ĐỀ tài tư TƯỞNG hồ CHÍ MINH về đại đoàn kết dân tộc – NHẬN THỨC và vận DỤNG của ĐẢNG CỘNG sản VIỆT NAM HIỆN NAY

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

KHOA: GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ

TÊN ĐỀ TÀI: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠI ĐỒN KẾT
DÂN TỘC – NHẬN THỨC VÀ VẬN DỤNG CỦA ĐẢNG CỘNG
SẢN VIỆT NAM HIỆN NAY

HỌ VÀ TÊN:
MÃ SỐ SINH VIÊN:
HỌC PHẦN:
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN:

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 27 tháng 01 năm 2022

download by :


MỤC LỤC
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN TỘC.............................
1.1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠI ĐỒN KẾT DÂN TỘC .....................
1.1.1. Vai trị của đại đồn kết dân tộc trong sự nghiệp cách mạng ....................
1.1.2. Lực lượng của khối đại đoàn kết dân tộc
..................................................
1.1.3. Điều kiện để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc
..............................
1.1.4. Hình thức tổ chức của khối đại đồn kết tồn dân tộc – Mặt trận dân
tộc thống nhất
........................................................................................................
1.1.5. Phương thức xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc......................................

CHƯƠNG 2. NHẬN THỨC VÀ SỰ VẬN DỤNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT
NAM TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY...................................................................12
2.1. NHẬN THỨC VỀ ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN
VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY.....................................................12
2.2. SỰ VẬN DỤNG VỀ ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CỦA ĐẢNG CỘNG
SẢN VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY............................................12
TÀI LIỆU THAM KHẢO


download by :


1

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN TỘC
1.1.

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠI ĐỒN KẾT DÂN TỘC

Theo Hồ Chí Minh, “Đồn kết là sức mạnh, là then chốt của thành cơng”. Đồn kết
là truyền thống quý báu và là nguồn sức mạnh to lớn của cách mạng nước ta. Đoàn
kết được hiểu là đại đoàn kết toàn dân tộc, nghĩa là tất cả các giai cấp, tầng lớp,
đảng phái, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam ở nước ngoài, những người yêu nước,
kể cả những người đã “lầm đường, lạc lối” nhưng biết hối cải…Như vậy, lực lượng
đại đoàn kết toàn dân tộc gồm “bất kỳ ai mà thật thà tán thành hịa bình, thống nhất,
độc lập, dân chủ”.
Đại đoàn kết toàn dân tộc là truyền thống quý báu của dân tộc ta, được hun đúc qua
hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước. Từ khi ra đời, Ðảng ta và Chủ tịch Hồ Chí
Minh luôn luôn coi trọng việc xây dựng, củng cố và mở rộng khối đại đoàn kết toàn
dân tộc. Dưới sự lãnh đạo của Ðảng, các tầng lớp nhân dân không phân biệt thành

phần, giai cấp, dân tộc, tôn giáo, tập hợp đoàn kết trong Mặt trận Dân tộc thống
nhất Việt Nam, tạo nên sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc giành thắng lợi lịch sử
trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và các cuộc kháng chiến cứu nước, xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Ngày nay, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc đang tiếp tục phát huy cao
độ, trở thành động lực của công cuộc đổi mới toàn diện đất nước. Ðại đoàn kết toàn
dân tộc là đường lối chiến lược, là bài học lớn của cách mạng Việt Nam. Thực hiện
lời dạy của Bác Hồ :“ Đồn kết, đồn kết, đại đồn kết. Thành cơng, thành công, đại
thành công ,, đang là động lực, kết nối sức mạnh vơ địch của tồn dân tộc Việt
Nam. Sau 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới do Ðảng ta khởi xướng và lãnh đạo,
nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, phát triển mạnh mẽ,
toàn diện hơn so với những năm trước đổi mới.
1.1.1. Vai trị của đại đồn kết dân tộc trong sự nghiệp cách mạng
Đại đoàn kết toàn dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, quyết định thành cơng
của cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng, trong thời đại mới, để đánh bại

download by :


2

các thế lực đế quốc thực dân nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải
phóng con người, nếu chỉ có tinh thần u nước thì chưa đủ; cách mạng muốn thành
công và thành công đến nơi, phải tập hợp được tất cả mọi lực lượng có thể tập hợp,
xây dựng được khối đại đoàn kết dân tộc bền vững. Chính vì vậy, trong tư tưởng Hồ
Chí Minh, đại đồn kết dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, cơ bản, nhất quán
và lâu dài, xuyên suốt tiến trình cách mạng.
Để quy tụ được mọi lực lượng vào khối đại đoàn kết toàn dân, cần phải có chính
sách và phương pháp phù hợp với từng đối tượng. Trong từng thời kỳ, từng giai
đoạn cách mạng, trước những yêu cầu và nhiệm vụ khác nhau, chính sách và

