SKKN Một số kinh nghiệm tổ chức giờ học: Tạo hình nhà rông – Tiết 2 chủ đề 4 - Mĩ thuật lớp 9

A . MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài:
Giáo dục Mĩ thuật có vai trị rất quan trọng trong việc khuyến khích sự
sáng tạo của học sinh, giúp phát triển nhân cách và các năng lực xã hội. Chính vì
vậy thực hiện theo Nghị quyết số 29-NQ/TW của BCH Trung ương khóa XI về
đổi mới căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng u cầu cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
và hội nhập quốc tế. Bộ giáo dục và Đào tạo được sự hỗ trợ của chính phủ Đan
Mạch đã triển khai dự án Hỗ trợ Giáo dục Mĩ thuật (SAEPS). Đây là một
phương pháp dạy học mới, có tác dụng tích cực trong học tập của học sinh, vừa
phục vụ kiến thức kỹ năng trọng tâm của bài học vừa phát huy được sự sáng tạo
và rèn luyện tính tự lập, tinh thần tập thể cho học sinh, kích thích tư duy sáng
tạo của học sinh một cách tự nhiên khơng gị ép. Phương pháp này không chỉ
đơn giản là cung cấp tri thức, hướng dẫn thực hành, mà còn phát triển các năng
lực toàn diện cho học sinh như: năng lực trải nghiệm, biểu đạt, phân tích - giải
thích, trình bày, giao tiếp - đánh giá, tạo cơ hội cho học sinh thực hành, ứng
dụng trong học tập và cuộc sống. Trên cơ sở lý thuyết giáo dục và giảng dạy Mĩ
thuật, giáo viên sẽ tổ chức dạy cho các em học Mĩ thuật qua các hoạt động Vẽ
cùng nhau, Vẽ theo nhạc, Vẽ biểu đạt, tạo hình 3D từ các vật tìm được, Xây
dựng cốt truyện...Thơng qua các hoạt động tạo hình sẽ khơi gợi và phát huy
được năng khiếu thẩm mỹ vốn có ở trẻ, gây hứng thú cho các em trước cái đẹp,
tiến tới hình thành thị hiếu thẩm mỹ của học sinh trong cuộc sống. ( Một số vấn
đề đổi mới phương pháp dạy học môn Mĩ thuật THCS- Nhà xuất bản giáo dục.)
Do vậy để thực hiện dạy học Mĩ thuật theo phương pháp Đan Mạch hiệu
quả giáo viên cần phải đề ra nhiệm vụ: Lập kế hoạch và tổ chức thực hiện những
quy trình dạy học hiệu quả và tích cực tại trường tạo cảm hứng học tập cho học
sinh khi học Mĩ thuật. Để tổ chức và dạy Mĩ thuật một cách linh hoạt và sáng
tạo, phù hợp với thực tế văn hóa, cơ sở vật chất của nhà trường. Tổ chức và đánh
giá liên tục quá trình học Mĩ thuật để phát triển các năng lực học tập, khả năng
sáng tạo và kĩ năng sống cho mỗi học sinh. Theo dõi kiểm tra, đánh giá kết quả

SangKienKinhNghiem.net


học tập của học sinh. Qua đó có biện pháp điều chỉnh và sửa chữa kịp thời
những thiếu sót, sai lầm của học sinh cũng như cải tiến phương pháp dạy- học
môn mĩ thuật hiện nay.
Là người giáo viên giảng dạy mơn Mĩ thuật THCS tơi ln mong muốn có
thể giúp các em học tốt hơn, nhất là đối với học sinh lớp 9, khi các em phải đối
mặt với áp lực bài vở chồng chất của các môn văn hóa, các em sẽ sao nhãng và
khơng chú trọng đến mơn học. Nhằm giúp bản thân tơi nói riêng và những giáo
viên Mĩ thuật nói chung, coi mọi giải pháp góp phần nâng cao hứng thú học tập của
học sinh phát huy được tư duy, khả năng sáng tạo, khả năng đánh giá sản phẩm để
từ đó nâng cao được chất lượng tiết dạy của giáo viên và các bài thực hành của học
sinh tốt hơn, nhẹ nhàng hơn, hoàn thiện hơn. Đó chính là những ý nghĩ thơi thúc
tơi nghiên cứu đề tài: “ Một số kinh nghiệm tổ chức giờ học: Tạo hình nhà
rơng – Tiết 2 chủ đề 4- Mĩ thuật lớp 9”
2. Mục đích nghiên cứu:
Sau gần hai năm áp dụng tôi nhận thấy ưu điểm của phương pháp dạy học
mới theo dự án SAEPS là tích cực, mà ở đó học sinh chủ động, tự lực khai thác
tri thức dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Các phương pháp dạy học mới được
triển khai trong dự án đã kích thích sự say mê, hứng thú trong học tập, bồi
dưỡng phát triển năng lực cảm thụ thẩm mĩ, năng lực tư duy và trí tưởng tượng
của học sinh. Tuy nhiên vấn đề đồ dùng phục vụ môn học giải quyết như thế nào
để đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh hay hình thức tổ chức lớp học ra sao,
cách thực hiện các quy trình sáng tạo vẫn là những băn khoăn lớn của mỗi giáo
viên khi giảng dạy. Chính từ những trăn trở này, tôi đã tiến hành nghiên cứu và
thực hiện đề tài.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh khối lớp 9 trường THCS Vĩnh Thành, Vĩnh Lộc, Thanh Hóa.
4. Phương pháp nghiên cứu:

a. Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.
b. Phương pháp nêu vấn đề.
c. Phương pháp trực quan, trao đổi, trò chuyện
2
SangKienKinhNghiem.net


d. Phương pháp thực nghiệm.
e. Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế: Điều tra phỏng vấn tình hình
học sinh. Thực hành giảng dạy theo phương pháp mới.
g. Phương pháp phân tích tổng hợp: Nghiên cứu qua các văn bản, chương
trình, giáo trình, tài liệu sách báo về phương pháp dạy học môn Mĩ thuật.
h. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm của học sinh.
B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. Cơ sở lí luận:
Mấy năm gần đây chương trình giáo dục Mĩ thuật áp dụng theo phương
pháp Đan Mạch đã được áp dụng trên tồn tỉnh nhưng vẫn cịn khá nhiều điểm
giáo viên băn khoăn, lúng túng, không biết thực hiện như thế nào cho đúng tinh
thần đổi mới và đạt hiệu quả? Qua đợt tập huấn và dự giờ thực tế, có thể nói
hình thức tổ chức của phương pháp mới này còn quá mơ hồ đối với đại đa số
giáo viên. Ngoài vấn đề thay đổi nội dung phân phối chương trình, sự thay đổi
hình thức tổ chức lớp học phần lớn được thơng qua hoạt động nhóm là một trong
những vấn đề trọng tâm khiến giáo viên khơng khỏi tránh được những khó khăn,
vướng mắc. Mặt khác đội ngũ giáo viên ít mỗi trường chỉ có một giáo viên có
giáo viên phải dạy tới hai trường, do vậy việc trao đổi và thảo luận gặp nhiều
khó khăn.
Đối với học sinh khi đến tiết học mĩ thuật thường học sinh rất mong đợi
nhưng khi thực hành thì lại không tuân thủ (làm theo) các bước cơ bản đã được
giáo viên hướng dẫn. Bên cạnh đó cịn một số học sinh tỏ thái độ thờ ơ với môn
học nhút nhát, rụt rè chưa mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của mình, nhiều học

sinh khơng hồn thành bài.
Nhiều phụ huynh chưa hiểu rõ về bộ môn này và chưa coi trọng, chưa quan
tâm tạo điều kiện thuận lợi cho con em mình học, đồ dùng học tập chuẩn bị chưa
đầy đủ, làm ảnh hưởng đến tâm lí, chất lượng và hiệu quả học tập.

3
SangKienKinhNghiem.net


Ngồi ra điều kiện nhà trường cịn thiếu thốn như : chưa có phịng học chức
năng bộ mơn, điều kiện dạy học, đồ dùng trang thiết bị đầu tư hỗ trợ hạn chế nên
việc dạy và học của thầy và trị cịn rất khó khăn.
II. Thực trạng của vấn đề:
1. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Qua đợt tập huấn do Sở Giáo dục tổ chức, đại đa số giáo viên đều nắm
được các bước thực hiện một quy trình mĩ thuật, sau thời gian dạy thử nghiệm,
tơi nhận thấy tính ưu việt của dự án là lấy học sinh làm trung tâm, đồng thời xây
dựng quy trình tương tác và tích hợp các phân môn cho từng nội dung học tập,
nhưng áp dụng vào giảng dạy như thế nào thì hầu hết cịn rất mơ hồ. Khi tiến
hành áp dụng, cũng như nhiều giáo viên khác khơng tránh được những khó khăn
vướng mắc, lúng túng khi thực hiện. Về nội dung các chủ đề giáo viên có thể
xây dựng dựa trên chương trình hiện hành nhưng khó khăn lớn là việc tổ chức
các quy trình.
Bên cạnh đó vẫn cịn khá nhiều điểm giáo viên băn khoăn, lúng túng,
không biết thực hiện như thế nào cho đúng tinh thần đổi mới, cho đạt hiệu quả.
cách thức tổ chức hoạt động học tập của phương pháp Đan Mạch được sử dụng
trong tiết dạy Mĩ thuật như thế nào, mục đích của hoạt động học phát huy được
vai trị gì khi học sinh học mơn Mĩ thuật? đồ dùng phục vụ môn học giải quyết
như thế nào để đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh hay hình thức tổ chức lớp
học ra sao, cách thực hiện các quy trình sáng tạo vẫn là những băn khoăn lớn

của mỗi giáo viên khi giảng dạy. Đó chính là những suy nghĩ mà bản thân tôi
luôn trăn trở để tìm ra giải pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Mĩ thuật
nhất là chất lượng mĩ thuật lớp 9 khi áp dụng phương pháp mới. Tôi đã nghiên
cứu kỹ từng chủ đề bài học, áp dụng phương pháp Đan Mạch vận dụng các quy
trình vào tổ chức tiết dạy mĩ thuật cuốn hút học sinh và đạt hiệu quả nhất, vì thế
tơi mạnh dạn đưa ra: “ Một số kinh nghiệm tổ chức giờ học: Tạo hình nhà
rông – Tiết 2 chủ đề 4- Mĩ thuật lớp 9” để đồng nghiệp cùng tham khảo, góp
ý nhằm nâng cao chất lượng dạy- học môn Mĩ thuật đạt hiệu quả cao hơn, phát
huy được hết khả năng sáng tạo, tích cực học tập của học sinh.
4
SangKienKinhNghiem.net


