THU HOẠCH xây dựng quân đội về chính trị trong giai đoạn mới ý nghĩa đối với việc đấu tranh chống phi chính trị hoá quân đội hiện nay

THU HOẠCH-Xây dựng quân đội về chính trị trong giai đoạn mớiý nghĩa đối với việc đấu tranh chống phi chính trị hố qn đội hiện
nay

1. mở đầu
Lý luận và thực tiễn đã khẳng định: xây dựng quân đội kiểu mới
về chính trị là cơ sở để xây dựng quân đội về mọi mặt nhằm nâng cao
chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của quân đội là một
nguyên lý bất di, bất dịch. Tuy nhiên trong mỗi giai đoạn lịch sử, do
bối cảnh của cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc trong nước và
quốc tế; do sự tác động của những điều kiện kinh tế, chính trị, văn
hoá, xã hội; do yêu cầu nhiệm vụ cách mạng, mà yêu cầu, nội dung cụ
thể của xây dựng qn đội về chính trị có sự phát triển phù hợp với
giai đoạn đó.
Việc xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam về chính trị trong
giai đoạn hiện nay đang đặt ra những vấn đề rất mới cả về nhận thức,
tổ chức và hoạt động thực tiễn, đòi hỏi chúng ta phải vận dụng và phát
triển sáng tạo lý luận của chủ nghĩa Mác- Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh trong xây dựng quân đội ta về chính trị phù hợp với những yêu
cầu trong giai đoạn mới của cách mạng Việt Nam, góp phần nâng cao
chất lượng chính trị của quân đội, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây
dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt
Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới.


2

Mặt khác, trước tình hình thế giới và trong nước diễn biến hết
sức phức tạp, tác động đến nhiều mặt của đời sống xã hội mà trực tiếp
là sự phát triển đất nước và bảo vệ Tố quốc Việt Nam xã hội chủ
nghĩa. Chủ nghĩa đế quốc, đứng đầu là đế quốc Mỹ và các thế lực
phản động đang thực hiện âm mưu dùng chiến tranh tổng lực với

nhiều các biện pháp khác nhau: phi vũ trang và vũ trang, bằng chiến
lược “diễn biến hồ bình”. Dưới các chiêu bài như lợi dụng vấn đề dân
tộc, tôn giáo, nhân quyền, dân chủ, chống khủng bố, tham nhũng...để
can thiệp vào công việc nội bộ của đất nước ta. Hiện nay, chúng đang
thực hiện chống phá ta về chính trị tư tưởng nhằm xoá bỏ chủ nghĩa
Mác- Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; chúng dùng các biện pháp
nguỵ trang địi “phi chính trị hóa qn đội”, qn đội đứng ở vị trí
trung lập...Tình hình đó tác động rất lớn đối với nhân dân ta nói chung
và với qn đội nói riêng.
Vì vậy, để chuẩn bị chu đáo, đối phó kịp thời và có hiệu quả,
khơng bị bất ngờ với tình hình đó thì việc xây dựng và tăng cường
tiềm lực chính trị cho quân đội ta là tất yếu và càng trở lên cấp bách
hiện nay.
2. Những nội dung cơ bản
2.1. Tính tất yếu xây dựng quân đội về chính trị hiện nay.
Có thể nói rằng, việc xây dựng quân đội về chính trị là yêu cầu tất
yếu khách quan, là quy luật của chiến tranh cách mạng và chiến tranh
giải phóng dân tộc, nó xuất phát từ những lý do sau đây:

2


3

Một là, xuất phát từ lý luận của chủ nghĩa Mác- Lênin xây dựng
quân đội về chính trị.
Cũng như giai cấp và nhà nước, chiến tranh và quân đội là những
hiện tượng chính trị- xã hội. Sự xuất hiện của chiến tranh và quân đội
gắn chặt với sự xuất hiện của giai cấp và nhà nước. Quân đội ra đời
trong giai đoạn phát triển nhất định của xã hội loài người, khi xuất hiện

chế độ tư hữu và loài người bị phân chia thành giai cấp. Khi xuất hiện bộ
máy cưỡng bức đặc biệt là nhà nước, thì cũng đẻ ra thiết chế xã hội mới
về chất là quân đội. Bản chất của quân đội là công cụ của nhà nước, giai
cấp tổ chức ra nó, trung thành với lợi ích của giai cấp, nhà nước; nhà
nước nào tổ chức ra qn đội thì đều phải quan tâm đến nó. Lênin viết:
“Giai cấp vô sản muốn là giai cấp thống trị và nếu nó thực sự thống trị,
thì nó phải tỏ rõ điều đó bằng tổ chức quân sự của mình” 1. Theo
Ăngghen: “Qn đội là một tập đồn người vũ trang có tổ chức, do nhà
nước xây dựng nên và dùng vào cuộc chiến tranh tấn công hoặc chiến
tranh phòng ngự”2. Đây là định nghĩa kinh điển về quân đội, cho chúng
ta phương pháp luận để định nghĩa quân đội hiện nay. Theo đó, “Quân
đội, tổ chức vũ trang chuyên nghiệp (tập trung, thường trực) do một tập
đoàn nhà nước, tập đồn chính trị hoặc phong trào chính trị làm chức
năng nhà nước xây dựng để tiến hành đấu tranh vũ trang nhằm thực hiện
mục đích chính trị của nhà nước, tập đồn hay phong trào đó” 3. Vì vậy,
1

V.I.Lênin, Bàn về bảo vệ tổ quốc, Nxb QĐND, H. 1975.
Giáo trình Học thuyết Mác- Lênin về chiến tranh và quân đội, Nxb QĐnd, H 2001, tr 160.
3
Giáo trình Học thuyết Mác- Lênin về chiến tranh và quân đội, Nxb QĐnd, H 2001, tr 160tr 161.
2

