TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HỒ CHÍ MINH
KHOA ĐÀO TẠO ĐẶC BIỆT
TIỂU LUẬN
PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG
Đề tài: VỤ KHỦNG BỐ KÉP CỦ A BREIVIK TẠI
NA UY
GVHD: Lê Thị Hồng Nhung
NHÓM THỰC HIỆN: 8
Nguyễn Thanh Tuyền
Nguyễn Thị Lam Tuyền
Nguyễn Đoàn Khánh Vân
Lê Đức Vinh
Phạm Lý Thảo Vy
Trần Thị Sang Sang
TP. Hồ Chí Minh, ngày 09 tháng 08 năm 2021
[1]
download by :
▌MỤC LỤC :
I. BẢN ÁN CỦA BREIVIK CÓ THẬT SỰ CÔNG BẰNG KHÔNG ?..............3
1. Sơ lược vụ khủng bố của Breivik ở Na Uy:................................................... 3
2. Bản án 21 năm đó có thật sự cơng bằng hay khơng?.............................5
3. Liệu Na Uy có thể quá nhân đạo cho kẻ khủng bố này không?........6
II. QUYỀN CON NGƯỜI Ở NA UY QUA BẢN ÁN CỦA BREIVIK:................8
1. Khái quát về quyền con người :........................................................................... 8
2. Cảm nhận về quyền con người sau khi phân tích vụ án của Breivik:. .8
III. KẾT LUẬN:............................................................................................................................. 11
▌TÀI LIỆU THAM KHẢO:....................................................................................................... 13
▌DANH SÁCH ĐÁNH GIÁ LÀM VIỆC NHÓM :........................................................ 14
[2]
download by :
I. BẢN ÁN CỦA BREIVIK CĨ THẬT SỰ CƠNG BẰNG KHÔNG ?
1. Sơ lược vụ khủng bố của Breivik ở Na Uy:
Anders Behring Breivik (sinh ngày 13 tháng 2 năm 1979 tại Oslo) là
một kẻ theo chủ nghĩa cực hữu, đang thụ án 21 năm tù do bị kết tội khủng bố và
thảm sát. Ngày 22/7/2011, Breivik mặc trang phục cảnh sát quamawts nhân viên
an ninh, đỗ chiếc xe chở nửa tấn bom ngay cạnh tiền sảnh tịa nhà chính phủ,
làm chết 8 người ở thủ đơ Oslo, sau đó nã súng giết chết 69 người khác, hầu
hết là thanh thiếu niên, trên đảo Utoeya, cách thủ đơ khơng xa.
Hình 1.1. Hiện trường vụ đánh bom ở Oslo
Theo Agence France-Presse, Breivik thừa nhận trước tòa đã giết người
với lý do ngăn cản Đảng Lao động cầm quyền theo chủ nghĩa tự do chiêu mộ
các thành viên trẻ. Mục tiêu tối hậu của hắn là “ngăn chặn Hồi giáo chiếm hữu
[3]
download by :
Tây Âu”. Anh ta thừa nhận mọi việc đã làm, nhưng cho rằng mình khơng
đáng bị trừng phạt. Qua điều tra trước đó, khi lên mạng, Breivik sẽ tìm
những người có thiện cảm với quan điểm của mình. Một chun gia về
chủ nghĩa khủng bố của Na Uy là Lars Buehler cho hay đã từng tranh luận
với Breivik trên một trang web cực đoan.
"Khi đó tơi là tiếng nói đối lập duy nhất, chống lại các bình luận bài
ngoại, bài Hồi giáo thông dụng trên trang này. Breivik không bộc lộ ra
mình có gì là q hung hăng hay bạo lực."
Ơng Lars Buehler nói quan điểm của Brievik được những người bài
ngoại và bài Hồi giáo chia sẻ rất mạnh mẽ. Ơng nói: "Có một loại cực đoan
mới tách biệt khỏi chủ nghĩa phát xít, cộng sản, Hồi giáo. Họ xem mọi ý
thức hệ này đều là đe dọa. Họ tuyên bố mình bảo vệ cho sự hiểu biết
truyền thống về Thiên Chúa giáo và các giá trị của châu Âu."