2. Kết quả của thực trạng trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Trước khi kiểm nghiệm, tôi phát phiếu điều tra kết hợp với việc đánh giá
bài học. Kết quả thu được như sau:
Bảng 1: Kết quả điều tra trước khi thực hiện giải pháp:
Lớp

S.lượng

Xếp loại
Hoàn thành

%

tốt bài tập

Ghi chú

Chưa hoàn

%

thành bài tập

9A

34

12

35,3

22

64,7

9B

29

10

34,4

19

65,6

III. Giải pháp thực hiện:
1. Giải pháp:
a. Nắm vững yêu cầu cần thiết khi tiến hành dạy – học.
b. Xây dựng kế hoạch chuẩn bị cần thiết cho mỗi chủ đề.
c. Nghiên cứu các phương pháp tổ chức hoạt động học tập tích cực, phát
huy được khả năng sáng tạo của học sinh.
Đối với khối 9: Đây là lớp cuối cấp với những áp lực bài tập của các mơn
văn hóa, trước tâm lý chuẩn bị thi vào lớp 10, áp lực từ phía phụ huynh yêu cầu
các em chú trọng đến các mơn văn hóa nên nhiều khi mơn Mĩ thuật bị coi nhẹ
chính những yếu tố đó ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng của mơn học và khả
năng hồn thành bài của học sinh. Học sinh chưa nắm bắt được cách xây dựng
hình tượng điển hình, bài làm cịn mang nặng tính chất hình thức. Chưa có thói
quen sưu tầm, chuẩn bị nguyên liệu phục vụ cho việc tạo hình.
Giờ hoạt động Mĩ thuật còn trầm, học sinh học bài uể oải, chán nản, khơng
phát huy được tính tích cực sáng tạo, tiết học đạt hiệu quả khơng cao, học sinh
chưa tích cực tham gia các hoạt động học tập, nhiều học sinh không chú trọng
đến khâu hoàn thành bài hoặc chỉ làm để đối phó.
Muốn tổ chức tiết dạy Mĩ thuật áp dụng theo phương pháp mới (PPĐM),
giáo viên có vai trị hết sức quan trọng trong tổ chức tiết dạy hay các hoạt động
học. Giáo viên là nhà thiết kế sáng tạo và linh hoạt các hoạt động dạy, là người
5
SangKienKinhNghiem.net


điều khiển cách thức học tập. Muốn gây được hứng thú cho các em trong tiết
học giáo viên phải giữ vai trò chủ đạo trong việc tổ chức điều khiển mọi hoạt
động nói chung, cũng như hoạt động nhận thức riêng của học sinh, kích thích sự
tương tác, tư duy sáng tạo và phát triển nhận thức của học sinh.
Xuất phát từ cơ sở đã nêu trên. Tôi đã mạnh dạn đưa một số biện pháp để
tổ chức thực hiện giờ học sao cho hiệu quả nhất, phát huy được sự tương tác học

tập của học sinh cụ thể là tổ chức giờ học: “ Tạo hình nhà Rơng ” thuộc chủ đề
4: Tiết 2- Mĩ thuật 9 như sau:
2.1. Chuẩn bị và sử dụng tốt đồ dùng dạy – học:
Trong một tiết học muốn gây được hứng thú và sự thích thú cho học sinh
thì việc chuẩn bị đồ dùng là rất quan trọng. Cả giáo viên và học sinh cùng sưu
tầm tranh- ảnh, sản phẩm tạo hình và đồ dùng trực quan đẹp, phong phú về kiến
trúc nhà Rơng. Để cho các em nhanh chóng nắm bắt được bài và dễ hiểu hơn,
giáo viên cần cố gắng sưu tầm nhiều tranh (ảnh) minh hoạ đẹp ( phong phú)
nhằm làm rõ lý luận thẩm mỹ.
Ví dụ: Khi tìm hiểu về kiến trúc các dân tộc thiểu số Việt Nam ( Tiết 1Chủ đề 4- Mĩ thuật 9) giáo viên gợi ý cho các em tự sưu tầm và tìm hiểu những
hình ảnh về kiến trúc nhà Rơng tây Ngun và các kiến trúc của các dân tộc ít
người việt nam trước khi được học để các em có thể tự xác định được mục tiêu
bài học là gì? Đồng thời cần chuẩn bị nguyên liệu đất nặn, băng dính, vật liệu
tạo hình…), đồ dùng học Mĩ thuật( màu vẽ, kéo, giấy thủ cơng, bút chì, giấy A4
) để tạo hình. Từ đó các em tiếp thu kiến thức bài học một cách chủ động và dễ
dàng hoàn thành tốt bài tập.
2.2. Nghiên cứu và lập kế hoạch dạy học chi tiết, khoa học và đảm bảo
đúng tinh thần đổi mới theo phương pháp Đan Mạch:
Đây là một khâu quan trọng nhất đối với một người giáo viên đứng lớp nó
khơng chỉ giúp giáo viên nắm chắc về nội dung kiến thức bài dạy mà cịn phải
thơng hiểu cách thức tổ chức các hoạt động học tập tích cực cho học sinh. Ứng
phó kịp thời các tình huống sư phạm có thể xảy ra trên lớp.