3


4

quân đội là công cụ bạo lực của nhà nước, của giai cấp nhất định do đó
quân đội thực hiện mục tiêu chính trị của giai cấp, nhà nước đã tổ chức

và ni dưỡng nó mà chủ yếu phục vụ cho chiến tranh. Về vấn đề này,
Lênin khẳng định: “Chiến tranh là sự tiếp tục của chính trị bằng những
biện pháp khác (cụ thể là bằng bạo lực)” 4. Tức là phải tổ chức ra lực
lượng vũ trang để thực hiện mục tiêu đề ra. Theo quan điểm của
Claudơvít- một trong những tác giả sâu sắc nhất về những vấn đề quân
sự đã viết: “Chiến tranh chỉ là sự kế tục đơn thuần của chính trị bằng
những biện pháp khác”5. Lênin đánh giá cao luận điểm đó, đồng thời
cũng chỉ ra những hạn chế của ơng hiểu về chính trị như là trí tuệ của
quốc gia, chính trị chung chung. Ông viết: “Chiến tranh chỉ là một sự
tiếp tục của chính trị bằng những biện pháp khác. Đó là cơng thức của
Claudơvít, một trong những cây bút vĩ đại viết về lịch sử chiến tranh;
những tư tưởng của ông đã được Hêghen làm cho phong phú thêm. Và
quan điểm của Mác và Ăngghen ln ln cũng chính là như vậy, các
ông coi bất cứ cuộc chiến tranh nào cũng đều là sự tiếp tục của chính trị
của một số cường quốc hữu quan nào đó- và của các giai cấp khác nhau
trong nội bộ những cường quốc đó- trong một thời gian nhất định” 6.
Như vậy, sự xuất hiện quân đội trong lịch sử bao giờ cũng gắn với chế
độ tư hữu, giai cấp và nhà nước và chiến tranh. Chiến tranh là sự kế tục
của chính trị bằng thủ đoạn bạo lực; quân đội là công cụ để tiến hành
chiến tranh, để thực hiện mục đichd chính trị của một giai cấp, một nhà
4
5
6

V.I.Lênin, Toàn tập, Nxb Tiến bộ, M. 1980, Tập 26, tr 397.
Giáo trình Học thuyết Mác- Lênin về chiến tranh và quân đội, Nxb QĐND, H. 2001, tr 79.
V.I.Lênin, Toàn tập, Nxb Tiến bộ, M. 1980, Tập 26, tr 275- tr 276.

4

5

nước nhất định. Trong đó qn đội là cơng cụ chủ yếu nhất để thực hiện
mục đích chính trị của chiến tranh do giai cấp, nhà nước phát động.
Nhưng Lênin chỉ ra sự khác nhau cơ bản giữa “chính trị” mà giai cấp vơ
sản quan niệm với thứ “chính trị” như cách hiểu của Claudơvít. Theo đó,
Lênin khẳng định: “chính trị là sự phản ánh tập trung của kinh tế” 7, và
“chính trị là mối quan hệ giữa các giai cấp các dân tộc” 8, chính trị là sự
thống nhất giữa đường lối đối ngoại và đường lối đối nội. Như vậy, theo
cách hiểu của Lênin thì quân đội là lực lượng đặc biệt của một giai cấp,
là công cụ bạo lực vũ trang chủ yếu của nhà nước để tiến hành chiến
tranh nhằm thực hiện mục đích chính trị và cuối cùng là mục đích kinh
tế của giai cấp. Như vậy, chiến tranh và quân đội có mối liên hệ chặt chẽ
với chính trị- chính trị giai cấp và với kinh tế.
Như vậy, quan điểm của Lênin đó là sự lệ thuộc của những mục
đích chính trị đối với các lợi ích kinh tế và chính trị của các giai cấp và
các nhà nước đang đấu tranh với nhau. Chính luận điểm này mà Ơng đã
phát triển nên một tầm cao mới về bản chất của chiến tranh. Lênin viết:
“Chiến tranh chẳng qua chỉ là chính trị từ đầu đến cuối, chỉ là sự tiếp tục
thực hiện cùng những mục đích... của các giai cấp...với những phương
pháp khác mà thơi”9. Nếu áp dụng quan điểm đó vào xem xét cuộc chiến
tranh hiện tại, chúng ta sẽ thấy được rằng đó là cuộc chiến tranh ăn
cướp, nó mang mục đích chính trị của các nước đế quốc, của giai cấp áp
bức bóc lột. Như vậy, theo Lênin đây là cơ sở khoa học để các nhà kinh
7
8
9

V.I.Lênin, Toàn tập, Nxb Tiến bộ, M. 1976, Tập 42, tr 349.

V.I.Lênin, Toàn tập, Nxb Tiến bộ, M. 1978, Tập 49, tr 500.
V.I.Lênin, Toàn tập, Nxb Tiến bộ, M. 1981, Tập 32, tr 32, tr 356.

5


6

điển đánh giá các cuộc chiến tranh, kể cả chiến tranh hiện tại: “Chỉ cần
xét cuộc chiến tranh hiện tại, trên phương diện là một sự tiếp tục của
chính trị của những cường quốc “lớn” và của những giai cấp chủ yếu
trong các cường quốc ấy, là đủ thấy ngay được tính chất phản lịch sử rành
rành, tính chất lừa bịp, giả dối của các ý kiến cho rằng có thể biện hộ cho
tư tưởng “bảo vệ tổ quốc” trong cuộc chiến tranh này”10. Lênin đặc biệt
chú ý đến mục đích chính trị, khơng nên áp đặt mục đích chính trị một
cách chung chung. Bởi vì, theo Lênin, “Trong lịch sử, đã từng nhiều lần
có những cuộc chiến tranh tiến bộ,- mặc dù những cuộc chiến tranh này,
cũng như bất cứ cuộc chiến tranh nào khác, không tránh khỏi đem lại
những nỗi khủng khiếp, tai hoạ, đau khổ,- nghĩa là những cuộc chiến
tranh có ích cho sự phát triển của nhân loại, góp phần tiêu diệt những
chế độ đặc biệt có hại và phản động” 11. Đó là những cuộc chiến tranh do
giai cấp bị áp bức tiến hành nhằm xố bỏ chế độ áp bức bóc lột; muốn
tiến hành chiến tranh thì nhà nước, giai cấp đó phải tổ chức ra quân độilà lực lượng chính trị đặc biệt, và rõ ràng, qn đội khơng thể đứng
ngồi chính trị.
Trong khi chăm lo xây dựng sức mạnh toàn diện của quân đội, để
làm cho quân đội kiểu mới thực sự trung thành và phục vụ lợi ích của
giai cấp vơ sản, Mác, Ăngghen và Lênin hết sức chăm lo xây dựng quân
đội về chính trị, nhất là chăm lo củng cố và tăng cường bản chất giai cấp
công nhân cho qn đội, coi đó là vấn đề sống cịn của quân đội cách
10

11

V.I.Lênin, Toàn tập, Nxb Tiến bộ, M. 1978, Tập 49, tr 398.
V.I.Lênin, Toàn tập, Nxb Tiến bộ, M. 1980, Tập 26, tr 390- tr 391.

