Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả h...

Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
phòng giáo dục & đào tạo huyện
trường thcs
----------------

sáng kiến kinh nghiệm
______________________________

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để
giờ học có hiệu quả hơn?

người thực hiện
trường

:

:

Năm học 2007 - 2008

đặt vấn đề
Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 1 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008

Như chúng ta biết thÕ giíi ®· b­íc sang thÕ kû 21 cïng víi sự phát triển sâu
rộng của khoa học kĩ thuật và công nghệ. Trước bối cảnh thế giới đang tiến gần đến
một nền kinh tế trong phạm vi toàn cầu, sự phát triển bùng nổ của công nghệ thông

tin. Việt Nam cũng trên đà phát triển và xem giáo dục là công cụ mạnh nhất để theo
kịp với các nước phát triển trên thế giới.
Trong những năm gần đây, nghị quyết của Đại hội Đảng và nhiều văn kiện khác
của nhà nước, của Bộ Giáo dục- Đào tạo đều nhấn manh việc đổi mới phương pháp
là một nhiệm vụ quan trọng của tất cả các cấp học và bậc học ở nước ta, nhằm đào
tạo những con người tích cực, tự giác, năng động sáng tạo, có năng lực giải quyết
vấn đề, vận dụng kiến thức vào cuộc sống. Nghị quyết hội nghị lần thứ 2 của ban
chấp hành trung ương khóa VIII về những giải pháp chủ yếu trong giáo dục và đào
tạo đà chỉ rõ: Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục - đào tạo, khắc phục lèi
trun thơ mét chiỊu, rÌn lun thµnh nÕp t­ duy sáng tạo của người học.
Từng bước áp dụng những phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào
quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu của học
sinh , .....
Năm học 2007 2008 là năm thứ sáu thực hiện chủ trương của ngành Giáo
dục Đào tạo là: Phải thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy từ phương pháp dạy
học "cũ thụ động thầy đọc trò chép sang phương pháp giảng dạy tích cực
chủ động, sáng tạo theo h­íng “Ph¸t huy trÝ lùc cđa häc sinh, lÊy học sinh làm trung
tâm. Cũng như hết thầy các thầy cô giáo khác trong 4 năm học qua nhóm giáo viên
dạy Vật lý trường THCS Quang Trung chúng tôi tôi cũng đà trăn trở, tìm tòi, từng
bước thực hiện việc đổi mới phương pháp giảng dạy theo yêu cầu của ngành giáo
dục đề ra bởi chúng ta đều bết phương pháp giảng dạy là một trong những yếu tố cơ
bản và quan trọng nhằm truyền đạt kiến thức tới học sinh đạt hiệu quả tốt nhất.
Phương pháp giảng dạy phù hợp, khoa học sẽ là con đường giúp học sinh tiếp thu
kiến thức một cách hiệu quả, phát huy trí lực của người học. Mỗi cấp học, mỗi bộ
môn đều phải có một phương pháp giảng dạy phù hợp và phải không ngừng đổi mới,

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 2 of 16
SangKienKinhNghiem.net

Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
hoàn thiện và đây cũng chính là một trong những yếu tố, động lực nhằm không
ngừng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh hiện nay.
Trước yêu cầu cấp bách đó, giáo viên bậc trung học cơ sở nói riêng và đội ngũ
nhà giáo viên nói chung, luôn học hỏi tìm ra các biện pháp giảng dạy tốt nhất giúp
học sinh tham gia một cách tích cực chủ động vào học tập phát huy tính năng động,
sáng tạo của học sinh. Từ đó học sinh thấy thích được học môn học nói chung cũng
như bộ môn Vật lý nói riêng và ham muốn khám phá tri thức nhân loại.
Từ những suy nghĩ, trên tôi đà nghiên cứu trao đổi với các nhóm bộ môn cũng
như với giáo viên dạy bộ môn Vật lý về vấn đề khai thác các thí nghiệm trong các
giờ học vật lý, nhất là thí nghiệm vật lý 7. Đây là khối lớp mà bước đầu các em đÃ
được làm quen với phương phát đổi mới trong dạy học, đó là điều kiện rất thuận lợi
để có thể nâng cao hơn nữa hiệu quả trong việc tiếp thu kiến thức của học sinh.
Trong chuyên đề này tôi mn ®Ị cËp ®Õn viƯc sư dơng thÝ nghiƯm nh­ thế nào
trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?

B - Nội dung
I . Cơ sở lý luận
Quy luật của quá trình dạy học là từ trực quan sinh động đến tư duy trìu
tượng, song quá trình nhận thức đó đạt hiệu quả cao hay không còn phụ thuộc vào
phương pháp giảng dạy của thầy và quá trình tiếp thu kiến thức của trò.
Vật lý là một trong những môn học có ưu thế trong việc phát huy tính tích cực
chủ động sáng tạo của học sinh, trong đó sách giáo khoa là một trong những phương
tiện thể hiện phương pháp dạy học tích cực. Trong chương trình vật lý 6, học sinh đÃ
nhiều lần tập đưa ra Dự đoán và được giáo viên hướng dẫn làm thí nghiệm để kiểm
tra tính đúng đắn của dự đoán. Đến lớp 7 phương pháp nghiên cứu đó cần được phát
triển và nâng cao hơn cần hướng dẫn học sinh thường xuyên đưa ra nhiều dự đoán
khác nhau về cùng một hiện tượng và tự lực đề xuất các phương án làm thí nghiệm
để kiểm tra dự đoán. Đặc biệt trong chương trình vật lý 7 có sử dụng nhiều đến

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 3 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
phương pháp thực nghiệm, tiếp tục rèn luyện cho học sinh kĩ năng làm thÝ nghiƯm
vµ tõ thÝ nghiƯm rót ra kiÕn thøc cđa bài học. Bên cạnh việc áp dụng phương pháp
thực nghiệm cần phải sử dụng phương pháp suy luận lôgic mới có thể rút ra kết luận
khoa học. Chẳng hạn như căn cứ vào quan sát thí nghiệm, rút ra được các dạng giống
nhau cho nhiều trường hợp, dạng đặc biệt của một trường hợp , xác định mối quan
hệ định lượng giữa các hiện tượng, xử lí sự chênh lệch giữa các số liệu áp dụng luận
3 đoạn để suy ra hệ quả
II . Cơ sở thực tiễn
Trước đây trong khi giảng dạy các môn học giáo viên chỉ chú trọng đến khối
lượng kiến thức cần truyền đạt mà coi nhẹ phương pháp học tập và nghiên cứu mang
tính đặc thù của từng môn . Vật lý là môn khoa học thực nghiệm thế nhưng tình
trạng phổ biến hiện nay vẫn là :
- Hầu hết các bài dạy chưa có ®đ dơng cơ thÝ nghiƯm cÇn thiÕt cho häc
sinh .
- Kĩ năng làm thí nghiệm của học sinh vẫn còn hạn chế .
- Dụng cụ thí nghiệm còn thiếu hoặc không đồng bộ, chất lượng kém .
- Hầu hết các trường đều chưa có cán bộ phụ trách phòng thí nghiệm được
đào tạo có chuyên môn.
Về cơ bản việc sử dơng thÝ nghiƯm VËt lÝ ë tr­êng trung häc c¬ sở vẫn còn
hạn chế , chưa phát huy hết được tính độc lập sáng tạo của học sinh . Trong khi đó
lượng kiến thức trong sách giáo khoa luôn được bổ sung chỉnh lí cho kịp với sự phát
triển của thời đại .
Từ những nguyên nhân trên đẫn đến chất lượng của bộ môn chưa được tốt. Do

đó trong 4 giải pháp đổi mới phương pháp dạy học vật lí ở trường trung học cơ sở thì
giải pháp Phấn đấu làm đầy đủ, có chất lượng các thí nghiệm trên lớp là giải
pháp được đặt lên hàng đầu (Theo tài liệu Đổi mới phương phát dạy học của
tác giả Trần Kiều )