phương pháp tập hợp có thể và cần thiết phải điều chỉnh cho phù hợp với từng đối
tượng khác nhau, đồn kết dân tộc phải ln ln được nhận thức là vấn đề sống
còn, quyết định thành bại của cách mạng.
Chính sách mặt trận của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt ra là để thực hiện
đồn kết dân tộc. Nhờ tư tưởng nhất quán và chính sách mặt trận đúng đắn. Đảng ta
và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xây dựng thành cơng khối đại đồn kết dân tộc, đưa
cách mạng Việt Nam dành được nhiều thắng lợi to lớn. Hồ Chí Minh viết: "Đồn
kết trong Mặt trận Việt Minh, nhân dân ta đã làm Cách mạng tháng Tám thành
công, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hịa; Đồn kết trong Mặt trận Liên
Việt, nhân dân ta đã kháng chiến thắng lợi, lập lại hịa bình ở Đơng Dương, hồn
tồn giải phóng miền Bắc; Đồn kết trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhân dân ta
đã giành được thắng lợi trong công cuộc khôi phục kinh tế, cải tạo xã hội chủ nghĩa
và trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc".
Từ thực tiễn như vậy, Hồ Chí Minh đã khái quát thành nhiều luận điểm có tính chân
lý về vai trị của khối đại đoàn kết:
Đoàn kết làm ra sức mạnh. Hồ Chí Minh rất nhiều lần nhấn mạnh luận điểm này.
Người viết: “Đoàn kết là sức mạnh của chúng ta. Đoàn kết chặt chẽ, thì chúng ta
nhất định có thể khắc phục mọi khó khăn, phát triển mọi thuận lợi và làm trịn
nhiệm vụ nhân dân giao phó”; “Đồn kết là một lực lượng vô địch của chúng ta để

download by :


3

khắc phục khó khăn, giành lấy thắng lợi”; “Đồn kết là sức mạnh, đoàn kết là thắng
lợi”, “Đoàn kết là sức mạnh, là then chốt của thành cơng”.
Đại đồn kết dân tộc là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của Đảng, của dân tộc. Trong
tư tưởng Hồ Chí Minh, yêu nước nhân nghĩa – đoàn kết là sức mạnh, là mạch nguồn
của mọi thắng lợi. Do đó, đại đồn kết dân tộc phải được xác định là mục tiêu,

nhiệm vụ hàng đầu của Đảng, phải được quán triệt trong tất cả mọi lĩnh vực, từ
đường lối, chủ trương, chính sách tới hoạt động thực tiễn của Đảng. Trong các buổi
nói chuyện, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường nêu: “Mục đích của Đảng có thể bao
gồm trong 8 chữ là: Đồn kết toàn dân, phụng sự Tổ quốc”. Để thực hiện mục tiêu
này, người thường xuyên nhắc nhở cán bộ, đảng viên phải thấm nhuần quan điểm
quần chúng, phải gần gũi quần chúng, lắng nghe quần chúng, vận động, tổ chức và
giáo dục quần chúng, coi sức mạnh của cách mạng là ở nơi quần chúng; phải thấm
nhuần lời dạy “dễ trăm lần khơng dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”.
Đại đoàn kết dân tộc là nhiệm vụ hàng đầu của Đảng, đồng thời cũng là nhiệm vụ
hàng đầu của mọi giai đoạn cách mạng. Nhấn mạnh vấn đề này là nhấn mạnh tới vai
trò cảu thực lực cách mạng. Bởi vì, cách mạng muốn thành cơng nếu chỉ có đường
lối đúng thì chưa đủ, mà trên cơ sở của đường lối đúng, Đảng phải cụ thể hóa thành
những mục tiêu, nhiệm vụ và phương pháp cách mạng phù hợp với từng giai đoạn
lịch sử để lôi kéo, tập hợp quần chúng, tạo thực lực cho cách mạng. Thực lực ở đây
chính là khối đại đồn kết tồn dân tộc, Hồ Chí Minh cịn chỉ rằng đại đồn kết dân
tộc không chỉ là mục tiêu của Đảng mà còn là nhiệm vụ hàng đầu của cả dân tộc.
Bởi vì cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, phải do quần chúng, vì quần chúng.
1.1.2. Lực lượng của khối đại đoàn kết dân tộc
Chủ thể của khối đại đoàn kết tồn dân tộc, theo Hồ Chí Minh, bao gồm toàn thể
nhân dân, tất cả những người Việt Nam yêu nước ở các giai cấp, các tầng lớp trong
xã hội, các ngành, các giới, các lứa tuổi, các dân tộc, đồng bào các tôn giáo, các
đảng phái,…

download by :


4

“Nhân dân” trong tư tưởng Hồ Chí Minh được hiểu với nghĩa vừa là con người Việt
Nam cụ thể, vừa là một tập hợp đông đảo quần chúng nhân dân, cả hai đều là chủ

