Đánh giá kinh tế của hệ thống điện mặt trời mái nhà tại Việt Nam

CÁC ĐỀ XUẤT NGHIÊN CỨU KHOA HỌC - SESSION EIGHT

ĐÁNH GIÁ KINH TẾ CỦA HỆ THỐNG ĐIỆN MẶT TRỜI
MÁI NHÀ TẠI VIỆT NAM
Đoàn Tiến Anh(1), TS. Nguyễn Thị Anh
(1) Sinh viên Viện Điện-Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
Tác giả liên hệ:

TĨM TẮT
Với chính sách hỗ trợ của Chính phủ Việt

tiêu kinh tế của dự án. Bài báo này trình bày

Nam, điện măt trời mái nhà những năm

đánh giá kinh tế của các hệ thống điện mặt

gần đây phát triển mạnh mẽ với tổng công

trời quy mô nhỏ ở các tỉnh, thành phố với

suất lắp đặt tính đến 9/2020 là 1531 MWp.

bức xạ điển hình ở Việt Nam. Việc đánh giá

Tuy nhiên sự phân bố lại không đồng đều

được thực hiện dựa trên các chỉ tiêu kinh tế:

tập trung ở các vùng có bức xạ cao như

Giá trị hiện tại rịng (NPV), Tỷ lệ hồn vốn

miền Trung và miền Nam và rất ít ở khu vực

nội bộ (IRR), Chỉ số lợi nhuận (PI), Thời gian

miền Bắc. Do đó để phát triển đồng đều

hồn vốn có chiết khấu (DPP). Sản lượng

điện mặt trời ở các vùng miền cần phải xem

của hệ thống điện mặt trời được mô phỏng

xét đầy đủ các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ

bằng phần mềm PVsyst.

1. GIỚI THIỆU
Có thể thấy, năng lượng mặt trời là nguồn

trong khi đó cũng nhận được ưu đãi giá bán

năng lượng vơ tận mà con người có thể tận

từ chính sách của Chính phủ (8,38 US cent/

dụng để đưa vào phát điện. Điện mặt trời

kWh (tương đương 1943 đồng) đối với điện

được đánh giá là một nguồn năng lượng

mặt trời mái nhà [1]. Bên cạnh đó giá thành

sạch, thân thiện với mơi trường. Nó có thể

lắp đặt hệ thống điện mặt trời có xu hướng

bù đắp lại sự thiếu hụt về điện trong tương

ngày càng giảm, tuổi thọ lớn và chi phí bảo

lai khi các nguồn tài ngun hóa thạch dần

dưỡng đối với hệ thống thấp. Hệ quả, điện

cạn kiệt. Vì lý do đó, điện mặt trời được

mặt trời tại Việt Nam những năm gần đây

nhiều quốc gia trên thế giới và Việt Nam

có bước phát triển mạnh mẽ, trong 9 tháng

khuyến khích phát triển thơng qua chính

đầu năm 2020, trên tồn quốc đã lắp đặt

sách hỗ trợ từ Chính phủ. Việc sử dụng

33606 dự án điện mặt trời mái nhà với tổng

năng lượng mặt trời mái nhà sẽ giúp người

công suất 1146 MWp. Tổng cộng đến nay,

sử dụng giảm được hóa đơn tiền điện,

đã có 55983 dự án điện mặt trời mái nhà đã

DIỄN ĐÀN SINH VIÊN 2020 - NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO | 165


CÁC ĐỀ XUẤT NGHIÊN CỨU KHOA HỌC - SESSION EIGHT

đưa vào vận hành với tổng cơng suất 1531

có tính tới đặc điểm riêng của từng vùng

MWp [2]. Tuy nhiên, sự gia tăng nhanh điện

miền. Bài báo này sẽ trình bày những đánh

mặt trời tại một số khu vực miền Trung và

giá kinh tế cho các hệ thống điện mặt trời

miền Nam có dấu hiệu vượt khả năng tải

mái nhà cho các vùng tại Việt Nam dựa

cơng suất lưới điện, cịn khu vực miền Bắc

trên các chỉ tiêu kinh tế NPV, IRR, PI, DPP và

thì rất ít hệ thống được lắp đặt. Do đó cần

đánh giá, phân tích độ nhạy của các yếu tố

có những chính sách hỗ trợ phù hợp hơn

ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của dự án.

2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Việc đánh giá tính khả thi về kinh tế được
thực hiện với các hệ thống điện mặt trời
mái nhà có cơng suất lắp đặt là 10kWp ở
chín địa điểm có tiềm năng năng lượng
mặt trời khác nhau trên khắp Việt Nam
thông qua bốn chỉ tiêu về kinh tế.
2.1. Phần mềm mô phỏng
Pvsyst là phần mềm được sản xuất bởi các
nhà nghiên cứu khoa học có trụ sở công ty
tại Thụy Sĩ. Phần mềm Pvsyst được sử dụng
để thiết kế hệ thống PV và mơ phỏng sản

Trong đó: TRi: Thu nhập hằng năm của dự
án; Ci: Chi phí hằng năm của dự án; r: Lãi
suất chiết khấu của dự án; n: Số năm của

dự án
Tỉ lệ hoàn vốn nội bộ (Internal rate of
return, IRR): Là tỉ lệ chiết khấu làm cho giá
trị hiện tại ròng (NPV) của tất cả các dòng
tiền từ một dự án cụ thể bằng không.

lượng của hệ thống PV từ các địa điểm
khác nhau ở Việt Nam.
2.2 Chỉ tiêu kinh tế
Giá trị hiện tại ròng (Net present value,
NPV): Là chênh lệch giữa tổng dòng thu
của dự án được quy về mặt bằng thời gian

Chỉ số lợi nhuận (Profitability index, PI): là

hiện tại với tổng chi phí đầu tư của dự án

tỉ lệ giữa giá trị hiện tại của các dòng thu

cũng đã được quy về mặt bằng thời gian

nhập và giá trị hiện tại của các dịng vốn

hiện tại theo một tỉ suất hồn vốn nhất

đầu tư của dự án.