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả h¬n?
Page 4 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
Chú trọng việc sử dụng đồ dùng dạy học và dụng cụ thí nghiệm ở tất cả các
môn học trong các tiết dạy của giáo viên. Các tiết vật lý cũng như các tiết học khác
nhất là các môn KHTN, thí nghiệm Thầy cần tạo điều kiện để các em học sinh được
tự tay làm thí nghiệm, tự mình quan sát, đo đạc và rút ra nhận xét, kết luận (tức là
được trải nghiệm trong thùc tÕ) c¸c em häc sinh häc tËp høng thú hơn phát huy được
tính năng động sáng tạo của các em, kết quả học tập đạt cao hơn rất nhiều.
Trong chương trình Vật lí 7 với đề tài Quang học - âm học - Điện học, các
phần này hầu như bài nào cũng có thí nghiệm. Từ các thí nghiệm học sinh hình
thành khái niệm. Ví dụ : nguồn sáng, sự phản xạ ánh sáng.... Cũng từ các thí nghiệm
học sinh nhận biết được sự dao động của một số nguồn âm, phát hiện sự truyền âm
trong chất rắn, chất lỏng, chất khí ...
Trong các phần này, chủ yếu là các thí nghiệm biểu diễn hình thành tri thức
mới vµ mét vµi thÝ nghiƯm chøng minh. ThÝ nghiƯm kiĨm tra đóng vai trò khai thác
sâu kiến thức biến kiến thức thành kỹ năng kỹ xảo vận dụng vào giải bài tập.
Để khai thác các thí nghiệm làm phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của
học sinh một cách cao nhất cần có một số biện pháp sau:
III. Những biện pháp thực hiện.
Vật lí là môn khoa học thực nghiệm, các tri thức vật lí hoá là sự khái quát hoá
các kết quả nghiên cứu thực nghiệm và các hiện tượng diễn ra trong đời sống. Dựa

trên các thí nghiệm học sinh thực hiện được các thao tác tư duy để tiếp thu tri thức
mới. Bài học có thí nghiệm kích thích óc tò mò khám phá khoa häc, ham hiĨu biÕt,
rÌn lun ãc ®éc lËp suy nghÜ và tư duy sáng tạo cho học sinh.
Sau đây tôi xin được chia sẻ một số kinh nghiệm cũng như được trao đổi với
các đồng nghiệp về biện pháp tổ chức học sinh tiếp thu kiến thức và đặc biệt là việc
làm thí nghiệm để để đạt hiệu quả trong bài học:
1.Chuẩn bị thí nghiệm

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 5 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
Nói chung thí nghiệm phải kích thích được hứng thú óc sáng tạo của học sinh.
Muốn đạt được điều đó giáo viên phải tìm hiểu thật kỹ nội dung bài dạy, các thí
nghiệm sẽ làm.
Ví dụ: khi nghiên cứu ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng tức là phải trả lời được
câu hỏi: ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng có hứng được trên màn chắn không?
Từ đó giáo viên xác định rõ mục đích thí nghiệm, lựa chọn các dụng cụ thí nghiệm
cần thiết cho phù hợp. Các dụng cụ thí nghiệm phải đơn giản dễ làm và chất lượng
tốt đảm bảo độ chính xác cao.
Trong quá trình giáo dục rất cần có óc sáng tạo của giáo viên để có được các
dụng cụ thí nghiệm phù hợp, vì không phải dụng cụ thí nghiệm nào cũng có và cũng
hoạt động tốt, nhiều khi giáo viên phải tự tạo ra các dụng cụ thí nghiệm phục phụ
cho giảng dạy.
Để kích thích thị giác giáo viên cũng cần phải chọn các thí nghiệm có đồ dùng
màu sắc tương phản bắt mắt giúp học sinh quan sát tốt hơn.
Thí nghiệm thành công tức là phải được chuẩn bị kỹ, làm đi làm lại nhiều lần
nếu thất bại sẽ phá vỡ tiến trình bài học gây tâm lí hoang mang thất vọng đối với học

