Ứng dụng viễn thám và gis hỗ trợ công tác quản lý, quy hoạch và phát triển mạng lưới cấp nước tại thành phố hồ chí minh trong quá trình đô thị hóa

I H C QU C GIA TP. HCM
I H C BÁCH KHOA
--------------oOo--------------

NGUY N TH KIM Y N

NG D NG VI N THÁM VÀ GIS H

TR

CÔNG TÁC

QU N LÝ, QUY HO CH VÀ PHÁT TRI N M
C

C T I THÀNH PH

H

CHÍ MINH
HĨA

Chun ngành: Qu

ng

Mã s : 8.85.01.01

LU

TP. H CHÍ MINH, tháng 01

2

I


c hoàn thành t

Cán b

i h c Bách Khoa

HCM

ng d n khoa h c: PGS.TS. TR N TH VÂN

Cán b ch m nh n xét 1:

O NGUYÊN

Cán b ch m nh n xét 2: TS. PH M TH MAI THY

Lu

cb ov t

ngày 19 tháng 01

i h c Bách Khoa -

2.

Thành ph n H

m:

1. Ch t ch h

ng :

2. Cán b ph n bi n 1 :

O NGUYÊN

3. Cán b ph n bi n 2 : TS. PH M TH MAI THY
4. y viên h

ng :
ng

P

: TS. NGÔ TH NG C LAN TH O

Xác nh n c a Ch t ch H
chuyên ngành sau khi lu

CH T CH H

ng Khoa qu n lý

c s a ch a (n u có).

NG
NG VÀ TÀI NGUYÊN


i

I H C QU C GIA TPHCM

C NG HÒA XÃ H I CH

I H C BÁCH KHOA

cl p

T do

T NAM
H nh phúc

NHI M V LU
H và tên h c viên: NGUY N TH KIM Y N
MSHV: 1970316
Ngày sinh: 25/07/1990
Chuyên ngành: Qu n lý tài nguyên và môi
ng
Mã s : 8.85.01.01
TÀI:
ng d ng vi n thám và GIS h tr công tác qu n lý, quy ho ch và phát tri n m ng

ic
c t i Thành ph H Chí Minh
hóa.
Application of remote sensing and geographic information system (GIS) to
support management, planning and development of water supply network in Ho
Chi Minh city in the urbanization process.
NHI M V VÀ N I DUNG:
Nhi m v : Tích h p vi
bi
và kh o sát hi n
tr ng d li u m
ic
c. T
, xem xét m i quan h gi a m
ic p
c và s phát tri
qua t
n
nh các quy ho ch phát tri n
m
ic
c phù h p v i tình hình phát tri
theo th c t .
N i dung:
(1) T ng quan các tài li u, tình hình nghiên c
c
n
v
nghiên c u;
(2)

n tr ng m
ic
a bàn qu n lý c a Công ty C
ph n C
c Trung An;
(3) Phân tích bi
t i t ng th
m nghiên c u;
(4)
ng c a quá
n 2010
n
m
ic
c c a Trung An;
(5)
xu
n lý và phát tri n m
ic
c phù h p v
u
ki n th c t .
II. NGÀY GIAO NHI M V : 22/02/2021.
III. NGÀY HOÀN THÀNH NHI M V : 20/12/2021.
IV. CÁN B
NG D N: PGS.TS TR N TH VÂN
Tp. HCM, ngày 20 tháng 12
CÁN B

NG D N

PGS.TS. Tr n Th Vân

CH NGHI M B

MÔN

NG KHOA


ii

c tiên, tôi xin chân th nh g i l i c
và Tài nguyên,

n qu Th y Cô

i h c B ch Khoa

qu tr nh h c t p v th c hi n lu
v g p

th

i h c Qu c gia TPHCM. Trong su t
nh

c

ng d n, h tr , gi p

n cơ Tr n Th Vân,

tơi hồn thành lu

i

ng d n gi p tôi ho n th nh lu

th hi

h t l ng gi

ng d n
, d nh r t nhi u

t nghi p

tơi có

tài nghiên c u c a mình.
ng th

Cơng ty C ph n C

in g i l i c
c Trung An

nh gi v gi p tôi ho n th nh lu
V cu i c ng, tôi xin g i l i c

bên c

cs

nhi t t nh t qu Th y Cô.

Tôi xin b y t l ng bi
tr c ti

ng

ng viên và ng h

n

o và các anh ch em t i

cung c p thông tin, s li u, h tr

n

y.
nh, b n b

ng nghi

luôn

ng h c v n, làm vi

hoàn

thành lu
M t l n n a, tôi xin g i l i c

và l i chúc s c kh

nt tc m

Thành ph H Chí Minh, ngày 20 tháng 12

i.


iii

hóa là q trình phát tri
tri n kinh t

g n li n s

v i s phát

p c a các thành ph . M t trong nh ng v

xã h i c a

hóa là m

và sinh ho t c

c ph c v cho nhu c u s n xu t

mb om

s ch. Khu v c nghiên c
ph n C

ic

an sinh

cs d

a bàn qu n lý m

ic

c

c c a Công ty C

c Trung An bao g m qu n Gò V p, qu n 12 và huy n Hóc Mơn. M i

qu n huy n trong khu v c nghiên c
do v y s phát tri n m

t

ic

hóa khác nhau,
ng nhau. Lu

d ng vi

ng

hóa trên khu v c nghiên c u. K t

qu cho th y quá

hóa có m i quan h thu n v i s phát tri n m

ng ng c

c chung cho c khu v c nghiên c u và theo t ng qu n huy n.

