Một số yếu tố ảnh hưởng tới kỹ năng dạy học của sinh viên ngành Giáo dục thể chất trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Hà Nội

Physical Education and School Sports

MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI KỸ NĂNG DẠY
HỌC CỦA SINH VIÊN NGÀNH GIÁO DỤC THỂ CHẤT
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THỂ DỤC
THỂ THAO HÀ NỘI
TS. Nguyễn Thu Nga, ThS. Trần Đình Phịng
Trường Đại học Sư phạm TDTT Hà Nội
Tóm tắt: Sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học thường quy, đề tài đã xác định được
nhận thức của sinh viên và cán bộ, giảng viên về rèn luyện kỹ năng dạy học và ảnh hưởng của các
yếu tố xã hội tới quá trình rèn luyện kỹ năng dạy học của sinh viên. Từ đó, giúp q trình rèn luyện
kỹ năng dạy học của sinh viên đạt chất lượng và hiệu quả.
Từ khóa: Yếu tố; ảnh hưởng; kỹ năng dạy học; sinh viên; giáo dục thể chất
Abstract: Using conventional scientific research methods has determined the awareness of
students and staff about teaching teaching skills and the influence of social factors on the process of
training teaching skills student study. Thereby, helping the process of training students' teaching
skills achieve quality and efficiency.
Key word: Element; affect; teaching skills; pupil; physical education

1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia luôn gắn liền với sự phát triển của giáo
dục và đào tạo. Nhận thức rõ vai trò của giáo dục và đào tạo, Nghị quyết Trung ương 8 khóa XI
của Đảng cộng sản Việt Nam đã khẳng định: Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự
nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển, được ưu
tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Trong nghị quyết hội
nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo đã chỉ rõ tình hình
và nguyên nhân: “Tuy nhiên, chất lượng hiệu quả giáo dục và đào tạo còn thấp so với yêu cầu,
nhất là giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp... Còn nặng về lý thuyết, nhẹ thực hành... Chưa
chú trọng đúng mức việc giáo dục đạo đức, lối sống và kỹ năng làm việc”
Thời gian gần đây các trường sư phạm nói chung và sư phạm ngành giáo dục thể chất nói
riêng đã có rất nhiều cố gắng trong việc giáo dục - đào tạo sinh viên - những thầy, cô giáo tương

lai có đầy đủ phẩm chất và năng lực đáp ứng u cầu của cơng cuộc “Đổi mới căn bản, tồn diện
giáo dục và đào tạo”. Tuy nhiên so với yêu cầu đào tạo giáo viên trong tình hình mới và đặc biệt
khi tiếp cận chương trình GDPT mới 2018 đội ngũ giáo viên giáo dục thể chất chưa đáp ứng
được đầy đủ các yêu cầu, qui định. Trong đó, kỹ năng dạy học của một số giáo viên còn hạn chế
thể hiện sự lúng túng, thiếu thành thạo... trong hoạt động nghề nghiệp. Vì vậy, việc rèn luyện kỹ
năng dạy học cho sinh viên đại học sư phạm ngành giáo dục thể chất cần được triển khai một
cách có kế hoạch, khoa học, tổ chức, chỉ đạo chặt chẽ. Ngoài ra, cần đòi hỏi cao ở sự tự rèn
luyện thường xuyên, liên tục, của bản thân sinh viên đại học sư phạm ngành giáo dục thể chất.
Để việc rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên có hiệu quả thì cần tìm hiểu, nghiên cứu các
yếu tố ảnh hưởng tới q trình đó. Xuất phát từ những lý do nêu trên, chúng tôi lựa chọn vấn đề
“Một số yếu tố ảnh hưởng tới kỹ năng dạy học của sinh viên ngành giáo dục thể chất
Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Hà Nội”
PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021

326


Physical Education and School Sports

Quá trình nghiên cứu sử dụng các phương pháp sau: phân tích và tổng hợp tài liệu; phỏng
vấn; quan sát sư phạm; kiểm tra sư phạm; toán học thống kê.
2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
Nghiên cứu được tiến hành ở Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Hà Nội, Khoa Giáo
dục Thể chất Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Khoa Giáo dục Thể chất Trường Đại học Sư
phạm Thái Nguyên thuộc Trường Đại học Thái Nguyên. Với số lượng Cán bộ, giảng viên: 243
và sinh viên: 426.
2.1. Nhận thức của sinh viên và cán bộ, giảng viên về rèn luyện kỹ năng dạy học
Để tìm hiểu sự quan tâm của cán bộ, giảng viên và sinh viên tới công tác rèn luyện kỹ năng
dạy học, chúng tôi đã tiến hành điều tra bằng phiếu. Kết quả điều tra được biểu thị ở bảng 1 và
được biểu diễn trên biểu đồ 1

Bảng 1. Tổng hợp kết quả điều tra nhận thức về sự quan tâm của sinh viên và cán bộ,
giảng viên về rèn luyện kỹ năng dạy học
MỨC ĐỘ
ĐỐI TƯỢNG

Rất quan tâm
n
%

1

Sinh viên

69

16.2

133

31.22

142

33.33

82

19.25

2

Cán bộ,
Giảng viên

42

17.28

79

32.51

81

33.33

41

16.87

TT

Quan tâm
n
%

Bình thường
n
%

Khơng quan tâm
n
%

35
30
25
20
Sinh viên
15

Cán bộ - Giáo viên

10
5
0
Rất quan tâm

Quan tâm

Bình thường

Khơng quan tâm

Biểu đồ 1. Nhận thức của sinh viên và cán bộ, giảng viên về
rèn luyện kỹ năng dạy học
Từ kết quả ở bảng 1 và biểu đồ 1 cho thấy, trong đánh giá của sinh viên, ở mức độ “Rất quan
tâm”, tức là có sự quan tâm, chăm lo thường xuyên, liên tục của giảng viên tới công tác rèn luyện
kỹ năng dạy học cho sinh viên có 16.2% ý kiến lựa chọn, 31.22% cho rằng có sự quan tâm
“Thường xuyên”, 33.33% sự quan tâm đó chỉ ở mức độ “Bình thường”. Đặc biệt, có 19.25% ý

kiến của sinh viên cho rằng họ không nhận được sự quan tâm thường xuyên trong rèn luyện kỹ
năng dạy học của mình.
Kết quả điều tra ở cán bộ, giảng viên cho thấy sự quan tâm “rất thường xuyên” tới công tác
rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên có 17.28% lựa chọn, 32.51% cho rằng có sự quan tâm
PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021

327


Physical Education and School Sports

thường xuyên, 33.33% chọn mức độ bình thường, trong khi đó vẫn có 16.87% số cán bộ, giảng
viên cho rằng không quan tâm tới công tác rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên.
Qua trò chuyện, trao đổi vấn đề này với các giảng viên Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể
thao Hà Nội và các giảng viên thuộc khoa Giáo dục Thể chất Trường Đại học Sư phạm Hà Nội,
khoa Giáo dục Thể chất Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, các đánh giá đã đưa ra các ý
kiến khác nhau. Tuy nhiên, các đánh giá đều cho rằng đã có sự quan tâm tới sinh viên trong việc
rèn luyện kỹ năng dạy học nhưng sự quan tâm còn hạn chế và chưa thường xuyên, sinh viên
được rèn luyện các kỹ năng dạy học trong quá trình đào tạo, học tập tại trường nhưng chưa có kế
hoạch cụ thể và tiêu chí đánh giá rõ ràng, việc xây dựng nội dung, chương trình, kế hoạch rèn
luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên, công tác chỉ đạo, quản lý, kiểm tra đánh giá ít được quan
tâm đúng mức.
2.2. Các yếu tố xã hội ảnh hưởng đến việc rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên đại
học sư phạm ngành giáo dục thể chất
Trong suốt quá trình đào tạo của trường sư phạm, trên cơ sở những kiến thức chuyên môn được
trang bị, sinh viên cần được rèn luyện các kỹ năng đặc biệt là kỹ năng dạy học. Trong quá trình rèn
luyện các kỹ năng dạy học, với đối tượng là sinh viên các trường đại học sư phạm ngành giáo dục thể
chất chịu sự tác động của 5 yếu tố cơ bản. Thang điểm đánh giá các mức độ: Rất nhiều (4 điểm);
Nhiều (3 điểm); Trung bình (2 điểm) và thấp (1 điểm). Kết quả được thể hiện ở bảng 2:
Bảng 2. Tổng hợp kết quả đánh giá của sinh viên về các yếu tố tác động đến việc rèn

