Tài liệu Kỹ thuật nuôi lươn thương phẩm pptx

Kỹ thuật nuôi lươn thương phẩm
Nguồn lươn giống bố trí vào mô hình nuôi tương đối đồng cỡ, khoẻ mạnh v
à không
bị xây xát. Lươn giống đánh bắt ngoài tự nhiên bằng nhiều dụng cụ khác nhau nh
ư
trúm, lợp, dớn….: Kích cỡ từ 20 – 50g/con. Mật độ thả 40 – 60con/m
2
.
Lươn giống từ nguồn sinh sản bán nhân tạo: Kích thước lươn giống từ 5-
10g/con. Mật độ thả: 60 - 80 con/m
2
.
Thuần dưỡng lươn
Đối với lươn giống sinh sản nhân tạo, chỉ cần thuần hóa lươn quen v
ới điều kiện môi
trường 3-4 giờ có thể bố trí vào bể nuôi. Đối với lươn giống tự nhiên cần tr
ãi qua quá
trình thuần dưỡng theo các bước sau:
- Bể thuần dưỡng để nơi thoáng mát và yên t
ĩnh, tránh ánh nắng trực tiếp (đặt ở chỗ có
bóng râm hoặc có mái che).
- Lươn thu gom về phải đưa qua nước muối 2 - 3% để xử lý trước khi đưa vào b
ể thuần
dưỡng.
- Mật độ thuần dưỡng 2 - 4kg/m
2
.
- Mực nước trong bể không quá 10- 15cm.
- Nguồn nước không nhiễm thuốc BVTV, hóa chất công nghiệp và nước thải sinh hoạt.
- Điều kiện môi trường thích hợp: Nhiệt độ từ 23
0

C - 28
0
C; pH từ 6,5 - 8,0.
- Tùy thuộc vào quá trình thuần dưỡng mà có biện pháp xử lý cụ thể, thay nước 1 -
2
lần/ngày (nước bị nhiễm bẩn nhiều hay ít do chất thải của lươn tiết ra). Ngoài bể nuôi n
ên
có một bể chứa nước để thay lúc cần thiết.
- Sau 1 tháng, chọn lươn có kích cỡ tương đối đồng đều, bố trí lươn vào nhi
ều bể nuôi
khác nhau.

Xây dựng bể nuôi
Có thể xây dựng bể đất lót bạt hoặc bể xi măng. Vị trí bể nuôi được đặt nơi đ
ầy đủ ánh
sáng, có lưới che mát. Đáy bể nuôi phải có độ dốc về phía cống thoát nước đ
ể tiện cho
việc thay đổi nước. Nguồn nước phong phú, chất nước tốt, đáy bể có độ chênh nh
ất định,
tiện cho việc tháo nước.

Ngu
ồn nước sử dụng không bị ô nhiễm bởi các loại chất công nông nghiệp và kim lo
ại
nặng. Thiết kế cống thoát nước và ống chống tràn, thuận lợi cho việc thoát v
à phòng
tránh lươn thoát ra ngoài. Bể nuôi có hình chữ nhật, tiện cho việc quản lý v
à chăm sóc
mô hình. Diện tích bể từ từ 30 - 50m
2

, chiều dài gấp đôi chiều rộng, chiều cao 0,7-
0,8m.
Dùng lưới rây khổ 1m giăng xung quanh bể để tránh lươn thoát ra ngoài. Đáy b
ể có thể
phủ một lớp đất thịt pha sét (đất ruộng đang canh tác).

Điều kiện môi trường nuôi
Đặc điểm của lươn là sống chui rúc trong đất, nên cần bố trí đất hoặc các loại giá thể v
ào
hệ thống nuôi, tạo nơi trú ẩn cho lươn sinh sống và phát triển.
Bảng: Các chỉ tiêu của các yếu tố môi trường trong bể nuôi lươn
Mức nước
bể nuôi
(cm)
pH Nhiệt độ
(
0
C)
Oxy
(mg/lít)
NH
3

(mg/lít)
30 - 40 cm 6,5 - 8 25 -32 2 < 2

Thức ăn và cách cho ăn:
Ngu
ồn thức ăn sử dụng là các loại thức ăn tươi sống như cá tạp, hến, cua, ốc b
ươu