i th
v

n ra m nh m
p ph

ng. Giai

và m

ng

c

ng ng c

u nh
n ti p theo. Giai

c t p trung phát tri n nhi u nh t
c a huy

n th

n 2015
huy n
áng

n Hóc Mơn là khu v c có m

c nhi u nh t. M

càng m r ng và

hóa di n ra

ng ng c

Hóc Mơn và t l l p ph
k .

ng kh p

hóa trong th i gian này và c

2020, m

qu n Gò V p

ic

n 2010 - 2015, qu n 12 là khu v c có t

nhanh chóng và h th

i

ng ng c

ng ng

c c a khu v c nghiên c u ngày

xu t các bi n pháp qu n lý, quy ho ch phát tri n d a trên

k t qu phân lo i hi n tr ng b m

và d li u m

ic

c hi n t i.

iv

ABSTRACT
Urbanization is the process of urban development associated with population
growth with economic, industrial and commercial development of cities. One of the
social security issues of the urbanization process is the water supply network to serve
the production and daily-life needs of the people, ensuring the goal of 100% of people
having access to clean water. The study area is the management area of the water
supply network of Trung An Water Supply Joint Stock Company, including Go Vap
District, District 12 and Hoc Mon District. Each district in the study area has
individual urbanization rate, so the development of water supply network is not the
same. The thesis has applied remote sensing and GIS to evaluate the urbanization
processing in the study area. The results show that the process of urbanization is
positively correlated with the development of the general water supply pipeline
network for both the study area and each district. In which, on 2010, the urbanization
process has taken place strongly in Go Vap district with more than 80% of the urban
cover and the water supply network has also been widely invested in the wards. In
the period 2010 - 2015, District 12 is an area with rapid urbanization and its water
supply pipeline system was also invested the most to meet the urbanization process
during that time and the next stage. In the period of 2015 - 2020, the water supply
pipeline network is focused on developing in Hoc Mon district the most and the urban
coverage rate of the district in this period also increases significantly. By 2020, Hoc
Mon district is the area with the largest network of water supply pipes. The water
supply pipeline network of the study area is keep expanding and management
measures and development planning are proposed based on the results of the
classification of the current state of the urban surface and the current water network
data.

v

tài Lu

ng d ng vi n thám và GIS h

tr công tác qu n lý, quy ho ch và phát tri n m

ic

c t i Thành ph H

là k t qu c a quá trình h c t p và nghiên c u
c ab

is

ng d n tr c ti p c a PGS.TS. Tr n Th Vân. Các s li u

c s d ng trong lu
tin c

c thu th p t th c t , có ngu n g

c trích xu t rõ ràng trong ph n tham kh o. M i sao chép không h p l , vi

ph m quy ch

o hay gian trá, tơi xin hồn tồn ch u trách nhi m.

Tp. H Chí Minh, ngày 20 tháng 12
H c viên

Nguy n Th Kim Y n

1


vi

L
........................................................................................................ ii
TÓM T T LU
....................................................................................... iii
ABSTRACT .......................................................................................................... iv
L
.................................................................................................. v
M C L C ............................................................................................................. vi
DANH M C CÁC T VI T T T .................................................................... viii
DANH M C B NG ............................................................................................. ix
DANH M C HÌNH ............................................................................................... x
M
U ................................................................................................................ 1
1. Tính c p thi t c
tài ................................................................................. 1
2. M c tiêu nghiên c u ...................................................................................... 3
ng và ph m vi nghiên c u ................................................................. 3
4. N i dung nghiên c u...................................................................................... 4
c hi n .................................................................................. 4
6. Tính khoa h c và tính th c ti n c a lu

................................................ 6
T NG QUAN CÁC V
NGHIÊN C U ............................... 7
1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN C
C ...................... 7
1.1.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i ...................................................... 8
1.1.2. Tình hình nghiên c
c ...................................................... 10
1.2. T NG QUAN KHU V C NGHIÊN C U ............................................. 13
m t nhiên ............................................................................. 13
m kinh t - xã h i .................................................................. 23
1.3. T NG QUAN V CÔNG TY C PH N C
C TRUNG AN .... 29
1.3.1. Gi i thi u chung ................................................................................ 29
1.2.3. Hi n tr ng qu n lý và s d ng d li u m
ic
c ............. 31
KHOA H
U ......... 36
KHOA H C ................................................................................. 36
2.1.1. Công ngh vi n thám (RS) ................................................................ 36
2.1.2. H th
a lý (GIS) ......................................................... 38
U ............................................................ 40
2.2.1. Ti n x lý nh .................................................................................... 40
2.2.2. Phân lo i nh ..................................................................................... 42
ng ........................................................ 48
2.2.4. Phân tích m i quan h gi a bi
và m
ic

c
..................................................................................................................... 49