6


7

mạng, là một trong những nguyên tắc hết sức cơ bản trong xây dựng
quân đội kiểu mới. Trong quá trình xây dựng qn đội về chính trị, các
ơng thường xun quan tâm xây dựng trên cả ba phương diện chính trị,
tư tưởng và tổ chức. Đó là việc giáo dục mục tiêu, lý tưởng chiến đấu
của giai cấp công nhân; giáo dục hệ tư tưởng Mác- Lênin và đường lối,
nguyên tắc tổ chức của giai cấp công nhân cho quân đội.
Như vậy, xây dựng quân đội về chính trị theo nghĩa đó là cả yếu tố
chính trị tinh thần và yếu tố chính trị vật chất của quân đội (xây dựng tổ
chức quân đội), đây là những yếu tố cơ bản, quyết định trong sức mạnh
chiến đấu của quân đội. Theo lý luận của các nhà kinh điển của chủ
nghĩa Mác- Lênin bàn về chiến tranh và quân đội, các ông đều cho rằng,
muốn đánh giá đúng đắn khả năng chiến đấu của quân đội, không chỉ
xem xét yếu tố vũ khí, trang bị kỹ thuật qn sự, mà cịn phải xem xét
đến tinh thần quyết chiến, khả năng chịu đựng gian khổ của nó trong
chiến tranh. Lênin viết: “Trong mọi cuộc chiến tranh rút cuộc thắng lợi
hay thất bại đều tuỳ thuộc vào tâm trạng của quần chúng đang đổ máu
trên chiến trường”12. Điều đó cho ta thấy sự khẳng định của Lênin như là
một chân lý, như một quy luật khách quan quan trọng nhất của chiến
tranh. Quy luật này thể hiện đặc biệt rõ nét (có tính chất điển hình) trong
những cuộc chiến tranh mà một bên theo đuổi mục đích chính nghĩa,

cịn một bên là xâm lược.

12

V.I.Lênin, Toàn tập, Nxb Tiến bộ, M. 1979, Tập 41, tr 147.

7


8

Yếu tố chính trị giữ vai trị quyết định trong chiến tranh. Bởi vì, yếu
tố chính trị tinh thần khi được thấm nhuần, nó trở thành sức mạnh vật
chất, làm cho sức mạnh chiến đấu của quân đội được tăng lên gấp bội.
Chỉ có tinh thần chính trị cao thì quân đội mới có thể chịu đựng mọi khó
khăn, gian khổ, hy sinh ác liệt của cuộc chiến tranh hiện đại, nâng cao
hiệu quả của các loại vũ khí hiện đại ở mức cao nhất. Ngược lại tinh
thần chính trị thấp sẽ làm cho qn đội khơng những khơng có sức chiến
đấu mà cịn mất phương hướng mục tiêu chính trị, khơng sử dụng và
phát huy hiệu quả vũ khí trang bị cho dù vũ khí tối tân hiện đại. Do vậy,
việc xây dựng quân đội về chính trị là một vấn đề tất yếu, cơ bản hàng
đầu quyết định sức mạnh chiến đấu của quân đội.
Như vậy, Mác, Ăngghen và Lênin còn quan tâm xây dựng, củng cố
và phát triển mối quan hệ giữa quân đội với nhân dân; các mối quan hệ
trong nội bộ quân đội; quan hệ “cán- binh”; tinh thần đoàn kết, dân chủ,
kỷ luật trên cơ sở thống nhất về nghĩa vụ và quyền lợi; tăng cường củng
cố và phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa các quân đội xã hội chủ
nghĩa; nâng cao vai trò lãnh đạo của đảng cộng sản đối với quân đội; đấu
tranh bác bỏ luận điểm sai lầm và phản động của giai cấp tư sản v.v..
Hai là, xuất phát từ việc xây dựng quân đội về chính trị theo tư

tưởng Hồ Chí Minh.
Trên cơ sở kế thừa, vận dụng và phát triển lý luận của chủ nghĩa
Mác- Lênin về xây dựng quân đội kiểu mới vào điều kiện cụ thể của
nước ta; kinh nghiệm và truyền thống đấu tranh giữ nước của dân tộc

8


9

Việt Nam; kế thừa tinh hoa quân sự nhân loại; trực tiếp là tham gia lãnh
đạo các cuộc đấu tranh, chủ tịch Hồ Chí Minh đã tổng kết thực tiễn và
phát triển lý luận về chiến tranh, quân đội ở các nội dung cơ bản của nó.
Hồ Chí Minh đã khẳng định nhiều nội dung đối với quân đội trong đó
khẳng định sự ra đời của quân đội là tất yếu lịch sử, là vấn đề có tính
quy luật trong đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc và đấu tranh giải
phóng của dân tộc Việt Nam.
Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của cách mạng, trên cơ sở nắm vững
lý luận chủ nghĩa Mác- Lênin, nắm vững đặc điểm xã hội và điều kiện
cụ thể của Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định, để xây dựng lực
lượng vũ trang cách mạng, phải xây dựng lực lượng chính trị của quần
chúng, từ lực lượng chính trị mà phát triển thành lực lượng quân sự, từ
đấu tranh chính trị mà chuyển thành đấu tranh quân sự. Hồ Chí Minh đã
lập luận và cho rằng sự ra đời của quân đội là tất yếu, nó xuất phát từ
nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam. Người viết: “Dân tộc Việt Nam nhất
định phải được giải phóng. Muốn đánh chúng phải có lực lượng quân sự.
Muốn có lực lượng quân sự phải có tổ chức”13. Cùng với việc tổ chức ra
quân đội, theo Hồ Chí Minh phải chú trọng xây dựng bản lĩnh chính trị
cho qn đội, coi trọng giáo dục, ni dưỡng, xây dựng phẩm chất chính
trị cho qn đội, đó là cơ sở để xây dựng quân đội cách mạng. Trong Chỉ

thị thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, Chỉ thị nêu rõ:
“Tên Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng qn nghĩa là chính trị trọng
13

Hồ Chí Minh, Với các lực lượng vũ trang nhân dân, Nxb QĐND, H. 1962, tr 125.

9


10

hơn qn sự”14, “Qn sự mà khơng có chính trị như cây khơng có gốc,
vơ dụng lại có hại”15. Hồ Chí Minh lập luận rằng chính trị khơng chỉ có
chính trị tinh thần mà chính trị bao hàm tổng hồ các yếu tố tạo nên sức
mạnh chiến đấu của quân đội. Người viết: “Chính trị biểu hiện ra trong
lúc đánh giặc”16. Chủ tịch Hồ Chí Minh ln đặt lên hàng đầu vấn đề
xây dựng quân đội về chính trị, xây dựng và tăng cường bản chất giai
cấp cơng nhân, tính nhân dân và tính dân tộc của quân đội làm cho qn
đội ta ln ln là lực lượng chính trị trung thành và tin cậy của Đảng,
của Nhà nước và của nhân dân. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về xây dựng
quân đội về chính trị biểu hiện ở các nội dung cơ bản như sau: Người đặt
lên hàng đầu vấn đề xây dựng quân đội về chính trị, lấy xây dựng chính
trị làm cơ sở cho mọi mặt xây dựng khác, coi việc xây dựng nhân tố
chính trị tinh thần là một trong những nhân tố quyết định đến tiến trình
và kết cục của chiến tranh; tăng cường củng cố bản chất giai cấp công
nhân cho quân đội nhân dân, trong đó thành phần tham gia quân đội cơ
bản là con em các tầng lớp lao động, chủ yếu là nơng dân, đó là đóng
góp lớn của Hồ Chí Minh về lý luận xây dựng quân đội kiểu mới; bên
cạnh đó Người ln quan tâm đến việc xây dựng toàn diện các yếu tố
khác tạo thành sức mạnh chiến đấu tổng hợp của quân đội cách mạng,

không tuyệt đối hố vai trị của yếu tố chính trị- tinh thần. Thực tiễn đã
chứng minh hơn 60 năm xây dựng quân đội về chính trị theo tư tưởng
Hồ Chí Minh, chúng ta đã tạo nên được sức mạnh chính trị tinh thần to
14
15
16

Hồ Chí Minh, Tồn Tập, Nxb CTQG, H. 2001, Tập 5, tr 768.
Hồ Chí Minh, Tồn Tập, Nxb CTQG, H. 2001, Tập 6, tr 318.
Hồ Chí Minh, Tồn Tập, Nxb CTQG, H. 2001, Tập 6, tr 319.

10


11

lớn của quân dội ta để chiến đấu và chiến thắng những đội quân xâm
lược nhà nghề, góp phần vào sự nghiệp độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã
hội, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Ba là, xuất phát từ cuộc đấu tranh tư tưởng lý luận, đấu tranh ý
thức hệ ở nước ta hiện nay.
Hiện nay, cùng với những tàn dư của tư tưởng phong kiến, tư tưởng
tiểu tư sản là hệ tư tưởng tư sản, chủ nghĩa chống cộng công khai và chủ
nghĩa cơ hội hữu khuynh, xét lại đang tấn công toàn diện và mạnh mẽ
vào bản chất cách mạng của qn đội ta. Chiến lược “Diễn biến hồ
bình” của kẻ thù rất coi trọng mặt trận tư tưởng và văn hoá trong chống
phá cách mạng nước ta, bằng nhiều thủ đoạn khác nhau chúng làm th
hố về chính trị, tư tưởng đạo đức, lối sống của cán bộ, chiến sỹ, làm
cho qn đội ta biến chất về chính trị.
Vì vậy, cuộc đấu tranh trên ý thức hệ đang diễn ra ngày càng gay

gắt, đây là cuộc chiến khơng có khói lửa, khơng có tiếng súng, khơng dễ
dàng nhận rõ mặt kẻ thù như trong chiến tranh vũ trang trước đây, đòi
hỏi Quân đội phải chỉ chiến đấu trên mặt trận lý luận tư tưởng mà còn
phải chống lại cả nguy cơ “tự diễn biến” từ bên trong, vì vậy phải xây
dựng chính trị để giữ vững cuộc đấu tranh này. Đồng thời có những biện
pháp cần thiết để giáo dục chủ nghĩa Mác- Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh làm cho hệ tư tưởng đó trở thành hệ tư tưởng chủ đạo trong đời
sống tinh thàn của quân đội, là một nội dung rất cơ bản, có ý nghĩa quyết
định đến xây dựng quân đội về chính trị.

11


12

Bốn là, xuất phát từ điều kiện kinh tế- xã hội, giai cấp ở nước ta
hiện nay.
Hiện nay, chúng ta đang xây dựng kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa, sự phát triển của kinh tế, sự ổn định chính trị của đất nước
đã tác động tích cực đến nhận thức chính trị, tư tưởng, tình cảm, tâm lý
của cán bộ, chiến sỹ trong quân đội, lòng tin vào Đảng, vào chế độ được
củng cố, ý thức, trách nhiệm chính trị đối với sự nghiệp xây dựng quân
đội, củng cố quốc phòng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chế độ
được nâng cao, làm tăng thêm sức mạnh chính trị- tinh thần của quân
đội ta.
Mặt khác, Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước xã hội chủ nghĩa của
chúng ta đang chuyển dịch cơ cấu kinh tế, làm cho bộ mặt kinh tế- xã
hội có biến đổi, do đó nó làm phân hố, phân tầng giai cấp xã hội. Một
mặt, có xu hướng xích lại gần nhau, liên kết, hợp tác với nhau, trên cơ sở
khối đại đồn kết tồn dân tộc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội

công bằng, dân chủ, văn minh. Mặt khác, cơ cấu xã hội- giai cấp không
thuần nhất, phát triển đa dạng, đan xen, thâm nhập vào nhau, vừa hợp
tác, vừa đấu tranh dẫn tới sự không thuần nhất về chính trị- tư tưởng, sự
xuất hiện các khuynh hướng chính trị- tư tưởng khác nhau, thậm chí đối
lập nhau là điều kiện khơng thể tránh khỏi; do đó thành phần tham gia
vào Quân đội có những biến đổi, nó sẽ tác động đến quá trình xây dựng
quân đội về chính trị; cùng với sự biến đổi đó là nhiều thành phần gia
nhập vào Quân đội, vì vậy, phải xây dựng quân đội về chính trị.

