹ năng tự mặc áo, cởi áo, gấp quần áo:
Hàng ngày, nhất là vào mùa đông, trẻ thường mặc nhiều áo đến trường, trước

khi đi ngủ trẻ phải cởi bớt áo ra, trẻ thường để quần áo lộn xộn dẫn đến việc giáo viên
mất rất nhiều thời gian để gấp quần áo cho trẻ. Chính vì vậy vào giờ hoạt động góc,
hoạt động chiều tơi đã dạy cho trẻ kỹ năng gấp quần, áo, cách cởi áo, mặc áo. Để việc
dạy trẻ có hiệu quả, ở góc kỹ năng tôi làm một số bộ sách về kỹ năng cho trẻ được tập
luyện: Tập cài cúc áo, cởi cúc áo, mặc áo, gấp áo, kéo khóa…để từ đó trẻ có thể ứng
dụng vào thực tế đạt hiệu quả cao.

Ảnh trẻ tự mặc áo, gấp áo
+ Kỹ năng chăm lo vệ sinh cá nhân:
Vệ sinh cá nhân là một việc làm không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của
trẻ. Vệ sinh cá nhân bao gồm: Rửa tay, lau mặt, đánh răng , chải đầu..Những việc làm
này được tôi thực hiện dạy trẻ một cách thường xuyên. Dạy trẻ rửa tay trước khi ăn,
sau khi đi vệ sinh, khi tay bẩn, rèn cho trẻ biết tự rửa tay dưới vòi nước bằng xà
phịng đúng quy trình, đúng kỹ năng.

Ảnh trẻ rửa tay lau mặt
13


Với những kỹ năng này người lớn đặc biệt là bố mẹ trẻ sẽ yên tâm hơn về trẻ.
Trẻ sẽ dần có thói quen về vệ sinh cá nhân sạch sẽ, gọn gàng, biết tự lựa chọn và mặc
những trang phục phù hợp với thời tiết để bảo vệ sức khỏe cho chính mình. Khơng chỉ
dừng lại ở đó mà những kỹ năng này còn giúp trẻ khéo léo hơn, có ý thức và có tính
kiên trì, làm việc một cách chủ đích hơn.
*Kỹ năng tự bảo vệ bản thân:
Xã hội hiện đại mang đến cho cuộc sống con người nhiều tiện ích, sự thoải mái
nhưng cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm, đặc biệt là đối với con trẻ. Điều này địi
hỏi mỗi trẻ đều phải có những kỹ năng để xử lý cũng như bảo vệ chính bản thân mình.
Bất cứ một sự vật nào hiện ra đều trở thành một đề tài thu hút đối với trẻ. Đó được coi
là cơ hội để mở rộng kiến thức nhưng đồng thời cũng có thể là mối nguy hại khôn

lường đối với trẻ. Việc trang bị cho trẻ những kỹ năng bảo vệ bản thân sẽ giúp trẻ có
thể an toàn hơn và tự tin hơn để khám phá cuộc sống muôn màu trong xã hội.
Kỹ năng bảo vệ bản thân là những hiểu biết của một người về những sự việc
xung quanh mình cũng như cách để hành động đúng, an tồn đối với sự vật đó. Trẻ có
kỹ năng bảo vệ bản thân sẽ biết cách làm thế nào để tránh xa những mối nguy hiểm
hoặc khám phá thế giới trong phạm vi an toàn.
Trên thực tế, trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo lớn 3-4 tuổi hầu hết trẻ chưa phân biệt
được những gì là nguy hiểm hay khơng nguy hiểm đối với mình. Chính vì vậy nên
việc giúp trẻ phân biệt những mối nguy hiểm luôn được tôi quan tâm, lồng ghép vào
để giáo dục trẻ qua những câu chuyện, qua hoạt động học, qua tranh ảnh, video…Để
việc giáo dục trẻ kỹ năng tự bảo vệ được tốt, tôi đã lựa chọn ra những mối nguy hiểm
thường xảy ra trong cuốc sống hàng ngày đối với trẻ để lồng ghép vào các thời điểm
trong ngày cho thích hợp. Cụ thể: Các mối nguy hiểm trong ga đình, trường học : Ổ
điện, quạt điện, bếp ga, phích nước nóng, bàn là…tơi sẽ lồng vào hoạt động khám phá
để dạy trẻ. Tôi cho trẻ kể tên về những đồ dùng trong gia đình nhà mình, sau đó cho
trẻ xem tranh về những đồ dùng đó, hỏi trẻ xem những đồ dùng này các con có được
sử dụng khơng? Vì sao?
Nhưng nếu chỉ dừng lại ở việc hỏi trẻ những câu hỏi như vậy sau đó cơ giáo
dục trẻ không được lại gần, không được sử dụng những đồ dùng đó thì trẻ sẽ rất mau
qn. Chính vì vậy ngoài việc giáo dục trẻ biết được mối nguy hiểm của những đồ
dùng đó sau khi trẻ được khám phá về đồ dùng gia đình tơi tổ chức cho trẻ chơi trị
chơi trên màn hình các trị chơi: “Loại bỏ những đồ dùng gây nguy hiểm cho trẻ”, hay
trò chơi “ Hãy gạch chéo vào đồ dùng mà bé không được sử dụng”…
Các mối nguy hiểm ngoài xã hội: bắt cóc, lạc đường, đi theo người lạ, những
nơi nguy hiểm gần ao hồ, cột điện, …với những mối nguy hiểm này tôi sẽ truyền đạt
14


cho trẻ bằng các câu hỏi tình huống, cho trẻ xem những đoạn video…cô và trẻ cùng
nhau thảo luận đẻ trẻ hiểu được đó là những mối nguy hiểm mà cần phái tránh xa.

Ví dụ: Tơi sẽ đưa ra tình huống như: Nếu có người lạ cho con ăn kẹo thì con
làm như thế nào? Cho trẻ suy nghĩ, cho trẻ đưa ra ý kiến của mình, gợi mở cho trẻ
bằng các câu hỏi. Ở tình huống này, với lứa tuổi của trẻ mẫu giáo trẻ rất thích khi
được cho quà và sẽ không biết tại sao không được nhận. Khi trẻ thảo luận, tôi đưa ra
những giả thiết, những tình huống xấu “Nếu đó là kẻ xấu thì sẽ rất nguy hiểm cho bé”.
Tơi phân tích, giải thích cho trẻ và giúp trẻ có phương án giải quyết đó là: Khơng
nhận q, ăn bánh kẹo của người lạ vì có thể bị người xấu bắt cóc.
Tơi sẽ dạy trẻ nói “ Cháu cám ơn, nhưng bố mẹ cháu khơng cho nhận quà của người
lạ khi chưa có sự cho phép của bố mẹ”.
Với tình huống: Khi trẻ ở nhà một mình có người đến xin nước uống thì con sẽ
làm như thế nào? Cho trẻ suy nghĩ, tự đưa ra ý kiến của mình từ đó giáo viên có thể
gợi mở cho trẻ để trẻ tư duy tốt hơn. Tơi cho trẻ nói suy nghĩ, cách giải quyết của
mình. Sau đó cơ giúp trẻ rút ra phương án tối ưu nhất trong trường hợp này : Tuyệt
đối không mở cửa, kể cả đó có thể là người quen của bố mẹ. Nếu trong nhà có người
lớn chưa biết là người lạ đến thì gọi ra mở cửa, cịn nếu khơng có ai ở nhà thì hẹn
người đó nhắn lại với con hoặc tối đến gặp bố mẹ.
Với tình huống: Đi chơi công viên trẻ bị lạc bố, mẹ. Tôi dạy cho trẻ những kỹ
năng bình tĩnh, khơng khóc và chạy lung tung mà hãy đứng yên một chỗ chờ. Vì bố,
mẹ sẽ có thể quay lại chỗ đó để tìm bé. Hoặc bé có thể đến chỗ chú bảo vệ nhờ sự
giúp đỡ gọi điện thoại, hoặc thông báo lên loa để tìm bố mẹ. Tụt đối khơng đi theo
người lạ dù người đó có hứa sẽ đưa về với bố mẹ, vì có thể đó là người xấu lợi dụng
và sẽ bắt cóc con. Với tình huống này tôi sẽ đưa ra nhiều biện pháp để giúp trẻ hiểu
được nắm bắt thông tin của bố, mẹ và gia đình là rất quan trọng để giải quyết các tình
huống xảy ra trong cuộc sống hàng ngày.
Bên cạnh đó Kỹ năng tự bảo vệ bản thân là thật sự cần thiết dạy cho con trẻ, xã
hội đang phát triển đồng nghĩa với với những tệ nạn xã hội một nhiều, trang bị cho trẻ
những kỹ năng tự bảo vệ bản thân chính là trang bị cho trẻ những hành trang để trẻ có
thể sống an tồn, lành mạnh hơn. Với trẻ mầm non, kỹ năng sống chưa có một giáo
trình nào cụ thể, chưa được đưa vào như một giờ học chính nên chúng ta cần khéo léo
lồng ghép vào các hoạt động trong ngày, vào các chủ đề, vào các thời điểm trong

ngày: giờ đón trẻ, hoạt động ngồi trời, hoạt động học, các bài tập trắc nghiệm...Trang
bị cho trẻ những kỹ năng này sẽ giúp trẻ cảm thấy tự tin, luôn sẵn sàng đối diện và
vượt qua các mối nguy hiểm trong cuộc sống hàng ngày.
* Kỹ năng giao tiếp ứng xử