vii

2.3. D LI U TH C HI N NGHIÊN C U.................................................. 50
2.3.1. nh vi n thám ................................................................................... 50
2.3.2. D li u m
ic
c .............................................................. 51
2.4. QUY TRÌNH TH C HI N NGHIÊN C U ............................................ 52
K T QU VÀ TH O LU N ........................................................ 56
3.1. X LÝ
NH HI N TR NG B M T .............................. 56
3.1.1. Ti n x lý nh .................................................................................... 56
3.1.2. Phân lo i l p ph b m t ................................................................... 58
3.2. HI N TR NG L P PH B M T QUA CÁC TH
M NH ...... 62
3.2.1. Hi n tr ng l p ph b m t toàn khu v c nghiên c u ........................ 62
3.2.2. Hi n tr ng l p ph b m t theo t ng qu n huy n ............................. 65
3.3. BI
NG B M
HÓA T I KHU V C NGHIÊN C U 72
3.3.1. Bi
ng v l p ph
.............................................................. 73
3.3.2. Bi
ng v l p ph th c v t .......................................................... 76
3.4. QU N LÝ M

IC
HÓA ................................................................................................................. 82
3.4.1. S
ng h khách hàng ........................................................... 82
3.4.2. M
ng ng c
hóa .............. 84
XU T BI N PHÁP QU N LÝ VÀ PHÁT TRI N M
I
C
C ..................................................................................................... 93
xu t bi n pháp qu n lý ................................................................. 93
3.5.2. Phát tri n m
ic
c........................................................... 96
K T LU N KI N NGH ............................................................................... 101
1. K T LU N................................................................................................ 101
2. KI N NGH ............................................................................................... 102
TÀI LI U THAM KH O .................................................................................. 104


viii

:
:

hóa
ng h

c

KT-XH

: Kinh t - xã h i

KVNC

: Khu v c nghiên c u

GIS

: H Th

TAWACO

: Công ty C ph n C p

TAWAGIS

: H th
Trung An

TPHCM

: Thành ph H Chí Minh

SAWACO

: T ng Công ty C

a lý
c Trung An

d li u c a Công ty C ph n C

c Sài Gòn TNHH MTV

c


ix

................................... 14
Trung An........................................ 30
...................... 31
...................... 34
.............................................................. 50
.............................................................. 51
........ 51
......................... 56
......................... 57
......................... 57
..... 59
..... 59
..... 59
............................................... 59
.............................. 63
tinh ........................................................................................................................ 66
.. 68
................................................................................................................... 70

......................... 76
.................... 79
2010 - 2020 .......................................................................................................... 82
2010 - 2020 .......................................................................................................... 83
....................................................................................................... 85
... 94


x

a bàn ph trách qu n lý m
ic
cc
phân ph
c
tr c thu c Sawaco. ........................................................................................................ 15
Hình 1.2. Khu v c nghiên c u. ..................................................................................... 16
Hình 1.3. Hành chính c a qu n Gị V p. ...................................................................... 17
Hình 1.4. Hành chính c a qu n 12. ............................................................................... 19
Hình 1.5. Hành chính c a huy n Hóc Mơn................................................................... 20
Hình 1.6. Bi
dân s trong khu v c nghiên c u t i t ng th
m. ...................... 25
Hình 1.7. Bi
di n tích c a t ng qu n huy n trong khu v c nghiên c u............... 26
Hình 1.8. Bi
m
dân s trong khu v c nghiên c u t i t ng th
m ........... 26
Hình 1.9. B

quy ho ch chung c a qu n Gò V
......................... 28
Hình 1.10. B
quy ho ch chung c a qu
................................ 28
Hình 1.11. B
quy ho ch chung c a huy
................... 29
Hình 1.12. V trí các b ph n làm vi c c a Trung An. ................................................. 30
Hình 1.13. Hi n tr ng qu n lý h th ng TAWAGIS t i Trung An. .............................. 32
Hình 1.14. Mơ hình liên k t ho
ng Công ty s d ng d li u TAWAGIS. ............. 32
Hình 1.15. V
c cung c p cho khu v c nghiên c u. ...................... 35
u khách hàng s d
c s ch do Công ty C phàn C
c Trung
An cung c p................................................................................................................... 35
Hình 2.1. Thu nh n d li u nh vi n thám .................................................................... 37
Hình 2.2. Ph ph n x c a th c v
t .......................................................... 38
Hình 2.3. V trí l y m u phân lo i. ................................................................................ 45
ng. ........................................................ 49
Hình 2.5. Quy trình các
c th c hi n. ....................................................................... 53
Hình 2.6. Quy trình ti n x lý nh. ............................................................................... 54
Hình 3.1. N n nh theo l p th y h . ............................................................................. 57
Hình 3.2. nh vi
c c t theo ranh gi i hành chính. ..................................... 58
i chi u k t qu phân lo i v i nh v tinh trên n n t ng Google Earth. .... 60

Hình 3.4. L c nhi u k t qu phân lo i nh t i 3 th
m. .......................................... 61
Hình 3.5. Bi
t l hi n tr ng l p ph theo 3 th
m nh v tinh. ..................... 63
Hình 3.6. B
hi n tr ng l p ph c a khu v c nghiên c u theo các th
m nh v
tinh. ................................................................................................................................ 64
Hình 3.7. Bi
t l hi n tr ng l p ph c a qu n Gò V p theo 3 th
m nh v
tinh. ................................................................................................................................ 66
Hình 3.8. Hi n tr ng l p ph b m t c a qu n Gò V p t i 3 th
m nh................. 67
Hình 3.9. Bi
t l hi n tr ng l p ph qu n 12 theo 3 th
m nh v tinh. ....... 68


xi

Hình 3.10. Hi n tr ng l p ph b m t c a qu n 12 t i 3 th
m nh. ...................... 69
Hình 3.11. Bi
t l hi n tr ng l p ph huy n Hóc Mơn theo 3 th
m nh v
tinh. ................................................................................................................................ 70
Hình 3.12. Hi n tr ng l p ph b m t huy n Hóc Mơn t i 3 th
m nh. ............... 71