12


13

Tuy nhiên, bên cạch sự tác động tích cực của sự biến đổi kinh tế- xã
hội đến xây dựng quân đội về chính trị, nền kinh tế nhiều thành phần và
mặt trái của cơ chế thị trường đã làm xuất hiện những tiêu cực mới trên
mọi phương diện, tác động khơng nhỏ đến xây dựng qn đội về chính
trị như: ý thức giác ngộ chính trị; nhận thức về con đường đi lên chủ
nghĩa xã hội; sự thoái hoá về phẩm chất đạo đức lối sống ở một bộ phận
cán bộ chiến sỹ bị giảm sút.
Vì vậy, địi hỏi phải kiên định con đường xã hội chủ nghĩa giữ vững
định hướng chính trị, kiên định mục tiêu, lý tưởng, con đường xã hội
chủ nghĩa mà Đảng cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh và
nhân dân ta đã lựa chọn là vấn đề cốt tử trong xây dựng qn đội về
chính trị, đồng thời làm nịng cốt cho giữ vững định hướng chính trị
trong xây dựng đất nước.
Năm là, xuất phát từ cuộc khủng hoảng chế độ xã hội chủ nghĩa
ở Đông Âu và Liên xô hiện nay.
Sự sụp đổ mơ hình xã hội chủ nghĩa ở Liên xơ và Đơng Âu, đây là

bài học đau xót và là lời cảnh tỉnh cho những ai xa rời những nguyên lý,
nguyên tắc của chủ nghĩa Mác- Lênin về xây dựng quân đội kiểu mới,
nhất là vấn đề xây dựng quân đội về chính trị, củng cố và tăng cường
bản chất giai cấp công nhân của quân đội kiểu mới. Mặt khác, sự sụp đổ
đó đã làm cho tương quan so sánh lực lượng giữa cách mạng và phản
cách mạng thay đổi bất lợi cho chủ nghĩa xã hội, nó tác động mạnh mẽ
đến tư tưởng chính trị của cán bộ chiến sỹ Quân đội ta trên nhiều

13


14

phương diện. Sự sụp đổ đó có nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên
nhân về sự sụp đổ về xây dựng chính trị. Cuộc đấu tranh giai cấp dân tộc
tiếp tục diễn ra trong điều kiện mới, nội dung mới, hình thức phức tạp,
dưới những sứac thái mới, mà tính chất của chúng khơng kém phần gay
go, quyết liệt. Vì vậy phải xây dựng Quân đội về chính trị để quân đội
đứng vững trước các vấn đề phức tạp đó.
Sáu là, xuất phát từ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa ở
nước ta trong giai đoạn mới.
Hiện nay, nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, nhiệm vụ
xây dựng nền quốc phịng tồn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân
dan trong giai đoạn hiện nay có bước phát triển mới. Tư duy bảo vệ Tổ
quốc đã phát triển thành tư duy mới một cách toàn diện hơn bao gồm
các lĩnh vực, như Văn kiện Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ X
đã xác định: “Xây dựng nền quốc phịng tồn dân và an ninh nhân dân
vững mạnh toàn diện; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, độc lập, chủ quyền,
thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế
độ xã hội chủ nghĩa; ngăn ngừa, đẩy lùi và làm thất bại mọi âm mưu,

hoạt động chống phá, thù địch, không để bị động, bất ngờ” 17. Như vậy,
bảo vệ Tổ quốc hiện nay bao gồm các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn
hố, xã hội, ngoại giao, qn sự; về xây dựng nền quốc phịng tồn dân,
xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng quân đội nhân dân để
chủ động ứng phó với mọi tình huống, ngăn ngừa chiến tranh, tạo môi
17

ĐCSVN, Chuyên đề nghiên cứu Nghị quyết Đại hội X của Đảng, Nxb CTQG, H. 2006, tr
175.

14


15

trường hồ bình, thuận lợi để phát triển đất nước, đồng thời chuẩn bị sẵn
sàng tiến hành thắng lợi chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc. Kết hợp
chặt chẽ quốc phòng an ninh với đối ngoại; quốc phòng, an ninh, đối
ngoại với xây dựng kinh tế, xây dựng đất nước. Trong đó nhiệm vụ xây
dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc là hai nhiệm vụ gắn bó chặt chẽ, quan
hệ khăng khít với nhau.
Hơn nữa, cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại phát triển
với tốc độ phi thường, nó đã đật được những tiến bộ vượt bậc, làm xuất
hiện nhiều nhân tố mới, tác động tới mọi mặt của đời sống kinh tế xã hội
thế giới, chủ nghĩa đế quốc đứng đầu là đế quốc Mỹ và các thế lực thù
địch đang lợi dụng những thành tựu khoa học đó vào lĩnh vực quân sự,
chúng sử dụng vũ khí cơng nghệ cao làm địn răn đe, đồng thời sử dụng
nhiều phương thức khác nhau trong đó có phương thức phi vũ trang,
chúng sử dụng chiến lược “Diễn biến hồ bình”, sử dụng các biện pháp
kinh tế, chính trị, tư tưởng văn hố, lối sống...nếu khơng thành cơng

chúng sẽ sử dụng địn đánh phủ đầu bằng vũ khí cơng nghệ cao. Trong
những hình thức đó, chúng đang chống phá chúng ta về chính trị tư
tưởng và coi đó là biện pháp hàng đầu. Vì vậy, với chúng ta cũng phải
đặt xây dựng mặt trận chính trị tư tưởng cũng phải được đặt lên hàng
đầu và hết sức cần thiết để chống lại âm mưu thủ đoạn đó của kẻ thù.
Mặt khác, một bộ phận cán bộ chiến sỹ ta xa rời bản chất giai cấp
công nhân, mơ hồ mục tiêu lý tưởng, dao động tư tưởng, phẩm chất lối
sống bị sa sút...Vì vậy, phải xây dựng Quân đội tinh nhuệ về chính trị.