định.
166 | DIỄN ĐÀN SINH VIÊN 2020 - NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO

CÁC ĐỀ XUẤT NGHIÊN CỨU KHOA HỌC - SESSION EIGHT

4. HƯỚNG NGHIÊN CỨU
Đánh giá ảnh hưởng và phân tích độ nhạy
của các yếu tố ảnh hưởng:
•

Thơng số về điều kiện tự nhiên

Thời gian hồn vốn có chiết khấu

•

Thơng số cơng nghệ và lắp đặt

(Discounted payback period, DPP): là

•

Thơng số về vốn đầu tư

khoảng thời gian cần thiết để tổng giá trị

•

Phương thức chi trả

hiện tại tất cả dịng thu nhập trong tương

•

Qui mơ của tải

lai của dự án vừa đủ bù đắp số vốn đầu tư
bỏ ra ban đầu.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] EVN. Quyết định 13/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng
Chính phủ chính thức có hiệu lực thi hành từ
ngày 22/5/2020, điện mặt trời mái nhà được
kỳ vọng. />
3. ĐỊA ĐIỂM MÔ PHỎNG

Quyet-dinh-132020QD-TTg-cua-Thu-tuong-

Tính khả thi về kinh tế của một hệ thống

Chinh-phu-chinh-thuc-co-hieu-luc-thi-hanh-

PV phụ thuộc rất nhiều vào sản lượng điện
của nó, do đó phụ thuộc vào điều kiện khí
tượng tại vị trí hoạt động của hệ thống. Vì
sản lượng điện phụ thuộc nhiều vào bức xạ
mặt trời, điều cần thiết là phải biết chính
xác dữ liệu khí hậu dài hạn có sẵn cho vị trí
lắp đặt. Địa điểm mơ phỏng vị trí lắp đặt
cho trong bảng 1.

ky-vong-phat-trien-manh-66-142-25694.aspx.
[Online]

[2] EVNNPC. Tình hình hoạt động 9 tháng đầu năm
2020 và mục tiêu, nhiệm vụ công tác 3 tháng cuối
năm 2020
/>Default.aspx. [Online]
[3] Bức xạ mặt trời là gì? Bản đồ bức xạ mặt trời tại
Việt Nam. />
Bảng 1. Bảng tên tỉnh, thành phố được mô
phỏng [3]

tu-ngay-2252020-dien-mat-troi-mai-nha-duoc-

troi-la-gi-ban-do-buc-xa-mat-troi-tai-viet-nam/?fb
clid=IwAR3IJqrycpFaMVx0kJSOnO2HfzMZAWc70s
_1VRkejXQjNBltY9wVj1hl6ss. [Online]
[4] Ciprian Cristea, Maria Cristea , Iulian Birou ,
Radu-Adrian Tỵrnovan. Economic assessment of
grid-connected residential solar photovoltaic,
Renewable Energy 162 (2020) 13-29 https://doi.
org/10.1016/j.renene.2020.07.130.

DIỄN ĐÀN SINH VIÊN 2020 - NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO | 167


CÁC ĐỀ XUẤT NGHIÊN CỨU KHOA HỌC - SESSION EIGHT

TÁC GIẢ Ý TƯỞNG
[5] R. Espinoza, E. Munoz-Ceron, J. Aguilera, J de

Đoàn Tiến Anh sinh năm 1999, sinh viên

la Casa, Feasibility evaluation of residential

ngành Kĩ thuật điện–K62 Viện Điện, Trường

photovoltaic self-consumption projects in Peru,

Đại học Bách khoa Hà Nội. Hướng nghiên

Renew. Energy 136 (2019) 414-427, https://doi.
org/10.1016/j.renene.2019.01.003.
[6] Q. Lu, H. Yu, K. Zhao, Y. Leng, J. Hou, P. Xie,
Residential demand response considering

cứu hiện tại: Những yếu tố ảnh hưởng đến
chỉ tiêu kinh tế khi lắp đặt hệ thống điện
mặt trời.

distributed PV consumption: a model based on
China’s PV policy, Energy 172 (2019) 443-456,
/>
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
Nguyễn Thị Anh sinh ra ở Hà Nội, Việt
Nam. Cô nhận bằng Kỹ sư Hệ thống điện
năm 2006, thạc sĩ ngành Kỹ thuật điện năm
2010 tại Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội
và bằng Tiến sĩ kỹ thuật điện tại Đại học
Chulalongkorn, Thái Lan. Hiện nay, cô đang
là giảng viên tại Bộ môn Hệ thống điện,
Viện Điện, Trường Đại học Bách Khoa Hà
Nội. Hướng nghiên cứu chính: Tích hợp các

nguồn năng lượng tái tạo, các vấn đề về
bảo vệ và tự động hóa trong hệ thống điện.

168 | DIỄN ĐÀN SINH VIÊN 2020 - NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO