Tải bản đầy đủ (.pdf) (193 trang)

Luận án Tiến sĩ Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.09 MB, 193 trang )

L I CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên c u c a cá nhân tơi. Các s
li u và k!t qu# nêu trong lu$n án là trung th%c.
Nh'ng k!t lu$n, gi#i pháp và ki!n ngh* c a lu$n án chưa t,ng đư-c ai
cơng b trong b/t kỳ cơng trình khoa h1c nào.
Tác gi lu n án

PHONESAY VILAYSACK


L I C M ƠN
Trong quá trình th%c hi n lu$n án ti!n s2 kinh t! t3i trư4ng ð3i h1c
Kinh t! Qu c dân, tơi đã nh$n đư-c s% quan tâm, giúp đ; t$n tình và t3o điki n c a r/t nhiTrư?c h!t, xin c#m ơn sâu s@c thAy giáo hư?ng dBn: GS.TS. Phan Cơng
Nghĩa G Phó Hi u trưJng trư4ng ð3i h1c Kinh t! Qu c dân và thAy giáo
hư?ng dBn: PGS.TS. T, Quang Phương G Phó trưJng Khoa ðAu tư v< s%
hư?ng dBn nhi t tình và nh'ng ý ki!n đóng góp q báo đL lu$n án đư-c hồn
thành t t.
Xin chân thành c#m ơn Vi n Sau ñ3i h1c trư4ng ð3i h1c Kinh t! Qu c
dân ñã t3o ñigiáo sư, phó giáo sư, ti!n s2, các thAy cơ giáo trong trư4ng nói chung và trong
Khoa ðAu tư nói riêng. C#m ơn ñOng nghi p, b3n bè ñQc bi t CRc khuy!n
khích đAu tư, BU K! ho3ch và ðAu tư Lào ñã t3o ñihư?ng dBn nUi dung và cung c/p nh'ng thông tin, tài li u cAn thi!t cho vi c
phân tích trong lu$n án, cũng như nh'ng góp ý đL hồn thành lu$n án.
Cu i cùng, ñQc bi t xin chân thành c#m ơn t?i gia đình, v- con đã đUng
viên tơi, t3o đitơi trong su t th4i gian vi!t lu$n án ti!n s2 kinh t! này đư-c hồn thành.
Kính


PHONESAY VILAYSACK


M CL C
Trang ph$ bìa
L I CAM ðOAN..................................................................................................................i
M C L C ...........................................................................................................................iii
DANH M C CÁC T* VI+T T,T...................................................................................vii
DANH M C B NG BI0U.................................................................................................ix
M3 ð4U...............................................................................................................................1
Chương 1. NH8NG V9N ð: LÝ LUQUBC GIA...........................................................................................................................6
1.1. BZN CH[T C\A FDI ..............................................................................................6

1.1.1. Khái ni m và ñQc ñiLm c a FDI ..................................................... 6
1.1.1.1. Khái ni m v< FDI..................................................................... 6
1.1.1.2. ðQc ñiLm c a FDI .................................................................. 11
1.1.2. Các hình th c đAu tư FDI.............................................................. 13
1.1.2.1. H-p đOng h-p tác kinh doanh (Business CoGoperation by
Contract G BCC) .................................................................................. 14
1.1.2.2. Doanh nghi p liên doanh (Joint Ventures CompanyG JVC) . 14
1.1.2.3. Doanh nghi p 100% v n nư?c ngoài (100% Foreign G Owned
Enterprises GFOE)................................................................................ 15
1.1.2.4. Các hình th c BOT, BTO, BT ............................................... 16
1.1.2.5. Mua l3i và sáp nh$p (M&A) ................................................. 17
1.2. TÁC ðsNG C\A FDI ............................................................................................17

1.2.1. Tác đUng tích c%c c a FDI ñ i v?i nư?c nh$n ñAu tư .................. 17
1.2.2. Tác ñUng tiêu c%c c a FDI ñ i v?i nư?c nh$n ñAu tư .................. 25
1.3. MsT St LÝ THUYxT Vy ðzU TƯ TR}C TIxP NƯ~C NGOÀI .....................31


1.3.1. Các lý thuy!t kinh t! vĩ mô ........................................................... 31
1.3.2. Các lý thuy!t kinh t! vi mô ........................................................... 33
1.4. CÁC NHÂN Tt ZNH HƯ•NG THU HÚT FDI ...................................................36

1.4.1. Nh'ng nhân t thuUc nư?c nh$n FDI ........................................... 36


1.4.1.1. M i quan h kinh t! qu c t! c a qu c gia ti!p nh$n ............. 36
1.4.1.2. S% ƒn đ*nh v< chính tr*, kinh t! G xã hUi................................. 37
1.4.1.3. H th ng lu$t pháp và chính sách .......................................... 38
1.4.1.4. S% phát triLn cơ sJ h3 tAng..................................................... 40
1.4.1.5. S% phát triLn đUi ngũ lao đUng............................................... 41
1.4.1.6. S% hồn thi n các th tRc hành chính .................................... 42
1.4.1.7. Cơng tác xúc ti!n ñAu tư ........................................................ 43
1.4.2. Nh'ng nhân t thuUc bên ngồi. ................................................... 44
1.4.2.1. Mơi trư4ng kinh t! th! gi?i .................................................... 44
1.4.2.2. Xu hư?ng c3nh tranh và h-p tác qu c t!. .............................. 45
1.4.2.3. Xu hư?ng t% do hoá thương m3i và ñAu tư qu c t!. .............. 46
1.4.2.4. Cách m3ng khoa h1c và cơng ngh thúc đ…y đAu tư qu c t!. 47
1.4.2.5. Vai trị c a các cơng ty xuyên qu c gia (TNCs).................... 48
1.4.2.6. Nh'ng nhân t phR thuUc nhà ñAu tư..................................... 49
1.5. S} VˆN ðsNG C\A DÒNG FDI TRÊN THx GI~I VÀ KINH NGHI‹M
C\A MsT St NƯ~C ASEAN .....................................................................................49

1.5.1. S% v$n ñUng c a FDI trên th! gi?i ................................................ 49
1.5.2. Kinh nghi m thu hút FDI c a mUt s nư?c ASEAN .................... 53
1.5.2.1. Kinh nghi m c a Thái Lan .................................................... 53
1.5.2.2. Kinh nghi p c a Malaysia ..................................................... 55
1.5.2.3. Kinh nghi m c a Vi t Nam ................................................... 56

1.5.2.4. Bài h1c kinh nghi m cho vi c thu hút FDI c a Lào .............. 60
KDt lu n chương 1: .......................................................................................................62
Chương 2. THHC TRJNG THU HÚT FDI VÀO C@NG HOÀ DÂN CH?
NHÂN DÂN LÀO TH I KỲ 1988 – 2008.......................................................................63
2.1. TŒNG QUAN CHUNG Vy ðIyU KI‹N T} NHIÊN, KINH Tx, XÃ HsI •
CHDCND LÀO CĨ ZNH HƯ•NG ðxN VI‹C THU HÚT FDI .................................63

2.1.1. ði2.1.2. Tình hình kinh t! G xã hUi.............................................................. 64
2.1.3. Nh'ng thu$n l-i và khó khăn........................................................ 71