thể của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đại đoàn kết toàn dân tộc tức là phải tập
hợp, đoàn kết được tất cả mọi người dân vào một khối thống nhất, không phân biệt
dân tộc, giai cấp, tầng lớp. đảng phái, tôn giáo, lứa tuổi. giới tính, nghề nghiệp, ở
trong nước hay ở ngồi nước cùng hướng vào mục tiêu chung, “ai có tài, có đức, có
sức, có lịng phụng sự Tổ quốc và phục vụ nhân dân thì ta đồn kết với họ”. Từ “ta”
ở đây là chủ thể, vừa là Đảng Cộng sản Việt Nam nói riêng, vừa là mọi người dân
Việt Nam nói chung.
Hồ Chí Minh cịn chỉ rõ trong q trình xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc,
phải đứng vững trên lập trường giai cấp công nhân, giải quyết hài hòa mối quan hệ
giữa giai cấp, dân tộc để tập hợp lực lượng, khơng bỏ sót một lực lượng nào miễn là
họ có lịng trung thành và sẵn sàng phục vụ Tổ quốc, không phản bội lại quyền lợi
của nhân dân. Tư tưởng của người đã định hướng cho việc xây dựng khối đại đoàn
kết toàn dân tộc trong suốt tiến trình cách mạng Việt Nam, từ cách mạng dân tộc
dân chủ nhân dân đến cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Trước khi bắt đầu xây dựng bất cứ điều gì, chúng ta đều cần biết được nền tảng để
rồi từ đó sẽ gây dựng lên. Và khối đại đồn kết tồn dân tộc cũng khơng ngoại lệ,
muốn xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc là phải xác định rõ đâu là nền tảng
của khối đại đoàn kết và những thành phần nào làm lực lượng tạo nên nền tảng đó.
Hồ Chí Minh nhận định rõ: “Đại đồn kết tức là trước hết phải đoàn kết đại đa số
nhân dân, mà đại đa số nhân dân là công nhân, nông dân, và các tầng lớp nhân dân
lao động khác. Đó là nền, gốc của đại đồn kết. Nó cũng như cái nền nhà, gốc của
cây. Nhưng đã có nền vững, gốc tốt, cịn phải đồn kết các tầng lớp nhân dân khác”.
Như vậy, theo quan điểm của Hồ Chí Minh thì lực lượng làm nền tảng cho khối đại
đồn kết tồn dân tộc là cơng nhân, nơng dân và trí thức. Nền tảng này càng vững
chắc, càng được củng cố thì khối đại đồn kết tồn dân tộc càng có thể mở rộng, khi

download by :


5

ấy khơng thế lực nào có thể phá vỡ hay làm suy yếu đi khối đại đoàn kết toàn dân
tộc.
Trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đặc biệt cần chú trọng nhân tố hạt nhân là sự
đoàn kết, thống nhất trong Đảng vì đó là điều kiện cho sự đoàn kết ngoài xã hội.
Đảng càng được củng cố sự đồn kết thì sự đồn kết của tồn dân tộc càng được
tăng cường, Đảng đoàn kết, dân tộc được đoàn kết, và sự gắn bó máu thịt giữa Đảng
với nhân dân đã tạo nên được sức mạnh bên trong tiềm ẩn của cách mạng Việt Nam
để vượt qua những khó khăn, thử thách, và có thể chiến thắng mọi kẻ thù, đi tới
thắng lợi cuối cùng của cách mạng.
1.1.3. Điều kiện để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc
Để xây dựng được một khối đại đoàn kết toàn dân tộc thật vững chắc, quy tụ và
đảm bảo được tính đồn kết giữa mọi giai cấp, tầng lớp cần bảo đảm các điều kiện
sau:
Một là phải kế thừa truyền thống yêu nước, nhân nghĩa, đoàn kết của dân tộc.
Truyền thống này được hình thành, củng cố và phát triển trong suốt quá trình dựng
nước và giữ nước hàng ngàn năm của dân tộc và trở thành giá trị bền vững, in sâu
vào tư tưởng, tình cảm, tâm hồn của mỗi con người đất Việt và được lưu truyền qua
nhiều thế hệ trong gia đình. Truyền thống đó là cội nguồn sức mạnh vô địch để cả
dân tộc chiến đấu và chiến thắng những thiên tai, những hiểm họa khó lường, làm
cho đất nước được trường tồn, và bản sắc cũng dân tộc được giữ vững.
Hai là phải có lịng khoan dung, độ lượng với con người. Theo Hồ Chí Minh, trong
mỗi cá nhân, mỗi con người cũng như một cộng đồng rộng lớn đều tồn tại những ưu
điểm, khuyến điểm, mặt tối, mặt xấu riêng…..Cho nên, vì lợi ích của cách mạng,
cần phải có lịng khoan dung độ lượng, nhân ái, trân trọng phần thiện cho dù là nhỏ
nhất ở mỗi người, có như vậy mới có thể tập hợp, quy tụ được rộng rãi lực lượng.
Người từng căn dặn đồng bào: “Năm ngón tay cũng có ngón vắn, ngón dài. Nhưng
văn dài đều họp nhau lại nơi bàn tay. Trong mấy triệu người cũng có người thế này
hay thế khác, nhưng thế này hay thế khác đều dòng dõi của tổ tiên ta. Vậy nên ta

download by :


6

phải khoan hồng đại độ. Ta phải nhận rằng đã là con Lạc cháu Hồng thì ai cũng có ít
hay nhiều lòng ái quốc. Đối với những đồng bào lạc lối lầm đường, ta phải lấy tình
thân ái mà cảm họ. Có như vậy mới thành đại đồn kết, có đại đồn kết thì tương lai
chắc chắn sẽ vẻ vang”.
Ba là phải có niềm tin vào nhân dân. Với Hồ Chí Minh, yêu dân, tin dân, dựa vào
dân, sống và phấn đấu vì hạnh phúc của nhân dân là nguyên tắc tối cao trong cuộc
sống. Nguyên tắc này vừa là sự tiếp nối của truyền thống dân tộc “Nước lấy dân
làm gốc”, “Chở thuyền và lật thuyền cũng là dân”, đồng thời là sự quán triệt sâu sắc
nguyên lí mác xít “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng”. Dân là chỗ dựa vững
chắc đồng thời cũng là nguồn sức mạnh vơ địch của khối đại đồn kết tồn dân tộc,
quyết định cách mạng có thể thắng lợi hay khơng. Vì vậy, muốn thực hiện đại đồn
kết tồn dân tộc thật tốt thì bắt buộc đầu tiên là phải có niềm tin vào nhân dân.
1.1.4. Hình thức tổ chức của khối đại đoàn kết toàn dân tộc – Mặt trận dân
tộc thống nhất
Khối đại đoàn kết toàn dân tộc chỉ trở thành lực lượng to lượng, có sức mạnh khi
được tập hợp, tổ chức thành một khối vững chắc, đó là Mặt trận dân tộc thống nhất.
Mặt trận dân tộc thống nhất là nơi quy tụ mọi cá nhân, và tổ chức yêu nước, tập hợp
mọi người dân nước Việt, cả trong nước lẫn kiều bào sinh sống ở nước ngồi. Hồ
Chí Minh rất chú trọng đến việc tập hợp quần chúng nhân dân vào những tổ chức
yêu nước phù hợp như các hội ái hữu hay tương trợ, công hội hay nơng hội, đồn
thanh niên hay hội phụ nữ, đội thiếu niên nhi đồng hay phụ lão, hội Phật giáo cứu
quốc, Cơng giáo u nước hay những nghiệp đồn… trong đó bao trùm nhất là Mặt
trận dân tộc thống nhất.
Tùy theo từng thời kỳ và căn cứ vào nhiệm vụ của từng chặng đường cách mạng,
Mặt trận dân tộc thống nhất có những tên gọi khác nhau như: Hội Phản đế đồng

minh (1930); Mặt trận dân chủ (1936); Mặt trận nhân dân phản đế (1939); Mặt trận
Việt Minh (1941); Mặt trận Liên Việt (1951); Mặt trận dân tộc giải phóng miền
Nam Việt Nam (1960); Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1955, 1976)… Tuy nhiên thực

download by :


7

chất chỉ là một, đó là tổ chức chính trị - xã hội rộng rãi, tập hợp đông đảo các giai
cấp, tầng lớp, dân tộc, tôn giáo, đảng phái, các tổ chức, cá nhân yêu nước ở trong và
ngoài nước, phấn đấu vì mục tiêu chung là độc lập, thống nhất của Tổ quốc và tự
do, hạnh phúc của nhân dân.
Vấn đề xây dựng tổ chức nào cũng cần dựa trên các nguyên tắc và cơ sở hoạt động
của nguyên tắc nhất định, Mặt trận dân tộc thống nhất cũng khơng ngoại lệ. Trong
tư tưởng Hồ Chí Minh, Mặt trận dân tộc thống nhất cần được xây dựng và hoạt
động trên cơ sở các nguyên tắc như sau:
Thứ nhất, phải được xây dựng trên nền tảng liên minh công nhân – nơng dân – trí
thức và đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng. Hồ Chí Minh xác định rõ ràng mục đích
chung của mặt trận dân tộc thống nhất là nhằm tập hợp tới mức cao nhất lực lượng
dân tộc vào khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Mặt trận là một khối đồn kết chặt chẽ,
có tổ chức nên nền tảng khối liên minh giữa giai cấp công nhân, giai cấp nơng nhân,
đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đây chính là nguyên tắc cốt lõi trong
chiến lược đại đoàn kết toàn dân tộc của Hồ Chí Minh, trên cơ sở đó để mở rộng
Mặt trận, làm cho Mặt trận thực sự quy tụ được cả dân tộc, kết thành một khối vững
chắc trong Mặt trận.
Người viết: “Lực lượng chủ yếu trong khối đoàn kết dân tộc là công nông, cho nên
liên minh công nông là nền tảng của Mặt trận dân tộc thống nhất” . Người chỉ rõ
rằng, sở dĩ phải lấy liên minh công nơng làm nền tảng “vì họ là người trực tiếp sản
xuất tất cả mọi tài phú làm cho xã hội sống. Vì họ đơng hơn hết, mà cũng bị áp bức

bóc lột nặng nề hơn hết. Vì chí khí cách mạng của họ chắc chắn, bền bỉ hơn của mọi
tầng lớp khác” . Người căn dặn, không nên chỉ nhấn mạnh vai trị của cơng nơng,
mà cịn phải thấy vai trò và sự cần thiết phải liên minh với các giai cấp khác, nhất là
với đội ngũ trí thức.
Đảng Cộng sản Việt Nam vừa là thành viên, vừa là lực lượng lãnh đạo, Đảng khơng
có lợi ích riêng, mà gắn liền với lợi ích tồn xã hội, tồn dân tộc. Đảng lãnh đạo đối
với mặt trận thể hiện ở khả năng nắm bắt thực tiễn, phát hiện ra quy luật khách quan

download by :


8

sự vận động của lịch sử để vạch đường lối và phương pháp cách mạng phù hợp,
lãnh đạo Mặt trận hồn thành nhiệm vụ của mình là đấu tranh giải phóng dân tộc và
giải phóng giai cấp, kết hợp độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội.
Thứ hai chính là phải xuất phát từ mục tiêu vì nước, vì dân. Dân trong tư tưởng Hồ
chí Minh là những người cùng chung một nước, chung một cộng đồng, chung một
lãnh thổ thống nhất. Người gọi nhân dân là “quốc dân”, là “đồng bào”, là “người
trong một nước”. Dân là những người có chung một cội nguồn, tất cả sinh cùng một
bọc, là “con Lạc cháu Hồng”, là “con Rồng cháu Tiên”, đều là con cháu Việt Nam,
đều là anh em ruột thịt. Đó là tồn bộ đồng bào trong đại gia đình các dân tộc VN,
kể cả những người ở nước ngồi, “khơng phân biệt nịi giống, gái trai, giàu, nghèo,
giai cấp, tôn giáo”, trừ bọn tay sai cho đế quốc thực dân, bọn Việt gian, bọn phản
bội lại lợi ích Tổ quốc.
Nguyên tắc này vừa là sự kế thừa tư duy chính trị truyền thống của dân tộc “Dân là
gốc của nước”, vừa là sự quán triệt quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin “cách
mạng là sự nghiệp của quần chúng”. Hồ Chí Minh cho rằng: Dân là gốc rễ, là nền
tảng của đại đoàn kết. "Trong bầu trời khơng gì q bằng Nhân dân. Trong thế giới,
khơng gì mạnh bằng lực lượng đồn kết của Nhân dân". Dân là chủ thể của đại đoàn