Hình 3.13. B
phân b l p ph
t i 3 th
m............................................ 74
Hình 3.14. B
bi
ng l p ph
n .................................... 75
Hình 3.15. B
phân b l p ph th c v t t i 3 th
m. ....................................... 77
Hình 3.16. B
bi
ng l p ph th c v
n. ............................... 78
Hình 3.17. Minh ch ng m t s khu v c l p ph th c v t b
i theo th i gian. .. 81
Hình 3.18. Bi
s
ng h
c khách hàng t i khu v c nghiên c u trong
gia
n 2010 2020. .................................................................................................. 83
Hình 3.19. Bi
s
ng h
c khách hàng và s
ng tiêu th
c. .. 84
Hình 3.20. Chi

ng ng c
c t ng qu n huy n c a 3 th i k 2010, 2015 và
2020. .............................................................................................................................. 85
Hình 3.21. H
m
ic
c t i khu v c nghiên c u c a 3 th i k 2010, 2015
và 2020. ......................................................................................................................... 86
Hình 3.22. M
ng ng c
c phát tri n theo t
n. ................. 88
Hình 3.23. M
ng ng c
c và l p ph
qua 3 th i k
2015 và 2020. ................................................................................................................ 90
Hình 3.24. Quan h gi a di n tích l p ph
và chi
ng ng c
ct i
khu v c nghiên c u. ...................................................................................................... 91
Hình 3.25. Quan h gi a di n tích l p ph
và chi
ng ng c
ct i
m i qu n huy n. ............................................................................................................ 92
Hình 3.26. Các thi t b
c GPS hi n có c a Trung An. ......................................... 95
Hình 3.27. Minh h a m t s khu v

và s
c quy ho
phát tri n
m
ic
c. ...................................................................................................... 97
Hình 3.28. Minh h a khu v c m
hóa c n quy ho ch m
ic
c. ..... 98
Hình 3.29. Quy ho
ng ng c
c m t s tuy n h m m
c hình thành. 98
Hình 3.30. H
m
ng ng c
c d ki n phát tri n. ....................... 99
Hình 3.31. Tuy
ng Tơ Ký m r
ng Trung M Tây, qu n 12. ............ 100


1

M
1. Tính c p thi t c

U

tài

hóa là q trình phát tri n t t y u c a các qu c gia trên th gi i, nó g n
v i q trình phát tri n kinh t và
t ho

hóa là s chuy n

ng nông nghi p sang ho

ng phi nông nghi

i

ng kinh t

- xã h i ph c t p, nó di n ra trên m t khơng gian r ng l n và trong kho ng th i gian
chuy n bi n các xã h i nông nghi p - nông dân - nông thôn sang các xã h i
- cơng nghi p và th

hóa cịn là q trình t

và xu t hi n s
lân c

n t nh ng vùng nông thôn, khu v c

sinh s ng và làm vi c.
Thành ph H Chí Minh (TPHCM) là m t trong nh ng trung tâm v

m i, khoa h c - công ngh , tài

o ngu n nhân l

thành m t trong s nh

ac

c.

u

l n trên th gi i có t

ng kinh t nhanh trong su t nh

nh s

-

TTg phê duy t nhi m v quy ho ch chung xây d ng thành ph H
c bi t, m t trung tâm l n v kinh t
cơng ngh , có v trí chính tr quan tr ng c a c
nghi p, d ch v

c

c và s tr thành trung tâm cơng

c c a khu v

ph

hóa c a thành

i vi c s

các t nh lân c n v thành ph

và m r ng di n tích xây d
nghi

p, khu cơng
is

, q

c ép lên h th ng qu
M

ic

di

t cu c ch

s
n

hóa

dân s

h t ng và các d ch v

c s ch là m t trong nh ng h t ng quan tr ng

l n ngo i thành. Vi c cung c

c và nhu c u s d

[1].
c khu v c

c s ch

t li t gi a vi c phát tri n m
khu v c các qu n m i, trong khi

TPHCM
ic

i dân, v

c

khu v c các qu n

. Hai y u t này làm cho nhu c u tiêu th
c n 1.250.000 m3

c nhu c u s d ng c

hóa

c/ngày là có th

c
ng

c, Bình An và vài


2

c ng m cung c p 847.000 m3/ ngày.
khi thành ph có thêm ngu

c s ch m i t

t t i 1.013.300 m3

c

5),
c Tân Hi p, công su t

n ch

ng 85,34% s h dân [2].