2.2. H‹ THtNG LUˆT PHÁP, CHÍNH SÁCH ðtI V~I FDI T‘I CHDCND LÀO..76

2.2.1. Khn khƒ pháp lý cho ho3t đUng FDI c a CHDCND Lào......... 76
2.2.2. Chính sách thu hút FDI t3i CHDCND Lào................................... 78
2.2.3. Ho3t ñUng xúc ti!n ñAu tư hi n nay t3i CHDCND Lào ................ 79
2.3. TH}C TR‘NG THU HÚT FDI VÀO CHDCND LÀO TH’I KỲ 1988G2008......81

2.3.1. Tƒng quan tình hình thu hút FDI vào CHDCND Lào .................. 81
2.3.2. Các hình th c FDI th%c hi n J CHDCND Lào ............................ 86
2.3.3. FDI theo ngành th%c hi n J CHDCND Lào ................................. 91
2.3.4. FDI th%c hi n theo cơ c/u vùng c a CHDCND Lào .................... 93
2.3.5. FDI theo cơ c/u đ i tác nư?c ngồi .............................................. 96
2.4. ðÁNH GIÁ VI‹C THU HÚT FDI VÀO CHDCND LÀO .....................................98

2.4.1. Nh'ng k!t qu# ñ3t ñư-c ................................................................ 98
2.4.1.1. FDI bƒ sung nguOn v n quan tr1ng cho ñAu tư phát triLn ..... 98
2.4.1.2. FDI thúc ñ…y tăng trưJng và chuyLn d*ch cơ c/u kinh t! c a
CHDCND Lào................................................................................... 100

2.4.1.3. FDI góp phAn nâng cao kim ng3ch xu/t kh…u, mJ rUng th*
trư4ng qu c t!, tăng nguOn thu ngo3i t . .......................................... 102
2.4.1.4. FDI t3o nguOn thu ngân sách Nhà nư?c .............................. 106
2.4.1.5. FDI t3o thêm vi c làm, tăng thu nh$p và phát triLn nguOn
nhân l%c ............................................................................................. 108
2.4.2. Như-c ñiLm c a vi c thu hút FDI............................................... 111
2.4.2.1. FDI vào các vùng và các ngành m/t cân ñ i ....................... 111
2.4.2.2. FDI gây ra tác ñUng tiêu c%c trong cơ c/u lao đUng............ 112
2.4.2.3. FDI gây ơ nhi”m mơi trư4ng ............................................... 113
2.4.3. MUt s h3n ch! ............................................................................ 114
2.4.4. Nguyên nhân các y!m kém trong vi c thu hút FDI J Lào.......... 119
KDt lu n chương 2: ..........................................................................................................133
Chương 3. GI I PHÁP TĂNG CƯ NG THU HÚT FDI 3 CHDCND LÀO ...........135
3.1. QUAN ðI–M VÀ ð—NH HƯ~NG THU HÚT FDI • CHDCND LÀO TRONG
BtI CZNH M~I...........................................................................................................135


3.1.1. Các b i c#nh phát triLn qu c t! và trong nư?c ........................... 135
3.1.1.1. B i c#nh qu c t!................................................................... 135
3.1.1.2. B i c#nh trong nư?c............................................................. 137
3.1.2. MRc tiêu phát triLn kinh t! c a Lào ñ!n năm 2020 .................... 138
3.1.3. Nhu cAu v n phát triLn kinh t! c a Lào ...................................... 140
3.1.4. Quan ñiLm thu hút FDI J Lào..................................................... 142
3.1.5. ð*nh hư?ng thu hút FDI ñ!n năm 2020...................................... 144
3.2. CÁC GIZI PHÁP TĂNG CƯ’NG THU HÚT FDI • CHDCND LÀO ..............147

3.2.1. Ti!p tRc c ng c và ƒn đ*nh chính tr* G xã hUi ............................ 148
3.2.2. Hồn thi n h th ng pháp lu$t v< FDI ........................................ 149
3.2.3. Ti!p tRc hồn thi n chính sách thu hút FDI................................ 151
3.2.4. Nâng cao hi u qu# qu#n lý Nhà nư?c ñ i v?i v n FDI .............. 159

3.2.5. Nâng cao ch/t lư-ng cán bU và lao ñUng cho các doanh nghi p
có v n đAu tư nư?c ngồi...................................................................... 161
3.2.6. H™ tr- giúp ñ; sau khi d% án ñư-c c/p gi/y phép và ñã triLn
khai ........................................................................................................ 162
3.2.7. Tăng cư4ng ñAu tư xây d%ng h th ng cơ sJ h3 tAng ................. 163
3.2.8. Xây d%ng chi!n lư-c thu hút FDI ............................................... 165
3.2.9. Tăng cư4ng ho3t ñUng xúc ti!n ñAu tư........................................ 166
3.3. ðI‹U KI‹N ð– TH}C HI‹N GIZI PHÁP ..........................................................168

3.3.1. Ki!n ngh* v?i Chính ph ............................................................. 168
3.3.2. Ki!n ngh* v?i BU K! ho3ch và ðAu tư........................................ 169
3.3.3. Ki!n ngh* v?i các BU, Ngành có liên quan ................................. 170
KDt lu n chương 3: ..........................................................................................................171
K+T LUDANH M C CƠNG TRÌNH C?A TÁC GI ..............................................................175
TÀI LIYU THAM KH O...............................................................................................176


DANH M C CÁC T* VI+T T,T
ViDt tZt

TiDng Vi[t

TiDng Anh

ADB

Ngan hàng Châu Á

Asean Development Bank


AFTA

Khu v%c m$u d*ch t% do ASEAN

Asean Free Trade Area

APEC

Di”n ñàn h-p tác Kinh t! châu Á G

Asia Pacific Economic Cooperation

Thái Bình Dương
ASEAN

Hi p hUi các qu c gia ðông Nam Á Association of South East Asian Nations

ASEM

Di”n ñàn h-p tác kinh t! Á G Âu

Asean European Meeting

CEPT

Chương trình thu! quan ưu đãi có

Common Effective Preferential Tariffs


hi u l%c chung

Scheme

CHDCND

CUng hoà Dân ch Nhân dân

CNH G HðH

Cơng nghi p hố G hi n đ3i hố

Industrialisation G Mordernisation

EU

Liên minh châu Âu

European Union

FDI

ðAu tư tr%c ti!p nư?c ngoài

Foreign Direct Investment

GDP

Tƒng s#n ph…m qu c nUi


Gross Domestic Production

GNP

Tƒng s#n ph…m qu c gia

Gross National Production

GSP

H th ng hưJng ưu ñãi thu! quan

Generalised System of Preference

IMF

Qu2 ti
International Monetary Fund

M&A

Mua l3i và sáp nh$p

Merger & Acquitition

MFN

Quy ch! t i hu qu c


Most Favored Nation

MIDA

CRc phát triLn công nghi p Malaixia Malaysian Industrial Development
Authority

MNCs

Cơng ty đa qu c gia

Multinational Corporations

NAFTA

Hi p ñ*nh thương m3i t% do B@c M2 North American Free Trade Agrreement

NEP

Chính sách kinh t! m?i

New Economic Policy

NICs

Các nư?c công nghi p m?i

Newly Industrialized Countries

NTR


Quy ch! thương m3i bình thương

Normal Trade Relations


ODA

Vi n tr- phát triLn chính th c

Official Development Assistance

OECD

Tƒ ch c H-p tác và Phát triLn Kinh Organization for Economic Cooperation
t!