Lời cuối cùng Breivik viết trong nhật ký hôm thứ Sáu – ngày xảy ra
vụ khủng bố: "Tôi tin rằng đây sẽ là lời ghi cuối của tôi." Như lường trước
được hành động của mình sẽ đối mặt với những gì.
Hình 1.2. Phiên tịa xét xử kín của vụ án Breivik
[4]
download by :
Ngày 24/08/2012 tịa án Oslo đã chính thức kết án Anders Behring
Breivik 21 năm tù giam với tội danh khủng bố bằng bom và xả súng thảm
sát 77 người vào tháng 7/2011. Đây là bản án tối đa theo luật pháp Na Uy,
và dư luận Na Uy đã tỏ ra hài lòng trước sự nghiêm khắc của tòa án.
2. Bản án 21 năm đó có thật sự cơng bằng hay không?
Từ hồ sơ vụ án, chúng tôi đều cảm thấy bản án 21 năm tù dành cho
Breivik là công bằng, bởi trước hết bộ luật hình sự của Na Uy khơng có án
chung thân hay tử hình. Tuy nhiên, hắn vẫn bị xem là mối đe dọa cho xã hội
có thể sẽ bị giam giữ vô thời hạn. Được biết Na Uy đã chính thức bãi bỏ án
tử hình cho hầu hết các loại tội phạm thông thường vào năm 1902.
Có thể thấy, luật pháp của Na Uy mang tính nhân đạo cao, đi đầu trong
xu thế cho rằng việc tử hình là một hình phạt vơ nhân đạo chỉ có trong những
cuốn sách lịch sử chứ khơng nên hiện hữu trong xã hội hiện đại. Với một quốc
gia phát triển nằm trong top đầu những nước yên bình nhất thế giới, với tư
tưởng tạo điều kiện tốt nhất cho các phạm nhân có thể cải tạo, tái hịa nhập với
xã hội thì tử hình là bản án mà người dân Na Uy cho rằng không cần thiết. Nhiều
người dân Na Uy đã tỏ ra hài lòng trước bản án mà tòa dành cho tên sát thủ, kể
cả thân nhân các nạn nhân và những người sống sót. Trên các diễn đàn internet,
hầu hết cư dân mạng đều thở phào nhẹ nhõm với quyết định của tòa án, buộc kẻ
sát nhân hàng loạt phải ở hầu như suốt đời trong tù.
Được biết năm 2009, pháp luật về chống khủng bố của Na Uy đã nâng
mức án cho những hành vi tương tự lên đến 30 năm tù. May cho Breivik, luật
mới chưa đến thời điểm có hiệu lực thi hành. Nhưng hình phạt tù đối với Breivik
có thể tiếp tục kéo dài vô thời hạn miễn là cơ quan chức năng xét thấy hắn là
một mối đe dọa đối với xã hội. “Điều này phản ánh văn hóa của Na Uy. Mục tiêu
của hệ thống tư pháp là cuối cùng sẽ phục hồi tội phạm” - ông Jo Stigen, giáo
sư chuyên ngành luật hình sự tại Trường ĐH Oslo đã phát biểu.
[5]
download by :
Tuy nhiên, bên cạnh đó, chúng tơi nhận thấy phản ứng quốc tế lại ít lạc
quan hơn, một số người cho biết khơng thể hiểu vì sao luật Na Uy lại khơng dự
kiến các hình phạt nặng hơn nữa. Bản kết án 21 năm tù cho việc thảm sát 77
mạng người có thể nói đó là cái giá quá rẻ mà Breivik phải trả. Đa số bình luận,
ý kiến của cư dân mạng đều có ý so sánh chế độ xử án của Mỹ và Na Uy, bởi
theo họ Breivik phải chịu hình phạt thích đáng như ở Mỹ. Nhưng theo chúng tơi,
Na Uy đã có bước tiến xa hơn trong suy nghĩ, nhận thức về tính nhân đạo, cơng
bằng trong việc xét xử và thi hành án, ưu tiên cải tạo lại tù nhân để họ có thể tái
hịa nhập với xã hội, cống hiến cho xã hội nhiều hơn thay vì áp dụng hình thức
tử hình mang tính trả thù tàn bạo. Không chỉ Na Uy mà rất nhiều quốc gia phát
triển khác đã bắt đầu bãi bỏ án tử hình, chỉnh lý và sửa đổi cho phù hợp. Tính
đến năm 2010, có hơn 2/3 quốc gia trên thế giới hủy án tử hình bằng quy
định pháp luật hoặc trong thực tế thi hành án. Thời gian gần nhất là tháng
7/2018, có đến 104 quốc gia đã xóa bỏ án tử hình hồn tồn với mọi tội
danh, cịn 55 quốc gia trên thế giới vẫn tiếp tục duy trì mức án này.