vàng… và thức ăn công nghiệp 26 -30% đạm. Sau khi bố trí lươn vào bể nuôi, ph
ương
pháp cho ăn tiến hành theo từng bước như sau:
- Lươn có tập tính ăn vào ban đêm, nên cho lươn ăn vào buổi tối và chọn loại thứ
c ăn
lươn ưa thích như giun đất hoặc trùn quế với khẩu phần ăn từ 1-2% trọng lượng l
ươn
trong 10 -15 ngày đầu.
- Theo dõi mức ăn của lươn để hạn chế thức ăn thừa, 1 - 2 giờ sau khi cho l
ươn ăn nên
kiểm tra và vớt bỏ phần thức ăn thừa.
-Sàn cho ăn bằng gỗ, tre, hoặc rổ thưa được treo nổi trên mặt nước.
-Thời gian nuôi thích hợp nhất từ tháng 6 – 12. Lươn bắt mồi khỏe và phát tri
ển
tốt nhất vào tháng 6 - 10. Trong quá trình chăm sóc, khi cho lươn ăn, ph
ải nắm vững
nguyên tắc “4 định” (định chất, định lượng, đ
ịnh thời gian, định vị trí) để điều chỉnh
lượng thức ăn một cách hợp lý:
- Ðịnh chất là thức ăn phải đảm bảo đủ chất, luôn tươi s
ống, tuyệt đối không cho
ăn thức ăn hôi thiêu. Nên phối hợp thức ăn tươi sống và thức ăn công nghiệp.
- Ðịnh lượng là vừa đủ no, không để thức ăn thừa (lươn r
ất tham ăn dễ bị bội
thực). Trong phạm vi nhiệt độ thích hợp, khẩu phần ăn lươn tùy thuộc vào t
ừng giai đoạn
phát triển của lươn: Dao động 2 - 8% tổng trọng lượng lươn nuôi.
- Ðịnh thời gian: Chọn thời gian thích hợp cho lươn ăn từ 15 - 17 gi
ờ chiều, sau
khi lươn đã quen có thể cho ăn sớm dần và có thói quen cho ăn ban ngày.

- Ðịnh vị: Vị trí đạt sàn ăn phải cố định.

Quản lý hệ thống nuôi
- Định kỳ kiểm tra các yếu tố môi trường nuôi như pH, Oxy, NH
3
… trước và sau m
ỗi kỳ
thay nước bể nuôi.
- Khi hàm lượng NH
3
vượt qua ngưỡng cho phép (> 2mg/lít), nửa thân trước của l
ươn
thẳng đứng, đầu nhô lên mặt nước. Biện pháp khắc phục: Từng bước thay đổi nư
ớc, hạn
chế tránh gây sốc cho lươn. Ðể phòng tránh hiện tượng trên cần có kế hoạch nh
ư
sau: Định kỳ thay nước từ 2 - 3 ngày/lần nếu bể nuôi có đất. Thay nước mỗi ngày n
ếu bố
trí các loại giá thể khác. Sau khi cho lươn ăn khoảng 2 giờ nên kiểm tra lư
ợng mồi trong
sàn để vớt bỏ thức ăn thừa, rác bẩn trong bể nuôi.
- Giữ nhiệt độ ổn định: Cù lao đất là nơi giữ nhiệt độ ổn định cho môi trư
ờng nuôi; đối
với các loại giá thể khác nên lưu ý nhiệt độ trong bể vào th
ời điểm khí hậu thay đổi thất
thường sẽ ảnh hưởng đến quá trình phát triển của lươn.
- Bể nuôi phải được thiết kế đúng theo yêu cầu kỹ thuật sao cho l
ươn không thoát ra
ngoài.
- Quản lý dịch bệnh trong bể nuôi là một việc làm cần được lưu

ý. Trong quá trình nuôi
thường xảy ra một số bệnh như bệnh sốc môi trư
ờng, bệnh Nấm thủy mi, Hội chứng lỡ
loét và bệnh nội ngoại ký sinh.

Thu hoạch
Với kích cỡ lươn thả 14 - 20g/con, thời gian nuôi từ 7 - 8 tháng, lươn có thể đạt đư
ợc 150
- 220g/con; năng suất 6-12kg/m
2
. Công việc thu hoạch cần tiến hành theo các bước nh
ư
sau:
- Chuẩn bị đầy đủ nhân lực và dụng cụ thu hoạch lươn: Vợt, thùng chứa, sọt…
- Phương tiện vận chuyển lươn: Thùng hoặc bạt lót có nước sạch đặt trên ô tô hoặc ghe

- Rút cạn nư
ớc, dọn sạch cây cỏ thủy sinh trong bể nuôi; chuyển bớt đất trong bể ra
ngoài, sau đó tiếp tục chuyển đất sang một gốc bể; lươn gom về gốc bể trống và tiến h
ành
thu gom.

Cách tiến hành thu hoạch và vận chuyển:
- Chọn thời điểm thu hoạch vào lúc sáng sớm hay chiều mát.
- Nên bắt từng mẽ và thu gọn, vận chuyển nhanh.
- Rửa sạch bùn đất bám trên da và mang lươn trong bể chứa tạm trư
ớc khi vận chuyển
đến nơi tiêu thụ.
- Không chuyển lươn với mật độ quá cao làm lớp lươn bên dưới bị ngộp và chết.
- Năng suất: Lươn nuôi trong bể năng suất đạt từ 6 - 12kg/m

2
/vụ. Hiện nay chưa có đề t
ài
nghiên cứu chuyên sâu về hệ số chuyển hóa thức ăn của lươn. Theo kinh nghi
ệm của dân
gian, hệ số chuyển hóa thức ăn tùy thuộc vào loại thức ăn: Ốc bươu vàng (FCR: 8); th
ức
ăn công nghiệp (FCR: 2,5); thức ăn phối hợp (thức ăn công nghiệp và ốc b
ươu vàng)
(FCR: 5- 6).