15


Đây là kỹ năng quan trọng nhất .Kỹ năng giao tiếp ứng xử đóng vai trị quan
trọng trong cuộc sống của mỗi người. Ứng xử tốt giúp chúng ta xây dựng và duy trì
mối quan hệ hữu ích, thành cơng trong cơng việc, xây dựng một hình ảnh cá nhân ấn
tượng, cũng như đạt được những mục đích trong cuộc sống. Tuy nhiên, đôi khi việc
ứng xử không hiệu quả có thể tạo lên những mối mâu thuẫn trong các mối quan hệ,
dẫn đến nhiều điều bất lợi trong cuộc sống. Cách giao tiếp ứng xử không chỉ quan
trọng trong những năm trẻ đi học mà còn rất quan trọng đối với cuộc sống sau này của
trẻ. Kỹ năng giao tiếp là một kỹ năng nền tảng giúp trẻ nhận biết các giá trị sống và
hình thành các kỹ năng sống. Trẻ giao tiếp ra sao là hoàn toàn do chúng ta dạy dỗ, bởi
trẻ hay bắt chước, chưa hiểu hết được các từ ngữ. Trẻ của lớp tôi sống ở vùng nông
thôn nên bị ảnh hưởng rất nhiều những từ ngữ khơng lành mạnh từ phía người lớn hay
từ phía các anh chị lớn tuổi hơn. Để giúp trẻ có kỹ năng giao tiếp tốt tơi đã tiến hành
dạy trẻ qua các hình thức sau:
Kỹ năng giao tiếp với bạn bè: Lớp học chính là một thế giới thu nhỏ của xã hội
mà hàng ngày trẻ được tiếp xúc, là nơi đa văn hóa, đa tính cách và cũng là nơi đa sở
thích. Chính vì vậy cơ có thể dạy trẻ tìm hiểu, khám phá những sở thích của chính bản
thân, quan tâm đến bạn bè.. Trên trong lớp tơi mỗi trẻ lại có tính cách khác nhau, có
những trẻ hoạt bát nhanh nhẹn, hiếu động những có những trẻ chậm chạp, thụ động
hoặc nóng nảy. Chính vì vậy tơi đã tìm hiểu tính cách của từng trẻ trong lớp để thuận
tiện cho việc dạy và rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Việc rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ
thường thể hiện rõ nhất ở giờ hoạt động góc và nhất là góc chơi phân vai, vì ở góc
chơi phân vai trẻ được chơi đóng vai các nhận vật như: vai bố, mẹ, con người bán

hàng, cô cấp dưỡng…mà những vai đó cần thể hiện bằng lời nói.
Ví dụ: Khi cho trẻ chơi trò chơi “ Bán hàng”, người bán hàng khi thấy có khách
đến mua thì phải niềm nở, dùng ngơn ngữ của mình để trả lời khách, dùng ngơn ngữ
của mình để mời chào khách, cịn trẻ đóng vai người mua hàng sẽ phải về giá cả các
mặt hàng như thế nào? Hoặc khi chơi trò chơi “Bé làm bác sỹ”, trẻ đóng vai bác sĩ khi
khám cho bệnh nhân biết hỏi xem bệnh nhân bị làm sao? Bị đau ở đâu?, sau đó biết
dùng ngơn ngữ của mình để căn dặn bệnh nhân phải uống thuốc, phải ăn uống và nghỉ
ngơi như thế nào?...Tùy vào từng chủ đề mà tơi lựa chọn các trị chơi khác nhau để
giúp phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ giao lưu với bạ được tốt hơn.
Ngoài ra trong giờ học hoạt động học, tôi tăng cường cho trẻ trả lời câu hỏi của
cô, cho trẻ tập kể truyện, đóng kịch để giúp cho vốn từ của trẻ ngày càng phòng phú
hơn.
Kỹ năng giao tiếp với người lớn và mọi người xung quanh trẻ: Đối với người
lớn cần tập cho trẻ những lời nói lễ phép , dạy trẻ nói đủ câu, khơng nói trống khơng.
Để trẻ có thói quen nói đủ câu, khơng nói trống khơng thì giáo viên phải quan sát, uốn
nắn trẻ thường xuyên, khi thấy trẻ nói chưa đủ câu cần sửa cho trẻ ngay. Vào các thời
16


điểm đón trẻ, qua giờ học, giờ chơi tơi trao đổi với giáo viên trong lớp cùng kết hợp
sửa cho trẻ. Với những hình thức như vậy dần dần trẻ lớp tơi đã biết thưa gửi, nói
năng lễ phép với cô giáo, với người lớn và thân thiện với mọi người xung quanh.
*Kỹ năng hợp tác và làm việc nhóm: Đây là nội dung quan trọng bởi con người không
thể sống đơn lẻ mà phải sống trong cộng đồng xã hội. Việc giáo dục trẻ kỹ năng hợp
tác và làm việc theo nhóm là hình thành cho trẻ kỹ năng cần thiết, đó là giúp trẻ biết
cùng chơi với bạn, cùng tham gia nhóm chơi, biết kết hợp với bạn để hồn thành
nhiệm vụ. Giáo dục trẻ biết cách hịa đồng, biết cách làm việc theo nhóm, tận dụng
sức mạnh, ưu thế của tập thể để đạt được kết quả tốt nhất trong học tập và công việc
là một trong những kỹ năng quan trọng. Trẻ biết làm việc nhóm cũng là khi trẻ hòa
đồng thực sự với bạn bè. Trẻ hiểu cách kiềm chế cảm xúc, bày tỏ ý kiến, bảo vệ ý kiến