15


16

Tóm lại, xuất phát từ những vấn đề nêu trên địi hỏi việc xây dựng
qn đội về chính trị trong tình hình hiện nay vừa mang tính tất yếu
khách quan, vừa là nhiệm vụ cơ bản lâu dài, đồng thời cũng vừa trở lên
cấp bách hiện nay.
2.2. Nội dung xây dựng qn đội về chính trị hiện nay.
2.2.1. Vai trị xây dựng quân đội về chính trị hiện nay
Xây dựng quân đội về chính trị là vấn đề cơ bản, quan trọng nhất
trong nâng cao sức mạnh chiến đấu của quân đội. Xây dựng Quân đội
nhân dân Việt Nam về chính trị là gốc, là cơ sở cho nâng cao sức mạnh
chiến đấu của Quân đội ta hiện nay. Biểu hiện trên các vấn đề sau đây:
Một là, xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam về chính trị là nhằm
làm cho Quân đội ta thực sự là công cụ sắc bén chủ yếu của Đảng cộng
sản Việt Nam và Nhà nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam về chính trị là nhằm làm
cho Quân đội ta thực sự là công cụ sắc bén chủ yếu của Đảng và Nhà
nước ta để sẵn sàng đối phó với mọi tình huống.

Hai là, sự ổn định chính trị của Qn đội sẽ góp phần ổn định chính trị
của đất nước; giữ vững định hướng chính trị cho Qn đội sẽ góp phần
giữ vững định hướng chính trị của đất nước
Quân đội nhân dân Việt Nam là lực lượng quần chúng được vũ
trang, là tổ chức chính trị xã hội- tổ chức đặc biệt. Vì vậy, sự ổn định
chính trị của Qn đội sẽ góp phần ổn định chính trị của đất nước.

16


17

Nếu như Quân đội nhân dân Việt Nam bị chệch hướng về chính trị
thì đó là nguy cơ của đất nước. Quân đội là cơ sở xã hội của Đảng cộng
sản Việt Nam, là thành phần cấu thành của Nhà nước ta. Do đó Qn đội
bị chệch hướng thì đó là nguy cơ của đất nước.
Ba là, phải giữ vững bản chất, mục tiêu chiến đấu cho Quân đội ta.
Bản chất của Quân đội ta là công cụ bạo lực vũ trang của Đảng
cộng sản Việt Nam và Nhà nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
nhằm bảo vệ lợi ích căn bản của Đảng và của Nhà nước ta.
Bản chất giai cấp của Quân đội ta mang bản chất cách mạng của
giai cấp cơng nhân, trong đó thống nhất tính giai cấp, tính nhân dân và
tính dân tộc. Sự thống nhất đó xem như một biểu hiện có tính quy luật
của q trình phát sinh, phát triển của qn đội kiểu mới của giai cấp vơ
sản, đó là thể hiện tính đặc thù, đặc sắc ở Việt Nam. Tính nhân dân của
quân đội ta được bắt nguồn một cách khách quan, từ sự nghiệp chiến
đấu của quân đội ta: “Bộ đội ta là bộ đội của dân” 18, do đó qn đội ta
mang tính nhân dân rộng rãi và sâu sắc. Mặt khác, thành phần xuất thân
của cán bộ chiến sĩ của quân đội ta phần lớn từ nông thôn, là con em của
các tầng lớp nhân dân lao động, của các dân tộc anh em trong cộng đồng

người Việt Nam, tự giác gia nhập quân đội. Tuy nhiên, tính nhân dân
khơng tự nhiên hình thành và phát triển, mà phải thông qua giáo dục, rèn
luyện trong thực tiễn chiến đấu dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt

18

Hồ Chí Minh, Với các lực lượng vũ trang nhân dân, Nxb QĐND, H 1962, tr 215.

17


18

Nam. Chính sự gắn bó máu thịt giữa qn đội với nhân dân đã bảo đảm
cho quân đội “trung với nước, hiếu với dân”.
Mục tiêu chiến đấu của Quân đội ta thống nhất với mục tiêu của
Đảng và Nhà nước ta đó là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Bởi vì
quân đội ta là một bộ phận trọng yếu của kiến trúc thượng tầng, là công
cụ của Đảng cộng sản Việt Nam và Nhà nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa
Việt Nam, ra đời do nhu cầu giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải
phóng người lao động, nhằm thực hiện mục tiêu cao cả nhất là độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Do đó, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội là mục tiêu chiến đấu của quân đội ta.
Thực tiễn đã chứng minh sự thống nhất giữa tính giai cấp, tính nhân
dân và tính dân tộc của quân đội ta.
Bốn là, xây dựng Quân đội về chính trị để vơ hiệu hố âm mưu
“diễn biến hồ bình” của kẻ thù đối với Quân đội ta.
Hiện nay, kẻ thù đang tiến công vào quân đội, với chiêu bài hết sức
thâm độc là đòi tách sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam đối với
Quân đội nhân dân Việt Nam. Do đó, việc xây dựng Qn đội về chính

trị sẽ vơ hiệu hố âm mưu “diễn biến hồ bình” của kẻ thù đối với Quân
đội ta.
2.2. 2. Nội dung xây dựng quân đội về chính trị hiện nay .
Quân đội nhân dân Việt Nam là quân đội kiểu mới của giai cấp vô
sản, do Đảng cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức lãnh

18


19

đạo, giáo dục và rèn luyện, chiến đấu vì mục tiêu lý tưởng của Đảng, của
giai cấp công nhân và nhân dân lao động nhằm giải phóng dân tộc, xây
dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản ở Việt Nam và làm tròn
nghĩa vụ quốc tế cao cả.
Quân đội nhân dân Việt Nam từ nhân dân mà ra, chiến đấu vì mục
tiêu lý tưởng của Đảng, vì lợi ích của nhân dân. Do vậy, nó vừa có tính
giai cấp, tính nhân dân sâu sắc, vừa mang tính quốc tế cao cả. Quân đội
nhân dân Việt Nam do Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối, trực
tiếp về mọi mặt, là công cụ bạo lực sắc bén của Nhà nước chun chính
vơ sản, chiến đấu vì độc lập tự do cho dân tộc, vì sự nghiệp xây dựng
chủ nghĩa xã hội ở nước ta và trên thế giới. Vì vậy, xây dựng Quân đội
nhân dân Việt Nam vững mạnh tồn diện, trong đó lấy xây dựng về mặt
chính trị là nhiệm vụ cơ bản xuyên suốt trong quá trình tổ chức, xây
dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội ta. Xây dựng quân đội về
chính trị trước hết phải giáo dục sâu sắc chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh để quân đội giác ngộ mục tiêu lý tưởng, giác ngộ định
hướng xã hội chủ nghĩa, nhất trí với các quan điểm đường lối của đảng
trong từng giai đoạn. Phải giác ngộ cho quân đội thấm nhuần những
quan điểm của Đảng về nhiệm vụ quốc phòng và an ninh trong giai đoạn

hiện nay, đặc biệt là hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng chủ nghĩa xã hội
và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, sự kết hợp giữa quốc phòng và an
ninh, quốc phòng với kinh tế. Quân đội luôn lấy chủ nghĩa Mác- Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng. Theo quan điểm của Chủ

