Kinh nghiệm dạy bài: “Thông điệp nhân ngày thế giới phòng chống AISD, 1 / 12 / 2003 ” bằng vận dụng...

MỤC LỤC
MỤC
LỤC
A
B
I

NỘI DUNG

Trang

MỞ ĐẦU
NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
Cơ sở lí luận của vấn đề

1-2
3
3

II

Thực trạng của vấn đề

3-4

III

Giải pháp và tổ chức thực hiện

4-10

IV

Hiệu quả của sáng kiến

10-11

C
D

KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ
TÀI LIỆU TAM KHẢO

11
12

1
SangKienKinhNghiem.net


Đề tài: KINH NGHIỆM DẠY BÀI : “ THÔNG ĐIỆP NHÂN NGÀY THẾ
GIỚI PHÒNG CHỐNG AIDS, 1/12/2003 ” BẰNG VẬN DỤNG KIẾN THỨC
LIÊN MƠN VÀ SỬ DỤNG MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA Ở TRƯỜNG
THPT CẨM THỦY 2 NHẰM GIÚP HỌC SINH TÍCH CỰC HỌC TẬP,
HỒN THIỆN NHÂN CÁCH

A. MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
Trong chương trình giáo dục phổ thơng, Ngữ văn là mơn học có vị trí quan
trọng việc giáo dục và hoàn thiện nhân cách học sinh. Bởi vậy, người giáo viên
phải chú trọng đến phương pháp dạy học, tìm tịi, sáng tạo, nghiên cứu và áp dụng

những hình thức, biện pháp tổ chức dạy học mới, hiện đại, sinh động trong giảng
dạy đưa học sinh đến với môn học một cách tự giác, bằng niềm say mê thực sự.
Để giúp học sinh học tốt môn Ngữ Văn ở Trường phổ thông, người giáo viên
phải chú trọng đến phương pháp dạy học, mặt khác cũng cần phải sử dụng hiệu quả
thiết bị dạy học, tăng cường ứng dụng CNTT trong giảng dạy sẽ tạo hứng thú và
niềm u thích bộ mơn.
Những năm học trước đây khi dạy bài “Thơng điệp nhân ngày thế giới phịng
chống AIDS, 1/12/2003” bản thân khơng sử dụng hình ảnh minh họa và ít vận dụng
kiến thức liên mơn trong tiết dạy nhận thấy các em nắm vững kiến thức cơ bản chỉ
ở mức độ nhất định. Năm học 2015-2016 tôi đã sử dụng bổ trợ một số hình ảnh
minh họa và lồng ghép sử dụng kiến thức liên môn Sinh học, Địa lí, Giáo dục cơng
dân trong tiết dạy và đã hết sức ngỡ ngàng khi qua 1 số hình ảnh, lượng kiến thức
liên môn được sử dụng mà truyền tải được rất nhiều thông tin tới học sinh, tiết học
trở nên sống động, nhẹ nhàng, học sinh hứng khởi học tập, chất lượng bài giảng
được nâng lên. Với hiệu quả thiết thực tôi mạnh dạn chọn đề tài: Kinh nghiệm dạy
học bài: “Thơng điệp nhân ngày thế giới phịng chống AIDS, 1/12/2003 bằng vận
dụng kiến thức liên môn và sử dụng 1 số hình ảnh minh họa ” ở Trường THPT
Cẩm Thuỷ 2 nhằm giúp học sinh tích cực học tập và hồn thiện nhân cách.
II. Mục đích nghiên cứu: Vận dụng kiến thức liên môn và sử dụng một số
hình ảnh minh họa trong dạy học bài: “Thơng điệp nhân ngày thế giới phòng chống
AIDS, 1/12/2003 ở Trường THPT Cẩm Thuỷ 2 nhằm giúp học sinh tích cực học
tập và hồn thiện nhân cách. Đồng thời góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy bộ
môn, chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường.
III. Đối tượng nghiên cứu: Lớp 12C Trường THPT Cẩm Thủy 2, huyện Cẩm
Thủy, tỉnh Thanh Hóa.
IV. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lí luận.
2
SangKienKinhNghiem.net

- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. Cơ sở lý luận của Sáng kiến kinh nghiệm
Lí luận dạy học đã chỉ ra rằng:
Hình ảnh là hình của người, vật hoặc hiện tượng được biểu hiện bằng đường
nét cụ thể hoặc bằng ấn tượng sâu sắc trong tâm trí. Trong triết học, hình ảnh là kết
quả của sự phản ánh khách thể đối tượng vào ý thức của con người. Ở trình độ cảm
tính, hình ảnh là những cảm giác, tri giác và biểu tượng. Ở trình độ tư duy, đó là
những khái niệm, phán đốn và suy luận. Hình thức đặc thù của hình ảnh là hình
tượng nghệ thuật. Trong đề tài này tơi sử dụng khái niệm hình ảnh theo nghĩa:
“Hình ảnh là những gì chúng ta thấy được thông qua thị giác hoặc bằng sự tưởng
tượng, rồi sau đó chuyển về não giúp ta cảm nhận hình ảnh đó một cách chân thực
nhất, từ đó đưa ra các phản xạ, cảm nhận về hình ảnh mà ta vừa thu nhận”.
Vận dụng kiến thức liên môn là sự kết hợp một cách hữu cơ, có hệ thống, ở
những mức độ khác nhau, các kiến thức, kĩ năng thuộc các môn học khác nhau
hoặc các hợp phần của bộ môn thành một nội dung thống nhất, dựa trên cơ sở các
mối liên hệ về lí luận và thực tiễn được đề cập đến trong các mơn học giúp học sinh
có kiến thức sâu rộng và biết giải quyết các tình huống thực tiễn.
Để phát huy tính tích cực của học sinh trong học tập, phương pháp sử dụng
hình ảnh và vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học Ngữ văn tỏ ra có ưu thế.
Bằng sự hiểu biết của mình, giáo viên yêu cầu học sinh tìm kiếm hình ảnh trên
mạng, sách báo hoặc các em có thể tự vẽ hình ảnh minh họa hoặc có thể vận dụng
kiến thức các môn để phục vụ cho tiết học.
II. Thực trạng của vấn đề
Qua thực tế giảng dạy bài “Thông điệp nhân ngày thế giới phòng chống
AIDS, 1/12/2003” ở Trường THPT Cẩm Thủy 2 trên nhiều đối tượng học sinh, đa
số các em chưa thực sự chủ động và tích cực trong tiếp thu kiến thức trên lớp.
Thực trạng trên có thể được tạo nên từ nhiều nguyên nhân khác nhau:

- Từ phía học sinh: Có thể do ý thức tự giác của học sinh chưa cao, do chưa
có phương pháp học tập bộ mơn phù hợp.
- Từ phía giáo viên: Do cách đặt câu hỏi, sử dụng phương pháp chưa phù
hợp, chưa khơi gợi sự hứng thú, kích thích đươc sự tìm tịi của học sinh…
Trong các ngun nhân trên, theo tôi nguyên nhân thứ 2 là quan trọng nhất,
bởi vì:
Bản thân trong quá trình dự giờ, quan sát, khảo sát q trình dạy và học nói
chung và dạy học bài: “Thơng điệp nhân ngày thế giới phịng chống AIDS,
1/12/2003” nói riêng ở Trường THPT Cẩm Thuỷ 2, tơi thấy hầu hết các giáo viên
đều cố gắng trình bày bằng phương pháp thuyết trình, giải thích, đưa ra hệ thống
câu hỏi, ứng dụng công nghệ thông tin trong hệ thống hóa ... Kết quả, học sinh
3
SangKienKinhNghiem.net


thuộc bài nhưng đa sồ còn dừng lại ở cố gắng học thuộc lòng, chưa hiểu sâu bản
chất, khái quát, sâu chuỗi được các nội dung bài học với nhau và các em chưa rút ra
bài học nhận thức và hành động cho bản thân. Xuất phát từ thực trạng nêu trên,
việc tìm ra các giải pháp để nâng cao chất lượng dạy và học bài “Thông điệp nhân
ngày thế giới phịng chống AIDS, 1/12/2003 ” ln được bản thân quan tâm. Do
đó trong giảng dạy văn bản này tơi đưa ra một giải pháp thay thế là: Giáo viên vận
dụng kiến thức liên môn và sử dụng một số hình ảnh minh họa trong dạy học bài:
“Thơng điệp nhân ngày thế giới phòng chống AIDS, 1/12/2003” ở Trường THPT
Cẩm Thuỷ 2 giúp học sinh dễ ghi nhớ kiến thức, phát triển nhận thức, khả năng tư
duy, khả năng sáng tạo để tích cực hơn trong học tập. Mặt khác giúp các em hồn
thiện nhân cách, khơng những biết tự bảo vệ mình mà cịn biết lên tiếng để đánh đổ
thành lũy của sự im lặng, kì thị và phân biệt đối xử với những người không may bị
nhiễm HIV/AIDS. Từ đó góp phần nâng cao nhận thức của học sinh về đại dịch
nguy hiểm HIV/AIDS.
III. Các giải pháp và tổ chức thực hiện