and Development

R&D

Nghiên c u và Phát triLn

Research and Development

RM

ðOng Ringít Malaixia

Ringit Malaysia


TNCs

Cơng ty xun qu c gia

Transnational Corperations

UNCTAD

Tƒ ch c Liên Hi p qu c v< thương United Nations Conference on Trade and
m3i và Phát triLn

UNIDO

Development

Tƒ ch c Phát triLn Công nghi p Liên United Nations Industrial Development
Hi p qu c

Organisation

USD

ðô la M2

United States Dollar

WB

Ngân hàng th! gi?i


World Bank

WTO

Tƒ ch c thương m3i th! gi?i

World Trade Organization

XHCN

Xã hUi ch nghĩa

Socialist


DANH M C B NG BI0U
Danh m$c b ng
B#ng 1.1: S v n FDI 10 nư?c nh$n nhiChâu Á (T USD)............................................................................ 52
B#ng 2.1. Tình hình thu hút đAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi c a Lào trong giai
ño3n 1988 – 2008............................................................................ 82
B#ng 2.2: S v n và d% án FDI theo ngành và lĩnh v%c J Lào....................... 91
B#ng 2.3: FDI vào Lào phân theo các vùng giai ño3n 1988 G 2008 ............... 94
B#ng 2.4: T ng k!t nguOn FDI vào Lào theo qu c gia................................... 97
B#ng 2.5: V n ñAu tư phát triLn kinh t! xã hU c a Lào th4i kỳ 2001 G 2008 . 98
B#ng 2.6: S% bi!n ñƒi cơ c/u ngành kinh t! Lào .......................................... 101
B#ng 2.7: Xu/t kh…u c a các doanh nghi p FDI t, năm (2000 G 2008) ....... 104
B#ng 2.8: th t% x!p hàng 178 nư?c trên th! gi?i v< các th tuc c/p gi/y
phép ñAu tư.................................................................................... 130

B#ng 3.1: Cân ñ i nguOn v n theo phương án phát triLn cơ b#n ................. 141
Danh m$c bi]u đ_
Mơ hình MacDougall G Kemp (1964) ............................................................. 31
BiLu đO 1.1: V n FDI ho3t ñUng trên th! gi?i t, năm 1980 – 2007............... 50
BiLu ñO 1.2: V n FDI vào các khu v%c và các nư?c trên th! gi?i.................. 51
BiLu ñO 2.1: T c ñU tăng trưJng GDP c a Lào (1981 G 2009) ....................... 67
BiLu ñO 2.2: Tž l l3m phát J Lào (1996 G 2008) ........................................... 68
BiLu ñO 2.3: Tž giá h i đối đOng tiBiLu đO 2.4: GDP trung bình đAu ngư4i giai đo3n 2000 G 2008..................... 71
BiLu đO 2.5: Quy mơ bình qn mUt d% án các giai đo3n J Lào .................... 84
BiLu ñO 2.6: S v n th%c hi n và v n ñăng ký năm 2000 – 2008 .................. 85


BiLu đO 2.7: S v n theo hình th c FDI năm 1988 G 2008............................. 86
BiLu ñO 2.8: S d% án theo các hình th c FDI năm 1988 G 2008.................... 87
BiLu ñO 2.9: S v n ñăng ký theo các hình th c FDI ch y!u th4i kỳ 2000
G 2008 .......................................................................................... 88
BiLu ñO 2.10: Tž l v n ñăng ký các hình th c FDI ch y!u th4i kỳ 2000G
2008............................................................................................. 88
BiLu đO 2.11: S dư án theo các hình th c FDI ch y!u th4i kỳ 2000 G
2008............................................................................................. 89
BiLu ñO 2.12: Tž l d% án các hình th c FDI ch y!u th4i kỳ 2000G2008 ..... 90
BiLu ñO 2.13: Tž l s d% án theo cơ c/u ngành (%)...................................... 92
BiLu ñO 2.14: Tž l s v n ñAu tư theo cơ c/u ngành (%).............................. 92
BiLu ñO 2.15: Su/t tăng trưJng các ngành kinh t! ........................................ 102
BiLu đO 2.16: Tình hình xu/t nh$p kh…u c a Lào giai đo3n 2000 G 2008..... 105
BiLu ñO 2.17: NguOn thu ngân sách Nhà nư?c ............................................. 107
BiLu ñO 2.18: S vi c làm tr%c ti!p trong khu v%c FDI t, năm (2000 –
2007) ......................................................................................... 109
BiLu ñO 2.19: Tž l ngư4i lao ñUng theo ngành 2005 – 2008 ...................... 111



M3 ð4U
1. Tính c`p thiDt caa đb tài nghiên ceu
Trong th4i ñ3i ngày nay, xu hư?ng hUi nh$p kinh t! khu v%c và tồn cAu
đang di”n ra m3nh mŸ. ðithành mUt ch nh thL th ng nh/t, địi h¡i các qu c gia mJ c¢a ngia mUt cách tích c%c vào các m i quan h kinh t! qu c t!.
Cùng v?i xu hư?ng tăng cư4ng h-p tác qu c t!, tồn cAu hố nt!, đAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi (Foreign Direct Investment G FDI) đang là đ<
tài nóng và ngày càng đư-c quan tâm trên th! gi?i. ðQc bi t, v?i hAu h!t các
nư?c đang phát triLn, FDI có vai trị r/t quan tr1ng đ i v?i q trình phát triLn
kinh t! đ/t nư?c, bJi nh'ng nư?c này ln có nhu cAu r/t l?n v< v n. V n là
chi!c chìa khố khơng thL thi!u c a mUt q trình phát triLn kinh t! G xã hUi
c a mUt qu c gia. Thơng qua FDI, các nư?c nh$n đAu tư, có thL ti!p thu đư-c
v n, cơng ngh và k2 thu$t tiên ti!n, kinh nghi m qu#n lý và tìm hiLu đư-c
th* trư4ng bên ngồi. Chính vì v$y, FDI đã trJ thành bU ph$n quan tr1ng trong
quan h kinh t! qu c t!. Do v$y, trên th! gi?i ñã và ñang di”n ra mUt cuUc
c3nh tranh gi'a các qu c gia v?i nhau ñL thu hút t i ña nguOn v n FDI.
ðL phù h-p v?i xu hư?ng đó, nư?c CUng hồ Dân ch Nhân dân Lào
(CHDCND Lào) đã và đang có nh'ng ho3t đUng tích c%c tham gia vào q
trình nói trên. Vi c thu hút ñAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi là mUt trong nh'ng
chính sách hàng đAu c a ð#ng Nhân dân c3ch m3ng Lào và Nhà nư?c Lào.
Thu hút v n đAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi khơng nh'ng đL gi#i quy!t tình tr3ng
khan hi!m v n cho ñAu tư phát triLn kinh t! G xã hUi mà cịn đL t3o thêm cơng
ăn vi c làm cho ngư4i lao ñUng. Trong nh'ng năm qua, ho3t ñUng ñAu tư tr%c
ti!p nư?c ngồi đã đóng góp cho đ/t nư?c nhiquan tr1ng, th%c hi n các mRc tiêu ð#ng và Nhà nư?c ñã ñQt ra. Tuy nhiên,
vi c thu hút FDI c a Lào đang đ3t m c đU, trình đU cịn khiêm t n và hi u
qu# chưa cao. B£ng ch ng là nguOn v n FDI vào Lào chưa nhi



