KỸ NĂNG LỰA CHỌN VẤN ĐỀ CHẤT VẤN VÀ VIỆC CHUẨN BỊ NỘI DUNG ĐỂ CHẤT VẤN.TS. VŨ ĐỨC KHIỂN

KỸ NĂNG LỰA CHỌN VẤN ĐỀ
CHẤT VẤN VÀ VIỆC CHUẨN BỊ
NỘI DUNG ĐỂ CHẤT VẤN
TS. VŨ ĐỨC KHIỂN
CHỦ NHIỆM ỦY BAN PHÁP LUẬT
CỦA QUỐC HỘI KHÓA XI


Để góp phần giúp các vị đại biểu Quốc hội
có kỹ năng lựa chọn vấn đề chất vấn và
chuẩn bị nội dung chất vấn, căn cứ vào
những quy định trong pháp luật hiện hành
và nghiên cứu thực tế hoạt động chất vấn
của nhiều vị ĐBQH trong những năm qua,
chúng tôi xin trình bày chuyên đề này bằng
cách đặt câu hỏi và trả lời như sau:


Tại kỳ họp Quốc hội, phiên họp của
UBTVQH ai có quyền chất vấn?
• Chỉ ĐBQH mới có quyền chất vấn và
chất vấn là một trong những hình thức
hoạt động giám sát của Quốc hội.


2. Những ai có thể bị chất vấn?
• Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ
tướng Chính phủ, Bộ trưởng và các thành
viên khác của Chính phủ, Chánh án Tịa
án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện
kiểm sát nhân dân tối cao.

3. Chất vấn về những vấn đề gì?
• Chất vấn về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của
người bị chất vấn đối với những vấn đề đã, đang
hoặc có thể nảy sinh về vụ việc đã xảy ra trong
lĩnh vực người đó được giao phụ trách có thể hoặc
đã có ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia hay lợi ích
chính đáng của nhân dân ở một vùng, miền của đất
nước, đến quyền, lợi ích hợp pháp của cơng dân
được dư luận đặc biệt quan tâm và về giải pháp,
chủ trương, biện pháp khắc phục, ngăn chặn.


4. Làm thế nào để phát hiện được
vấn đề, vụ việc cần đưa ra chất vấn?
• Thường xuyên theo dõi các phương tiện
thông tin đại chúng để biết được các chủ
trương chính sách lớn của nhà nước và dư
luận xã hội về những chủ trương chính sách
đó;


4. Làm thế nào để phát hiện được vấn đề,
vụ việc cần đưa ra chất vấn?
(Tiếp theo)
• Cần quan tâm đến những sự kiện lớn đang xảy
ra trong đời sống kinh tế - xã hội của đất nước;
• Tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng và kiến nghị
của cử tri qua nghiên cứu, xử lý đơn thư khiếu

nại tố cáo của họ.


5. Xử lý thông tin, đơn thư, khiếu
nại tố cáo, kiến nghị đã nhận được
như thế nào?
• Gặp gỡ phóng viên, tác giả bài báo, người
khiếu nại, tố cáo, kiến nghị để yêu cầu
cung cấp thêm thông tin, tài liệu, trình
bày cụ thể hơn, rõ hơn về nội dung vấn
đề hoặc vụ việc họ đã nêu ra hoặc khiếu
nại, tố cáo, kiến nghị.


5. Xử lý thông tin, đơn thư, khiếu nại tố
cáo, kiến nghị đã nhận được như thế
nào? (tiếp theo)
• Gặp gỡ các chuyên gia, người hiểu biết sâu về
lĩnh vực có vấn đề mà đại biểu đang quan tâm
để nghe ý kiến của họ.


6. Tìm hiểu ý kiến của các cơ quan, cá
nhân có thẩm quyền xem xét, giải quyết
vấn đề, vụ việc bằng cách nào?
Gặp trực tiếp hoặc gửi văn bản yêu cầu cơ
quan, cá nhân có thẩm quyền xem xét, giải
quyết vấn đề hoặc vụ việc mà phương tiện
thông tin đại chúng đã nêu ra hoặc công dân
khiếu nại, tố cáo, kiến nghị; đồng thời yêu

cầu thông báo kết quả xem xét, giải quyết .


7. Làm gì khi khơng đồng ý với nội
dung thơng báo kết quả xem xét,
giải quyết?
• Gửi văn bản đến người có trách nhiệm và
thẩm quyền cao nhất trong ngành, lĩnh vực có
vấn đề hay vụ việc mà đại biểu quan tâm với
đề nghị xem xét, giải quyết và thông báo kết
quả.
• Đây chính là người có thể bị chất vấn nếu đại
biểu không đồng ý với nội dung thông báo kết
quả giải quyết.


