Hoàn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng u đáp ứng yêu cầ đổi mới giáo dục đại học ở việt nam hiện nay

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài
Hiến pháp năm 1946 - bản Hiến pháp đầu tiên của Nhà nước Việt
Nam Dân chủ Cộng hoà khẳng định: “Nền sơ học cưỡng bách và khơng học
phí. Ở các trường sơ học địa phương, quốc dân thiểu số có quyền học bằng
tiếng của mình. Học trị nghèo được Chính phủ trợ giúp. Trường tư được mở
tự do và phải dạy theo chương trình Nhà nước”. Bước vào thời kỳ xây dựng
Chủ nghĩa xã hội, đồng thời thực hiện thống nhất nước nhà, đặc biệt trong
thời kỳ mới, giáo dục và đào tạo nước ta đã phát triển với những thành tựu to
lớn, sự quan tâm của Đảng, của toàn xã hội đối với giáo dục và đào tạo ngày
càng lớn.
Cùng với sự phát triển của giáo dục nói chung, giáo dục đại học nói
riêng, theo chủ trương của Đảng “quản lý đất nước bằng pháp luật chứ không
chỉ bằng đạo lý”, pháp luật về giáo dục đã được xây dựng và ngày càng hoàn
thiện. Luật Giáo dục năm 1998 đã khẳng định giáo dục và đào tạo là quốc
sách hàng đầu, quy định một hệ thống giáo dục quốc dân tương đối hồn
chỉnh, đa dạng về loại hình, với đầy đủ bậc học, cấp học và trình độ đào tạo từ
giáo dục mầm non đến giáo dục đại học; quy định quản lý nhà nước về giáo
dục. Qua 11 năm thực hiện Luật Giáo dục, ngành Giáo dục và đào tạo đã có
bước phát triển đáng kể.Tuy nhiên, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về
giáo dục đại học còn nhiều bất cập, thiếu về số lượng, chất lượng, tính khả thi
chưa cao, chưa thực sự tạo được hành lang pháp lý cho các trường đại học,
cao đẳng thực hiện được các quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong việc
triển khai các chức năng, nhiệm vụ của mình; chưa phát huy được tối đa tiềm
năng của đội ngũ trí thức của các trường đại học, cao đẳng trong sự nghiệp
xây dựng đất nước.
Việc hoàn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng
càng trở lên cấp bách, địi hỏi phải có sự nghiên cứu tồn diện hơn, để góp

download by :

1
phần đáp ứng yêu cầu của công cuộc cải cách giáo dục, thực hiện đổi mới về
cơ bản giáo dục đại học và triển khai thực hiện Chiến lược xây dựng và hoàn
thiện pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020 tại Nghị
quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung
ương (Khố IX), thực hiện Nghị quyết số 14/2005/NQ-CP ngày 2/11/2006
của Chính phủ về đổi mới cơ bản và toàn diện đại học Việt Nam giai đoạn
2006-2020. Kinh tế thế giới đang chuyển dần sang kinh tế tri thức, trong đó
vốn tri thức đang thay thế dần vốn vật chất, vốn trí thức trở thành nguồn gốc
của sự thịnh vượng, đóng vai trị vơ cùng quan trọng. Điều đó khiến cho giáo
dục đại học đang trở thành một lĩnh vực thiết yếu hơn bao giờ hết. Đáp ứng
yêu cầu trên thì việc hoàn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học, cao
đẳng ở Việt Nam đóng vai trị quyết định.
Vì vậy, nghiên cứu sinh lựa chọn đề tài “ Hoàn thiện pháp luật về quản
lý các trường đại học, cao đẳng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đại học ở
Việt Nam hiện nay” để thực hiện Luận án Tiến sĩ Luật học.
2. Tình hình nghiên cứu
Giáo dục đại học và pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng
ở Việt Nam hiện nay là một vấn đề đang được nhiều nhà khoa học, nhà quản
lý giáo dục quan tâm, nghiên cứu. Đến nay, đã có rất nhiều cơng trình nghiên
cứu nhưng phần lớn đều tập trung vào nội dung chuyên môn giáo dục đại học,
như quan điểm phát triển giáo dục đại học, chiến lược phát triển giáo dục đại
học, chất lượng giáo dục đại học; nội dung, chương trình, cơ chế quản lý, đội
ngũ giảng viên, đào tạo học viên, sinh viên…
Các cơng trình nghiên cứu này chủ yếu tập trung vào các vấn đề lý
luận và thực tiễn về chính sách hồn thiện hệ thống giáo dục quốc dân, cải
cách hệ thống thi cử, đào tạo, cấp phát văn bằng của giáo dục đại học, chính
sách nhằm mở rộng quy mơ và nâng cao chất lượng giáo dục, đổi mới phương
pháp quản lý giáo dục đại học, chính sách đối với giáo viên, cán bộ quản lý

giáo dục, hoặc cả pháp luật về giáo dục …chưa có cơng trình nghiên cứu nào

download by :


2
một cách tồn diện, có hệ thống về hồn thiện pháp luật về quản lý các trường
đại học, cao đẳng ở Việt Nam hiện nay.
Khi Việt nam đã gia nhập Tổ chức thương mại Thế giới (WTO) thì
vấn đề mở của hội nhập, đưa hệ thống giáo dục đại học nước nhà cạnh tranh,
hội nhập với hệ thống các cơ sở giáo dục đại học khu vực và thế giới là tất
yếu. Do vậy, việc hoàn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học, cao
đẳng ở nước ta hiện nay là một vấn đề bức thiết. Luận án là cơng trình nghiên
cứu mới, góp phần tăng cường quản lý nhà nước về giáo dục đại học, hoàn
thiện pháp luật tạo điều kiện cho các trường đại học, cao đẳng phát huy quyền
tự chủ và tự chịu trách nhiệm của mình; góp phần đưa giáo dục đại học sớm
bắt nhập với nền giáo dục đại học khu vực và thế giới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của Luận án là pháp luật hiện hành về quản lý
các trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam. Qua nghiên cứu cơ sở lý luận và
thực trạng pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng, Luận án đề xuất
hệ thống các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về quản lý các trường đại
học, cao đẳng.
- Phạm vi nghiên cứu: Luận án tập trung nghiên cứu các quy định của
pháp luật trong Luật Giáo dục và các văn bản quy phạm pháp luật khác trực
tiếp điều chỉnh các trường đại học, cao đẳng. Luận án phân tích và khái qt
hố các u cầu thực tế của các lĩnh vực cụ thể liên quan đến giáo dục đại học
để làm nổi bật vấn đề quan tâm chủ yếu: hoàn thiện pháp luật về quản lý các
trường đại học, cao đẳng nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới cơ bản và toàn diện
giáo dục đại học ở Việt Nam hiện nay.