luyện kỹ năng dạy học
MỨC ĐỘ
Trung Thứ
TT
CÁC YẾU TỐ
Tổng
Rất nhiều
Nhiều
Trung Bình
Thấp
bình bậc
n
%
n
%
n
%
n
%
Tác động từ yêu cầu đổi
1 mới căn bản, toàn diện 153 35.92
68
15.96 167 39.20
38
8.92 1188 2.79
5
giáo dục, đào tạo
Tác động từ sự phát
triển mới của mục tiêu,
nhiệm vụ giáo dục, đào

2
268 62.91 98 23.00 45 10.56
15
3.52 1471 3.45
3
tạo ở các trường đại
học sư phạm ngành
giáo dục thể chất
Tác động từ trình độ,
năng lực và phẩm chất
của đội ngũ giảng viên
3
225 52.82 78 18.31 67
15.73
56
13.15 1324 3.11
4
của các trường đại học
sư phạm ngành giáo
dục thể chất hiện nay
Tác động từ môi
trường, điều kiện cụ
4 thể của các trường đại 289 67.84 112 26.29 25
5.87
0
0
1542 3.62
2
học sư phạm ngành
giáo dục thể chất

Tác động từ đặc điểm
của sinh viên đại học
5
301 70.66 106 24.88 19
4.46
0
0
1560 3.66
1
sư phạm ngành giáo
dục thể chất
PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021

328


Physical Education and School Sports

Kết quả ở bảng 2 được biểu diễn ở biểu đồ 2 cho thấy, các yếu tố tác động đến việc rèn luyện
kỹ năng dạy học cho đối tượng nghiên cứu rất nhiều và nhiều là yếu tố thứ 4 và yếu tố thứ 5. Các
yếu tố cịn lại có tác động nhưng chỉ ở mức độ Trung bình và thấp
80
70
60
50
Rất nhiều
40

Nhiều

30

Trung bình
Thấp

20
10
0
Yếu tố 1

Yếu tố 2

Yếu tố 3

Yếu tố 4

Yếu tố 5

Biểu đồ 2. Kết quả đánh giá của sinh viên về các yếu tố tác động đến việc rèn
luyện kỹ năng dạy học
Cùng hướng điều tra như vậy, kết quả tổng hợp ý kiến đánh giá của cán bộ, giảng viên về các yếu
tố tác động đến việc rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên được thể hiện ở bảng 3 và được biểu
diễn trên biểu đồ 3 cho thấy
Bảng 3. Tổng hợp kết quả đánh giá của cán bộ, giảng viên về các yếu tố tác động đến
việc rèn luyện kỹ năng dạy học
MỨC ĐỘ
Trung
Trung
Rất nhiều
Nhiều

Thấp
TT
CÁC YẾU TỐ
Tổng
Bình
bình
n
%
n
%
n
%
n
%
Tác động từ yêu cầu đổi
1 mới căn bản, toàn diện 18
7.40 29 11.93 85
34.98 111 45.68
440
1.81
giáo dục, đào tạo
Tác động từ sự phát triển
mới của mục tiêu, nhiệm
vụ giáo dục, đào tạo ở
2
62 25.51 31 12.76 106 43.62 44 18.11 597
2.46
các trường đại học sư
phạm ngành giáo dục thể
chất

Tác động từ trình độ,
năng lực và phẩm chất
3 của đội ngũ giảng viên 60 24.69 30 12.35 35 14.40 118 48.56 518
2.13
của các trường đại học sư
phạm ngành giáo dục thể
PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021

329

Thứ
bậc

5

3

4


Physical Education and School Sports

4

5

chất hiện nay
Tác động từ môi trường,
điều kiện cụ thể của các
148

trường đại học sư phạm
ngành giáo dục thể chất
Tác động từ đặc điểm
của sinh viên đại học sư
198
phạm ngành giáo dục thể
chất