8. Cần làm gì tiếp theo nếu khơng đồng
ý với nội dung thơng báo kết quả giải
quyết của người có thể bị chất vấn?
• u cầu Trung tâm Thơng tin Khoa học Viện Nghiên cứu lập pháp – Thuộc Ủy ban
Thường vụ Quốc hội cung cấp thông tin, tư
liệu liên quan đến vấn đề, vụ việc định đưa
ra chất vấn (nếu có).


8. Cần làm gì tiếp theo nếu khơng
đồng ý với nội dung thơng báo kết
quả giải quyết của người có thể bị
chất vấn?(tiếp theo)
• Sử dụng cán bộ, chuyên viên của Văn phịng

Đồn ĐBQH và HĐND và tự mình đi xác
minh, thu thập thông tin, tư liệu kể cả việc
chụp ảnh, ghi băng hình những địa điểm cần
thiết. Ví dụ: sơng ngịi, ao hồ bị ơ nhiễm nặng,
đoạn đường sụt lún. v.v…


9. Cần tìm lực lượng đồng minh ủng
hộ bằng cách nào?
• Đưa vấn đề, vụ việc định chất vấn ra trao
đổi tại Đoàn ĐBQH và gặp gỡ trao đổi
với những ĐBQH hiểu biết sâu về lĩnh
vực có vấn đề, vụ việc định đưa ra chất
vấn.


10. Cần thể hiện nội dung chất
vấn như thế nào?
Nội dung chất vấn phải ngắn gọn, rõ ràng,
có căn cứ và phải liên quan đến nhiệm vụ,
quyền hạn, trách nhiệm của người bị chất
vấn;
Có thể chất vấn bằng cách hỏi trực tiếp
người bị chất vấn tại kỳ họp Quốc hội,
phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội.


11. Gửi chất vấn đến cơ quan,
cá nhân nào?
• Sau khi đã lựa chọn được vấn đề hay vụ

việc chất vấn thì ĐBQH ghi rõ nội dung
chất vấn, người bị chất vấn vào phiếu ghi
chất vấn rồi gửi đến Chủ tịch Quốc hội
nếu chất vấn trong thời gian Quốc hội
đang họp, đến UBTVQH nếu chất vấn
trong thời gian giữa hai kỳ họp Quốc hội;


12. Đại biểu Quốc hội đưa ra chất vấn

có những nhiệm vụ, quyền hạn gì?
• Về nhiệm vụ: Phải có mặt tại phiên họp
chất vấn của Quốc hội, của UBTVQH nếu
chất vấn bằng cách hỏi trực tiếp người bị
chất vấn, bảo đảm đúng thời gian quy định
về nêu câu hỏi và phát biểu ý kiến.


12. Đại biểu Quốc hội đưa ra chất vấn
có những nhiệm vụ, quyền hạn gì?
(tiếp theo)
• Về quyền hạn: được phát biểu ý kiến tại phiên
họp chất vấn của Quốc hội, được mời dự và
phát biểu ý kiến tại phiên họp chất vấn của
UBTVQH, trong trường hợp không tham dự
họp thì được nhận thơng báo kết quả trả lời.


12. Đại biểu Quốc hội đưa ra chất
vấn có những nhiệm vụ, quyền hạn

gì? (tiếp theo)
• Nếu khơng đồng ý với nội dung trả lời chất
vấn tại kỳ họp Quốc hội thì có quyền đề nghị
Quốc hội tiếp tục thảo luận tạo phiên họp đó,
đưa ra thảo luận tại phiên họp khác hoặc kiến
nghị Quốc hội xem xét trách nhiệm đối với
người bị chất vấn.


12. Đại biểu Quốc hội đưa ra chất vấn
có những nhiệm vụ, quyền hạn gì? (tiếp
theo)
• Nếu khơng đồng ý với nội dung trả lời chất
vấn tại phiên họp của UBTVQH thì đề nghị
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa ra thảo
luận tại kỳ họp Quốc hội (nếu chất vấn tại
UBTVQH).


13. Những điểm ĐBQH cần lưu ý
trong phiên chất vấn là gì?
• Thể hiện rõ bản lĩnh của người đại diện cho
ý chí, nguyện vọng chính đáng của đơng
đảo cử tri;
• Khi chất vấn phải kiên quyết, khơng nể
nang, né tránh để truy hỏi đến cùng;


13. Những điểm ĐBQH cần lưu ý
trong phiên chất vấn là gì?

(tiếp theo)
• Phải bình tĩnh khơng nỏng nảy khi đối thoại
với người chất vấn;
• Phải tơn trọng người bị chất vấn với tinh thần
thực sự cầu thị để giải quyết đúng đắn vấn
đề, vụ việc;
• Phải thể hiện rõ ĐBQH là một chính khách.


Xin trân trọng cảm ơn đại biểu!