4. Mục đích và nhiệm vụ của Luận án
- Về mục đích: Trên cơ sở phân tích những vấn đề về lý luận và thực
tiễn để Luận án đề xuất các quan điểm và giải pháp hoàn thiện pháp luật về
quản lý các trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam hiện nay.

download by :


3
- Về nhiệm vụ: Phù hợp với mục đích trên, Luận án giải quyết các
nhiệm vụ sau:
Một: Phân tích cơ sở lý luận của việc hoàn thiện pháp luật về quản lý
các trường đại học, cao đẳng; đề xuất các tiêu chí hồn thiện pháp luật về
quản lý các trường đại học, cao đẳng trên cơ sở đó luận chứng các giải pháp
hoàn thiện pháp luật này ở Việt Nam;
Hai: Phân tích, đánh giá thực trạng pháp luật về quản lý các trường
đại học, cao đẳng và thực tiễn thực hiện pháp luật đó trong thời gian qua;
Ba: Trên cơ sở những vấn đề lý luận, thực trạng pháp luật về quản lý
các trường đại học, cao đẳng; thực tiễn thi hành pháp luật thời gian qua và
tham khảo có chọn lọc pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng của
một số quốc gia trên thế giới; đề xuất các quan điểm, giải pháp hoàn thiện nội
dung, hình thức pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam
hiện nay, trong đó tập trung vào việc hoàn thiện các quy định của pháp luật về
quản lý các trường đại học, cao đẳng nhằm bảo đảm quyền tự chủ và tự chịu
trách nhiệm của các trường đại học đáp ứng yêu cầu đổi mới cơ bản và toàn
diện giáo dục đại học Việt Nam và hội nhập quốc tế.
5. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, tác giả đã vận dụng các phương
pháp nghiên cứu khoa học như: phương pháp luận duy vật biện chứng và duy
vật lịch sử, phương pháp xã hội học để làm rõ sự vận động, phát triển của

pháp luật về giáo dục đại học nước ta trong đó tập trung vào pháp luật về
quản lý các trường đại học, cao đẳng; phân tích, tổng hợp, đối chiếu so sánh,
kết hợp giữa phương pháp thống kê, phương pháp hệ thống, phương pháp
phân tích mơ tả để nêu lên thực trạng pháp luật về quản lý các trường đại học,
cao đẳng hiện nay, từ đó có thể đề xuất các quan điểm, giải pháp hồn thiện
pháp luật đó; đặc biệt là so sánh luật học để phân tích bức tranh pháp luật qua
các giai đoạn cũng như kinh nghiệm của luật pháp quốc tế, từ đó giải quyết
các vấn đề về lý luận và thực tiễn mà đề tài đặt ra.

download by :


4
6. Những điểm mới và đóng góp của Luận án
- Luận án làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về pháp luật quản
lý các trường đại học, cao đẳng như: pháp luật về quản lý giáo dục đại học,
các chủ thể, khách thể tham gia quan hệ pháp luật;
- Xác định phạm vi điều chỉnh của pháp luật đối với các trường đại
học, cao đẳng; mức độ can thiệp của các cơ quan quản lý nhà nước đối với
các trường đại học, cao đẳng; đưa ra các tiêu chí hồn thiện pháp luật đó đối
với các trường đại học, cao đẳng;
- Khái quát, hệ thống hóa thực trạng pháp luật về quản lý các trường
đại học, cao đẳng ở Việt Nam trong các giai đoạn (khái quát giai đoạn trước
1998) và tập trung vào giai đoạn từ 1998 đến nay, từ đó đánh giá những bất
cập, tồn tại cũng như những mặt được trong hệ thống văn bản hiện hành về
quản lý các trường đại học, cao đẳng; đề xuất các quy định cần chỉnh sửa, bổ
sung, ban hành mới phù hợp với tình hình phát triển kinh tế – xã hội của Việt
Nam, yêu cầu đổi mới giáo dục đại học Việt Nam và đáp ứng yêu cầu hội
nhập quốc tế trong giai đoạn hiện nay.
- Trên cơ sở lý luận và thực tiễn áp dụng pháp luật về quản lý các

trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam thời gian qua và kinh nghiệm quốc tế
về quản lý các trường đại học, cao đẳng của một số quốc gia đại diện cho các
khu vực và gần với điều kiện của Việt Nam để vận dụng có chọn lọc kinh
nghiệm đó vào thực tiễn của nước nhà, Luận án đã đề xuất các quan điểm và
giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về quản lý đối với các trường đại học,
cao đẳng; trong đó xác định và đề xuất từng nội dung cụ thể trong quản lý
giáo dục đại học; nêu và phân tích cụ thể về hình thức và nội dung của từng
mặt đó trong các lĩnh vực: quản lý quá trình đào tạo, nghiên cứu khoa học, tổ
chức nhân sự, tài chính, hợp tác quốc tế...đáp ứng yêu cầu đổi mới cơ bản và
toàn diện giáo dục đại học Việt Nam, đặc biệt là tập trung vào việc hoàn thiện
các quy định của pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng nhằm bảo

download by :


5
đảm quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các trường đại học đáp ứng yêu
cầu hội nhập quốc tế.
7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của Luận án
- Thông qua việc làm rõ các vấn đề lý luận về pháp luật về quản lý các
trường đại học, cao đẳng, Luận án góp phần làm sáng tỏ những vấn đề về
pháp luật quản lý các trường đại học, cao đẳng hiện hành. Phần lý luận này là
tiền đề quan trọng cho việc thực hiện hoàn thiện pháp luật về quản lý các
trường đại học, cao đẳng một bộ phận pháp luật trong pháp luật của Việt Nam
hiện nay.
- Luận án góp phần hồn thiện pháp luật về quản lý các trường đại
học, cao đẳng nhằm phát huy vai trị, vị trí của các trường đại học, cao đẳng,
đồng thời giúp cho việc hoàn thiện pháp luật ngày càng toàn diện, tạo hành
lang pháp lý cho các trường hoạt động một cách hiệu quả góp phần thực hiện
Chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo giai đoạn 2001-2010, thực hiện Đề