3. Liệu Na Uy có thể q nhân đạo cho kẻ khủng bố này không?
Giết 77 mạng nhưng kẻ sát nhân vẫn không thể đền mạng, điều này đã
làm đau đầu các nhà luật học, nhưng ngay tại Na Uy đến nay vẫn chưa có sự
chỉnh lý nào về mặt luật pháp sau vụ thảm sát lịch sử. Tội ác của Breivik gây
chấn động đến mọi ngõ ngách của đất nước Na Uy nổi tiếng yên bình, nhưng
việc thay đổi hệ thống tư pháp chỉ vì một vụ án là điều không hề đơn giản. Mặc
dù thực tế là quyết định khơng sửa đổi hình phạt tối đa để đáp lại hành động của
Breivik đã gây ra sự ngạc nhiên rộng rãi của công chúng (Wilson, 2014), chính
phủ Na Uy từ chối cho phép hành động của một cá nhân làm xói mịn các giá trị
và ngun tắc mà hệ thống tư pháp hình sự của họ được xây. Chính những giá
trị và ngun tắc đó đã thúc đẩy cách tiếp cận cải tạo để trừng phạt mà Na Uy
đặt rất nhiều niềm tự hào và dựa trên tỷ lệ tái phạm của họ, dường như có hiệu
quả, ít nhất là ở một mức độ nào đó. những giá trị và nguyên tắc tương tự đó đã
[6]
download by :
dẫn đến một hệ thống tư pháp hình sự phản ánh một “quốc gia về cơ bản là văn
minh” và sẽ khuyến khích tất cả chúng ta tạm dừng và suy ngẫm về những biện
minh triết học của riêng chúng ta về việc sử dụng hình phạt trong xã hội.
Cũng theo giáo sư Jo Stigen, hầu hết người dân Na Uy không nghĩ
rằng hệ thống pháp luật xử lý Breivik là nhẹ, và vụ thảm sát cũng không
gây ra cuộc tranh luận về án tử hình tại Na Uy. “Người ta có tâm lý thỏa
mãn rằng hắn ta nhận bản án tối đa. Đó là một tín hiệu mạnh mẽ đối với
xã hội” - ơng Stigen nói. Sau khi tịa án có phán quyết, một cuộc thăm dị
do tờ nhật báo Verdens Gang cho kết quả 62% người dân Na Uy tin rằng
Breivik “sẽ không bao giờ được tự do.”
Liên hệ với một vụ thảm sát khác ở Việt Nam: Lê Văn Luyện - kẻ chủ ý
giết chết 4 người trong một gia đình, trong đó hậu quả 3 người chết, 1 bị thương
(ngoài suy nghĩ chủ quan của Luyện) gây chấn động dư luận, nhưng căn cứ quy
định trong Bộ Luật Hình sự thì bản án 18 năm tù của hắn ta là khơng thể khác.
Dư luận địi hỏi xử tử Luyện, cũng như dư luận quốc tế đòi xử tử Anders
Behring Breivik, đó là điều hồn tồn hiểu được về mặt tâm lý, thậm chí đã rộ
lên xu hướng cải sửa luật. Tuy nhiên, việc sửa hay không cịn là chuyện dài kỳ
và khơng dễ vì một vụ án rất cá biệt lại buộc các nhà lập pháp sửa khung luật có
tính ổn định lâu dài. Có nhiều điều để nói trong cuộc đụng độ hai kẻ sát nhân,
nhưng nghĩ theo quan điểm của nhiều người: Dù luật pháp tha chết, thì cuộc
sống xã hội thực tế đã tẩy chay chúng, coi như đã chết từ lâu. Dù có thay tên đổi
họ, những kẻ như vậy khơng thể được dung thứ ở bất kỳ đâu.