M c dù v y, cùng v i s n l c r t l n c a T ng Cơng ty C
(SAWACO)

c Sài Gịn

n th

thành ph

c ch ti

c cung c

v y, m c tiêu c a SAWACO không d ng l i t

c s ch [3]. Tuy

ti p t c cùng v i các qu n,

huy n t ng rà soát và xây d ng k ho ch phát tri n m
chi ti t c a t ng qu n, huy

quy ho ch

c bi t là các khu v c ngo i thành, khu v c có t

hồn thi n m

ic

c góp ph n phát tri n h th

s h t ng c a thành ph .
Trong nh

c ng d ng H th

a lý (GIS) và

vi n thám trong qu n lý tài nguyên, tài s n ngày càng phát tri n. D li u vi n thám
v

i gian, ph trùm di n tích r

i có th c p nh t

thơng tin, ti n hành nghiên c u m t cách nhanh chóng, hi u qu , ti t ki
gian và công s

c th i

n thám ngày càng t

b i có kh

p các lo i thơng tin v i nhau, góp ph

u qu trong vi c c p nh t thơng tin và phân tích bi
c ng d
hi n d li

y m nh t

ng m t cách nhanh

, bi

n v trí trên b m

c tích h p

v i vi n thám trong công tác phân tích hi n tr ng m

ic

c trong q trình

hóa. Vi c ng d ng công ngh thông tin vào qu n lý, quy ho ch m
u c n thi
d

mb

c tính chính xác, hi u qu và thu n ti n.

tn
i, qu n lý k thu

ic p
ng

c thi t k m ng
u hành s n xu t kinh doanh và nâng cao d ch v khách hàng,

ch ng th

liên t c c p nh t

d li u. Do v y, nghiên c u
qu n lý, quy ho ch và phát tri n m
trong qu
m

và

ng d ng vi n thám và GIS h tr cơng tác
ic

c t i Thành ph H Chí Minh

u c n thi t và góp ph n ph c v cho vi c phát tri n
ic

c s ch phù h p v

u ki n hi n nay.


3

2. M c tiêu nghiên c u
Tích h p vi
d li u m

và kh o sát hi n tr ng
ic p

và s phát tri
ic

c. T

i quan h gi a m

qua t

ic

c

nh các quy ho ch phát tri n m ng

c phù h p v i tình hình phát tri

theo th c t .

ng và ph m vi nghiên c u
a.

ng nghiên c u

ng nghiên c u c a lu
(1) L p ph b m

, th c v t, m

ng l p ph
(2) M

t tr ng), t p trung vào bi n

.

ic

M

bao g m:

c s ch (h th

ic

c trên

- H th

ng ng c p 2 - ng phân ph i).

a bàn TPHCM bao g m:

ng ng truy n d n ( ng c p 1): ng truy n d
nh m chuy n t i m

ng l

c thi t k

c v i kho ng cách dài, thông

ng là gi a các công trình chính trong h th ng c
c cung c

c. Các khách

c tr c ti p t tuy n ng

truy n d n.
- H th

ng ng phân ph i ( ng c p 2): ng phân ph

trung gian v i m
phân ph i nh

ng ng

ct
ng kính ng truy n d

ng kính ng

ng b

a

ng giao thơng trong thành ph .
-

Các cơng trình ph tr có liên quan (van, tr c u h
ng h

ng h t ng, m i n i, ....).

Tuy nhiên, do gi i h n c a th i gian, lu
ng c a h th

n ch t p trung nghiên c u s bi n

ng ng phân ph i ( ng c p 2)

ng ng quan tr ng và có t
TPHCM.

m x c n, ng

phát tri n nhanh nh t trên m

th ng
ic

ct i

4

b. Ph m vi nghiên c u
Khu v c nghiên c u: toàn b
ty C phân C

a bàn qu n lý m

ic

c c a Công

c Trung An, bao g m qu n Gò V p, qu n 12 và huy n

Hóc Mơn thu c TPHCM.
Th i gian nghiên c u:

n 2010-2020.

4. N i dung nghiên c u
(1) T ng quan các tài li u, tình hình nghiên c u
nv

nghiên c u;

(2)

n tr ng m

C ph n C

ic

a bàn qu n lý c a Cơng ty

c Trung An;

(3) Phân tích bi

t i t ng th

(4)

m nghiên c u;

ng c
nm

(5)

c liên quan

ic

xu

n 2010

2020

c c a Trung An;
n lý và phát tri n m

ic

c phù h p v i

u ki n th c t .
c hi n
ng quan tài li u, thu th p d li u
t ng h p thông tin tài li u v v
lu

nghiên c u trong

c thu th p t các bài báo khoa h c, lu

sách, t

các ngu

n án, các

y trên m ng Internet và m t

s
Các thông tin và s li u trong lu

c n thu th p bao g m:

- Các nghiên c
m m v h th

c v vi c ng d ng vi n thám và các ph n
a lý;

- S li u và d li u v h th ng m
Công ty C ph n C
-

nh v tinh qua cá

ic

a bàn qu n lý c a
an t

t 201

n 2020 (Landsat 5, 8).

n 2020;


5

ng kê
Là
thu th

c s d ng nh m th ng kê s p x p nh ng s li u, tài li u
c qua các th

m và so sánh s li u thu th

cho th y m i quan h gi a các th
(3)

c v i quá trình phân

m.

vi n thám, phân tích và x lý nh s
Vi n thám (RS) là khoa h c thu nh n t xa các thông tin v
t. Vi

ng, hi n

li

chúng thành thông tin có giá tr cho q trình tìm hi u và quan tr
vi c thi t l p d li u b m t bao ph
o xuyên su t lu
c a các khu v

và cho

xây d ng.
phát hi

nh hình thành khơng gian

trong ph m vi nghiên c

nh vi n thám, các phép

phân tích t h p màu, l p t s kênh, tính ch s và phân lo i nh s
nh m tá

c th c hi n

t tr

c chính xác và tr

ng
Ph n m

c s d ng cho nghiên c u

này.