cũng như lắng nghe ý kiến của người khác. Điều này khơng chỉ giúp trẻ có được kiến
thức tốt nhất mà cịn giúp trẻ có những người bạn “cùng tiến” thực sự.
* Biện pháp 3: Hình thành và phát triển kỹ năng tự tin cho trẻ qua các hoạt động
hàng ngày ở trường mầm non:
Các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non đều giúp trẻ phát triển một cách
toàn diện. Mỗi bé đến trường được phát triển đầy đủ 5 lĩnh vực phát triển: thể chất,
nhận thức, ngơn ngữ, thẩm mỹ, tình cảm và xã hội. Những kỹ năng mà các bé tiếp thu
qua chương trình chăm sóc giáo dục mầm non sẽ là nền tảng cho việc học tập và
thành công sau này của trẻ. Do vậy, phát triển giáo dục mầm non là yếu tố quan trọng
trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.
Nhận thức được tình hình đó mà tơi ln đặt cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ lên
hàng đầu. Và luôn chú trọng đến việc chăm sóc , hình thành và phát triển kỹ năng tự
tin cho trẻ qua các hoạt động hàng ngày. Trẻ đến trường mầm non được lĩnh hội các
kỹ năng sống, phát triển tình cảm, những kinh nghiệm xã hội, ni dưỡng sự phát
triển trí tuệ và lĩnh hội các kiến thức. Nhìn vào chế độ sinh hoạt của bé hàng ngày với
những công việc tưởng như đơn giản nhưng thực tế để làm tốt được những cơng việc
đó các cơ giáo mầm non phải có đủ cả 4 vai trị “Người mẹ hiền - Cô giáo giỏi - Thầy
thuốc tốt - Người nghệ sỹ tài năng”. Bởi ở trường mầm non là chăm sóc, ni dưỡng
và giáo dục để trẻ phát triển một cách tồn diện về Đức - Trí - Thể - Mỹ và lao động.
Một trong những kỹ năng đầu tiên mà tôi luôn chú tâm là phát triển sự mạnh dạn tự
tin, lòng tự trọng của trẻ.Qua đó tơi áp dụng dạy trẻ qua các hoạt động trong ngày ở
lớp như sau:
Giờ đón trẻ: Sáng ngủ dậy bé được ông, bà, bố mẹ đưa đến trường cùng cô và
các bạn. Thời điểm này phụ huynh trao đổi với cơ giáo tình hình sức khoẻ ở nhà của
bé. Đây cũng là lúc cô giáo dạy cho các bé cách chào hỏi lễ phép. Từ đầu năm học tôi
đề ra 1 số quy định phù hợp với lớp học nhằm đạt được mục tiêu chăm sóc giáo dục
17


trẻ, tạo thói quen nề nếp tốt cho trẻ. Yêu cầu trẻ trong lớp thực hiện theo các nội quy

đó để tạo tính chủ động và làm việc có kế hoạch cho trẻ trong lớp
Ví dụ : Trẻ đến lớp phải biết chào cô giáo, chào bố mẹ, cất đồ dùng cá nhân vào ngăn
tủ đúng nơi quy định, xếp dép ngay ngắn lên giá dép và lấy đúng dép đi trong lớp của
mình đi vào lớp, khơng được đưa q đến lớp...

Hình ảnh đón trẻ tun truyền khơng đưa quà bánh đến lớp
Thể dục buổi sáng: Hoạt động thể dục buổi sáng là lúc bé được luyện tập
những bài tập nhẹ nhàng, tôi tạo cơ hội cho trẻ tự đi lấy dụng cụ tập thể dục như vòng
thể dục, gậy thể dục và ra xếp hàng đúng vị trí cùng tập theo nhạc, tạo sự thích thú khi
luyện tập để có sức khỏe và tâm thế vui vẻ, phấn khởi chuẩn bị cho một ngày mới
hoạt động ở trường.
Hoạt động học: Là thời điểm quan trọng nhất trong một ngày sinh hoạt của bé
ở trường. Đây là hoạt động học mà chơi, chơi mà học, cô giáo cung cấp cho bé những
kiến thức mới ở các bộ môn trong chương trình qui định của Bộ Giáo dục đào tạo.
Trong giờ học tơi ln tạo cho trẻ có được thành cơng nhất định trong lớp học. Nói
cho trẻ biết “con có thể làm được”: Tơi dùng lời động viên trẻ một cách chân thành và
trong mọi việc tơi ln nói “con có thể làm được” để dần củng cố niềm tin vào bản
thân cho trẻ.
Ví dụ 1: Lĩnh vực phát triển thẩm mỹ: Tiết học tạo hình khi tơi tổ chức hoạt
động cho trẻ “Cắt dán trang trí váy thái” tôi đã trao đổi với phụ huynh đưa váy thái
cho trẻ mặc để tổ chức hoạt động thêm sinh động. Sau khi cho trẻ hát bài hát inh lả ơi,
quan sát váy thái thật và mẫu váy thái làm bằng giấy nỉ, giấy màu, trẻ rất thích, tuy
nhiên một số trẻ chưa mạnh dạn khơng dám cắt dán trang trí.Trẻ nói: “Cơ ơi! Con
18


không biết cắt dán!” Tôi đã nhẹ nhàng động viên, gợi mở cho trẻ nói với trẻ rằng:
“Con yêu, con thấy chiếc váy thái của dân tộc thái ta như thế nào?
Con u q chiếc váy thái thì cơ tin là con có thể cắt dán trang trí được chiếc
váy thái rất đẹp đấy!

Con hãy cầm kéo và giấy và cắt dán một chiếc váy thái thật đẹp nào?
Những chiếc váy thái sẽ rất thích thú khi được khoe sắc nhờ vào con đấy!”
Từ đó trẻ đã mạnh dạn, tự tin cắt dán trang trí thành cơng chiếc váy thái.