6
SangKienKinhNghiem.net


Khi dạy học dưới bất cứ phương pháp nào đều yêu cầu giáo viên phải lập
được kế hoạch dạy học hồn chỉnh. Đó khơng chỉ đơn thuần là thực hiện cho
đúng nhiệm vụ khi lên lớp mà nó cịn thể hiện tinh thần trách nhiệm của mỗi

giáo viên đối với học sinh. Có thể nói việc lập kế hoạch giảng dạy tốt là đã thành
cơng một nửa của q trình dạy học. Giáo viên là người điều khiển quá trình và
tạo điều kiện cho học sinh phát triển tư duy bằng các câu hỏi mở và khuyến
khích các em chia sẻ những kinh nghiệm vốn có của mình. Điều này tạo ra nền
tảng cần thiết giúp học sinh tạo lập được quy trình học tập bằng cách liên hệ
những điều đã biết với những điều sẽ học.( Chuyên đề đổi mới phương pháp dạy
Mĩ thuật (SAEPS) Mĩ thuật Đan Mạch ở bậc trung học cơ sở.)
Ví dụ: Với chủ đề “Tạo hình nhà Rơng” giúp học sinh phát triển được khả
năng quan sát và phát hiện về hình khối đơn giản xung quanh mình. Học sinh sử
dụng được các hình khối để tạo nên các hình dáng đơn giản, cụ thể về kiến trúc
nhà Rông và khung cảnh xung quanh. Học sinh phát huy khả năng tưởng tượng,
sáng tạo và năng lực diễn đạt bằng lời nói, tạo được sự hứng thú học tập cho học
sinh.
2.3. Tổ chức lớp học:
Tùy theo từng chủ đề mà giáo viên chọn và tổ chức các hoạt động cho phù
hợp và hiệu quả. Sản phẩm của học sinh khơng cịn đơn thuần chỉ là tạo hình
2D, mà là 3D, 4D, xây dựng thành câu chuyện bằng hình ảnh. Với nội dung tiết
học: “ Tạo hình nhà Rơng ” giáo viên hướng dẫn học sinh làm việc cùng nhau
trong những nhóm nhỏ( 4- 6 em ) để hồn thành mục đích học tập chung của
nhóm, thực hiện các hoạt động như thảo luận, đóng vai, giải quyết vấn đề... Mỗi
thành viên khơng chỉ có trách nhiệm thực hiện các hoạt động của nhóm mà cịn
phải có trách nhiệm hợp tác, giúp đỡ các thành viên trong nhóm hồn thành các
nhiệm vụ được giao.
Phân chia nhóm học sinh một cách khoa học, đảm bảo thành phần nhóm
gồm những học sinh có năng lực, khả năng nhận thức khác nhau. Để hoạt động
nhóm có hiệu quả, trước tiên giáo viên cần rèn luyện cho học sinh kỹ năng hợp
tác nhóm bao gồm : Hiểu được nhu cầu của người khác, biểu đạt quan điểm,
7
SangKienKinhNghiem.net

lắng nghe, thảo luận, bảo vệ quan điểm, giải quyết mâu thuẫn … Cần chỉ rõ cho
học sinh rằng đánh giá kết quả theo nhóm nhưng cũng dựa vào sự phối kết hợp
của từng cá nhân. Học sinh cần nhận thấy mọi thành viên cần phải có trách
nhiệm đóng góp, đều phải hồn thành cơng việc và lĩnh hội kiến thức. Thành
cơng của nhóm chính là thành cơng của mỗi cá nhân.
Yêu cầu học sinh khi làm việc nhóm phải thực hiện theo đúng những qui
định sau:
+ Mỗi thành viên trong nhóm đều phải có trách nhiệm hồn thành tốt các
nhiệm vụ được giao.
+ Phải biết lắng nghe ý kiến của bạn và xem xét ý kiến nào là hợp lý nhất,
không được cố gắng tự làm theo chủ ý của bản thân.
+ Khi thực hiện việc phân công nhiệm vụ, mỗi cá nhân sẽ tự nhận phần
việc của mình cho phù hợp năng lực cá nhân. Đồng thời các thành viên trong
nhóm sẽ bàn bạc và quyết định ai – Làm gì.
+ Nhóm trưởng có nhiệm vụ nhắc nhở các bạn trong nhóm khi trao đổi cần
nói vừa đủ nghe, khơng ảnh hưởng nhóm bạn và lớp kế bên.
Bên cạnh những giải pháp trên, để quản lý tốt hoạt động nhóm, để trật tự
lớp học đảm bảo theo yêu cầu thì giáo viên phải có biện pháp để các em tích cực
tham gia học tập, cuốn hút các em vào các hoạt động chung. Có như thế các em
sẽ khơng cịn nói chuyện riêng hay đùa giỡn trong giờ học. Để làm được điều
này thì khi giao việc giáo viên phải chú ý giao công việc vừa sức với học sinh,
phù hợp với số lượng thành viên trong nhóm.
2.4. Hướng dẫn tạo hình 3 chiều:
- Muốn tổ chức một tiết dạy áp dụng theo phương pháp mới (PPĐM) sinh
động, học sinh tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng và đạt hiệu quả cao, giáo viên
khơng nên q địi hỏi học sinh làm ra những tác phẩm, sản phẩm quá cao. Sau
mỗi bài học làm sao để học sinh hiểu bài, được trải nghiệm, được thực hành và
sáng tạo, được tự đánh giá sản phẩm của mình và của bạn, phát triển kĩ năng
một cách chủ động... .( Chuyên đề đổi mới phương pháp dạy Mĩ thuật (SAEPS)