kết. Dân là nguồn sức mạnh vơ tận, vơ địch của khối đại đồn kết. Dân là chỗ dựa
vững chắc của Đảng Cộng sản và hệ thống chính trị. Do đó, cần phát huy sức mạnh
của Nhân dân. Đoàn kết phải thực sự tạo thành sức mạnh vật chất và tinh thần.
Đoàn kết phải thông qua các tổ chức chặt chẽ để tập hợp các tầng lớp Nhân dân.
Trong Di chúc Người căn dặn: “Đoàn kết là một truyền thống cực ký quý báu của
Đảng và Nhân dân ta”.
Thứ ba là phải hoạt động theo nguyên tắc hiệp thương dân chủ. Mặt trận dân tộc
thống nhất là tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn của cả dân tộc, bao gồm nhiều giai
cấp, tầng lớp, đảng phái, dân tộc, tôn giáo khác nhau, với nhiều lợi ích khác nhau.
Do vậy, hoạt động của Mặt trận phải dựa trên nguyên tắc hiệp thương dân chủ, Mọi
vấn đề của Mặt trận đều phải được đem ra để tất cả các thành viên cùng nhau bàn

download by :


9

bạc cơng khai, để đi đến nhất trí, loại trừ mọi sự áp đặt hoặc dân chủ hình thức.
Những lợi ích riêng chính đáng, phù hợp với lợi ích chung của đất nước, của dân tộc
cần được tôn trọng, những gì riêng biệt, khơng phù hợp sẽ dần được giải quyết bằng
lợi ích chung cả dân tộc, bằng sự nhận thức ngày càng đúng đắn hơn của mỗi người,
mỗi bộ phận về mối quan hệ giữa lợi ích riêng và lợi ích chung. Do vậy, hoạt động
của Mặt trận phải theo nguyên tắc hiệp thương dân chủ mới quy tụ được các tầng
lớp, giai cấp, đảng phái, dân tộc, tôn giáo vào Mặt trận dân tộc thống nhất.
Thứ tư chính là phải đoàn kết lâu dài, chặt chẽ, đoàn kết thật sự, chân thành, thân ái
giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Theo Hồ Chí Minh, đồn kết trong Mặt trận phải là lâu
dài, chặt chẽ, đoàn kết thật sự, chân thành, thân ái giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Trong
Mặt trận, các thành viên có những điểm tương đồng nhưng cũng có những điểm
khác biệt, nên cần có sự bàn bạc để đi đến nhất trí. Hồ Chí Minh nhấn mạnh
phương châm “cầu đồng tồn dị”, lấy cái chung để hạn chế cái riêng, cái khác biệt;

bên cạnh đó đồng thời người cũng nêu rõ “Đoàn kết thực sự nghĩa là mục đích phải
nhất trí và lập trường cũng phải nhất trí. Đồn kết thực sự nghĩa là vừa đồn kết,
vừa đấu tranh, học những cái tốt của nhau, phê bình những cái sai của nhau và phê
bình trên lập trường thân ái, vì dân, vì nước” để tạo nên sự đồn kết gắn bó chặt
chẽ, lâu dài tạo tiền đề mở rộng khối đại đoàn kết trong mặt trận dân tộc thống nhất.
1.1.5. Phương thức xây dựng khối đại đồn kết dân tộc
Việc xây dựng điều gì cũng cần những phương thức nhất định, và để xây dựng được
một khối đại đoàn kết dân tộc một cách vững chắc, bền chặt thì khơng thể khơng có
những phương thức, mục tiêu, nhiệm vụ nhất định.
Thứ nhất, là làm tốt công tác vận động quần chúng (Dân vận). Hồ Chí Minh coi
đoàn kết, đại đoàn kết như một mục tiêu, một nhiệm vụ hàng đầu của Đảng. Và để
Đảng thực hiện mục tiêu đó thật tốt thì đầu tiên là phải làm tốt công tác vận động
quần chúng. Việc vận động quần chúng cốt yếu là để thu hút quần chúng và điều đó
sẽ đồn kết mọi người lại, tạo ra được động lực phát triển kinh tế - xã hội và văn
hóa của chung. Theo Người, để phát huy đầy đủ, một cách toàn diện nhất của vai

download by :


10

trị, trí tuệ, khả năng to lớn của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp kháng chiến,
trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng và Nhà nước cũng như mọi cán
bộ, đảng viên phải biết làm tốt công tác giáo dục, tuyên truyền, hướng dẫn và giúp
đỡ, vận động quần chúng nhân dân thực hiện mọi chủ trương, đường lối của Đảng,
chính sách và pháp luật của Nhà nước. Theo Hồ Chí Minh, mọi phương pháp tiếp
cận và vận động quần chúng đều phải phù hợp với tâm tư, nguyện vọng của quần
chúng, đồng thời phải xuất phát từ thực tế trình độ dân trí và văn hóa, theo cả nghĩa
rộng và nghĩa hẹp, bao gồm cả phong tục, tập quán và cụ thể đối với từng địa
phương, từng đối tượng của nhân dân.