án Đổi mới cơ bản và toàn diện Giáo dục Đại học Việt Nam giai đoạn 20062020, chuẩn bị cho hệ thống giáo dục đại học nước ta hoà nhập với hệ thống
giáo dục đại học khu vực và thế giới .
- Luận án là nguồn tài liệu tham khảo cần thiết cho các cơ quan ban
hành chính sách, pháp luật; tổ chức thực hiện pháp luật; các cơ quan quản lý
nhà nước; các trường đại học, cao đẳng nghiên cứu áp dụng, để nghiên cứu,
giảng dạy về pháp luật giáo dục đại học nói riêng và pháp luật giáo dục nói
chung ở Việt Nam hiện nay theo hướng ngày càng chuẩn hố, xây dựng và
hồn thiện pháp luật Việt Nam theo Nghị quyết số 48-NQ/TW của Bộ Chính
trị Ban chấp hành Trung ương Đảng vừa qua.
8. Bố cục của Luận án:
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ
lục, nội dung của Luận án được kết cấu làm 3 chương, 9 mục:

download by :


6
NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬN ÁN:
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT
VỀ QUẢN LÝ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG
1.1. Quản lý nhà nước đối với các trường đại học, cao đẳng và vai trò của
pháp luật
1.1.1. Giáo dục đại học Việt nam trong tiến trình đổi mới
Để làm cơ sở thực tiễn cho các nội dung ở phần sau, Luận án đã phác
học bức tranh về giáo dục đại học Việt Nam trong tiến trình đổi mới, với số
trường đại học, cao đẳng trong tồn quốc là 369 trường; quy mơ đào tạo đại
học, cao đẳng là 1.603.484; số giảng viên đại học là 56.120 người.
1.1.2. Quản lý nhà nước đối với các trường đại học, cao đẳng
Quản lý nhà nước đối với các trường đại học, cao đẳng được hiểu là

sự tác động của Nhà nước với tư cách là chủ thể quản lý đến các khách thể
quản lý trong các hoạt động giáo dục đại học. Nói một cách đầy đủ hơn, quản
lý nhà nước đối với các trường đại học, cao đẳng là hệ thống những tác động
có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý trong hệ thống
giáo dục, là sự điều hành hệ thống các cơ sở giáo dục đại học nhằm thực hiện
mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Quản lý nhà
nước đối với giáo dục đại học là hoạt động điều hành, phối hợp các lực lượng
xã hội nhằm đẩy mạnh công tác giáo dục theo yêu cầu phát triển xã hội.
1.1.3. Vai trò của pháp luật trong quản lý các trường đại học, cao
đẳng
Hoàn thiện pháp luật trong quản lý các trường đại học, cao đẳng là
một trong những cơ sở để góp phần xây dựng và hoàn thiện bộ máy nhà nước
Việt Nam. Thực tiễn Việt Nam thời gian qua chứng tỏ chúng ta chưa có một
hệ thống các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh
trong quá trình vận hành các trường đại học, cao đẳng một cách đầy đủ, đồng
bộ, phù hợp, điều này đã làm cho bộ máy quản lý nhà nước về giáo dục đào

download by :


7
tạo kém hiệu quả, các cơ sở có chức năng trùng lặp, chồng chéo, thực hiện
không đúng chức năng, thẩm quyền, bộ máy cồng kềnh và kém hiệu quả.
Pháp luật trong quản lý các trường đại học, cao đẳng bảo đảm cho
việc thực hiện có hiệu quả chức năng tổ chức và quản lý kinh tế, xây dựng cơ
sở vật chất hệ thống các trường đại học, cao đẳng. Pháp luật tạo hành lang
pháp lý để các cơ quan có thẩm quyền hoạch định chính sách, xác định các
tiêu chí, quy trình nhằm tạo ra một có chế đồng bộ, thúc đầy quá trình phát
triển đúng hướng của nền kinh tế và mang lại hiệu quả thiết thực.
1.2. Pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng

1.2.1.Khái niệm pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng
Pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng nếu được xem xét
dưới các chuyên ngành khác nhau thì có phạm vi, đối tượng và đặc điểm khác
nhau. Dưới góc độ Lý luận nhà nước và pháp luật thì đó là một mảng pháp
luật trong hệ thống pháp luật nói chung; dưới góc dộ Luật Hành chính thì đó
là một chế định pháp luật về quản lý hành chính đối với các trường đại học,
cao đẳng. Trong phạm vi của Luận án này, xét dưới góc độ của chuyên ngành
luật Hiến pháp có thể nêu ra một quan niệm chung về pháp luật quản lý các
trường đại học, cao đẳng như sau :
Pháp luật về quản lý các trường đại học cao đẳng là hệ thống các quy
phạm pháp luật do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành nhằm điều
chỉnh các mối quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình tổ chức, điều hành
các cơ sở giáo dục đại học, bao gồm các đại học, học viện, trường đại học,
trường cao đẳng và các cơ sở giáo dục khác có tổ chức đào tạo để cấp văn
bằng, chứng chỉ trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Luận án đã làm rõ các nội dung về đối tượng điều chỉnh; nội dung
điều chỉnh của pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng bao gồm: tổ
chức, nhân sự; quản lý tài chính; đào tạo và nghiên cứu khoa học; hợp tác
quốc tế; thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật.

download by :


8
1.2.2. Đặc điểm của pháp luật về quản lý các trường đại học, cao
đẳng
Pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng với vị trí là một
mảng pháp luật quy định về các quyền và nghĩa vụ của các chủ thể gia hoạt
động giáo dục đại học, cao đẳng và quản lý hoạt động đó có những đặc điểm
đặc thù so với pháp luật khác, đó là: sự hình thành các quy định của pháp luật

về quản lý các trường đại học, cao đẳng gắn liền với quá trình chuyển đổi cơ
chế quản lý nhà nước về giáo dục; thể hiện chính sách của Nhà nước được
Hiến pháp ghi nhận: giáo dục là quốc sách hàng đầu; thể quyền tự chủ cao
đồng thời tính chịu trách nhiệm xã hội lớn của các cơ sở giáo dục đại học: tạo
hành lang pháp lý để thực hiện chủ trường đổi mới giáo dục đại học.
1.2.3. Nội dung của pháp luật về quản lý các trường đại học, cao
đẳng
a. Các quy định của pháp luật trong đào tạo và nghiên cứu khoa học
Các quy định của pháp luật phải đặt ra các chuẩn mực về tiêu chuẩn,
điều kiện, trình tự và thủ tục tuyển sinh; quy định chuẩn kiến thức, kỹ năng,
phạm vi và cấu trúc nội dung giáo dục đại học, phương pháp và hình thức đào
tạo, cách thức đánh giá kết quả đào tạo đối với mỗi môn học, ngành học, trình
độ đào tạo của giáo dục đại học; quyền và nghĩa vụ thực hiện quá trình đào
tạo, nghiên cứu khoa học của các trường.
b. Các quy định của pháp luật trong quản lý tài chính
Quy định về việc tạo nguồn thu, quản, lý sử dụng các tài chính nhằm
mở rộng và nâng cao chất lượng hoạt động sự nghiệp, khuyến khích và tạo
điều kiện cho các đơn vị sự nghiệp tăng thu, tiết kiệm chi phí, nâng cao thu
nhập gắn với hiệu quả cộng tác của đội ngũ cán bộ, viên chức, phù hợp với
khả năng chi phí trong đào tạo.
c. Các quy định của pháp luật trong tổ chức và nhân sự
Quy định về quyền quyết định cơ cấu tổ chức bên trong của nhà
trường cũng như có thẩm quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm các chức vụ lãnh đạo

download by :