Tóm lại, bản án mà tịa án Na Uy dành cho Breivik vẫn có thể gây
bất bình với một số cá nhân, nhưng với tơi, có thể coi đó là bản án hợp lý
nhất, trước hết công bằng đối với những người bị hại, người thân của
người bị hại, và công bằng đối với mọi người dân Na Uy. Một bản án nổi
bật trong xu thế mới về hình phạt cho tội phạm hiện nay đề cao quyền con
người, đề cao tính nhân đạo của luật pháp ở xã hội thế kỉ 21 hiện đại.
[7]
download by :
II.
QUYỀN CON NGƯỜI Ở NA UY QUA BẢN ÁN CỦA BREIVIK:
1. Khái quát về quyền con người
Trước hết, chúng ta hiểu đơn giản quyền con người là quyền tự nhiên,
thiêng liêng và bất khả xâm phạm do đấng tạo hóa ban cho con người như quyền
được sống, tự do và mưu cầu hạnh phúc, là quyền tối thiểu của con người được ghi
nhận, bảo vệ trong pháp luật quốc gia và các thỏa thuận pháp lý quốc tế.
Điều 1 trong ‘Tun ngơn tồn thế giới về Nhân quyền’ đã khẳng định rằng:
“Tất cả mọi người sinh ra đều tự do và bình đẳng về nhân phẩm và các quyền. Họ
được phú cho lý trí và lương tri và cần đối xử với nhau trên tình anh em”. Điều đó
cho chúng tơi thấy quyền được tự do - bình đẳng là quyền bẩm sinh và không thể
chuyển nhượng của con người. Con người là những chủ thể có lý trí và đạo đức,
được thụ hưởng các quyền tự do như một sự tất yếu trong cuộc sống. Những
nguyên tắc nền tảng về bình đẳng và khơng phân biệt đối xử trong việc thụ hưởng
các quyền và tự do cơ bản của con người được đề cập trong Điều
2 của bản Tuyên ngơn, trong đó cấm “…bất kỳ sự phân biệt đối xử nào về chủng
tộc, màu da, giới tính, ngơn ngữ, tơn giáo, chính trị hay quan điểm khác, dân tộc
hay nguồn gốc xã hội, tài sản, nòi giống hay các vấn đề khác”. Theo đó, ở
Khoản 3, Điều 1 trong ‘Hiến chương Liên hợp quốc’ quy định rõ ràng về việc
“thúc đẩy và khuyến khích sự tơn trọng các quyền và tự do cơ bản của
con người cho tất cả mọi người, khơng có bất kỳ sự phân biệt nào về
chủng tộc, giới tính, ngơn ngữ hoặc tơn giáo”.
2. Cảm nhận về quyền con người sau khi phân tích vụ án của Breivik:
Bởi Na Uy được mệnh danh là chiếc nôi của những “nhà tù nhân đạo”
trên thế giới, dù đã bị kết án tù nhưng Breivik vẫn được giam nhốt trong buồng
giam có 3 phịng với đầy đủ tiện nghi tại nhà tù Skien. Phịng giam của hắn có
[8]
download by :
cả tivi, máy chơi game PlayStation riêng, chỗ giặt quần áo và tự nấu ăn riêng
cho mình trong phịng. Khơng riêng Breivik, tù nhân ở đây đều được sinh hoạt
thoái mái, hoạt động vui chơi và trị chuyện bình thường với các quản giáo. Một
điều đặc biệt hơn là Breivik cịn được trở thành sinh viên chính thức của Trường
Đại học Oslo. Qua lời của Hiệu trưởng Ole Petter Ottersen, biết được ở quốc gia
này “…có một hệ thống nhà giam hỗ trợ tù nhân nghiên cứu chương trình học
của trường từ xa. Hình thức này giúp các tù nhân sớm hịa nhập xã hội”.