chưa h-p lý. Lào là mUt trong s nh'ng qu c gia ñang phát triLn kém h/p dBn
v< thu hút đAu tư nư?c ngồi.
Vì nh'ng lý do nêu trên, tác gi# ñã l%a ch1n v/n ñ<: “Thu hút ñ u tư tr c
ti p nư c ngoài vào C ng hồ Dân ch Nhân dân Lào” đL làm đ< tài lu$n án
Ti!n s2 kinh t!. Trong lu$n án này tác gi# đi sâu vào phân tích th%c tr3ng thu hút
đAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi, các k!t qu# đ3t đư-c, các nguyên nhân, các mQt h3n
ch! trong quá trình thu hút FDI, t, đó đ< xu/t mUt s gi#i pháp nh£m tăng cư4ng
kh# năng thu hút ñAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi vào CHDCND Lào.
2. Tfng quan tình hình nghiên ceu có liên quan đDn đb tài lu n án
Nhìn chung, v/n đ< thu hút và s¢ dRng v n FDI là ñ i tư-ng nghiên
c u c a nhilu$n văn và các cơng trình nghiên c u đã đư-c cơng b . Có thL kL ra mUt s
cơng trình nghiên c u gAn nh/t có liên quan như:
* Lu n án tiDn sk liên quan ñDn thu hút FDI caa Lào:
+ "ð u tư tr c ti p nư c ngoài trong vi c phát tri!n kinh t # C%ng
hoà Dân ch' Nhân dân Lào" c a Bua Khăm Thip Pha Vơng (2001). Tác gi#
đã nghiên c u nhu cAu v n ñAu tư cho phát triLn kinh t! c a CHDCND Lào.
Lào vBn còn thi!u v n, kh# năng tích lu2 nUi bU c a nđ đáp ng nhu cAu v n to l?n cho đAu tư phát triLn. Vì v$y, vi c thu hút FDI
là quan tr1ng. Lu$n án ñã phân tích các nguyên nhân #nh hưJng, nh'ng h3n
ch!, t, đó đ< xu/t các gi#i pháp ch y!u đL thu hút có hi u qu# v n FDI vào
CHDCND Lào đL phát triLn kinh t! [5].
+ "Hồn thi n các gi,i pháp tài chính trong thu hút v/n đ u tư tr c
ti p nư c ngoài (FDI) t3i C%ng hồ Dân ch' Nhân dân Lào đ n năm 2010"
c a Xƒm X3 ‘t Unxiña (2004). Trong lu$n án, tác gi# phân tích vai trị c a
các gi#i pháp tài chính nh£m tăng cư4ng thu hút v n FDI, ñánh giá th%c tr3ng
th%c hi n gi#i pháp tài chính v< thu hút v n FDI c a Lào trong nh'ng năm
qua và kinh nghi m c a mUt s nư?c trong khu v%c v< s¢ dRng tài chính thu

hút FDI. T, đó, tác gi# đ< ra các gi#i pháp tài chính ch y!u nh£m tăng cư4ng


thu hút v n đAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi t3i Lào đ!n năm 2010 như: ti!p tRc
hồn thi n các chính sách thu!, cơ c/u chi tiêu c a Chính ph , chính sách tit G tín dRng, t3o mơi trư4ng chính tr* ƒn đ*nh, c#i thi n mơi trư4ng pháp lý,
tăng cư4ng hi u l%c c a chính sách qu#n lý vĩ mô [29].
* Lu n án tiDn sk liên quan ñDn ñb tài thu hút vnn FDI vào Vi[t Nam:
+ "9nh hư#ng c'a quá trình t do hoá thương m3i trong khu v c m>u
d?ch t do ASEAN (AFTA) ñ n ho3t ñ%ng thu hút, ñ u tư tr c ti p nư c ngoài
t3i Vi t Nam" c a ðàm Quang Vinh (2003). Trong lu$n án, tác gi# ñã ñưa ra
nh'ng lý lu$n v< tác ñUng qua l3i gi'a t% do hố thương m3i và đAu tư qu c
t!, xem xét nh'ng #nh hưJng c a t% do hố thương m3i ASEAN đ i v?i q
trình thu hút FDI vào Vi t Nam; xem xét di”n bi!n tình hình đAu tư trên th!
gi?i và khu v%c, ñQc bi t là ñư-c s% tác ñUng c a AFTA thì các xu hư?ng đAu
tư sŸ di”n ra theo chira sao trong q trình thu hút FDI. T, đó tác gi# đã đ< ra mUt s gi#i pháp cho
vi c thu hút FDI vào Vi t Nam [27].
+ "Các gi,i pháp thu hút và nâng cao hi u qu, sE dFng v/n FDI t3i
Vi t Nam" c a Nguy”n Th* Liên Hoa (2000). Trong lu$n án, tác gi# đã trình
bày và phân tích các v/n đ< lý lu$n v< huy ñUng v n FDI, th%c tr3ng và s¢
dRng hi u qu# v n FDI qua các giai ño3n. Sau ñó, tác gi# ñưa ra năm nhóm
gi#i pháp ñL tăng cư4ng thu hút và nâng cao hi u qu# s¢ dRng v n FDI [11].
+ "Gi,i pháp tăng cưHng thu hút ñ u tư tr c ti p nư c ngoài (FDI) #
Vi t Nam" c a Nguy”n Th* Kim Nhã (2005). Trong lu$n án, tác gi# ñã mơ t#
tồn c#nh v< thu hút FDI J Vi t Nam t, năm 1988 ñ!n 2004, ñánh giá v< mQt
thành cơng và h3n ch! c a ho3t đUng thu hút FDI t3i Vi t Nam, phân tích các
nguyên nhân #nh hưJng, t, đó rút ra các v/n đ< cAn ti!p tRc x¢ lý đL tăng
cư4ng thu hút FDI J Vi t Nam trong th4i gian t?i [14].
Tóm l3i, có thL nói, cho đ!n nay đ< tài nghiên c u v< FDI J Lào ñư-c