GIS là m t h th ng thông tin g n k
và ph n m m v i ch

a lý và bao g m các công c ph n c ng
, ch nh s a, truy c p, phân tích và mơ

hình hóa ph c v các bài tốn quy ho ch và qu n lý. K t h p công ngh vi n thám

và ph n m m GIS v i nhi

t ki m th i gian, nhân l c và kinh phí.

Các phép x lý nh s k t h p tính tốn các ch s thành ph n s
th c hi

c nghiên c u c a lu

Ph n m m Arc

c s d ng

cho nghiên c u này.
(5)
c th c hi

l a ch n xác

pháp x lý d li u và nh v tinh phù h
trong quá trình xây d ng h th
a bàn c

nh
c th c hi n

d li

c c a Cơng ty C ph n C

hóa trên
c Trung An.


6

6. Tính khoa h c và tính th c ti n c a lu
a. Tính khoa h c
Lu

oc

lý thuy t c

k thu t vi

tt

i pháp khoa h c nh m theo dõi s bi

m t không gian c

i

ngày càng nhanh t
C

nh b m

ng c

cơng ngh

hóa x y ra

a bàn c

c Trung An nói riêng. K t qu c a lu

c c a Công ty C ph n
s minh ch ng ti

giám sát hi n tr ng b m t t i các th

m t khu v c nghiên c

iv

a

m khác nhau trong cùng

i có cái nhìn t

t cách hi u qu , nhanh chóng.
b. Tính th c ti n
Trong q trình th c hi n lu

có s

tr c ti p c a c

o, nh

d li u m

ic

i làm vi c tr c ti p v qu n lý

c t i phịng K thu t thu c Cơng ty C ph n C p

c Trung An qu n lý. Vì v y, các công tác v thu th p, chu n hóa d li u thu c
tính, khơng gian và các ph n m m nh

n m c tiêu giúp gi i quy t công tác chuyên

môn t i Công ty C ph n C

ng th i, vi c ng d

vi

hóa

nm

có bi n pháp phát tri n và b o v m
c ti n. Ngồi ra, lu

c. Nghiên c

cơng tác qu n lý m
v c
ic

hóa và k t h p v i d li u v m ng
góp ph n gi i quy t các v

c

th ng qu

d

c.

Sau khi hoàn thành, lu
ti p t i Cơng ty C ph n C

có th

v c c th . Ngoài ra, lu

c

ng d ng và phát tri n tr c

c Trung An, góp ph n cho các nhà qu n lý có th

ng gi i pháp s d ng d li u m

cho các nghiên c

tv

c và s là ngu n tài li u tham kh
c bi

li u m

i phù h

c s giúp

còn th c hi n nghiên c u ng d ng ph n

m m GIS vào vi c phân tích bi
ic

ic

u nh

ic
d li

c phù h p cho t ng khu
làm tài li u tham kh o

7

T NG QUAN CÁC V

NGHIÊN C U

1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN C

C

Hi n nay, vi c ng d ng vi

c áp d ng r ng rãi

trong công tác qu

ng, các h th

vi

h t ng.

ng b m t không gian

và th i gian mà vi n thám và GIS là m t trong nh
quy t các v

gi i

trong th i gian ng n nh t.

S

a d li u vi n thám và GIS

(1) D li u vi

cx

i d ng c u trúc raster
cs d

d li u

c tích h p d li u vi n thám và GIS r t d dàng th c hi n.
(2) nh vi n thám chuy

i d dàng vào lo i d li u GIS mong mu n

V i công ngh hi n nay, các ph n m m c
hình d li u t vector sang raster b
Ngồi ra ch

i mơ

m tính chính xác và khơng m t mát thông tin.

ng ghép các l p d li u cho phép tích h p và hi n th

th i c hai l

ng

u này cho phép c p nh t nhanh các l p d li u v

giao thông, th y h , trong d li u n
tr ng s d

u có module chuy

t, bi

p d li

ng d c b

c a GIS (hi n

nhi u t l khác nhau và c

c p nh p khác nhau.
(3) D li u vi n thám và d li u GIS có cùng t
S
hai k thu

tham chi u

ng gi a k thu t x lý nh vi

ct c

u x lý d li u không gian và có th l p b

cho th y yêu c u d li u trên cùng m t khu v c s có cùng t
khía c
m th t

tốn h c d li
cao th ng nh

hi n th d li u s
th ng nh t c a d li u.