sinh. Điều không thể thiếu được là giáo viên phải chuẩn bị hệ thống câu hỏi hướng
dẫn học sinh quan sát hiện tượng, phân tích kết quả thí nghiệm vận dụng các kiến
thức có liên quan để đi đến tri thức mới một cách logic.
2. Tiến hành thí nghiệm.
*Bước 1: Thu thập thông tin
Giáo viên hướng cho học sinh quan sát các sự kiện, hiện tượng, thí nghiệm,
tìm được những thông tin cần thiết từ thực tế, sách giáo khoa, báo....
Lập kế hoạch khám phá thiết kế thí nghiệm, lựa chọn dụng cụ thiết bị thí nghiệm,
chỉ ra đại lượng cần đo, những điều cần xác định trong thí nghiệm, chỉ ra những yếu
tố cần giữ nguyên, không thay đổi khi lµm thÝ nghiƯm.

Sư dơng thÝ nghiƯm nh­ thÕ nµo trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 6 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
Tiến hành thí nghiệm: Bố trí lắp đặt dụng cụ thiết bị thí nghiệm; thực hiện thí
nghiệm theo hướng dẫn, thay đổi phương án thí nghiệm nếu kết quả không phù hợp
với vấn đề đặt ra
Ghi kết quả khám phá. Đọc số chỉ của các dụng cụ thí nghiệm ở mức độ cẩn
thận và chính xác cần thiết, lập bảng kết quả, biểu diễn kết quả bằng đồ thị , sơ đồ
......
*Bước 2: Xử lí thông tin
Ví dụ như : lập bảng, biểu, vẽ đồ thị theo những cách khác nhau, từ đó phân
tích dữ liệu, kết quả thí nghiệm và nêu ý nghĩa của chúng. Tìm quy luật từ kết quả
thí nghiệm từ biểu bảng đồ thị. Phân loại dấu hiệu giống nhau, khác nhau, nhận biết
những dấu hiệu bản chất của những nhóm đối tượng đà quan sát......, so sánh, phân
tích, tổng hợp dữ liệu và rút ra kết luận
*Bước 3:Thông báo kết quả làm việc

Mô tả lại những thí nghiệm đà làm, trình bày, giải thích những việc đà làm bằng lời,
bằng hình vẽ hoặc bằng đồ thị...nêu kết luận đà tìm thấy được.
*Bước 4: Vận dụng ghi nhớ kiến thức
Vận dụng giải các bài tập( định tính, định lượng, thực nghiệm) làm đồ chơi, dụng cụ
học tập....,học thuộc lòng.
Trong mỗi tiết dạy có thí nghiệm, giáo viên có thể phát huy tÝnh tÝch cùc häc tËp cđa
häc sinh ë nh÷ng mức độ khác nhau(có thể giáo viên thực hiện, có thể giáo viên điều
khiển học sinh thực hiện một vài phần, có thể để học sinh tự thực hiện hoàn toàn.....)
Ví dụ : ở bài Sự truyền ánh sáng
Khi nghiên cứu về đường truyền ánh sáng đầu tiên giáo viên phải yêu cầu học
sinh đọc sách giáo khoa để thu thập thông tin để tìm hiểu mục đích của thí nghiệm,
dụng cụ thí nghiệm và cách tiến hành thí nghiệm. Giáo viên yêu cầu học sinh bố trí
thí nghiệm như hình 2.1 trong SGK và quan sát ánh sáng phát ra từ dây tóc đèn pin