9
của nhà trường; về tuyển dụng giảng viên và trả lương từ nguồn kinh phí tự
có; thun chuyển, tuyển dụng, sử dụng đội ngũ cán bộ quản lý, các nhà giáo

theo quy định về tiêu chuẩn, chức trách từng loại hình nhà trường mà nhà
nước đã quy định.
d. Các quy định của pháp luật trong hợp tác quốc tế
Trong xu thế hội nhập quốc tế nói chung và hội nhập, đa dạng hố, đa
phương hố giáo dục đại học nói riêng, pháp luật về quản lý các trường đại
học, cao đẳng quy định để các trường được chủ động trong việc thiết lập, mở
rộng quan hệ hợp tác quốc tế với các tổ chức, cá nhân, các cơ sở giáo dục, các
doanh nghiệp, các viện nghiên cứu…của khu vực và trên thế giới trong khuôn
khổ của pháp luật Việt Nam và các điều ước mà Việt Nam ký kết hoặc tham
gia.
đ. Các quy định về thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm
Các quy định của pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng
chỉ thực sự phát huy hiệu quả và có tính thực tiễn khi các bảo đảm đó được tổ
chức thực hiện một cách có hiệu quả và được các cơ quan có thẩm quyền tiến
hành thanh tra, kiểm tra, giám sát một cách chặt chẽ. Thơng qua q trình tổ
chức kiểm tra, giám sát này có thể phát hiện các vi phạm các bảo đảm pháp
luật về quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm để có biện pháp xử lý nghiêm minh
kịp thời.
1.3. Tiêu chí hồn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học, cao
đẳng ở Việt Nam hiện nay
1.3.1. Tiêu chí hồn thiện về hình thức các văn bản của pháp luật về
quản lý trường đại học, cao đẳng
Pháp luật quản lý các trường đại học, cao đẳng phải được thể hiện dưới
các hình thức văn bản quy phạm pháp luật của nhà nước, tức là các quy định
pháp luật về giáo dục. Pháp luật về giáo dục là một bộ phận cấu thành hữu cơ
của hệ thống pháp luật của Nhà nước. Do đó, khi ban hành địi hỏi phải bảo
đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất, đồng bộ của văn bản trong

download by :

10
pháp luật. Yêu cầu này buộc nhà làm luật xác định rõ thẩm quyền hình thức,
thẩm quyền nội dung của văn bản, phân định rõ ranh giới cũng như mối quan
hệ hữu cơ các quy định của văn bản được soạn thảo với các quy định hiện
hành của pháp luật. Trong q trình hồn thiện pháp luật về quản lý các
trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam cần tham khảo kinh nghiệm xây dựng
pháp luật của các nước trong khu vực và thế giới.
1.3.Tiêu chí hồn thiện về nội dung của pháp luật về quản lý các
trường đại học, cao đẳng
Trong q trình hồn thiện pháp luật về các trường đại học, cao đẳng
Việt Nam cần phải tuân theo các u cầu có tính ngun tắc chung sau: có
tính hệ thống và phải thống nhất, đồng bộ với nhau; phù hợp với pháp luật về
các trường đại học, cao đẳng của các nước trên thế giới; phù hợp với điều
kiện, hoàn cảnh kinh tế xã hội của Việt Nam; có tính khả thi trong thực tiễn;
bảo đảm sự quản lý chặt chẽ của các cơ quan quản lý nhà nước và đối với
hoạt động của các trường đại học, cao đẳng nhưng vẫn tạo được sự tự chủ và
tự chịu trách nhiệm của các trường đại học; đạt tới các mục tiêu, góp phần đổi
mới cơ bản và tồn diện giáo dục đại học Việt nam; được tổ chức thực hiện
một cách nghiêm chỉnh; phải thường xuyên được kiểm tra, thanh tra và xử lý
kịp thời;hoàn thiện pháp luật quản lý các trường đại học, cao đẳng gắn liền
với việc xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền; với mục tiêu chương
trình cải cách hành chính ở Việt nam đồng thời phải bảo đảm thực hiện việc
tách quản lý nhà nước với các dịch vụ công, gắn với xã hội hóa cung ứng các
dịch vụ cơng

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
Từ thực tiễn và khoa học pháp lý cũng như khoa học về quản lý giáo
dục đại học có thể khái quát: pháp luật về quản lý các trường đại học cao đẳng
là hệ thống các quy phạm pháp luật do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban

hành nhằm điều chỉnh các mối quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình tổ
chức, điều hành các cơ sở giáo dục đại học, bao gồm các đại học, học viện,

download by :


11
trường đại học, trường cao đẳng và các cơ sở giáo dục khác có tổ chức đào
tạo để cấp văn bằng, chứng chỉ trong hệ thống giáo dục quốc dân. Làm rõ các
vấn ®Ị lý ln là nhiệm vụ của Chng 1, õy chớnh l c s hoàn thiện
pháp luật về quản lý các trờng đại học, cao đẳng.
Cng như các lĩnh vực khác, vấn đề lý luận về pháp luật quản lý các
trường đại học gồm: khái niệm, nội dung, đặc điểm của pháp luật về quản lý
các trường đại học, cao đẳng; khái niệm và một số vấn đề về quyền tự chủ và
tự chịu trách nhiệm của các trường đại học, cao đẳng để tham khảo khi xây
dựng các quy định pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng;

Chương 2
THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ QUẢN LÝ
CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG Ở VIỆT NAM
2.1. Khái quát quá trình hình thành và phát triển pháp luật về quản lý
các trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam
2.1.1. Pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam
từ năm 1945 đến năm 1975
Tác giả đã khái quát sơ lược pháp luật về quản lý các trường đại học,
cao đẳng từ năm 1945 khi cách mạng tháng Tám thành công đến năm 1975
khi giải phòng miền Nam thống nhất đất nước; trong đó đã nêu những mốc
quan trọng đánh dẫu các bước phát triển của pháp luật về quản lý giáo dục đại
học nước nhà, qua các bước phát triển theo các mơ hình khác nhau.
2.1.2. Pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng từ năm