s

u này

tham chi u, nên v

ng c a hai công ngh s tham chi u cùng
u qu trong v n hành, phân tích và
is d

ng th

m b o tính


8

(4) D li u tích h p t o thu n l i trong xây d ng và c p nh t d li u
Công ngh vi n thám cho phép thành l p b

t

ng trong m t ph m vi

r ng l n và c p nh t nhanh d li
công ngh vi n thám d

t o ra các d ng s t
c t ch c thành các l p thông tin h p lý cho vi c

, qu n lý, phân tích, và hi n th
có s

c l i ngu n d li u

c c p nh

m b o tính hi n th i nh m ph n ánh chính

xác th gi i th c s là ngu n thông tin b tr r t t t cho vi c n n ch nh hình h c, t o
d li u m u, phân lo

ng sau khi x lý

lý tích h p d li u vi n thám và GIS là ph i h
thu th

i pháp x

c a hai cơng ngh trong vi c

, phân tích và x lý d li

nâng cao hi u qu trong vi c

xây d ng và c p nh t d li u khơng gian.
Trong quy trình trên cho th y quy trình x lý và gi
d ng d li u d
ch

nh v tinh r t ít s

th ng x lý nh vi

lý d li

ng d li u d ng vector s n có

m kh ng ch m

t r t c n thi t cho n n ch nh hình h c t o bình

nh, l p polygon v ranh gi i hành chính, lo i hình s d
vi c gi

t r t quan tr ng cho

chính xác v khơng gian và th i gian c a d li u

a lý ph thu c ch y

phân gi i không gian và th i gian c a nh v tinh

c s d ng và tùy thu

c ng d ng, cơng ngh tích h p vi n thám và

GIS s c p nh t hay xây d

d li u GIS có yêu c

xác trên di n r ng và ti t ki m r t nhi

ng v

chính

ng và th i gian th c hi n.

1.1.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i
u nghiên c u v
và

ng d ng cơng ngh vi

hóa, qu n lý m

ic

xây d ng
c

c th c hi n trên th

gi i. M t s nghiên c u trên th gi i
Nhóm nghiên c u Berlange Robles và c ng s
phát hi n nh
d

ng d ng công ngh vi n

i trong c nh quan c a h th ng ven bi n Majahual,
[4].
u v vi c thi t k h th ng c

phân tích b ng GIS và RS. H th ng c

c s

c có th
c thi t k

c


9

Bardaskan, (Iran) là m t ví d
th c m

n hình cho ng d

u này ch ra, cách

c liên k t thi t k m

b ch

cu

nh v

c và l a ch n ngu

c cho h th ng c p

t, chuy

t và s h u [5].

c tính b m

is d

Trong nghiên c u c a tác gi Tayyeb

ng nh L

trong quá kh

n 1980

. Nghiên c

trình bày m

ra nh ng d

lu n thơng qua vi c s d ng hình nh vi
và nhi u y u t xã h

pháp ti p c n d a trên GIS
mô ph ng s

is d

Tehran v i kho ng th

t c a vùng

n kinh t xã h i và mơi

ng. T t c các hình

c ch nh s

i Universal Transverse

Mercator (UTM) WGS 1984 khu v c 39N. Phân lo
phân lo i các hình nh theo các h ng m c s d

cs d
t khác nhau [6].

pb
ph m

t

c Th

d

i

bi

ng s d

t/ l p

v i 7 lo i l p ph . D li u tác gi

tài này là nh Landsat MSS (1976) và Landsat ETM+ (2000) v i

phân gi i l

t là 79m và 30m. Tuy nhiên,

rõ v

tài này, tác gi khơng trình bày

c hi n mà ch chú tr ng v

nh

i sâu s c ñ i v

nh

n bi

ng kê bi

t nông nghi

ng c

ng v i

t lâm nghi p,

d c th p [7].

M t nghiên c

bi

ng lo i hình s d ng b m

thành ph Vijayawada, Hyderabad và Visakhapatnam
M. Harika và c ng s

c a

d ng d li u nh vi

còn k t h p s d ng chu

d

t t i các

gi
c có th b bi

tài
i trong

[8].
Tác gi

u v phân tích bi

m t s d ng d i u vi

Tirupati

hóa, s
v c nghiên c u

và gi m d n di
[9].

nh m

i l p ph b
c

t nông nghi p t i khu


10

tài nghiên c u c a nhóm tác gi Norzailawati Mohd Noorvà c ng
s

giá l ch s c a vi n thám và GIS trong các ng d ng

thu t và nh ng thách th c

s phát tri n trong

GIS,

th ,

c bi t là

i v i phát tri n

c bi t là

2015, Wang, Z. và c ng s
th

và

b x u

ng không nh

m t s m t do dân s

n s c kho con

s quan tr ng c a s thay

th c a s thay

chúng

n ch t

ng sinh thái

i và các ho t
ng

phát tri n [10].

u ki n sinh thái c a các

i. Di n tích b m t khơng th m là m t ch

i môi

ng môi

c

và ngày càng m r ng, gây nh

chóng và chính xác di n tích b m t không th m là
l c

th , do

vi c

u c n thi t

ng c a con

i

nh

t. B

t

thu hút s

giám sát môi

ng c a các b m t không th
u này khám phá ti

b m t không th

i v i vi c l p b

s d ng m t khu v c nghiên c

Hernoza là nghiên c u t i
NDVI và NDWI, xác

n hình

Boston, Hoa K [12].
c a nhóm tác gi Erlansari, Susilo và

hóa d li u Landsat 8

nh các khu v c có kh

l pb n

các khu v c v i

b ng p l t b ng cách s d ng

c t Landsat 8 và x lý chúng b ng
pháp NDVI

a các ch s

ISA t hình nh Landsat b ng cách

M t trong nh ng nghiên c u g n

pháp NDVI và NDWI.

phát hi n và phân lo i b n

thành b n lo i:

, th m th c v t khan hi m s c t vàng, th m th c v t

xanh m m và th m th c v t có màu xanh
thành ba lo i: vùng m
t m

ng c a

c hi n nghiên c u

và phát tri

khơ có màu

ng

th [11].

di n tích b m t khơng th m (ISA) là y u t

Trong

c tính nhanh

theo dõi các

Nhóm tác gi

d li u thu

k

lai c a vi n thám và

các

nghiên c u

th , k

m.

iv i

t trung bình có màu nâu, vùng

t

th t có màu

pháp NDWI s phân
t khơ có màu be và vùng

t có màu xanh lam [13].