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 7 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
bằng ống thẳng và ống cong sau đó yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi: ánh sáng từ
dâytóc đèn pin truyền trực tiếp đến mắt ta theo ống thẳng hay ống cong?
Để trả lời được câu hỏi này học sinh phải tự làm thí nghiệm, quan sát tìm tòi
được những thông tin cần thiết cho quan niệm đường truyền của ánh sáng. Tiếp theo
yêu cầu học sinh xử lí thông tin bằng thí nghiệm kỉêm tra( bố trí thí nghiệm như
hình 2.2 SGK) víi thÝ nghiƯm nµy häc sinh kiĨm tra xem khi không dùng ống ánh
sáng có truyền đi theo đường thẳng không? Việc xử lí thông tin này đòi hỏi học sinh
phải suy nghĩ tìm tòi, tiến hành thí nghiệm, lựa chọn thông tin đà thu thập ở thí
nghiệm hình 2.1 để tìm ra lời giải đáp đúng về đường truyền của ánh sáng. Từ đó
học sinh phải hoàn thành được phần kết luận trong SGK(Đường truyền của ánh sáng

trong không khí là đường thẳng)
Để phát huy hiệu quả các thí nghiệm học sinh tự tìm tòi kiến thức một cách
chủ động sáng tạo. Điều vô cùng quan trọng là giáo viên phải biết kết hợp thí
nghiệm với hệ thống câu hỏi dẫn dắt. ở chương II phần Âm học hầu hết các thí
nghiệm biểu diễn và thí nghiệm kiểm chứng để xây dựng và mở rộng kiến thức. Ví
dụ bài Nguồn âm ngoài các dụng cụ như dây cao su, trống, âm thoa....giáo viên có
thể tạo thêm một thí nghiệm nhạc cụ (đàn ống nghịêm) và hướng cho học sinh tự
làm và kiểm tra được kết luận. Với thí nghiệm củng cố này học sinh sẽ rất hứng thú
và nắm vững được đặc điểm của nguồn âm đó là Vật dao động phát ra âm. Có
làm được như vậy theo tôi đà đạt được mục đích đặt ra.
3. Trao đổi ở tổ nhóm
Ngoài sự nỗ lực của bản thân mỗi giáo viên cần tích cực học hỏi, trao đổi dự
giờ bạn nhất là giao lưu chuyên môn, các giờ dạy tốt dạy giỏi ở trường bạn. Đặc biệt
trong trường hàng tuần tổ chức một buổi sinh họat chuyên môn của nhóm, tổ như
đăng ký dạy tốt, thảo luận về việc vận dụng đổi mới phương pháp giảng dạy vào từng
tiết học. Bàn bạc trong tổ về cách thức sáng tạo các thí nghiệm trong từng bài dạy.
Nhờ đó mà kỹ năng thí nghiệm và chất lượng giảng dạy được nâng nên rõ rệt.

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả h¬n?
Page 8 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
IV. áp dụng vào một trường hợp cụ thể.

Tiết 11: Bài 10- Nguồn âm
I/ Mục tiêu:
1.Kiến thức.
- Nêu được đặc điểm chung của các nguồn âm

- Nhận biết được một số nguồn âm trong đời sống.
2. Kỹ năng.
Quan sát thí nghiệm kiểm chứng để rút ra đặc điểm của nguồn âm là dao
động.
3. Thái độ.
Yêu thích môn học
II/ Chuẩn bị:
* Đối với mỗi nhóm học sinh.
- Một sợi dâycao su mảnh
- Một thìa và một cốc thuỷ tinh mỏng
- Một âm thoa và một búa cao su
* Đối với giáo viên.
- ống nghiệm hoặc lọ nhỏ
- Vài ba dải lá chuối
- Bộ đàn ống nghiệm gồm 7 ống nghiệm đà được các tổ đổ n­íc víi c¸c mùc kh¸c
nhau.

Sư dơng thÝ nghiƯm nh­ thÕ nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 9 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008

III. Tổ chức hoạt động dạy và học.
hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

*Hoạt động 1: (5ph) Tổ chức tình huống học tập

GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu mục tiêu của
chương II.
GV: Chương âm học nghiên cứu các hiện tượng
gì?
HS: Đọc mởbài và nêu mục đích của bài
GV: Vậy âm thanh được tạo ra như thế nào ta
nghiên cứu bài hôm nay.
*Hoạt động 2: Nhận biết nguồn âm (10ph)
GV: Yêu cầu học sinh đọc thông tin C1 và giữ yên
lặng 1phút để trả lời câu hỏi C1.
GV: Thông báo (vật phát ra âm gọi là nguồn âm)