Mĩ thuật Đan Mạch ở bậc trung học cơ sở.)
8
SangKienKinhNghiem.net


+ Giao nhiệm vụ: Giáo viên giao nhiệm vụ và giải thích rõ ràng mục tiêu
làm việc cho từng nhóm để mỗi thành viên trong nhóm hiểu được cơng việc cần
phải làm và mô tả một cách cụ thể cách thực hiện các nhiệm vụ đó. Cần lưu ý là
nếu khơng đề ra nhiệm vụ rõ ràng thì khơng có được kết quả thuyết phục.
+ Chuẩn bị nguyên liệu tạo hình: Để tiết học đạt hiệu quả khâu chuẩn bị
đầy đủ nguyên liệu là điều kiện thiết yếu nhất, việc không chuẩn bị sẵn vật liệu
đầy đủ là một rào cản trong việc kích thích tư duy sáng tạo và tính hấp dẫn trong
giờ học, vì thế trước mỗi tiết thực hiện tạo hình giáo viên gợi ý học sinh chuẩn
bị nguyên liệu tạo hình: Giấy vẽ, bìa cattong, đất nặn, que kem, tăm, tre, vật liệu
tạo hình 3D, 4D… Keo, kéo, băng dính, keo nến…Giáo viên cần quán triệt và
nhắc nhở học sinh tùy vào khả năng, điều kiện để chuẩn bị nguyện liệu phù hợp,
khuyến khích các em chuẩn bị nguyên liệu sẵn có và những vật liệu phế liệu…
+ Hướng dẫn tạo hinh 3 chiều: Ở quy trình này, các em sẽ tự hình dung,
sắp xếp và trang trí cho sản phẩm của mình, ghi nhớ và mơ tả được hình dáng,
chi tiết về sản phẩm nhà Rơng. Giáo viên chỉ khuyến khích học sinh suy nghĩ sử
dụng những gì cho mơ hình của mình và khuyến khích những vật liệu bổ sung,
đây là một trong những hoạt động khá vất vả, chính vì vậy khả năng thích ứng
của giáo viên lúc này sẽ được phát huy, có thể nói đây là khâu khá căng thẳng
với người dạy nếu trị khơng thực sự nhanh nhẹn, khéo léo. Về phía học sinh
thơng qua làm việc với vật liệu học sinh được suy nghĩ với chủ đề vì thế mà khả
năng tư duy, cảm giác biểu hiện và sự sáng tạo cũng được kích hoạt theo, phát
triển khả năng biểu hiện và sáng tạo ở sản phẩm. Các nhóm sẽ tìm kiếm vật liệu
phù hợp và bắt đầu xây dựng mơ hình. Đo cắt, dán, kết hợp tất cả những vật
liệu và cảm nhận sự vui vẻ khi thực hiện ý tưởng, ở hoạt động này để lắp ghép
tạo mơ hình nhà Rơng địi hỏi khả năng khéo léo của học sinh đồng thời phát

huy hết khả năng sáng tạo, tiết học sẽ trở nên hấp dẫn sinh động khi học sinh
hịa mình vào sản phẩm tạo hình, tạo được tình cảm gắn bó bạn bè thân thiết.
Mức độ hồn thành sản phẩm sẽ rất cao.
Trong q trình học sinh làm việc, giáo viên không nên can thiệp sâu vào
công việc của các em mà chỉ gợi ý để các em thực hiện tốt hơn. Giáo viên có thể
9
SangKienKinhNghiem.net


bổ sung những gợi ý và các câu hỏi để giúp học sinh phát hiện vấn đề và tăng
hứng thú làm việc, theo dõi tổng quát, phát hiện và hỗ trợ cho khó khăn, kịp thời
uốn nắn, điều chỉnh những lệch lạc của học sinh, hạn chế đến mức thấp nhất
việc nói của mình trong khi các em đang hoạt động. Nếu cần, giáo viên cho cả
lớp dừng lại để tập trung chú ý nghe giáo viên hướng dẫn thêm.
2.5.Gới thiệu sản phẩm tạo hình:
Sau khi học sinh hồn thành sản phẩm, tổ chức cho học sinh giới thiệu sản
phẩm theo nhóm. Phần này giáo viên gợi mở để học sinh tham gia là chủ yếu,
giáo viên chỉ tổng kết, động viên khen ngợi. Yêu cầu học sinh cử đại diện nhóm
trình bày kết quả làm việc, giới thiệu nội dung sản phẩm của nhóm. Các nhóm
khác đóng góp ý kiến và tham gia tranh luận. Giáo viên cần dự kiến trước các
hướng trả lời của học sinh để có thể xử lí tốt các tình huống, chuẩn bị câu hỏi
gợi mở để làm rõ vấn đề hơn.
Phải rèn cho học sinh có thói quen lắng nghe và khuyến khích các em đưa
ra nhận xét cụ thể hoặc ý kiến bổ sung cho nội dung nhóm bạn vừa trình bày.
Cao hơn nữa là tập cho học sinh đặt vấn đề, nêu câu hỏi tạo tình huống phản
biện. Ở hoạt động này nếu điều hành tốt thì sẽ giúp học sinh có thêm kinh
nghiệm, kiến thức và kỹ năng làm việc nhóm để thực hiện tốt hơn ở các lần sau.
Khi đánh giá hoạt động của một nhóm, giáo viên cũng cần lưu ý tới
những tiến bộ của các em. Bởi vì sự tiến bộ đó thể hiện tinh thần, thái độ tiếp
thu bài học có hiệu quả mà các em đạt được. Sản phẩm của một nhóm thường là