1975 đến năm 1998 (khi Luật Giáo dục năm 1998 được ban hành)
Ngay sau khi giải phóng hồn tồn miền Nam, Nhà nước đã tiến hành
sắp xếp và tổ chức lại mạng lưới các trường đại học miền Nam, cơ bản theo
mơ hình các trường đại học miền Bắc, nhằm xây dựng nhà trường đại học xã
hội chủ nghĩa thống nhất trong cả nước.

download by :


12
2.1.3. Pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng từ năm
1998 đến nay.
Ngày 2/12/1998, Quốc hội khoá X kỳ họp thứ tư đã thông qua Luật
Giáo dục. Luật này được sửa đổi ngày 20/5/2005. Chính phủ, Bộ Giáo dục và
Đào tạo và các Bộ, ngành liên quan đã ban hành một hệ thống văn bản quy
phạm pháp luật quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Giáo dục
2.2. Pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng hiện hành
2.2.1. Hình thức các văn bản pháp luật về quản lý các trường đại
học, cao đẳng
Từ năm 1975 đến nay, các cơ quan có thẩm quyền đã ban hành hơn
200 văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh những vấn đề liên quan đến giáo
dục đại học, bao gồm các quy định về: quản lý quá trình đào tạo; về tổ chức,
hoạt động của nhà trường; về tài chính, tài sản; hợp tác quốc tế,; thanh tra,
kiểm tra… Tác giả đã nêu và phân tích nội dung chủ yếu một số văn bản quan
trọng trong hệ thống giáo dục đại học về quản lý từng mặt của trường đại học,
cao đẳng.
2.2.2. Nội dung pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng
hiện nay
Pháp luật của Việt nam về giáo dục đại học ngay từ đầu đã quy định
các lĩnh vực, nội dung quản lý của các trường đại học, cao đẳng. Tuy nhiên,

chỉ sau khi Luật Giáo dục năm 1998 được ban hành thì nội dung quản lý các
trường đại học, cao đẳng mới được xác định rõ nét, mặc dù cịn mang tính
khái quát. Theo quan điểm chỉ đạo của Quốc hội: Luật Giáo dục, là luật
khung tương đối cụ thể, về những vấn đề đã rõ, đã được thực tiễn kiểm
nghiệm thì đưa vào Luật, cịn những gì cịn chưa rõ, cịn có nhiều ý kiến khác
nhau thì Luật chỉ quy định về nguyên tắc, còn những vấn đề cụ thể giao cho
Chính phủ hướng dẫn. Vì thế, hệ thống các văn bản hướng dẫn thi hành Luật
Giáo dục đã thể hiện nội dung việc quản lý các trường đại học, trong đó có
thể rút ra 5 nội dung chủ yếu của pháp luật Việt Nam đối với các trường đại

download by :


13
học, cao đẳng là: quy định về quản lý đào tạo, nghiên cứu khoa học; quy định
về quản lý tài chính; quy định về tổ chức, nhân sự; quy định về hợp tác quốc
tế; quy định về tổ chức thực hiện và xử lý vi phạm các quy định của pháp luật
trong lĩnh vực giáo dục đại học.
Nghiên cứu hệ thống các quy định về các nhóm vấn đề trên, tác giả đã
rút ra một số đặc điểm chung của pháp luật về quản lý các trường đại học, cao
đẳng hiện nay. Đồng thời, phân tích nêu ra bức tranh cụ thể về thực trạng các
quy định của pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng ở nước ta
trong từng lĩnh vực nêu trên.
2.3. Đánh giá pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng ở Việt
Nam hiện nay
2.3.1. Về hình thức các văn bản pháp luật quản lý các trường đại
học, cao đẳng
Từ thực trạng của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý các
trường đại học, cao đẳng nêu trên tác giả rút ra một số đánh giá về thực trạng
các quy định của pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng ở Việt

Nam dưới góc độ hình thức hệ thống các văn bản, nêu ra những mặt được và
hạn chế của hệ thống đó, có thể nêu một số hạn chế như:
Nhiều quy định của pháp luật quản lý các trường đại học, cao đẳng
còn mang tính khái qt, chưa thốt ly triệt để tư tưởng bao cấp, mệnh lệnh
hành chính, chưa đáp ứng được với nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất
nước và sự tiến bộ của khoa học công nghệ thế giới.
Một số các quy định trong văn bản pháp luật chưa bảo đảm sự thống
nhất nội tại trong từng văn bản cũng như của các văn bản trong cả hệ thống
văn bản quy phạm pháp luật. Khi có nhiều văn bản cùng điều chỉnh về một
vấn đề thì nội dung quy định cịn có sự khác nhau, gây khó khăn và không
thống nhất trong việc thi hành.
Văn bản của cấp dưới cịn có hiện tượng trái với nội dung văn bản của
cơ quan Nhà nước cấp trên. Có lĩnh vực quản lý giáo dục đại học cịn có “lỗ

download by :


14
hổng” pháp lý làm cho người dân khó thực hiện, phải hỏi cơ quan có thẩm
quyền.
Một số lĩnh vực quan trọng được điều chỉnh bởi các văn bản đã quá
cũ, khơng đáp ứng được tình hình mới mà vẫn chưa có văn bản mới ban hành
để thay thế. Việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật kéo dài, một số ít phải
làm lại nhiều lần, thiếu sự phân cơng và phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị
tham gia vào quy trình xây dựng văn bản
Các quy định cịn thiếu cụ thể, rõ ràng, minh bạch để các trường thực
hiện một cách dễ dàng, nhiều trường hợp văn bản quy định một cách chung
chung, có thể hiểu theo các cách khác nhau. Một số quy định còn chồng chéo
nhau, cùng một quy phạm nhưng lại được quy định ở các văn bản khác nhau,
với nội dung mâu thuẫn, trái ngược nhau.