- Vận dụng kiến thức của các mơn học như : Sinh học, Địa lí, Giáo dục công dân,
Ngữ văn ... để giải quyết vấn đề thực tiễn.
+ Sinh học : Con đường lây nhiễm HIV/AIDS
+ Địa lí: Các số liệu cụ thể về người bị nhiễm HIV/AIDS
+ GDCD : Công dân với các vấn đề bức thiết của nhân loại. Phịng, chống nhiễm
HIV/AIDS.
- GV tự tìm kiếm hình ảnh trên mạng, sách, báo...
- Giao cho Tổ - nhóm hoặc cá nhân học sinh tìm kiếm hoặc vẽ hình ảnh minh họa
phù hợp nội dung văn bản đề cập.
Có thể tóm tắt hoạt động dạy học bài: “ Thơng điệp nhân ngày thế giới phịng
chống AIDS, 1/12/2003 ”theo trình tự:
Hoạt động 1: Tìm hiểu về tác giả
+ GV Cho học sinh xem một số hình ảnh về chân dung Cô- phi- An- Nan và yêu
cầu HS trả lời những nét chính về cuộc đời, sự nghiệp.

+ Sau đó GV chốt lại ý chính trên màn hình máy chiếu.
- Cô-phi An-nan sinh 8/4/1938 tại Ga-na, một nước cộng hòa thuộc châu Phi.
4
SangKienKinhNghiem.net


- LàTổng thư kí Liên hiệp quốc trong hai nhiệm kì (từ 1/1997-> 1/2007)
- Ơng đã ra lời kêu gọi hành động gồm 5 điều về đại dịch HIV/AIDS, kêu gọi thành
lập quỹ sức khoẻ về AIDS toàn cầu, kêu gọi chống khủng bố trên toàn thế giới.
- Được trao giải thưởng nơ ben Hồ Bình.
Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản
* GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu mục 1
1 . Lí do tác giả viết bức thơng điệp
- GV Cho học sinh xem một hình ảnh về người bị nhiễm và mắc bệnh AIDS

- GV vận dụng kiến thức các mơn sinh học, địa lí : Chúng ta đều biết HIV là tên
viết tắt của cụm từ tiếng Anh Human Immuno-deficiency Virus (Virus gây suy
giảm miễn dịch ở người). HIV có 2 týp là HIV-1 và HIV-2.
.

( Hình vi rút HIV được phóng đại)
5
SangKienKinhNghiem.net


AIDS là một bệnh mạn tính do HIV gây ra. Đây là một virus trong nhóm
retrovirus. HIV phá hủy các tế bào CD4 trong cơ thể, một loại tế bào bạch cầu
lympho. CD4 là những tế bào quan trọng để bảo vệ cơ thể chống lại các loại vi
khuẩn, virus và các mầm bệnh khác. HIV phá huỷ các tế bào CD4 của hệ miễn
dịch, khiến cơ thể khơng cịn khả năng chống lại các virus, vi khuẩn và nấm gây
bệnh. HIV nhân lên trong các tế bào CD4 và không bị tiêu diệt bởi các tế bào bạch
cầu nhờ việc thay đổi khơng ngừng vỏ bọc bên ngồi. Do đó, bệnh nhân dễ bị mắc
một số loại ung thư và nhiễm trùng cơ hội mà bình thường cơ thể có khả năng đề
kháng được.

(HIV xâm nhập qua màng tế bào bạch cầu CD4)
Như vậy, thuật ngữ nhiễm HIV/AIDS được dùng để chỉ những giai đoạn khác nhau
của cùng một bệnh.
Theo các nghiên cứu cho thấy HIV lây truyền qua 3 đường:
Đường tình dục khơng an tồn.
Máu và các chế phẩm máu.
Đường mẹ truyền sang con trong thời kỳ mang thai và cho con bú.
Điều đáng lo ngại là đối tượng nhiễm ngày càng trẻ hóa nên dễ có tâm lý bi
quan, phó mặc, đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến tỉ lệ lây nhiễm
trong cộng đồng tăng cao. Ta chỉ cần dừng lại ở bảng số liệu thì sẽ thấy tỉ lệ người

nhiễm HIV và người mắc AIDS là khá cao.