I. Nhận biết nguồn âm

HS: Lấy ví dụ về nguồn âm(3 em)
HS: Trả lời câu hỏi C2
*Hoạt động 3: Tìm hiểu đặc điểm chung của
nguồn âm(20 ph)

Vật phát ra âm gọi là nguồn
âm
Ví dụ: Trống, dây cao su

Thí nghiệm 1:
GV: Yêu cầu học sinh nghiên cứu thí nghiệm
H10.1 SGK và yêu cầu học sinh cho biết mục đích
thí nghiệm và đọc C3.

II. Các nguồn âm có
chung đặc điểm gì?

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 10 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
HS: Nêu dụng cụ thí nghiệm và cách tiến hành thí Thí nghiệm 1: H10.1(SGK)
nghiệm.
GV: Tổ chức hoạt động nhóm và yêu cầu các
nhóm làm thí nghiệm(vừa lắng nghe vừa quan sát)
GV: Theo dõi giúp đỡ những nhóm yếu.
Thí nghiệm 2: H10.2 SGK. Thay cốc bằng trống
GV: Yêu cầu học sinh đọc thông tin trong SGK và
làm thí nghiệm như H10.2 SGK
GV: Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi sau:
Phải kiểm tra như thế nào để biết mặt trống có
rung động không?
HS: Trả lời câu hỏi C4 SGK
GV: Thông báo: Sự rung động qua lại vị trí cân
bằng của vật gọi là dao động.

Thí nghiệm 2: H10.2 SGK

Thí nghiệm 3:
GV: Yêu cầu học sinh quan sát H10.3 SGK và tiến
hành làm thí nghiệm.
HS: Làm thí nghiệm. Gõ vào một nhánh của âm
thoa, lắng nghe, quan sát và trả lời câu hỏi C5
SGK

GV: Yêu cầu học sinh tìm phương án kiểm tra sự
dao động của âm thoa.
HS: Đưa ra phương án kiểm tra, sờ nhẹ tay vào
một nhánh của âm thoa.
GV: Qua các thí nghiệm trên em hÃy cho biết làm

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 11 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
thế nào để vật phát ra âm?

Thí nghiệm 3: H10.3 SGK

GV: Bằng cách nào để kiểm tra vật đó có dao
động không?
HS: Trả lời câu hỏi và hoàn thành kết luận trong
SGK
* Hoạt động 4: VËn dơng cđng cè h­íng dÉn vỊ
nhµ.
1/ VËn dơng.
GV: Yêu cầu họcc sinh thảo luận và trả lời C6,
C7, C8.
HS: NhËn xÐt.
GV: Gäi häc sinh lµm thÝ nghiƯm cđng cố sau đó
trả lời câu hỏi C9 SGK
2/ Củng cố
GV:Các vật phát ra âm có chung đặc điểm gì?

HS: đọc phần có thể em chưa biết
GV: Bộ phận nào trong cổ phát ra âm( cổ họng
phát ra âm do dây âm thanh trong cổ dao động)

Kết luận: Khi phát ra âm

HS: Nêu phương án kiểm tra (Đặt tay vào sát các vật đều dao động (rung
động)
ngoài cổ họng)
III. Vận dụng

3/ H­íng dÉn vỊ nhµ.
Häc bµi vµ lµm bµi tËp 10.1 đến 10.5 SBT.

C6 , C7, C8

Làm lại các thí nghiệm trong điều kiện cụ thể (ở
gia đình), quan sát sự các vật khi phát ra âm.
Đọc trước bài học sau, chú ý đến các thí nghiệm,

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 12 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
liên hệ với thực tiễn cuộc sống