1.1.2. Tình hình nghiên c
Trong nh
d

c
c ta vi

c ng

c khai thác và qu n lý tài nguyên, giám sát và b o v môi
ng, theo dõi các bi

ng theo th

ho ch,


11

ng phát tri n, qu n lý phù h
m

c theo dõi bi

c ng d ng m nh m

ng các l p ph b

c nhi u k t qu

9, tác gi Tr n Th

.

c hi n nghiên c u v

hóa và ch t

t vi n thám các m t không th m cho Thành ph H Chí
ng c
l cv m

i sinh thái c

tr ng bê tơng hóa b m
c nt c

ph i ch u nhi u áp
ơ nhi m. Tình

o nên các m t không th m d

n vi c gi

th m c a l p b m t, làm c n ngu n b

ch y tràn khi n ng p l

ng xuyên x y ra trong thành ph sau nh

l n. Bên c

p thu nhi t c a các v t li u xây d ng khi n cho

thành ph tr nên càng oi b c và ng t ng t
dõi và qu n lý s phát tri

luôn luôn là v

quy ho

phát tri

t ra cho các nhà qu n lý và
ng b n v ng, b

. Khoa h c vi n t
quan b m

n s c kh e c

m an sinh cho

n phát hi n nh

t v i nhi

i c a c nh

c i thi n ch

ng phân

lo i nh [14].
Tr n Th Vân ti p t c nghiên c u v v
không th m cho Thành ph H

các m t

hóa và ch

b ng vi

ng mơi

i khơng gian theo th

s d ng phân lo i tr c ti p

i gian, nh n bi

tài

i ph và k t h p phân

tích sau phân lo i, sau khi x lý b ng vi n thám s k t h p v i ph n m m GIS, kh o
sát th
bi

a và ki n th c chuyên gia, tác gi
ng quá trình phát tri

t

nh m t khơng th
n 2006 [15].

Nhóm tác gi Nguy n Hoàng Khánh Linh và c ng s
c u t i xã Tam An, huy n Phú Ninh, t nh Qu
s d li

tri n khai vi c xây d

t tr ng lúa b ng ph n m m mã ngu n m nh m qu n lý t t qu

hi n có c a xã. Nghiên c
c p nh

c hi n nghiên

d li

n hành s hóa 13 t b

t tr ng lúa hoàn ch nh v i 7307 th

ph n m m Quantium GIS (QGIS). T
ti n hành xây d

cb

t lúa

a chính d ng gi y và
a bàn xã b ng

d li u hoàn ch nh này, nghiên c

t tr ng lúa và b

t lúa c a xã Tam

12

b o v và phát tri

t tr

lâu dài t

[16].

a bàn xã ph c v công tác qu

B

n hành nghiên c u m

N i và b m t không th m b ng cơng ngh vi
quy m

Hà

xác l p mơ hình h i

Hà N

b m t khơng th m

t

u tìm hi u m i liên quan c a nó v i

Hà N i [17].

Tác gi Nguy

c Thu n, Tr n Qu c Vinh và Lê Th

và ng d ng vi n thám và công ngh GIS trong vi
i. Vi c nghiên c

u

nh và d báo l p ph

nh s bi

t

i trong s d ng

t là c n thi t. Nghiên c u này s d ng công ngh vi n thám và GIS, k t h p v i
Chu

nh s bi

huy n Ý Yên, t
mb

ng và d báo s

nh, Vi

i trong vi c s d

u này s t

t

giúp cán b qu n

c tình hình trong cơng tác qu n lý s d

tc

[18].
Tr nh Lê H ng và c ng s
d

u nh v tinh Landsat trong b n th

h nh Markovth
N

mt

p phân t
nh gi v d b o s

c hi n nghiên c u s

n

tiêu v

p h i quy theo

is d

khu v c n i th nh H

[19].
Tác gi

c hi n nghiên c u tích

h p vi
bi

phân tích xu th
ng c a b m t khơng th m. B

2009,

hóa t i thành ph C
m t không th

c thành l p t d li u nh Lands
nh khu v c m r

pháp tích h p vi n thám -

c ch ng l p

t

giám sát và phân tích bi

ng m t khơng th m

cho th y hi u qu t t trong vi c nghiên c u xu th m r
o và Lê Th
s d ng ph n m m ENVI và ArcGIS gi
quá trình

hóa t i thành ph H

b m t khơng th m, h s

[20].
c hi

tài v vi c

nh v tinh Landsat nh m theo dõi
n 1989 2019 thông qua các

t trên 0,85. K t qu nghiên c u cho th