Các quy định cịn thiếu tính định lượng rõ ràng, cịn mang tính khẩu
hiệu, định tính. Dẫn đến tình trạng để các trường “vận dụng” một cách tuỳ
tiện như quy định. Các quy định chưa thường xuyên được cơ quan ban hành
văn bản kiểm tra việc thực hiện, thiếu tổng kết đánh giá mức độ khả thi, để có
thể chỉnh sửa văn bản cho phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện mới.
3.3.2. Về nội dung các quy định của pháp luật về quản lý các trường
đại học, cao đẳng
Từ thực trạng nêu trên của pháp luật về quản lý các trường đại học,
cao đẳng, có thể đưa ra đánh giá về nội dung cụ thể của pháp luật đó theo các
nội dung chính của q trình quản lý các trường đại học, cao đẳng, gồm các
nội dung về: tổ chức, quản lý quá trình đào tạo và nghiên cứu khoa học; quản
lý tổ chức, nhân sự, quản lý tài chính, tài sản; quản lý hợp tác quốc tế; việc tổ
chức thực hiện các nội dung này trong thực tế. Đồng thời chỉ ra những nguyên
nhân của những hạn chế trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về
các lĩnh vực này.

download by :


15
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
Trong thời gian từ 1975 đến nay, các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền
đã ban hành rất nhiều văn bản quy phạm pháp luật về giáo dục, trong đó có
205 văn bản quy phạm pháp luật chủ yếu điều chỉnh các trường đại học, cao
đẳng; trên cơ sở phân tích, đánh giá những mặt được và khiếm khuyết các quy
định của pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng.
Tuy có nhiều cố gắng đổi mới nhưng nhìn chung, sự chuyển biến của
giáo dục đại học nước ta còn chậm và vẫn đang ở trong tình trạng yếu kém,
bất cập. Quản lý vĩ mơ đối với hệ thống đại học vẫn nặng tính hành chính bao
cấp, bao biện, ơm đồm nhưng rất quan liêu, cơ chế chính sách chưa tạo ra tính

tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các trường về nhân sự, về tài chính, đào tạo,
hợp tác quốc tế, chưa tạo được sự cạnh tranh cấn thiết để phát triển gi¸o dục
đại học trong nền kinh tế thị trờng định hớng xà hội chủ nghĩa. Quản lý ở
các trờng đại học cha đổi mới, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và thãi quen
cđa nỊn kinh tÕ bao cÊp.
Điều đó địi hỏi pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng ở
nước ta phải tiếp tục đổi mới và hoàn thiện nhằm góp phần đổi mới giáo dục
đại học Việt Nam, đưa giáo dục đại học Việt Nam hội nhập với giáo dục đại
học khu vực và Thế giới.
Chương 3
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT
VỀ QUẢN LÝ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
3.1. Yêu cầu phải hoàn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học, cao
đẳng ở Việt Nam hiện nay
Hoàn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng là yêu
cầu và đòi hỏi khách quan, cấp bách ở Việt Nam hiện nay, vì vậy việc hồn
thiện đó nhằm đáp ứng các yêu cầu cụ thể sau đây: đáp ứng yêu cầu khách
quan của việc tăng cường quản lý nhà nước bằng pháp luật; đáp ứng yêu cầu

download by :


16
cải cách nền hành chính nhà nước; đáp ứng yêu cầu đổi mới cơ bản và toàn
diện giáo dục đại học Việt Nam; đáp ứng yêu cầu hội nhập của pháp luật về
quản lý các trường đại học, cao đẳng của Việt Nam với khu vực và Thế giới.
3.2. Phương hướng hoàn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học,
cao đẳng ở Việt Nam hiện nay
Từ những vẫn đề lý luận và thực tiễn giáo dục đại học Việt Nam, việc

hoàn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng phải thực hiện
theo các phương hướng sau đây:
3.2.1. Quán triệt quan điểm, đường lối chính sách của Đảng và Nhà
nước về phát triển giáo dục.
Thể chế hoá nhất quán các chủ trương của Đảng, tăng cường xã hội
hoá các hoạt động sự nghiệp (giáo dục, đào tạo, nghiên cứu) theo hướng bảo
đảm an toàn cho việc đầu tư và thu hồi vốn, đảm bảo sự quản lý, điều tiết của
nhà nước để tránh tình trạng thương mại hố giáo dục. Tiếp tục củng cố duy
trì, phát huy tính chất xã hội chủ nghĩa của nền giáo dục cách mạng, đồng thời
tạo cơ sở pháp lý mạnh mẽ để chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá giáo dục;
bảo đảm đạt được các mục tiêu của chiến lược phát triển giáo dục, nâng cao
khả năng đáp ứng của sự nghiệp giáo dục đối với yêu cầu phát triển kinh tế –
xã hội, tiến bộ khoa học cơng nghệ, củng cố quốc phịng, an ninh, góp phần
thúc đẩy q trình hội nhập kinh tế thế giới.
3.2.2. Góp phần đưa giáo dục thực sự là quốc sách hàng đầu.
Chiến lược phát triển giáo dục đào tạo giai đoạn 2001-2010 xác định
mục tiêu, giải pháp và các bước đi theo phương châm đa dạng hoá, chuẩn hoá,
hiện đại hoá, xã hội hố, xây dựng một nền giáo dục có tính thực tiễn và hiệu
quả, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng, đưa nền giáo dục nước ta
sớm tiến kịp các nước phát triển trong khu vực, nâng cao dân trí, đào tạo nhân
lực và bồi dưỡng nhân tài, góp phần đắc lực thực hiện các mục tiêu của Chiến
lược phát triển kinh tế – xã hội 2001 – 2010 và Đề án Đổi mới cơ bản và toàn
diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006-2020.

download by :


17
3.2.3. Pháp luật quản lý các trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam phù
hợp với các quy định của pháp luật về quản lý của các trường đại học, cao

đẳng trên thế giới
Trong bối cảnh Việt Nam đang từng bước hội nhập với khu vực và thế
giới, thì các cơ sở giáo dục đại học nước nhà cũng phải hội nhập với các cơ sở
giáo dục đại học trên thế giới, tướng ứng với đó các quy định của pháp luật về
quản lý các trường đại học, cao đẳng phải phù hợp với các quy định tương
ứng về giáo dục đại học quốc tế, đồng thời phù hợp với các điều kiện kinh tế
xã hội của Việt Nam, có liên quan chặt chẽ, mật thiết với các bảo đảm khác về
chính trị, văn hố, xã hội, đạo đức…
3.3. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học, cao
đẳng ở Việt nam hiện nay
3.3.1. Hoàn thiện về hình thức các văn bản quy phạm pháp luật
quản lý các trường đại học, cao đẳng
Từ thực tiễn và những vấn đề lý luận, đua ra giải pháp hoàn thiện pháp
luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng, bảo đảm việc quản lý bằng pháp
luật, trong đó đề ra một số giải pháp cụ thể như sửa đổi, bổ sung một số điều
của Luật Giáo dục năm 2005 vừa đáp ứng những nhu cầu bức xúc đang đặt ra
đối với giáo dục nước ta vừa nhằm thực hiện những mục tiêu chiến lược về
giáo dục trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo; xây dựng và trình
Quốc hội thơng qua Luật Giáo dục Đại học;
Khi đã có Luật, có một hệ thống văn bản pháp quy điều chỉnh các
hoạt động giáo dục - đào tạo thì phải có kế hoạch tổ chức thực hiện luật và
các văn bản nói trên làm cho chúng đi vào cuộc sống, đảm bảo việc thực thi
nghiêm chỉnh các quy định đã được ban hành.
3.3.2. Hoàn thiện về nội dung các văn bản quy phạm pháp luật quản
lý các trường đại học, cao đẳng
Căn cứ vào nội dung các quy định của pháp luật về quản lý các trường
đại học, cao đẳng có thể đề xuất các giải pháp cụ thể như sau:

download by :