19


20

tịch Hồ Chí Minh: “Học tập chính cương, chính sách của Đảng cho hiểu
mà làm cho đúng tức là thực hành chủ nghĩa Mác- Lênin” 19. Đồng thời,
phải kiên quyết đấu tranh chống mọi quan điểm cơ hội, xét lại, chống
quan điểm “phi chính trị hố” qn đội. Phải giữ vững sự lãnh đạo tuyệt
đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội. Nhận thức sâu sắc
những âm mưu và thủ đoạn của kẻ thù để kiên quyết đấu tranh cả bằng
vũ trang và phi vũ trang để bảo vệ chế độ, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của
Tổ quốc, bảo vệ mọi lĩnh vực của đất nước. Do đó, phải xây dựng các tổ
chức đảng trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, xây
dựng đời sống tinh thần, văn hoá, phát huy truyền thống dân chủ, nâng
cao trình độ học vấn chun mơn nghiệp vụ, tính tổ chức, tính kỷ luật
trong quân đội.
Nội dung xây dựng chính trị cho Quân đội nhân dân Việt Nam cần
tập trung vào những nội dung như: Không ngừng củng cố và tăng cường
bản chất giai cấp công nhân (trên cả 3 phương diện: chính trị, tư tưởng
và tổ chức), tính nhân dân và tính dân tộc; Củng cố vững chắc sự lãnh
đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng cộng sản Việt Nam đối với
quân đội; Củng cố và phát triển mối quan hệ máu thịt giữa quân đội với
nhân dân; Tăng cường đoàn kết, dân chủ, bình đẳng trong nội bộ quân
đội; Xây dựng các tổ chức, con người có chất lượng chính trị cao, có

phẩm chất chính trị và năng lực hoạt động chính trị thực tiễn giỏi v.v..
trong đó cần tập trung trọng tâm vào những nội dung vừa cơ bản, vừa
cấp bách sau đây:
19

Hồ Chí Minh, Tồn tập,Nxb CTQG, H 2001, Tập 6, tr 319.

20


21

Một là, xây dựng bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và
tính dân tộc của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Đây là nội dung cơ bản xuyên suốt, nó thấm nhuần vào mọi hoạt
động của Quân đội ta, nó thực sự trở thành đội quân cách mạng- quân
đội kiểu mới, quân đội của giai cấp vô sản. Bản chất giai cấp của Quân
đội ta mang bản chất của giai cấp công nhân Việt Nam.
Kế thừa vận dụng phát triển lý luận của chủ nghĩa Mác- Lênin về
chiến tranh và quân đội, Hồ Chí Minh vừa là người tổ chức, lãnh đạo,
vừa là người giáo dục và rèn luyện quân đội ta. Người thường xuyên coi
trọng xây dựng bản chất giai cấp công nhân của quân đội. Bản chất giai
cấp đó liên hệ mật thiết với tính nhân dân và tính dân tộc để tiến hành
chién tranh nhân dân chống xâm lược. Hồ Chí Minh đã khẳng định quân
đội ta từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu. Người viết: “Nhân
dân là nền tảng, là cha mẹ của bộ đội” 20. Bởi vì, mục tiêu chiến đấu phù
hợp với khát vọng tự do hàng năm của nhân dân ta vì mưu cầu hạnh phú
cho nhân dân, đất nước được độc lập, vì vậy đã thu hút rộng rãi mọi tầng
lớp nhân dân tự nguyện đóng góp sức người, sức của để xây dựng quân
đội. Người viết tiếp: “Phải làm sao cho bộ đội được dân tin, dân phục,

dân yêu. Muốn như thế, thì phải đốc thúc bộ đội siêng giúp dân, hăng
hái đánh giặc”21. Do đó bộ đội phải dựa chắc vào dân thì mới hồn thành
được nhiệm vụ. Người viết: “Bất kỳ bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương,
dân quân du kích đều phải bám lấy dân, rời dân ra nhất định thất bại.
20
21

Hồ Chí Minh, Tồn tập, Nxb CTQG, H 2002, Tập 5, tr 393.
Hồ Chí Minh, Tồn tập, Nxb CTQG, H 2002, Tập 5, tr 393.

21


22

Bám lấy dân là làm sao cho được lòng dân, dân tin, dân mến, dân yêu.
Như vậy, bất kỳ việc gì khó cũng làm được cả và nhất định thắng lợi” 22,
“Quân đội ta là quân đội nhân dân. Nghĩa là con em ruột thịt của nhân
dân. Đánh giặc để tranh lại độc lập thống nhất Tổ quốc, để bảo vệ tự do
hạnh phúc của nhân dân. Ngồi lợi ích của nhân dân, qn đội ta khơng
có lợi ích nào khác”23.
Hồ Chí Minh hết sức chú ý đến xây dựng, giáo dục, nuôi dưỡng các
phẩm chất cách mạng, bản lĩnh chính trị, tinh thần chiến đấu cho quân
đội ta và xem đó là cơ sở, là nền tảng để xây dựng qn đội ta vững
mạnh tồn diện, mới có thể trở thành một quân đội cách mạng và từng
bước hiện đại. Người viết: “Quân đội đã hoàn thành nhiệm vụ mà Đảng
và Chính phủ giao cho, đã có truyền thống vẻ vang là tuyệt đối trung
thành với Đảng, với nhân dân; chiến đấu anh dũng, cơng tác và lao động
tích cực; tiết kiệm, cần cù, khiêm tốn giản dị; đoàn kết nội bộ, đồng cam
cộng khổ với nhân dân, sẵn sàng khứac phục khó khăn hồn thành

nhiệm vụ”24. Đó là sự khái quát các phẩm chất giai cấp của quân đội ta.
Bởi vì, bản chất giai cấp cơng nhân, bản chất cách mạng của quân đội
phải được biểu hiện qua các phẩm chất và hành động cụ thể.
Hiện nay, việc tăng cường bản chất giai cấp công nhân cho Quân
đội nhân dân Việt Nam càng có ý nghĩa sống cịn đối với qn đội ta.
Bởi vì vai trị chủ đạo của bản chất giai cấp của quân đội ta là “Trung
với Đảng, hiếu với dân”, đó là vấn đề quyết định sự trưởng thành và
22
23
24

Hồ Chí Minh, Tồn tập, Nxb CTQG, H 2002, Tập 6, tr 525.
Hồ Chí Minh, Tồn tập, Nxb CTQG, H 2002, Tập 6, tr 426.
Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb CTQG, H 2002,Tập 9, tr 274.