Hình ảnh tiết học tạo hình
Ví dụ 2: Lĩnh vực phát triển thể chất : Trong giờ thể dục, một số trẻ sợ độ cao
nên không dám trèo lên xuống thang, tơi nắm bắt được tâm lí của trẻ, với nghệ thuật
và kinh nghiệm của bản thân, tôi không ép buộc trẻ phải thực hiện hoạt động đó ngay
lập tức mà sẽ cho trẻ quan sát bạn thực hiện trước, nói với trẻ: Con thấy bạn trèo lên
xuống thang có giỏi khơng? khuyến khích trẻ với lời động viên “ Cơ thấy con có thể
19


trèo được giỏi giống bạn đấy ”, để trẻ tự tin thể hiện bản thân mình trước các bạn.
Thành cơng là một trong những yêu tố quan trọng tác động đến sự phát triển ý thức
bản thân. Trẻ ở lứa tuổi này cần trải qua thành công (theo khả năng của trẻ) để trẻ có
cảm giác tự tin rằng mình làm được những điều tốt. Thực tế , có một số trẻ sợ thất bại
đến nỗi không dám thử một hoạt động nào đó, lúc này tơi sẽ giúp trẻ đạt được thành
cơng trong việc đó từng bước một đồng thời khen ngợi khả năng đó để trẻ thêm tự tin
vào mình. Trẻ sẽ tự hào về thành cơng của mình nếu cơ giáo cho trẻ thấy rằng cơ tự
hào về trẻ.
Ví dụ 3: Chủ đề giao thơng
Với tiết khám phá khoa học tôi cung cấp cho trẻ các kiến thức về an tồn giao thơng,
đồng thời tơi dạy trẻ các kĩ năng qua đường như:
- Khi đi muốn qua đường con phải làm gì?
- Nếu có nhiều xe cộ qua lại con sẽ làm như thế nào?
- Khi nào thì con được qua đường?
- Các bạn nhỏ khi qua đường phải có ai đi cùng?
Sau đó tơi cho trẻ chơi đóng vai bé và mẹ qua đường.
Ngồi ra giao lưu tình cảm, tiếp xúc gần gũi với trẻ là 1 cách tạo ra sự tin

tưởng, gắn bó giữa trẻ với người xung quanh. Tăng cường sự phát triển các giác quan,
góp phần tích cực phát triển các kĩ năng xã hội, trong đó có kĩ năng sống tự tin. Tơi
ln tạo nhiều thời gian nhất có thể để giao lưu với trẻ bằng lời nói, cử chỉ thể hiện
cảm xúc, ánh mắt, nét mặt đặc biệt là ánh mắt sẽ khiến trẻ cảm nhận được thái độ,
tình cảm của người cùng giao tiếp. Và những cuộc trò chuyện này mang ý nghĩa nhiều
mặt: phát triển ngôn ngữ, tư duy, các chức năng tâm lí, tình cảm,kĩ năng giao tiếp ứng
xử.
Giờ hoạt động ngồi trời:
Ví dụ : Giờ hoạt động ngoài trời “Quan sát vườn rau” trong khi đang quan sát
và đàm thoại trẻ phát hiện ra có 1 con sâu đang bò trên lá rau, trẻ tỏ ra rất sợ hãi. Lúc
này cơ giáo chính là người giúp trẻ qn ngay nổi sợ hãi đó. Tơi đã kể cho trẻ nghe
một câu chuyện về bác nông dân đã chăm sóc được vườn rau tươi tốt là nhờ ln
chăm bón, nhổ cỏ, tưới nước và bắt sâu cho rau hàng ngày để sâu không phá hoại rau,
sâu rau không đáng sợ đâu các con ạ. Bác nông dân đã dùng bao tay để bắt sâu
bảo vệ cho vườn rau tươi tốt đấy! Sau đó hỏi trẻ:
- Con sâu đó như thế nào?
- Con thấy con sâu đó đang làm gì? Nó có lợi hay có hại? Vì sao?
20


- Con sâu khơng đáng sợ nhưng nó lại gây hại cho cây cối, mùa màng đấy.
- Để cho rau xanh tốt, nhanh lớn chúng ta phải làm gì?
Và cơ bắt ngay con sâu lên khỏi lá rau để trẻ thấy rằng con sâu không đáng sợ mà cần
phải diệt trừ nó.
- Bây giờ cơ muốn cùng các con chăm sóc luống rau lớp mình, các con có đồng ý
khơng nào?
- Bạn nào sẽ giúp cô nhổ cỏ? Bạn nào sẽ xới đất?
- Ai giúp cô bắt sâu cho rau? Ai sẽ tưới nước cho rau?

Từ đó trẻ khơng cị sợ nữa và rất tích cực trong việc bắt sâu cho rau.

Hình ảnh chăm sóc vườn hoa vườn rau
Với trị chơi đóng vai thì sao? Ở trị chơi này là cơ hội nhiều nhất để rèn và
phát triển kĩ năng hợp tác mạnh dạn, tự tin của trẻ.
Khi tham gia các trò chơi vận động dân gian trẻ lĩnh hội được rất nhiều kiến
thức và đặc biệt những kĩ năng sống trong đó có kĩ năng hợp tác mạnh dạn, tự tin.
Ví dụ : Trị chơi dân gian “Kéo co” ở trò chơi này trẻ phải biết dùng sức mạnh
của bản thân và tập thể để kéo cho được bên kia ngã về phía mình. Một vạch đích để
ở giữa sân chơi, có dây thừng căng đều ra hai phía, hai bên xúm nhau nắm lấy dây
thừng để kéo. Một người cầm trịch ra hiệu lệnh. Hai bên ra sức kéo, sao cho người
bên kia kéo về bên mình là thắng. nếu trẻ khơng đồng lịng, tự tin hợp tác với nhau thì
đội của mình bị thua vì vậy để chiến thắng trong trị chơi này thì trẻ phải cùng tự tin
hợp tác với nhau.