Qua việc áp dụng đề tài trên vào giảng dạy, chúng tôI (nhóm Vật Lý) đà theo
dõi và tiến hành khảo sát chất lượng học sinh học môn Vật lý và thu được kết quả

tương đối khả quan, cụ thể như:
Khảo sát đầu năm

Khảo sát giữa kì I

Điểm

Điểm

Điểm

Điểm

Điểm

Điểm

Khá - Giỏi

T.bình

Yếu-Kém

Khá - Giỏi

T.bình

Yếu-Kém

7A

32%

40%

28%

42%

52%

0

7B

31%

42%

27%

43.5%

46.5%

0

7C

31%

40.5%

28.5%

41.2%

47.5%

0

Lớp

Như vậy , so với đầu năm thì tỷ lệ % học sinh tiếp thu và hiểu bài ngay tại lớp
tăng lên rõ rệt, tỷ lệ khá giỏi tăng, giảm tỷ lệ học sinh trung bình và không có học
sinh yếu kém, điều đáng kể hơn cả là tính năng động và khả năng tự lập của các em
thể hiện khá roc rệt, quan hệ thầy trò trở lên gần gũi hơn. Trong giờ học khoảng cách
giữa thầy và trò được thu hẹp. Học sinh mạnh dạn hỏi thầy, trình bày quan điểm và
lập trường của mình, mở rộng giao tiếp và tư duy của các em.

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 13 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
Qua việc áp dụng phương pháp đổi mới trên, chúng tôi đà rút ra một số bài
học sau:

C. Bài học rút ra.

Việc đổi mới phương pháp giảng dạy là vấn đề cấp bách góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục. Tuy nhiên cũng giống như các hoạt động khác trong nhà trường
nhân tố quyết định vẫn là đội ngũ giáo viên. Theo tôi người thầy phải có nhận thức
đúng, yêu nghề, chăm chỉ có sự chuẩn bị kĩ ( sau khi đà nghiên cứu kĩ bài dạy) các
thí nghiệm phải được thầy chủ động tiến hành trước nhiều lần, với các phương thức
khác nhau để chọn ra phương pháp hay nhất, học sinh dễ áp dụng khai thác được tốt
kiến thức từ các thí nghiệm này, học sinh phải tự mình được làm các thí nghiệm,
ngôn ngữ của thầy phải trong sáng, chính xác, trình bày ngắn gọn xúc tích để học
sinh tiếp thu bài nhanh. Bên cạnh đó người thầy phải luôn tìm tòi, sáng tạo, học tập,
lắng nghe ý kiến góp ý cđa ®ång nghiƯp, rót ra kiÕn thøc mang tÝnh tinh chắc thực
tiễn và vận dụng phương pháp tốt nhất cho mỗi bài dạy.
Môn Vật lí là môn khoa học thực nghiệm rất gần với cuộc sống đó là thuận lợi
nhưng để khai thác hết hiệu quả của từng tiết học theo tôi là vô cùng khó cho nên
chắc chắn trên đây cũng chỉ là những kinh nghiệm nhỏ của tôi cịng nh­ cđa nhãm
VËt lý tr­êng THCS Quang Trung chóng tôi.
Rất mong được sự góp ý chân thành của các đồng nghiệp
ngày 25 tháng 12 năm 2007
Người trình bày

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 14 of 16
SangKienKinhNghiem.net


Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008

Nhận xét, đánh giá của HĐ chấm SKKN

Nhận xét, đánh giá của HĐ chấm SKKN

cÊp tr­êng:…………………………………

cÊp hun:…………………………………

…………………………………………………..

…………………………………………………..

…………………………………………………..

…………………………………………………..

…………………………………………………..

…………………………………………………..

…………………………………………………..

…………………………………………………..

…………………………………………………..

…………………………………………………..

…………………………………………………... …………………………………………………...

Sư dơng thÝ nghiƯm nh­ thÕ nµo trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 15 of 16
SangKienKinhNghiem.net

Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
phụ lục
1. Trang bìa
2. Đặt vấn đề

Trang 1

3. Nội dung

2

4. Cơ sở lý luận

2

5. cơ sở thực tiễn

2

6. Biện pháp thực hiện

3

7. áp dụng vào một trường hợp cụ thể

7

7. Bài học kinh nghiệm

11

Sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 16 of 16
SangKienKinhNghiem.net