r/t nhităng cư4ng thu hút FDI vào Lào. Tuy nhiên, dù ñư-c ti!p c$n dư?i nhi

ñU, các gi#i pháp ñL tăng cư4ng thu hút FDI vào Lào thư4ng ch đư-c trình
bày như là mUt phAn nUi dung trong các cơng trình nghiên c u v< FDI, ch
chưa trJ thành nUi dung duy nh/t, mUt cách có h th ng và c$p nh$t c a mUt
cơng trình riêng bi t. Như v$y, chưa có Lu$n án nào có nUi dung trùng v?i đ<
tài “Thu hút đAu tư tr%c ti!p nư?c ngoài vào CUng hoà Dân ch Nhân dân
Lào” như Lu$n án này.
3. M$c tiêu nghiên ceu caa Lu n án
G Nghiên c u và làm sáng t¡ thêm nh'ng v/n ñ< lý lu$n cơ b#n và th%c
ti”n v< thu hút FDI c a mUt qu c gia.
G ðánh giá ñ ng th%c tr3ng thu hút FDI c a Lào th4i gian qua và ñưa ra
các v/n ñ< tOn t3i cAn ph#i ti!p tRc hoàn thi n.
G ð< xu/t h th ng gi#i pháp nh£m tăng cư4ng thu hút FDI vào
CHDCND Lào th4i gian t?i.
4. ðni tưpng và phqm vi nghiên ceu
G ð i tư-ng nghiên c u: Lu$n án t$p trung nghiên c u thu hút FDI J
CHDCND Lào.
G Ph3m vi nghiên c u: Lu$n án ñi sâu nghiên c u tình hình thu hút FDI vào
CHDCND Lào t, năm 1988 ñ!n năm 2008. Các tác ñUng cơ b#n c a FDI ñ!n toàn
bU n5. Phương pháp nghiên ceu
ðL đ3t đư-c mRc đích đ< ra, tác gi# s¢ dRng phương pháp c a ch
nghĩa duy v$t bi n ch ng và ch nghĩa duy v$t l*ch s¢, s¢ dRng tƒng h-p và
phân tích th ng kê, có s¢ dRng k!t h-p các b#ng, biLu đL tính tốn, minh ho3,
so sánh và rút ra k!t lu$n. Ngoài ra, tác gi# sŸ s¢ dRng phương pháp phân tích
các tài li u, các cơng trình nghiên c u trong và ngồi nư?c v< các v/n đ< có
liên quan đ!n đ< tài nghiên c u.

6. Nhrng đóng góp khoa htc caa lu n án
G H th ng hố và góp phAn làm rõ thêm mUt s v/n ñ< lý lu$n cơ b#n
v< FDI ñ i v?i qu c mUt gia.


G Trình bày b c tranh tồn c#nh v< thu hút FDI J CHDCND Lào t,
năm 1988 ñ!n năm 2008; ñánh giá thành công và h3n ch! c a ho3t ñUng thu
hút FDI J Lào; phân tích các nguyên nhân #nh hưJng đ!n thành cơng và h3n
ch! đó, đL tăng cư4ng thu hút FDI vào Lào th4i gian t?i.
G ð< xu/t nh'ng quan ñiLm gi#i pháp nh£m tăng cư4ng thu hút FDI vào
CHDCND Lào trong nh'ng năm t?i, trong đó có mUt s quan điLm, gi#i pháp
có tính đUt phá v< tư duy quan điLm và trình đU th%c hi n.
7. KDt c`u caa lu n án
Lu$n án gOm 174 trang v?i s% tham kh#o 86 tài li u trong và ngồi
nư?c, s¢ dRng các b#ng biLu, các phR lRc khác có liên quan. Ngồi phAn mJ
đAu và k!t lu$n, lu$n án ñư-c k!t c/u thành 3 chương như sau:
Chương 1: Nh'ng v/n ñ< lý lu$n cơ b#n v< thu hút FDI c a mUt qu c gia
Chương 2: Th%c tr3ng thu hút FDI vào CUng hoà Dân ch Nhân dân
Lào giai ño3n 1988 G 2008.
Chương 3: Gi#i pháp tăng cư4ng thu hút FDI vào CUng hoà Dân ch
Nhân dân Lào.


Chương 1
NH8NG V9N ð: LÝ LUTHU HÚT FDI C?A M@T QUBC GIA
1.1. B N CH9T C?A FDI

1.1.1. Khái ni[m và ñuc ñi]m caa FDI
1.1.1.1. Khái ni"m v$ FDI

ðAu tư theo nghĩa rUng, nói chung là s% hy sinh các nguOn l%c hi n t3i ñL
ti!n hành các ho3t đUng nào đó nh£m thu v< cho ngư4i ñAu tư các k!t qu# nh/t
ñ*nh trong tương lai l?n hơn các nguOn l%c ñã b¡ ra ñL ñ3t ñư-c k!t qu# đó.
NguOn l%c đó có thL là tiTheo nghĩa hªp, đAu tư là tồn bU tiv n vào quá trình tái s#n xu/t xã hUi nh£m t3o ra năng l%c v n l?n hơn.
V n ñAu tư là phAn tích lu2 xã hUi c a các ngành, các cơ sJ s#n xu/t
kinh doanh, là tiñưa vào tái s#n xu/t xã hUi. Trên giác ñU doanh nghi p, ñAu tư là vi c di
chuyLn v n vào mUt ho3t ñUng nào đó nh£m mRc đích thu l3i mUt kho#n til?n hơn.
V n đAu tư là lo3i v n tích lu2 ñư-c trong ho3t ñUng s#n xu/t, kinh
doanh c a các cá nhân, t$p thL và Nhà nư?c nh£m th%c hi n ñAu tư ñL mJ
rUng s#n xu/t và d*ch vR hay t3o ra năng l%c s#n xu/t m?i. Trên giác ñU qu c
gia, nguOn v n ñAu tư ñư-c chia làm hai lo3i là nguOn v n trong nư?c và
nguOn v n nư?c ngồi. Do đó, ho3t đUng đAu tư cũng đư-c phân chia thành
hai hình th c cơ b#n là đAu tư nư?c ngồi và đAu tư trong nư?c.
NguOn v n ñAu tư bao gOm nh'ng tài s#n h'u hình như tiđai, nhà c¢a, thi!t b*, v$t tư..., nh'ng tài s#n vơ hình như b£ng phát minh,
sáng ch!, bí quy!t k2 thu$t, nhãn hi u hàng hố... Ngồi ra, các nhà đAu tư


cịn có thL đAu tư b£ng cƒ phi!u, trái phi!u, quyquyðAu tư qu c t! là quá trình kinh t! trong đó các nhà đAu tư di chuyLn b/t
kỳ tài s#n như v n, công ngh , k2 năng qu#n lý vào nư?c ti!p nh$n ñAu tư ñL
th%c hi n ho3t ñUng s#n xu/t kinh doanh, d*ch vR nh£m mRc đích tìm ki!m l-i
nhu$n cao trên ph3m vi tồn cAu. ðAu tư qu c t! là hình th c xu/t kh…u tư b#n,
mUt hình th c cao hơn c a xu/t kh…u hàng hoá. ðAu th! kž XX, V. I. Lênin cho
r£ng: xu/t kh…u tư b#n là mUt ñQc ñiLm kinh t! c a ch nghĩa tư b#n hi n ñ3i.

Trong giai ño3n c3nh tranh t% do, ñQc ñiLm c a ch nghĩa tư b#n là xu/t kh…u
hàng hoá, cịn trong giai đo3n hi n đ3i là xu/t kh…u tư b#n [29, tr.4].
Xu/t kh…u tư b#n và xu/t kh…u hàng hố là hai hình th c xu/t kh…u
ln bƒ sung và h™ tr- nhau trong chi!n lư-c thâm nh$p chi!m lĩnh th* trư4ng
c a các cơng ty, t$p đồn nư?c ngoài hi n nay.
G ðAu tư gián ti!p nư?c ngồi (Fortfolio Investment) là lo3i hình th c
đAu tư mà ch đAu tư nư?c ngồi khơng tr%c ti!p tham gia qu#n lý vi c s¢
dRng v n, h1 hưJng l-i ích theo mUt tž l c a s v n ñAu tư thông qua cá
nhân hoQc tƒ ch c J nư?c nh$n ñAu tư. ðây là lo3i ñAu tư mà ngư4i b¡ v n và
ngư4i qu#n lý s¢ dRng v n là nh'ng ch thL khác nhau.
ðAu tư gián ti!p nư?c ngồi đư-c th%c hi n dư?i mUt s hình th c như:
mua các ch ng ch có giá như cƒ phi!u, trái phi!u, ch ng khốn..., các ho3t đUng
tín dRng thương m3i qu c t!, h™ tr- phát triLn chính th c (ODA) [21, tr.5].
ðAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi (FDI) là q trình nhà đAu tư nư?c ngồi
đưa v n b£ng tiích cho các bên tham gia. FDI ch là mUt trong nh'ng kênh thu hút v n FDI
c a mUt qu c gia. Trên th! gi?i, có nhigóc đU ti!p c$n c a các nhà kinh t!.
Theo Qu2 ti

năm 1977: ðAu tư tr%c ti!p nư?c ngoài là v n ñAu tư ñư-c th%c hi n J các
doanh nghi p ho3t ñUng J ñ/t nư?c khác nh£m thu v< nh'ng l-i ích lâu dài
cho nhà đAu tư. MRc đích c a nhà đAu tư là giành đư-c ti!ng nói có hi u qu#
trong vi c qu#n lý doanh nghi p đó [17, tr.5]. Khái ni m này nh/n m3nh vào
hai y!u t là tính lâu dài c a ho3t ñUng ñAu tư và ñUng cơ ñAu tư là giành
quyv n đAu tư mà h1 b¡ ra t3i các cơ sJ s#n xu/t kinh doanh J nư?c khác.
Nhà kinh t! Trung Qu c quan ni m, FDI là vi c ngư4i sJ h'u tư b#n t3i
nư?c này mua hoQc kiLm soát mUt th%c thL kinh t! c a nư?c khác. ðó là mUt

kho#n ti#nh hưJng quy!t đ*nh đ i v?i th%c thL /y hoQc tăng thêm quytrong th%c thL kinh t! mà nó có #nh hưJng /y, thì đó là đAu tư tr%c ti!p [22,
tr.10]. Quychi!m h'u cƒ phAn, khi cƒ phAn đ3t t?i tž l nào đó thì có quydoanh nghi p và quycách hiLu v< FDI c a nhà kinh t! Trung Qu c nh/n là r/t m3nh đ!n khía c3nh
sJ h'u hoQc kiLm sốt tr%c ti!p c a ch đAu tư ñ i v?i các ho3t ñUng b£ng
v n ñAu tư c a mình [2, tr.15].
Theo ngân hàng Th! gi?i (WB): “ðAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi là vi c
cơng dân c a mUt nư?c thành l$p hoQc mua l3i mUt phAn đáng kL sJ h'u và
qu#n lý ít nh/t là 10% v n ch sJ h'u c a doanh nghi p J mUt nư?c khác”.
Các nhà ñAu tư nư?c ngồi có thL là cá nhân hoQc doanh nghi p và ho3t đUng
đAu tư có thL do ngư4i nư?c ngồi sJ h'u hồn tồn hoQc liên doanh gi'a nhà
đAu tư nư?c ngồi và các đ i tác đAu tư đ*a phương [3, tr.11].
Theo Lu$t ðAu tư Vi t Nam năm 2005, ñAu tư là vi c nhà ñAu tư b¡
v n b£ng các lo3i tài s#n h'u hình và vơ hình đL hình thành tài s#n ti!n hành
các ho3t đUng ñAu tư theo quy ñ*nh c a Lu$t này và các quy ñ*nh c a pháp


lu$t có liên quan. ðAu tư tr%c ti!p là hình th c ñAu tư do nhà ñAu tư b¡ v n
ñAu tư và tham gia qu#n lý ho3t ñUng ñAu tư. ðAu tư gián ti!p là hình th c đAu
tư thông qua vi c mua cƒ phAn, cƒ phi!u, trái phi!u, các gi/y t4 có giá khác,
qu2 đAu tư ch ng khốn thơng qua các đ*nh ch! tài chính trung gian khác mà
nhà đAu tư khơng tr%c ti!p tham gia vào qu#n lý ho3t ñUng ñAu tư [18].
Theo Lu$t ñAu tư nư?c ngoài c a CUng hoà Dân ch Nhân dân Lào
ban hành năm 1988 đư-c bƒ sung hồn thi n sau 2 lAn s¢a đƒi (1994 và
2004): "ðAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi có nghĩa là s% đưa vào CUng hồ Dân ch
Nhân dân Lào v n gOm có tài s#n, công ngh và kinh nghi m qu#n lý c a
nư?c ngồi v?i mRc đích đL kinh doanh" [56, tr.2].

MQc dù có nhinh/t J các ñiLm như: FDI là hình th c đAu tư qu c t!, cho phép các nhà ñAu tư
tham gia ñigóp v n c a nhà đAu tư. Nói tóm l3i, t, nh'ng khái ni m trên, có thL hiLu v n
đAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi là biLu hi n b£ng tich c hoQc cá nhân ngư4i nư?c ngoài mang vào nư?c khác (nư?c ti!p nh$n) ñL
th%c hi n kinh doanh theo lu$t pháp c a nư?c ti!p nh$n nh£m thu đư-c l-i
ích. Các nhà đAu tư có quyc a mình.
T, nh'ng khái ni m trên, tác gi# có thL hiLu và rút ra mUt cách khái
quát v< ñAu tư tr%c ti!p nư?c ngoài như sau:
ðAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi là lo3i hình kinh doanh c a nhà đAu tư
nư?c ngồi b¡ v n b£ng ticác cơ sJ s#n xu/t kinh doanh J nư?c ti!p nh$n ñAu tư, nh4 đó h1
có quymà h1 b¡ v n đAu tư nh£m mRc đích thu đư-c l-i nhu$n t, nh'ng
ho3t đUng đAu tư đó.


* ð)i v i nhà đ u tư
Khi q trình ñAu tư v n ñ3t t?i trình ñU mà s#n xu/t kinh doanh trong
nư?c đã trJ nên ch$t hªp đ!n m c c#n trJ kh# năng phát huy hi u qu# c a đAu
tư, nơi mà J đó n!u đAu tư thêm vào h1 sŸ thu đư-c l-i nhu$n khơng như ý
mu n. Trong khi đó, J mUt s qu c gia khác xu/t hi n l-i th! mà h1 có thL
khai thác đL thu l-i nhu$n cao hơn trong nư?c. ðây là y!u t cơ b#n thúc ñ…y
các nhà ñAu tư chuyLn v n c a mình ra ñAu tư J nư?c khác. Nói cách khác,
vi c tìm ki!m, theo đuƒi l-i nhu$n cao hơn và b#o tồn đUc quyc3nh tranh là b#n ch/t, là mRc tiêu cơ b#n c a các nhà ñAu tư.
Trong nh'ng năm gAn ñây, J các nư?c ñang phát triLn cơ sJ h3 tAng,
đi