21


Giờ hoạt động góc: Đây chính là lúc một xã hội trẻ em được hình thành, bé được
đóng vai những ông bố, bà mẹ, những kỹ sư, những người bán hàng ở góc phân vai.
Trẻ được giao tiếp với nhau qua một xã hội thu nhỏ, trẻ được nói ý kiến của mình cho
người khác hiểu để cùng chơi với nhau.
Hoạt động lao động cuối tuần: Tôi giao nhiệm vụ cho trẻ là các nhóm thi nhau
lau và cất dọn đồ chơi các góc. Trẻ ở các nhóm thi đua nhau làm nhanh, sạch và gọn
để thể hiện mình. Trẻ học được kỹ năng sống hợp tác: Ở độ tuổi này trẻ bắt đầu quan
tâm đến bạn trong nhóm. Tình bạn ổn định bắt đầu nảy sinh. Chúng sẵn sàng chia sẻ
với bạn và tình bạn bắt đầu trở nên quan trọng với trẻ. Bằng các trò chơi, câu chuyện,
bài hát giáo viên giúp trẻ học cách cùng làm việc với bạn, đây là một công việc không
nhỏ đối với trẻ lứa tuổi này. Khả năng hợp tác sẽ giúp trẻ biết cảm thông và cùng làm
việc với các bạn, là cơ hội cho trẻ hợp tác với nhau trong hoạt động, từ đó phát triển
tính mạnh dạn,tự tin đồn kết, tương trợ giữa các trẻ trong lớp.
*Biện pháp 4 : Quan tâm tới từng cá nhân trẻ, đặc biệt là trẻ có hồn cảnh

đặc biệt khó khăn.
Đối với trẻ cịn nhút nhát, khơng tự tin tham gia các hoạt động ở trong lớp như
bé Xuân phúc, Phi Hồng, …. và có một số bé gái sức khỏe yếu, hay nghỉ ốm dài như
bé : Minh Sáng, Thu Trang… Vì vậy, mỗi khi đi học đến lớp các bé thường nhút nhát
và không tham gia sôi nổi các hoạt động học tập chung. Để giúp các bé mạnh dạn,
thích đi học đến lớp, tôi lôi cuốn bé vào các hoạt động tập thể, khéo léo gợi ý những
bé mạnh dạn tự tin như : Như Ý, Cẩm Vinh, Bảo An, … đến kết bạn, tạo cho các bé
nhiều cơ hội mạnh dạn tự tin giao tiếp với các bạn, như cùng làm đồ chơi, cùng nhổ
cỏ, nhặt lá cây, cùng vẽ tranh, chơi xếp hình …dần dần các bé đã quen hơn với mơi
trường tập thể và thích đi học. Bây giờ các bé được cô giáo và các bạn rất yêu quý vì
bé rất ngoan, đã mạnh dạn tự tin giao tiếp với bạn bè và còn hát hay, múa dẻo, thích
được biểu diễn văn nghệ nữa. Cịn đối với những trẻ mạnh dạn, tự tin hợp tác chia sẻ
có năng khiếu nghệ thuật, tơi ln tìm cách tạo cơ hội cho trẻ được thể hiện hết mình
vào các hoạt động như: chương trình văn nghệ tổng hợp biểu diễn vào cuối mỗi chủ
đề. Và tùy vào mỗi trẻ mà đưa tiêu chí khác nhau để động viên tính mạnh dạn,tự tin ở
trẻ.
Ví dụ: Đối với Bé Minh Sáng, Phi Hồng - bé nhút nhát thì tiêu chí đánh giá
chăm giơ tay phát biểu trong mọi hoạt động, giao tiếp với cô và bạn bè mạnh dạn cởi
mở. Hay đối với bé Bảo Ly, Ngoc Lan... nói nhỏ, ít giơ tay phát biểu thì phải chăm
phát biểu và nói to hơn để cuối ngày được cắm cờ bé ngoan. Với cách này trẻ sẽ luôn
vui vẻ, tự nguyện phấn đấu để cuối ngày được lên cắm cờ từ đó luôn diễn ra sự cạnh
tranh rất lành mạnh giữa các trẻ. Kết quả giúp trẻ tự có nhu cầu hồn thiện bản thân
cao, trẻ sẽ mạnh dạn, tự tin hơn trong các trong các hoạt động hàng ngày, dần dần thói
quen tốt nảy sinh trở thành một nhu cầu, một kỹ năng sống tốt của trẻ.
22


Từ việc thực hiện những biện pháp này, ban đầu trẻ nhút nhát, không chịu tiếp
xúc, giao lưu, chơi cùng bạn, thậm chí có trẻ khi cơ đến bên để vỗ về, hỏi han chụn
mà cịn khơng chịu nói,... chỉ sau vài tuần học đầu tiên tơi đã thấy có những hiệu quả

rõ rệt: kỹ năng giao tiếp ở trẻ đã mạnh dạn hơn, tự nhiên hơn và tích cực tham gia vào
các hoạt động hơn. Sau một tháng áp dụng các biện pháp gây hứng thú cho trẻ mà tôi
tham khảo được, cộng với việc tự học tự bồi dưỡng bản thân tơi đã có thêm nhiều
kinh nghiệm, thêm kiến thức và tự tin hơn trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Đặc
biệt khi hiểu rõ tâm sinh lý lứa tuổi trẻ 3-4 tuổi, tơi có những biện pháp phù hợp hơn
để rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ, giúp trẻ làm quen với môi trường giáo dục ở
trường mầm non. Chính vì vậy, trẻ có hứng thú học hơn, học có nề nếp hơn và tích
cực giao lưu với cô giáo và bạn bè.
*Biện pháp 5 : Phối hợp với nhà trường tổ chức tốt các ngày hội ngày lễ và hoạt
động ngoại khóa rèn kỹ năng sống cho trẻ:
Có thể nói, việc tổ chức hiệu quả các ngày hội ngày lễ cho trẻ là một hình thức
giáo dục hiệu quả và sinh động nhất, giúp trẻ được trải nghiệm các cảm xúc tích cực.
Thơng qua đó, trẻ được học và mạnh dạn tự tin giao tiếp với cô giáo, bạn bè và cha
mẹ.Với quan điểm như vậy nên tôi đặc biệt chú ý đến các ngày lễ hội: Ngày Tết
Trung Thu, ngày 20/10, ngày 22/12, Tết Nguyên Đán, ngày 8/3, tháng sinh nhật
của trẻ và đặc biệt là vào mỗi tuần các khối lớp sẽ thực hiện giao lưu với nhau vào giờ
hoạt động ngoài trời của ngày thứ 5 hàng tuần với nhiều nội dung khác nhau như: giao
lưu các trò chơi vận động, giao lưu các trị chơi dân gian, bé vui đón tết, cháu yêu chú
bộ đội, ngày hội thẩm mỹ... , với mỗi ngày hội chúng tôi cố gắng sử dụng một hình
thức tổ chức riêng nhằm lơi cuốn hấp dẫn trẻ tích cực tham gia hoạt động.
Ví dụ: Ngày quốc tế phụ nữ 8/3 hoặc Ngày 20/10 - Ngày phụ nữ Việt Nam
Trước ngày tổ chức lễ hội chúng tôi cùng trẻ trò chuyện về ý nghĩa ngày hội, đưa
ra ý định, hình thức tổ chức và thăm dị ý kiến của trẻ về món quà tặng bà và mẹ. Sau
đó dạy trẻ vẽ tranh chân dung bà và mẹ của mình làm bưu thiếp chúc mừng, giúp trẻ
ghi lại cảm xúc, lời chúc của trẻ dành cho bà và mẹ. Cùng trẻ trang trí bưu thiếp để
chúc bà và mẹ với lời đề từ ấn tượng: “Con chúc bà luôn mạnh khoẻ ” hay “Con chúc
mẹ yêu luôn xinh đẹp”. Các bé được tập luyện những bài hát, bài thơ hay về bà và mẹ.
Không thể miêu tả hết cảm xúc của các bé lúc ấy, niềm vui niềm tự hào lấp lánh trên
những khuôn mặt ngây thơ. Dường như các bé cũng hiểu mình đang làm một việc
tốt,ý nghĩa dành tặng cho những người thân yêu

Ví dụ: Ngày Tết trung thu
Trước ngày tổ chức lễ hội chúng tôi phối hợp với nhà trường lên kế hoạch tổ
chức Tết trung thu cho các cháu. Đưa ra ý định, hình thức tổ chức, tuyên truyền phụ
huynh về việc ủng hộ các cháu cả về vật chất và tinh thần: Quà bánh, hoa quả, đồ chơi
23


trong dịp tết trung thu. Sau đó cùng trẻ trị chuyện về ý nghĩa ngày tết trung thu, tập
văn nghệ: múa hát, đóng kịch, trị chơi... có nội dung về tết trung thu nhằm cho trẻ
biết về ý nghĩa, các hoạt động của tết trung thu. Ngày tổ chức cho các cháu vui đón tết
trung thu, chúng tơi có mời toàn thể các bậc phụ huynh tới dự với các cháu. Trong
khơng khí vui vẻ, ấm áp, thân thiện ấy, trẻ rất náo nức, phấn khởi, nhiều trẻ hào hứng
xung phong lên biểu diễn, trả lời câu hỏi... một cách vô tư, hồn nhiên, thoải mái. Đây
là dịp mà trẻ được rèn luyện kỹ năng mạnh dạn, tự tin của mình.
Qua mỗi lần tổ chức tơi thấy các bé của lớp mình dường như lớn hơn, chững
chạc hơn trong suy nghĩ và cách thể hiện tình cảm, các con có nhiều bạn thân hơn,
mạnh dạn hơn trong hợp tác chia sẻ với bạn bè. Bây giờ chỉ cần một thay đổi nhỏ của
cơ giáo và các bạn là bé có thể phát hiện ra. Hôm ấy mặc dù rất mệt nhưng tơi vẫn cố
gắng đi làm vì vậy khơng giấu được sự mệt mỏi, tơi rất bất ngờ khi có bé gái chạy tới
nắm tay tơi nói “Cơ ơi cơ bị ốm à, con đi lấy khăn mát cho cô nhé ” Tơi thật sự xúc
động đó là bé Quỳnh Anh từ một bé nhút nhát thụ động giờ bé gái ấy đã mạnh dạn tự
tin khi giao tiếp với cơ và các bạn.

Hình ảnh trẻ tham gia văn nghệ vui hội trăng rằm.
* Biện pháp 6 : Phối hợp với các bậc cha mẹ dạy kỹ năng sống cho trẻ
Để giáo dục và phát triển kỹ năng sống cho trẻ làm hành trang chuẩn bị cho trẻ
vào lớp 1 thì khơng thể thiếu sự quan tâm phối hợp của gia đình, của bố mẹ trẻ Bởi sự
thống nhất trong việc giáo dục sẽ làm cho trẻ phát triển tốt. Bởi vậy nên tôi thường
xuyên trao đổi với cha mẹ của trẻ về tầm quan trong của việc giáo dục trẻ những kỹ
năng sống đơn giản, chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1và các phương pháp giáo dục

rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ sao cho hợp lý và hiệu quả nhất .
Trước hết tôi nêu cao tầm quan trọng của việc dạy kỹ năng giao tiếp từ gia đình
và hướng dẫn họ tìm hiểu thêm một số tài liệu về việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ 3-4
24


tuổi lên mẫu giáo nhỡ. Tơi phân tích cho bố mẹ trẻ hiểu và thống nhất rằng “Cha mẹ
và người lớn phải là người gương mẫu, yêu thương, tôn trọng, đối xử cơng bằng với
trẻ và đảm bảo an tồn cho trẻ”.
Ví dụ: Hướng dẫn và nhắc nhở trẻ đội mũ bảo hiểm khi đi trên xe máy mỗi
buổi đến trường, muốn vậy thì người lớn khi tham gia giao thông phải luôn luôn tuân
thủ các quy định để làm gương cho trẻ.
Tôi thường xuyên trao đôi và mời phụ huynh cùng tham gia vào các hoạt động
giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tại trường Mầm non. Vận động phụ huynh đóng góp đị
chơi để tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ vui chơi, tạo các tình huống mở để trẻ khám phá
và giải quyết.
Ví dụ: Khi đến trường thấy vỏ hộp sữa vứt bừa bãi giữa sân trường phụ huynh
nhặt bỏ vào thùng rác và giáo dục trẻ phải biết giữ vệ sinh môi trường không vứt rác
bừa bãi.
Hay tạo mối liên kết với bạn bè cho trẻ khi ở gia đình: Có thể thấy, trẻ thường
dễ dàng kết bạn khi chơi theo đôi bạn trong môi trường riêng của chúng hơn là chơi
trong một nhóm bạn tại trường. Nhiều giáo viên thấy rằng, một số trẻ có khó khăn
trong việc kết bạn hoặc chia sẻ với bạn theo nhóm lớn, lại có thể hình thành mối liên
kết thân thiết với bạn mới trong mơi trường gia đình của trẻ. Cha mẹ có thể giúp trẻ
phát triển kỹ năng cảm xúc và xã hội bằng cách tạo ra các mối liên kết bạn bè tại gia
đình. Cha mẹ hãy hỏi trẻ muốn mời ai về nhà chơi? Mối quan hệ này được trẻ duy trì
khi đến trường, khi có được mối liên kết với một trẻ nào đó trong lớp, các mối quan
hệ khác sẽ hình thành tiếp theo một cách dễ dàng hơn.
Phụ huynh có thể giành thời gian đọc sách, trò chuyện, kể chuyện cho trẻ nghe :
Tăng cường kể cho trẻ nghe các câu chuyện cổ tích qua đó rèn lụn đạo đức cho trẻ,

giúp trẻ hồn thiện mình, biết đọc sách, dạy trẻ u thương bạn bè, yêu thương con
người. Tạo hứng thú cho trẻ nhỏ qua các truyện bằng tranh tùy theo lứa tuổi, gợi mở
tính tị mị, ham học hỏi, phát triển khả năng thấu hiểu ở trẻ.
Ví dụ: Khi kể chuyện “Tích chu” và đặt những câu hỏi gợi mở như: Nếu là con
khi bà bị ốm, con sẽ làm gì? gợi mở tính tị mị thay đổi đoạn kết của truyện có hậu
hơn, đặt tên khác cho câu chuyện v,v….Trong gia đình, cha mẹ ln phiên cùng anh
chị lớn đọc sách cho trẻ nghe, hoặc thống nhất giờ đọc sách của gia đình, vào giờ đó
các thành viên trong gia đình đều đọc sách, báo hoặc đọc một thứ gì đó của mình.
Ơng bà, bố mẹ trẻ nên khuyến khích trẻ nói lên sở thích, quan điểm của trẻ: Nói
chụn về bạn bè trẻ, về cảm giác và những lựa chọn của trẻ, cố gắng khơng chỉ trích
các quyết định của trẻ. Việc này sẽ hình thành kỹ năng tự kiểm sốt bản thân, rèn
lụn tính tự tin cho trẻ khi tham gia các hoạt động xã hội và các buổi thảo luận sau
này.
25