22


23

chiến thắng của quân đội. Như đã phân tích ở trên, cơ cấu giai cấp xã hội
có sự biến đổi phức tạp nên thành phần tham gia vào quân đội khơng
thuần nhất do vậy có những khó khăn nhất định trong thực hiện yêu cầu
tăng cường bản chất giai cấp công nhân cho quân đội. Bên cạch những
mặt tốt, mặt tích cực, cịn nhiều hiện tượng tiêu cực đã, đang hàng ngày,
hàng giờ tác động vào quân đội. Vì vậy, việc giáo dục, bồi dưỡng bản
chất, truyền thống của quân đội càng trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.
Cho nên, phải thường xuyên xây dựng bản lĩnh chính trị, củng cố lập
trường giai cấp và xây dựng niềm tin, định hướng chính trị đúng đắn cho
qn đội, nó sẽ tăng cường, củng cố sự thống nhất về chính trị- tinh thần

giữa quân đội với xã hội, cổ vũ trực tiếp và biến thành động cơ thúc đẩy
khả năng hoạt động tích cực cho quân đội.
Mặt khác, mọi hoạt động, tinh thần và khả năng chiến đấu của quân
đội phụ thuộc vào sức mạnh tinh thần và hệ tư tưởng của giai cấp, đó
vừa là quy luật chung phổ biến, vừa mang tính đặc thù ở Việt Nam. Bởi
vì, muốn nâng cao sức mạnh chiến đấu của quân đội tất yếu phải tính
đến mơi trường chính trị- tinh thần của xã hội; phải biết phát huy những
nhân tố tích cực, những mặt có tác dụng tích cực đối với sự phát triển
của quân đội, đồng thời phải ngăn ngừa có hiệu quả, hạn chế tới mức
thấp nhất những mặt tiêu cực tác động vào quân đội. Vì vậy, phải thường
xuyên giáo dục, rèn luyện để nâng cao bản lĩnh chính trị, làm cho quân
đội giác ngộ và trung thành với sự nghiệp cách mạng.

23


24

Trong tình hình hiện nay cần phát huy và thực hiện có hiệu quả
những nội dung cơ bản như sau:
1. Nâng cao giác ngộ chính trị, giác ngộ độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội của cán bộ, chiến sỹ.
Trong giai đoạn hiện nay việc nâng cao giác ngộ chính trị, giác ngộ
mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội cho
quân đội ta là vấn đề có tầm quan trọng đặc biệt. Việc giáo dục mục tiêu,
lý tưởng chiến đấu của quân đội ta hiện nay là tiếp tục chiến đấu thực
hiện đường lối giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội
với những yêu cầu mới cao hơn trước: nhận rõ cuộc đấu tranh giai cấp,
đấu tranh dân tộc, đấu tranh “ai thắng ai” giữa hai con đường xã hội chủ
nghĩa và tư bản chủ nghĩa với những nội dung mới, hình thức mới trong

điều kiện mới.
2. Nâng cao bản lĩnh chính trị của quân đội: Sức mạnh chính trị của
quân đội thể hiện tập trung ở bản lĩnh chính trị, ở quan điểm và cách ứng
xử đúng với quan điểm, đường lối của Đảng trước mọi hồn cảnh, nhất
là trong những tình huống chính trị phức tạp, những biến cố, những
bước ngoặt của lịch sử. Bản lĩnh chính trị của quân đội ta thể hiện ở sự
vững vàng, kiên định mục tiêu, lý tưởng chiến đấu; ở tinh thần tích cực
thực hiện các nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước; ở ý chí, niềm tin vào
thắng lợi; ở việc phân tích đánh giá đúng tình hình, phân rõ đúng, sai,
tích cực và tiêu cực...

24


25

3. Giải quyết tốt mối quan hệ giữa quân đội với Đảng, với nhân dân,
giữa nghĩa vụ và trách nhiệm của người quân nhân cách mạng.
4. Nâng cao sức mạnh của các tổ chức đảng và tổ chức quần chúng
trong quân đội.
5. Nâng cao chất lượng huấn luyện quân sự, chun mơn nghiệp vụ,
giáo dục chính trị và thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ chiến đấu, sản
xuất và cơng tác, với ba chức năng đó chúng ta càng thấy rõ tính đặc thù
của Qn đội ta, nó biểu hiện:
Là đội quân chiến đấu: Chống xâm lược, bảo vệ Tổ quốc xã hội
chủ nghĩa, góp phần bảo vệ trật tự an tồn xã hội, tham gia vào cuộc tiến
cơng địch trên mặt trận lý luận, chính trị- tư tưởng, văn hoá. Như Văn
kiện Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ X đã xác định: “Xây dựng
nền quốc phịng tồn dân và an ninh nhân dân vững mạnh toàn diện; bảo
vệ vững chắc Tổ quốc, độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh

thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; ngăn
ngừa, đẩy lùi và làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá, thù
địch, không để bị động, bất ngờ”25. Như vậy, quân đội thực hiện cả chiến
đấu vũ trang và phi vũ trang, là lực lượng chính trị đặc biệt trong đấu
tranh chống “diễn biến hồ bình” cả trước mắt và lâu dài, bảo vệ vững
chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; chiến đấu để chống cả “giặc
ngoài” và chống cả “thù trong”; kết hợp cả nhiệm vụ quốc phòng với nhiệm
vụ an ninh theo yêu cầu của giai đoạn cách mạng mới.
25

ĐCSVN, Chuyên đề nghiên cứu Nghị quyết Đại hội X của Đảng, Nxb CTQG, H. 2006, tr
175.

25