18
a. Đổi mới công tác quản lý đào tạo và nghiên cứu khoa học nhằm
thực hiện tốt các chức năng cơ bản của cơ sở giáo dục đại học
Trên cơ sở kinh nghiệm của luật pháp về giáo dục đại học một số quốc
gia trên thế giới, tác giả đã đề ra các giải pháp về quản lý kế hoạch, về tuyển
sinh, đào tạo, nghiên cứu khoa học trong các trường đại học, cao đẳng.
Như trong khi chưa tiến hành xố bỏ chỉ tiêu biên chế, thì hằng năm
cơ quan quản lý nhà nước giao chỉ tiêu “một cục” cho trường căn cứ vào quy
định tỷ lệ sinh viên đối với giảng viên và tỷ lệ sinh viên có chỉ tiêu ngân sách
và sinh viên ngoài chỉ tiêu; căn cứ vào điều kiện cơ sở vật chất hiện có của
nhà trường như: diện tích đất đai, diện tích phịng học, số lượng và chất lượng
các phịng thí nghiệm, thực hành, thực tập, thư viện, thư viện điện tử, số đầu
sách.. . Các trường căn cứ vào chỉ tiêu đó có trách nhiệm tổ chức các lớp theo
đúng chỉ tiêu được giao và bảo đảm chất lượng đào tạo .
Tiêu chuẩn tuyển sinh: Đã được quy định thông qua các quy định của
quy chế tuyển sinh và xét duyệt điểm chuẩn cho từng trường. Các trường tự
quyết định lấy điểm chuẩn của mình.
Phương thức tuyển sinh: Giao quyền tự chọn hình thức thi cho các
trường để nhà trường tự chịu trách nhiệm về kết quả tuyển sinh của mình. Có
thể thực hiện theo phuơng thức Nhà nước tổ chức một kỳ thi hoặc nhiều kỳ
thi trong năm để các thí sinh có được kết quả đánh giá chuẩn mực của Nhà
nước, trên cơ sở kết quả đó thí sinh có thể đăng ký với bất kỳ trường đại học,
cao đẳng nào. Các trường sẽ đưa ra các tiêu chí, điều kiện để xét tuyển sinh
viên vào trường mình.
Về chương trình đào tạo, cơ quan quản lý nhà nước chỉ đề ra chuẩn
cho các loại hình đào tạo (về nhân lực, về cơ sở vật chất và quy chế đào tạo)
còn để cho các trường tự tổ chức đào tạo theo chuẩn đã ban hành trên tinh
thần chịu trách nhiệm về chất lượng và hiệu quả.
Nhà trường được tự chủ quyết định các biện pháp tổ chức thực hiện để

đạt được các điều kiện về bảo đảm chất lượng đào tạo và khả năng nghiên cứu

download by :


19
khoa học, chuyển giao cơng nghệ; mở rộng các hình thức đào tạo, bồi dưỡng
nâng cao trình độ cho người lao động và các hoạt động dịch vụ gắn với đào
tạo; tham gia tuyển chọn các cơng trình nghiên cứu khoa học và chuyển giao
công nghệ hằng năm của nhà nước; tổ chức sản xuất thử, sản xuất kinh doanh
các mặt hàng phù hợp với ngành nghề đào tạo; tiến hành các hoạt động hợp
tác theo mục tiêu, chức năng, nhiệm vụ của nhà trường; các trường được điều
chỉnh cơ cấu chuyên ngành đào tạo, hệ đào tạo thuộc các ngành được giao đào
tạo.
b. Cải tiến các quy định về quản lý trong lĩnh vực tổ chức, nhân sự tạo
sự đổi mới toàn diện trong quản lý giáo dục đại học
Phân cấp và mở rộng quyền tự chủ của nhà trường trong việc sắp xếp
tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, bổ sung cán bộ, sử dụng điều động và
thực hiện chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức nhà trường.
Tách chức năng quản lý nhà nước của các Bộ, ngành và nhiệm vụ quản lý của
các cơ quan chủ quản với quyền tự chủ hoạt động sự nghiệp của nhà trường.
Tiến tới xoá bỏ cơ quan chủ quản, thực hiện chế độ chủ sở hữu đối với cơ
quan nắm giữ phần lớn vốn của nhà trường.
c. Giao quyền tự chủ cho các trường đại học, cao đẳng trong lĩnh vực
tài chính nhằm tạo nguồn cho các trường xây dựng và phát triển
Tạo cơ sở pháp lý để nhà trường tự chủ về quản lý kinh phí hoạt động
thường xuyên, chủ động khai thác và huy động các nguồn lực xã hội để cùng
với nguồn lực nhà nước đầu tư nâng cao chất lượng và mở rộng quy mô đào
tạo của trường cũng như sử dụng kinh phí tiết kiệm để trả lương cao hơn cho
cán bộ, công chức, viên chức nhà trường trên cơ sở chất lượng và hiệu quả

công việc. Trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các trường đại học, cao
đẳng trong việc tổ chức công việc, sắp xếp bộ máy, sử dụng lao động và
nguồn lực tài chính để hoàn thành chức năng, nhiệm vụ được giao; phát huy
mọi khả năng của cơ sở giáo dục, tăng nguồn thu; từng bước giải quyết thu
nhập cho đội ngũ cán bộ, giảng viên.Nhà trường được làm chủ đầu tư các dự

download by :