pháp, s% mJ rUng th* trư4ng đã có s% c#i thi n ñáng kL, tài nguyên thiên nhiên
chưa khai thác nhit3o nên s% h/p dBn nh/t ñ*nh ñ i v?i các nhà ñAu tư.
Trong ñit! song phương, ña phương cũng như vi c xây d%ng các kh i h-p tác kinh t!
như: NAFTA, AFTA, EU... ñang là xu th! khách quan và phát triLn nhanh
trên th! gi?i, các nhà ñAu tư nư?c ngồi, khi đAu tư tr%c ti!p vào mUt nư?c
thành viên c a kh i ñư-c hưJng ñikh i. Trong trư4ng h-p như v$y, v n FDI ñã ñư-c hưJng quy ch! t% do m$u
d*ch và đAu tư mà khơng ph#i đ i mQt v?i s% c3nh tranh tr%c ti!p v?i các nư?c
mà gi'a h1 r/t khó khăn trong vi c t3o l$p các quan h h-p tác kinh t!. Các
nhà ñAu tư l-i dRng s% phát triLn khơng đOng đs#n xu/t, s% khác bi t v< ñidOi dào... c a nư?c ti!p nh$n ñAu tư đL ti!n hành đAu tư ra nư?c ngồi nh£m
nâng cao hi u qu# s¢ dRng v n và tìm ki!m l-i nhu$n cao hơn. Vi c ñAu tư ra
nư?c ngồi cịn nh£m tránh các hàng rào thu! quan và nh'ng h3n ch! khác


c a nư?c nh$n ñAu tư áp dRng trong nh$p kh…u hoQc đư-c hưJng trong chính
sách ưu đãi nh£m khuy!n khích FDI c a các nư?c nh$n đAu tư.
Tuy nhiên, n!u vi c đAu tư ra nư?c ngồi q nhinguOn v n cAn thi!t cho đAu tư phát triLn trong nư?c. MQt khác, n!u không
n@m v'ng và x¢ lý t t các thơng tin chính tr*, th* trư4ng và lu$t pháp nư?c
ti!p nh$n FDI thì nhà ñAu tư có thL gQp r i ro trong quá trình đAu tư v?i m c
đU th$m chí cao hơn ñAu tư vào th* trư4ng trong nư?c.
* ð)i v i nư c nh*n ñ u tư
Các nư?c nh$n ñAu tư là nh'ng nư?c đang có l-i th! mà h1 chưa có đ
v n hoQc chưa có điphát triLn. Các nư?c này có nguOn tài nguyên thiên nhiên tương đ i phong phú,
có nguOn lao đUng dOi dào và giá nhân cơng r¬, thi!u v n, thi!u k2 thu$t, thi!u

cơng ngh tiên ti!n và ít nhà đAu tư có kh# năng thành l$p s#n xu/t kinh doanh.
Các nư?c nh$n ñAu tư khác là các nư?c phát triLn. Các nư?c này có
tiCác nư?c này có đQc điLm là cơ sJ h3 tAng t t, h1 đã và đang tham gia có
hi u qu# vào q trình phân cơng lao đUng qu c t! hoQc là thành viên c a tƒ
ch c kinh t!. V?i nh'ng m c ñU khác nhau, v n FDI có thL đóng vai trị là
nguOn v n bƒ sung, là ñihư?ng c a mUt lĩnh v%c s#n xu/t kinh doanh, hay mUt s ngành ngh<, hoQc là
nh'ng y!u t xúc ti!n cho các tihuy mUt cách m3nh mŸ và có hi u qu# hơn.
1.1.1.2. ð,c đi-m c a FDI
T, khái ni m c a ñAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi, có thL khái qt mUt s
đQc điLm cơ b#n v< FDI như sau:
M%t là, ñQc ñiLm v< nguOn v n: ðAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi (FDI) có ñQc
ñiLm cơ b#n khác v?i nguOn v n nư?c ngoài (ðTNN) khác là vi c ti!p nh$n


nguOn v n này không phát sinh n- cho nư?c ti!p nh$n đAu tư. ðAu tư tr%c ti!p
nư?c ngồi là hình th c đAu tư b£ng v n c a tư nhân do các ch ñAu tư t% quy!t
ñ*nh ñAu tư, s#n xu/t, và t% ch*u trách nhi m v< l™ lãi. Hình th c này mang tính
kh# thi và hi u qu# kinh t! cao, khơng có nh'ng ràng buUc v< chính tr*, khơng đL
l3i gánh nQng n- cho nbU tài nguyên kinh doanh vào nư?c nh$n đAu tư nên nó có thL thúc đ…y phát triLn
ngành ngh< m?i, đQc bi t là nh'ng ngành địi h¡i cao v< v n, v< k2 thu$t và
công ngh m?i. Vì th!, nguOn v n này có tác dRng c%c kỳ to l?n đ i v?i q
trình cơng nghi p hoá, chuyLn d*ch cơ c/u kinh t! và t3o t c ñU tăng trưJng
nhanh cho nư?c nh$n ñAu tư. Thơng qua đAu tư tr%c ti!p nư?c ngồi, nư?c nh$n
đAu tư có thL ti!p nh$n đư-c cơng ngh , k2 thu$t tiên ti!n, h1c h¡i kinh nghi m
qu#n lý, bí quy!t s#n xu/t kinh doanh, năng l%c th* trư4ng...
Hai là, ñQc ñiLm v< v n góp: các ch ñAu tư nư?c ngồi ph#i đóng góp

mUt s lư-ng v n t i thiLu theo quy ñ*nh c a t,ng nư?c nh$n ñAu tư ñL h1 có
quynư?c phương Tây nói chung quy ñ*nh lư-ng v n đóng góp ph#i chi!m trên
10% cƒ phAn c a doanh nghi p nư?c ngồi thì m?i đư-c xem là đAu tư tr%c
ti!p nư?c ngồi. MUt s nư?c khác quy đ*nh m c đóng góp t i thiLu là 20%
hoQc 25% [5, tr.12]. Theo Lu$t ðAu tư nư?c ngoài c a CUng hoà Dân ch
nhân dân Lào, n!u doanh nghi p liên doanh, ch đAu tư nư?c ngồi ph#i ñóng
góp s v n t i thiLu 30% c a tƒng s v n pháp ñ*nh [56, tr.2].
Ba là, ñQc ñiLm v< quynghi p có v n đAu tư nư?c ngồi phR thuUc vào m c đU góp v n. Tž l góp
v n c a bên nư?c ngồi càng cao thì quyN!u nhà ñAu tư góp 100% v n thì doanh nghi p đó hồn tồn do ch đAu tư
nư?c ngồi điB/n là, ñQc ñiLm v< quy