hồn thành tốt thì khơng có gì phải bàn, nhưng có nhiều trường hợp ở hoạt động
trước các em chỉ hoàn thành hoặc chưa hồn chỉnh, ở hoạt động sau lại có sản
phẩm nổi trội hoặc xuất sắc thì rất cần sự ghi nhận của giáo viên. Đó chính là
động lực để các em có tinh thần học tập tốt hơn ở các hoạt động sau. ( Chuyên
đề đổi mới phương pháp dạy Mĩ thuật (SAEPS) Mĩ thuật Đan Mạch ở bậc trung
học cơ sở.)
Tôi suy nghĩ vận dụng một số giải pháp trên để lập kế hoạch dạy học cụ
thể:
10
SangKienKinhNghiem.net


CHỦ ĐỀ 4:
SƠ LƯỢC VỀ KIẾN TRÚC CÁC DÂN TỘC THIẾU SỐ VIỆT NAM
TIẾT 2: TẠO HÌNH NHÀ RƠNG
I. MỤC TIÊU CHUNG: ( HS cần đạt )
- Kiến thức: Biết sơ lược về kiến trúc của một số dân tộc thiểu số Việt
Nam.
- Kĩ năng: Tạo được mơ hình nhà rơng của dân tộc Tây Ngun.
- Thái độ: Có ý thức học tập và giữ gìn di sản văn hóa dân tộc. Giới thiệu,
nhận xét và nêu được cảm nhận về sản phẩm.
II. PHƯƠNG PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC:
1. Phương pháp:
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp luyện tập, thực hành sáng tạo
- Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề.
- Vận dụng quy trình và phương pháp liên kết HS với tác phẩm.
2. Hình thức tổ chức:
+ Hoạt động cá nhân
+ Hoạt động nhóm

III. ĐỒ DÙNG VÀ PHƯƠNG TIỆN:
1. Chuẩn bị của GV:
- Hình ảnh phù hợp với chủ đề:
+ Tranh, ảnh về tháp Chàm và nhà Rông Tây Ngun
+ Các vật liệu để làm mơ hình nhà Rơng: bìa cứng, giấy màu, bút chì, màu
vẽ.
- Sách dạy - học mĩ thuật lớp 9 theo định hướng phát triển năng lực.
2. Chuẩn bị của HS:
- Sách học mĩ thuật lớp 9 theo định hướng phát triển năng lực.
- Giấy vẽ, giấy bìa, bút chì, màu vẽ, kéo, hồ dán, que kem..…

11
SangKienKinhNghiem.net


IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC:
TIẾT 10:

Hoạt động 2: ( TIẾT 2)
TẠO HÌNH NHÀ RƠNG
Mục tiêu ( HS cần đạt được )

- Kiến thức: Tạo hình được một số sản phẩm mĩ thuật hai chiều hoặc ba chiều
dựa trên những hiểu biết về nhà rơng
- Kĩ năng: Tạo hình được mơ hình nhà rơng Tây Ngun
- Thái độ: Có ý thức học tập, giữ gìn và phát triển những giá trị nghệ thuật cha
ông để lại. Nêu được cảm nhận về vẻ đẹp của một số cơng trình kiến trúc.
Nội dung

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Đồ dùng,
phương tiện,
sản phẩm
của học sinh.

2.1. Thực
hành:

- Tiết 1 do HS đã được tìm - Quan sát.

- Vật liệu: bìa

hiểu về kiến trúc nhà Rông

cứng, tre, lá

GV chỉ cần cho HS quan

cây, que kem,

sát lại kiến trúc nhà Rông

keo, kéo, keo

gợi ý và hướng dẫn HS

nến …

thực hành theo nhóm.
- Yêu cầu các nhóm thảo - Quan sát, thảo
luận để lựa chọn mẫu nhà luận nhóm lựa chọn
Rơng để tạo hình.

mẫu tạo hình.

12
SangKienKinhNghiem.net


- GV yêu cầu HS thảo luận - Thảo luận, tiến
thống nhất kích thước, hành tạo hình.
hình thức thực hành.
+ Kích thước các bộ phận
của nhà Rơng.
+ Số cột của nhà Rơng
+ Kiểu dáng, vị trí của cầu
thang.
+ Đặc trưng hình trang trí
bên ngồi.
- Giáo viên u cầu học
sinh tạo hình bằng các vật
2.2. Nhận
xét:

liệu đã chuẩn bị sẵn.