Hình 2.1. Cơ sở vật chất và điều kiện sống Breivik trong tù
Từ những dữ liệu trên, chúng tôi nhận thấy sự phát triển vượt bậc và đầy
tính nhân văn của quyền con người trong xã hội hiện đại ngày nay với xu hướng
ưu tiên sự nhân đạo, yêu thương trong mỗi con người. Nhìn lại hơn nghìn năm
của chế độ cũ, khi con người ta phạm tội đều sẽ phải nhận lấy những hình án
tàn khốc và ám ảnh như chôn sống, phanh thây, cưa tra tấn, trảm thủ, ..v..v, bởi
suy nghĩ mang tính khẳng định quyền lực và địa vị, “thà giết lầm còn hơn bỏ sót”,
ngồi ra cịn xét đến thân phận cao hay thấp, giàu hay nghèo…để định đoạt,
khơng hề có sự công bằng. Trải qua thời gian dài phát triển, tiến bộ và đổi mới,
khi các cá thể phạm tội, nhà nước sẽ “xử lý” bằng các biện pháp mang tính chất
nhân quyền hơn như cải tạo, lao động cơng ích,…nặng nhất sẽ là phạt tù; song
vẫn sẽ tạo môi trường tốt nhất cho họ tiếp tục phát triển quyền con người của
[9]
download by :
mình, như phịng ốc của nhà tù ngày càng tiện nghi, được đọc sách, được
học… Và với 1 kẻ sát nhân như Breivik, dù đã giết 77 mạng người và
khủng bố tịa nhà Chính phủ, nhưng quyền con người của hắn vẫn là thứ
bất khả xâm phạm, vẫn sẽ được hưởng những quyền lợi chính đáng như
tất cả mọi người – giúp anh ta cảm nhận được năng lượng tích cực và
thay đổi, nhanh chóng hịa nhập với thế giới.
Sau khi kết án, bên cạnh những người tỏ ra hài lòng, được biết vẫn còn
rất nhiều ý kiến trái chiều cũng như làn sóng phẫn nộ từ dư luận trong nước và
quốc tế bởi họ cho rằng chưa thỏa đáng. Có thể kể đến là Bộ trưởng Giáo dục
Kristin Halvorsen (Na Uy), bà cho rằng Breivik là trường hợp đặc biệt và không
nên được hưởng quyền lợi giống như các tù nhân khác: “Người này sẽ khơng
bao giờ được hịa nhập vào xã hội lần nữa. Do đó, ý định khuyến khích tù nhân
được giáo dục của chúng ta khơng áp dụng trong trường hợp này”. Tuy nhiên
sau đó, ý kiến này đã bị luật sư phía Breivik bác bỏ vì khơng có cơ sở pháp lý.
Hình 2.2. Breivik thắng kiện và được đền bù sau khi
khởi kiện Chính phủ Na Uy biệt giam hắn ta
Ngoài ra, Breivik thời gian sau đã khởi kiện chính phủ vì bị biệt giam, kết quả
thắng thuộc về anh ta, lí giải cho quyết định đó thẩm phán Helen Andenaes
[10]
download by :
Sekulic tuyên bố quyề n không bị đố i xử vô nhân đạo đại diện cho “giá trị cơ
bản trong xã hội dân chủ” và được áp dụng cho cả “kẻ khủng bố và giết
người”. Điều này thể hiện được Na Uy có hệ thống pháp quyền hiệu quả và
tơn trọng nhân quyền trong mọi tình huống, bất kể người đó là ai, phạm tội gì
đều có tư cách sống một cách đúng nghĩa, bởi cái chết không phải là cách
trừng trị thích đáng mà sự cải tạo mới là biện pháp tối ưu khiến kẻ sát nhân
biến mất vĩnh viễn trở thành cá thể mới có ích cho xã hội.