6
SangKienKinhNghiem.net


Năm

Số người nhiễm HIV

Số người mắc AIDS

2007

129.367

25.201

2008

135.249

29.103

2009

155.700

44.372

2010

164.197

58.205

6 tháng đầu
năm 2011

144.515

48.533

=> GV chốt lại mục 1:
- HIV/AIDS vẫn hoành hành, đang lây lan với tốc độ báo động, nhất là ở phụ nữ và
có rất ít dấu hiệu suy giảm.
- HIV/AIDS làm tuổi thọ của người dân bị giảm sút nghiêm trọng, tỉ lệ tử vong cao.
Phòng chống HIV/AIDS là một vấn đề rất cần phải đặt lên vị trí hàng đầu trong
chương trình nghị sự về chính trị và hành động thực tế của mỗi quốc gia và mỗi cá
nhân.

( Dịch bệnh lan nhanh nhất ở chính những khu vực mà trước hầu như vẫn cịn an
tồn đặc biệt là Đơng Âu, tồn bộ Châu á từ dãy núi U - ran đến Thái Bình Dương)
7
SangKienKinhNghiem.net


* GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu mục 2:
2. Cuộc chiến phòng chống HIV/AIDS
- Các quốc gia đã thống nhất thơng qua “Tun bố về cam kết phịng chống

HIV/AIDS, đưa ra các mục tiêu, cam kết, nguồn lực và hành động.
- GV liên hệ phong trào phòng chống HIV/AIDS ở Việt Nam nói chung và ở
Trường THPT Cẩm Thủy 2 nói riêng. Trong đó nhấn mạnh phong trào phịng
chống HIV/AIDS ở Trường được lồng ghép qua sinh hoạt tập thể với khẩu hiệu,
băng zơn

( Mít tinh phịng chống HIV/AIDS tại Trường THPT Cẩm Thủy 2 )
=> GVchốt lại: Mọi người phải nỗ lực phòng chống HIV/AIDS nhiều hơn nữa. Tác
giả đã đặc biệt nhấn mạnh: “Thậm chí chúng ta cịn bị chậm hơn nữa về tiến độ
hồn thành các mục tiêu nếu sự kì thị và phân biệt đối xử vẫn tiếp tục diễn ra đối
với những người bị HIV/AIDS”. Do vậy khơng kì thị và phân biệt đối xử đối với
những người bị HIV/AIDS

8
SangKienKinhNghiem.net


* GV yêu cầu tìm hiểu mục 3:
3.Ý nghĩa của bức thông điệp
+ GV vận dụng kiến thức môn GDCD
- Bản thông điệp sẽ mãi là bài học nhắc nhở mọi người phải sống sao cho lành
mạnh không sa ngã vào các tệ nạn xã hội nhất là nghiện ma túy.

- Bản thơng điệp cịn có giá trị nhân văn sâu sắc, nhắc nhở mỗi con người về đạo
làm người là phải biết yêu thương quan tâm giúp đỡ lần nhau.

9
SangKienKinhNghiem.net

Hoạt động 3: GV yêu cầu tìm hiểu phần tổng kết
- Qua bản thông điệp, Cô-phi An-nan cho chúng ta thấy phòng chống
HIV/AIDS là mối quan tâm hàng đầu của toàn nhân loại, những cố gắng của con
người vẫn chưa đủ. Vì vậy tác giả thiết tha kêu gọi các quốc gia, toàn thể nhân dân
trên thế giới hãy sát cánh bên nhau để cùng lật đổ thành trì của sự im lặng, vì thị và
phân biệt đối xử với những người bị HIV/AIDS.
- Đừng để HIV/AIDS hủy hoại cuộc đời của chính các bạn. Hãy hành động
vì "Mục tiêu 90 - 90 - 90 để hướng tới kết thúc AIDS tại Việt Nam!

IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Sau khi sử dụng hình ảnh và vận dụng kiến thức liên môn trong tiết dạy tôi
nhận thấy bước đầu có những kết quả khả quan. Học sinh tiếp thu bài, nắm kiến
thức chắc chắn, khoa học. Điều quan trọng hơn là các em học tập tích cực, sơi nổi
hơn, khơng cịn tâm lí chán học, tất cả rất hào hứng với việc học tập theo phương
pháp mới và qua đó giúp hồn thiện nhân cách các em. Sống biết sẻ chia - giàu
lòng nhân ái.
Khảo sát thái độ của học sinh đối với bộ môn sau khi học xong bài học.
Tơi đưa ra phiếu thăm dị: Em có hứng thú với tiết học “Thơng điệp nhân
ngày thế giới phòng chống AIDS, 1/12/2003” khi vận dụng kiến thức liên mơn và
sử dụng hình ảnh khơng?
Kết quả tơi thu được như sau:

10
SangKienKinhNghiem.net


Lớp

12C

Số
HS

40

Trước khi học
Hứng
Không
Không
thú
hứng thú tỏ thái
độ
SL % SL %
30 75 6
15

SL %
4 10

Sau khi học
Hứng
Không Không
thú
hứng
tỏ thái
thú
độ
SL %
SL %

37 92,5 02 5,0

SL %
01 2,5

C . KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
I. Kết luận
Chúng ta đều biết trung tâm của môn văn là “cái đẹp”. Dạy văn mà chưa tạo
được những rung động thẩm mĩ sâu sắc khiến người đọc say mê thì xem như chưa
hồn thành sứ mạng của mơn học. Việc vận dụng kiến thức liên môn và sử dụng
một số hình ảnh minh họa trong dạy học sẽ mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên trong
một tiết dạy, người giáo viên không nên sử dụng quá nhiều kiến thưc, hình ảnh sẽ
làm cho tiết học bị lỗng, khơng tập trung vào trọng tâm, học sinh sẽ bị phân tán và
suy nghĩ theo nhiều hướng khác nhau. Ngoài ra, cần sử dụng các đơn vị kiến thưc,
hình ảnh đúng thời điểm thì mới phát huy tối đa hiệu quả của nó.
Vận dụng kiến thức liên mơn và sử dụng hình ảnh sẽ giúp ích rất nhiều cho
giáo viên trong việc truyền tải kiến thức đến học sinh bởi sẽ nói lên được rất nhiều
ý tưởng mà lời nói của giáo viên khơng thể nào diễn đạt hết được. Do đó vận dụng
kiến thức liên môn và sử dụng một số hình ảnh bổ trợ sẽ giúp giáo viên tiết kiệm
được thời gian và sức lực mà tính hiệu quả của việc truyền tải kiến thức lại cao.
Nắm chắc điều này sẽ có tác dụng trong việc định hướng phương pháp của giáo
viên nhằm đem lại hiệu quả cao nhất cho giờ học. Mặt khác qua bài học tôi đã giáo
dục các em Hãy biết quan tâm chia sẻ với người bệnh với đồng loại thì mớ có thể
đẩy lùi đại dịch.
II. Đề xuất
Với những ưu điểm trong việc thể hiện kiến thức ngắn gọn, logic, hệ thống,
không tốn kém…tôi nghĩ có thể vận dụng vào giảng dạy một số nội dung trong
trương trình Ngữ văn trung học phổ thơng. Tuy nhiên để phát huy mặt ưu điểm của
phương pháp này, tơi có một số khuyến nghị sau:
*Đối với giáo viên:

- Không ngừng tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao kiến thức, phương pháp
giảng dạy.
- Cần có sự cân nhắc khi ứng dụng hình ảnh và sử dụng kiến thức liên môn
vào việc soạn, giảng, tổ chức hoạt động cho học sinh, tránh lạm dụng.
* Đối với các cấp lãnh đạo:

11
SangKienKinhNghiem.net


- Cần quan tâm về cơ sở vật chất như trang thiết bị máy tính, máy chiếu
Projector ... cho các nhà trường, khuyến khích và động viên giáo viên biết chọn lựa
hình ảnh khi dạy các đơn vị kiến thức, góp phần nâng cao trình độ chun mơn,
nghiệp vụ.
Trên đây là những kinh nghiệm nhỏ bản thân tôi rút ra được trong q trình
giảng dạy bài “Thơng điệp nhân ngày thế giới phòng chống AIDS, 1/12/2003”ở
Trường THPT Cẩm Thuỷ 2. Thông qua kết quả thu được của đề tài, tôi mong muốn
có được sự quan tâm chia sẻ của đồng nghiệp
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về
đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo
- Sử dụng hình ảnh trong mơn Ngữ văn
- Vận dụng kiến thức liên môn trong giảng dạy môn Ngữ văn
- Nguồn ảnh tư liệu từ mạng Internet và GV tự sưu tầm

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hố, ngày 25/04/2017
Tơi xin cam đoan đây là sáng kiến
do tôi viết, không sao chép nội dung

của người khác
Người viết

Đinh Thị Nhàn

12
SangKienKinhNghiem.net


3
SangKienKinhNghiem.net