là ngư4i ch sJ h'u, v,a là ngư4i s¢ dRng v n ñAu tư. Trong th4i gian ñAu tư,
quytr%c ti!p tham gia qu#n lý, đichia thành viên HUi ñOng qu#n tr*, vi c điphân chia theo tž l góp v n. Ch sJ h'u đư-c hưJng l-i ích do ho3t đUng đAu
tư mang l3i. MRc đích quan tr1ng c a các ch sJ h'u v n là vi c giành quykiLm soát ho3t ñUng s¢ dRng v n ñAu tư mà h1 b¡ ra, ñQc bi t trong vi c quy!t
ñ*nh mUt s v/n ñ< quan tr1ng trong ho3t ñUng c a doanh nghi p.
ðLc đi!m thM năm, FDI là hình th c ñAu tư dài h3n bJi ho3t ñUng ñAu
tư này g@n linư?c ti!p nh$n ñAu tư. ðây là đAu tư có tính v$t ch/t J nư?c nh$n đAu tư nên
khơng d” rút đi trong mUt th4i gian ng@n. ðây là ñQc ñiLm phân bi t gi'a ñAu
tư tr%c ti!p nư?c ngoài và ñAu tư gián ti!p. ðAu tư gián ti!p thư4ng là các
dịng v n có th4i gian ho3t đUng ng@n và có thu nh$p thơng qua vi c mua bán

ch ng khoán (cƒ phi!u hoQc trái phi!u...) [23, tr.31].
1.1.2. Các hình thec đvu tư FDI
Trong cuUc c3nh tranh thu hút v n FDI hi n nay, ngồi vi c s¢ dRng
nh'ng cơng cR qu#n lý vĩ mơ như chính sách tài chính, tihiLm s#n xu/t và nhiñAu tư r/t chú ý ñ!n nguy n v1ng c a nhà ñAu tư nư?c ngồi trong vi c l%a
ch1n hình th c ñAu tư. Vi c nghiên c u các hình th c c a FDI sŸ gi#i thích rõ
hơn khái ni m v< FDI. MQc dù mRc tiêu cu i cùng c a các nhà ñAu tư ñnh£m thu l-i nhu$n cao khi đAu tư ra nư?c ngồi, nhưng m™i qu c gia và m™i
nhà ñAu tư th%c hi n các hình th c đAu tư khác nhau, tuỳ thuUc đithL c a mình.
Hi n nay, FDI đư-c th%c hi n theo hai kênh cơ b#n là ñAu tư m?i (Greenfild
Investment G GI) và mua l3i và sáp nh$p (Merger and Acquisition G M&A):


ðAu tư m?i là hình th c các ch đAu tư th%c hi n đAu tư J nư?c ngồi
thơng qua vi c thành l$p các doanh nghi p m?i. Ngoài ra, hình th c đAu tư ch
y!u như doanh nghi p 100% v n đAu tư nư?c ngồi, doanh nghi p liên doanh,
h-p đOng h-p tác kinh doanh, cịn có nh'ng hình th c khác như cơng ty cƒ
phAn, cơng ty mª G con, chi nhánh cơng ty nư?c ngồi... ðây hi n là các kênh
ch y!u mà các nhà ñAu tư J nư?c ngoài ñAu tư vào các nư?c ñang phát triLn.
Các hình th c FDI c a m™i qu c gia do lu$t pháp t,ng nư?c quy ñ*nh
và thư4ng ñư-c áp dRng phƒ bi!n là:
1.1.2.1. H0p ñ1ng h0p tác kinh doanh (Business Co7operation by Contract 7
BCC)
ðây là hình th c liên k!t kinh doanh gi'a ñ i tác trong nư?c v?i các
nhà đAu tư nư?c ngồi trên cơ sJ quy ñ*nh trách nhi m và phân chia k!t qu#
kinh doanh cho m™i bên b£ng các văn b#n ký, trong đó các bên vBn gi'
ngun tư cách pháp nhân riêng mà khơng t3o nên mUt pháp nhân m?i. H-p
đOng h-p tác kinh doanh là hình th c đAu tư ñư-c ký k!t gi'a các nhà ñAu tư

nh£m h-p tác kinh doanh phân chia l-i nhu$n, phân chia s#n ph…m mà không
thành l$p pháp nhân m?i [4, tr.5].
Các bên cùng h-p tác kinh doanh trên cơ sJ văn b#n h-p ñOng ñã ký
k!t, quy ñ*nh rõ ñ i tư-ng và nUi dung kinh doanh, phân ñ*nh trách nhi m,
nghĩa vR và quybên tho# thu$n và đư-c cơ quan có th…m quychu…n. Hình th c này đư-c th%c hi n r/t ña d3ng và ñư-c áp dRng phƒ bi!n
trong lĩnh v%c thăm dị, khai thác dAu khí và mUt s tài ngun khác dư?i hình
th c h-p đOng phân chia s#n ph…m ñư-c th%c hi n theo quy ñ*nh c a Lu$t
ðAu tư và pháp lu$t có liên quan [18, tr.22].
1.1.2.2. Doanh nghi"p liên doanh (Joint Ventures Company7 JVC)
ðây là mUt hình th c tƒ ch c kinh doanh qu c t! c a các bên tham gia


có qu c t*ch khác nhau, trên cơ sJ cùng sJ h'u v< v n góp, cùng qu#n lý,
cùng phân ph i l-i nhu$n, cùng chia s¬ r i ro ñL ti!n hành các ho3t ñUng s#n
xu/t kinh doanh theo các ñik!t gi'a các bên tham gia, phù h-p v?i quy ñ*nh lu$t pháp c a nư?c nh$n ñAu
tư. Hình th c này có nh'ng đQc trưng cơ b#n như sau:
G Cùng góp v n: Các bên cùng góp v n thành l$p mUt doanh nghi p m?i
b£ng titài s#n khác. Tž l góp v n c a các bên nư?c ngoài do các bên tham gia tho#
thu$n và theo quy ñ*nh lu$t pháp c a nư?c nh$n ñAu tư. Theo Lu$t ðAu tư c a
nư?c CUng hoà Dân ch nhân dân Lào v< v n góp t i thiLu c a nhà đAu tư
nư?c ngồi ph#i chi!m ít nh/t 30% tƒng s v n pháp ñ*nh [56, tr.4].
G Cùng qu#n lý: Các bên xây d%ng bU máy qu#n lý ho3t ñUng doanh
nghi p, cùng tham gia hUi ñOng qu#n tr* cũng như m c ñU quy!t ñ*nh các v/n
ñ< c a doanh nghi p. Tž l phân chia l-i nhu$n gi'a các bên cũng d%a theo tž
l góp v n. N!u doanh nghi p gQp ph#i r i ro, thi t h3i do nh'ng r i ro đó gây
ra sŸ do các bên tham gia gánh ch*u theo tž l phân chia như ñ i v?i l-i nhu$n.

1.1.2.3. Doanh nghi"p 100% v)n nư c ngoài (100% Foreign 7 Owned
Enterprises 7FOE)
Doanh nghi p 100% v n nư?c ngồi cũng là mUt hình th c doanh
nghi p có v n đAu tư nư?c ngồi, là doanh nghi p do các nhà đAu tư nư?c
ngồi đAu tư thành l$p v?i 100% v n, do đó hồn tồn thuUc quyc a các nhà ñAu tư nư?c ngoài, t% qu#n lý và ch*u trách nhi m v< k!t qu# kinh
doanh, nhưng vBn là pháp nhân c a nư?c nh$n ñAu tư.
MQc dù sJ h'u, ñingoài hoàn tồn n£m trong tay ch đAu tư nư?c ngồi, nhưng doanh nghi p đó
vBn ch*u s% kiLm sốt c a lu$t pháp c a nư?c nh$n ñAu tư và ph#i th%c hi n
ñúng m1i cam k!t trong ñi