Thứ hai là thành lập đoàn thể, tổ chức quần chúng phù hợp với từng đối tượng để
tập hợp quần chúng. Theo Hồ Chí Minh, để tập quần chúng nhân dân một cách có
hiệu quả, cần phải tổ chức đoàn thể, tổ chức quần chúng. Đây là những tổ chức để
tập hợp, giáo dục, rèn luyện quần chúng cho phù hợp từng giai cấp, dân tộc, tơn
giáo, lứa tuổi, giới tính, vùng miền... như các tổ chức: Cơng đồn, Hội Nơng dân,
Đồn Thanh niên, Hội phụ nữ... Các đoàn thể, tổ chức quần chúng có nhiệm vụ giáo
dục, động viên và phát huy tính tích cực của các tầng lớp nhân dân, góp phần thực
hiện nhiệm vụ của cách mạng trong từng giai đoạn. Các đoàn thể, tổ chức quần
chúng ra đời, dưới sự lãnh đạo của Đảng, có nhiệm vụ tuyên truyền, giáo dục, giác
ngộ, vận động, tập hợp các tầng lớp nhân dân tham gia cách mạng, đấu tranh bảo vệ
quyền và lợi ích của mình. Chính vì vậy mà trong suốt tiến trình cách mạng Việt
Nam, xây dựng và bảo vệ đất nước, các tổ chức, đồn thể khơng ngừng lớn mạnh về
số lượng, hoạt động ngày càng có hiệu quả, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của cách
mạng, là hạt nhân của khối đại đồn kết tồn dân.
Thứ bà đó là các đoàn thể, tổ chức quần chúng được tập hợp và đoàn kết trong Mặt
trận dân tộc thống nhất. Theo Hồ Chí Minh, các đồn thể, tổ chức quần chúng hợp
thành Mặt trận dân tộc thống nhất.Mặt trận dân tộc thống nhất càng rộng rãi, càng
chặt chẽ, thống nhất bao nhiêu thì khối đại đồn kết tồn dân tộc càng mạnh mẽ,
càng bền vững bấy nhiêu. Các đoàn thể, tổ chức quần chúng và Mặt trận dân tộc
thống nhất là sợi dây gắn kết Đảng với nhân dân. Người khẳng định: "Những đoàn
thể ấy là tổ chức của dân, phấn đấu cho dân, bênh vực quyền của dân, liên lạc mật
thiết nhân dân với Chính phủ". Bản chất của đoàn thể nhân dân, các tổ chức quần
chúng là tổ chức của dân, do đó vai trị của Mặt trận và các đoàn thể nhân dân là

download by :


11

phải vận động quần chúng bao gồm các giai cấp, các tầng lớp trong xã hội tham gia

vào các tổ chức của mình. Cơng tác vận động quần chúng phải dựa trên chiến lược:
"Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết, Thành công, thành công, đại thành công!". Người
chỉ rõ: "Mặt trận dân tộc thống nhất vẫn là một trong những lực lượng to lớn của
cách mạng Việt Nam...Phải đoàn kết tốt các đảng phái, các đoàn thể, các nhân sĩ
trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, thực hiện hợp tác lâu dài, giúp đỡ lẫn nhau, cùng
nhau tiến bộ. Phải đoàn kết các dân tộc anh em, cùng nhau xây dựng Tổ quốc... Phải
đoàn kết chặt chẽ giữa đồng bào lương và đồng bào các tôn giáo, cùng nhau xây
dựng đời sống hòa thuận ấm no, xây dựng Tổ quốc".

download by :


12

CHƯƠNG 2. NHẬN THỨC VÀ SỰ VẬN DỤNG CỦA ĐẢNG
CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
2.1. NHẬN THỨC VỀ ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN
VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
Lửa thử vàng, gian nan thử sức. Chính trong cơn hoạn nạn vì đại dịch, tính nhân
văn của người Việt Nam được lan tỏa rộng khắp và ĐĐK dân tộc theo tư tưởng Hồ
Chí Minh tiếp tục được phát huy. Nhờ sự huy động kịp thời, sự vào cuộc quyết liệt
của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân, việc thực hiện
cơng tác phịng, chống dịch Covid-19 đã diễn ra ở quy mơ chưa có tiền lệ và đạt
được những kết quả tích cực. Kết quả đó bắt nguồn từ nhiều ngun nhân, nhưng có
một ngun nhân khơng thể phủ nhận đó là tinh thần đồn kết của cả dân tộc...
Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra các chủ trương và giải pháp chủ yếu để xây
dựng khối ĐĐK tồn dân tộc. Đó là thực hiện tốt chính sách xã hội, tạo điều kiện
cho mọi giai cấp, tầng lớp xã hội phát triển vững mạnh. Cùng với phát huy dân chủ
xã hội chủ nghĩa, việc tăng cường đấu tranh phịng, chống tham nhũng, lãng phí
cũng được Đảng ta xác định là cơ sở để tạo sự đồng thuận xã hội, đồng thuận giữa

nhà nước và nhân dân, qua đó tăng cường khối ĐĐK tồn dân tộc. Thực tế trong
công cuộc đổi mới, Đảng và Nhà nước ta ln quan tâm chăm lo, bảo đảm lợi ích
chính đáng của các tầng lớp nhân dân, thực hiện tốt chính sách xã hội, thể hiện sự
ưu việt của chế độ xã hội nước ta. Thực hiện tốt chính sách xã hội không chỉ là
động lực thúc đẩy phát triển kinh tế mà còn là một trong những yếu tố quyết định sự
ổn định và phát triển bền vững của đất nước.
2.2. SỰ VẬN DỤNG VỀ ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN TỘC CỦA ĐẢNG CỘNG
SẢN VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
Trước yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ đất nước theo tinh thần
Nghị quyết mà Đại hội XIII của Đảng đang đặt ra cho toàn Đảng, toàn dân và toàn
quân ta những nhiệm vụ nặng nề nhưng rất vẻ vang. Đảng ta chỉ rõ: “Trong những
năm tới, tình hình thế giới và trong nước có cả thuận lợi, thời cơ và khó khăn, thách

download by :


13

thức đan xen; đặt ra nhiều vấn đề mới, yêu cầu mới nặng nề, phức tạp hơn đối với
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; địi hỏi tồn Đảng, tồn dân, tồn qn ta
phải đồn kết một lịng; tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy; có quyết tâm chính trị
cao; dự báo chính xác, kịp thời diễn biến của tình hình; chủ động ứng phó kịp thời
với mọi tình huống; nỗ lực hơn nữa để tiếp tục đẩy mạnh tồn diện, đồng bộ cơng
cuộc đổi mới; khơng ngừng gia tăng tiềm lực mọi mặt của quốc gia, bảo vệ vững
chắc Tổ quốc và những thành quả phát triển đã đạt được; đưa đất nước vững bước
tiến lên, phát triển nhanh và bền vững”4. Trong đó, “Các thế lực thù địch cấu kết
với các phần tử phản động, cơ hội chính trị trong nước chưa từ bỏ âm mưu chống
phá cách mạng Việt Nam, nhất là phá hoại nền tảng chính trị, tư tưởng, nhằm xóa
bỏ vai trị lãnh đạo của Đảng Cộng sản và chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam”.
Ngày nay, chúng ta đang tiếp tục đẩy mạnh tồn diện, đồng bộ cơng cuộc đổi mới;

tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh;
phát huy dân chủ và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; phát triển kinh tế nhanh,
bền vững, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân; giữ vững ổn định
chính trị - xã hội; tăng cường hoạt động đối ngoại; giữ vững mơi trường hồ bình,
bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền quốc gia. Tuy nhiên, chúng ta cũng gặp khơng
ít khó khăn, thách thức, nhất là tác động của suy thối kinh tế, tài chính, những tiêu
cực và tệ nạn xã hội, vấn đề bảo vệ chủ quyền biển, đảo... làm ảnh hưởng nhất định
đến tư tưởng và đời sống các tầng lớp Nhân dân.
Tại buổi Lễ kỷ niệm 90 năm Ngày truyền thống của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam,
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã chỉ rõ: Đại đoàn kết dân tộc là
chủ trương chiến lược, có ý nghĩa sống cịn, quyết định sự thành bại của cách mạng,
là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong đường lối chiến lược cách mạng của Đảng ta. Là biểu
trưng sinh động của tư tưởng đoàn kết thống nhất tồn dân tộc. Bởi vậy, địi hỏi
chúng ta phải có quyết tâm cao hơn nữa, nỗ lực lớn hơn nữa, đoàn kết thống nhất
chặt chẽ hơn nữa để phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII
của Đảng.

download by :


14

Với vai trò là tổ chức đại diện của Nhân dân, là một bộ phận cấu thành quan trọng
trong hệ thống chính trị ở nước ta, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành
viên cần làm tốt hơn nữa vai trị là nịng cốt chính trị, có trách nhiệm vẻ vang trong
xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tập hợp, vận động Nhân dân đẩy mạnh các
phong trào thi đua yêu nước, thực hành dân chủ, xây dựng đồng thuận xã hội để góp
phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu chính trị của đất nước trong giai đoạn mới.
Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ phải là ba chân kiềng vững
chắc của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước ta, Tổ quốc ta.

Động lực và nguồn lực phát triển quan trọng của đất nước là khơi dậy mạnh mẽ tinh
thần yêu nước, ý chí tự cường, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng
phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Muốn làm được như vậy, MTTQ cần thực
hiện tốt hơn nữa vai trò nòng cốt trong việc chủ trì hiệp thương, phối hợp với các tổ
chức thành viên và các cấp chính quyền động viên, phát huy tốt hơn nữa vai trị
đồn kết các giai tầng, nêu cao vai trò của các cá nhân tiêu biểu trong các giới đồng
bào, các dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Quan tâm đến tâm
tư, nguyện vọng và lợi ích thiết thực của mỗi tầng lớp nhân dân, tạo mọi điều kiện
thuận lợi và vận động, lôi cuốn để nhân dân tham gia mạnh mẽ vào các phong trào
thi đua, các cuộc vận động do Mặt trận và các tổ chức thành viên phát động; phát
huy mọi nguồn lực, khả năng sáng tạo, đóng góp tích cực vào sự nghiệp chung của
đất nước.
Chú trọng phát triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng; nâng cao bản
lĩnh chính trị, trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác phong cơng
nghiệp, kỷ luật lao động thích ứng với cuộc Cách mạng cơng nghiệp lần thứ tư. Phát
huy vai trị chủ thể của nơng dân trong q trình phát triển nông nghiệp, phát triển
kinh tế nông thôn, xây dựng nông thơn mới. Xây dựng đội ngũ trí thức ngày càng
lớn mạnh, có chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình
mới. Phát triển đội ngũ doanh nhân ngày càng lớn mạnh về số lượng và chất lượng,

download by :


15

có tinh thần cống hiến cho dân tộc, có chuẩn mực văn hố, đạo đức tiến bộ và trình
độ quản trị, kinh doanh giỏi.
Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hố,
nâng cao lịng u nước, tự hào, tự tơn dân tộc, ni dưỡng hồi bão, khát vọng
vươn lên, tạo động lực trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, lập nghiệp;

tạo mọi điều kiện để phát triển lành mạnh, tồn diện, hài hồ cả về trí tuệ, thể chất
và giá trị thẩm mỹ.
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nữ đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất
nước. Phát huy tính tích cực chính trị - xã hội của cựu chiến binh, cán bộ cơng an
hưu trí trong xây dựng và bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ
nghĩa. Phát huy trí tuệ, kinh nghiệm sống, lao động, học tập của người cao tuổi
trong xã hội, cộng đồng và gia đình.
Bảo đảm các dân tộc bình đẳng, đồn kết, tơn trọng, giúp nhau cùng phát triển. Chú
trọng tính đặc thù của từng vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong hoạch định và tổ
chức thực hiện chính sách dân tộc. Chống tư tưởng kỳ thị dân tộc, dân tộc cực đoan,
dân tộc hẹp hòi, nghiêm trị mọi âm mưu, hành động chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn
kết toàn dân tộc. Tiếp tục vận động, đồn kết, tập hợp các tổ chức tơn giáo, chức
sắc, tín đồ sống "tốt đời đẹp đạo", đóng góp tích cực cho cơng cuộc xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc. Phát huy những giá trị văn hoá, đạo đức tốt đẹp và các nguồn lực
của các tôn giáo cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Hỗ trợ để người
Việt Nam ở nước ngồi có địa vị pháp lý vững chắc, phát triển kinh tế và đời sống,
hoà nhập với xã hội nước sở tại nhưng đồng thời phải có trách nhiệm với đất nước
ta; nâng cao hiệu quả công tác bảo hộ công dân; giữ gìn bản sắc văn hố dân tộc,
nâng cao lịng tự hào, tự tôn dân tộc; động viên đồng bào hướng về đất nước, đóng
góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Với phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát và dân
thụ hưởng", cấp ủy, chính quyền và đồn thể các cấp cần quan tâm chăm lo lợi ích
thiết thực, chính đáng, hợp pháp của nhân dân; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ

download by :


16

có phong cách “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với nhân

dân”, muốn vậy phải thường xuyên đối thoại, lắng nghe, tiếp thu, tập trung giải
quyết các khó khăn, vướng mắc, bức xúc, nguyện vọng chính đáng của người dân.
Cấp ủy, chính quyền, mặt trận các cấp cần tiếp tục thực hiện tốt các chính sách phát
triển kinh tế-xã hội vùng dân tộc, miền núi và vùng đồng bào có đạo, đồng thời phát
huy tốt vai trị của người có uy tín trong đồng bào dân tộc, chức sắc tơn giáo trong
việc thực hiện chính sách dân tộc, tôn giáo; quan tâm chăm lo từng hộ dân, nhất là
vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, vận động và giúp nhân dân xóa đói,
giảm nghèo, xây dựng đời sống ấm no, hạnh phúc. Bên cạnh đó, chăm lo và phát
huy vai trị của các cá nhân tiêu biểu, các nhân sĩ, trí thức, người dân tộc thiểu số,
chức sắc tôn giáo và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngồi. Đặc biệt, cần nhanh
chóng để hiện thực hóa các chủ trương của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc; phát
huy truyền thống đoàn kết, nhân nghĩa, khoan dung của dân tộc, cùng nhau hợp sức
xây dựng một xã hội đồng thuận cao trên tinh thần cởi mở, độ lượng, tin cậy lẫn
nhau vì sự ổn định và phát triển toàn diện, bền vững của đất nước.
Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc đã trở thành một trong những bài học
kinh nghiệm quý báu, vấn đề chiến lược, có ý nghĩa quyết định thành công của cách
mạng. Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, bài học kinh nghiệm
này vẫn còn nguyên giá trị và cần tiếp tục phát huy mạnh mẽ để khơi dậy sức mạnh
to lớn của tồn dân tộc, thực hiện thắng lợi cơng cuộc đổi mới, vì mục tiêu: Dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; xây dựng đất nước hùng cường và
giàu mạnh.

download by :


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Bộ Giáo dục và Đào tạo.(2021). Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh (Dành cho bậc
đại học khơng chun lý luận chính trị). NXB Chính trị Quốc gia sự thật. Hà Nội.

Đỗ Văn Chiến. (14/12/2021). Phát huy bài học về sức mạnh đại đoàn kết dân tộc

trong toàn quốc kháng chiến vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Truy xuất từ />Phan Tiến Dũng. (10/5/2021). Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong
tình hình mới. Truy xuất từ />TS. Nguyễn Văn Hùng. (15/06/2021). Đại đoàn kết dân tộc - Nguồn sức mạnh,
nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp cách
mạng ở Việt Nam. Truy xuất từ />TS. Trần Thị Phúc An (Chủ biên). (2019). Tư Tưởng Hồ Chí Minh Hỏi – Đáp. NXB
Chính trị Quốc gia sự thật. Hà Nội.

download by :