III. KẾT LUẬN:
Thơng qua phân tích bản án của Breivik, thái độ của nhà nước và nhân
dân Na Uy, ta có thể thấy được rằng đây là dấu hiệu cho thấy Na Uy sở hữu bộ
máy pháp quyền tiến bộ và tôn trọng quyền con người . Bằng chứng cho chúng
ta thấy mặc dù những năm gần đây, tỷ lệ tái phạm của tội phạm ở nhiều nước
thường ở mức cao tới 50% và khơng có chiều hướng thun giảm, song ở một
số quốc gia Bắc Âu điển hình là Na Uy tỷ lệ này ln được duy trì ở mức thấp
nhất. Khơng chỉ có tỷ lệ tù nhân tái phạm thấp sau khi mãn hạn tù, Na Uy còn
duy trì tỷ lệ tội phạm bị bắt giữ và số lượng tù nhân thấp nhất trên thế giới. Vào
năm 2014, số lượng tù nhân giảm xuống 4.000 người, và khi mãn hạn tù, tỷ lệ
tái phạm của tội phạm nước này ở mức thấp nhất thế giới là khoảng 20%, trong
khi tỷ lệ này là 76,6% tại Mỹ. Yếu tố then chốt đưa tới kết quả này là trong khi ở
các nước khác, nhà tù được coi là một địa điểm thi hành án phạt, cuộc sống
không thấy ánh mặt trời thì tại Na Uy – nhà tù có nhiệm vụ ưu tiên là tôn trọng
nhân quyền và phục hồi nhân phẩm cho tội phạm.
Chúng ta đều nghĩ việc tước bỏ tính mạng của những kẻ phạm các tội ác
nghiêm trọng là phù hợp với công lý "lấy mạng đền mạng" và cũng nhân đạo
nhất. Mục đích của hoạt động thi hành án hình sự là nhằm thực thi cơng lý, bảo
đảm sự công bằng cần thiết cho mọi thành viên trong xã hội trước pháp luật, từ
đó bảo vệ có hiệu quả các loại lợi ích trong xã hội. Cơng lí, mặc dù là đích đến
cuối cùng của hoạt động tố tụng hình sự nhưng khơng thể chấp nhận việc đạt
[11]
download by :
được mục đích đó bằng mọi giá. Nếu cơng lí là sự đánh đổi những giá trị
thiêng liêng khác thì đó là điều khơng nên có và khi đó nó khơng cịn hàm
chứa những giá trị tốt đẹp thiêng liêng vốn có của mình. Cho nên, qua việc
phân tích bản án của Breivik, nhận thấy 21 năm tù là quyết định đúng đắn
và công bằng của nhà nước Na Uy dành cho anh ta. Đồng thời trong quá
trình tìm hiểu, đánh giá thái độ của nhà nước, người dân đối với hắn,
chúng tơi cịn có thể cảm nhận rõ ràng về quyền con người và tư tưởng
nhân đạo- mục tiêu then chốt quan trọng nhất trong đề tài này.
HẾT.
[12]
download by :
▌TÀI LIỆU THAM KHẢO:
[1] - te/20120824 - nguoi - na - uy - hai long - truoc - ban-an - tu-toi - da - 21 - nam - danh - cho - sat - thu breivik
[2] - decade - on from - breivik-s-killing - rampage - norway
[3]
uy
- breivik - thach - thuc - he - thong - tu-phap - na -
[4] />rt
[5] />sCcHW5JXttlXZf4kQ8Cr48OYU
[6] />[7] />[8] />[9] />[10] />[11] - su-quoc - te/sat - thu - na-uy muon - hoc - dai - hoc-20130802100847930.htm
[12] - gioi/chinh - quyen - na-uy-bi - phan vi-pham- nhan-quyen - doi - voi - ke-giet-77-nguoi - 694154.html
[13] />er_o f_69_people_anders_breiviks/
[14] - tuong - na-uy-bi - ep-tu-chuc
- vi-vu-tham-sat - a53031.html
[15] - rights - 1314
[13]
download by :
▌DANH SÁCH ĐÁNH GIÁ LÀM VIỆC NHÓM :
STT
Họ & tên
36
Nguyễn Thanh Tuyền
37
Nguyễn Thị Lam Tuyền
38
Nguyễn Đoàn Khánh Vân
39
Lê Đức Vinh
40
Phạm Lý Thảo Vy
41
Trần Thị Sang Sang
[14]
download by :