20
án đầu tư cho nhà trường thuộc nhóm B bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước
và quyết định đầu tư nhóm C bằng nguồn vốn phát triển sự nghiệp của nhà
trường và vay vốn tín dụng ưu đãi của nhà nước phù hợp với quy hoạch phát
triển nhà trường đã được nhà nước phê duyệt. Các trường đại học phải được
tự chủ phê duyệt các dự án đầu tư xây dựng cơ bản dưới 20 tỷ đồng.
d. Tạo quyền chủ động cho các trường đại học, cao đẳng trong lĩnh
vực hợp tác quốc tế giúp các các trường đại học, cao đẳng nước nhà mở rộng
quan hệ hợp tác, góp phần hội nhập với hệ thống giáo dục đại học khu vực và
thế giới
Nhà nước cần có quy định giao cho nhà trường được chủ động được
phép mời các nhà giáo, nhà khoa học nước ngoài được tham gia giảng dạy,
nghiên cứu khoa học trong nhà trường. Nhà trường được sử dụng nguồn kinh
phí của mình để chủ động chi trả cho các hoạt động hợp tác quốc tế, mời các
nhà giáo, nhà khoa học trên thế giới đến với trường mình và cử các giảng
viên, cán bộ của trường mình học hỏi, tham quan nước ngồi nhằm nâng cao
chất lượng công tác đào tạo mà không cần phải xin cấp trên phê duyệt. Được
tự quyền thiết lập quan hệ với các trường đại học và cơ sở nghiên cứu, đào tạo
khác trong khu vực và quốc tế về đào tạo và nghiên cứu khoa học theo luật
pháp và quy định của Nhà nước.
đ. Hoàn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng trong

việc tổ chức thực hiện và xử lý vi phạm để các quy định của pháp luật được
ban hành có hiệu quả và khả thi
Sắp xếp, tổ chức bộ máy cơ quan quản lý giáo dục đại học từ Trung
ương tới địa phương để thực hiện tốt việc triển khai các văn bản, các quy định
của pháp luật về quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các trường đại học,
cao đẳng. Tổ chức tại các trường đại học, cao đẳng một bộ phận làm công tác
pháp chế. Đây sẽ là hệ thống chân rết để tổ chức thực hiện các bảo đảm pháp
luật. Khẩn trương tổ chức Hội đồng trường là cơ quan thực sự có quyền lực
hoạch định chính sách phát triển nhà trường, cũng như giám sát các hoạt động

download by :


21
của hiệu trưởng trong việc thực hiện nhiệm vụ. Thường xuyên, định kỳ tổ
chức các hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm tốn đối với nhà trường nhưng
khơng cản trở hoạt động của nhà trường. Triển khai việc đăng ký kiểm định
chất lượng giáo dục nhằm bảo đảm chất lượng hoạt động nhà trường, xây
dựng vị thế, thương hiệu các trường. Kiện toàn hệ thống cơ quan thanh tra,
nghiêm túc xử lý các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
Trên cơ sở các vấn đề về lý luận và thực trạng hiện hành về các quy
định của pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng, đồng thời trên cơ
sở các quan điểm chỉ đạo của Đảng, các văn bản pháp luật của Nhà nước và
điều kiện kinh tế xã hội Việt Nam, trên cơ sở tham khảo một số quy định của
pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng của nước ngồi, từ đó để rút
ra các quan điểm chỉ đạo việc hoàn thiện các quy định của pháp luật về quản
lý các trường đại học, cao đẳng. Phần lớn chương này tập trung đề ra các giải
pháp về hoàn thiện các quy định của pháp luật về quản lý các trường đại học

cao đẳng nhằm tạo quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các trường đại
học, cao đẳng ở Việt nam hiện nay, trong đó nêu ra các giải pháp cụ thể về
hình thức và về nội dung các quy định pháp luật quản lý các trường đại học,
cao đẳng.

download by :


22

KẾT LUẬN
Với mục đích đi sâu nghiên cứu, tìm hiểu để đề xuất phương hướng,
nội dung hoàn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng ở Việt
Nam hiện nay, Luận án đã đề cập tới những vấn đề cơ bản sau đây:
1. Phân tích các vấn đề lý luận làm cơ sở hoàn thiện pháp luật về quản
lý các trường đại học, cao đẳng, đó là: các khái niệm, nội dung, đặc điểm của
pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng; xác định vai trò của pháp
luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng trong pháp luật nước ta và trong
quá trình đổi mới giáo dục đại học Việt Nam; đề ra các tiêu chí trong việc
hồn thiện pháp luật về quản lý các trường đại học cao đẳng
2. Khái quát lại lịch sử phát triển của pháp luật về quản lý các trường
đại học, cao đẳng và các thành tựu, hạn chế của pháp luật về giáo dục đại học
từ Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến nay. Trong đó, tập trung phản ánh
thực trạng pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng và từ đó phân
tích, đánh giá những mặt được và khiếm khuyết các quy định của pháp luật về
quản lý các trường đại học, cao đẳng. Đây chính là cở sở thực tiễn quan trọng
để đề xuất các quan điểm, giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về quản lý các
trường đại học, cao đẳng trong các lĩnh vực này.
3. Phân tích các yêu cầu khách quan của việc hoàn thiện pháp luật về
quản lý các trường đại học, cao đẳng; đồng thời trên cơ sở các quan điểm chỉ

đạo của éảng, các văn bản pháp luật của Nhà nước và điều kiện kinh tế xã hội
Việt Nam để rút ra các quan điểm chỉ đạo việc hoàn thiện các quy định của
pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng, đồng thời trênc ơ sở tham
khảo một số quy định của pháp luật về quản lý các trường đại học, cao đẳng
của nước ngoài đề ra các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về quản lý các
trường đại học, cao đẳng Việt Nam đáp ứng yêu cầu đổi mới cơ bản và toàn
diện giáo dục đại học Việt nam và hội nhập quốc tế;
Luận án đã tập trung đề ra các giải pháp về hoàn thiện các quy định của
pháp luật về quản lý các trường đại học cao đẳng nhằm tạo quyền tự chủ và tự

download by :


23
chịu trách nhiệm của các trường đại học, cao đẳng ở Việt nam hiện nay, góp
phần đưa giáo dục đại học nước nhà hội nhập với khu vực và thế giới, cụ thể
nêu ra các giải pháp hoàn thiện về hình thức hệ thống các văn bản quy phạm
pháp luật quản lý các trường đại học, cao đẳng đủ về số lượng, chuẩn mực về
hình thức, điều chỉnh tất cả các quan hệ liên quan đến hoạt động quản lý, điều
hành của các cơ sở giáo dục đại học.
Đặc biệt là hoàn thiện về nội dung các quy định pháp luật quản lý các
trường đại học, cao đẳng, trong đó tập trung vào các vấn đề chủ yếu như: đổi
mới công tác quản lý đào tạo và nghiên cứu khoa học; cải tiến các quy định về
quản lý trong lĩnh vực tổ chức, nhân sự; giao quyền tự chủ cho các trường đại
học, cao đẳng trong lĩnh vực tài; tạo quyền chủ động cho các trường đại học,
cao đẳng trong lĩnh vực hợp tác quốc tế; hoàn thiện pháp luật về quản lý các
trường đại học, cao đẳng trong việc tổ chức thực hiện và xử lý vi phạm để các
quy định của pháp luật được ban hành có hiệu quả và khả thi./.

download by :