- GV yêu cầu HS giới - HS giới thiệu sản

thiệu và chia sẻ sản phẩm phẩm của nhóm.
của nhóm mình:

+ Em có cảm nhận như thế - HS nhận xét nhóm
nào về cách tạo hình của bạn.
nhóm mình và nhóm bạn?

- GV gợi ý HS thảo luận - HS có thể phỏng
giới thiệu về sản phẩm vấn bạn thuyết
nhóm mình.

trình.

- GV bổ xung, nhận xét - HS lắng nghe, rút
14
SangKienKinhNghiem.net


động viên, khích lệ học kinh nghiệm.
sinh.
Trên đây là kế hoạch thiết kế để dạy một tiết với chủ đề 3 tiết học, tơi vận
dụng các quy trình mĩ thuật. Cách thức tổ chức, phối hợp linh hoạt các phương
pháp để phát huy tính tích cực của học sinh. Nhận thấy học sinh rất hứng thú với
cách học theo phương pháp mới, tiết học hiệu quả, đạt được những sản phẩm tạo
hình phong phú, sáng tạo...
Cùng với cách xây dựng kế hoạch dạy học trên, tôi xây dựng kế hoạch tổ
chức các tiết học của các chủ đề khác cũng tương tự. Dựa vào nội dung chủ đề,
tôi thiết kế tiết học ( hoạt động học ) theo hướng phát huy tính tích cực chủ động
của học sinh và vận dụng 7 quy trình học Mĩ thuật sao cho phù hợp. Cơ gợi mở,
trị thực hiện và sáng tạo. Học sinh được quan sát sự vật, nhận biết, trải nghiệm,

thực hành, sáng tạo và tự nhận xét đánh giá sản phẩm, tác phẩm của mình, của
bạn. Tiết đầu tiên của chủ đề là giới thiệu, tìm hiểu chủ đề và trải nghiệm, các
tiết giữa chủ đề, HS chủ yếu thực hành, sáng tạo, tiết cuối của chủ đề là trưng
bày sản phẩm, đánh giá sản phẩm của chủ đề đó. Trong các tiết học tôi giáo dục
kĩ năng sống và bảo vệ mơi trường, lồng ghép thêm một số trị chơi phù hợp với
chủ đề để tạo hứng thú cho học sinh. Đồng thời kết hợp các phương pháp linh
hoạt, phương pháp hoạt động, tạo tinh thần đoàn kết cho học sinh.
Với kết quả như trên tôi thấy việc tổ chức các tiết dạy học Mĩ thuật áp dụng
theo phương pháp mới có tác dụng khơng nhỏ giúp học sinh lĩnh hội một cách
đầy đủ, chính xác, sinh động nội dung kiến thức bài học. Cách thức tổ chức tiết
học Mĩ thuật áp dụng theo phương pháp mới đã chứng minh rằng nhờ việc áp
dụng phương pháp mới (PPĐM) vào dạy học:
- Giúp học sinh phát triển tâm lý, xây dựng thái độ đạo đức, có ý thức trách
nhiệm hơn và biết tôn trọng kỷ luật.
- Kiến thức của học sinh sẽ giảm bớt phần chủ quan, phiến diện, làm tăng
tính khách quan khoa học.

15
SangKienKinhNghiem.net


- Kiến thức trở nên sâu sắc, bền vững, dễ nhớ và nhớ nhanh hơn do được
giao lưu, học hỏi giữa các thành viên trong nhóm.
- Nội dung của các hoạt động học giữa các nhóm có thể giống hoặc khác
nhau nhưng vẫn cùng chung mục đích học tập.
- Qua quy trình hoạt động học, học sinh được hình thành năng lực quan sát,
được rèn luyện kỹ năng nhận xét, đánh giá hành vi.
- Tiết học được tiến hành một cách nhẹ nhàng, sinh động, không khô khan,
nhàm chán. Học sinh được lơi cuốn vào q trình luyện tập một cách tự nhiên,
hứng thú và có tinh thần trách nhiệm, đồng thời giải trừ được những mệt mỏi,

căng thẳng trong học tập. góp phần hình thành ở học sinh những phẩm chất tốt
đẹp của con người lao động mới – người lao động có tri thức khoa học, dám
nghĩ, dám làm và biết thưởng thức cái hay cái đẹp trong cuộc sống.
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Bảng 2: Kết quả thực nghiệm sau khi thực hiện các giải pháp.
Lớp

S.lượng

Xếp loại
Hoàn thành

%

tốt bài tập

Ghi chú

Chưa hoàn

%

thành bài tập

9A

34

34

100

0

0

9B

29

29

100

0

0

*Qua bảng 1 và bảng 2 cho thấy các giải pháp đưa ra để nâng cao chất
lượng giờ học: “ Tạo hình nhà rông – Tiết 2 chủ đề 4- Mĩ thuật lớp 9” theo
phương pháp Đan Mạch đã thành công. Tôi đã thấy chất lượng bài tập của HS
trường THCS Vĩnh Thành, Vĩnh Lộc, Thanh Hóa đơn vị tơi trực tiếp giảng dạy
nâng cao rõ rệt.
C. KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Như vậy có thể khẳng định rằng thơng qua quá trình nghiên cứu cách thức
tổ chức dạy học Mĩ thuật theo phương pháp mới ( PPĐM) theo hướng phát huy
tính tích cực của học sinh, tơi nhận thấy được rất rõ tầm quan trọng, ý nghĩa to
16
SangKienKinhNghiem.net

lớn của vấn đề. Nó chỉ cho tơi cách để làm cho hoạt động dạy học Mĩ thuật trở
nên lôi cuốn, hấp dẫn hơn, kích thích được hứng thú học tập của học sinh, góp
phần làm cho học sinh và mọi người hiểu được rằng Mĩ thuật không phải là một
môn học phụ mà là một môn học nhằm giáo dục thẩm mỹ cho mỗi con người.
Từ đó học sinh sẽ chủ động, tích cực tiếp cận mơn học này, xem mỗi tiết học là
một niềm vui, nâng cao chất lượng dạy và học.
Để trở thành người giáo viên giỏi, trước hết mỗi chúng ta phải không
ngừng trau dồi kiến thức, tìm tịi học hỏi, đồng thời bổ sung tinh thần yêu nghề
mến trẻ thể hiện sự nhiệt huyết của bản thân với ngành nghề mình đã chọn. Mĩ
thuật là loại hình nghệ thuật tạo ra cái đẹp, vì vậy dạy mĩ thuật cần phải làm cho
học sinh phấn khởi mong muốn vẽ đẹp, tạo ra tác phẩm đẹp, thể hiện cảm xúc
của mình qua cách tổ chức dạy học.
2. Kiến nghị - Đề xuất
- Dạy - học Mĩ thuật là một nhu cần thiết, nó góp phần hình thành ở học
sinh những phẩm chất tốt đẹp, chứ không đơn giản là kỹ thuật hay kỹ năng.
Muốn tạo ra cái đẹp, học sinh phải có cảm xúc. Cảm xúc phải xuất phát từ sự
rung động của học sinh trước vẻ đẹp của đối tượng cùng với phương pháp giảng
dạy hấp dẫn, lôi cuốn của giáo viên.
- Tuy nhiên dạy Mĩ thuật ở trường THCS còn nhiều vấn đề phải quan tâm,
bởi từ lâu chúng ta ít chú ý, thiếu sự chuẩn bị về trang thiết bị và cơ sở vật chất
để phục vụ cho môn học này. Nhất là trong giai đoạn hiện nay Bộ giáo dục đưa
phương pháp mới ( PPĐM ) vào dạy trong tất cả các trường trong tỉnh. Vì vậy
để tạo điều kiện cho việc dạy và học của thầy và trò thuận lợi, bản thân tôi là
một giáo viên dạy bộ môn Mĩ thuật kiến nghị và đề xuất một số vấn đề như sau:
Để nâng cao hiệu quả chất lượng dạy học môn Mĩ thuật:
- Nhà trường cần quan tâm đáp ứng đủ nhu cầu về cơ sở vật chất như: Cần
có phịng học chuyên biệt rộng, đầy đủ ánh sáng.
+ Có các phương tiện ( bàn, giá vẽ, mẫu vẽ, các vật tư: như đề can, nam

châm, bìa cứng, băng keo... Thiết bị hỗ trợ như: máy chiếu hình, tranh, tượng
phiên bản, các tài liệu tham khảo...) theo đặc thù bộ môn.
17
SangKienKinhNghiem.net


+ Có khung để trưng bày các sản phẩm của HS.
Dạy học đã khó, dạy nghệ thuật lại càng khó hơn, xong khơng phải là
khơng dạy được, vì mơn Mĩ thuật đem lại niềm vui cho mọi người được nhìn
thấy cái đẹp của cuộc sống.
Nghiên cứu đề tài đã giúp tơi hiểu được vai trị của người giáo viên trong
sự nghiệp giáo dục. Tâm huyết với nghề giúp tơi có những phương pháp hay,
tìm ra những giải pháp tốt nhất để nâng cao hiệu quả dạy và học môn Mĩ thuật.
Qua thời gian nghiên cứu tôi đã áp dụng và trực tiếp giảng dạy ở khối lớp 9
trường THCS Vĩnh Thành và kết quả đạt được khá tốt. Thái độ và nhận thức của
học sinh đã được nâng lên rõ rệt, các em u thích mơn học Mĩ thuật hơn, từ đó
giúp học sinh phát triển khả năng thẩm mĩ cao hơn.
Với kinh nghiệm của bản thân đã rút ra trong q trình tổ chức hoạt động
học, tơi mạnh dạn viết sáng kiến kinh nghiệm với mong muốn được các thầy cơ
chia sẻ và góp ý xây dựng để tơi thực hiện tốt hơn vào thực tế dạy học bộ môn.

Xác nhận của thủ trưởng đơn vị

Vĩnh Lộc, ngày 20 tháng 3 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
khơng sao chép nội dung của người khác
Nguời viết

Lê Thị Hoa.

18
SangKienKinhNghiem.net


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên.
2. Chuẩn kiến thức kĩ năng.
3. Chuyên đề Mĩ thuật mới.
4. Chuyên đề đổi mới phương pháp dạy Mĩ thuật (SAEPS) Mĩ thuật Đan
Mạch ở bậc trung học cơ sở.
5. Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học môn mĩ thuật THCS (Nhà
xuất bản giáo dục).

19
SangKienKinhNghiem.net


SẢN PHẨM CỦA HỌC SINH

20
SangKienKinhNghiem.net


21
SangKienKinhNghiem.net