60.91

42

17.28

28

11.52

25

10.29

808

3.33

2

81.48

36

14.81

9

3.70

0

0

918

3.78

1

90
80
70
60
Rất nhiều

50

Nhiều
40

Trung bình

30

Thấp

20
10
0
Yếu tố 1

Yếu tố 2

Yếu tố 3

Yếu tố 4

Yếu tố 5

Biểu đồ 3. Kết quả đánh giá của cán bộ, giảng viên về yếu tố tác động đến rèn luyện
kỹ năng dạy học cho sinh viên
Từ các kết quả ở bảng 3 và biểu đồ 3 cho thấy: Cả 5 yếu tố đều tác động và ảnh hưởng đến
hoạt động rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên đại học sư phạm ngành giáo dục thể chất, tuy
nhiên ở các mức độ khác nhau từ “rất nhiều” đến “thấp”. Trong đó yếu tố 5 và yếu tố thứ 4 được
đánh giá là tác động “rất nhiều” điều này hoàn toàn phù hợp với thực trạng chung hiện nay.
Lý giải về vấn đề này giảng viên HAD Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Hà Nội
cho biết: “Với đặc trưng của chuyên ngành đào tạo, đặc điểm của sinh viên đại học sư phạm
ngành giáo dục thể chất nên quá trình rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên cũng chịu sự chi
phối và ảnh hưởng rất lớn”. Giảng viên CBH trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho rằng: “Hiện
nay, các trường đại học sư phạm ngành giáo dục thể chất chưa được quan tâm đầu tư đúng mức
về cơ sở, vật chất phục vụ cho giảng dạy, học tập và rèn luyện của sinh viên, điều này ảnh hưởng

tới hiệu quả của quá trình rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên”.
Thực tiễn cho thấy, việc hạn chế những tác động tiêu cực từ các yếu tố trên đến việc rèn luyện
kỹ năng dạy học cho sinh viên đại học sư phạm ngành giáo dục thể chất, chỉ mang lại hiệu quả
khi có sự phối hợp đồng bộ của Bộ, Ngành, các lực lượng sư phạm ở nhà trường, để từ đó tạo
điều kiện thuận lợi nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ giáo viên giáo dục thể chất

PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021

330


Physical Education and School Sports

3. KẾT LUẬN
Kết quả nghiên cứu của đề tài đã xác định được nhận thức của sinh viên và cán bộ, giảng viên
về rèn luyện kỹ năng dạy học và những yếu tố xã hội cơ bản chi phối tới quá trình rèn luyện kỹ
năng dạy học của sinh viên.
Mỗi yếu tố có vai trị, vị trí, tính độc lập tương đối, nhưng có mối liên hệ phối hợp, tác động
qua lại với nhau, chứa đựng những khó khăn, thuận lợi cho q trình rèn luyện kỹ năng dạy học
cho sinh viên.
Chính vì vậy, khi tổ chức quá trình rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh viên phải có cách nhìn
tồn diện, tổng hợp, chú ý tới sự liên kết của các yếu tố để tạo ra những điều kiện thuận lợi cho
quá trình rèn luyện.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Như An (1993), Hệ thống kỹ năng giảng dạy trên lớp và quy trình rèn luyện kỹ
năng đó cho sinh viên khoa Tâm lý - Giáo dục, Luận án Tiến sĩ Giáo dục học, Trường Đại học
Sư phạm Hà Nội.
2. Ban Chấp hành TƯ (2013), Nghị quyết số 29-NQ/TƯ về đổi mới căn bản toàn diện giáo
dục và đào tạo. Hà Nội
3. Đinh Quang Báo (2012), Thực trạng công tác đào tạo và bồi dưỡng giáo viên ở Việt Nam,

Đề tài khoa học cấp nhà nước, Hà Nội.
4. Phạm Thị Hương (2016), Nghiên cứu xây dựng chuẩn kiến thức, kỹ năng các môn thể thao
nâng cao theo chương trình đào tạo của Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Hà Nội
(Dẫn chứng môn Thể thao nâng cao Điền kinh), Luận án Tiến sĩ, Hà Nội.
Nguồn bài báo: Trích từ kết quả nghiên cứu của LATS “Rèn luyện kỹ năng dạy học cho sinh
viên đại học ngành giáo dục thể chất” Nguyễn Thu Nga, Đại học Sư phạm TDTT Hà Nội, 2018.

Ảnh minh họa

PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE 11/2021

331